-
1. μ λ‘
-
2. μνλ μ°μ κΈ°μ€ μ€μ
-
2.1 νμκ²°κ³Ό(CoF) μ°μ λ°©λ²
-
2.1.1 νμκ²°κ³Ό μν₯μΈμ νλͺ© κ²°μ
-
2.1.2 νμκ²°κ³Ό μν₯μΈμ κ°μ€μΉ λ° μ°μ κΈ°μ€ κ²°μ
-
2.2 νμκ°λ₯μ±(PoF) μ°μ λ°©λ²
-
2.2.1 νμκ°λ₯μ± κ³μ°μ κ²°μ
-
2.2.2 λ΄μ©μ°μ κ²°μ
-
2.3 νμκ²°κ³Ό λ° νμκ°λ₯μ± λ±κΈ κ²°μ λ°©λ²
-
3. μ‘°μ¬ μ°μ μμ μ°μ κ²°κ³Ό
-
3.1 κ²ν λμμ§μ μ μ
-
3.2 νμκ²°κ³Ό λ° νμκ°λ₯μ± μ°μ κ²°κ³Ό
-
3.3 μνλ λ±κΈ μ°μ κ²°κ³Ό
-
4. κ²° λ‘
1. μ λ‘
κ³Όκ±° λμ κ°λ°κ³Ό ν¨κ» 보κΈλ μ¬νκΈ°λ°μμ€λ¬Όλ€μ λλΆλΆ μ¬μ©μ°μκ° μ€λλμ΄ μμ€λ¬Ό λ
Ένμ λλΉν μ μ§κ΄λ¦¬ λ°©μμ΄ νμνλ€. νΉν νμκ΄λ‘λ μ¬μ©μ°μ
20λ
μ΄ μ§λ λ
Ένκ΄λ‘κ° μ 체 κ΄λ‘μ μ λ° μ΄μμ μ°¨μ§νκ³ μμΌλ©°, μ΅κ·Ό λ
Έν νμκ΄λ‘μ κΈ°μΈν μ§λ°μΉ¨νκ° λΉλ²ν λ°μνκ³ μμ΄ μ¬νβ€κ²½μ μ μΈ νΌν΄μ
λν μ°λ €κ° μ¬νλκ³ μλ€(MOE, 2015a). κ·Έλ¬λ μ¬μ μ¬μ
μ ν΅ν΄ λ
Έν νμκ΄λ‘ μ 체λ₯Ό λμμΌλ‘ νκ°νκ³ κ°λ³΄μνκΈ°μλ μβ€κ΅° μ¬μ λΆμ‘±μΌλ‘
μ¬μμ νλ³΄κ° μ΄λ ΅λ€(MOE, 2015c). λ°λΌμ κ΄λ¦¬κ° νμν μ£Όμ νμκ΄λ‘λ§μ κ΄λ¦¬ λμμΌλ‘ μ μ νκ³ λ
Έν νμκ΄λ‘ μ λ°μ‘°μ¬μ§μ μμ°μ λ°°μ νμ¬
μλ³Έμ ν¬μ ν¨μ¨μ±μ λμ¬μΌ ν κ²μ΄λ€.
λ
Έν νμκ΄λ‘μ 체κ³μ μΈ μ μ§κ΄λ¦¬μ ν¬μκ³νμ μ립νκΈ° μν΄μλ μ λ΅μ μμ°κ΄λ¦¬(SAM, Strategic Asset Management)λ₯Ό λ¨κ³μ μΌλ‘
μννμ¬ μ΅μμ λΉμ©μΌλ‘ μ΅λμ μλΉμ€ μμ€μ μ 곡ν΄μΌ νλ€(WERF, 2007). κΈ°μ‘΄ λ°μ΄ν°λ₯Ό μ 리νκ³ κ²ν νλ μμ°κ΄λ¦¬μ μ΄κΈ° λ¨κ³λΆν° μνλμ
κΈ°λ°ν μ‘°μ¬ μ°μ μμ μ μ κΈ°μ€μ μ 립νμ¬ μ΄μμ μ§κ΄λ¦¬μ ν¨μ¨μ κ·Ήλνν΄μΌ νλ€(US-EPA, 2009; US-EPA, 2015). μνλλ νμκ΄λ‘
μ 보μμ μ κΈ°μ μΌλ‘ μ°κ³λλ©°, CCTV μ‘°μ¬μ μ°μ μμλ₯Ό κ²°μ νκ±°λ μννκ° κ²°κ³Όλ₯Ό μ΄μ©νμ¬ λ³΄μ κ³νμ μ립νλλ° νμ©λλ€(Syachrani et
al., 2011).
μ΄λ, μνλ κΈ°λ°μ νμκ΄λ‘ μ°μ μμλ₯Ό μ€μ νκΈ° μν΄μλ νμκ²°κ³Ό(CoF, Consequence of Failure)μ νμκ°λ₯μ±(PoF, Probability
of Failure) λ κ°μ§ μμλ₯Ό νμ©νμ¬ μνλ 맀νΈλ¦μ€λ₯Ό ꡬμ±νκ³ μνλ λ±κΈμΌλ‘ ꡬλΆνλ€(US-EPA, 2015). μΌλ°μ μΌλ‘ νμκ²°κ³Όλ₯Ό
μ°μ νκΈ° μν΄ νμμ μν₯μ λΌμΉλ νκ²½μ , κ²½μ μ , μ¬νμ μν₯μΈμλ€μ μ λ³νκ³ κ·Έμ λ°λ₯Έ μν₯μΈμλ€μ κ°μ€μΉμ μ μλ₯Ό ν λΉνμ¬ ν©μ°νλ λ°©λ²μΈ
κ°μ€μΉ νμ°λ²(WSM, Weighted Sum Method)μ μ¬μ©νλ€(Salman and Salem, 2012). μΌλΆ μ°κ΅¬μμλ μ λ¬Έκ° μ견과
λ² μ΄μ§μ κΈ°λ°μ λ€νΈμν¬ λͺ¨λΈμ μ¬μ©νμ¬ νμκ΄λ‘ νμ μν₯μ λΆλ₯νκ³ νκ°νλ λ°©λ²μ μ μνμλ€(Hahn et al., 2002). λν, νμκ°λ₯μ±μ
μ°μ λ λ°©λ²μ νμκ΄λ‘μ λ΄μ©μ°μ λλΉ μ¬μ©μ°μμ λΉλ‘ κ³μ°νλ κ°λ¨ν λ°©λ²λΆν°, λ°μ΄ν° λ§μ΄λ κΈ°λ²μΈ λλ€ ν¬λ μ€νΈ(random forests)μ
νκ²½μΈμλ€μ νμ©νμ¬ λλ½λ μ¬μ©μ°μ μλ£λ₯Ό 보μνλ λ°©λ²κΉμ§ μ‘΄μ¬νλ€(Toy, 2014; Harvey and McBean, 2014). λ λμκ°
보μ μμ¬κ²°μ μ§μμ μν΄ CCTV μ‘°μ¬λ₯Ό ν΅ν΄ νμ
ν νμκ΄λ‘μ μνλ±κΈμ λ€μν λ
Ένλ λͺ¨λΈ(κ²°μ μ , ν΅κ³μ , μΈκ³΅μ§λ₯ λͺ¨λΈ λ±)μ μ μ©νμ¬ νμκ΄λ‘μ
νμκ°λ₯μ±μ μ°μ νλ λ°©λ²λ μ μλμλ€(Kley and Caradot, 2013).
μ΄μ²λΌ ν΄μΈμμλ νμκ΄λ‘μ μ°μ μμλ₯Ό μ μ νκΈ° μν΄ νμκ²°κ³Όμ νμκ°λ₯μ±μ μ°μ νλ λ€μν μ°κ΅¬μ¬λ‘κ° μ‘΄μ¬νλ€. νμ§λ§ κ΅λ΄μλ κ΄λ ¨ μ°κ΅¬μ¬λ‘κ°
μμ§ μ‘΄μ¬νμ§ μκ³ νμ λ²λμ μν μΉ¨μνΌν΄λ μμ§μ€μΌμ κ°λ₯μ±μ΄ μλ μ§μμ νμλμ λΉμ€μ κ΄λ¦¬λμμΌλ‘ μ μ νλ λ°©λ²μ μ μνκ³ μμ λΏ, λ
Έν
κ΄λ‘μ νμ μνμ±μ μ λννκΈ° μν κΈ°μ€μ΄ μ 립λμ΄μμ§ μλ€(MOE, 2013).
λ°λΌμ λ³Έ λ
Όλ¬Έμμλ λ
Έν νμκ΄λ‘μ μ‘°μ¬ μ°μ μμλ₯Ό κ²°μ νλ λ€μμ μ ν μ°κ΅¬ μ¬λ‘λ₯Ό λΆμνμ¬ κ΅λ΄ νμκ΄λ‘μ μ ν©ν μνλ κΈ°λ°μ νμκ΄λ‘ μ‘°μ¬
μ°μ μμ κ²°μ λ°©λ²μ μ μνμλ€. μμΈμ νμκ΄λ‘ GIS λ°μ΄ν°λ₯Ό μ¬μ©νμ¬ νμκ²°κ³Όμ μν₯μΈμλ₯Ό μ λ³νκ³ κ°μ€μΉ λ° κ΅¬λΆνλͺ©κ³Ό μ μμ°μ μμ λμΆνμμΌλ©°
μ¬μ©μ°μλ₯Ό νμ©νμ¬ νμκ°λ₯μ±μ κ²°μ νμλ€. μ΅μ’
μ μΌλ‘, κ΄λ‘ λ
Έννκ° μ¬κ°νμ¬ κ΄λ¦¬κ° μκΈν λ°°μλΆκ΅¬λ₯Ό λμμΌλ‘ μ μλ μ‘°μ¬ μ°μ μμ λ°©λ²μ μ μ©νμ¬
κ²ν νμλ€.
2. μνλ μ°μ κΈ°μ€ μ€μ
2.1 νμκ²°κ³Ό(CoF) μ°μ λ°©λ²
μ°μ , μνλ κΈ°λ°μ νμκ΄λ‘ μ‘°μ¬ μ°μ μμλ₯Ό κ²°μ νκΈ° μν΄μλ νμμ μν΄ μ¬νβ€κ²½μ β€νκ²½μ μΌλ‘ λ―ΈμΉκ² λλ νμκ²°κ³Όλ₯Ό μ λμ μΌλ‘ λμΆν μ μμ΄μΌ
νλ€. νμ§λ§ νμκ΄λ‘ νμμΌλ‘ μΈν 보건νκ²½, κ΅ν΅ν΅μ , μλΉμ€ λ±μ λν κ°μ νΈμ΅ μ°μ μ΄ λΆνμ€νκ³ κ΅μ²΄ λ° μ리λ₯Ό μν νμ€νλ μ곡λΉλ₯Ό μ°μ νλ
κ²μ΄ μ΄λ ΅κΈ° λλ¬Έμ μ νν νμκ²°κ³Ό κ°μ λμΆνλ κ²μ μ½μ§ μλ€(Kleiner et al., 2004; Salman and Salem, 2012;
Syachrani et al., 2013). λ³Έ λ
Όλ¬Έμμλ λ€μμ λ¬Ένκ²ν λ₯Ό κΈ°λ°μΌλ‘ μμΈμ GIS DBμ μ ν©ν νμκ²°κ³Ό μ°μ μν₯μΈμ νλͺ©μ λμΆνκ³
μ λ¬Έκ° μ견μ μ립νμ¬ κ°μ€μΉ λ° μ°μ κΈ°μ€μ κ²°μ νμλ€.
2.1.1 νμκ²°κ³Ό μν₯μΈμ νλͺ© κ²°μ
λμκ°λ°μ μ§μ€λμ μΈκ΅¬λ°λκ° λ§€μ° λμ λλμ¬μμ νμκ΄λ‘μ κΈ°λ₯μμ€ λ° νμμ΄ λ°μνλ κ²½μ° μ¬νβ€κ²½μ μ μΌλ‘ λ§λν νΌν΄λ₯Ό μΌκΈ°ν μ μλ€. μλ₯Ό
λ€μ΄, ν΅νλμ΄ λ§μ λλ‘μμ κ΅΄μ°©μμ
μ΄ μ΄λ£¨μ΄μ§λ κ²½μ° μ¬κ°ν κ΅ν΅ νΌμ‘μ μΌκΈ°νλ©°, λλ‘κ° κ°μμ€λ½κ² λΆκ΄΄νλ κ²½μ°μλ μΈλͺ
νΌν΄κΉμ§ λ°μν κ°λ₯μ±μ΄
μλ€(WRc, 2001).
μ΄μ²λΌ, νμμ μν νΌν΄ κ·λͺ¨λ₯Ό κ²°μ μ§μ μ μλ μν₯μΈμλ€μ λ€μν μ°κ΅¬μ¬λ‘λ₯Ό ν΅ν΄ κ²ν νμλ€. μκ΅ WRc (Water Research centre)μ
νμκ΄λ‘ κ°λ³΄μ 맀λ΄μΌμ κ΄λ‘λ₯Ό 보μνκΈ° μν λͺ©νμ€μ , μννκ°, μνλ νκ°μ μν λ°©λ²μ μ μνμμΌλ©°, νμκ΄λ‘ μννκ°μ κΈ°μ΄μ μΈ νμ λ§λ ¨νμλ€.
μν₯μΈμμ λ°λΌ μμ°¨μ μΌλ‘ μ°μ μμκ° λμ νμκ΄λ‘λ₯Ό κ°μν΄ λκ°λ©°, λ€μν μ°κ΅¬μμ ν΄λΉ λ°©λ²μ μ μ©νμ¬ μ°μ μμλ₯Ό μ€μ νμλ€(Halfawy, 2008;
Ward and SaviΔ, 2012). Lukasμ Merrill (2006)λ μ‘°μ¬ μ°μ μμκ²°μ νλ‘κ·Έλ¨μΈ SCRAPS (Sewer Cataloging
Retrieval And Prioritization System)λ₯Ό κ°λ°νμλ€. μ΄ νλ‘κ·Έλ¨μμλ μ λ¬Έκ°μ μ§μκΈ°λ° λ°μ΄ν°λ₯Ό μμ§ν ν, νμκ²°κ³Όμ
νμκ°λ₯μ±μ μ°μ νκ³ νμκ΄λ‘ μ‘°μ¬ μ°μ μμλ₯Ό κ²°μ νμλ€. McDonaldμ Zhao (2001)λ 6κ°μ§μ μν₯ μμλ‘ μμΉ, ν μ§, 맀μ€μ¬λ,
κ΄κ²½, κ΄ νΉμ±, μ§μ§μ μν₯μμΈμ μ μνμκ³ , κ°μ€μΉμ μν λ°°μ λ°©μμΌλ‘ μ΄μ μ κ³μ°νμ¬ μ°μ μμλ₯Ό κ²°μ νμλ€. Baah et al. (2015)μ
μνλ 맀νΈλ¦μ€λ₯Ό ꡬμ±νμ¬ μνλλ₯Ό μ°μ νλ λ°©λ²κ³Ό GIS DBλ₯Ό νμ©νμ¬ μκ°μ μΌλ‘ νννλ λ°©λ²μ μ μνκ³ μλ€. 11κ°μ§ νλͺ©μ λν΄ μ μλ₯Ό
μ°μ ν λ€, κ° νλͺ©μ κ°μ€μΉλ₯Ό κ³±ν μ΄ ν©κ³λ₯Ό λΉκ΅νμ¬ νμ κ²°κ³Ό λ±κΈμ λμΆνμλ€. Salmanκ³Ό Salem (2012)μ GIS DBμ μ λ¬Έκ°μ
μ견μ μ립νμ¬ κ²½μ μ , μ¬νμ , νκ²½μ μΌλ‘ μν₯μ λ―ΈμΉλ 16κ°μ§μ μμΈλ€μ λμΆνμλ€. λμΆλ μμΈμ κ΄λ ¨ μ§μ체 λ° κ΄λ ¨ μ λ¬Έκ°μ μ견μ ν΅ν΄
μν₯μ λμ λν κ°μ€μΉλ₯Ό μ€μ νμλ€.
Table 1μμλ κ° μ°κ΅¬ μ¬λ‘μμ μ¬μ©λκ³ μλ μν₯μΈμλ€μ μ’
ν©νμ¬ νμ© μ 무λ₯Ό λΉκ΅νμλ€. μ΄ 9κ°μ§μ μν₯μΈμκ° λνμ μΌλ‘ μ¬μ©λκ³ μμΌλ©°,
μ΄ μ€, κ΄κ²½, νκ· μ¬λ, κ΅ν΅λ, ν μ§μ΄μ©νν©, νμ²κ³Όμ 거리λ λλΆλΆμ μ¬λ‘μμ νμ©λκ³ μμλ€. νμ©λΉλκ° λμ μν₯μΈμλ νμκ²°κ³Όλ₯Ό μ°μ νλ
λ° μμ΄ λ°λμ ν¬ν¨λμ΄μΌ νκ³ κ°μ€μΉ λν μλμ μΌλ‘ ν¬κ² μ€μ λμ΄μΌ ν κ²μΌλ‘ νλ¨λλ€.
νμ¬ μμΈμλ μ΄ νμκ΄λ‘ 374,055κ°μ, μ΄ μ°μ₯ 10,557 kmμ λν GIS DB ꡬμΆμ μλ£νμμΌλ©° μ§μμ μΈ μ μ§κ΄λ¦¬ λ° κ°μ μ μννκ³
μλ€(Seoul Metropolitan Government, 2015). μ λ³λ μν₯μΈμμ λν΄ μμΈμ νμκ΄λ‘μ ν보λ λ°μ΄ν°λ Table 2μ
κ°λ€. νμκ΄λ‘λ₯Ό μλ³νκΈ° μν κ³ μ λ²νΈ, ν΄λΉ μμΉλ₯Ό ꡬλΆνκΈ° μν μ²λ¦¬κ΅¬μ, λ°°μꡬμ, λ°°μλΆκ΅¬λ₯Ό λ±μ κΈ°λ³Έ μ 보λ₯Ό ν보νμλ€. νμκ΄λ‘μ νμκ²°κ³Όλ₯Ό
κ²°μ νκΈ° μν μν₯μΈμμΈ λ°°μ λ°©μκ³Ό κ΄κ²½, νκ· μ¬λλ κΈ° ꡬμΆλμ΄ μλ μμΈμ νμκ΄λ‘ GIS DBλ₯Ό νμ©νμ¬ ν보νμλ€. κ·Έ μΈμ κ°μ ꡬλΆ, νμ²κ³Όμ
거리, ν μ§μ΄μ©νν, μ°¨μ μ, μ§λ°μ‘°κ±΄μ GIS νλ‘κ·Έλ¨μ νμ©ν΄ μ§μ μ μΌλ‘ μ°μ νκ±°λ ν μ§μ΄μ©νν©μλ£λ μμΉμ§νλ λ±μ ν΅ν΄ ν보νμλ€. μ μλ
μν₯μΈμ μ€, κ΅ν΅λκ³Ό κ΅ν΅ μ°νλ‘ μ‘΄μ¬μ¬λΆλ κ΅ν΅λμ κ°μ μ μΌλ‘ νμ
ν μ μλ μ°¨λ‘ μλ‘ λ체νμ¬ νμ©νμλ€.
Table 1. Consequence of Failure Impact Factors in Other Researches
|
1)WRc, 2001; 2)Ward and Savic, 2012; 3)Lukas and Merrill, 2006; 4)McDonald and Zhao, 2001; 5)Baah et al., 2015; 6)Salman and Salem, 2012
|
Table 2. Consequence of Failure Impact Factors and Other Data on Variety GIS Database
of Seoul
|
2.1.2 νμκ²°κ³Ό μν₯μΈμ κ°μ€μΉ λ° μ°μ κΈ°μ€ κ²°μ
μμμ κ²ν ν λ€μμ μ°κ΅¬μ¬λ‘μμ κ°μ€μΉ νμ°λ²μ μ¬μ©νμ¬ νμκ²°κ³Όλ₯Ό κ²°μ νκ³ μμλ€. κ°μ€μΉ νμ°λ²(WSM, Weighted Sum Method)μ,
λ€μν μν₯μΈμλ€μ΄ νμκ²°κ³Όμ λ―ΈμΉλ μν₯μ ν¬κΈ°μ λ°λΌ μ μλ₯Ό ν©μ°νμ¬ μ°μ μμλ₯Ό κ²°μ νλ λ°©λ²μΌλ‘ λ€κΈ°μ€ μμ¬κ²°μ κΈ°λ²(MCDM, Multi-Criteria
Decision Making)μ μΌμ’
μ΄λ€(Salman and Salem, 2012). μ΄λ¬ν κ°μ€μΉ νμ°λ²μ μ°μ κ²°κ³Όμ λν μ§κ΄μ μΈ μ΄ν΄κ° μ©μ΄νλ©°
νμκ²°κ³Ό μ μλ₯Ό μ°μλ μλ‘ νννμ¬ ν¬κΈ° μμλλ‘ νμ
ν μ μλ μ₯μ μ΄ μλ€.
λ§μ°¬κ°μ§λ‘, λ³Έ μ°κ΅¬μμλ κ°μ€μΉ νμ°λ²μ μ μ©νμ¬ μν₯μΈμλ₯Ό μ μννμ¬ κ° μΈμμ λν κ°μ€μΉλ₯Ό λΆμ¬νκ³ μ 체 μν₯μΈμμ λν κ°μ€ νκ· μΌλ‘ νΌν΄κ²°κ³Όλ₯Ό
μ°μ νμλ€. μ¬κΈ°μ νΌν΄κ²°κ³Ό μν₯μΈμμ κ°μ€μΉ, ꡬλΆκΈ°μ€ λ° μ μλ κΈ°λ³Έμ μΌλ‘ κΈ°μ‘΄ μ°κ΅¬μ¬λ‘λ₯Ό κ²ν νμ¬ μ€μ νμλ€(McDonald and Zhao,
2001; Salman and Salem, 2012; Baah et al., 2015). μ΄ν, λ¬Ένκ²ν λ₯Ό ν΅ν΄ κΈ°μ΄μ μΌλ‘ κ²°μ λ μν₯μΈμμ κ°μ€μΉμ
μ μμ λν κ°κ΄μ±μ ν보νκΈ° μν΄ λΈνμ΄ μν¬μ΅(Delphi workshop)μ μννμλ€(US-EPA, 2005). 2νμ κ±ΈμΉ μ λ¬Έκ° νμλ₯Ό
ν΅νμ¬ νμκ²°κ³Όμ μν₯μμΈμ κ°μ€μΉμ μ μλ₯Ό μμ 보μνμ¬ μ΅μ’
μ μΈ κ°μ κ²°μ νμλ€. Table 3μμμ κ°μ΄, ν΄λΉ μν₯μΈμκ° νμκ²°κ³Όμ λ―ΈμΉλ
μν₯μ λλ₯Ό νλ¨νκΈ° μνμ¬ 0.8κ³Ό 1λ‘ κ°μ€μΉλ₯Ό λ°°λΆνμκ³ νμκ΄λ‘μ κ³ μ νΉμ±λ³΄λ€λ κ΄λ‘κ° λ§€μ€λ μ§μμ λν μν₯μΈμλ€μ κ°μ€μΉλ₯Ό λ λκ² μ€μ νμλ€.
λν κ° μν₯μΈμμ μν₯μ λλ₯Ό μΈλΆμ μΌλ‘ ꡬλΆνκΈ° μν λ²μ£Όλ₯Ό μ€μ νκ³ ν΄λΉ λ²μ£Όμ λν μν₯μ μλ₯Ό 1μ λΆν° μ΅λ 5μ κΉμ§ λΆμ¬νμλ€.
κΈ°μ΄μ μΈ κ°μ€μΉ νμ°λ²μΌλ‘ λͺ¨λ μν₯μΈμλ€μ νμκ²°κ³Ό κ°μ λΉκ΅νλ κ²μ μν₯μΈμ λ°μ΄ν°κ° λλ½λ κ²½μ°λ μκΈ° λλ¬Έμ λΆκ°λ₯νλ€. λ°λΌμ μν₯μΈμ
λ°μ΄ν°κ° λλ½μ΄ λλλΌλ λμΌν 쑰건μμ νμκ²°κ³Όλ₯Ό λΉκ΅νκΈ° μν΄μ νμ€μ μλ‘ νννμλ€. μλ Eq. (1)κ³Ό κ°μ΄, κ°μ€μΉ κ°μ ν보λ μν₯μΈμ
κ°μ€μΉμ ν©μΌλ‘ λλμ΄ νμ€ννκ³ μν₯μΈμ μ μλ₯Ό λ²μ£Όμ μ΅λκ°μΌλ‘ λλμ΄ νμ€ννλ€. νμ€νλ λ κ°μ κ³±ν ν λͺ¨λ μν₯μΈμλ€μ λν΄ ν©νλ©΄ 0μμ
1κΉμ§μ λ²μλ‘ ν΄λΉ νμκ΄λ‘μ νμκ²°κ³Όλ₯Ό λμΆν μ μλ€.
(1)
μ¬κΈ°μ, =νμκ΄λ‘ i, =ν΄λΉ κ΄λ‘μ λν΄ ν보λ μν₯μΈμμ μ, =μν₯μΈμ jμ κ°μ€μΉ, =νμκ΄λ‘ iμ μν₯μΈμ jμ λν μν₯μΈμ μ μμ΄λ€.
Table 3. Weight, Sub-criteria and Performance Values of CoF Impact Factors
|
2.2 νμκ°λ₯μ±(PoF) μ°μ λ°©λ²
2.2.1 νμκ°λ₯μ± κ³μ°μ κ²°μ
νμκ΄λ‘λ μκ°μ΄ μ§λ¨μ λ°λΌ 물리μ μΈ μνμ λ
Ένκ° μ§νλλ λμμ νμμ΄ λ°μν κ°λ₯μ±μ΄ μ μ°¨ μ¦κ°νκ² λλ€. λ°λΌμ μλ Eq. (2)μ κ°μ΄
νμκ΄λ‘μ λ΄μ©μ°μ λλΉ κ²½κ³Όλ μ¬μ©μ°μμ λΉμ¨λ‘ λνλΈλ€. μ΄λ, μ΄μμ μΈ μν©μμ μ¬μ©μ°μκ° κ²½κ³Όν μλ‘ κ΄λ‘μ λ
Ένλ‘ μΈν΄ νμκ°λ₯μ±μ΄ κ³μν΄μ
μ¦κ°νκ² λκ³ κ²°κ΅ νμκ°λ₯μ±μ΄ 100%μ μ΄λ₯΄κ² λλ νμμ μ€λͺ
ν μ μλ€(WERF, 2009).
(2)
μ¬κΈ°μ, =νμκ΄λ‘ i, =νμκ΄λ‘ iμ μ¬μ©μ°μ, =νμκ΄λ‘ iμ λ΄μ©μ°μμ΄λ€. νμκ΄λ‘μ λ΄μ©μ°μλ CCTV μ‘°μ¬κ° κ³Όκ±°μ μνλμ΄ μνλ±κΈ μλ£κ° ν보λμ΄ μλ κ²½μ°μλ μνλ±κΈκ³Ό λ
Ένλ λͺ¨λΈμ
μ¬μ©νμ¬ νμκ΄λ‘μ μμ λ΄μ©μ°μλ₯Ό μμΈ‘νκ±°λ νμκ°λ₯μ±μ νλ₯ μ μΌλ‘ μ°μ ν μ μλ€(WERF, 2009). μλ₯Ό λ€μ΄, λ―Έκ΅μ PACP (Pipeline
Assessment and Certification Program) 맀λ΄μΌμ νμκ΄λ‘ μνλ±κΈ 5λ±κΈμ ν΄λΉνλ κ΄λ‘λ 5λ
λ΄λ‘ κ΄λ‘μ λΆκ΄΄κ° λ°μν
κ°λ₯μ±μ΄ μμΌλ©° μ¦κ°μ μΈ λ³΄μκ° νμν λμμΌλ‘ λΆλ₯νκ³ μλ€(NASSCO, 2013). κ΅λ΄μμλ λ§μ°¬κ°μ§λ‘, λ¨μν 맀μ€λ
λλ₯Ό κΈ°μ€μΌλ‘ λ
Ένλλ₯Ό
νλ¨ν기보λ€λ μ λ°μ‘°μ¬ μν κ²°κ³ΌμΈ μνλ±κΈμ κΈ°μ€μΌλ‘ 물리μ μΈ λ
Έν μ λλ₯Ό νμ νλλ‘ μ μνκ³ μλ€(MOE, 2011; MOE, 2015a).
νμ§λ§ CCTV μ‘°μ¬ λ¨κ³μμλ κ³Όκ±°μ μΈ‘μ λ μνλ±κΈ μλ£κ° μλ λμμ΄ λλΆλΆμ΄κΈ° λλ¬Έμ λ
Ένλ λͺ¨λΈμ νμ©νμ¬ νμκ°λ₯μ±μ μ°μ νλ κ²μ΄ λΆκ°λ₯νλ€.
λ°λΌμ λμμ μΌλ‘ κ΄λ ¨ μ°κ΅¬ μλ£λ λ¬Ένμ ν λλ‘ νμκ΄λ‘μ μμ λ΄μ©μ°μλ₯Ό κ²°μ νκ³ μ¬μ©μ°μμ ν¨κ» νμκ°λ₯μ±μ μ°μ νλ€(US-EPA, 2015).
2.2.2 λ΄μ©μ°μ κ²°μ
νμκ°λ₯μ±μ κ²°μ νκΈ° μν΄ νμκ΄λ‘μ μ¬μ©μ°μ λ°μ΄ν°λ₯Ό ν보νκ³ νμκ΄λ‘μ λ΄μ©μ°μλ₯Ό κ²°μ νλ€. μ¬μ©μ°μλ μμΈμ νμκ΄λ‘ GIS DBμ ν¬ν¨λ 맀μ€λ
λλ₯Ό
ν΅ν΄ 맀μ€μμ λΆν° νμ¬κΉμ§μ κ²½κ³Όλ λ
λλ₯Ό μ°μ νμ¬ κ²°μ νμλ€. λν λ΄μ©μ°μλ κ΅λ΄μΈ νκ³κΈ°μ€ λ° μ μ§κ΄λ¦¬ 맀λ΄μΌ, νμκ΄λ‘ μμ°κ΄λ¦¬ λ³΄κ³ μ λ±μ
μ°Έκ³ νμ¬ κ²°μ νμλ€.
μλ Table 4μμ κ΅λ΄μΈ νμκ΄λ‘μ λ΄μ©μ°μλ₯Ό λΉκ΅ν κ²°κ³Ό, μ΅μ 20λ
μμ μ΅λ 125λ
κΉμ§ λ΄μ©μ°μκ° μλΉν λΆν¬λ₯Ό 보μλ€. κ΅λ΄ νμκ΄λ‘λ
곡곡νμλμμ€ κ΄λ¦¬μ
무 λνμ§μΉ¨κ³Ό μ§λ°©κ³΅κΈ°μ
λ² μνκ·μΉμμ νκ΄μ 20λ
, λν λ°μ€κ΄λ‘λ 30λ
μΌλ‘ λ΄μ©μ°μλ₯Ό κ·μ νκ³ μμΌλ©°, 곡곡νμλ μ μ§κ΄λ¦¬
μ€λ¬΄μ§μΉ¨μμμλ νμκ΄λ‘ μμ€μ λ΄μ©μ°μλ₯Ό 50λ
μΌλ‘ μ μνκ³ μλ€(MOE, 2005; MOE, 2015b). λ―Έμ°λ°©μ λΆ μ¬λ¬΄νκ³κΈ°μ€μ λ°λ₯΄λ©΄ μ½ν¬λ¦¬νΈ
νμκ΄λ‘λ 50λ
, λΉλ¬Ό λ°°μκ΄μ 40~45λ
μΌλ‘ μ μνκ³ μμΌλ©°, 맀μ¬μΆμΈμΈ μμμ μ¬λ¬΄κ΅ λ³΄κ³ μμμλ 50λ
μ κΈ°μ€μΌλ‘ κ·μ νκ³ μμλ€(FASAB,
2009; MWRA, 2009). λν, λ―Έκ΅ κ΅μΈμ²μ Publication 946μμλ μΌλ°μκ°λ²μ μ μ©νλ κ²½μ° 20λ
, λ체μκ°λ²μ μ μ©νλ
κ²½μ° 50λ
μΌλ‘ κ·μ νκ³ μλ€(IRS, 2015). λ°λ©΄μ, μκ΅μ WRc 맀λ΄μΌκ³Ό λ΄μ§λλ μΈλ²μΉ΄κΈΈ μν°μ λ³΄κ³ μμμλ κ°κ° 80~125λ
κ³Ό 100λ
μ
μ μνκ³ μμ΄ κ΅λ΄μ λ―Έκ΅μ κΈ°μ€κ³Ό ν° μ°¨μ΄λ₯Ό 보μ΄κ³ μμλ€(WRc, 2001; ICC, 2011).
Table 4. Sewer Pipe Useful Life in Various Countries
|
1)RC : reinforced concrete, 2) HDPE : high-density polyethylene, 3)PVC : polyvinyl chloride
|
μ΄μ²λΌ λ΄μ©μ°μμμ ν° μ°¨μ΄λ₯Ό 보μ΄λ μ΄μ λ μ μ‘° νμ§μ΄λ μ곡 νκ²½μ΄ μλ‘ λ€λ₯΄κ³ μμ€ κ°λ³΄μμ λ°λΌ μ§μμ μΌλ‘ μ±λ₯μ μ μ§νλ©΄μ μ¬μ©μ΄ κ°λ₯νκΈ°
λλ¬Έμ΄λ€. λν λ΄μ©μ°μλ₯Ό κ·μ νλ λ°©λ²μμλ νκ³μ λ΄μ©μ°μμ κ΄λ¦¬μ λ΄μ©μ°μμ κ΄μ μΌλ‘ ꡬλΆλλ κ²μ μ΄μ λ‘ λ€ μλ μλ€. νμκ΄λ‘μ λ
Ένλ‘
μΈν νμκ°λ₯μ±μ μ€λͺ
νκΈ° μν΄μλ νκ³μ₯λΆμμ λ΄μ©μ°μκ° μλ, μ€μ νμκ΄λ‘κ° κΈ°λ₯μ μΌλ‘ λ°νν μ μλ νκ³κΉμ§μ κΈ°κ°μΈ κ΄λ¦¬μ λ΄μ©μ°μλ₯Ό νμ©ν΄μΌν
κ²μ΄λ€(NFEC, 2014).
νμ§λ§ μΌλ°μ μΌλ‘ λ΄μ©μ°μκ° λ°μΈκΈ°μ μ΄λ₯΄λ νμκ΄λ‘λ₯Ό μ€λ κΈ°κ°μ κ±Έμ³ κ΄λ¦¬μ λ΄μ©μ°μλ₯Ό μμΈ‘νκ³ κ²°μ νλ κ²μ μ½μ§ μλ€(US-EPA, 2002).
λν, μμΈμ GIS λ°μ΄ν°μμ νμκ΄λ‘μ νκ· μ¬μ©μ°μλ 24.9λ
μ΄κΈ° λλ¬Έμ μμ λ΄μ©μ°μλ₯Ό 100λ
μ΄μμΌλ‘ μ€μ νλ κ²μ νμκ΄λ‘μ μ±λ₯μ΄
μΆ©λΆν κ²μ¦λμ§ μμκΈ° λλ¬Έμ μ ν©νμ§ μλ€. λ°λΌμ λ³Έ μ°κ΅¬μμλ νμκ°λ₯μ±μ μ°μ νκΈ° μν λ³μμΈ λ΄μ©μ°μλ₯Ό κ΅λ΄μ λ―Έκ΅ λ¬Ένμμ μ μνκ³ μλ
50λ
μΌλ‘ μ€μ νμ¬ νμ©νμλ€.
2.3 νμκ²°κ³Ό λ° νμκ°λ₯μ± λ±κΈ κ²°μ λ°©λ²
μμ κ³μ°ν νμκ²°κ³Όμ νμκ°λ₯μ± κ°μ 0λΆν° 1κΉμ§μ μ°μμ μΈ μ«μλ‘ λμΆλκΈ° λλ¬Έμ, μνλ 맀νΈλ¦μ€(risk matrix)μ°μ μ μν΄μλ λ€μ―
κ°μ λ±κΈμΌλ‘ λΆν ν΄μΌ νλ€. λ€μμ μ νμ°κ΅¬μμ μ°μμ μΈ μ«μλ³μλ₯Ό 5λ±κΈμΌλ‘ ꡬλΆνκΈ° μν΄μ λ€μΈλ΄ λΈλ μ΄ν¬ λ°©λ²(Jenks natural breaks
classification method)μ μ¬μ©νκ³ μλ€(Salman and Salem, 2012; Baah et al., 2015). λ€μΈλ΄ λΈλ
μ΄ν¬ λ°©λ²μ GIS DBμμ λ±κΈκ΅¬λΆμ μν΄ κ°μ₯ 보νΈμ μΌλ‘ νμ©λκ³ μλ λ°©λ²μΌλ‘, λ°μ΄ν° κ°μ λ°°μ΄μ μμ°μ€λ¬μ΄ λ±κΈ(natural classes)μΌλ‘
μ΅μ ννμ¬ λ¬Άλ λ°©λ²μ΄λ€. λ€μΈλ΄ λΈλ μ΄ν¬λ₯Ό μ μ©νλ©΄ κ°μ λ±κΈ λ΄ μ 체 κ°λ€μ νκ· μ κΈ°μ€μΌλ‘ νΈμ°¨λ μ΅μνλκ³ κ° λ±κΈ κ°μ λΆμ°μ κ·Ήλν ν
μ μλ€(Jenks, 1977).
3. μ‘°μ¬ μ°μ μμ μ°μ κ²°κ³Ό
3.1 κ²ν λμμ§μ μ μ
μμΈμ μλ±ν¬κ΅¬λ μ°μ
λ°μ κ³Ό λμμ μμΈμμ λμκ°λ°μ΄ κ°μ₯ λ¨Όμ μ§νλ μ§μμΌλ‘, κΈ°λ°μμ€μ λ
Έννκ° μλΉν μ§νλμ΄μλ€. νΉν μλ±ν¬κ΅¬ μμͺ½μ
μμΉν λ¬Έλ λ°°μλΆκ΅¬λ 곡μ
λ¨μ§κ° μμΉνκ³ μμΌλ©°, λλΆλΆμ νμκ΄λ‘κ° λ
Έννλ ν©λ₯μ νμκ΄λ‘λ‘ κ΅¬μ±λμ΄ μμ΄ κ΄λ‘μ μ‘°μ¬μ 보μκ° μ°μ μ μΌλ‘ νμνλ€.
λν νμκ΄λ‘ 맀μ€λ
λ λ° νμκ²°κ³Ό μν₯μΈμλ€λ‘ ꡬμ±λ GIS DBμ ꡬμ±μ΄ μνΈνμ¬ μ‘°μ¬ μ°μ μμλ₯Ό κ²ν νκΈ°μ μΆ©λΆνλ€. λ¬Έλ λ°°μλΆκ΅¬μ νμκ΄λ‘λ
μ 체 κ΄λ‘ μ°μ₯ μ½ 89.3 kmμ΄λ©°, νμκ΄λ‘ GIS λ°μ΄ν°λ μ 체 3,339κ°, μ΄ μ€ λ§€μ€λ
λκ° μμ΄ μ¬μ©μ°μλ₯Ό κ³μ°ν μ μλ λ°μ΄ν°λ 2,811κ°
λ°μ΄ν°(μ 체μ 84%)λ‘ κ΅¬μ±λμ΄ μλ€.
3.2 νμκ²°κ³Ό λ° νμκ°λ₯μ± μ°μ κ²°κ³Ό
μμ μ€λͺ
ν μ°μ λ°©λ²μ λ°λΌ, λ¬Έλ λ°°μλΆκ΅¬ λ΄μ νμκ΄λ‘μ λν νμκ²°κ³Όμ νμκ°λ₯μ± μ μλ₯Ό μ°μ νμλ€. λν λ€μΈλ΄ λΈλ μ΄ν¬ λ°©λ²μ νμ©νμ¬
μ°μ λ μ μλ₯Ό λ€μ― λ±κΈμΌλ‘ ꡬλΆνκ³ ν΄λΉμ§μμ GIS μ§λμμ νννμλ€.
Table 5μμ λνλ λ°μ κ°μ΄, νμμ λν κ²°κ³Όκ° λ§λν κ²μΌλ‘ μμλλ 4~5λ±κΈ κ΄λ‘λ μ 체μ 15.9%λ₯Ό μ°¨μ§νκ³ μλ€. λ°λ©΄, νμκ°λ₯μ±μ΄
5λ±κΈμ ν΄λΉνλ 0.72μ (μ¬μ©μ°μ 36λ
κ²½κ³Ό) μ΄μμΈ λμμ μ 체 νμκ΄λ‘μ 55%λ₯Ό μ°¨μ§νμ¬ ν΄λΉ λ°°μλΆκ΅¬μ νμκ°λ₯μ±μ λ체μ μΌλ‘ λ§€μ° λμλ€.
λν GIS μ§λμμ ννλ μμΉ λΆν¬λ₯Ό μ΄ν΄λ³΄λ©΄, Fig. 1(a)μμ νμ² μΈκ·Όμ 맀μ€λ μ°¨μ§κ΄λ‘κ° κ°μ₯ λμ νμκ²°κ³Ό λ±κΈμ λνλ΄κ³ , μκ°μ§
λΈλ‘μ μ£Όλλ‘μ μμΉνλ λλΆλΆμ κ°μ κ΄λ‘κ° 4λ±κΈμ ν΄λΉνλ€. λ§μ°¬κ°μ§λ‘ Fig. 1(b)μμ λλΆλΆ μ£Ό κ°μ λλ‘μ 맀μ€λ νμκ΄λ‘κ° νμκ°λ₯μ±
4~5λ±κΈμ ν΄λΉνλ€.
Table 5. Cutoff Values for Consequence of Failure and Probability of Failure Grade
|
Fig. 1.
Sewer Pipe Map in Mullae Sub-catchment: (a) Classified by Consequence of Failure Grade;
(b) Classified by Probability of Failure Grade
3.3 μνλ λ±κΈ μ°μ κ²°κ³Ό
μ΅μ’
μ μΌλ‘, μμμ 1~5λ±κΈμΌλ‘ ꡬλΆν νμκ²°κ³Όμ νμκ°λ₯μ±μ λμμ κ³ λ €νμ¬ μνλ κΈ°λ°μ μ‘°μ¬ μ°μ μμλ₯Ό μ€μ νλ€. μ‘°μ¬ μ°μ μμλ μνλ 맀νΈλ¦μ€λ‘
νννλ©°, νμκ²°κ³Όμ νμκ°λ₯μ±μ΄ λμμ λμ νλͺ©λΆν° μ°¨λ‘λλ‘ μμ ꡬλΆνμ¬ λ€μ― λ±κΈμ μνλλ‘ κ΅¬λΆνλ€. μνλ λ±κΈ ꡬλΆμ CCTV νμκ΄λ‘
μ‘°μ¬ μμ°μ μ ν©νλλ‘ μ λμ μΌλ‘ μ€μ νλ κ²μ΄ μμΉμ΄λ, κΈ°λ³Έμ μΌλ‘ 곡곡νμλ κΈ°μ μ§λ¨ μ
무μ²λ¦¬ κ·μ μμλ ν©λ₯μ κ΄λ‘μΈ κ²½μ° μ 체μ°μ₯ λλΉ 20%
μ΄μ λ΄λΆμ‘°μ¬λ₯Ό κΆκ³ νκ³ μμΌλ©°, νμκ΄λ‘μ λΉ μλνλ―Όμμ¬μ
(BTL) μνμ§μΉ¨μμλ λμμ§μμ 10~30% λ²μ λ΄μμ μ‘°μ¬νλλ‘ κΆκ³ νκ³ μλ€.
λ°λΌμ λ¬Έλ λ°°μλΆκ΅¬ μ 체λ₯Ό μ‘°μ¬ μ¬μ
λμμΌλ‘ μ μ νλ€κ³ κ°μ νμμ λ, μ 체 μ‘°μ¬λμμ 20% μ΄μ 30% λ―Έλ§μ λμμ΄ μ μ λ μ μλλ‘ μνλ
λ±κΈμ μ‘°μ νμλ€.
μνλ 맀νΈλ¦μ€μ μνλ λ±κΈμ μ°μ ν κ²°κ³Όλ Table 6μ κ°λ€. μμμ νμκ²°κ³Όμ νμκ°λ₯μ±μ λ€μ― κ° λ±κΈμΌλ‘ ꡬλΆν λμμ μνλ 맀νΈλ¦μ€μ
λ°°μΉνκ³ μνλ λ±κΈμ λ°λΌ λ€μ― κ°μ§ μμΌλ‘ ꡬλΆνμλ€. κ·Έ κ²°κ³Ό, μνλ λ±κΈμ 1λ±κΈμμ 5λ±κΈκΉμ§ μ°¨λ‘λ‘ 6.8%, 33.3%, 33.2%,
17.2%, 9.5%λ‘ λνλ¬μΌλ©°, μνλ 4~5λ±κΈμ μ 체 νμκ΄λ‘μ 26.7% λΉμ¨μ μ°¨μ§νκ³ μμ΄ μ‘°μ¬μ¬μ
νλ³Έλμ λΉμ¨μ μ ν©ν κ²°κ³Όκ° λμΆλμλ€.
Fig. 2λ ν΄λΉ λ±κΈμ GIS μ§λμμ μΆλ ₯ν κ²°κ³Όμ΄λ€. μκ°μ§ λΈλ‘μ μ£Όλλ‘μ μμΉνλ κ°μ κ΄λ‘ λλΆλΆμ΄ μνλ 4~5λ±κΈμ ν΄λΉνμμΌλ©°, κ°μ κ΄λ‘μμλ
λΆκ΅¬νκ³ λͺλͺμ κ΄λ‘λ 3λ±κΈμΈ κ΄λ‘λ νΌμ¬λμ΄ λ±κΈ ꡬλΆμ μ€μμ±μ νμΈν μ μμλ€.
Fig. 2.
Sewer Pipe Risk Grade Map in Mullae Sub-catchment
Table 6. Sewer Inspection Prioritization Matrix Based on Risk Assessment (Classified
in Five Color)
|
4. κ²° λ‘
λ³Έ μ°κ΅¬λ μμΈμ νμκ΄λ‘ GIS DBλ₯Ό κΈ°μ΄λ‘ νμ¬ μνλ κΈ°λ°μ νμκ΄λ‘ μ‘°μ¬ μ°μ μμλ₯Ό κ²°μ νκΈ° μν λ°©λ²μ μ μνμλ€. κ΅λ΄μΈ μνλ κΈ°λ°μ
μ‘°μ¬ μ°μ μμ λμΆ λ°©λ²μ κ²ν νμ¬ νμκ²°κ³Όμ νμκ°λ₯μ±, κ·Έλ¦¬κ³ μνλ μ°μ λ°©λ²μ λμΆνκ³ μκ·λͺ¨ λ°°μλΆκ΅¬ μ§μμ λμμΌλ‘ μ‘°μ¬ μ°μ μμ μ°μ λ°©λ²μ
μ μ© νλΉμ±μ κ²ν νμλ€.
(1)κ°μ€μΉ νμ°λ²μ κΈ°μ΄ν νμκ²°κ³Ό μ°μ λ°©λ²μ ν λλ‘, μ£Όμ΄μ§ DBμ μ ν©ν μν₯μΈμ, κ°μ€μΉ, ꡬλΆκΈ°μ€μ κ²°μ νκ³ νμκ²°κ³Ό κ°μ λμΆνλ μμ
μ μνμλ€.
(2)νμκ΄λ‘ μ¬μ©μ°μλ₯Ό κΈ°λ°μΌλ‘ μ λμ μΈ νμκ°λ₯μ± μ°μ λ°©λ²μ μ μνμλ€.
(3)μ€μ λ°°μλΆκ΅¬λ₯Ό λμμΌλ‘ μμμ λμΆν νμκ²°κ³Όμ νμκ°λ₯μ± μ°μ λ°©λ²μ μ μ©νκ³ , μ΅μ’
μ μΌλ‘ μνλ κΈ°λ°μ μ‘°μ¬ μ°μ μμλ₯Ό λμΆνμ¬ ν΄λΉ μ°μ λ°©λ²μ
μ μ© νλΉμ±μ ν보νμλ€.
κ²°λ‘ μ μΌλ‘, νμκ΄λ‘ μ‘°μ¬ μ°μ μμλ₯Ό μ€μ νκΈ° μν΄ νμ κ²°κ³Όμ νμ κ°λ₯μ± λͺ¨λλ₯Ό κ³ λ €ν ν©λ¦¬μ μΈ μνλ λ±κΈμ μ°μ λ°©μμ μ μν μ μμλ€.
λ³Έ λ
Όλ¬Έμμλ μ½ 27%μ ν΄λΉνλ κ΄λ‘λ₯Ό 4~5λ±κΈμΌλ‘ λ°°μ νμμΌλ, μΆν λ°°μ λ μ‘°μ¬ μμ°μ λ°λΌ, λμΌν λ°©λ²μ μ μ©νκ³ μνλ 맀νΈλ¦μ€μ λ±κΈ
ꡬλΆμ μ‘°μ νμ¬ μ‘°μ¬μ μ°μ μμλ₯Ό μ¬λ°°μ ν μ μμ κ²μ΄λ€. μ€μ μ‘°μ¬κ° μ΄λ£¨μ΄μ§ μ΄νμλ μ°μ μμλ₯Ό μ€μ νλ κΈ°λ³Έμ μΈ νλ‘μ νμ©νμ¬ κΈ°μ‘΄μ GIS
DBλ₯Ό κ°±μ νκ³ νμ κ²°κ³Όμ νμ κ°λ₯μ±μ μ κ΅νκ² μ¬μ°μ ν μ μλ€. λν λ³Έ μ°κ΅¬μμ μ μνλ κ°λ³ νμκ΄λ‘μ λν μνλ μ°μ λ°©λ²μ ν λλ‘
μ§μλ³ μνλ μ§νλ₯Ό μΆκ°μ μΌλ‘ κ°λ°νμ¬ νμ©ν μ μμ κ²μΌλ‘ κΈ°λλλ€.