์์ฐ์
(Woo-Young Lim)
1
ํ์ฑ๊ฑธ
(Sung-Gul Hong)
2โ
โ2015 by Korea Concrete Institute
Key words (Korean)
์ด๊ณ ์ฑ๋ฅ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ, ๊ฐ์ฌ์ , ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ด๊ณ, ์์ถ๊ฐ๋, ํ์ฑ๊ณ์
Key words
ultra-high performance concrete, steel fiber, stress-strain relationship, compressive strength, modulus of elasticity
1. ์ ๋ก
ํ์ด๋ธ๋ฆฌ๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ด๊ณ ์ฑ๋ฅ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ(Hybrid steel fiber reinforced ultra-high performance concrete,
์ดํ UHPC)๋ ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ ๋งค์ฐ ๋์ ์ด๊ณ ์ฑ๋ฅ ์๋ฉํธ ๋ณตํฉ์ฒด(Ultra-high performance cementitioius composites)์
๊ธธ์ด๊ฐ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๊ฐ์ฌ์ ๋ฅผ ํผํฉํ์ฌ ์์ถ๊ฐ๋๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ธ์ฅ๊ฐ๋์ ํจ์ธ์ฑ ๋ฑ์ ํฅ์์ํจ ์ ๊ฐ๋
๊ฑด์ค์ฌ๋ฃ์ด๋ค. ๊ฐ๋ฐ๋ UHPC๋ ๊ธฐ์กด์ ์ทจ์ฑํ๊ดด๋ฅผ ๋ณด์ด๋
์ผ๋ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์๋ ๋ฌ๋ฆฌ ์ต๋ ๊ฐ๋ ๋๋ฌ ์ดํ ํ๊ดด ์๊น์ง ์ฐ์ํ ์ฐ์ฑ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ธ๋ค. ์ด ์ฌ๋ฃ๋ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ผ 10MPa ์ด์์ ๋์ ์ธ์ฅ๊ฐ๋๋ฅผ
๋ณด์ด๋ฉฐ, ์์ถ๊ฐ๋๋ 200MPa ์ด์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ์ฑ๊ณ์๋ 40GPa ์ด์ ๋ฐํ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ ์๋ค.1-3) ์ด์ ๊ฐ์ด ๊ฐ๋์ ์ธ์ฑ ์ธก๋ฉด์์ ํ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ด๋ UHPC๋ฅผ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์ฌ๋ฃ์ ํน์ฑ์ ๋ช
ํํ ๊ท๋ช
ํ ํ์๊ฐ ์๋ค.
ํํ ์ค๊ณ๊ธฐ์ค์์๋ UHPC์ ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ด๊ณ์ ํ์ฑ๊ณ์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ทนํ ๋ณํ๋ฅ ๋ฑ์ด ์ ์๋์ด ์์ง๋ง, ์ด๋ ๋ชจ๋ ํน์ ์์ถ๊ฐ๋ ํน์ฑ๊ฐ์ ๊ฐ์ง UHPC๋ฅผ
๋์์ผ๋ก ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก์จ, ๋ค์ํ ๊ฐ๋์ UHPC์ ์์ถ๊ฑฐ๋์ ๋ํ ์์ถํน์ฑ์ผ๋ก ๊ท์ ํ๊ธฐ์๋ ํ๊ณ๊ฐ ์๋ค.4-5) ๋ฐ๋ผ์, 100MPa ์ด์์ธ ๋ค์ํ ์์ถ๊ฐ๋๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ UHPC์ ์์ถ๊ฑฐ๋ ํน์ฑ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ๋ค.
๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฑฐ๋์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ํด ์ํ๋์๋ค. ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ถํผ๋น, ์ค๋๋น, ๊ฐ์ฌ์ ์ ํ์ ๋ฑ ๋ง์
๋ณ์๋ค์ ์ํฅ์ ๋ฐ๋๋ค. ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ 35~100MPa์ธ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋ํ ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ์์ถ๊ฐ๋๋ ๋ค์
์ฆ๊ฐํ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ํ์์ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ๋ณด๋ค๋ ๊ฐ์ฌ์ ์ ๋ถํผ๋น์ ํ์๋น๋ก ํํ๋๋ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์(Reinforcement Index, ์ดํ RI)๊ฐ ์์ถ๊ฐ๋
ํฅ์์ ๋ ํฐ ์ํฅ์ ๋ผ์น๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.6-11) ์ฌ๊ธฐ์, ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์(RI)๋ ๋ก ์ ์๋๋ฉฐ, ๋ ๋ถํผ๋น๋ก ํํ๋ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ , ์ ๋ ๊ฐ๊ฐ ๊ฐ์ฌ์ ์ ๊ธธ์ด์ ์ง๊ฒฝ์ ๋ํ๋ธ๋ค. Kang et al.1)์ ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ 48.3~235.1MPa์ธ ์ด๊ณ ์ฑ๋ฅ ์๋ฉํธ ๋ณตํฉ์ฒด(UHPCC)์ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
ํจ๊ณผ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ฉฐ
ํนํ, ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ถ๊ฐ๋๋ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์์ ๋ํด ์ผ์ ํ ์ ํ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ํ์์ผ๋ฉฐ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ
ํ ๋๋ก ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ 200MPa ์ด์์ธ UHPCC์ ์ ์ฉ๊ฐ๋ฅํ ์์ถ๊ฐ๋์ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์์์ ๊ด๊ณ์์ ๋์ถํ์๋ค. ์ดํ Kang et al.2)์ UHPCC์ ์์ถ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐํจ๊ณผ๋ ์์ถ๊ฐ๋์ ๊ทธ ๋์ ๊ทนํ๋ณํ๋ฅ ๋ฐ ํ์ฑ๊ณ์์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค๊ณ ํ์๋ค. ๋น๋ก ๊ตญ๋ด
์ฐ๊ตฌ์ง๋ค์ ์ํด ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ 200MPa์ ์ด๋ฅด๋ UHPC์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ํ๋๊ธด ํ์ง๋ง, ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ 100MPa ์ด์์ธ UHPC์ ์์ถ๊ฑฐ๋์ ๋ํ
์ฐ๊ตฌ๋ ์๋์ ์ผ๋ก ๋ฏธ์งํ ์ค์ ์ด๋ค. ๊ฒ๋ค๊ฐ UHPC์ ๋ํ ์ค๊ณ์ง์นจ์ ์์ถ๋ ฅ์ ๋ฐ๋ UHPC์ ์ฌ๋ฃ์ ํน์ฑ๋ค์ด ์ ์๋์ด ์์ง๋ง, ์คํ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ์ง์นจ์์
์ ์ํ๊ณ ์๋ ์ค๊ณ์ง์นจ์ด ๊ฒ์ฆ๋ ๋ฐ๊ฐ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์, ์ด ์ฐ๊ตฌ์์๋ ํ์ด๋ธ๋ฆฌ๋ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋ UHPC์ ์์ถ๊ฑฐ๋์ ๋ํ ์คํ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ํํ ์ค๊ณ๊ธฐ์ค์์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ ์์ถ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ด๊ณ์
์ ์ฉ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์์๋ณด๊ณ , ์์ถ๊ฐ๋์ ํ์ฑ๊ณ์ ๋ฑ UHPC์ ์ฌ๋ฃํน์ฑ์ ์ ์ํ๊ณ ์ ํ๋ค.
2. ํํ ์ค๊ณ๊ธฐ์ค
๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ด๊ณ ์ฑ๋ฅ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ(UHPC)์ ๋ํ ๊ตญยท๋ด์ธ ์ค๊ณ๊ธฐ์ค์์๋ ์์ถ๊ฐ๋ ํน์ฑ๊ฐ()์ด 180MPa์ธ UHPC์ ์์ถ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ด๊ณ์ ํ์ฑ๊ณ์ ๋ฑ์ด ์ ์๋์ด ์๋ค. Fig. 1์ AFGC-SETRA4)์ ์ด๊ณ ์ฑ๋ฅ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ K-UHPC ๊ตฌ์กฐ์ค๊ณ์ง์นจ5)(์ดํ K-UHPC)์์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ UHPC์ ์์ถ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ์์ถ๊ฐ๋ ํน์ฑ๊ฐ์ด 180MPa์ธ UHPC๋ Fig. 1์์ ๋ณด์ด๋
๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ค๊ณ์์ถ๊ฐ๋()์ ๋๋ฌํ ๋๊น์ง ์ ํ๊ฑฐ๋์ ํ๋ฉฐ, ์ต๋๊ฐ๋์ ๋๋ฌ์ดํ ๊ทนํ๋ณํ๋ฅ ๊น์ง ์ผ์ ํ ๊ฐ๋๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. Table 1์ ํํ ์ค๊ณ๊ธฐ์ค์์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ UHPC์
์์ถ์ค๊ณ ์ฃผ์ ํน์ฑ์น๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. AFGC-SETRA์์๋ ์ค๊ณ์์ถ๊ฐ๋()๋ฅผ ๋ก ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค.4) ์ฌ๊ธฐ์, ๋ 0.85, ๋ ์ต๋ ์์ถ๊ฐ๋, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ ์์ ์จ(=1.5)์ด๋ค. ๊ทนํ๋ณํ๋ฅ ()์ ์์ถ๊ฐ๋ ํน์ฑ์น๊ฐ 150MPa์์ 250MPa์ธ UHPC๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์ต๋์์ถ๊ฐ๋๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ท ์ด์ดํ์ ์ธ์ฅ์๋ ฅ์ ๋ชจ๋ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ค๊ณ๋ฅผ
์ํ UHPC์ ๊ทนํ๋ณํ๋ฅ ์ 0.0027๋ก ์ ์ํ๊ณ ์๋ค. UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์()๋ Fig. 1(a)์ ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ตฌํ ์ ์๋ค. AFGC- SETRA์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ์คํ์ ํตํด ๊ตฌํ ์ต๋ ์์ถ๊ฐ๋()์ ๊ทธ ๋์ ๋ณํ๋ฅ ()์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ํตํด ํ์ฑ๊ณ์๋ฅผ ๊ตฌํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๊ตฌํ ํ์ฑ๊ณ์๋ Fig. 1(b)์ ๊ฐ์ด ์์ถ๋ ฅ์ ๋ฐ๋ UHPC์ ์ค๊ณ ์์ถ๋ณํ๋ฅ ์
๊ตฌํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ค.4) AFGC-SETRA์์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ ํ์ฑ๊ณ์์ ์ ์๊ฐ์ 50GPa์ด๋ค.
|
Fig. 1 Constitutive law for design
|
|
K-UHPC์์๋ ํจ๋ชจ๋ฉํธ ๋ฐ ํจ๋ชจ๋ฉํธ์ ์ถ์๋ ฅ์ ๋์์ ๋ฐ๋ ๋ถ์ฌ์ ๊ทนํ์ํ์์์ ๋จ๋ฉด๋ด๋ ฅ ๊ฒํ ๋ฅผ ์ํด ์์ถ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์๋ค.5) ์ค๊ณ์์ถ๊ฐ๋๋ ์ถฉ๋ถํ ์คํ์ ํตํด ๋ณ๋์ฑ์ด ๋น๊ต์ ์ ํ์
๋ ์คํ๊ฐ๋ค์ ๋์์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ๋ ์ฌ๋ฃ์ ๊ฐ๊ณ์(=0.91)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ค. ์ด ๊ธฐ์ค์์๋ ํ์ฑ๊ณ์()๋ 45GPa ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ทนํ๋ณํ๋ฅ ()์ 0.004๋ก ์ ์ํ๊ณ ์๋ค.
3. ์คํ ํ๋ก๊ทธ๋จ
3.1 ์ฌ์ฉ์ฌ๋ฃ
์ด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฌ์ฉ๋ ํ์ด๋ธ๋ฆฌ๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ด๊ณ ์ฑ๋ฅ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ(์ดํ UHPC)๋ ๊ตต์ ๊ณจ์ฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ง ์๊ณ ๊ธธ์ด๊ฐ 19mm์ 16mm์ธ ๊ฐ์ฌ์ ๋ฅผ ํผ์
ํ์ฌ
160MPa ์ด์์ ๋์ ์์ถ๊ฐ๋๋ฅผ ๋ณด์ธ๋ค. UHPC์ ์ ์์ ์ํด ๋ณดํต ํฌํ๋๋ ์๋ฉํธ๊ฐ ์ฌ์ฉ๋์์ผ๋ฉฐ, ๋ฐ์์ฑ ๋ถ์ฒด๋ก ์ง๋ฅด์ฝ๋(Zirconium)์
์ฌ์ฉํ์๋ค. ์๊ณจ์ฌ๋ ํ๊ท ์
๊ฒฝ 0.5mm ์ดํ์ ๋ชจ๋๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ๋ฌผ-๊ฒฐํฉ์ฌ๋น๋ 0.2์ด๋ฉฐ, ์ถฉ๋ถํ ์ ๋์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํด ํด๋ฆฌ์นด๋ฅด๋ณธ์ฐ๊ณ ๊ณ ์ฑ๋ฅ
๊ฐ์์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ์๋ฉํธ์ ์ํ๋ฐ์์ ํ์ฑํ์ํค๊ณ ์
์๋ค ์ฌ์ด์ ๊ณต๊ทน์ ๋ฉ์ ์กฐ์ง์ ์น๋ฐํ๊ฒ ๋ง๋ค๊ธฐ ์ํด ํ๊ท ์
๊ฒฝ 10ฮผm์ด๊ณ SiO2์ ํจ์ ์จ์ด 98%์ด์์ด๋ฉฐ, ๋ฐ๋๊ฐ 2.6g/cm3์ธ ์ถฉ์ ์ฌ(Filler)๊ฐ ์ฌ์ฉ๋์๋ค. Table 2๋ ์๋ฉํธ์ ๋ํ ๊ตฌ์ฑ์ฌ๋ฃ์ ์ค๋๋น๋ก ๋ํ๋ธ UHPC์ ๋ฐฐํฉ๋น๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค.
Table 2 Mix proportion (weight ratio)
|
Water- binder
ratio
|
Cement
|
Zirconium
|
Filler
|
Fine
agg.
|
Water-
reducing admixture
|
0.2
|
1.0
|
0.25
|
0.3
|
1.1
|
0.02
|
UHPC ์ ์์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ ๊ธธ์ด๊ฐ 19mm์ 16mm์ธ ์ง์ ํ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ๊ฐ๊ฐ ์ฌ์ฉ๋์๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ์ ํญ๋ณต๊ฐ๋๋ 2,500MPa, ์ง๊ฒฝ์ 0.2mm,
๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ์๋น()๋ ๊ธธ์ด๊ฐ 19mm์ธ ๊ฒฝ์ฐ๋ 95, 16mm์ธ ๊ฒฝ์ฐ๋ 80์ด๋ค. ๊ธธ์ด๊ฐ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๊ฐ์ฌ์ ๋ ์ ์ฒด ๋ถํผ๋น์ ๋ํด 2 (19mm) : 1 (16mm)์
๋น์จ๋ก ํผ์
ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ฅธ UHPC์ ์์ถ๊ฑฐ๋์ ์์๋ณด๊ธฐ ์ํด ์ ์ฒด ๋ถํผ๋น๋ 0.5%์์ 2.0%๊น์ง ์ ์ฉ๋์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์๋
๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ตฌํ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ๋ ์คํ์ฒด์ ํผ์
๋ ๊ฐ์ฌ์ ์ ์ ์ฒด ๋ถํผ๋น๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค.
3.2 ์คํ๋ฐฉ๋ฒ
UHPC์ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ถ๊ฑฐ๋์ ์ดํด๋ณด๊ธฐ ์ํด, ์คํ์ฒด๋ ์ง๋ฆ 100mm, ๋์ด 200mm์ ํฌ๊ธฐ์ ์์ฃผํ ๊ณต์์ฒด๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ๋ฐฐํฉ๋น
5๊ฐ์ฉ ์ ์ํ์๋ค. ์คํ์ ASTM C39์ ๋ฐ๋ผ ์ํ๋์์ผ๋ฉฐ, ์คํ์ฒด๋ 2,000kN ์ฉ๋์ ๋ง๋ฅ์ํ๊ธฐ(UTM)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ณ์์ ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก 0.3mm/min
์๋๋ก ์ต์ข
ํ๊ดด ์๊น์ง ๊ฐ๋ ฅํ์๋ค. ์คํ์ฒด์ ๋ณํ์ ์คํ์ฒด ์ค์๋ถ์ ์์ง, ์ํ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ถ์ฐฉ๋ ์คํธ๋ ์ธ ๊ฒ์ด์ง์ ์ํด ์ธก์ ๋์๋ค.
์คํ์ฒด๋ UHPC ํ์ค ํ 90ยฐC ์ด์์ ๊ณ ์จ์์ 48์๊ฐ ์ฆ๊ธฐ์์ ํ ์คํ ์๊น์ง 60์ผ ๋์ ์์จ์์ ๊ธฐ๊ฑด ์์ํ์๋ค.
4. ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ
4.1 ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ด๊ณ
|
Fig. 2 Compressive stress-strain relationship
|
Fig. 2๋ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ฅธ UHPC์ ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ๋๋ถ๋ถ์ ์คํ์ฒด๋ ํ๊ดด๋ชจ๋์ ๋ฐ๋ผ ์์ถ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ณก์ ์ ํํ๊ฐ ์์ดํ
๋ถ๋ถ๋ ์์ง๋ง ์ต๋๊ฐ๋์ ๋๋ฌํ๊ธฐ๊น์ง ์ ํ๊ฑฐ๋์ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์ต๋๊ฐ๋์ ๋๋ฌ ์งํ ๋งค์ฐ ์ทจ์ฑ์ ์ธ ํ๊ดดํํ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ฃผ์๋ค. ์ด ๋๋ฌธ์ ์ด
์ฐ๊ตฌ์์ ์ฌ์ฉ๋ ์คํ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก๋ ์ต๋๊ฐ๋ ๋๋ฌ ์ดํ์ ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ป์ ์ ์์๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ํ๊ท ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ 200MPa ์ด์์ธ
UHPC ์ญ์ ๋งค์ฐ ์ ์ฌํ ๊ฑฐ๋์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ผ์ถ ์์ถํ์์์ ๋งค์ฐ ๋์ ํ๊ดด์๋์ง ๋๋ฌธ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.2) ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋ UHPC์ ์์ถ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ณก์ ์ ๋๋ถ๋ถ ์ง์ ํํ๋ฅผ ๋ํ๋์ง๋ง, ์ผ๋ถ ์คํ์ฒด์ ๊ฒฝ์ฐ ์ง์ ํํ๊ฐ ์๋ ๊ณก์ ํํ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ ์คํธ๋ ์ธ
๊ฒ์ด์ง๋ฅผ ์ฌ์ฉํด์ ์ธก์ ๋ ์์ถ ๋ณํ๋ฅ ์ ์ค์ฐจ ๋๋ฌธ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ์คํ์์ ๊ตฌํ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ Table 3์ ์์ฝ๋์ด ์๋ค.
Table 3 Summary of test results
|
Name
|
(%)
|
RI
|
(MPa)
|
(MPa)
|
(mm/mm)
|
(mm/mm)
|
(mm/mm)
|
(GPa)
|
(GPa)
|
|
(Mean)
|
|
(Mean)
|
C0-1
|
0
|
0
|
151.3
|
139.3
|
0.0035
|
0.0033
|
0.0006
|
43.0
|
42.2
|
1.02
|
1.00
|
1.02
|
1.00
|
C0-2
|
134.5
|
0.0033
|
-
|
40.9
|
0.97
|
0.97
|
C0-4
|
140.2
|
0.0036
|
-
|
38.8
|
0.92
|
0.92
|
C0-5
|
131.2
|
0.0029
|
0.0004
|
46.0
|
1.09
|
1.09
|
C0.5-1
|
0.5
|
0.45
|
149.0
|
148.2
|
0.0028
|
0.0032
|
0.0009
|
52.8
|
46.4
|
1.02
|
1.06
|
1.25
|
1.10
|
C0.5-2
|
157.0
|
0.0036
|
0.0006
|
43.7
|
1.08
|
1.03
|
C0.5-3
|
135.5
|
0.0035
|
0.0004
|
39.2
|
0.93
|
0.93
|
C0.5-4
|
149.2
|
0.0032
|
0.0006
|
46.2
|
1.02
|
1.09
|
C0.5-5
|
150.5
|
0.0030
|
0.0007
|
50.0
|
1.03
|
1.18
|
C1-1
|
1.0
|
0.9
|
156.7
|
146.1
|
0.0035
|
0.0033
|
0.0007
|
45.1
|
44.4
|
1.07
|
1.05
|
1.07
|
1.05
|
C1-2
|
143.4
|
0.0032
|
0.0010
|
44.2
|
0.98
|
1.05
|
C1-3
|
154.3
|
0.0031
|
0.0012
|
49.2
|
1.06
|
1.16
|
C1-4
|
142.9
|
0.0034
|
0.0006
|
42.6
|
0.98
|
1.01
|
C1-5
|
133.4
|
0.0032
|
0.0005
|
41.1
|
0.91
|
0.97
|
C1.5-3
|
1.5
|
1.35
|
171.0
|
165.9
|
0.0043
|
0.0038
|
0.0007
|
39.9
|
43.7
|
1.17
|
1.08
|
0.94
|
1.04
|
C1.5-4
|
175.0
|
0.0037
|
0.0018
|
46.8
|
1.20
|
1.11
|
C1.5-5
|
151.6
|
0.0034
|
0.0006
|
44.4
|
1.04
|
1.05
|
C2-1
|
2.0
|
1.8
|
177.3
|
170.6
|
0.0033
|
0.0032
|
0.0015
|
53.3
|
53.9
|
1.22
|
1.17
|
1.26
|
1.28
|
C2-3
|
181.3
|
0.0032
|
0.0009
|
56.7
|
1.24
|
1.34
|
C2-4
|
162.8
|
0.0029
|
0.0007
|
55.6
|
1.12
|
1.31
|
C2-5
|
160.8
|
0.0032
|
0.0007
|
50.0
|
1.10
|
1.18
|
Notes: is the fiber volume ratio; RI is the reinforcement index (=); and are length and diameter of steel fiber; and are measured maximum stress and average maximum stress; and are measured axial and transverse strain; is the average axial strain; is the modulus of elasticity; is the average modulus of elasticity; and are the maximum compressive strength and the secant modulus of elasticity of the
test specimens without steel fibers, respectively. Test results of C0-3, C1.5-1, C1.5-2,
and C2-2 specimens were not included because of test error.
|
Fig. 3(a)๋ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ต๋์์ถ๊ฐ๋()์ ํ๊ท ๊ฐ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. UHPC์ ํ๊ท ์ต๋์์ถ๊ฐ๋๋ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ๋ค์ ์ฆ๊ฐํ์์ผ๋ฉฐ, ํนํ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด 1.5%๋ถํฐ ๊ฐ๋์ ์ฆ๊ฐ๊ฐ
๋๋ ท์ด ๋ํ๋ฌ๋ค. Fig. 3(b)๋ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋์ง ์์ ์คํ์ฒด์ ์ต๋์์ถ๊ฐ๋()์ ๋ํ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋ ์คํ์ฒด์ ์ต๋์์ถ๊ฐ๋() ๋น๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด 1%์ผ ๋๊น์ง๋ ๊ฐ๋ ๋น๊ฐ ๊ฑฐ์ ์ผ์ ํ์์ผ๋ 1.5%๋ถํฐ ์ต๋๊ฐ๋ ๋น๋ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด
1%์ผ ๋์ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋๋ ๋ฌด๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋นํด ํ๊ท ์ฝ 7% ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ 2%์ผ ๋๋ ์ฝ 14% ์ ๋ ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ๊ฐ ์คํ์ฒด๋ณ ๊ฐ๋
๋น๋ ์ต์ 0.92, ์ต๋ 1.27๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ๋ชจ๋ ์คํ์ฒด์ ๋ํ ๊ฐ๋ ๋น๋ ํ๊ท 1.07๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ฌํ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ต๋์์ถ๊ฐ๋๊ฐ 200MPa
์ด์์ธ UHPC๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์ํ๋ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น์ทํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์๋ค. Kang et al.2)์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด 1%์ธ UHPC์ ์ต๋์์ถ๊ฐ๋๋ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋์ง ์์ ์คํ์ฒด์ ๊ฑฐ์ ์ผ์นํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด
2%์ธ UHPC์ ๊ฐ๋๋ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋์ง ์์ ์คํ์ฒด์ ๋นํด ์ฝ 6%์ ๊ฐ๋ ์ฆ๊ฐ ํจ๊ณผ๊ฐ ์์๋ค. UHPC์ ์ต๋์์ถ๊ฐ๋๋ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ผ
์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์ด๋ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด 1%์ผ ๋๊น์ง๋ ๊ฐ์ฌ์ ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ๊ฑฐ์ ๋ํ๋์ง ์์ผ๋ฉฐ, 1.5%์ด์ ํผ์
๋์์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ๋ ์ฆ์ง ํจ๊ณผ๊ฐ ์๋
๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
Fig. 4๋ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ต๋๊ฐ๋์ผ ๋์ ์ถ๋ฐฉํฅ ๋ณํ๋ฅ ()์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ์ด ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ต๋์์ถ๊ฐ๋์ผ ๋ ์ต์ข
ํ๊ดด๊ฐ ๋ฐ์ํ์์ผ๋ฏ๋ก ์ต๋๊ฐ๋์ผ ๋์ ๋ณํ๋ฅ ์ ๊ทนํ๋ณํ๋ฅ ๊ณผ ๊ฐ๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ์๋ค. ์ต์ ๋ณํ๋ฅ ์ 0.0028
(C0.5-1)์ด์์ผ๋ฉฐ, ์ต๋ ๋ณํ๋ฅ ์ 0.0043(C1.5-3), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ๊ท ๋ณํ๋ฅ ์ 0.0032~0.0035๋ก์ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ถ๋ฐฉํฅ
๋ณํ๋ฅ ์ ๊ฑฐ์ ์ผ์ ํ ๊ฐ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์๋ค. ์คํธ๋ ์ธ ๊ฒ์ด์ง๋ฅผ ์ฌ์ฉํด์ ๊ตฌํ UHPC์ ์์ถ ๋ณํ๋ฅ ์ Table 1์์ ๋ํ๋ธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด AFGC-SETRA4)์ K-UHPC5)์์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ ๋ณํ๋ฅ ๋ฒ์์ ์กด์ฌํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, AFGC-SETRA4)์ K-UHPC5)์์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ ๊ทนํ๋ณํ๋ฅ ์ ๊ฐ๊ฐ 0.0027๊ณผ 0.004์ด๋ค.
Table 1 Design recommendations for UHPC in compression
|
Current Codes
|
|
|
|
|
AFGC-SETRA4)
|
|
|
0.0027
|
50GPa
|
K-UHPC5)
|
|
|
0.004
|
45GPa
|
|
Fig. 3 Effect of fiber volume ratio on compressive strength
|
|
Fig. 4 Axial strain corresponding to maximum stress
|
4.2 ํ๊ดด๋ชจ๋
Fig. 5๋ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด 2%์ผ ๋ UHPC์ ์ ํ์ ์ธ ํ๊ดด๋ชจ๋๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋์ง ์์ ์คํ์ฒด์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ต๋ ๊ฐ๋ ๋๋ฌ ์งํ ํฐ
ํญ๋ฐ์๊ณผ ํจ๊ป ๋งค์ฐ ์ทจ์ฑ์ ์ธ ํ๊ดด๊ฐ ๋ฐ์ํ์๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ๋ ๋๋ถ๋ถ ๊ธธ์ด๋ฐฉํฅ ๊ท ์ด๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์คํ์ฒด ์ค์ฌ๋ถ์์ ๊ฐ๋ก๋ฐฉํฅ์ ๊ท ์ด๋ ๋์์
๋ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ถ์ฌ ๊ธธ์ด๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ ๊ท ์ด๋ก ์ต์ข
ํ๊ดด๋์๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ถ๊ฐ๋์ ์ฆ๊ฐ๋ ๊ท ์ด ๋ฉด์์์ ๊ฐ๊ต์์ฉ์ผ๋ก
์ธํด ๊ตฌ์ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ฐ์ํ์ฌ ์๊ธด ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋, ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ์์ ๋ณด๊ณ ๋ ๋ฐ์ ์ํ๋ฉด ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ถ๊ฐ๋์ ์ฆ๊ฐ๊ฐ ๋ชจ๋ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ์์
๋๋ ท์ด ๋ํ๋์ง ์๋ ๋ฐ, ์ด ๋ถ๋ถ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
|
Fig. 5 Typical failure mode of UHPC (=2%)
|
4.3 ์ฒด์ ๋ณํ
์์ถ๋ ฅ์ด ์ฌํ๋๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๊ฒฝ์ฐ, ์์ถ์๋ ฅ์ ๋ณํ๋ฅ ์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ์ต๋์์ถ๊ฐ๋์ ์ฝ 75~90% ์์ค๊น์ง ์ ํ์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ๋ค. ์ ํ๊ฑฐ๋์ ํ์ฌ ํน์ ์ง์ ์
๋๋ฌํ ์ดํ ๋ถ์ฌ์ ์ฒด์ ๋ณํ๋ก ์ธํด ๋ณํ๋ฅ ์ ์ ์ฐจ ๊ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ค. ์ด ๋ ์์ถ๊ฐ๋๋ ์์ํ ์ฆ๊ฐํ์ฌ ์ต๋์์ถ๊ฐ๋์ ๋๋ฌํ๊ฒ ๋๋ค. ์ด ๋ ์ฒด์ ๋ณํ๋ฅ ์ด
์ฆ๊ฐํ๋ค ๋ค์ ๊ฐ์ํ ๋์ ์๋ ฅ์ ์๊ณ๊ฐ๋(critical stress, )๋ผ ํ๋ฉฐ, ์ด์ ๋ํ ์ ์๋ Fig. 6(a)์ ๋ํ๋์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ์ฒด์ ๋ณํ๋ฅ
()์ ๋ก ๊ณ์ฐ๋๋ฉฐ, ๊ธธ์ด
๋ฐฉํฅ๊ณผ ๊ฐ๋ก๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ถ์ฐฉ๋ ์คํธ๋ ์ธ๊ฒ์ด์ง ๊ฐ์ ์ฌ์ฉํด ๊ตฌํ์๋ค.
|
Fig. 6 Volumetric deformation
|
Fig. 6(b)๋ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ต๋์์ถ๊ฐ๋์ ๋ํ ์๊ณ๊ฐ๋์ ๋น()๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ์ต๋์์ถ๊ฐ๋์ ๋ํ ์๊ณ์๋ ฅ์ ๋น๋ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์๊ณ๊ฐ๋๋
์ต๋๊ฐ๋์ 95% ์์ค์ด์์ผ๋ฉฐ, 2%์ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์๊ณ๊ฐ๋๋ ์ต๋๊ฐ๋์ 81% ์์ค์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ์ต๋์์ถ๊ฐ๋์
๋ํ ์๊ณ์๋ ฅ์ ๋น๊ฐ ๊ฐ์ํ๋ ์ด์ ๋ UHPC์ ์ด๊ธฐ ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ ์ดํ ๊ฐ์ฌ์ ์ ๊ฐ๊ตํจ๊ณผ๋ก ์ธํด ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ ๋ค์ ์ฆ๊ฐํ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
4.4 ํ์ฑ๊ณ์
UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์๋ ํํ ์ค๊ณ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ Fig. 2์์ ์ ์๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ด๊ณ์ ์์ ์์๋ถํฐ ์ต๋๊ฐ๋๋ฅผ ์ฐ๊ฒฐํ๋ ์ง์ ์ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ๋ก ๊ตฌํ์๋ค.
Fig. 7(a)๋ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ฅธ UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋ UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์๋ ๋ฌด๋ณด๊ฐ UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์์ ๋นํด ํฐ
๊ฐ์ ๋ํ๋์ผ๋ฉฐ, ํนํ, ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด 1.5%์์ 2%๋ก ์ฆ๊ฐํ ๋ ํ์ฑ๊ณ์์ ์ฆ๊ฐ๊ฐ ๋๋ ท์ด ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ UHPC์ ์์ถ ๋ณํ๋ฅ ์
๊ฑฐ์ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ํ๋ ๋ฐ๋ฉด, ์ต๋๊ฐ๋๊ฐ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ฆ๊ฐํ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋์ง ์์ ์คํ์ฒด์ ํ์ฑ๊ณ์()์ ํ๊ท ๊ฐ์ 42.3 GPa์ด์์ผ๋ฉฐ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋ UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์๋ ํ๊ท 43.7~53GPa๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
Fig. 7(b)๋ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ๋ณด๊ฐ๋์ง ์์ UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์()์ ๋ํ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์(Ecf)์ ๋น๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ๋ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ๋ณด๊ฐ๋์ง ์์ 5๊ฐ์ ์คํ์ฒด์์ ๊ตฌํ ํ์ฑ๊ณ์์ ํ๊ท ๊ฐ์ผ๋ก ์ ์ํ์๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋์ง ์์ ๋ฌด๋ณด๊ฐ UHPC์ ํ๊ท ํ์ฑ๊ณ์์ ๋ํ
๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋ UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์์ ๋น๋ ์ต์ 0.92์์ ์ต๋ 1.35๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ๋ชจ๋ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ํ ํ์ฑ๊ณ์ ๋น์ ํ๊ท ๊ฐ์ 1.10์ผ๋ก
๋ํ๋ฌ๋ค.
์ ์ ํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํํ ์ค๊ณ๊ธฐ์ค์์๋ ๋ชจ๋ ํน์ ๊ฐ๋์ UHPC์ ๋ํ ํ์ฑ๊ณ์๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์๋ค. AFGC-SETRA4)์์๋ ์์ถ๊ฐ๋ ํน์ฑ์น๊ฐ 180MPa์ธ UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์๋ฅผ 50GPa๋ก ์ ์ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, K-UHPC5)์์๋ 1.5%์ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋ UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์๋ฅผ 45GPa๋ก ์ ์ํ๊ณ ์๋ค. Fig. 7(a)์์ ๋ณด์ด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํํ ๊ธฐ์ค์์ ์ ์ํ๊ณ
์๋ ํ์ฑ๊ณ์๋ ์คํ๊ฐ์ ๋นํด ๋ค์ ๊ณผ๋ํ๊ฐ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ํ์ง๋ง ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด 2%์ผ ๊ฒฝ์ฐ, ์คํ์์ ๊ตฌํ ํ์ฑ๊ณ์๋ ๊ธฐ์ค์์ ์ ์ํ๊ณ
์๋ ํ์ฑ๊ณ์ ๊ฐ์ ์ด๊ณผํ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํํ ๊ธฐ์ค์์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ ํ์ฑ๊ณ์๋ ์์ ๋ ํ์๊ฐ ์๋ค.
|
Fig. 7 Effect of fiber volume ratio on the modulus of elasticity
|
5. ๊ฒฐ๊ณผ ๋ถ์
5.1 ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋
Table 4๋ ๊ธฐ์กด์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ๊ธฐ์กด ๋ชจ๋ธ์์ ์ ์๋ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋๋
๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋์ง ์์ ๋ฌด๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋์ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ๋๋ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์(RI)๋ฅผ ๋ํ ๊ฐ์ผ๋ก ์ ์๋์๋ค. ์ ์๋ ์์ถ๊ฐ๋ ๋ชจ๋ธ์ ๋น๊ต๋ฅผ
์ํด Table 4์ ๋ํ๋ธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด Fanella et al.,6) Ezeldin et al.,7) Nataraja et al.,8) Song et al.,9) Yazici et al.,10) Kang et al.1,2) ๋ฑ ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ํด ์ ์๋ ์์ถ๊ฐ๋ ์์ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ๋ถ์์ ์ํด ์ฌ์ฉ๋ ์คํ์ฒด๋ ์ด 146๊ฐ์ด๋ฉฐ, ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ()์ 0~5%, ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์(RI)๋ 0~3.25, ์์ถ๊ฐ๋()๋ 29.4~235.1MPa, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ์ฑ๊ณ์()๋ 27.6~56.7GPa์ด๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ํด ์ํ๋ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ Table 5์ ๋ํ๋์๋ค.
Table 4 Existing compressive strength equations
|
Authors
|
Compressive strength equations
|
Fanella et al.6)
|
|
Ezeldin et al.7)
|
|
Nataraja et al.8)
|
|
Song et al.9)
|
|
Yazici et al.10)
|
|
Kang et al.1,2)
|
|
Notes: is the maximum compressive strength of fiber reinforced concrete; is the compressive strength of concrete without steel fibers; is the reinforcement index (); is the reinforcement index by weight; is the fiber volume ratio; and and are a length and a diameter of the steel fiber, respectively.
|
Table 5 Test results in previous researches
|
Authors
|
No. of
specimens
|
(%)
|
RI
|
(MPa)
|
(GPa)
|
Ezeldin et al.7)
|
10
|
0~0.76
|
0~2.5
|
35.9
~47.9
|
30.7
~40.5
|
Nataraja et al.8)
|
14
|
0~1
|
0~2.67
|
29.4
~49.2
|
-
|
Song et al.9)
|
5
|
0~2
|
0~1.27
|
85
~98
|
-
|
Hsu et al.11)
|
19
|
0.5~1
|
0.3~0.6
|
62.9
~88
|
27.6
~29.4
|
Yazici et al.10)
|
10
|
0~1.5
|
0~1.2
|
49.1
~58.3
|
-
|
Kang et al.1)
(series I)
|
27
|
0~5
|
0~3.25
|
79.5
~112.9
|
-
|
Kang et al.1)
(series II)
|
18
|
0~3
|
0~1.95
|
48.3
~126.3
|
-
|
Kang et al.1)
(series III)
|
18
|
0~5
|
0~3.25
|
201.1
~235.1
|
-
|
This study
|
25
|
0~2
|
0~1.47
|
131.2
~181.3
|
38.8
~56.7
|
Total
|
121
|
0~5
|
0~3.25
|
29.4
~235.1
|
27.6
~56.7
|
Fig. 8(a)๋ ๊ธฐ์กด ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด์ฉํด ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฌด๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์์ถ๊ฐ๋์ ๋ํ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋ ๋น()๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ๊ธฐ์กด ์คํ์ฒด์ ์์ถ๊ฐ๋ ๋น๋ ๋ชจ๋ 0.96~1.48์ ์กด์ฌํ์๊ณ , ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ถ๊ฐ๋์ ์ฆ๊ฐ๋ ๋๋ ท์ด ๋ํ๋์ง ์์๋ค.
๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ธฐ์กด ์คํ๊ฐ ์ค ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ ๋ฌด๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋์ ๋นํด 48%์ด์ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋ฐ๊ฒฌ๋์ง ์์๋ค.
Table 4์์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ ์์ถ๊ฐ๋ ์ ์์์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋()๋ ๋ฌด๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋()๋ณด๋ค ํฌ๋ฉฐ, ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์()๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ์์์ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์์ ๋ํ ๋ฒ์๊ฐ ์ ์๋์ด ์์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ฉด ์์ธก๋
์์ถ๊ฐ๋๋ ๋ฐ๋์ ์ฆ๊ฐํ๊ฒ ๋๋ค. ํ์ง๋ง, Fig. 8(b)์์ ๋ณด์ด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด, ์ผ๋ถ ์คํ์ฒด์์ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ถ๊ฐ๋์ ์ฆ๊ฐ๊ฐ ๋ํ๋๊ธด
ํ์ง๋ง ์คํ์ฒด ์ ์ฒด๋ก ๋ณด์์ ๋ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ถ๊ฐ๋์ ์ฆ๊ฐ๋ ๋ช
ํํ๊ฒ ๋ํ๋์ง ์๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ด ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ฐ์ฌ์
๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋๋ฅผ ํ๊ท ๊ฐ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ค์ ์(1)๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ํ๋ค.
Fig. 8 Effect of steel fiber on compressive strength
|
(1)
์ฌ๊ธฐ์, ๋ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํผ์
๋์ง ์์ ๋ฌด๋ณด๊ฐ UHPC์ ์์ถ๊ฐ๋์ด๋ค.
Fig. 9๋ ์(1)์์ ์ ์๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์์ถ๊ฐ๋์ ๊ธฐ์กด ์คํ๊ฐ์ ๋น๊ตํ ๊ฒ์ด๋ค. ์ ์๋ ์์ถ๊ฐ๋์ ๋ํ ์คํ๊ฐ์ ํ๊ท 1.02, ํ์คํธ์ฐจ 0.08๋ก
์คํ๊ฐ๊ณผ ์ ์ผ์นํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. Table 6์ ์ ์๋ ๊ฐ๋์๊ณผ ๊ธฐ์กด ์ ์์๊ณผ์ ๋น๊ต๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ๋น๊ต๋ฅผ ์ํด Table 4์ ์ ์์ ์ค ๊ฐ์ฌ์
ํผ์
๋ฅ ์ ๋ถํผ๋น๋ก ํํํ Fanella ์6)๊ณผ Kang ์1,2)์ ์ฌ์ฉํ์๋ค. Fanella et al.6)์ Kang et al.1,2)์ ์ํด ์ ์๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์์ถ๊ฐ๋๋ ๊ฐ๊ฐ ํ๊ท 1.08, 0.97, ํ์คํธ์ฐจ๋ 0.08, 0.09๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ์๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์
์์ถ๊ฐ๋๋ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ๊ณผ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์์๋ ์๊ด์์ด ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ 29.4~235.1MPa์ธ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋ํด ์ ์ฉ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
Table 6 Ratio of test results to predicted compressive strength ()
|
Authors
|
Fanellaโs Eq.
|
Kangโs Eq.
|
Proposed
|
Mean (S.D)
|
Mean (S.D)
|
Mean (S.D)
|
Ezeldin et al.7)
|
1.11 (0.08)
|
0.92 (0.09)
|
1.09 (0.09)
|
Nataraja et al.8)
|
1.04 (0.07)
|
0.83 (0.08)
|
1.03 (0.08)
|
Song et al.9)
|
1.10 (0.03)
|
1.04 (0.02)
|
1.02 (0.03)
|
Yazici et al.10)
|
1.10 (0.05)
|
1.02 (0.06)
|
1.02 (0.05)
|
Kang et al.1)
|
1.06 (0.07)
|
0.97 (0.04)
|
1.00 (0.08)
|
This study (Eq.(1))
|
1.11 (0.10)
|
1.07 (0.08)
|
1.02 (0.09)
|
Total
|
1.08 (0.08)
|
0.97 (0.09)
|
1.03 (0.08)
|
Note: is the maximum compressive strength obtained from the tests and is the predicted compressive strength.
|
|
Fig. 9 Comparison of predicted strength with test data
|
|
5.2 ํ์ฑ๊ณ์
๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ํ์ฑ๊ณ์๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ถํผ๋น ๋๋ ์ค๋๋น๋ก ๋ํ๋ธ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง๋ฉฐ, ๋ฌด๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ํ์ฑ๊ณ์์
์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์(RI)๋ฅผ ๋ํ ๊ฐ์ผ๋ก ์ ์๋์๋ค. Ezeldin et al.7)๊ณผ Nataraja et al.8)์ ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ 50MPa ์ดํ์ธ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ํ์ฑ๊ณ์๋ฅผ ์ ๊ฐ์ด ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ, Kang et al.2)์ ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ 200MPa ์ด์์ธ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์๋ฅผ ์ ๊ฐ์ด ์ ์ํ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ง์์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ํ์ฑ๊ณ์๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. ํ์ง๋ง, Fig. 10์์
๋ณผ ์ ์๋ฏ์ด, ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ํ์ฑ๊ณ์๋ ์์ถ๊ฐ๋()์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ํ์ฑ๊ณ์๋ฅผ ๋ค์ ์(2)์ ๊ฐ์ด ์์ถ๊ฐ๋์ ํจ์๋ก ์ ์ํ๋ค.
|
Fig. 10 Modulus of elasticity
|
|
(2)
์ ์๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ํ์ฑ๊ณ์๋ Fig. 10์ ๋ํ๋์๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ์์ ๋น๊ต๋ฅผ ์ํด ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ 35.9~47.9MPa, 201~235MPa์ธ
๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ UHPC๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์คํ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํํ Ezeldin et al.7)๊ณผ Kang et al.2)์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ๋น๋ก ์ด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฌ์ฉ๋ UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์์ ํธ์ฐจ๊ฐ ๊ธฐ์กด ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋นํด ๋ค์ ํฌ๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ง๋ง, ์ ์๋ ํ์ฑ๊ณ์๋ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์
๋น๊ต์ ์ ์ผ์นํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. Fig. 10์์ ์ด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฌ์ฉ๋ ์คํ์ฒด์ ํ์ฑ๊ณ์์ ํธ์ฐจ๊ฐ ๋ค๋ฅธ ์คํ์ฒด์ ๋นํด ๋ค์ ๋ํ๋ ๊ฒ์, ์คํ์ฒด์
๊ทนํ ๋ณํ๋ฅ ์ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ๊ณผ ์๊ด์์ด ๊ฑฐ์ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ํ๋ ๋ฐ๋ฉด, ์ต๋๊ฐ๋๊ฐ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ผ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ฌ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. Table 7์
๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์๋ ํ์ฑ๊ณ์์ ์คํ๊ฐ์ ์ํธ๋น๊ตํ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์๋ ํ์ฑ๊ณ์๋ ์คํ๊ฐ์ ๋ํด ํ๊ท 1.01, ํ์คํธ์ฐจ 0.07์ ๋ํ๋์ผ๋ฉฐ,
์คํ๊ฐ์ ๋น๊ต์ ์ ์์ธกํ์๋ค.
Table 7 Ratio of test results to predicted modulus of elasticity ()
|
Authors
|
Ezeldinโs Eq.
|
Kangโs Eq.
|
Proposed
|
Mean (S.D)
|
Mean (S.D)
|
Mean (S.D)
|
Ezeldin et al.7)
|
0.98 (0.05)
|
1.06 (0.07)
|
1.02 (0.07)
|
Kang et al.2)
|
0.90 (0.05)
|
0.99 (0.02)
|
1.00 (0.02)
|
This study
|
1.05 (0.11)
|
1.09 (0.11)
|
1.01 (0.10)
|
Total
|
0.98 (0.10)
|
1.05 (0.09)
|
1.01 (0.07)
|
Note: is the modulus of elasticity obtained from the tests and is the predicted modulus of elasticity.
|
6. ๊ฒฐ ๋ก
์ด ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ฅธ UHPC์ ์์ถ์คํ์ ํตํด ์์ถ๊ฑฐ๋์ ์ดํด๋ณด์๋ค. ์คํ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ์ป์ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
1)์ด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ UHPC๋ ์ต์ข
ํ๊ดด ์๊น์ง ์ ํ๊ฑฐ๋์ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์ต๋ ์์ถ๊ฐ๋์ ๋๋ฌ ์งํ ๋ฐ์ํ๋ ์ทจ์ฑํ๊ดด๋ก ์ธํด
์ต๋๊ฐ๋ ์ดํ์ ๊ฑฐ๋์ ์ดํด๋ณผ ์๊ฐ ์์๋ค. ์ด๋ฌํ ํ์์ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ๊ณผ๋ ์๊ด์์ด ๋ชจ๋ ์คํ์ฒด์ ๋ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, UHPC์ ๋งค์ฐ ๋์ ํ๊ดด์๋์ง
๋๋ฌธ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
2)๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก UHPC์ ์์ถ๊ฐ๋๋ ๋์ฒด๋ก ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ด 1%์ผ ๋๊น์ง๋ ๊ฐ๋์ ๋ณํ๊ฐ ํฌ์ง ์์์ผ๋,
1.5%๋ฅผ ์ด์์ธ ๊ฒฝ์ฐ, ์์ถ๊ฐ๋์ ์ฆ๊ฐ๊ฐ ๋๋ ท์ด ๋ํ๋ฌ๋ค.
3)๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ๋ฐ๋ฅธ UHPC์ ๊ทนํ๋ณํ๋ฅ ์ 0.0032~ 0.0035๋ก์ ๊ฑฐ์ ์ผ์ ํ ๊ฐ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์๋ค. AFGC-SETRA์์ ์ ์ํ๊ณ ์๋
๊ทนํ๋ณํ๋ฅ ์ ์คํ๊ฐ์ ๋ํด ๋ณด์์ ์ธ ๊ฐ์ ์ ์ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, K-UHPC์ ๋ค์ ๊ณผ๋ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
4)๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์๋ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ฅ ์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค์ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ์ฌ์ ์ ๋ณด๊ฐ์ผ๋ก ์ธํด ํ์ฑ๊ณ์๋ ์ฝ 10% ์ ๋
์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
5)๊ธฐ์กด ์คํ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๋ฌด๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋์ ๋ํ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋๋ฅผ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
์ผ๋ก ์ธํด ์์ถ๊ฐ๋๋
์ฝ 10% ์ ๋ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ด ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋๋ฅผ ๋ฌด๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋์ ํจ์๋ก
ํํํ์๋ค.
6)๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ UHPC์ ํ์ฑ๊ณ์๋ ์์ถ๊ฐ๋์ ์ํฅ์ ๋ฐ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์์ถ๊ฐ๋์ ํจ์๋ก ํ์ฑ๊ณ์๊ฐ ์ ์๋์์ผ๋ฉฐ, ์ ์๋ ํ์ฑ๊ณ์๋
๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์ ์ฉ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.