-
1. ์ ๋ก
-
2. ๋ฒ ์ด์ง์ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ด์ฉํ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ ์
๋ฐ์ดํธ
-
2.1 ๊ต๋ ๋ถ์ฌ๋ณ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ
-
2.2 ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ ์ฉ
-
3. ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ๋ชจ๋ธ ์ ์
-
3.1 ๋จ๊ณ๋ณ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ๋ถ์ ๊ฐ์
-
3.2 ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ์ด์๋จ๊ณ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋น์ฉ๋ถ์ ๋ชจ๋ธ
-
4. ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ์ฐ์ ์์
-
4.1 ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ์ฐ์ ์ ์ํ ์
๋ ฅ๋ณ์ ๋ฐ ๊ฐ์ ์ฌํญ
-
4.2 ๋์ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ์ ์ ์ฉ๋ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๊ณต๋ฒ
-
4.3 ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ์ฐ์
-
4. ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ์ฐ์ ์์
-
5. ๊ฒฐ ๋ก
1. ์ ๋ก
๊ตญ๋ด ์ฌํ๊ธฐ๋ฐ์์ค์ 1970๋
๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ๊ณผ ํจ๊ป ๊ทธ ๊ฐ์ฒด์๋ฅผ ๊ธ๊ฒฉํ ๋๋ ค์๋ค. ํนํ, ์ต๊ทผ ๊ตญํ ๊ตํต๋ถ์ 2016๋
๋๋ก๊ต๋ ๋ฐ ํฐ๋ ํํฉ์กฐ์์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด
์ ๊ตญ ๊ต๋ ์๋ 2006๋
๋ง๋ถํฐ 2016๋
๊น์ง ์ฆ๊ฐํ๋ ์ถ์ธ(Fig. 1)๋ฅผ ๋ณด์ด๋ฉฐ, 2016๋
12์ ๋ง ๊ธฐ์ค ์ ๊ตญ์ ๊ต๋
์๋ 32,325๊ฐ์๋ก์ 2006๋
๋ง ๋๋น 8,520๊ฐ์(+36%)๊ฐ ์ฆ๊ฐํ์์ผ๋ฉฐ, ์ฐ์ฅ์ 1,105km (+52%)๊ฐ ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ์ด์ฒ๋ผ ๊ตญ๋ด
๊ต๋์์ค๋ฌผ์ด ์ฆ๊ฐํ๋ ์ถ์ธ๋ฅผ ๋ณด์ด๊ณ , ๊ณต์ฉ์๋ช
์ด 30๋
์ด์ ๋๋ ๋
ธํ๊ต๋์ ์ ๋ํ ์ ์ฐจ ์ฆ๊ฐ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ฉฐ, ์ด์ ๋ฐ๋ผ ์ฌํ์ ์ผ๋ก ์์ค๋ฌผ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ์
๋ํ ๊ด์ฌ์ด ๊ธ์ฆํ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ๋
ธํ ๊ต๋์ ๋ํ ๊ธฐ์ค์ ๏ฝข๋ฒ์ธ์ธ๋ฒ ์ํ๊ท์น๏ฝฃ ์ 15์กฐ(๋ด์ฉ์ฐ์์ ์๊ฐ๋ฅ ) ์ 3ํญ ๊ด๋ จ ๋ณํ5์ ์ ์๋ โ์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธโ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์
๋ฒ์ ๋ด์ฉ์ฐ์(์ต์ 30๋
, ์ต๋ 50๋
) ํํ์น(30๋
)๋ฅผ ์ ์ฉํ ๊ฒ์ด๋ค.
Fig. 1.
Trend and Variation in Domestic Bridges
ํํธ, ์ต๊ทผ ๊ตญ๋ด์ธ ์ฐ๊ตฌ๋ํฅ์ ์ดํด๋ณด๋ฉด ์ธ๋ ฅ ๊ธฐ๋ฐ์ ์์ ์ง๋จ ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ํ๊ธฐ ์ํด ์ผ์ ๋ฐ ๋๋ก ์ด๋ ๋ก๋ด ๋ฑ์ ๋ฌด์ธ ๊ฒ์ฌ ์ฅ๋น๋ฅผ ํ์ฉํ
์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ ๊ตฌ์ถ์ ๋ํ ์ค์์ฑ์ด ์ฌํ์ ์ด์๋ก ๋๋๋๊ณ ์๋ค(KAIA, 2016). ๋ํ, ์ต๊ทผ ๊ตญ์ธ ์ ์ง๊ตญ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊ต๋์ ์ํํ๊ฐ, ๋ถ๊ดด
์ทจ์ฝ๋ถ ๋ชจ๋ํฐ๋ง, ๋ณด์/๋ณด๊ฐ๊ณต๋ฒ ์ ๋ํ ๋ฑ ๊ต๋ ์์ ์ฃผ๊ธฐ์ ๊ฑธ์น ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ์ ์ ํตํด ๊ต๋์ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋น์ฉ ์ ๊ฐ๊ณผ ํจ๊ป ์ฅ์๋ช
ํ๋ฅผ ์ํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต
์๋ฆฝ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์งํ ์ค์ด๋ค(KAIA, 2013). ์ด์ฒ๋ผ ๊ต๋์ ํฌํจํ ์ฌํ๊ธฐ๋ฐ์์ค์ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ์ ๋ํ ๊ฐ๋
์ ํ์ฌ ์์ ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ฏธ๋์ ์ํ์ฑ๋ฅ
๋ฐ ๋น์ฉ์ ์์ธกํ๋ ํ๋ฅ ์ ๋ถ์์ ๊ทผ๊ฑฐํ๊ณ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์์ ์ฃผ๊ธฐ๋น์ฉ, ๋ฏธ๋ ์ํ์์ธก ๋ฑ์ ๋ํ ์ ๋ขฐ์ฑ ์๋ ๋ถ์์ด ํ์ํ๋ค(Jung et
al., 2007; Frangopol et al., 2008; Cha et al., 2015; Kim and Jang, 2017).
์์์ ์ธ๊ธํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ฌํ๊ธฐ๋ฐ์์ค๋ฌผ์ ์์์ ํ์ ๋ฐํ์ผ๋ก ๊ตฌ์ถ๋ ์ ๊ฒ ์ง๋จ ๋ฐ์ดํฐ ๊ธฐ๋ฐ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ ๊ฐ๋ฐ, ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ทจ์ฝ๋ถ์ ์ผ์ฑ ๋ฐ ๋ชจ๋ํฐ๋ง์
ํตํ ๊ด์ญ ๋ฐ ๊ตญ๋ถ ์์ ๊ฐ์ง ๋ฑ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ๋ฐํ ์งํ๋๊ณ ์์ผ๋ ๊ฐ๋ฐ๋ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ์ ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๋ฅ ์ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ ๊ธฐ๋ฐ ์๋ฐฉ์ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์์ฌ๊ฒฐ์
์๋ฆฝ์ ๊ด๋ จ๋ ์ฐ๊ตฌ๋ ์๋์ ์ผ๋ก ๋ฏธ๋นํ ์ค์ ์ด๋ค.
๊ธฐ์กด ์ธ๋ ฅ ๊ธฐ๋ฐ ๋ฐ๋ณตโง์ฃผ๊ธฐ์ ์ธ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๊ฐ ์๋ ๋ณด๋ค ์ ๋ขฐ์ฑ ์๋ ์ ๊ฒ ์ฅ๋น๋ฅผ ํตํ ์ค๋งํธ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ์ ๊ธฐ๋ฐ ๊ต๋์ ์๋ฐฉ์ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์์คํ
๊ตฌ์ถ์ ์ํด์๋ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ์ ์ค์ ๋์์ด ๋๋ ๊ต๋์ ์ฃผ์ ์ดํ ์์ธ์ ์ ํํ ํ์
ํ๊ณ ๋์ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ๋ณ ์ดํ์ ์ํ ์ํ ์ฑ๋ฅ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ํ์ฑ๋ฅ
๋ฐ ๋ถํ์ค์ฑ ์์ธก์ด ๋ฐ๋์ ํ์ํ๋ค. ๋ง์ฝ ๊ต๋์ ์๋ฌด๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์กฐ์น๊ฐ ์๋ค๋ฉด ๊ต๋์ ์์ ์ฃผ๊ธฐ ๋์ ์ก์ ์ ๊ฒ์ ํตํด ํ๋จ์ด ์ด๋ ค์ด ๋ถ์, ํผ๋ก๊ท ์ด
๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ค์ํ ์ดํ์ธ์๋ค์ ์ํด ๋์ ๊ต๋์ ์ํ๊ฐ ์ต์ด ์์ธกํ ๋ฐ์ ์ผ์นํ์ง ์์ ํ๋ฅ ์ด ์ปค์ง๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅํ ์ดํ์ธ์๋ค์ ์ค๋งํธ ๋ชจ๋ํฐ๋ง์
ํตํด ์ฌ์ ์ ์ ๊ฒํ์ฌ ๊ธฐ์กด ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ์ ๋ขฐ๋๋ฅผ ๋์ด๊ณ , ์ด๋ฌํ ์
๋ฐ์ดํธ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ํ๋(๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๋ฐ ๊ต์ฒด)์ ์ค์ํ์ ๋
๊ต๋์ ์ํ๋ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์ธก๋ฉด์์ ๊ต๋ ๊ด๋ฆฌ์๊ฐ ๋ชฉํ๋ก ํ๋ ์ํ์ฑ๋ฅ ์ง์(์ํ๋ฑ๊ธ ๋๋ ์ํ์ ์)๋ฅผ ํ๋ณดํ ์ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ๊ต๋์ ๊ณต์ฉ ์ค ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ํ๋ฅ ํน์ฑ์น(ํ๊ท ๋ฐ ํ์คํธ์ฐจ)๋ฅผ ๋ฒ ์ด์ง์ ๊ธฐ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ์
๋ฐ์ดํธํ์๊ณ , ๋์ ๊ต๋์
ํน์ ์์ ์์ ์ํ์ ๊ฒ์ ์ค์ํ์ ๋, ํ์ ๋ ๊ต๋์ ํ๋ฅ ์ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ด ๊ต๋ ๊ด๋ฆฌ์๊ฐ ์ํ๋ ๊ด๋ฆฌ(๋ฑ๊ธ) ์์ค์ ๋๋ฌํ ์์ ์์ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅํ ๋ณด์โค๋ณด๊ฐ๊ณต๋ฒ
์ ์ฉ ํ๋ฅ ์ ์์ธกํ์๋ค. ์์ธก๋ ๋ณด์โค๋ณด๊ฐ๊ณต๋ฒ ์ ์ฉ ํ๋ฅ ์ ๋์ ๊ต๋์ ๋ฑ๊ธ๋ณ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๋น์ฉ๋ชจ๋ธ๊ณผ ์ฐ๊ณํ์ฌ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋น์ฉ ๋ถ์ ๋ชจ๋ธ์ ์ ์ํ๊ณ ,
์์ธก๋ ์ดํ๋ชจ๋ธ์ด ์์ ์ฃผ๊ธฐ ๋น์ฉ๋ถ์ ์ธก๋ฉด์์ ์ผ๋ง๋ ๊ฒฝ์ ์ ์ธ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ ธ์ฌ ์ ์๋์ง๋ฅผ ํ๋จํ์๋ค.
2. ๋ฒ ์ด์ง์ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ด์ฉํ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ ์
๋ฐ์ดํธ
2.1 ๊ต๋ ๋ถ์ฌ๋ณ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ
๋ณธ ์ ์์๋ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ์ํฅ์ธ์ ๋ฐ ๊ฐ๋ฐ ์ ์ฐจ์ ๋ํด ์๋กํ์๋ค. ์ํ๋ฑ๊ธ์ ์ ๊ฒ์ข
๋ฅ๋ ์ ๊ธฐ์ ๊ฒ, ์ ๋ฐ์ง๋จ, ์ ๋ฐ์์ ์ง๋จ, ๊ธด๊ธ์ ๊ฒ์ผ๋ก ํฌ๊ฒ ๋๋์ด์ง๋ค.
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ ๋ฐ์ง๋จ๊ณผ ์ ๋ฐ์์ ์ง๋จ์ ์ํ๋ฑ๊ธ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ๋ค๋ฅธ ์ข
๋ฅ์ ์ํ๋ฑ๊ธ ๋ฐ์ดํฐ๋ณด๋ค ์ ๊ฒ์ ์ฐจ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์์ ๋ ์ ๋ขฐ๋๊ฐ ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด ์ํ๋ฑ๊ธ
๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์๋ค. ์ ๋ฐ์์ ์ง๋จ์ 1995๋
๋ถํฐ ์์ํ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด์ฉ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ ๊ฒ์ผ ๋ฒ์๋ 1995๋
์ดํ์ ๊ฐ ๊ตญ๋ ๊ต๋์ ์ ๋ฐ์ ๊ฒ ๋ฐ ์ ๋ฐ์์ ์ง๋จ
๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ง(ํ๊ตญ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ต๋๊ด๋ฆฌ์์คํ
(BMS)์ ์๋ก๋ 1,2์ข
๋ฐ ๊ธฐํ ๊ต๋ ๋ฑ๊ธ์ด๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ ์์ง ๋ฒ์ : 1995~2016๋
)ํ์๋ค.
๋ํ, ๋ฌด์กฐ์น ์์ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ๋ฐํ๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก 1990๋
์ดํ ์ค๊ณต๋ ๊ต๋์ ๋ํ ์ํ๋ฑ๊ธ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ๊ตญ๋ด/์ธ ๋ถ์ฌ๊ตฌ๋ถ์ ์ฐธ๊ณ ํ์ฌ
์ด 10๊ฐ์ ๋ํ๋ถ์ฌ(๋ฐ๋ฅํ, ๊ฑฐ๋, 2์ฐจ๋ถ์ฌ, ๊ต๋/๊ต๊ฐ, ๊ธฐ์ด, ๊ต๋๋ฐ์นจ, ์ ์ถ์ด์, ๊ต๋ฉดํฌ์ฅ, ๋ฐฐ์์์ค, ๋๊ฐ/์ฐ์)์ ์ฐ๊ณ๋ 69๊ฐ์ ์ธ๋ถ๋ํ๋ถ์ฌ๋ฅผ
์ ์ํ์๊ณ , ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ 69๊ฐ์ ์ธ๋ถ๋ํ๋ถ์ฌ ์ค ๊ฐ๋ฐ์ค(ST BOX) ๊ฑฐ๋๋ฅผ ์์๋ก ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ ๊ฐ๋ฐ ์ ์ฐจ์ ๋ํด ๋ํ๋ด์๋ค. ๋จผ์ , Fig.
2์ ๊ฐ์ด ๋์ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ๊ฐ ํฌํจ๋ ๊ฐ๋ณ ๊ต๋๋ค์ ๊ฐ ๊ฒฝ๊ฐ๋ณ ์ํ์ด๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ์์ ๋ณด์โค๋ณด๊ฐ ํจ๊ณผ๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์๊ฐ ๊ฒฝ๊ณผ์ ๋ฐ๋ผ ์ถ์ธ๊ณก์ ์ด ์์นํ๋ ๊ฒ์
๋ฐฉ์งํ๊ณ ์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ์ผ๋ก ์ธํ ์ํ ํฅ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ๊ณ , ๊ฐ ๊ฒฝ๊ฐ๋ณ ์ํ์ด๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ 1๊ฐ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ดํ ๊ฒฝํฅ์ฑ ํ์
๋ฐ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ
์กฐ์น์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ์
ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ์ ๊ฑฐํ๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ ์ฒ๋ฆฌ ์์
์ ์ํํ๋ค. y์ถ์ ์ธ๋ถ์ง์นจ(MOLIT, 2012)์์ ๊ธฐ์ ๋ ๊ฒฐํจ๋ ์ ์๋ฅผ, x์ถ์ ๊ณต์ฉ์ฐ์(์ ๊ฒ์ผ์-์ค๊ณต์ผ์)๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค.
Fig. 2.
Schematic for Prior Data Processing
์ํ๋ฑ๊ธ ๋ฐ์ดํฐ๋ ์ํ๊ฐ ์ํธํ ๊ฒ์ ๋ฐ๋ผ์ A, B, C, D, E๋ฑ๊ธ์ผ๋ก ๋๋๋ค. ๊ตญ๋ ์ ๊ต๋์ ์ํ๋ฑ๊ธ์ด๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ ์ค ํนํ, ์/ํ๋ถ๊ตฌ์กฐ ๋ถ์ฌ์
๊ฒฝ์ฐ, ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก B๋ฑ๊ธ์ ๋ง์ด ๋ถํฌํ๊ณ ์์ด ๋ชจ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํด ํ๊ท๋ถ์์ ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ดํ๊ฒฝํฅ์ฑ์ด ํ์
๋์ง ์๊ณ ์ค์ ์ ์ธ ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ฒฝํฅ์ฑ์ ํ์
ํ
์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋์ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ์ ๊ฐ ๊ฒฝ๊ฐ๋ณ ์ํ์ด๋ ฅ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํด์ ๋จ๋ณ์ ํ๊ท๋ถ์์ ์ค์ํ์ฌ ๊ฐ ์ดํ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ์๋ค.
Fig. 3์ ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋จ๋ณ์ ํ๊ท๋ถ์ ์ ์ฒ๋ฆฌ ํ ๋ฐ์ดํฐ(๋ถํฌ)๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ๋ฐ์ดํฐ ์ ์ฒ๋ฆฌ ํ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋
๊ต๋์ ๊ฐ์์๋ 1,071๊ฐโ670๊ฐ๋ก ์ค์ด๋ค์๊ณ , ๋ฑ๊ธ๋ณ ๋ฐ์ดํฐ ๋ถํฌ๋ฅผ ์ดํด๋ณด๋ฉด A๋ฑ๊ธ ๋ฐ์ดํฐ๋ 6,622๊ฐโ5,124๊ฐ, B๋ฑ๊ธ ๋ฐ์ดํฐ๋ 7,642๊ฐโ6,912๊ฐ,
C๋ฑ๊ธ ๋ฐ์ดํฐ๋ 687๊ฐโ620๊ฐ๋ก ์ฒ๋ฆฌ๋์๋ค. ๋ํ, ๊ฐ ๋ฑ๊ธ๋ณ ๋ฐ์ดํฐ ๋ถํฌ๋ฅผ ์ดํด๋ณด๋ฉด A๋ฑ๊ธ ๋ฐ์ดํฐ๋ ํ๊ท 5.1๋
, ํ์คํธ์ฐจ 3๋
, B๋ฑ๊ธ ๋ฐ์ดํฐ๋
ํ๊ท 10๋
, ํ์คํธ์ฐจ 4.2๋
, C๋ฑ๊ธ ๋ฐ์ดํฐ๋ Fig. 3(b)์ ๊ฐ์ด ํ๊ท 13.8๋
, ํ์คํธ์ฐจ๊ฐ 4๋
์ธ ์ ๊ท๋ถํฌ์ ํน์ฑ์ ๋ํ๋ด์๋ค.
Fig. 3.
Prior Data Processing and Distribution at C Grade
Fig. 4์์๋ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋์ ๊ต๋๋ณ(๊ฒฝ๊ฐ๋ณ) ๋จ๋ณ์ ํ๊ท๋ถ์์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฐ๊ฐ์ ์ดํ๊ธฐ์ธ๊ธฐ์ ๊ทธ๋ค์ ํ๊ท ์ดํ๊ธฐ์ธ๊ธฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ํํ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด,
1991๋
์ ์ค๊ณต๋ ์ ๋จ๊ต(010042)์ ๊ฐ ๊ฒฝ๊ฐ๋ณ/๋ฑ๊ธ๋ณ ์ ๊ฒ์ด๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ํ๋์ ์ถ์ธ๊ณก์ ์ ์ฐ์ถํ ์ ์๋ค. ์ด๋ ์ถ์ธ๊ณก์ ์ธ ํ๊ท์์
์ง์ , 2์ฐจ ๊ณก์ , ์ง์๊ณก์ ๋ฑ ๋ค์ํ ํํ๋ก ํ๊ท๊ฒฐ์ ๊ณ์(R2)๋ฅผ ์ฐ์ถํ๊ณ , ๊ฐ์ฅ ํ๊ท๊ฒฐ์ ๊ณ์(R2)๊ฐ ๋์ ๋ชจ๋ธ์ ์ต์ข
์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ๋ก ์ ์ ํ์๋ค. ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋(์๋ถ๊ตฌ์กฐ)์ ๊ฒฝ์ฐ 1์ฐจ ์ง์ ํ๊ท์์ด ๊ฐ์ฅ ํ๊ท๊ฒฐ์ ๊ณ์(R2)๊ฐ ๋์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ์๋์๋ค. ์ฆ, ์์์ ์ธ๊ธํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ฐ์ดํฐ ์ ์ฒ๋ฆฌ ํ ๊ต๋์ 670๊ฐ์์ด๊ณ , ์ด์ ํด๋นํ๋ ๊ฐ๊ฐ์ ์ถ์ธ๊ณก์ ๊ณผ ์ธ ๊ฐ์ง ํ๊ท์์
๋ฐ๋ฅธ ํ๊ท๊ฒฐ์ ๊ณ์(R2)๋ฅผ ์ฐ์ถ ๋ฐ ๋น๊ต ํ ๊ทธ๋ค์ ํ๊ท ์ดํ๊ธฐ์ธ๊ธฐ(0.0224)๋ฅผ ์ฐ์ ํ์๋ค. ๊ทธ์ ๋ํ์ฌ, ๊ฐ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ๋ณ ์์ธ์ ์ ๋ฐ์ดํฐ ๋ฐ ๋ค์คํ๊ท๋ถ์์ ์ํ ์ํฅ์ธ์
๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์งํ์ฌ ๊ตฌ์ถํ์๋ค. ๊ต๋์ ๋ถ์ฌ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์์(๊ณต์ฉ์ฐ์, ๊ฒฝ๊ฐ์, ๊ฒฝ๊ฐ์ฅ ๋ฑ), ๊ตฌ์กฐ์ ์์(๊ฑฐ๋ ํ์ ๋ฑ), ๊ตํต๋, ํ๊ฒฝ์ ์์(์ผํ๋ฌผ,
์ต๋, ์จ๋ ๋ฑ) ๋ฑ์ ์ํฅ์ผ๋ก ์ดํ๊ฐ ๋๋ค. ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ๊ตญ/๋ด์ธ ๊ต๋ ์ดํ๋ชจ๋ธ ์ฐ๊ตฌ(MLTMA, 2012)์์ ๊ณ ๋ ค๋ ์ํฅ์ธ์ ์ข
๋ฅ๋ฅผ ์ฐธ๊ณ ํ์ฌ
๊ณต์ฉ์ฐ์, ๊ฒฝ๊ฐ์ฅ, ๊ตํต๋, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋, ํ๊ท ์ต๋, ์ ์ค๋ ๋ฑ์ ์ํฅ์ธ์๋ก ์ฐ์ ์ ์ ํ๊ณ , ์ํฅ์ธ์๋ค ๊ฐ์ ์๊ด๋ถ์์ ์ค์ํ๋ค. ์๊ด๋ถ์์ ๊ฒฝ์ฐ,
๊ฐ ๊ฐ๋ณ ์ํฅ์ธ์๋ณ ์ดํ์จ ์ฆ๊ฐ๋๊ณผ ๋น๋ก ๊ด๊ณ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๋ถ์ํ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๊ต๋ ๋ถ์ฌ์ ์ผ๋ฐ์ ์์์ธ ๊ฒฝ๊ฐ์ฅ์ด ๋์ด๋ ์๋ก ์ดํ๊ธฐ์ธ๊ธฐ๋ ์ฆ๊ฐํ๋
๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์ธ๋ค. ์ฆ, ์ด๋ฌํ ์๊ด๋ถ์์ ํตํด ๊ฐ ์ํฅ์ธ์ ์์๋ณ ์ดํ์จ ์ฆ๊ฐ๋์ ๊ฐ์ฅ ํฌ๊ฒ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ 4๊ฐ์ง ์ฃผ์ ์ํฅ์ธ์(๊ฒฝ๊ฐ์ฅ, ํ๊ท ์ผ ํธ๋ญ๊ตํต๋,
ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋, ํ๊ท ์ต๋)๋ฅผ ์ ์ ํ์๋ค. ์ ๋จ๊ณ์ ๊ณต์ฉ์ฐ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ๋จ๋ณ์ ํ๊ท๋ถ์ ์ดํ์จ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ๋ฅผ ์ข
์๋ณ์๋ก ํ๊ณ , ์ ์ ๋ 4๊ฐ์ง ์ํฅ์ธ์์ ๋ํด์
๋ค๋ณ์ ํ๊ท๋ถ์์ ์ค์ํ์ฌ ์ต์ข
์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ์ฐ์ถํ์๋ค. Eq. (1)์ ๋ถ์ฌ๋ณ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ ์ฐ์ถ์ ์ํ ๋ค๋ณ์ ํ๊ท๋ถ์ ์์ด๋ค.
(1)
์ฌ๊ธฐ์, Y๋ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ๋ณ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ai(i=0~10)๋ ๋ค๋ณ์ ํ๊ท๋ถ์์ ํตํด ์ฐ์ถ๋ ๊ณ์ ๊ฐ์ด๋ฉฐ, xi(i=1~4)๋ ๊ฐ๊ฐ ๊ฒฝ๊ฐ์ฅ, ํ๊ท ์ผ ํธ๋ญ๊ตํต๋(1์ผ๋น์ ํ๊ท ํธ๋ญ๊ตํต๋), ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋ ๋ฐ ํ๊ท ์ต๋๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค.
Fig. 4.
Univariate Regression Analysis for ST BOX Girder
Fig. 5์ ๊ฐ์ ๋ค๋ณ์ ํ๊ท๋ถ์์ ํตํด ๊ต๋ ๋ถ์ฌ๋ณ ์ดํ๋ชจ๋ธ ์ฐ์ถ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. Fig. 6์์๋ ๋ค๋ณ์ ํ๊ท๋ถ์์ ํตํด ์ฐ์ถ๋ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋์ ์ต์ข
์ดํ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์ค์ ์ผ๋ก ํ์๋ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋ ๊ต๋๊ตฐ์ ํ๊ท (ฮผ1) ์ดํ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ๋ฅผ, ์ ์ ์ผ๋ก ํ์๋ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ๋ ํ๊ท ((ฮผ1)โํ์คํธ์ฐจ(ฯ1) ์ดํ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ด๋, y์ถ์ ์ํ์ ์(1-๊ฒฐํจ๋ ์ ์)๋ก ๋ณํํ์๋๋ฐ, ์ด๋ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ์ ์ดํ๋ฅผ ๋ณด๋ค ์ง๊ด์ ์ผ๋ก ํ์ธํ๊ณ ์ ํจ์ด๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ๋ณ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ์ต์
์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต ์๋ฆฝ ๋ฐ ๊ต๋์ ์ํ์์ธก, ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์๊ธฐ ๊ฒฐ์ , ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ํฌ์
์์ฐ ์ฐ์ ๋ฑ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์๋๋ฆฌ์ค ๊ตฌ์ถ ์ ํ์ฉํ๊ฒ ๋๋ค.
Fig. 5.
Processes Developing a Bridge Sub-element Deterioration Model with Multivariate Regression
Analysis
Fig. 6.
Deterioration Model of Steel Box Girder
2.2 ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ ์ฉ
2.2.1 ๋ฒ ์ด์ฆ ์ ๋ฆฌ
๋ณธ ์ ์์๋ ์ฌ์ (Prior)์ ์๊ณ ์๋ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ๋ณ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ํฅํ ํน์ ์์ (t)์์ ์ถ๊ฐ๋๋ ์ค์ ๋์ ๊ต๋์ ์์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๊ฒ์ด๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ ํน์ฑ(Likelihood)์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ ์
๋ฐ์ดํธ(Posterior)๋ฅผ ์ํ
ํ๋์ ํ๋ฅ ๊ธฐ๋ฒ์ธ ๋ฒ ์ด์ฆ ์ ๋ฆฌ ์ ์ฉ ๋ฐฉ์์ ๋ํด ๊ธฐ์ ํ์๋ค.
์๊ฐ์ ์ฐ์์ ์ธ ํํ๋ก ์ํ๊ฐ ์ ํ๋๋ ๊ต๋ ์ดํ๋ชจ๋ธ์ ์กฐ๊ฑด๋ถ ํ๋ฅ ๊ณผ ์ ํ๋ฅ ์ ๋ฆฌ์ ๊ฐ๋
์ ํ ๋๋ก ์ ๋ฆฌํ ๋ฒ ์ด์ฆ ์ด๋ก (Ang and Tang, 2007)์
์ ์ฉํ ๋, ์๋์ Eq. (2)์ ๊ฐ์ด ํํํ ์ ์๋ค.
(2)
์ฌ๊ธฐ์, x๋ ๊ต๋ ๊ด๋ฆฌ์๊ฐ ์ ํ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์์ (t)์์ ๋์ ๊ต๋(ํน์ ๋ถ์ฌ) ๊ฒฝ๊ฐ์ ์ ๊ฒ ๋ฐ ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ ํตํด ๊ด์ธก๋ ์์์ ํ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ป์ด์ง ์ํ๋ฑ๊ธ ๋ฐ์ดํฐ(A, B, C, D, E)๋ก์จ ๋์ฒด๋ก
์ ๊ท๋ถํฌ๋ฅผ ๋ฐ๋ฅด๊ณ , Eq. (3)๊ณผ ๊ฐ์ด ํํํ ์ ์๋ค. ฯ2
์ ์ ๊ฒ ๋ฐ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฒ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ถํ์ค์ฑ(์ ํ๋)์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ๊ธฐ์กด์ ์๊ณ ์๋ ๊ฐ์ด๋ผ๊ณ ๊ฐ์ ํ์๋ค(Sun et al., 2010; KAIA, 2013).
(3)
๋ํ, ํ๋ฅ ๋ณ์๋ค์ ๋ํ ์ ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ฮผ(์ฆ, x์ ํ๊ท ํ๋ผ๋ฏธํฐ)๋ Eq. (4)์ ๊ฐ์ด ์ ๊ท๋ถํฌ๋ฅผ ๋ฐ๋ฅธ๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ค.
(4)
Eqs. (2)~(4)์ ํจ์๋ค์ ๋ํ ์ ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. f(ฮผ)๋ ์ ๊ฒ ๋ฐ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์์ (t)์์์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์ค์ ์ ์ ์๊ณ ์๋ ํ๊ท ์ด ฮผ1์ด๊ณ , ๋ถ์ฐ์ด ฯ12์ธ ์ ๊ท๋ถํฌ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์๋ก ์ฌ์ (Prior)์ ๋ณด์ ํด๋นํ๊ณ , f(x๏ฝฮผ)๋ ์ ๊ฒ ๋ฐ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์์ (t)์์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์ค์ ํ ์ฌ์ ๋ถํฌ์์ ์ ๊ฒ์ด๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ x๊ฐ ๋ฐ๊ฒฌ๋ ์ ๊ท๋ถํฌ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์๋ก ์ฐ๋(Likelihood)ํจ์์ ํด๋นํ๋ฉฐ, f(ฮผ๏ฝx)๋ ์ ๊ฒ ๋ฐ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์์ (t)์์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์ค์ ํ, ๊ด์ธก๋ ์ ๊ฒ์ด๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ x๋ฅผ ํตํด ์ถ์ (์
๋ฐ์ดํธ)๋ ฮผ์ ์๋ก์ด ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์๋ก ์ฌํ(Posterior)ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ํ ์ ์๋ค. k๋ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์์ ์ฑ์ง์ ๊ฐ๊ฒ ํ๊ธฐ ์ํ ์ ๊ทํ ๊ณ์๋ก ์ ํ๋ฅ ์ ๋ฆฌ์ ๋ฐ๋ผ์ Eq. (5)์ ๊ฐ์ด ์ ์๋๋ค.
(5)
2.2.2 ์ ๊ท๋ถํฌ์ ๋ํ ๋ฒ ์ด์ง์ ์ถ๋ก
์ ์ ์์ ๋ฐํ๋ฏ์ด ์ฌํํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์ f(ฮผ๏ฝx)๋ ์ ๊ทํ ๊ณ์(k)์ ์ฌ์ ์ ๊ท๋ถํฌ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์์ธ f(ฮผ), ์ฐ๋ํจ์(์ ๊ท๋ถํฌ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์) f(x๏ฝฮผ)์ ๊ณฑ, ์ฆ, ์ธ ๊ฐ์ง ํญ์ ๊ณฑ์ผ๋ก ํํ๋๋ค. ๋ณธ ์ ์์๋ ์ด๋ฌํ ์ธ ๊ฐ์ง ํญ์ ๊ณฑ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ฌํํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ(ํ๊ท , ๋ถ์ฐ) ๋ถํฌ์ ๋ํ
์ถ์ ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ๋ค.
๋ณธ๊ฒฉ์ ์ธ ํต๊ณ์ ์ถ๋ก ์ ์์, ๊ณ ๋ คํ ์ด๊ธฐ ์กฐ๊ฑด๊ณผ ์ฌ์ ๋ฐ ์ฐ๋ํจ์ํํ์ ์ ์๋ ๊ฐ๊ฐ Eqs. (6)~(8)๊ณผ ๊ฐ๋ค.
(6)
(7)
(8)
Eq. (6)์ ์ฌ์ ๋ฐ ์ฐ๋ํจ์์ ํ๋ฅ ๋ณ์์ธ ๊ฐ๊ฐ์ ๋ถ์ฐ์ด 0๋ณด๋ค ํฌ๋ค๋ ์ด๊ธฐ์กฐ๊ฑด์ ๋ํ๋ด๊ณ , Eqs. (7) and (8)์ ์ฌ์ ๋ฐ ์ฐ๋ํจ์๋ฅผ
์ ๊ท๋ถํฌ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์์ ํํ๋ก ํํํ ๊ฒ์ด๋ค. Eqs. (7) and (8)์ Eq. (2)์ ๋์
ํ์ฌ ์ ๋ฆฌํ๋ฉด Eq. (9)์ ๊ฐ์ด ํํํ ์ ์๋ค.
(9)
Eq. (9)์ Eq. (5)์์ ์ธ๊ธํ k๋ฅผ ๋์
ํ๊ณ , ฮผ๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ฐ๊ฐ์ ํญ๋ค๋ก ์ ๋ฆฌํ๋ฉด Eq. (10)๊ณผ ๊ฐ์ด ํํํ ์ ์๋ค.
(10)
์ฆ, Eq. (10)์ ์ ๊ท๋ถํฌ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ๋ํ, ๊ด์ธก๋ ์ํ์ ๊ฒ์ด๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ x๊ฐ n๊ฐ์ธ ๊ฒฝ์ฐ, ๋จ์ผ ๊ด์ธก๋ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ฌํํ๋ฅ ๋ถํฌ์ ํํ์ ๋์ผํ๋ฉฐ, ์ด๋ x๋ ํ๊ท ๊ฐ ฮผ2๋ก, ฯ2์ ฯ2/n ๋๋ ฯ22์ผ๋ก ํํํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด k์ ์ฌ์ ์ ๊ท๋ถํฌ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์์ธ f(ฮผ), ์ฐ๋ํจ์(์ ๊ท๋ถํฌ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์) f(x๏ฝฮผ)์ ๊ณฑ, ์ฆ, ์ธ ๊ฐ์ง ํญ์ ๊ณฑ์ธ ์ฌํ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์[f(ฮผ๏ฝx)]๊ฐ ์๋ก์ด ์ ๊ท๋ถํฌ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์์์ ์ฆ๋ช
ํ์๊ณ , ์๋ก์ด ์ ๊ท๋ถํฌํจ์์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ(ํ๊ท ๋ฐ ๋ถ์ฐ)์ ์ฌํ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์๋ ๊ฐ๊ฐ Eqs. (11) and
(12)์ ๊ฐ์ด ์ ๋ฆฌํ ์ ์๋ค.
(11)
(12)
2.2.3 ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ถํ์ค์ฑ ๊ฐ์
๋ณธ ์ ์์๋ ๋ฒ ์ด์ง์ ์ถ๋ก ์ ํตํด ์ฐ์ถ๋ ํ๋ฅ ํน์ฑ์น(ฮผ3, ฯ32)์ ์ฌ์ (ฮผ1, ฯ12) ๋ฐ ์ฐ๋ํจ์์ ํ๋ฅ ํน์ฑ์น(ฮผ2, ฯ22) ๊ฐ์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ค๋ฃฌ๋ค. Eqs. (6) and (11)๋ก๋ถํฐ Eqs. (13) and (14)์ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, Fig. 7๊ณผ
๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค.
Fig. 7.
Schematic for Prior Distribution Update
(13)
(14)
์ฆ, ๋ฒ ์ด์ฆ ์ ๋ฆฌ๋ฅผ ํตํด ์
๋ฐ์ดํธ๋ ์ฌํ ์ ๊ท๋ถํฌ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์์ ๋ถ์ฐ(ฯ32)์ ์ฌ์ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์์ ๋ถ์ฐ(ฯ12)๊ณผ ์ฐ๋ ํ๋ฅ ๋ฐ๋ํจ์์ ๋ถ์ฐ(ฯ22)๋ณด๋ค ํญ์ ์๋ค(Ang and Tang, 2007).
3. ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ๋ชจ๋ธ ์ ์
3.1 ๋จ๊ณ๋ณ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ๋ถ์ ๊ฐ์
๊ต๋์ ์ด ์์ ์ฃผ๊ธฐ๋น์ฉ์ ์ด๊ธฐํฌ์๋น์ฉ, ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ, ํด์ฒดโงํ๊ธฐ๋น์ฉ ์ธ ๊ฐ์ง๋ก ๋ถ๋ฅ๋๋๋ฐ ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ํญ๋ชฉ์ ๊ณ ๋ คํ์๋ค. ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ
์ฐ์ถ ์, ํ์ํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์๋๋ฆฌ์ค๋ ํฌ๊ฒ ์ค๊ณโง๊ณํ๋จ๊ณ์ ์ด์๋จ๊ณ ๋ ๊ฐ์ง๋ก ๊ตฌ๋ถํ ์ ์๋ค. ์ค๊ณโง๊ณํ๋จ๊ณ๋ ๊ฐ์ค ํน์ ๊ฑด์ค๋ ๊ต๋์ ์ด์ ์
๋จ๊ณ๋ก ๋ณผ ์ ์๋ค. ์ด๋ ์์ ์ฃผ๊ธฐ๊ฐ ์ง์ ๋จ์ ๋ฐ๋ผ ๊ต๋์ ๊ฐ ๋ถ์ฌ๋ค์ ๋ถํ์ค์ฑ์ ํฌํจํ ์ํ๋ ์ฑ๋ฅ์ ์์ธกํ๊ณ , ํน์ ์๊ธฐ ๋๋ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅํ ์์์ ํ์
๋ฐ๋ผ ๋ค์ํ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๊ณต๋ฒ ์ ์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
(์๋๋ฆฌ์ค)์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ์ํ์ ์ผ๋ก ๊ต๋์ ์ํ ํน์ ์ฑ๋ฅ์ด ๊ฐ๋ ๋ค์ํ ๋ถํ์ค์ฑ์ ๋ถํฌ์ ๋ฐ๋ผ์
๋ฑ๊ธ์ ํ๋จํ๊ณ , ํน์ ๋ฑ๊ธ์ ํด๋นํ๋ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๊ณต๋ฒ ์ ์ฉ์ ๊ธฐ์ดํ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ข
ํฉํ์ฌ ํน์ ๋ชฉํ์๋ช
๊ธฐ๋ฐ์
ํ๊ท ์์ ์ฃผ๊ธฐ๋น์ฉ์ ์ฐ์ถํ ์ ์๋๋ฐ, ์ด๋ฅผ ์ค๊ณโง๊ณํ๋จ๊ณ๋ก ์ ์ํ๋ค.
์ด์๋จ๊ณ๋ ์ค์ ๊ณต์ฉ ์ค์ธ ๋์ ๊ต๋์ ๋ฐ์ํ ์์์ ํ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐ๋ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ๋ณ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์
๋ฐ์ดํธ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด ์์ ์ฃผ๊ธฐ๋น์ฉ์ ์ฐ์ถ
๋๋ ์์ธกํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ค๊ณโง๊ณํ๋จ๊ณ์ ์ฐจ๋ณํ๋๋ ์ ์ ๊ต๋ ์์ ์ฃผ๊ธฐ ๋์ ํน์ ์์ (t)์์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ๋ฅผ ํตํด ๋์ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ ํ๋ฅ ํน์ฑ์น(ํ๊ท , ํ์คํธ์ฐจ)๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๋ค๋ ์ ์ด๋ค. ํน์ ์์ (t)์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ ํตํ ์ํ๋ฑ๊ธ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ธฐ์กด ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ์
๋ฐ์ดํธํ๋ฉด ๋จ์ํ ์ฃผ๊ธฐ์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ์ด ์๋ ํน์ ๋ฑ๊ธ์ ๋ง๋ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๊ณต๋ฒ์
๋์ ์ ๋ขฐ์์ค์ ๊ฐ๊ณ ์ ์ฉ ๋ฐ ์ ํ์ด ๊ฐ๋ฅํด์ง๋ค. ์ฆ, ์ค์ ๋์ ๊ต๋์ ๋ฐ์ํ ์์์ ํ์ ๋ฐ๋ผ์ ์ ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๊ณต๋ฒ๋ค์ ์ ์ฉ ๋ฐ ์ ํ์ ๋ํ
ํ๋ฅ ์ด ์ฐ์ถ๋๋ค.
3.2 ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ์ด์๋จ๊ณ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋น์ฉ๋ถ์ ๋ชจ๋ธ
๊ต๋ ๋๋ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ๊ฐ ์ดํ๋๋ ๊ณผ์ ์์ ๊ต๋ ๊ด๋ฆฌ์๊ฐ ์์ธกํ ๋ฑ๊ธ๋ณ ๋๋ฌ ์๊ธฐ์ ์ ์ง๋ณด์๋ฅผ ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ํ ํน์ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ํตํด ๊ฒฝ์ ์ ์ผ๋ก ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ
ํ์ฉ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋, ์ ์ ์๊ธฐ๋ฅผ ๋์น ๊ฒฝ์ฐ ์ดํ์์ฉ์ ์ฌ์ฉ์ฐํ์ด ์ง๋ ์๋ก ๊ฐ์ํ๋์ด ๋๊ท๋ชจ ๊ณต๋ฒ์ ์ ์ฉํด์ผ ํ๊ฑฐ๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ต์ฒดํด์ผ ํ๋ ์์ ์ ์ด๋ฅด๊ฒ
๋๋ค.
์ด์ ๋ฐ๋ผ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ค์ ์ด์๋จ๊ณ ์ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์๋๋ฆฌ์ค๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๊ณ , ๊ธฐ์กด ์ ๋ฐ์ ๊ฒ ๋ฐ ์ ๋ฐ์์ ์ง๋จ์ ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ผ์(๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๊ธฐ)๋ฅผ
ํตํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ์ฐ์ ๋ชจ๋ธ์ ์ ์ํ๋ค. ์ผ์ ๊ธฐ๋ฐ ์ ๊ฒ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ์ฐ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ฒ ์ด์ง์ ๊ธฐ๋ฒ์ ๊ณ ๋ คํ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ ๊ฐฑ์ ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ์ฃผ๊ธฐ
์
๋ฐ์ดํธ๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋์ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ์ ์ต์ ๋ณด์์์ ์์ธก์ด ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ฉํ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ์ด์๋จ๊ณ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋น์ฉ๋ถ์ ๋ชจ๋ธ์ Eq. (15)์ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค.
(15)
์ฌ๊ธฐ์, ๋ ์ค๋งํธ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ์ ๊ธฐ๋ฐ ํน์ ์์ (t)๊น์ง ๋ฐ์ํ ์ด ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ์ด๊ณ , CSEN(t0)๋ ์ด๊ธฐ(t0) ์ผ์ ์ค์น๋น์ฉ์ด๋ฉฐ, CINS,UP(t)๋ ์
๋ฐ์ดํธ ๋ชจ๋ธ ๊ธฐ๋ฐ ์์ ์ ๊ฒ ๋ฐ ์ ๋ฐ์์ ์ง๋จ๋น์ฉ์ด๊ณ , CMAI,UP(ti)๋ ์ ์ง๋ณด์์์ (ti)์์ ์
๋ฐ์ดํธ ๋ชจ๋ธ ์ฐ๊ณ ๊ธฐ๋ฐ ์ ์ฉ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๊ณต๋ฒ ๋น์ฉ์ด๋ฉฐ, PMAI,UPti๋ ์ ์ง๋ณด์์์ (ti)์์ ์
๋ฐ์ดํธ ๋ชจ๋ธ ๊ธฐ๋ฐ ์ ์ฉ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐํ๋ฅ ์ด๊ณ , q๋ ํ ์ธ์จ(discount rate)์ด๋ค.
ํํธ, ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ด ์ ์ฉ๋์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฆ, ๊ธฐ์กด ์ด์๋จ๊ณ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋น์ฉ๋ถ์ ๋ชจ๋ธ์ ์ผ์ ๊ด๋ จ ๋น์ฉํญ๋ชฉ(CSEN(t0), CSEN, MAI(t))์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์๊ณ , ๋๋จธ์ง ๊ธฐ์กด ์์ ์ ๊ฒ ๋ฐ ์ ๋ฐ์์ ๋จ๋น์ฉ(CINS,EXI(t))๊ณผ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๊ณต๋ฒ ๋น์ฉ(CMAI,EXI(ti)) ๋ฐ ์ ์ฉ ํ๋ฅ (PMAI,EXI(ti))์ ๊ณ ๋ คํ๋ค. ๊ธฐ์กด ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋น์ฉ( )์ Eq. (16)๊ณผ ๊ฐ๋ค.
(16)
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ ์ค๋งํธ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ์ ๊ธฐ๋ฐ ์๋ฐฉ์ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋น์ฉ๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ ์์ ์ฃผ๊ธฐ๋น์ฉ ๋ถ์ ์ ๊ธฐ์กด ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ด ๊ฐ๋ ๋ถํ์ค์ฑ(ฯ1)์ ๋ฒ ์ด์ง์ ๊ธฐ๋ฒ์ ํตํด ์
๋ฐ์ดํธ๋ ํ๋ฅ ๋ถํฌ์ ํํ, ์ฆ ๋ฐ์๋ถํฌ ๋ฐ ๋์ ๋ถํฌ์ ํํ๋ก ๊ฐ์ํํ์ฌ ๋น์ฉ ๋ฐ ์ํ์์์ ๋ํ ๋ถํ์ค์ฑ์ด ๊ฐ์๋, ๋ณด๋ค
์ ํํ ์์ธก์ ํตํ์ฌ ์ค์ ๊ต๋ ์ด์๋จ๊ณ ๋น์ฉ๊ณํ ์๋ฆฝ ์ ์ ๋ฆฌํ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค. ๋ํ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ ๊ณผ ํ์ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ์ ๋น๊ตํ์ฌ ์ค๋งํธ ๋ชจ๋ํฐ๋ง
๊ธฐ์ ๊ธฐ๋ฐ ์๋ฐฉ์ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๊ฐ ๊ธฐ์กด ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋๋น ๋น์ฉ ํจ์จ์ฑ ์ธก๋ฉด์์ ์ ๋ฆฌํจ์ ๊ฒ์ฆํ ์ ์๋ค.
4. ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ์ฐ์ ์์
4.1 ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ์ฐ์ ์ ์ํ ์
๋ ฅ๋ณ์ ๋ฐ ๊ฐ์ ์ฌํญ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์์์ ์ ์๋ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ๋ถ์ ๋ชจ๋ธ์ ํ์ฌ ๊ณต์ฉ๋๊ณ ์๋ ์์ข
๋๊ต ์๋ณต 4์ฐจ์ 300m ๊ฐ๊ต์ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋(Fig.
8)์ ์ ์ฉํ์๋ค. ์ ์ฉ๋ ์์ข
๋๊ต ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋์ ๋ฉด์ ์ 600m2์ด๊ณ , ํผ๋ก๊ท ์ด ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ฉ ์ผ์๋
ธ๋์ ๋ํ ์ ๋ณด ๋ฐ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ Table 1๊ณผ ๊ฐ๋ค. Table 1๋ก๋ถํฐ ์ค๋งํธ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ์ ๊ธฐ๋ฐ ์ด ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ
์ฐ์ Eq. (15)์ ์ด๊ธฐ(t0) ์ผ์ ์ค์น๋น์ฉ(CSEN(t0):326,000won+345,000won x 60EA)์ ๊ณ์ฐํ๋ค. ๋ํ, ์์ข
๋๊ต ๊ฐ์ฌ๊ฑฐ๋ ํผ๋ก๊ท ์ด ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ์ ์ ๋ฐ์ํ์๊ณ , ์ผ์๋
ธ๋์ ์ ๊ฒ์ค์ฐจ(ฯ2)๋ 0.05 (์ ํ๋ 95%)๋ก ๊ฐ์ ํ์๋ค. ์์ข
๋๊ต ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋์ ์ผ์๋
ธ๋ ๋ถ์ฐฉ์์น๋ Fig. 9์ ๊ฐ๋ค. ์ผ์๋
ธ๋ ์ฌ์ฉ ์ ์ง์ ์ธ๊ฑด๋น๋ ๊ธฐ์กด
์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์ง์ ์ธ๊ฑด๋น์ 25%๋ก ๊ฐ์ ํ์๊ณ , ์์ ์ ๊ฒ ๋ฐ ์ ๋ฐ์์ ์ง๋จ ๋๊ฐ(๋น์ฉ์ฐ์ ) ๊ธฐ์ค(๊ตญํ ๊ตํต๋ถ ๊ณ ์(2016.12.06. ๊ฐ์ ))์ ์ฐธ๊ณ ํ์ฌ
๊ธฐ์กด ๋ฐ ์ผ์๋
ธ๋ ์ฌ์ฉ ์ ๊ฐ๊ฐ์ 1ํ ์ ๊ฒ ๋น์ฉ(์ ๊ธฐ์ ๊ฒ๋น์ฉ, ์ ๋ฐ์ ๊ฒ๋น์ฉ, ์ ๋ฐ์์ ์ง๋จ๋น์ฉ)์ Table 2์ ๊ฐ์ด ๊ฐ์ ํ์๋ค(KAIA, 2013;
Lim et al., 2016).
Fig. 8.
Overview of Youngjong Grand Bridge
Table 1. Assumption of Sensor Node
|
|
Fig. 9.
The Installation Locations of the Sensor Node on Youngjong Grand Bridge
Table 2. A Comparison between Inspection of Existing Method and Inspection with Sensor
Node
|
|
4.2 ๋์ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ์ ์ ์ฉ๋ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๊ณต๋ฒ
๊ฐ์ฌ ๊ฑฐ๋์ ๊ท ์ด์ ์๋ ฅ์ง์ค๋ถ ๋ฐ ์ฉ์ ๊ฒฐํจ๋ถ ๋ฑ์์ ์์์ด ๋์ ๋์ด ํผ๋ก ๊ท ์ด๋ก ๋ฐ์ ํ๊ฑฐ๋ ๋ฉด์ธ๋ณํ ๋ฐ 2์ฐจ ์๋ ฅ ๋ฑ์ ์ํด์๋ ๋ฐ์๋๋ค. ํํธ,
ํ๊ตญ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ต๋๊ด๋ฆฌ์์คํ
(BMS)์์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๊ธฐ๋ก DB๋ก ๋ถํฐ ๊ฐ ๊ต๋ ๋ํ ๋ถ์ฌ๋ณ, ๊ณต๋ฒ๋ณ ๋ฐ์ ๋น๋๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํตํด์ ์ฐ์ถํ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๋ฆฌ์คํธ์
๋ํด์ ์ํ๋ฑ๊ธํฅ์๋ฐ์ดํฐ์ ์ ๋ฌธ๊ฐ ์๊ฒฌ์ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ํ๋ฑ๊ธํฅ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ง๋ค์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ํผ๋ก๊ท ์ด ์์์ ์ ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๊ณต๋ฒ์ผ๋ก ์ฉ์ ๋ณด์,
์ธ๋ถ๊ธด์ฅ, ๋ณด๊ฐ์ฌ ๋ง๋ ๊ณต๋ฒ, ๊ท ์ด๋ฐฉ์ง๊ณต๋ฒ, ๊ฑฐ๋์ฆ์ค, ๊ฑฐ๋๊ต์ฒด์ ๊ฐ์ด 6๊ฐ์ง ๋ํ ๊ณต๋ฒ์ ์ ์ํ๊ณ , ๊ฐ ๊ณต๋ฒ๋ค์ ๋ฑ๊ธ๋ณ ์ํํฅ์์ ๋์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ
๊ณต์ฌ๋ด์ญ์๋ฅผ ์ฐธ๊ณ ํ ๊ณต๋ฒ๋จ๊ฐ๋ฅผ ์ฐ๊ณํ์๋ค. ๋จผ์ BMS์์ ๊ธฐ์กด ๊ณต์ฌ๋ด์ญ์๋ค์ ๊ณต๋ฒ๋ณ ์ ์ฉ๋ณด์๋ฌผ๋ ๋ฐ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๋น์ฉ ์ค์ ์ ํตํด ๋ถ์ฌ๋ณ ์ ์ฉ ๊ณต๋ฒ์
์ํ ๋ฑ๊ธ๋ณ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๋จ๊ฐ(๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๋น์ฉ/์ ์ฉ๋ณด์๋ฌผ๋)์ ๋ฑ๊ธ๋ณ ํ๊ท ๋ณด์์จ(๋ณด์๋ฉด์ /์ ์ฒด๋ฉด์ )์ ๊ณ์ฐํ๊ณ , ์์์ ์ธ๊ธํ ํผ๋ก๊ท ์ด ์์ ๋ฐ์์
๋ฐ๋ฅธ ์ ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ 6๊ฐ์ง ๋ํ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๊ณต๋ฒ๋ค์ ๋ฑ๊ธ๋ณ ๋์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๋น์ฉ์ ์ฐ์ ํ์๋ค. Fig. 10์ ๋ฉด์ ์ด 600m2(์ ์ฒด๋ฉด์ )์ธ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋์ ๋ฑ๊ธ๋ณ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๋น์ฉ(๋จ๊ฐ์ ๋ณด์์จ๊ณผ ์ ์ฒด๋ฉด์ (600m2)์ ๊ณฑ)์ ๋ํ๋ด๊ณ , ๊ฐ ๋ฑ๊ธ๋ณ ๋์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๋น์ฉ์ ๋ํ ํ๊ท๋ถ์์ ๋ฐ๋ฅธ 2์ฐจ ๊ณก์ ๊ฒฝํฅ์ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ด๋, ๋ฎ์ ๋ฑ๊ธ(C~D)์ผ๋ก ๊ฐ์๋ก ๋น์ฉ์ด
์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ๋ณผ ์ ์๋๋ฐ ์ด๋ ์์์ ์ธ๊ธํ 6๊ฐ์ง ๊ณต๋ฒ๋ค ์ค ๋ฎ์ ๋ฑ๊ธ(C~D)์์๋ ๊ฑฐ๋ ์ฆ์ค(๋๋ ๊ต์ฒด)๊ณผ ๊ฐ์ ๋จ๊ฐ๊ฐ ๋์ ๊ณต๋ฒ๋ค์ ์ ์ฉ์
๋ฐ๋ฅธ ๋ณด์์จ์ด ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค(Jung et al., 2009; MLTMA, 2012; Sun et al., 2016).
Fig. 10.
Cost of Maintenance by Grade : Steel Box Girder (600m2)
4.3 ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ์ฐ์
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์
๋ฐ์ดํธ ์ ๋ฌด์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์๋๋ฆฌ์ค ๋ฐ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๊ณต๋ฒ ๋น์ฉ์ ์ฐ๊ณํ์ฌ ์ฐ์ถํ์๊ณ , ๊ธฐ์กด ๋๋น ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์
๋ฐ์ดํธ
์ ์ด๊ธฐ ์์์ ํ ๊ฒ์ธก์ ํตํ ๋์ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ๋ก์ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ ์
๋ฐ์ดํธ์ ๋ฐ๋ผ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅํ ๋ํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์๋๋ฆฌ์ค๋ณ(Case 1~3) ๋น์ฉ ํจ์จ์ฑ
์ธก๋ฉด์์์ ์ ๋ฆฌํจ์ ์ ๋์ ์ผ๋ก ๊ฒ์ฆํ์๋ค. ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์์ ์ Table 2์์ ์ ์ํ ์ ๋ฐ์์ ์ง๋จ ์๊ธฐ์ ๊ฐ์ 5๋
์ผ๋ก ๊ณ์ฐํ์๋๋ฐ,
์ด๋ ์ผ์๋
ธ๋ ๋ถ์ฐฉ์์น(Fig. 9)์ ๊ฐ์ ์ฉ์ ๋ถ์ ํผ๋ก๊ท ์ด์ด ์ ๋ฐ์์ ์ง๋จ์ด ํ์ํ ์๊ธฐ๋์ ๋ฐ์ํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์กด์ฌํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค(Lim et al.,
2016). ์ผ์๋
ธ๋์ ์ ๊ฒ์ค์ฐจ(ฯ2)๋ 0.05 (์ ํ๋ 95%)๋ก ๊ฐ์ ํ๋ฉฐ, ์ผ์๋
ธ๋์ ์ด๊ธฐ๋น์ฉ์ Table 1์ ์ ๋ณด๋ฅผ, ๊ธฐ์กด ๋ฐ ์ผ์๋
ธ๋ ๊ธฐ๋ฐ 1ํ ์ ๊ฒ๋น์ฉ ๋ฐ ์ ๊ฒ ์์ ์ Table
2์ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฉํ์๊ณ , ํ ์ธ์จ์ 3%๋ก ๊ฐ์ ํ์๋ค.
4.3.1 Case 1 : ์
๋ฐ์ดํธ ํ๊ท ์ํ(ฮผ3) = ๊ธฐ์กด ํ๊ท ์ํ(ฮผ1)
๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์์ (5๋
)์์ ํ๊ท ์ํ๊ฐ ๊ธฐ์กด ํ๊ท ์ํ์ ๊ฐ๋ค๋ฉด, ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๊ณต๋ฒ ์ ์ฉ ์์ ์ ๊ธฐ์กด ํ๊ท ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ(ฮผ1)์ด B~C๋ฑ๊ธ ์ฌ์ด(0.7)์ ๋๋ฌํ๋ ์์ (14๋
)์ผ๋ก ์ฐ์ ํ์๋๋ฐ, ์ด๋ 1995~2016๋
์ BMS์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๊ธฐ๋ก ๋ฐ์ดํฐ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ ST
BOX๊ฑฐ๋์ ๊ฒฝ์ฐ, B์ C๋ฑ๊ธ์์์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ์กฐ์น ๋น๋๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๋๊ฒ ์ฐ์ถ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๊ธฐ์กด ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, Fig. 11๊ณผ
๊ฐ์ด ์ค์ ๋์ ๋ถ์ฌ์ ํ๊ท ์ํ๋ ์ ์ ์์ผ๋, ๊ฐ์๋ ๋ถํ์ค์ฑ(ฯ3)์ ์์ธกํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ธฐ์กด ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ๋ถํ์ค์ฑ(ฯ1=0.0041)์ ๊ณ ๋ คํ๋ค. B~C๋ฑ๊ธ ์ฌ์ด(0.7)์ ๋๋ฌํ๋ ์์ (14๋
)์์ ๊ธฐ์กด ์ํ์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ์ ์ฉ ํ๋ฅ (PMAI,EXI(ti))๊ณผ ๋งค์นญ๋๋ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๊ณต๋ฒ ๋น์ฉ(CMAI,EXI(ti))์ ๊ณฑ์ผ๋ก 1ํ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๋น์ฉ์ ์ฐ์ถํ์๋ค.
Fig. 11.
Case 1 : Existing Deterioration Model and Cost of Maintenance by Grade
Fig. 12๋ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ๋ฅผ ์ ์ฉํ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ๋ํ๋ธ๋ค. 5๋
์์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ํตํด ์๊ณ ์๋
์ ๋ณด(ฮผ1=0.8955, ฯ1=0.0205)์ ์ผ์๋
ธ๋๋ฅผ ํตํด ์ป์ ์ ๋ณด(ฮผ2=0.8955, ฯ2=0.05)๋ฅผ Eq. (11)์ ๋์
ํ์ฌ ๋์ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ์ ๊ฐฑ์ ๋ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ(ฮผ3=0.8955, ฯ3=0.19)์ ์ฐ์ถํ๊ณ , B~C๋ฑ๊ธ ์ฌ์ด(0.7)์ ๋๋ฌํ ์(14๋
)์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๊ณต๋ฒ ์ ์ฉํ๋ฅ ๋ฐ ๋น์ฉ์ ๊ณ ๋ คํ๋ค. ์์์ ์ธ๊ธํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ชจ๋ํฐ๋ง์
ํตํด ๊ธฐ์กด ๋ถํ์ค์ฑ(ฯ1)์ ๋นํด ์
๋ฐ์ดํธ ๊ธฐ๋ฐ ๊ฐ์๋ ๋ถํ์ค์ฑ(ฯ3)์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด B~C๋ฑ๊ธ ์ฌ์ด(0.7)์ ๋๋ฌํ๋ ์์ (14๋
)์์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ํ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ฅ ๋ถํฌ๋ฅผ ์๊ฒ ๋๋ค. B~C๋ฑ๊ธ ์ฌ์ด(0.7)์ ๋๋ฌ์์ (14๋
)์์
์
๋ฐ์ดํธ ์ํ์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ์ ์ฉ ํ๋ฅ (PMAI,UP(ti))๊ณผ ๋งค์นญ๋๋ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๊ณต๋ฒ ๋น์ฉ(CMAI,UP(ti))์ ๊ณฑ์ผ๋ก 1ํ ํด๋น ๋ฑ๊ธ(0.7)์์์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๋น์ฉ์ ์ฐ์ถํ์๋ค.
Fig. 12.
Case 1 : Updating Deterioration Model and Cost of Maintenance by Grade
Table 3์ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์
๋ฐ์ดํธ ์ ๊ณผ ํ์ 14๋
์์ ๊ฐ๊ฐ์ ์ด ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ์ Eqs. (15) and (16)์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ฐ์ถํ์๋๋ฐ ์ฝ
9%์ ๋น์ฉ ์ ๊ฐ ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ฐ์๋จ์ ์ ์ ์๋ค. ์
๋ฐ์ดํธ ํ๊ท ์ํ(ฮผ3)๊ฐ ๊ธฐ์กด ์์ธก ์ํ(ฮผ1)์ ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ด๋ฌํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ์ ๊ฐ(-7,800์ฒ์)์ด ๋ฐ์ํ ์์ธ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
Table 3. Case 1 : Comparison between Total Maintenance Cost of Existing and Updating
Scenario at 14 Years
|
|
์ผ์๋
ธ๋ ๊ธฐ๋ฐ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์์ (5๋
)์์ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ๋ฅผ ํตํด ๊ธฐ์กด ์ํ๊ฐ ๊ฐ๋ ๋ถํ์ค์ฑ(ฯ1) ๋๋น ๋์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ถํ์ค์ฑ(ฯ3)์ด ๊ฐ์๋์ด ์
๋ฐ์ดํธ ์ํ๊ฐ ๋ชฉํํ ๊ด๋ฆฌ์์ค(B~C๋ฑ๊ธ ์ฌ์ด(0.7))์ ๋๋ฌํ๋ ์๊ธฐ(14๋
)์์ ํด๋น๋๋ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๋น์ฉ์ด ๊ฐ์ํ์ฌ ๋ณด๋ค ์ ํํ
์์ธกํ ์ ์๋ค. ์ฆ, ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ํน์ ๋์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ถํ์ค์ฑ(ฯ3)์ด ๊ฐ์๋๋ฉด ๊ธฐ์กด ์ํ์ ๋ถํ์ค์ฑ(ฯ1)์ ๋นํด, B(0.8)~C(0.6)๋ฑ๊ธ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๋น์ฉ ๋ฉด์ ์ ํด๋นํ๋ ํ๋ฅ ๋ถํฌ์ ๋ถํ์ค์ฑ์ด ๊ฐ์ํ์ฌ ๋ชฉํํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ์ฐ์ถ์์ (14๋
)์์์
1ํ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๋น์ฉ์ ์ค์ผ ์ ์๋ค.
4.3.2 Case 2 : ์
๋ฐ์ดํธ ํ๊ท ์ํ(ฮผ3) > ๊ธฐ์กด ํ๊ท ์ํ(ฮผ1)
๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์์ (5๋
)์์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ดํ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ท ๊ธฐ์ธ๊ธฐ๊ฐ ๊ธฐ์กด ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ์๋ถ๊ฒฝ๊ณ์น์ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ(-0.017)์ ๊ฐ์ ๊ฒฝํฅ์
๋ฐ๋ฅธ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ฉด, ํน์ ๋์ ๊ต๋ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋์ ์ํ๋ ๊ธฐ์กด ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ B~C๋ฑ๊ธ(0.7) ๋๋ฌ์์ (14๋
)์์ B (0.8)๋ฑ๊ธ
๊ทผ์ฒ์ ์กด์ฌํ ํ๋ฅ ์ด ์ปค์ง๊ฒ ๋๋ค. ๊ธฐ์กด ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ง ์๊ณ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, Fig. 13๊ณผ ๊ฐ์ด B~C๋ฑ๊ธ(0.7) ๋๋ฌ์์ (14๋
)์์
ํผ๋ก ๊ท ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋์ ์ํ๋ฅผ ์์ธกํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ์ฆ, ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ธ๊ธํ ํผ๋ก ๊ท ์ด๊ณผ ๊ฐ์ด ์ดํ ์ด๊ธฐ์ ์์ธก์ด ์ด๋ ค์ด ์์์ ํ ์๋ณ์
๋ฐ๋ฅธ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ์๊ธฐ ํ๋จ๊ณผ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๊ณต๋ฒ ์ ์ฉ์ฑ์ด ๋จ์ด์ง๋ฏ๋ก ๋ถํ์ํ ์ ์ง๋ณด์๋น์ฉ์ด ์ฐ์ ๋ ์ ์๋ค.
Fig. 13.
Case 2 : Existing Deterioration Model and Cost of Maintenance by Grade
Fig. 14๋ Eq. (11)์ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ๋ฅผ ํตํด ๋์ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ์ ๊ฐฑ์ ๋ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ(ฮผ3, ฯ3)์ ์ฐ์ถํ๊ณ , ์
๋ฐ์ดํธ ์ดํ๋ชจ๋ธ์ด ๋ชฉํ ๊ด๋ฆฌ ์์ค(0.7) ๋๋ฌ ์(18๋
)์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๊ณต๋ฒ ์ ์ฉํ๋ฅ ๋ฐ ๋น์ฉ์ ๊ณ ๋ คํ๋ค. ์ฆ, 5๋
์์ ๋ฒ ์ด์ง์
์
๋ฐ์ดํธ๋ฅผ ํตํด ์ฐ์ถ๋ ์๋ก์ด ์ดํ๋ชจ๋ธ ๊ธฐ๋ฐ B~C๋ฑ๊ธ(0.7) ๋๋ฌ์์ (18๋
)์์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ํ์ ํ๋ฅ ๋ถํฌ๋ฅผ ์ฐ์ถํ๊ณ , B~C๋ฑ๊ธ(0.7) ๋๋ฌ์์ (18๋
)์์์
์
๋ฐ์ดํธ ์ํ์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ์ ์ฉ ํ๋ฅ (CMAI,UP(ti))๊ณผ ๋งค์นญ๋๋ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๊ณต๋ฒ ๋น์ฉ(PMAI,UP(ti))์ ๊ณฑ์ผ๋ก 1ํ ํด๋น ๋ฑ๊ธ(0.7)์์์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๋น์ฉ์ ์ฐ์ถํ์๋ค.
Fig. 14.
Case 2 : Updating Deterioration Model and Cost of Maintenance by Grade
Table 4์ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์
๋ฐ์ดํธ ์ ๊ณผ ํ์ 18๋
์์ ๊ฐ๊ฐ์ ์ด ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ์ Eqs. (15) and (16)์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ฐ์ถํ์๋๋ฐ ์ฝ
19%์ ๋น์ฉ ์ ๊ฐ ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ฐ์๋จ์ ์ ์ ์๋ค. ์
๋ฐ์ดํธ ํ๊ท ์ํ(ฮผ3)๊ฐ ๊ธฐ์กด ์์ธก ์ํ(ฮผ1)๋ณด๋ค ์ข์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ด๋ฌํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ์ ๊ฐ(-21,900์ฒ์)์ด ๋ฐ์ํ ์์ธ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
Table 4. Case 2 : Comparison between Total Maintenance Cost of Existing and Updating
Scenario at 18 Years
|
|
์ผ์๋
ธ๋ ๊ธฐ๋ฐ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์์ (5๋
)์์ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ๋ฅผ ํตํด ๋์ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋์ ์ํ๊ฐ ๊ธฐ์กด ์์ธก์น๋ณด๋ค ์ํธํ๋ค๊ณ ํ๋จํ๊ฒ ๋๊ณ , ์
๋ฐ์ดํธ ์ํ๊ฐ
๋ชฉํํ ๊ด๋ฆฌ์์ค(B~C๋ฑ๊ธ ์ฌ์ด(0.7))์ ๋๋ฌํ๋ ์๊ธฐ(18๋
)๋ฅผ ๋ณด๋ค ์ ํํ ์์ธกํ ์ ์๋ค. ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ํน์ ๋์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ํ๋ฅผ ๋ณด๋ค
์ ํํ ์์ธกํ ์, ๊ธฐ์กด ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ์ ๋ณด๋ง์ผ๋ก๋ ์ค์ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋์ ์ํ๋ฅผ ์์ธกํ์ง ๋ชปํด 18๋
์์ C๋ฑ๊ธ์ ๊ฐ๊น์ด 1ํ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๋น์ฉ์ด ๋ฐ์ํ๋๋ฐ
๋นํด, ์
๋ฐ์ดํธ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์๋๋ฆฌ์ค ๊ณํ์ ์ธ์ธ ๊ฒฝ์ฐ, 18๋
์์ B~C๋ฑ๊ธ ์ฌ์ด(0.7)์ ํด๋นํ๋ 1ํ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๋น์ฉ์ด ๋ฐ์๋๋ค.
4.3.3 Case 3 : ์
๋ฐ์ดํธ ํ๊ท ์ํ(ฮผ3) < ๊ธฐ์กด ํ๊ท ์ํ(ฮผ1)
๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์์ (5๋
)์์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ดํ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ท ๊ธฐ์ธ๊ธฐ๊ฐ ๊ธฐ์กด ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ํ๋ถ๊ฒฝ๊ณ์น์ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ(-0.025)์ ๊ฐ์ ๊ฒฝํฅ์
๋ฐ๋ฅธ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ฉด, ๊ธฐ์กด ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, Fig. 15์ ๊ฐ์ด ์ค์ ๋์ ๋ถ์ฌ์ ์ํ๋ฅผ ์์ธกํ์ง ๋ชปํ๋ฏ๋ก ๊ธฐ์กด์
B~C๋ฑ๊ธ(0.7)์์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๋น์ฉ์ด ์๋, C๋ฑ๊ธ์ ๊ฐ๊น์ด ๋น์ฉ์ด ์ ์ฉ๋๋ค.
Fig. 15.
Case 3 : Existing Deterioration Model and Cost of Maintenance by Grade
Fig. 16์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ๋ฅผ ์ ์ฉํ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅ ์๋๋ฆฌ์ค๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. 5๋
์์ ์
๋ฐ์ดํธ๋ฅผ ํตํด ๋์ ๊ต๋ ๋ถ์ฌ์
๊ฐฑ์ ๋ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ(ฮผ3, ฯ3)์ Eq. (11)์ ์ด์ฉํ์ฌ ์ฐ์ถํ๊ณ , ์
๋ฐ์ดํธ ์ดํ๋ชจ๋ธ์ด ๋ชฉํํ ๊ด๋ฆฌ์์ค(B~C๋ฑ๊ธ ์ฌ์ด(0.7))์ ๋๋ฌํ๋ ์๊ธฐ(12๋
)์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๊ณต๋ฒ
๋ฐ ๋น์ฉ์ ๊ณ ๋ คํ๋ค. ์์์ ์ธ๊ธํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ ํตํด ๋์ ๊ต๋์ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋์ ์ดํ๊ฐ ๊ธฐ์กด ๋๋น ๋์ฑ ๋น ๋ฅด๊ฒ ์ง์ ๋๋ค๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์๊ฒ ๋๊ณ ,
์ด์ ๋ฐ๋ผ, ๋ณด๋ค ์ ํํ ๋ชฉํํ ๊ด๋ฆฌ์์ค(B~C๋ฑ๊ธ ์ฌ์ด(0.7))์ ๋๋ฌ์์ (12๋
)์ ์ฐ์ถํ๊ฒ ๋๋ค. 12๋
์์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ดํ๋ชจ๋ธ์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ
์ ์ฉ ํ๋ฅ (PMAI,UP(ti))๊ณผ ๋งค์นญ๋๋ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๊ณต๋ฒ ๋น์ฉ(CMAI,UP(ti))์ ๊ณฑ์ผ๋ก 1ํ ํด๋น ๋ฑ๊ธ(0.7)์์์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๋น์ฉ์ ์ฐ์ถํ์๋ค.
Fig. 16.
Case 3 : Updating Deterioration Model and Cost of Maintenance by Grade
Table 5์ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์
๋ฐ์ดํธ ์ ๊ณผ ํ์ 14๋
์์ ๊ฐ๊ฐ์ ์ด ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ์ Eqs. (15) and (16)์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ฐ์ถํ์๋๋ฐ ์ฝ
22%์ ๋น์ฉ ์ ๊ฐ ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ฐ์๋จ์ ์ ์ ์๋ค. ์
๋ฐ์ดํธ ํ๊ท ์ํ(ฮผ3)๊ฐ ๊ธฐ์กด ์์ธก ์ํ(ฮผ1)๋ณด๋ค ์ข์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ด๋ฌํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ์ ๊ฐ(-22,000์ฒ์)์ด ๋ฐ์ํ ์์ธ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
Table 5. Case 3 : Comparison between Total Maintenance Cost of Existing and Updating
Scenario at 14 Years
|
|
์ผ์๋
ธ๋ ๊ธฐ๋ฐ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์์ (5๋
)์์ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ๋ฅผ ํตํด ๋์ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋์ ์ํ๊ฐ ๊ธฐ์กด ์ํ๋ณด๋ค ์ํธํ์ง ๋ชปํ๋ค๊ณ ํ๋จํ๊ฒ ๋๊ณ , ์
๋ฐ์ดํธ
์ํ๊ฐ ๋ชฉํํ ๊ด๋ฆฌ์์ค(B~C๋ฑ๊ธ ์ฌ์ด(0.7))์ ๋๋ฌํ๋ ์๊ธฐ(12๋
)๋ฅผ ๋ณด๋ค ์ ํํ ์์ธกํ ์ ์๋ค. ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ๋์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ํ๋ฅผ ๋ณด๋ค
์ ํํ ์์ธกํ ์, ๊ธฐ์กด ์๋๋ฆฌ์ค์ ๊ฒฝ์ฐ ์ค์ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋์ ์ํ๋ฅผ ์์ธกํ์ง ๋ชปํด 14๋
์์ C๋ฑ๊ธ์ ๊ฐ๊น์ด 1ํ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๋น์ฉ์ด ๋ฐ์ํ๋๋ฐ ๋นํด,
์
๋ฐ์ดํธ ์ํ ๋ชจ๋ธ ๊ธฐ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์๋๋ฆฌ์ค๋ฅผ ๋ฐ๋ฅผ ๊ฒฝ์ฐ 12๋
์์ B~C๋ฑ๊ธ ์ฌ์ด(0.7) ํด๋นํ๋ 1ํ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๋น์ฉ์ด ๋ฐ์๋๋ค.
5. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ๊ต๋ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ ๊ฐ๋ฐ๊ณผ ์ผ์๋
ธ๋ ๊ธฐ๋ฐ ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ ํตํด ์ป์ด์ง ๋ฐ์ดํฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฒ ์ด์ง์ ๊ธฐ๋ฒ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ํ๋ฅ ์ ์ผ๋ก ๊ฒฐํฉํ ์
๋ฐ์ดํธ๋ ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ
๊ธฐ๋ฐ ์๋ฐฉ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๊ฐ ๊ธฐ์กด์ ๋ฐ๋ณตโง์ฃผ๊ธฐ์ ์ธ ์ ๊ฒ ๊ธฐ๋ฐ ํํ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋๋น ๋น์ฉ ํจ์จ์ฑ ์ธก๋ฉด์์ ์ ๋ฆฌํจ์ ์ ์ํ์๋ค. ์ค์ ๋์ ๊ต๋(๋ถ์ฌ)์ ๋ณด๋ค ์ ํํ
์ํ๋ฅผ ์์ธกํ์ฌ ๋ถํ์ํ ์๊ธฐ์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ ๋น์ฉ์ ์ค์ผ ์ ์๊ณ , ์ด๋ฅผ ํตํด ๊ต๋ ์ด์๋จ๊ณ์์์ ๋ชฉํ์๋ช
๊ธฐ๋ฐ ์ฒด๊ณ์ โงํจ์จ์ ์ธ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ผ๋ก
ํ๋จ๋๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ์ป์ ๊ฒฐ๋ก ์ ์๋์ ๊ฐ๋ค.
(1)๊ต๋ ์ด์๋จ๊ณ ์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์
๋ฐ์ดํธ ๊ธฐ๋ฐ ๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์๋๋ฆฌ์ค(Case 1~3)๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ , ์์ข
๋๊ต ํน์ ๋ถ์ฌ(๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋)์ ์ ์ฉํจ์ผ๋ก์จ
๊ด๋ฆฌ์์ค(๋ฑ๊ธ) ์ค์ ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ ๋ฌด๋ก ๋ฐ์๋ ๋น์ฉ์ ์ฐจ์ต์ ํ์ธํ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋น์ฉ์ ์ฐจ์ต์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ณ ๋ คํ ๊ฐ๋ฐ์ค ๊ฑฐ๋์ ๋ฑ๊ธ๋ณ
์ ์ง๋ณด์๋น์ฉ(Fig. 10)์ด ๋ฎ์ ๋ฑ๊ธ(D, E๋ฑ๊ธ)์ผ๋ก ๊ฐ์๋ก 2์ฐจ ๊ณก์ ์ ๊ฒฝํฅ์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ์ํ์๋ค.
(2)๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ ์ฐ์ ์์(4.3์ )์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ๊ต๋์ ๊ด๋ฆฌ์์ค(๋ฑ๊ธ)์ B~C๋ฑ๊ธ ์ฌ์ด(0.7)๋ก ์ ํ๊ณ ํน์ ์์ ์์ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๋น์ฉ์
๋ฐ์์์ผฐ์ ๋, ํน์ ์์ (5๋
)์์ ๋ฒ ์ด์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ ๊ธฐ์กด ์ํ์์ธก๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ๋ณด๋ค ๊ฐํ๋ฅธ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ ๊ฒฝํฅ์ ๊ฐ๋ Case 3์์ ์ฝ 22%์ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ
๋น์ฉ ์ ๊ฐ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ฐ์ ํ์๋ค. ์ด๋ ํผ๋ก ๊ท ์ด๊ณผ ๊ฐ์ด ์ดํ ์ด๊ธฐ์ ํ ์์์ ํ ๋๋น ์ ๊ฒ์ด ์ด๋ ค์ด ์์์ ํ์ ๊ฒ์ธกํ๊ณ , ์ฌํ ์์ ๋ฐ์์ ๋ฏธ๋ฆฌ ์์ธกํ์ฌ
1ํ ์๋ฐฉ์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ์ํ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ๋ถ์ํ์๋ค.
(3)๋ณธ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์
๋ฐ์ดํธ ๊ธฐ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์๋๋ฆฌ์ค ๋ชจ๋ธ์ ๋ณด๋ค ์ ํํ ๊ด๋ฆฌ ๋์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ด ๊ฐ๋ ์ํ๋ฅผ ์์ธกํจ์ผ๋ก์จ ์ต์ ์ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ์๊ธฐ ํ๋จ ๋ฑ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ
์์ฌ๊ฒฐ์ ์๋ฆฝ ์ ์ ์ฉํ ๊ทผ๊ฑฐ์๋ฃ๋ก์์ ์ ์ฉ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ ์ํ์๋ค. ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ ์ํ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์
๋ฐ์ดํธ ๊ธฐ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์๋๋ฆฌ์ค ๋ชจ๋ธ์ ํํ ์ธ๋ ฅ๊ธฐ๋ฐ
์ ์ง๊ด๋ฆฌ์ ๋น๊ตํ์ ๋, ์ด๊ธฐ ์ดํ์ ์์ธ์ ํ๋จํ์ง ๋ชปํด ๋ฐ์ ๊ฐ๋ฅํ ๋ง๋ํ ๋ณด์โง๋ณด๊ฐ๋น์ฉ์ ์ ์ฝํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋ํ๋ค.