(Byungil Kim)
๊น๋ณ์ผ1
(Sha Chul Shin)
์ ์ฌ์ฒ 2
(Du Yon Kim)
๊น๋์ฐ3โ
-
์๋๋ํ๊ต ํ ๋ชฉ๊ณตํ๊ณผ ์กฐ๊ต์
(Andong National University)
-
์๋๋ํ๊ต ํ ๋ชฉ๊ณตํ๊ณผ ๊ต์
(Andong National University)
-
๊ฒฝ์ผ๋ํ๊ต ๊ฑด์ค๊ณตํ๋ถ ์กฐ๊ต์
(Kyungil University)
Key words (Korean)
๋์์ ํ, ๋ ์์ ์ฑ, ์๋ฌธํ์ ์์ ์ฑ, ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ, ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ
Key words
Alternative selection, Dam safety, Flood control, Hydrologic safety, Resilience
-
1.์ ๋ก
-
2.๋ฌธํ๊ณ ์ฐฐ
-
2.1 ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ๊ฐ๋
์ ์ ์
-
2.2 ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ํด์์ ์ ์
-
3.ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ ์ฐ์ ํ๋ ์์ํฌ
-
4.์ฌ๋ก ์ฐ๊ตฌ
-
4.1 ์ฌ๋ก ๊ฐ์
-
4.2 ๋์๋ณ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ ์ฐ์
-
5. ๊ฒฐ ๋ก
1. ์ ๋ก
๋์ ํ์ฒ์ ๊ฐ๋ก์ง๋ฌ ์ธ์์ง๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ๋ก ํ์ฒ์๋ฅผ ์ ๋ฅํ๊ณ ๋ฐฉ๋ฅ๋์ ์กฐ์ ํด ํ์ ๋ฐ์์ ๋น๋ ๋ฐ ๊ฐ๋๋ฅผ ๊ฒฝ๊ฐ์ํค๋ ๋ํ์ ์ธ ์๋จ์ด๋ค. ํ์ง๋ง ์ค๊ณํ์๋(design
flood)์ ์ด๊ณผํ๋ ํ์ฒ์๊ฐ ๋์ ์ ์
๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋์ด ๋ถ๊ดด๋๊ธฐ๋ ํ๋ฉฐ ์ด๋ ๊ทน๋จ์ ์ธ ํ์ ๋ฐ์์ ์ด๋ํ๋ค(Pidgeon et al., 2003;
National Research Council, 2012). ์ต๊ทผ ๊ธฐํ๋ณํ๋ก ์ธํด ๊ทนํ๊ฐ์ฐ์ฌ์(extreme rainfall event)์ ๋น๋ ๋ฐ
๊ฐ๋๊ฐ ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ(Hughes, 2003; Dore, 2005; Hewitson and Crane, 2006) ๋์ ์๋ฌธํ์ ์์ ์ฑ ๊ฒํ ๊ธฐ์ค์ด
์ํฅ๋๊ณ
์๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ ์ ์ญ์ ๊ฐ๋ฅ์ต๋๊ฐ์๋(probable maximum precipitation, PMP)์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ฐ์ ๋ ๊ฐ๋ฅ์ต๋ํ์๋(probable
maximum flood, PMF)์ ํ ๋๋ก ์์ ์ฑ์ ๊ฒํ ํ๋๋ฐ ์ด PMP๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด๋ ์ฃผ์ด์ง PMP ์๋ ์ ์๊ฐ ๋ ๋ง๋ฃจ๋ฅผ ์๋ฅ(overtopping)ํ
๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ค๋ฉด ์์ ์ฑ์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค. ์ด๋ ์ ์ธ๊ณ์ ์ผ๋ก ๋ ๋ถ๊ดด ์ฌ๋ก์ ์ฝ 34%๊ฐ ์๋ฅ์ ๊ธฐ์ธํ๋ค๋ ๋ฐ ๊ทผ๊ฑฐํ๋ค(Costa, 1985).
๋ฐ๋ผ์ ์ต๊ทผ ๋ฐ์ํ ๊ทนํ๊ฐ์ฐ์ฌ์์ด ๋ฐ์๋ PMP๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ค์ ํ๋ฉด ๊ณผ๊ฑฐ ๊ธฐ์ค์ ์ํด ์ค๊ณยท์๊ณต๋์ด ํ์ฌ ์ด์ ์ค์ธ ๋์ ๋ถ๊ดด ์ํ์ฑ์ด ์๋ค๊ณ ํ
์ ์๋ค. ์ค์ ๋ก 1999๋
์๋ฅ๋ก ์ธํด ์ฐ์ฒ๋์ด ๋ถ๊ดด๋ผ ์ฝ 2,500๋ช
์ ์ด์ฌ๋ฏผ๊ณผ ์ฝ 1,110์ต ์์ ๊ฒฝ์ ์ ํผํด๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ค(Ministry of
Government Administration and Home Affairs, Republic of Korea, 2000).
๋์ ์๋ฌธํ์ ์์ ์ฑ์ ๋ํ์ ์ผ๋ก ๋ค์์ ๋ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ์์ ํตํด ํ๋ณดํ๊ฒ ๋๋ค: 1)๋ ์ฆ๊ณ ๋ฅผ ํตํด ์ ์๋์ ํ๋ํ๋ ๋ฐฉ์; 2)์ฌ์๋ก ํ์ฅ ๋๋ ์ ์ค์
ํตํด ๋ฐฉ๋ฅ๋์ ํ๋ํ๋ ๋ฐฉ์. ์ง๊ธ๊น์ง ์ต์ ๋์์ ์ ํํ๋ ํต์ฌ ๊ธฐ์ค์ ์๋ฅ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๋๋น ๊ณต์ฌ๋น์๋ค(Lave and Balvanyos, 1998).
์ฆ ์ฃผ์ด์ง ์กฐ๊ฑด ํ์ ์๋ฅ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ถ์ํ๋ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ฃผ๋ฅ๋ฅผ ์ด๋ฃจ์๊ณ (Joo et al., 2013; Park et al., 2013), ์๋ฅ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์
์ฐจ๋จํ ์ ์๋ ๋ค์ํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค ์ค์ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ์์ํด ๊ฐ์ฅ ์ฐ์ํ ๋ฐฉ์์ ์ ์ ํ๋ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ค์์๋ค (Park et al., 2003; Yi and Nam,
2007). ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์ด๋ค ๋์์ ๊ธฐ์กด ๋์ ์ ์ฉํ๋ ์ฃผ์ด์ง PMP ์๋ ์๋ฅ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ค๋ฉด ๊ฐ์ฅ ๊ณต์ฌ๋น๊ฐ ์ ๊ฒ ํฌ์
๋๋ ๋์์ด ์ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋๋ค.
ํ์ง๋ง ๊ฐ ๋์์ ๋ฐ๋ผ ํ์ํผํด๋ฅผ ์ข์ฐํ๋ ํ์์ ์ถ๋๊ณผ ๊ทธ ํน์ฑ(์: ์ต๋๋ฐฉ๋ฅ๋, ์ง์์๊ฐ)์ด ๋ค๋ฅด๋ค๋ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด, ๋์๋ณ ๊ณต์ฌ๋น ์ฐจ์ด๋ณด๋ค ํ์ํผํด์ก
์ฐจ์ด๊ฐ ๋ ํด ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ ์์ฒด์ ์์ ์ฑ์ ๊ตญํํด ๋์์ ์ ํํ๋ ๊ฒ์ ํฉ๋ฆฌ์ ์ด์ง ๋ชปํ๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์๋ฅ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํฌํจํด ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์
๊ด์ ์์ ๋์ ์์ ์ฑ ๊ฐํ ๋ฐฉ์์ ํ๊ฐํด์ผ ์ต์ ๋ฐฉ์์ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ๋์ถํ ์ ์๋ค. ์ด์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋์ ์๋ฌธํ์ ์์ ์ฑ ๊ฐํ์ ์ธก๋ฉด์์ ๋์์ ์ ์ ํ๊ธฐ
์ํด ๋ ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ๊ฐ ์ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ(resilience)์ด๋ผ๋ ๊ฐ๋
์ ๋์
ํ๊ณ ์ ํ๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ํน์ ์์คํ
์ด ์ ๊ณตํ๋ ์๋น์ค
์์ค์ด ๊ทนํ์ฌ์ ์ดํ ๊ฐ์ํ๋ ์ ๋ ๋ฐ ์๋ ์์ค์ผ๋ก ํ๋ณตํ๋ ๋ฐ ์์๋๋ ์๊ฐ์ผ๋ก ์ธก์ ํ๋๋ฐ(Mayunga, 2007), ์ด๋ฌํ ํ์ ํ์์ ์ถ๋๊ณผ
๊ทธ ํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ ๋ ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ ํ๊ฐ์ ์ ํฉํ๋ค. PMP๋ ๊ทนํ์ฌ์์, ์ต๋๋ฐฉ๋ฅ๋์ ์๋น์ค ๊ฐ์ ์ต๋์น์, ์ง์์๊ฐ์ ํ๋ณต์๊ฐ์ ๋์
์ด ๊ฐ๋ฅํ๊ธฐ
๋๋ฌธ์ด๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋์ ์๋ฌธํ์ ์์ ์ฑ ๊ฐํ ์ธก๋ฉด์์ ๋์์ ์ ์ ํ๊ธฐ ์ํด ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ๊ฐ๋
์ ํ ๋๋ก ๋ ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๋ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์ ํ๋ค.
์ด๋ฅผ ์ํด, ๋จผ์ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ๊ฐ๋
๊ณผ ์ ํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๊ณ ์ฐฐํด ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํ ์์ฌ์ ์ ๋์ถํ๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๋ ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ์ฐ์ ํ๋
ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ๋ํ ์ด์ ์ ์ฉ์ ํตํด ๊ธฐ ์ํ๋ ์ฌ๋ก(๋ ์๋ฌธํ์ ์์ ์ฑ ๊ฐํ ์ฌ์
๊ฒฐ๊ณผ)๋ฅผ ์ฌํ๊ฐํ์ฌ, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ ํ๋ ์์ํฌ์
์คํจ์ฑ์ ๊ฒ์ฆํ๊ฒ ๋๋ฉฐ, ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ์์ฌ์ ๊ณผ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ํ๊ณ๋ฅผ ์ ์ํ๋ค.
2. ๋ฌธํ๊ณ ์ฐฐ
2.1 ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ๊ฐ๋
์ ์ ์
ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ(resilience)์ด๋ผ๋ ์ฉ์ด๋ Holling (1973)์ ์ํด ์ํํ ๋ถ์ผ์์ ์ฒ์ ์ฌ์ฉ๋์๋๋ฐ ์ด ์ฐ๊ตฌ๋ ์์คํ
(์ํ๊ณ)์ด ๊ต๋์
๊ฐ๋ดํ๋ ค๋ ์์ฑ์ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ผ๋ก ๊ท์ ํ๋ค. ์์คํ
์ด ํํ์ผ๋ก ๋ณต๊ทํ๋ ค๋ ์์ฑ์ ๋ค๋ฅธ ์ฉ์ด, ์ฆ ์์ ์ฑ(stability)์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ๋ค. ์ดํ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ
๊ฐ๋
์ ์ฐ๊ตฌ ๋ถ์ผ ๋ฐ ๋ชฉ์ ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค์ํ๊ฒ ํ์ฉ๋๊ณ , ํนํ ์ํ๊ณ์ ์ง์ญ์ฌํ(community)์ ๋ณต์ก๊ณ์ ํน์ฑ์ ์ดํดํ๊ธฐ ์ํด ํ์ฌ ํ๋ฐํ ์ ์ฉ๋๊ณ
์๋ค(Klein et al., 2003; Walker et al., 2006).
Timmerman (1981)์ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ๊ฐ๋
์ ์ผ๋ก ์ ์ํ๋ ๋ฐ ์์ด ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ์ธ์ฉ๋๋ ์ฐ๊ตฌ ์ค ํ๋๋ก Holling (1973)๊ณผ๋ ๋๋ ทํ
์ฐจ์ด์ ์ ์ง๋๋ค. ์ด ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ธฐ๋ฐ์์ค ๊ณ ์ ์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํ์ฌ ์ง์ญ์ฌํ์ ์ญ๋์ธก๋ฉด, ์ฆ ๊ธฐ๋ฐ์์ค์ด ์ถฉ๊ฒฉ์ ๊ฒฌ๋๋ ์์ฑ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ด ์์ค์ด ์
์ ์์์
๋ณต๊ตฌํ๋ ์ผ๋ จ์ ๊ณผ์ ๊น์ง๋ฅผ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ์ผ๋ถ๋ก ๋ณด์๋ค. ์์ฐ ์ฌํด๋ก ์ธํด ๊ธฐ๋ฐ์์ค์ด ์์๋๋ฉด ๊ทธ ์ ๋๋ ๊ทธ ์์ค์ ๊ตฌ์กฐ์ ํน์ฑ์ ๊ตญํ๋๋ ๋ฌธ์ ์ด์ง๋ง
์์์ ๋ณต๊ตฌํ๋ ๊ณผ์ ์ ๊ธฐ์ ์ ์ธ ์์ค, ๊ฒฝ์ ์ ์ธ ์ฌ๊ฑด ๋ฑ ์ง์ญ์ฌํ์ ๊ด๊ณ๋ ๋ณตํฉ์ ๋ฌธ์ ์ด๋ฉฐ, ๋ณต๊ตฌ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ๋ฐ์ํ๋ ์ฌํ๊ฒฝ์ ์ ์์ค์ ์ต์ํํ๋ ์ผ์
์ง์ญ์ฌํ์ ์ญ๋๊ณผ ์ง๊ฒฐ๋๋ค๋ ๊ด์ ์์์ ์ ๊ทผ์ด๋ค.
Timmerman (1981) ์ดํ ์ฌํด ๋ฐ ์ฌ๋ ๋ถ์ผ์์ ๊ธ์ ์์ค(Rose, 2004; Rose and Liao, 2005; Baรฑos et al.,
2011), ์ก์ ์์ค(Xu et al., 2007; Ouyang and Dueรฑas-Osorio, 2012), ๊ต๋(Bocchini et al.,
2014) ๋ฑ ๋ค์ํ ๊ธฐ๋ฐ์์ค์ ๋์์ผ๋ก ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ๊ฐ๋
์ด ํ์ฉ๋์๊ณ ์์ค ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ๊ทธ ์ ์๊ฐ ์ธ๋ถํ๋์๋ค. ์ด์ฒ๋ผ ๋ค์ํ ์ ์์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ
ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ๋ค์์ ๋ ๊ฐ์ง ๊ณตํต์ ์ธ ์์ฑ์ ๊ฐ๋๋ค(Zhou et al. 2010): 1)์ธ๋ถ ์ถฉ๊ฒฉ์ ๋ํ ๊ฐ๊ฑด์ฑ(robustness); 2)์๋
์ํ๋ก ๋ณต๊ตฌ๋๊ธฐ๊น์ง์ ์ ์์ฑ(rapidity). ์ด์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์์ ํ ๋ ๊ฐ์ง ์์ฑ์ ํ์ฉํด ๋ ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ์ธก์ ํ๊ณ ์ ํ๋ค. ํ์ง๋ง
๊ธฐ์กด์ ์ฌํด ๋ฐ ์ฌ๋ ๋ถ์ผ์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ง์ญ์ฌํ์ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ์ฃผ๋ชฉํ๋ ๋ฐ๋ฉด ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ ์์ฒด์ ์ด์ ์ ๋๊ณ ์ ํ๋ค. ์ ์ ํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด
๋์ ์ ์ฉ๋๋ ์์ ์ฑ ๊ฐํ ๋ฐฉ์์ ๋ฐ๋ผ ์์ดํ ํ์์ ์ถ๋์ ๊ฐ๊ฒ ๋๋๋ฐ, ์ด ์ฐจ์ด๋ ๋ฐฉ์์ ๊ธฐ์ ์ ํน์ฑ์ ๊ธฐ์ธํ ๋ฟ ์ง์ญ์ฌํ์ ์ญ๋๊ณผ๋ ๋ณ๊ฐ์ ๋ฌธ์ ์ด๊ธฐ
๋๋ฌธ์ด๋ค. ๋ฌด์๋ณด๋ค ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ชฉ์ ์ด ๋์ ์๋ฌธํ์ ์์ ์ฑ ๊ฐํ ๋์์ ์ ์ ํ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๋ง๋ จํ๋ ๋ฐ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฒ์๋ฅผ ๋ ๊ณ ์ ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ์ ํ๊ณ ์
ํ๋ค. ์์ฝํ๋ฉด ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ๋ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ๋ ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ตญํ๋๋ฉฐ, ๊ฐ๊ฑด์ฑ์ ์ต๋๋ฐฉ๋ฅ๋์ ํตํด, ์ ์์ฑ์ ํ์๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ ์์ ๋ถํฐ ์ข
๋ฃํ๋
์์ ๊น์ง์ ์๊ฐ์ ํตํด ์ธก์ ํ๋ค.
2.2 ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ํด์์ ์ ์
ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ์ฌ๋ฌ ์์ฑ์ ์ง๋๋๋ฐ ์ด๋ฅผ ํ๋์ ํตํฉ๋ ์์น๋ก ํํํ๊ธฐ ์ํด ๋ค์ํ ํด์์ ์ ์๊ฐ ๊ฐ๋ฐ๋์๋ค. ๊ทธ ์ค ๋ํ์ ์ธ ์ ์๋ Eq. (1)๊ณผ
๊ฐ๋ค(Bruneau et al., 2003; Cimellaro et al., 2010; Bocchini et al., 2014).
(1)
์ฌ๊ธฐ์, RL์ ์์คํ
๊ธฐ๋ฅ์ ์ด ์์ค, to๋ ์์คํ
๊ธฐ๋ฅ์ด ์์ค๋๋ ์์ , tr์ ๊ธฐ๋ฅ์ด ์์ ํ ๋ณต๊ตฌ๋๋ ์์ , Q๋ ๊ธฐ๋ฅ ์์ค์ ๋ฐฑ๋ถ์จ์ด๋ค. Eq. (1)์ ํน์ ์์คํ
์ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๋ฐ๋น๋ก ๊ด๊ณ์ธ ์์คํ
๊ธฐ๋ฅ์ ์ด
์์ค๋ก ์ธก์ ํ๋ค. ์ฆ ๊ฐ๊ฑด์ฑ์ด ํด์๋ก, ์ ์์ฑ์ด ํด์๋ก RL์ ์์ ๊ฐ์ ๊ฐ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ RL์ด ์์์๋ก ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ ์ธก๋ฉด์์ ๋ฐ๋์งํ ์์คํ
์ด๋ผ ํ ์ ์๋ค.
์์ ๊ฐ์ ํด์์ ์ ์๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ๋์๋ณ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ๋น๊ต์ฐ์๋ฅผ ์์ฝ๊ฒ ํ์
ํ ์ ์๋ค. ํ์ง๋ง ์ด๋ฌํ ์ ์๋ฅผ ๋ ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ทธ๋๋ก ์ฌ์ฉํ๋ ๋ฐ๋
ํ๊ณ๊ฐ ์๋ค. ๊ธฐ์กด์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ดํด๋ณด๋ฉด, ๊ทนํ์ฌ์์ผ๋ก ์ธํด ๊ธฐ๋ฅ์์ค์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ด๋ จ ์์น๊ฐ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ ๊ด์ฐฐํ ์ ์๋๋ฐ, ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ง์ง์ผ๋ก
์ธํด ๊ต๋์ ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ๋ฉด ์ฐจ๋ ํตํ๋์ด ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ด ๋ํ์ ์ด๋ค. ํ์ง๋ง ๋์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ทนํ๊ฐ์ฐ์ฌ์์ผ๋ก ์ธํด ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์์คํ๊ฒ ๋๋ฉด ํ์์ ์ถ๋์ด
์ฆ๊ฐํ๋ ์๋ฐ๋ ์์์ ๋ํ๋ธ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ต๋์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ท ์ด ์ง์ ์ ํตํ๋์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ธฐ๋ฅ์ 100% ์์ค์ ์ ์ํ ์ ์์ง๋ง ๋์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฌํ ์ ๊ทผ์ด
์ด๋ ต๋ค. ์ด์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ Q๋ฅผ ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์์ ๊ฐ์ด ๋ฐฑ๋ถ์จ๋ก ์ ์ํ์ง ์๊ณ ๋์ ํน์ฑ์ ๋ฐ์ํ์ฌ ํ์์ ์ถ๋์ผ๋ก ์ ์ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋์ํ๋ฉด Fig.
1๊ณผ ๊ฐ๋ค.
|
Fig. 1. Resilience Loss as Computed by Eq. (1)
|
Fig. 1์์ ์ธ๋ก์ถ์ ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฐ๊ฑด์ฑ์, ๊ฐ๋ก์ถ์ ์ ์์ฑ์, ์ ์ ์ผ๋ก ๋๋ฌ์ธ์ธ ์ผ๊ฐํ์ ๋ฉด์ ์ด ๊ธฐ๋ฅ์ ์ด ์์ค(RL)์ ๋ํ๋ธ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ RL์ด ์์์๋ก ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ ์ธก๋ฉด์์ ๋ ์ฐ์ํ ๋ฐฉ์์ด๋ผ๊ณ ๋ณผ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ฌํ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๋ ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ์ฐ์ ํ๋ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ
์ ์๋ค.
3. ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ ์ฐ์ ํ๋ ์์ํฌ
|
Fig. 2. Resilience Assessment Framework
|
๋ ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ํ์์ ์ถ๋์ผ๋ก ์ฐ์ ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ฐ, ํ์์ ์ถ๋์ ๋์ ์ ์
๋, ์ ์๋, ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฅ๋ ๊ฐ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ํตํด ์ฐ์ถํ ์ ์๋ค. ๋ํ
๋์ด ํ์ฒ์ ๋ฐฉ๋ฅํ๋ ์ ๋์ด ํ๋ฅ ์ ๋ฐฉ์ ์๋ฅํ ์์๋ ํ์๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ฏ๋ก ์ ๋ฐฉ์ ์ค๊ณํ์๋๋ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ ์ฐ์ ์์ ์ค์ํ ๊ณ ๋ ค๋์์ด ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ด๊ณ๋ฅผ
์ ์ฐจ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ๋ฉด ์๋์ ๊ฐ๋ค(Fig. 2).
์ฒซ ๋ฒ์งธ ๋จ๊ณ๋ PMP์ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ PMF๋ฅผ ์ฐ์ ํด ๋์ ์ ์
๋๋ ๊ทนํ ์ ๋์ ๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. PMP๋ ๋๊ท๋ชจ ์๊ณต ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ค๊ณ, ํ๊ฐ์ ํ์ํ
์ ๋์ ์๋ฌธ๋์ผ๋ก ์ฃผ์ด์ง ๊ธฐ์์กฐ๊ฑด ์๋ ํน์ ์ ์ญ์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ด๋ก ์ ์ต๋ ๊ฐ์๋์ ๋ปํ๋ค(World Meteorological Organization
2009). PMP๋ ์๋ฌธ๊ธฐ์ํ์ ๋ฐฉ๋ฒ(hydro-meteorological method), ํต๊ณํ์ ๋ฐฉ๋ฒ(statistical method), ๋ฐ
ํฌ๋ฝ์ ๋ฐฉ๋ฒ(envelope curve method) ๋ฑ์ ํตํด ์ฐ์ ํ ์ ์๋ค. PMP๋ฅผ ์ ๋์ผ๋ก ํ์ฐํ๋ฉด ๋ ์ ์
๋์ ๊ตฌํ ์ ์๊ณ ๊ทธ ์ค ์ต๋์ ์
๋์ด
PMF๊ฐ ๋๋ค. PMF๋ PMP์ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ถํฌ๋ฅผ ํ ๋๋ก ์ค๊ณ์ฐ๋์ฃผ์๋(design hyetograph)๋ฅผ ์ป์ ๋ค ์ ์ญ ๊ณต๊ฐ๋ถํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด ๊ตฌํ
์ ์๋ค. ์ด ๋จ๊ณ์ ๋ํ ์ธ๋ถ์ ์ธ ์ฐ์ถ๊ณผ์ ์ ๊ธฐ์กด ์๋ฌธํ์ ์ง์์ฒด๊ณ๋ฅผ ๋ฐ๋ฅด๋ฉฐ, ์์ธํ ๊ณผ์ ์ World Meteorological Organization
(2009) ๋ฑ์ ์ฐธ๊ณ ํ ์ ์๋ค.
์ด์ ๋จ๊ณ์์ ๊ตฌํ PMF๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ ๋ฐฉ๋ฅ๋์ ๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ด ๋ ๋ฒ์งธ ๋จ๊ณ์ด๋ค. ์ด ์ ๋์ ๋์ ํ์์กฐ์ ๋ฐฉ์๊ณผ ๋ฐ์ ํ ๊ด๋ จ์ด ์๋๋ฐ, ๋์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก
๋ค์์ ์ ์ฐจ์ ๋ฐ๋ผ ํ์๋ฅผ ์กฐ์ ํ๋ค:
โ ๋ ๋ฐฉ๋ฅ๋์ด ํ๋ฅ ์ ๋ฐฉ์ ์ค๊ณํ์๋์ ๋๋ฌํ๊ธฐ ์ ๊น์ง ์กฐ์ ์์ด ๋ฐฉ๋ฅํ๋ค(๋ ๋ฐฉ๋ฅ๋ < ์ ๋ฐฉ ์ค๊ณํ์๋);
โก๋ ๋ฐฉ๋ฅ๋์ด ํ๋ฅ ์ ๋ฐฉ์ ์ค๊ณํ์๋์ ๋๋ฌํ๋ฉด ๋ฐฉ๋ฅ๋์ ์ผ์ ํ๊ฒ ์ ์งํ๋ค(๋ ๋ฐฉ๋ฅ๋ = ์ ๋ฐฉ ์ค๊ณํ์๋);
โข๋ ์์๊ฐ ๊ณํํ์์์ ๋๋ฌํ๋ฉด ๋ชจ๋ ๋ฌธ๋น๋ฅผ ์ ๊ฐํด ์ต๋ํ ๋ฐฉ๋ฅํ๋ค (๋ ๋ฐฉ๋ฅ๋ > ์ ๋ฐฉ ์ค๊ณํ์๋).
์ฌ๊ธฐ์ โ ~โก๊น์ง๋ ํ์ํผํด๋ฅผ ๋ฐฉ์งํ๋ ๊ตฌ๊ฐ์ด๊ณ โข์ ๋์ ์์ ์ฑ ํ๋ณด(์ฆ ์๋ฅ ๋ฐฉ์ง)๋ฅผ ์ํด ํ์ํผํด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ง ์๊ณ ์ต๋ํ ๋ฐฉ๋ฅํ๋ ๊ตฌ๊ฐ์ด๋ค.
PMP๊ฐ ๋ฐ์ํด PMF๊ฐ ๋์ ์ ์
๋๋ ์ํฉ์ โข์ ๋๋ฌํจ์ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, ์ฌ๊ธฐ์ โข์ ์ง์
ํ๋ ์์ (to)๋ถํฐ ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์์คํ๊ฒ ๋๊ณ , ๋ค์ โข์์ โก๋ก ๋ณต๊ทํ๋ ์์ (tr)์์ ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ด ๋ณต์๋๋ค. ์ด ์๊ฐ ๋์ ๋ ๋ฐฉ๋ฅ๋์์ ์ ๋ฐฉ ์๋ฅ๋์ ์ฐจ๊ฐํ ๊ฐ์ด ํ์์ ์ถ๋ Q๊ฐ ๋๋ฉฐ Q๋ฅผ to๋ถํฐ tr๊น์ง์ ์๊ฐ์ ๋ํด ์ ๋ถํ ๊ฐ์ด RL์ด ๋๋ค(Eq. (1) ์ฐธ์กฐ).
์ธ ๋ฒ์งธ ๋จ๊ณ๋ RL ๊ฐ๊ณผ Q์ ํ์์ ๊ณ ๋ คํด ํ์ํผํด๋ฅผ ์ถ์ ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ ์ ํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํ์ํผํด๋ ์ ๋ฐฉ์๋ฅ๋(RL)๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ํ์์ ์ถํน์ฑ(Q์ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์)์๋ ํฐ ์ํฅ์ ๋ฐ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ด๋ฌํ ์ ๋ค์ ๊ณ ๋ คํด ์ต์ข
์ ์ผ๋ก ๋์๋ณ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ๋น๊ต์ฐ์๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ
์ ์๋ค.
4. ์ฌ๋ก ์ฐ๊ตฌ
4.1 ์ฌ๋ก ๊ฐ์
์ฌ๋ก ์ฐ๊ตฌ ๋์์ ๋๋๊ฐ ์๊ณ์ ์์นํ ๋์ด 83m, ๊ธธ์ด 612m์ ์ค์์ฐจ์ํ ํ ์๋(earth core rock-fill dam)์ด๋ค. ์ด ๋์
์ ์ญ๋ฉด์ 1,584km2, ์ด์ ์์ฉ๋ 1,248๋ฐฑ๋งm3, ํ์์กฐ์ ์ฉ๋ 110๋ฐฑ๋งm3, ์ฉ์๊ณต๊ธ๋ 926๋ฐฑ๋งm3, ๋ฐ ๋ฐ์ ์์ค์ฉ๋ 90,000kW ๊ท๋ชจ๋ก ๊ณํ๋์ผ๋ฉฐ, 1971๋
์ฐฉ๊ณตํด 1977๋
๋ถํฐ ํ์ฌ๊น์ง ์ด์๋๊ณ ์๋ค. ์ด ๋์ 2007๋
๋น์ ์ฌ์๋ก ์ ์ค๊ณต์ฌ
์ฐฉ๊ณต ์ ๊น์ง ๋ค ์ฐจ๋ก์ ๊ฑธ์ณ ์๋ฌธํ์ ์์ ์ฑ์ ํ๊ฐ ๋ฐ์๋ค. ์ด๋ ์ฌ์ฉํ๋ PMP์ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ PMF๋ Table 1๊ณผ ๊ฐ๋ค(Ministry of
Construction and Transportation, Republic of Korea, 2005).
Table 1. Comparison of PMP and PMF for Case Study Dam Watershed
|
Year
|
1977
|
1988
|
2001
|
2004
|
PMP (mm)
|
530
|
434
|
573
|
580
|
PMF (m3/s)
|
8,350
|
10,251
|
13,016
|
15,100
|
Table 1์ ํตํด ์๊ฐ์ด ํ๋ฅผ์๋ก PMF๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ๋ง์ง๋ง PMP๋ ์ค๊ณ ๋น์(1971๋
)๋ณด๋ค 9.4% ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์ด๋ก
์ธํด PMF๋ 80.8% ์์นํ๋ค. ์ด์ฒ๋ผ PMF๊ฐ ๊ธ๊ฒฉํ ์์นํ ์ด์ ๋ ๋ง์ง๋ง ํ๊ฐ(2004๋
) ์ง์ ์ ๋ฃจ์ฌ(2002๋
), ๋งค๋ฏธ(2003๋
)์ ๊ฐ์
๊ธฐ๋ก์ ์ธ ํํ์ด ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค.
1971๋
๋ฐ 1988๋
ํ๊ฐ ์์๋ ๊ธฐ์กด ์ฌ์๋ก ๋ง์ผ๋ก๋ ์๋ฅ๊ฐ ๋ฐ์ํ์ง ์๋๋ค๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋ด๋ฆด ์ ์์์ผ๋, 2001๋
๋ถํฐ๋ ๋ค๋ฅธ ์์์ด ๋ํ๋๋
๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์์๋ค. 2001๋
์๋ ๊ณํํ์์๋ฅผ ๋ฎ์ถ์ด์ผ๋ง ์๋ฅ๊ฐ ๋ฐ์ํ์ง ์๋๋ค๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ์ป์๊ณ , 2004๋
์๋ ์ ์๋ ํน์ ๋ฐฉ๋ฅ๋ ์ฆ๋ ๋ฐฉ์์
ํ๋ณดํ์ง ๋ชปํ๋ฉด ๋์ ์์ ์ฑ์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์์๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐฐ๊ฒฝ ํ์ ๊ธฐ์กด ๋ ์ฆ๊ณ , ๊ธฐ์กด ์ฌ์๋ก ํ์ฅ, ๋น์ ์ฌ์๋ก ์ ์ค ๋ฑ์ ๋์์ด ๊ฒํ ๋์ผ๋ฉฐ ์ต์ข
์ ์ผ๋ก
๊ฐ์ฐฉ์ ๋น์ ์ฌ์๋ก๋ฅผ ๊ฑด์ค(์ฆ ๋ฐฉ๋ฅ๋ ์ฆ๋)ํ๋ ๋ฐฉ์์ด ์ฑํ๋๊ณ ํ์ฌ ์๊ณต ์ค์ ์๋ค. ํ์ง๋ง ๋์์ ์ ํ ๊ณผ์ ์์ ์๋ฅ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ์ฐจ๋จ์ ๊ฒฝ๋๋ ๋๋จธ์ง
๊ฐ ๋์์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์์ ์ถํน์ฑ์ด ๊ฐ๊ณผ๋์๋๋ฐ, ์ด๋ก ์ธํด ๋ชจ๋ ๋ฌธ๋น๋ฅผ ๊ฐ๋ฐฉํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ํ๋ฅ ํ์ํผํด๋ ์ถฉ๋ถํ ๊ณ ๋ ค๋์ง ๋ชปํ๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค.
์ด์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ ์ฅ์์ ์ ์ํ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ํ์ฉํด, ํด๋น ์ฌ์
์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ฅ ์ ๋ ฅํ๋ ๋ ๊ฐ์ง ๋์(์ฆ ๊ธฐ์กด ๋ ์ฆ๊ณ ๋ฐ ๋น์ ์ฌ์๋ก ์ ์ค)์
๋ํด ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ ์ธก๋ฉด์์ ์ฌํ๊ฐํ๊ณ ์ ํ๋ค.
4.2 ๋์๋ณ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ ์ฐ์
PMP ๋ฐ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ PMF๋ฅผ ๋์ผํ ์กฐ๊ฑด ํ์ ์ฌํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ๋น์ ์ฌ์๋ก ์ ์ค๊ณต์ฌ ์์ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ(Table 1์ 2004๋
๊ฐ)์ ๊ทธ๋๋ก ํ์ฉํ๋ค.
์ด๋ PMP๋ ์๋ฌธ๊ธฐ์ํ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ์ฉํด ์ถ์ ํ๊ณ , ํํ ๋ฐฉ๋ฒ(Huff, 1967)์ ์ด์ฉํ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ถํฌ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก Fig. 3์ ๊ฐ์ ์ ์
๋
๊ณก์ ์ ์ป์๋ค.
๋ค์์ผ๋ก ๋์๋ณ ํ์์กฐ์ ๋ฐฉ์์ ๊ณ ๋ คํด ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ์ฐ์ ํ๋ค. ์ด๋ ๋ ๋์ ๋ชจ๋ PMF๊ฐ ๋์ ์ ์
๋๊ธฐ ์ ๋ ์์๋ ์์๋ง์์(E.L. 160.0m)๋ก
์ ์ง๋์ด ์๊ณ , ๊ณํํ์์๋ E.L. 161.7m์ด๋ฉฐ, ํ๋ฅ ์ ๋ฐฉ์ ์ค๊ณํ์๋์ 2,990m3/s๋ผ๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ฅ์ ํ๋ ์์ํฌ 2๋จ๊ณ์ ์ฐ์ถ๊ณผ์ ์ ๋ฐ๋ผ โ ๋์ ์ ์
๋๋ ํ์๊ฐ 2,990m3/s์ ๋๋ฌํ๊ธฐ ์ ๊น์ง ์กฐ์ ์์ด ๋ฐฉ๋ฅํ๊ณ ; โก์ ์
๋์ด 2,990m3/s์ ๋๋ฌํ๋ฉด ์ผ์ ๋์ ๋ฐฉ๋ฅํ๊ฒ ๋๋ฉฐ; โข๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ๋ ์์๊ฐ E.L. 161.7m์ ๋๋ฌํ๋ฉด ์ต๋ํ ๋ฐฉ๋ฅํ๋ค๋ ๊ฐ์ ์ด ์ ์ฉ๋์๋ค. ์ด๋ฌํ ํ์์กฐ์ ๋ฐฉ์์
๋์๋ณ๋ก ์ ์ฉํ ๊ฒฐ๊ณผ Fig. 4๊ณผ ๊ฐ์ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ ์ฐ์ถ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ป์ ์ ์๋ค.
Fig. 4์์ ๋ณด๋ฏ์ด ๋ ์ฆ๊ณ ์(7,451m3/s)์ ์ต๋๋ฐฉ๋ฅ๋์ด ์ฌ์๋ก ์ ์ค์(11,193m3/s)๋ณด๋ค ์๊ณ , ์ ๋ฐฉ์๋ฅ๋์ด ๋ค์ 0์ด ๋๋ ๋ฐ ์์๋๋ ์๊ฐ์ ๋ ์ฆ๊ณ ์(45์๊ฐ)์ด ์ฌ์๋ก ์ ์ค์(34์๊ฐ)๋ณด๋ค ๋ ์ค๋ ์์๋๋ค. ์ฆ ๊ฐ๊ฑด์ฑ์
๋ ์ฆ๊ณ ์์ด ๋ ์ฐ์ํ๊ณ ์ ์์ฑ์ ์ฌ์๋ก ์ ์ค์์ด ๋ ๋ซ๋ค. ์ด๋ฌํ ์์ฑ๋ค์ ์ข
ํฉํ ๊ฐ์ธ RL์ ๋ ์ฆ๊ณ ์(319๋ฐฑ๋งm3)์ด ์ฌ์๋ก ์ ์ค์(418๋ฐฑ๋งm3)๋ณด๋ค ๋ ์์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ ๋์ ๋ชจ๋ ์๋ฅ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ ์ธก๋ฉด์์ ๋ ์ฆ๊ณ ์์ด ๋ ์ฐ์ํ๋ค๊ณ ๋งํ ์ ์๋ค. ์ด๋ ์ฌ์๋ก ์ ์ค์์
์ ํํ๋ ๊ธฐ์กด ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐฐ์น๋๋ค. ๋ค์ ๋งํด ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฐ์ด ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ ํ๋ฅ ํ์ํผํด๊น์ง ์ข
ํฉ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ ์์ ์ฑ ์์ฒด์๋ง ๋ฌธ์ ๋ฅผ
๊ตญํ์ํค๋ ๊ธฐ์กด ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํ ๋์ ์ ํ๊ณผ๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ป์ ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
|
Fig. 3. Inflow Hydrograph under PMP
|
|
|
Fig. 4. Comparison of Resilience Losses
|
5. ๊ฒฐ ๋ก
์ต๊ทผ ๊ธฐํ๋ณํ๋ก ์ธํด ๊ทนํ๊ฐ์ฐ์ฌ์์ ๋น๋ ๋ฐ ๊ฐ๋๊ฐ ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณผ๊ฑฐ ์ค๊ณยท์๊ณต๋ผ ํ์ฌ ์ด์ ์ค์ธ ๋์ ์๋ฌธํ์ ์์ ์ฑ์ ์๋ฌธ์ด ์ ๊ธฐ๋๊ณ ์๋ค.
๋์ด ๋ถ๊ดด๋๋ฉด ์์์ ์ด์ํ๋ ์ฌ๋์ด ๋ฐ์ํ๋ฏ๋ก ๋์ ์ฆ๊ณ ํ๊ฑฐ๋ ์ฌ์๋ก๋ฅผ ํ์ฅ/์ ์คํ๋ ๋ฐฉ์์ด ์ถ์ง๋๊ณ ์๋ค. ํ์ง๋ง ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์ ์ ์ ํ ๋ ์๋ฅ
๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋งค๋ชฐ๋ ๋๋จธ์ง ํ๋ฅ ํ์ํผํด๋ฅผ ๊ฐ๊ณผํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์๋ค. ์ด์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ๊ฐ๋
์ ๋์
ํด ์ข
ํฉ์ ์ธ ํ์์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ด์ ์์ ๋์ ์์ ์ฑ
๊ฐํ ๋์์ ํ๊ฐํ ์ ์๋ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ๋ํ ์ ์๋ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ํ์ฉํด ๊ธฐ ์ํ๋ ์ฌ๋ก๋ฅผ ์ฌํ๊ฐํ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋์์ ์์๋ฅผ ํ๊ฐ์ํค๊ธฐ ์ํด
์๋์ ์ผ๋ก ๋ฐฉ๋ฅํ ๋ฌผ์ด ์ผ๊ธฐํ๋ ํ์๊ฐ ๊ฐ๊ณผ๋์์์ ํ์ธํ ์ ์์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ PMP๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ํํด ๋์๋ณ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ํ๊ฐํ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ํ์ง๋ง PMP ๋ฏธ๋ง์ ํ๋ฅ ๊ฐ์๋(์ 1,000๋
๋น๋ ๊ฐ์๋)์์๋
์ ๋ฐฉ์๋ฅ๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ PMP๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ํ๋ฅ ๊ฐ์๋๋ณ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ๊น์ง ์ฐ์ ํ๋ค๋ฉด ๋ ์ ๋ขฐ์ฑ ๋์ ํ๊ฐ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ป์ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋๋๋ค.
๋ํ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฒ์๋ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ ์ฐ์ ์ ๊ตญํ๋์์ผ๋ ์ด ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ ๋๋ก ํ์ํผํด์ก์ ์ฐ์ ํ๊ฒ ๋๋ฉด ๋ฐฉ์๋ณ๋ก ๊ณต์ฌ๋น ๋ฐ ํ๋ณตํ๋ ฅ์ฑ์ ๋์ผ์ ์์์ ๋น๊ตํ
์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํฅํ ํํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ์ด๋ฌํ ํ๊ณ์ ๋ค์ด ๊ทน๋ณต๋๋ค๋ฉด ๋์ ์๋ฌธํ์ ์์ ์ฑ ์ฆ๋ ๋ฐฉ์์ ์ข ๋ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์ ์ ํ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ์์ฑํ ์
์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋๋๋ค.