-
1. ์ ๋ก
-
2. ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด Navier-Stokes ๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋ ๋ฐ ๊ฒํ
-
3. ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด์์์ Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋ ๋ฐ ์ ์ฉ
-
3.1 Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋
-
3.2 ์ง๋ฆฝ์ ๊ณต๊ทน ๋ฐฉํ์ ์ ๋ํ ์ ์ฉ
-
4. ๊ฒฐ ๋ก
1. ์ ๋ก
์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ฌ์๋ฐฉํ์ ๋๋ ์ฌ์ํธ์์ ์ ์ฒด๋ด๋ถ๊ฐ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ ธ ์์ผ๋ฉฐ ์
์ฌํ ์๋์ง๊ฐ ์ ์ฒด๋ด๋ก ์นจํฌํ์ฌ ๋ด๋ถ์์ ๋ฐ์ฌ, ํฌ๊ณผ ๋๋ ์๋ฉธ๋๋ ํน์ง์
๊ฐ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ์ฌ์๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ฑ๋ฅ์ ์ ํํ ํ์
ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์ ์ฒด์ ์ธ๋ถ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด ๋ด๋ถ์์์ ํ๋์ฅ์ ๋์์ ํด์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค.
๊ณต๊ทน๋งค์ฒด๋ด์์์ ํ๋์ฅ ํด์์ ์ํด์๋ ๋ฌผ๊ณผ ํ ๋ฆฝ์์ ํผํฉ์์ญ์์์ ์ง๋ฐฐ๋ฐฉ์ ์ ๋ฐ ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด๋ค์ ๋จผ์ ๊ฒํ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ฌ์ค ์ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด๋ฅผ ํ๋์ ์ฐ์์ฒด๋ก
๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ผ์ข
์ Navier- Stokes ๋ฐฉ์ ์(์ดํ N-S ๋ฐฉ์ ์์ผ๋ก ์นญํจ)์ ์๋ฆฝํ๊ณ ์ ํ๋ ์๋๋ ์ญ์ฌ๊ฐ ๊ฝค ์ค๋ ๋์์ผ๋ฉฐ Biot (1956),
De Josselin de Jong (1956), Pride et al.(1992), Verruijt(1994)๊ฐ ๊ด๋ จ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํํ ๋ฐ ์๋ค. ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด์์์
ํ๋์ฅ ํด์์ ์ํด์๋ Sollitt and Cross (1972)๊ฐ N-S ๋ฐฉ์ ์์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ฌ์๋ฐฉํ์ ์ ๋ฐ์ฌ์ ํฌ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ก ์ ์ผ๋ก ํด์ํ๊ธฐ ์ํ
์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํํ์๋ค. ๊ทธ ์ดํ van Gent (1995) ์ญ์ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด๋ด์์์ N-S ๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋ํ์์ผ๋ฉฐ VOF ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ ์ฌ์๋ฐฉํ์ ์ ์ ์ฉํ
๋ฐ ์๋ค. Cruz et al. (1997)์ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด๋ด์์์ Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋ํ๊ณ ์ด๋ฅผ ์์ค ์ ์ ์ ์ฑ๋ฅ์ ๊ฒํ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ,
Lynett et al. (2000)์ ์ญ์ ํํ๋ ๋ค๋ฅด๋ ์ผ์ข
์ Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋ํ์ฌ ๊ณ ๋ฆฝํ ์
์ฌ์ ๋ํ ์ฌ์๋ฐฉํ์ ์ ์ฑ๋ฅ์ ๊ฒํ ํ
๋ฐ ์๋ค. ํํธ, Sakakiyama and Kajima (1992)๋ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด๋ด์ N-S ๋ฐฉ์ ์์ ์ง์ ํด์ํ๋ ์ผ์ข
์ RANS ๋ชจ๋ธ์ ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ
ํ์ฌ์ CADMAS-SURF ํ๋ก๊ทธ๋จ(CDIT, 2001)์ ๊ธฐ์ด๋ฅผ ์ ๊ณตํ์๋ค. ์ต๊ทผ์ Hu et al. (2012)์ด dam-break ํ์ ๊ณต๊ทน์ฒด๊ฐ์
์ํธ์์ฉ์ ๋ํ ์์นํด์์ ์ํํ์์ผ๋ฉฐ ๊ตญ๋ด์์๋ ์ด์ฐฝํยท๋ฐ์คํ (2011)๊ฐ ์๊ฒฝ์ฌ๋ฐฉ์ ์์ ์ด์ฉํ์ฌ ํฌ์์ธต์์์ ๋ถ๊ท์นํ ์ ํ๋ฅผ ๋ชจ์ํ ๋ฐ ์๋ค.
์๊ธฐ์ ๊ฐ์ด ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด๋ด์์์ ํ๋์ฅ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ํ๋์ด ์์์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๊ด๋ จ ๋ฌธํ๋ค์ ๊ฒํ ํ์ฌ ๋ณด๋ฉด N-S ๋ฐฉ์ ์์ ๊ทผ๊ฑฐํ ์ง๋ฐฐ๋ฐฉ์ ์์
๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ฐ ํญ๋ค์์ ๊ณต๊ทน๋ฅ ์ ์ ์ฉ ํํ๊ฐ ๋ค์ ๋ค๋ฆ์ ๋ฐ๊ฒฌํ ์ ์๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋ฌผ ์์ญ์์์ ํ๋์ฅ๊ณผ๋ ๋ฌ๋ฆฌ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด๋ด์์๋ ํ ๋ฆฝ์์์์ ๋ง์ฐฐ๋ ฅ๊ณผ
๊ด์ฑ๋ ฅ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ชจ๋ฉํ
๊ตํ, ์ฆ, ๊ณต๊ทน ํญ๋ ฅ์ด ์ ์ฒด์ ํ๋์ฅ ๊ฒฐ์ ์ ์์ด์ ๋งค์ฐ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ์ง๋ฐฐ๋ฐฉ์ ์์์ ๊ฐ ํญ๋ค์ ๋น๊ต์์ ๊ณต๊ทน
ํญ๋ ฅ์ ์๋์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ์๋ชป ์ค์ ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณ์ฐ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ํ๊ฒฉํ ๋ค๋ฅด๊ฒ ๋ํ๋ ์ ์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ฐ์ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด ๋ด์ ๋ฏธ์๋ถํผ์ ๊ฒ์ฌ์ฒด์ ์ ์ค์ ํ๊ณ Reynolds ์ด์ก์ ๋ฆฌ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ์ง๋๊ณผ ๋ชจ๋ฉํ
์ ๊ตํ์ ๊ณ ๋ คํ๋ ์ ํต์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์
๋ฐ๋ผ N-S ๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋ํ๊ณ ์ด๋ฅผ ๊ธฐ์กด ๋ฌธํ๋ค์์์ ์๋ค๊ณผ ๋น๊ตํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ๋๋ N-S ๋ฐฉ์ ์ ๋ฐ ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด๋ค์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด๋ด์ Boussinesq
๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋ํ์์ผ๋ฉฐ ์ด์ฐจ์ ์ง๋ฆฝ์ฌ์ ๋ฐฉํ์ ์ ๋ํ์ฌ ์์นํด์์ ์ํํ๊ณ ์ด ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ธฐ์กด์ ์๋ฆฌ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ค๊ณผ ๋น๊ตํ์๋ค.
2. ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด Navier-Stokes ๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋ ๋ฐ ๊ฒํ
Fig. 1์์ ๋ณด์ด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ณต๊ทน๋ฅ (porosity)์ด ์ธ ๋ฑ๋ฐฉ์ฑ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด๋ก ์ถฉ์ง๋์ด ์์ผ๋ฉฐ ์ฒด์ ๊ณผ ์ง๋์ด ๊ฐ๊ฐ ์ ์ธ ๊ณ ์ ๋ ๋ฏธ์๊ฒ์ฌ์ฒด์ ์์์ ์์ ์ค์นผ๋ผ ๋๋ ๋ฒกํฐ์ ๋ํ์ฌ Reynolds ์ด์ก์ ๋ฆฌ๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
|
Fig. 1. Infinitesimal Control Volume in Porous Media
|
(1)
์ฌ๊ธฐ์, ๋ ๊ฒ์ฌํ๋ฉด, ๋ ์์ ์๊ฐ์ ์ ์กด์ฌํ๋ ์์ ์์คํ
(์ง๋, ๋ชจ๋ฉํธ, ์๋์ง ๋ฑ), ๋ ๋จ์์ง๋๋น ์์คํ
(), ๋ ๋จ์ ์ธํฅ๋ฒ์ ๋ฒกํฐ, ๋ ์นจํฌ์ ์(Seepage velocity) ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๊ฐ๊ฐ ์๋ฏธํ๋ค.
Eq. (1)์์ ์ ์ฒดํ๋ฆ์ ์ฐ์๋ฐฉ์ ์๊ณผ ์ด๋๋ฐฉ์ ์์ ๊ฐ๊ฐ ์ง๋()๊ณผ ๋ชจ๋ฉํ
()์ ์ด์ก์ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ง๊ฐ์ขํ๊ณ(์ฐ์ง์ํฅ +)์์ ๋น์์ถ์ฑ ํ๋ฆ์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ด๋ค ๋ฐฉ์ ์์ ์งํ(Index)ํํ๋ก ํํํ๋ฉด
; (2)
;
(3)
์ ๊ฐ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ๋ ์ฐจ๋ก๋ก ์ถ์ ์๋ฏธํ๋ค. Eq. (3)์ ์ฐ์ธก ํญ๋ค์ ์ฐจ๋ก๋๋ก ์ ๊ฐํด์ง๋ ํ๋ฉด๋ ฅ(์๋ ฅ+์ ์ฑ๋ง์ฐฐ๋ ฅ), ์์ฒด ์ค๋ ฅ, ๊ณต๊ทน์ฒด ์
์์ ์ํ ๋ด๋ถ๋ง์ฐฐ๋ ฅ(Forchheimer ์), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ณต๊ทน์ฒด ์
์์ ์์ฉํ๋ ๊ด์ฑ๋ ฅ์
์๋ฏธํ๋ฉฐ ๊ฐ๊ฐ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค.
(4)
(5)
(6)
(7)
Eq. (4)์์ ๋ ์ ์ฑ๊ณ์, (5)์์ ๋ ์ค๋ ฅ๊ฐ์๋ ์ฑ๋ถ ์ ์๋ฏธํ๋ค. Eq. (6)์์ , ๋ Forchheimer ์์์์ ๊ณต๊ทน์จ๊ณผ ํ ๋ฆฝ์ ์
๊ฒฝ์ ์์กดํ๋ ์ ์ฐจ์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ค์ด๋ค(๋จ์๋ ๊ฐ๊ฐ [], [] ์). Eq. (7)์์ ์ ๊ฐ์์ง๋๊ณ์๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ฉฐ ๋ถ๊ฐ์ง๋๊ณ์ ์ ์ ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค. Eq. (6)์์ ๋ Darcy ์ ์์ผ๋ก์ ์นจํฌ์ ์ ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค.
(8)
Eqs. (4)~(7)์ Eq. (3)์ ๋์
ํ๋ฉด, ์ต์ข
์ ์ผ๋ก ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด์ ๋ํ ์ด๋๋ฐฉ์ ์์
(9)
์ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, , , ์ด๋ฉฐ
(10)
์ด๋ค. Eq. (9)๋ฅผ Darcy ์ ์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ค์ ์ฐ๋ฉด ๋ค์ ์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
(11)
Eq. (11)์์ ์ ์ ์ธต๋ฅ ๊ฐ์ ํ์ ๊ฐ์๋ํญ๊ณผ ๋ด๋ถ๋ง์ฐฐ๋ ฅ ํญ์ ๋ฌด์ํ๊ณ ๊ณต๊ทน๋ง์ฐฐ๋ ฅ์์ ์ธต๋ฅํญ๋ง์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด
๋๋ (12)
์ด ๋์ด ๊ฒฐ๊ตญ Darcy์ ๋ฒ์น๊ณผ ์ผ์นํ๊ฒ ๋๋ค.
๊ณต๊ทน๋ง์ฐฐ์ ๋ํ Eq. (11)์์์ ๊ณ์๋
, (13)
์ ๊ฐ๋ค(๋จ์๋ ๊ฐ๊ฐ [], [] ์). ์ฌ๊ธฐ์, ๋ ๊ณ ์ ํฌ์์ฑ (Intrinsic permeability), ๋ ๊ณต๊ทน ๋ด ํ๋ฆ ํต๋ก์ ํ์์ ๊ด๊ณ๋๋ ๋ฌด์ฐจ์์๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ฉฐ ํต์ 0.6์ ๊ฐ์ ๊ฐ๋๋ค. Fair and Hatch (1933)๋ ๊ณ ์ ํฌ์์ฑ์ ๋ค์๊ณผ
๊ฐ์ด ์ ์ํ์๋ค.
(14)
์ฌ๊ธฐ์, 5.0, 7.7์ด๋ฉฐ ์ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด์ ํ๊ท ์ง๊ฒฝ์ด๋ค. ํํธ, Engelund (1953)๋ Eq. (13)์ , ๋ฅผ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ํ์๋ค.
(15)
(16)
Eqs. (15) and (16)์์ = 780~1500 ๋๋ ๊ทธ ์ด์, = 1.8~3.6 ๋๋ ๊ทธ ์ด์์ด๋ค.
์ด๋๋ฐฉ์ ์ (9)์ ํจ๊ป ๊ธฐ์กด์ ํ ์ฐ๊ตฌ๋ค์์ ์ฌ์ฉ๋ ์ ๋ค์ Table 1์ ์ ์ํ์๋ค. ๊ฐ ์์์ ์ ์์ ์นจํฌ์ ์ ๋ก ํต์ผํ์๋ค. Sollitt and Cross (1972)์ ์์ ์ด๋ฅ๊ฐ์๋ ํญ์ด ๋น ์ ธ ์์ผ๋ Eq. (9)์ ๋์ผํ๋ฉฐ, Sakakiyama and
Kajima (1992)์ ์๋ ๋ด๋ถ๋ง์ฐฐํญ์ด ํญ๋ ฅ๊ณ์ ๋ก ํํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ธํ๋ฉด ๋ฑ๋ฐฉ์ฑ ๋งค์ฒด์์ ์ด๋ฏ๋ก Eq. (9)์ ์ผ์นํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, Cruz et al. (1997)์ ์์ ๊ฑฐ์ Eq. (9)์ ์ ์ฌํ ํํ๋ฅผ ๋ณด์์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ์ข๋ณ์์
๊ณ์ ์ ๊ณต๊ทน๋ฅ ์ด ๊ณฑํด์ ธ ์๋ค. ํํธ, van Gent (1995)์ ์์์๋ Eq. (9)์ ๋น๊ตํ์ฌ ์ด๋ฅ๊ฐ์๋ํญ์์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ฐ๊ฒฌ๋๋ฉฐ ๋ด๋ถ๋ง์ฐฐํญ๋ ๋ฌ๋ฆฌ
ํํ๋์ด ์์์ ๋ณผ ์ ์๋ค.
Burcharth (1995)๋ ๊ด์ฑ๋ ฅํญ๊ณผ ์๋ ฅํญ์ ๊ด๊ณ์ ๋ํ ๊ณ ์ฐฐ์์ Eq. (9)์ ํํ๋ณด๋ค๋ Cruz et al. ์์ ํํ๊ฐ ๋ ํฉ๋นํ ๊ฒ์ผ๋ก
ํ๋จํ ๋ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, Cruz et al.์ ์์ด ์๋ฏธ๋ฅผ ๊ฐ๊ธฐ ์ํด์๋ Eqs. (4), (5) and (6)์์ ๊ฐ ์๋ ๊ฐ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ Reynolds ์ด์ก์ ๋ฆฌ๋ฅผ ์ด์ฉํ ๋ณธ ์ ๋๊ณผ์ ์์ ์ ์ ์๋ฏ์ด ์ ํ ํ๋นํ์ง ์๋ค. ๋ค๋ง, Cruz et al.์์์ ๊ณ์
๋ฅผ ๋ ๋ค๋ฅธ ๊ณ์ ์ผ๋ก ์นํํ๋ฉด ํํ์์ผ๋ก๋ Eq. (9)์ ๋์ผํ๊ฒ ๋๋ค. ์ด๋ Cruz et al.์ ์์ด ํ๋น์ฑ์ ๊ฐ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ณ์ ์ด Eq. (10)์ ์ํ์ฌ ๊ฒฐ์ ๋๋ ์ด๋ก ์ ๊ณ์๊ฐ ์๋๊ณ ์ผ์ข
์ ์คํ์ ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ๋๋ ๊ณ์๋ผ์ผ ํ๋ค. van Gent์ ์์์๋ ๊ณ์ ๋ ์คํ์ ์์ ์ ์์กดํ๋ ์ผ์ข
์ ์คํ์ ๊ณ์๋ก ํํ๋์ด ์์ผ๋ฉฐ ๊ฐ์์ง๋๊ณ์ ์ด ๋ถ๊ฐ์ง๋๊ณ์ ์ ์ ๊ด๊ณ๋ก ์ธํ์ฌ 1๋ณด๋ค ํด ๊ฒ์ด๋ผ๋ ์์๊ณผ๋ ๋ฌ๋ฆฌ ์ผ๋ก ์คํ๋ ค 1๋ณด๋ค ์๊ฒ ๋ํ๋ ์๋ค. Sakakiyama and Kajima (1992)๋ ์ญ์ ๋ฅผ ์คํ์ ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ํ์ฌ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ ์ฌ์ค์ ์ข
ํฉํด๋ณผ ๋, ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด ๋ด๋ถ์์ ํ ๋ฆฝ์์ ์์ฉํ๋ ๊ด์ฑ๋ ฅ์ ๊ณ ๋ฆฝ๋ ๋จ์ผ ์
๋ฐฉ์ฒด์ ์์ฉํ๋ ๊ด์ฑ๋ ฅ๊ณผ๋
๋งค์ฐ ๋ค๋ฅธ ์์ฉ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ๊ฐ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค. ์ด์ ๋ํด์๋ ์ฐจํ ์์นํด์์์ ๋ค์ ๋
ผ์ํ๊ธฐ๋ก ํ๋ค.
Table 1. Comparison of the Momentum Equations of Porous Media Flow
|
Existing researches
|
N-S Equations
|
Remarks
|
Equation (9)
|
|
;
|
Sollitt and Cross (1972)
|
|
|
Sakakiyama and Kajima (1992)
|
|
= Surface permeability
|
Van Gent (1995)
|
|
;
;
|
Cruz et al. (1997)
|
|
|
3. ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด์์์ Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋ ๋ฐ ์ ์ฉ
3.1 Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋
Fig. 2์ ์ด์ฐจ์( ํ๋ฉด) ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด ํ๋์ฅ์ ๋น์์ถ์ฑ, ๋น์ ์ฑ์ ๊ฐ์ ์ ๋์
ํ๋ฉด ์ฐ์๋ฐฉ์ ์๊ณผ ์ด๋๋ฐฉ์ ์์ Eqs. (2) and (9)์์์ ์ ๋ก ์นํํ์ฌ Eqs. (17)~(19)์ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค.
|
Fig. 2. Coordinates of the 2D Wave Field Inside Porous Media
|
(17)
(18)
(19)
์ฌ๊ธฐ์ ๋นํ์ ์ ์ฒดํ๋ฆ์ ๊ฐ์ ์ ๋์
ํ๋ฉด,
(20)
์ด๋ค. Eqs. (17)~(20)์ ํ๊ธฐ์ํ ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
- ์ด๋ํ์ ์์ ์๋ฉด ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด
on (21)
- ๋์ญํ์ ์์ ์๋ฉด ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด
on (22)
- ๋ฐ๋ฅ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด
on (23)
Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ ํ๋์ ์งํญ , ๋ํ์์ฌ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ์ฅ ์ฌ์ด์ ๋๊ฐ์ ๋ฌด์ฐจ์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ, ์ฆ ๋น์ ํํ๋ผ๋ฏธํฐ ์ ์ฒ์ํ๋ผ๋ฏธํฐ ์ ๋ํ์ฌ Eqs. (17)~(23)์ ์ญ๋์์ผ ์ ๊ฐํ ์ ์๋ค. ๋น ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด ํ๋ฆ์ ๋ํด์๋ Nwogu (1993)์ Wei et al. (1995)์ด
์๋ํฌํ
์
์ ๋ฏธ์ง์๋ก ํ๋ ์ง๋ฐฐ๋ฐฉ์ ์์ ์ด์ฉํ์ฌ Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋ํ ๋ฐ ์๋ค(Dingemans, 1997). ํํธ, Walkley
(1999)๋ ์ง์ Eqs. (17)~(19)์ ์์ํ๋ ๋น๊ณต๊ทน๋งค์ฒด์์์ ์ง๋ฐฐ๋ฐฉ์ ์์ ์ด์ฉํ์ฌ Peregrine (1972)์ ์๊ณผ Nwogu (1993)์
ํ์ฅํ Boussinesq ์์ ๊ฐ๊ฐ ์ ๋ํ์๋ค. ์ ์๋ ์ ์ฉ๋ฒ์๊ฐ ์ฒํดํ์ ๊ตญํ๋๋ ๋ฐ๋ฉด, ํ์๋ ์์ฌ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ถ์ฐ์ฑ์ ์ฌํ์ ๋๋ฅผ ์ฌํดํ๋ก ํ์ฅํ
๊ฒ์ด๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ Walkley (1999)์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด์ ๋ํ Nwogu ํ์
์ Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋ํ๊ธฐ๋ก ํ๋ค. ๋จผ์ , ํ๋ผ๋ฏธํฐ
, ์ ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ Eqs. (17)~(23)์ ๋ชจ๋ ์์คํ
๋ณ์๋ค์ ๋ฌด์ฐจ์ํํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
, , , ,
, ,
Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ ์ค์ผ์ผํด์์ ์ํ์ฌ ๊ณผ ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ , , , , ์ ์๋ฆฟ์๋ฅผ ์ผ๋ก ์กฐ์ ํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
, , ,
,
์๊ธฐ ๋ฌด์ฐจ์์๋ค์ Eqs. (17)~(23)์ ๊ฐ๊ฐ ๋์
ํ๋ฉด ๋ค์์ Eqs. (24)~(30)์ ์ป์ ์ ์๋ค.
(24)
(25)
(26)
(27)
(28)
(29)
(30)
์ฐ์๋ฐฉ์ ์ (24)๋ก ๋ถํฐ
(31)
์ด๋ฉฐ Eq. (27)์ ๋์
ํ๋ฉด
(32)
์ ๊ฐ๋ค. ์์์ ์์์ ์ํ์ ์์ ๋ผ๊ณ ์ ์ํ๊ณ ๋ฅผ ์ ๋ํ์ฌ Taylor ์ ๊ฐํ๋ฉด
(33)
์ ๊ฐ์ผ๋ฉฐ, ์์ ๊น์ง ์ ๋ถํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
(34)
Eq. (34)๋ฅผ Eq. (32)์ ๋์
ํ๋ฉด,
(35)
์ด๋ฉฐ ์ด๋ฅผ ๋ค์ ์ ๋ํด์ ๋ฏธ๋ถํ๋ฉด,
(36)
์ ๊ฐ๋ค. Eqs. (35)์ (36)์ Eq. (33)์ ๋์
ํ๋ฉด,
(37)
์ด๋ฉฐ, Eq. (37)์ Eq. (31)์ ๋์
ํ๋ฉด
(38)
์ ์ป์ ์ ์๋ค.
Eqs. (37) and (38)์ ์ฐ์ง๋ชจ๋ฉํ
์ (26)์ ๋์
ํ์ฌ ๋ฅผ ๊ตฌํ ๋ค์, ๋์ญํ์ ์์ ์๋ฉด ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด์ธ Eq. (29)๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์์ ์์ ์๋ฉด ๊น์ง ์ ๋ถํ๋ฉด ์๋ ฅ์ ์ฐ์ง๋ถํฌ๋ฅผ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ตฌํ ์ ์๋ค.
(39)
Eqs. (37)~(39)๋ฅผ ์ํ๋ชจ๋ฉํ
์ (25)์ ๋์
ํ๋ฉด ์๋ฆฟ์๊ฐ ์ ํฌ๊ธฐ์ธ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฒซ ๋ฒ์งธ Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ธ ์ด๋๋ฐฉ์ ์์ ์ป์ ์ ์๋ค.
(40)
์ฐ์๋ฐฉ์ ์ (24)๋ฅผ ์ฐ์ง์ ๋ถํ๊ณ ์ด๋ํ์ ์๋ฉด๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด (28)์ ์ ์ฉํ๋ฉด
(41)
๋ฅผ ์ป์ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ฌ๊ธฐ์ Eq. (37)์ ๋์
ํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๋ ๋ฒ์งธ Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ธ ์ฐ์๋ฐฉ์ ์์ ์ป์ ์ ์๋ค.
(42)
Eqs. (42) and (40)์ ์ ์ฐจ์์ผ๋ก ํ์ํ๊ณ ๋ก ์ ์ํ๋ฉด (), ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด์์์ 2D Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
(43)
(44)
์ฌ๊ธฐ์, , , , ์ด๋ค. ์๊ธฐ ์๋ค์ Darcy ์ ์ ์ผ๋ก ํํํ๊ณ Eq. (44)์ Eq. (11)์ ๋ด๋ถ๋ง์ฐฐํญ์ ๋ถ๊ฐํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
(45)
(46)
Eqs. (45) and (46)์ ๊ณต๊ทน๋ฅ ์ด ์ด๋ฉด ์์ ์ ์ฒดํ๋ฆ์ ๋ํ Walkley (1999)์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ํํ ์ผ์นํ๋ค(๊ธฐ์กด์ Dingemans (1997, p.537)์ ๊ฒฐ๊ณผ์๋ ์ผ์นํ๋
Nwogu (1993)์ ๊ฒฐ๊ณผ์๋ Eq. (46)์ 4, 5๋ฒ์งธ ํญ์์ ์ฝ๊ฐ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ฐ์ํจ). ํํธ, Nwogu๋ ์ ์ ๊ฐ์ผ๋ก์ ์ ์ ์ํ์๋ค.
Eqs. (45) and (46)์ ์ผ์ฐจ์์ผ๋ก ํ์ฅํ๋ฉด,
(47)
(48)
์ ๊ฐ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ๋ ์์์ ์ํ์ ์ ์ฑ๋ถ์ ๋ํ๋ธ๋ค. Wei et al. (1995)๋ ์๋ฅํญ์ด ์ธ Eqs. (47) and (48)์ ๋น์ ํ์ฑ์ ๋ณด๋ค ํ์ฅํ์ฌ ์๋ฅํญ์ ์ฒ์ํ๋ผ๋ฏธํฐ ๊ฐ ์ฃผ๋ํ๋ ์ ์ฐ์๋ฐฉ์ ์๊ณผ ์ด๋๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋ํ์๋ค.
Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ ๋ํ ์์นํด์์ Wei et al. (1995, 1999), Nwogu and Demirbilek (2001)์ ์ ์๋์ด
์๋ค. ์์นํด์์ ์์ ์ฑ์ ์ํ์ฌ ์๊ฐ ๋ฐ ๊ณต๊ฐ์ฐจ๋ถ์ ์ฆ๋ถ์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ Courant ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ์ ํ๋ฉด ๋๋ ๋ณธ ํ์ฅํ ๋ฐฉ์ ์์์ ๋ชจ๋ ๊ฒฉ์์์์
์์ฌ์กฐ๊ฑด์ ๋ถ์ฐ์ฑ์ ์ฌํด์ธก ์ ํจํ๊ณ์ธ ์์ฌ/ํ์ฅ=0.5 ์ด๋ด๋ก ์ ์งํ๋ ๊ฒ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ ํ์ฅ๋ด์ ์ต์ 8๊ฐ ์ด์์ ๊ฒฉ์๋ฅผ ๋๋ ๊ฒ ๋ฑ์ ์ ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค.
ํนํ, ๋ถ๊ท์นํ ์
์ฌ์กฐ๊ฑด์ ์ฑํํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๊ณ ์ฃผํ์ ์ฑ๋ถ์์์ ํด์๋ ๋ฐ ์์นํด์์ ์์ ์ฑ์ ์ํ์ฌ ์๊ฐ ๋ฐ ๊ณต๊ฐ์ฆ๋ถ, ์ ์ฒด ๊ณ์ฐ์๊ฐ ๋ฑ์ ์ธ์ฌํ
๊ณ ๋ คํ ํ์๊ฐ ์๋ค.
3.2 ์ง๋ฆฝ์ ๊ณต๊ทน ๋ฐฉํ์ ์ ๋ํ ์ ์ฉ
์ ๋๋ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด Boussinesq ๋ฐฉ์ ์์ ์ ์ฉ์ฑ์ ๊ฒํ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ง๋ฆฝ์ ๊ณต๊ทน ๋ฐฉํ์ ์ ๋ฐ์ฌ์จ๊ณผ ํฌ๊ณผ์จ์ ๊ฐ๊ฐ ๊ณ์ฐํ์ฌ ๊ธฐ์กด์ ์๋ฆฌ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ตํ์๋ค.
์์นํด์์ Eqs. (45) and (46)์ Wei et al. (1995)์ Predictor-Corrector ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ ๊ธฐ์กด์ Boussinesq
๋ฐฉ์ ์ ๋ชจ๋ธ(Chun et al., 2006; Chun, 2007)์ ์์ ํ์ฌ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ๊ณ์ฐ์ ์ฌ์ฉ๋ ์์น์์กฐ๋ Fig. 3์์ ๋ณด์ด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด
์์กฐ์ ์ขยท์ฐ๋จ์ ํ๋ฅผ ํก์ํ๊ธฐ ์ํ ์คํ์ง์ธต์ ์ค์นํ์์ผ๋ฉฐ ๋ฐ์ฌ์จ๊ณผ ํฌ๊ณผ์จ์ ๊ธฐ๋กํ๊ธฐ ์ํ ์์นํ๊ณ ๊ณ๋ค์ ๊ณต๊ทน๋ฐฉํ์ ์ ยทํ์ ์ค์นํ์๋ค. ์์ธ๋ฌ,
ํด์๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ์ ํ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ์ฌ ๊ธฐ์กด์ ์๋ฆฝ๋ ๊ฒฝ๊ณ์์๋ฒ ๋ชจ๋ธ(Chun et al., 2007)๋ ํจ๊ป ์ ์ฉํ์๋ค. ๋ณธ ๊ฒฝ๊ณ์์๋ฒ์์๋ Eq. (11)์์
์ด๋ฅํญ์ ๋ฌด์ํ๊ณ ๊ฐ์์ง๋๊ณ์๋ฅผ =0์ผ๋ก ํ์ฌ ์ ์ฉํ ๊ฒ์ด๋ค.
|
Fig. 3. Scheme of the Numerical Wave Flume
|
|
Table 2. Experimental Conditions
|
Specification
Source
|
Depth (m)
|
Wave period (sec)
|
Wave
steepness
|
Rubble diameter (m)
|
Porosity
|
Structural width (m)
|
Sollitt and Cross (1976)
|
0.549
|
1.70
|
0.003-0.015
|
0.0348
|
0.437
|
0.549
|
Keulegan (1973)
|
0.300
|
1.94
|
0.002-0.020
|
0.0253
|
0.460
|
0.158, 0.317
|
์์นํด์์ ์
๋ ฅ์กฐ๊ฑด์ Table 2์์ ๋ณด์ด๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด Sollitt and Cross (1976)์ Keulegan (1973)์ ์๋ฆฌ์คํ๋ค๊ณผ
๋์ผํ๊ฒ ์ทจํ์์ผ๋ฉฐ ๊ณ์ฐ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ค์ ์๋ฆฌ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ค๊ณผ ๋น๊ตํ์๋ค. ๋ณธ ์๋ฆฌ์คํ๋ค์ ๊ณ ์ ๋ ์ฃผ๊ธฐ์ ํ๊ณ ๋ฅผ ์ฆ๊ฐ์์ผ๊ฐ๋ฉฐ ํ๊ณ ๊ณ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ฐ์ฌ์จ๊ณผ ํฌ๊ณผ์จ์
์ธก์ ํ์๋ค. ์ค์ ๋ณธ ์๋ฆฌ์คํ๋ค์ ์ฃผ๊ธฐ์ ํ๊ณ ๋ฅผ ๋ฌ๋ฆฌํ๋ ๋ค์ํ ์กฐ๊ฑด์์ ์ํ๋์์ผ๋ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ํ ์์นํด์๊ธฐ๋ฒ์ ์ฑ๋ฅ์ ์ผ์ฐจ์ ์ผ๋ก ๊ฒํ ํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก
Table 2์ ๊ฐ์ด ๊ฐ๊ฐ ํ ์ฃผ๊ธฐ๋ค๋ง์ ์ ๋ณํ์ฌ ์์นํด์์ ์ํํ์๋ค.
์์นํด์์์ ๋ฐ์ฌ์จ์ Park et al. (1992)์ ์ผ์ ๋ฒ์ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ณ์ฐํ์์ผ๋ฉฐ ํฌ๊ณผ์จ์ zero-up-crossing ๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ณ์ฐํ์๋ค.
ํ๊ณ ๊ณ ๊ณ์ธก์๊ฐ์ ์กฐํ๊ธฐ - ์์กฐ์ฐ๋จ์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ตฐ์๋๋ก 3 ์๋ณตํ ์ดํ๋ถํฐ 6 ์๋ณตํ ๋๊น์ง๋ก ํ์๋ค. ๊ณ์ฐ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก์๋ = ์ผ๋ก ํ์์ผ๋ฉฐ ์๊ฐ์ฆ๋ถ์ Courant ์กฐ๊ฑด์ ์ ์ฉํ์ฌ ์ ๊ฐ์ด ์ทจํ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ๋ ์ ํํ ํ์์ ์๋ฏธํ๋ค. Eq. (15)์ Eq. (16)์์์ ๋ด๋ถ๋ง์ฐฐ๊ณ์๋ ๊ฐ๊ฐ = 1150 , = 2.7 ๋ก ์ทจํ์๋ค.
๋ณธ ์์นํด์์์๋ Eq. (10)์์์ ์ ๊ฐ์ ๋ํ ์์น์คํ์ ์ํํ์๋ค. ์ฆ, ์์์ ๋ํ ๋ถ๊ฐ์ง๋๊ณ์ ๋ฅผ ๋์ผ ์ง๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ ๊ตฌ์ฒด์ ์ด๋ก ์ ๊ฐ ์์ ๊ด์ฑ๋ ฅ์ ๋ฌด์ํ์ ๋์ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ์ด๋ฅด๊ธฐ ๊น์ง ๋ค์ํ ๊ฐ์ ์๋ํ์ฌ ๊ณ์ฐ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์๋ฆฌ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ตํ์๋ค. Figs. 4 and 5๋ Sollitt and Cross (1976)์
๋ํ ๊ณ์ฐ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์๋ฆฌ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ตํ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ฐ์ฌ์จ๊ณผ ํฌ๊ณผ์จ ๊ณตํ ์ผ ๋ ์๋ฆฌ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ฐ์ฅ ์ ์ผ์นํจ์ ๋ณผ ์ ์๋ค. ์ด๋ ์์ ๋ถ๊ฐ์ง๋๊ณ์๊ฐ ์ด ๋จ์ ์๋ฏธํ๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ด ์์ ๊ฐ์ ๊ฐ๋ ๋ถ๊ฐ์ง๋๊ณ์๊ฐ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์ ํ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ ์๋๋ ๋ณธ ๋ฌธ์ ์์์ ๊ฐ์ ๊ทน๋จ์ ์ธ ๊ฐ ์ด ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ธ ํ๋น์ฑ์ ๊ฐ๋๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ๋ ๋งค์ฐ ์ด๋ ค์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค. ๋์ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด ํ๋ฆ์์ ์์๋ถ๋ถ์ ์ํ ๊ด์ฑ์ ํญ์ ํ์ฑ๋์ง ์์ผ๋ฉฐ ํ์ฑ๋๋ค ํ๋๋ผ๋
๊ฑฐ์ ๋ฌด์๋ ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผํ๋ ๊ฒ์ด ํ๋นํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ํํธ, ๊ฒฝ๊ณ์์๋ฒ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์๋ฆฌ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ต์ ์ ์ผ์นํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ ์๋ค.
๋ณธ ๊ฒฝ๊ณ์์๋ฒ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ ์กฐ๊ฑดํ์์ ๊ณ์ฐ๋ ๊ฒ์ด๋ค(Sollitt and Cross (1972)๋ ์ ํน์ ํ๊ธฐ๊ฐ ์ด๋ ค์ด ์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ก ํ์ฌ ์์นํด์์ ์ํํ ๋ฐ ์๋ค). ๋ํ, Fig. 4์ ๋ฐ์ฌ์จ์์ ์ ๋ํ Boussinesq ๋ชจ๋ธ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ฒฝ๊ณ์์๋ฒ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ ์ ๋ฒ์์์ ๊ฑฐ์ ์ผ์ ํ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ณด์ด๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ๋ณํ ์ฑํฅ์ด ๊ฑฐ์ ๋์ผํจ์ ๋ณผ ์ ์๋ค. ์ด๋ ๊ฒฝ๊ณ์์๋ฒ์์ ์ด๋ฅํญ์ด ์ ์ธ๋์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
|
Fig. 4. Comparison of Calculated Reflection Coefficients and Sollitt and Cross's Experimental
Results
|
|
|
Fig. 5. Comparison of Calculated Transmission Coefficients and Sollitt and Cross's
Experimental Results
|
Fig. 6์ ์ ์กฐ๊ฑด์์ ํ๋์ 1 ์ฃผ๊ธฐ ๋ด์์ ๋ค ๊ฐ์ ๋์ผ ์๊ฐ๊ฐ๊ฒฉ๋ง๋ค ๊ณ์ธกํ ์ ์์กฐ์ฐ์ฅ(150 m)์์์ ์ค๋
ํํ์ด๋ค. ๊ณต๊ทน๋ฐฉํ์ ์ ๋ฉด์๋ ๋ถ๋ถ ์ค๋ณตํ์
ํ์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ํํ์ ์๊ฐ์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ณผ ์ ์์ผ๋ ํ๋ฉด์๋ ์ผ์ ์งํญ์ ํฌ๊ณผํ๊ฐ ํ์ฑ๋์ด ์์์ ๋ณผ ์ ์๋ค.
|
Fig. 6. Wave Profiles at 4 Equal Time Intervals Within a Wave Period ( = 0.549m, = 1.7 s, = 0.05 m, = 0.79, = 0.30)
|
Keulegan์ ์๋ฆฌ์คํ ์กฐ๊ฑด์ ๋ํ ๊ณ์ฐ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์๋ฆฌ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ํจ๊ป Figs. 7~10์ ๋์ํ์๋ค. ์๊ธฐ Sollitt์ ์คํ์กฐ๊ฑด์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ์์์
๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ์ ์กฐ๊ฑด์์ ์ผ์น์ ๋๊ฐ ๊ฐ์ฅ ์ํธํ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํฌ๊ณผ์จ์์๋ ๊ณ์ฐ์น์ ์คํ์น๊ฐ ๋น๊ต์ ์ ์ผ์นํ๋ ๋ฐ๋ฉด ๋ฐ์ฌ์จ์์๋ ์๋น ์ ๋์
ํธ์ฐจ๊ฐ ์กด์ฌํจ์ ๋ณผ ์ ์๋ค. ๋ฐ์ฌ์จ์์ ๋์ฒด์ ์ผ๋ก Boussinesq ๋ชจ๋ธ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ฒฝ๊ณ์์๋ฒ์ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ฏธ๋ฃจ์ด๋ณด์ ๋ณธ ๊ณ์ฐ์น์ ์คํ์น์์
์ฐจ์ด๋ ๋ฐ์ฌ์จ์ ์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฐจ์ด์ ์ํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ด๊ฑฐ๋ ์๋๋ฉด ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด์์์ ํ ๋ฆฝ์์ ์ํ ๋ด๋ถ๋ง์ฐฐ๋ ฅ์ ์ฐจ์ด์ ๊ธฐ์ธํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
|
Fig. 7. Comparison of Calculated Reflection Coefficients and Keulegan's Experimental
Results ( = 0.15 m)
|
|
|
Fig. 8. Comparison of Calculated Transmission Coefficients and Keulegan's Experimental
Results ( = 0.15 m)
|
|
|
Fig. 9. Comparison of Calculated Reflection Coefficients and Keulegan's Experimental
Results ( = 0.30 m)
|
|
|
Fig. 10. Comparison of Calculated Transmission Coefficients and Keulegan's Experimental
Results ( = 0.30 m)
|
Keulegan์ ์๋ฆฌ์คํ์์๋ 1๊ฐ์ ํ๊ณ ๊ณ๋ฅผ ์ด๋์์ผ๊ฐ๋ฉฐ ์ป์ ์๊ทธ๋๋ก ๋ฐ์ฌ์จ์ ๊ตฌํ์์ง๋ง ๋ณธ Boussinesq ์์นํด์์์๋ 3๊ฐ์ ๋
๋ฆฝ๋
ํ๊ณ ๊ณ์ ์๊ทธ๋๋ฅผ ์ด์ฉํ๋ ์ผ์ ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ๋ด๋ถ๋ง์ฐฐ๋ ฅ์ ๋ํด์๋ Eq. (11)์์ ์ ์ ์๋ฏ์ด ์๋ฆฝ์์ ์๋์ ์์กดํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์์นํด์์
์ ํ๋๋ ์๋ฆฝ์ ๊ถค๋์ ์(orbital velocity)์ ์ฐ์ง๋ถํฌ๋ฅผ ์ผ๋ง๋ ์ ์ฌํํ๋๊ฐ์ ๋ฌ๋ ค์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ๋ณธ ์์นํด์์์ ์ฌ์ฉํ ํ์ฅํ Boussinesq
๋ชจ๋ธ์ ์ฃผ๋ก ์ฌํด์ญ์์์ ๋ถ์ฐ์ฑ์ ์ฌํ ์ ๋๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์๋ฆฝ์์ ๊ถค๋์ ์์ ์ ์ฌํํ๋ค๊ณ ๋ณด๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค. ์ผ๋จ, Eqs. (37) and
(38)์์ ์๋ฆฝ์ ์ ์์ ์ค์ฐจํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๋ก ์๊ฒ ์ ์ํ๊ณ ๋ ์์ผ๋ ๋ถ์ฐ์ฑ๊ณผ ๋น์ ํ์ฑ์ ๋ฌ๋ฆฌํ๋ ์ฌ๋ฌ ํ๋์กฐ๊ฑด๋ค์ ๋ํ ๋ณ๋์ ์ ๊ทน์ ์ธ ๊ฒ์ฆ์ด ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ํํธ, ์์ฌ์ ์ฌ๋ฌ
์ธต์ผ๋ก ๋๋์ด ์๋ฆฝ์ ๊ถค๋์ ์ ๊ณ์ฐ์ ํด์๋๋ฅผ ๋์ด๊ธฐ ์ํ ๊ธฐ๋ฒ๋ค์ด ์ต๊ทผ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ฐ ์๋ค(Lynett and Liu, 2004; Hsiao et al.,
2005). ์ด๋ค ๊ธฐ๋ฒ๋ค์ ๋ณธ ์์นํด์์ ์ฌ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ๊ณ์ฐ์ ์ ํ๋๋ฅผ ์ ๊ณ ํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ์์ธ๋ฌ, ์๋ฆฌ์คํ ์ญ์ ๋งค์ฐ ์ค๋์ ์ ์ํ๋์๊ธฐ ๋๋ฌธ์
์ต์ํ ๋ช ๊ฐ ์กฐ๊ฑด์ ๋ํด์๋ ๋ฐ์ฌ์จ ๋ฐ ํฌ๊ณผ์จ์ ํ์ธ์คํ์ด ์ํ๋ ํ์๊ฐ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
4. ๊ฒฐ ๋ก
๊ณต๊ทน๋งค์ฒด ํ๋ฆ์ ๋ํ Reynolds ์ด์ก์ ๋ฆฌ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด์์์ Navier-Stokes ๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋ํ์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ฅผ ๊ธฐ์กด์ ์ ์ฌ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ค๊ณผ
๋น๊ตํ์๋ค. ๋ํ, ์ ๋๋ N-S ๋ฐฉ์ ์์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด ๋ด์ธ์์ ํ๋์ฅ์ ๋น์ ํ์ฑ๊ณผ ๋ถ์ฐ์ฑ์ ์ ์ ํ ์ฌํํ๊ธฐ ์ํ ํ์ฅํ Boussinesq
๋ฐฉ์ ์์ ์ ๋ํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด๋ค ๋ฐฉ์ ์์ ์ ํจ์ฑ์ ๊ฒ์ฆํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ณต๊ทน๋ฐฉํ์ ์ ๋ฐ์ฌ์จ ๋ฐ ํฌ๊ณผ์จ์ ๋ํ ์์นํด์์ ์ํํ์ฌ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ธฐ์กด ์๋ฆฌ
์คํ๋ค๊ณผ์ ๋น๊ตํ์๋ค. ์ธ๋ถ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
(1)์์น์คํ์ ์ํํ ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ณต๊ทน๋ฐฉํ์ ์ ๋ฐ์ฌ์จ๊ณผ ํฌ๊ณผ์จ์ ํ ๋ฆฝ์์ ๊ฐ์์ง๋๊ณ์์ ๋ฏผ๊ฐํ๊ฒ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ์์ง๋๊ณ์๋ฅผ ์์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌํ์
๊ฒฝ์ฐ์ ์๋ฆฌ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์์ ์ผ์น์ ๋๊ฐ ๊ฐ์ฅ ์ํธํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด ํ๋์ฅ์์ ํ ๋ฆฝ์์ ์ํ ์ ํญ์ ์ฃผ๋ก ๋ด๋ถ๋ง์ฐฐ๋ก ๋ํ๋๋ฉฐ ๊ด์ฑ์ ํญ์
๋งค์ฐ ๋ฏธ๋ฏธํ๊ฒ ํ์ฑ๋จ์ ์๋ฏธํ๋ค.
(2)์์นํด์๊ฒฐ๊ณผ์์ ํฌ๊ณผ์จ์ ์๋ฆฌ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์์ ์ํธํ ์ผ์น๋ฅผ ๋ณด์ด๋ ๋ฐ๋ฉด ๋ฐ์ฌ์จ์์๋ ๋ค์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ฐ์ํ์๋ค. Boussnesq ๋ฐฉ์ ์ ๋ชจ๋ธ์ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ
๊ฒฝ๊ณ์์๋ฒ์ ์ ์ฉ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ ์๋ฆฌ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์์ ์ฐจ์ด๋ ๋ฐ์ฌ์จ ๊ณ์ฐ๋ฐฉ์์ ์ฐจ์ด์ ๊ทผ๊ฑฐํ๊ฑฐ๋ ๊ณต๊ทน๋งค์ฒด๋ด๋ถ์์ ์๋ฆฝ์์
์ํ ๋ฐ ์ฐ์ง ๊ถค๋์ ์์ ์ฌํ์ ๋๊ฐ ๋ค์ ๋ฏธํกํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐ ํ์ธ ์๋ฆฌ์คํ์ด ์๊ตฌ๋๋ค.