-
1. ์ ๋ก
-
2. ๊ธฐ์กด ์๋ฃ ๋ถ์
-
2.1 ๊ธฐ์กด ์ค๊ณ์ฌ๋ก
-
2.2 ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ
-
3. ์คํ์์ค ๋ฐ ์คํ์กฐ๊ฑด
-
3.1 ์คํ์์ค
-
3.2 ์คํ์กฐ๊ฑด
-
4. ์คํ๊ฒฐ๊ณผ ๋ถ์
-
4.1 ์๋ํ๊ณ ๊ณ์ธก๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ์ ๋ฌํ๊ณ ์ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ
-
4.2
=0.042 m ์กฐ๊ฑด์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์
-
4.3
=0.074 m ์กฐ๊ฑด์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์
-
4.4 ํฌ๊ณผํ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์
-
5. ๊ฒฐ ๋ก
1. ์ ๋ก
์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ ์ฐ์์ ์นจ์์ ๋๋ ์ฐ๋ คํ ๋งํ ์์ค์ ์ด๋ฅด๋ ์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ์นจ์์ ๋ค์ํ ์ฐ์๊ฐ๋ฐ(๋งค๋ฆฝ์ฌ์
๊ณผ ํญ๋ง๊ฐ๋ฐ ๋ฑ), ํ ์ฌ์ ์
์ ์ ํดํ๋ ์ ๋ก๋ณ๊ฒฝ ๋ฐ
๋๊ณผ ํ๊ตฌ๋ ๋ฑ์ ๊ฑด์ค, ๊ธฐํ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ํด์๋ฉด ์์น, ํํ ๋ฐ ๋์ธ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ณ ํ๋์ ๋น๋ฒํ ๋ด์ต ๋ฑ์ด ์ฃผ๋ ์์ธ์ผ๋ก ๋ถ์๋๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฐ์์นจ์์
์ ๊ฐ์ํค๊ธฐ ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ตญ๋ด์์๋ ๋๋ถ๋ถ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ(submerged structure)์ ์ค์น๋ฅผ ์ ์ฉํ๊ณ ์๋ค. ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ด์ตํ์ ํ๋์ ์๋จ์์
์ํ์์ผ ํ๋์๋์ง๋ฅผ ๊ฐ์์ํค๋ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ํ๋ ๊ฐ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ํด์๋ ๋น๊ต์ ๋์ ํญ์ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ด ์๊ตฌ๋๋ค. ๋ํ์ ์ธ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ ์ ์
์ธ๊ณต๋ฆฌํ(artificial reef)๋ฅผ ๋ค ์ ์๋ค.
๊ตญ๋ด์ ์ ์ฉ๋ 17๊ฐ์ 34๊ฐ ๋จ๋ฉด์ ๊ฒํ ํด๋ณธ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ ์ฉ๋ ํผ๋ณต์ฌ๋ Tetrapod์ด๊ณ , ์ค์น์์ฌ์ด ๋น๊ต์ ๋ฎ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ ์ฒด๋ฅผ Tetrapod๋ง์ผ๋ก
๊ตฌ์ฑํ ํฌ๊ณผํ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ด ๋๋ถ๋ถ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ํผ๋ณต์ฌ๋ก Tripod ๋๋ ํผ๋ณต์์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฒฝ์ฌํ ๋ฐ ๋ถํฌ๊ณผํ์ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ ์ฉํ ์ผ๋ถ ์ฌ๋ก๋ ์กฐ์ฌ๋์๋ค.
์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ธฐํํ์ ์ ์์ ๋ชฉํ๋ก ํ๋ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ์ป์ ์ ์๋ ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก ์ค์ ๋๋ ๊ฒ์ด ์ผ๋ฐ์ ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์๋ฆฌ๋ชจํ์คํ์ ์ํํ์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋
์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ตฌ์กฐํ์๋ณ๋ก ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ ํ ์ ์๋ ๊ฒฝํ์์ด ์๊ตฌ๋๋ค. ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ๋๋ ์ ๋ง๋ฃจ๋์ด ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ(low-crested structure)์
ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ ๋ฝ๊ณผ ์ผ๋ณธ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ์ํ๋์๋ค. ์ ๋ฝ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฃผ ํผ๋ณต์ฌ ํ๋ถ์ ์ ์ฒด์ฌ์์ ์ค์นํ ๊ฒฝ์ฌํ ์ ๋ง๋ฃจ๋์ด ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ
์ฐ๊ตฌ(Allsop, 1983; Powell and Allsop, 1985; van der Meer and dโAngremond, 1991; van der Meer and Daemen, 1994; dโAngremond et al., 1996; Kramer et al., 2005, van der Meer et al., 2005), ์ผ๋ณธ์์๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ(Takayama et al., 1985; Uda, 1988)๊ฐ ๋๋ถ๋ถ์ด๋ค. ๊ตญ๋ด ์ฐ๊ตฌ๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ํ ํ๋๋ณํ์ ๋ํ ์์นํด์์ด ๋๋ถ๋ถ์ด๋ฉฐ, ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์ ๋ํ ์คํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ฏธ๋ฏธํ
์ค์ ์ด๋ค. Ryu et al.(2015)์ ๊ตญ๋ด ์ธ๊ณต๋ฆฌํ ์ค๊ณ์ฌ๋ก ๋ถ์ ๋ฑ์ ํตํด ์ค๊ณ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ์ ์ํ์๋ค.
๊ตญ๋ด์์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ ์ฉํ๊ณ ์๋ ํฌ๊ณผํ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์ Takayama et al.(1985)์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ํ์ ์ด๋ฉฐ, ๊ตญ๋ด ํญ๋ง ๋ฐ ์ดํญ์ค๊ณ๊ธฐ์ค(MOF, 2014)์๋ Takayama et al.(1985)์ ์ฐ๊ตฌ์ฑ๊ณผ๊ฐ ์๋ก๋์ด ์๋ค. Takayama et al.(1985)์ ์ฐ๊ตฌ์ฑ๊ณผ๋ ์ค๊ณํ๋ ์กฐ๊ฑด์ ๋์์ผ๋ก
ํ ํฌ๊ณผํ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์ ์์ด์๋ ์ ์ฉ์ฑ์ด ์ถฉ๋ถํ์ง๋ง, ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋์๋จํญ(=์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋จํญ/์
์ฌํ์ ํ์ฅ)์ด 0.7๋ณด๋ค
ํฌ๊ฒ ๋๋ฉด ์(-)์ ์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ ์ฐ์ ๋๋ ๋ฌธ์ ์ ์ด ์๋ค. ๋ํ ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์ฑ๊ณผ์ ๋๋ถ๋ถ์ด ์๋์๋จํญ์ด ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ ์ง์์ ์ธ ๊ฐ์๋ฅผ ๋ณด์ด๋๋ฐ
๋ฐํด, Takayama et al.(1985)์ ์ฐ์ ์์ ์ ํ์ ์ธ ๊ฐ์๋ฅผ ๋ณด์ธ๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ํฌ๊ณผํ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋์์ผ๋ก ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์ ์ํ 2์ฐจ์ ์๋ฆฌ์คํ์ ์ํํ์ฌ Takayama et al.(1985)์ ์ฐ๊ตฌ์ฑ๊ณผ๋ฅผ
๋์ฒดํ ์ ์๋ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์์ ์ ์ํ๋ ๊ฒ์ด ์ฃผ๋ ๋ชฉํ์ด๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด ์
์ฌํ(์ ์ํ๊ณ ๋ฐ ์ ์์ฃผ๊ธฐ) ์ ์, ์ ์ฒด์ค์น์์ฌ, ์๋จ์ฌ์ ๊ณ , ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์
ํญ, ํผ๋ณต์ฌ์ ๊ท๊ฒฉ, ํผ๋ณต์ฌ์ ์ค์น ์ธต์ ๋ฑ์ ๋ณํ์ํค๋ฉฐ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ํ ์ ๋ฌํ๊ณ ๊ณ์ธก ์๋ฆฌ์คํ์ ์ํํ์๋ค. ์คํ์กฐ๊ฑด๋ณ๋ก ๊ณ์ธก๋ ์ ๋ฌํ๊ณ ์๋ฃ๋ก๋ถํฐ
์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๋ฌด์ฐจ์๋ณ์๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์์ ์ ์ํ๊ณ , ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์ฑ๊ณผ์ ๋น๊ตํ์๋ค.
2. ๊ธฐ์กด ์๋ฃ ๋ถ์
2.1 ๊ธฐ์กด ์ค๊ณ์ฌ๋ก
์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์ ์ํ ์คํ์กฐ๊ฑด์ ๊ธฐ์กด ์ค๊ณ ๋จ๋ฉด์ ๋ถ์ํ์ฌ ์ค์ ํ์๋ค. ๊ตญ๋ด์ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ด ์ค์น๋ 17๊ฐ์์ 34๊ฐ ๋จ๋ฉด์ ๋ถ์ํ์์ผ๋ฉฐ,
ํผ๋ณต์ฌ๋ก๋ ๋๋ถ๋ถ Tetrapod๊ฐ ์ ์ฉ๋ ์ฌ๋ก์ด๋ค.
Fig. 1์ 34๊ฐ ๋จ๋ฉด์ ๋ถ์ํ์ฌ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋จํญ(
), ์ค์น์์ฌ(
), ์๋จ์ฌ์ ๊ณ (
), ์ค๊ณํ์ ์ ์ํ๊ณ (
) ๋ฐ ์ ์์ฃผ๊ธฐ(
) ํญ๋ชฉ์ผ๋ก ์ ๋ฆฌํ์ฌ ๋์ํ ๊ฒ์ด๋ค. Fig. 1(a)๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋จํญ(
)์ ๋์ํ ๊ฒ์ผ๋ก์
=10.8~50 m ๋ฒ์์ด๋ค. ์ ์ฒด 34๊ฐ ๋จ๋ฉด ์ค 19๊ฐ ๋จ๋ฉด(์ ์ฒด์ ์ฝ 56 %)์ด
=40 m, 5๊ฐ ๋จ๋ฉด(์ ์ฒด์ ์ฝ 15 %)์ด
=50 m, 4๊ฐ ๋จ๋ฉด(์ ์ฒด์ ์ฝ 12 %)์ด
= 30 m๋ก์ ๊ตญ๋ด์์ ์ค๊ณ๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ฝ 83 %๊ฐ
=30~50 m๋ก ๋น๊ต์ ๋์ ์๋จํญ์ ๊ฐ์ง๋ค. Fig. 1(b)๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ด ์ค์น๋ ์์ฌ(
)์ผ๋ก์
=3~8 m ๋ฒ์์ด๋ฉฐ,
=3~6 m๊ฐ ๋๋ถ๋ถ์ ์ฐจ์งํ๋ค. Fig. 1(c)๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์๋จ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ์๋ฉด(still water level, SWL)๊น์ง์ ๋์ด์ธ ์๋จ์ฌ์ ๊ณ (
)๋ก์
=0.5 m๊ฐ ์ ์ฒด์ ์ฝ 59 %์ด๋ฉฐ,
=0.05 m ๋ฐ 1 m๊ฐ ๊ฐ๊ฐ 12 %์ด๋ค. Figs. 1(d) and 1(e)๋ ๊ฐ๊ฐ ์ค๊ณํ์ ์ ์ํ๊ณ (
) ๋ฐ ์ ์์ฃผ๊ธฐ(
)๋ก์
โ4 m ๋ด์ธ,
โ12 sec ๋ด์ธ๊ฐ ๋๋ถ๋ถ์ ์ฐจ์งํ๋ค.
Fig. 1.
Review of Submerged Structures for the Existing Design Cases
Fig. 2๋ Fig. 1์ ์ ์๋ ๊ธฐ์กด ์ค๊ณ์ฌ๋ก์ ์ค๊ณ์กฐ๊ฑด์ ๋ฌด์ฐจ์๋ณ์๋ก ๋ถ์ํ์ฌ ๋์ํ ๊ฒ์ด๋ค. ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋์๋จํญ(relative crest
width,
)์
=0.18~0.68, ์๋์ฌ์ ๊ณ (relative freeboard,
)๋
=0.01~0.36, ํํ๊ฒฝ์ฌ(wave steepness,
)๋
=0.02~0.06, ์๋์ฌ์ ์์ฌ(relative crest depth,
)๋
=0.01~0.35์ด๋ค(Fig. 2 ์ฐธ์กฐ). ์ฌ๊ธฐ์,
๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ค์น์์ฌ์์ ์ ์์ฃผ๊ธฐ(
)์ ํด๋นํ๋ ํ์ฅ์ด๋ค. ์๋์ฌ์ ๊ณ
๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์๋จ์์์ ์ํ์์ค, ํํ๊ฒฝ์ฌ
๋ ์
์ฌํ์ ๋น์ ํ์ฑ, ์๋์๋จํญ
๋ ์
์ฌํ์ฅ ๋๋น ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ํญ์ ์ํฅ, ์๋์ฌ์ ์์ฌ
๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ค์น์์น์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์๋จ ์์ฌ์์์ ์ํ์์ค์ ์๋๋น๊ตํ๋ ๋ณ์์ด๋ค.
Fig. 2.
Dimensionless Parameters of the Existing Design Cases
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ Fig. 2์ ์ ์๋ ๋ฌด์ฐจ์๋ณ์ ๋ฒ์๊ฐ ์ต๋ํ ํฌํจ๋๋๋ก ์คํ์กฐ๊ฑด์ ์ค์ ํ์๋ค.
2.2 ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ
ํฌ๊ณผํ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํด ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์(
)๋ฅผ ์ฐ์ ํ ์ ์๋ ๋ํ์ ์ธ ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์ฑ๊ณผ๋ Takayama et al.(1985)์ ์ ์์์ด๋ค. Takayama et al.(1985)์ ์๋ฆฌ์คํ
๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์๋์๋จํญ(
), ์๋์ฌ์ ๊ณ (
) ๋ฐ ํํ๊ฒฝ์ฌ(
)๋ฅผ ๋ฌด์ฐจ์๋ณ์๋ก ํ์ฌ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ ํ ์ ์๋ ๊ฒฝํ์์ ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ ์์์ Eq. (1)๊ณผ ๊ฐ์ ์ ํ์์ด๋ค.
$$K_T=-0.92\left(\frac W{L_0}\right)+0.42\left(\frac{R_C}{H_0}\right)+3.80\left(\frac{H_0}{L_0}\right)+0.51$$
|
(1)
|
Eq. (1)์์
๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋จํญ,
๋ ์ฌ์ ๊ณ (์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์๋จ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ์๋ฉด๊น์ง์ ๋์ด)์ด๋ฉฐ,
์
๋ ๊ฐ๊ฐ ์ ์ํ๊ณ ์ ์ ์์ฃผ๊ธฐ์ ํด๋นํ๋ ํ์ฅ์ผ๋ก์ ์กฐํ๊ธฐ ์ ๋ฉด์์์ ๊ณ์ธก๊ฐ(์ฌํดํ ์กฐ๊ฑด์ ํด๋น)์ ์ด์ฉํ์๋ค. Takayama et al.(1985)์
์คํ์ ํด์ ๊ฒฝ์ฌ๊ฐ 1:10๊ณผ 1:30์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์๋ก์์ ์ํ๋์์ผ๋ฉฐ, ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ 1:30์ ๊ฒฝ์ฌ๋ฉด์ ์ค์น๋๊ณ , ์คํํ๋ 1:10์ ํด์ ๊ฒฝ์ฌ๊ฐ ์์๋๊ธฐ
์ ์ ์์น์ธ ์กฐํ๊ธฐ ์ ๋ฉด์์ ์ค์ ํ์๋ค. Eq. (1)์ ์ฌ์ฉ๋๋ ํ๋์ ์์ด ํด์ ๊ฒฝ์ฌ๊ฐ ์์๋๊ธฐ ์ ์ ์ ์์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํด์ ๊ฒฝ์ฌ๊ฐ ์คํ์กฐ๊ฑด๊ณผ ๋ค๋ฅผ ๊ฒฝ์ฐ์๋
์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ค์น์์น์์์ ํ๋์ด ๋ฌ๋ผ์ ธ Eq. (1)์ ์ ์ฉ์ ์ ํ์ ์ด ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ค์น์์น์์์ ํ๋์ ์์ ์ด์ฉํ ์ ์์์
๋์ถ์ด ์๊ตฌ๋๋ค.
Eq. (1)์ ์ด์ฉํ์ฌ ์๋์ฌ์ ๊ณ
=0.1 ์กฐ๊ฑด์์ ์๋์๋จํญ(
)๊ณผ ํํ๊ฒฝ์ฌ(
)๋ฅผ ๋ณํ์ํค๋ฉฐ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ ํ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ Fig. 3์ด๋ค. Fig. 3์ผ๋ก๋ถํฐ ํํ๊ฒฝ์ฌ๊ฐ ํด ๋ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ ํฌ๊ณ , ์๋์๋จํญ์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ๊ฐ์ํจ์
์ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์๋์๋จํญ์ด ์ผ์ ๊ฐ ์ด์ ์ฆ๊ฐํ๊ฒ ๋๋ฉด, ์ฆ
> 0.7์์๋ ์(-)์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ ์ฐ์ ๋๋ค. ์ด๋ Takayama et al.(1985)์ ์คํ์ ์๋์๋จํญ์ด ์์ ๊ฒฝ์ฐ(
<0.4)์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ฉฐ, ์๋์๋จํญ์ด ํฐ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ทธ๋ฆ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ ์ํ ์ ์๋ค. Takayama et al.(1985)์ ์ ์์์ ์ฃผ๊ธฐ๊ฐ ์๋์ ์ผ๋ก ๊ธด ์ค๊ณํ ์กฐ๊ฑด์์๋ ์ ์ฉ์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋์ง๋ง, ์ฃผ๊ธฐ๊ฐ ์๋์ ์ผ๋ก ์งง์ ํ๋์ ์ํ ์ํฅ์ ๊ฒํ ํ๊ธฐ์๋
๋ถ์ ์ ํ๋ค๊ณ ์๊ฐ๋๋ค.
3. ์คํ์์ค ๋ฐ ์คํ์กฐ๊ฑด
3.1 ์คํ์์ค
๋ณธ ์คํ์ ์ ๋จ๋ํ๊ต ํด์ํญ๋ง์คํ์ผํฐ ๋จ๋ฉด์๋ก์์ ์ํ๋์์ผ๋ฉฐ, ์ฌ์ฉ๋ ๋จ๋ฉด์๋ก์ ์ ์์ ํญ 1 m, ๊ธธ์ด 50 m, ๋์ด 1.3 m์ด๋ฉฐ, ์ ๊ธฐ์๋ณดํผ์คํค์
์กฐํ๊ธฐ๊ฐ ์ค์น๋์ด ์๊ณ , ๊ท์นํ ๋ฐ ๋ถ๊ท์นํ๋ฅผ ์กฐํํ ์ ์๋ค. ๋ํ ์กฐํํ ์ ๋ฉด์ ๋ถ์ฐฉ๋ ํ๊ณ ๊ณ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋
์ทจํ ์๋ฃ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๋ฐ์ฌํ ํก์์
์ ์ด๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๊ณ ์๋ก ์์ชฝ ๋๋ถ๋ถ์ ์ํ์์ค์ด ์ค์น๋์ด ์๋ค. ์ค์น๋ ์กฐํ๊ธฐ์ ์ฑ๋ฅ์ ์ต๋ํ๊ณ 0.7 m, ์ฌํ๊ฐ๋ฅ ์ฃผ๊ธฐ 0.5~8 sec์ด๋ค. Fig.
4๋ ๋จ๋ฉด์๋ก์ ๊ฐ๋
๋์ด๋ค. ๋ณธ ์คํ์์ ์์ ์๋ฉด๊ณ์ธก์ ํ์ฉ๋ ํ๊ณ ๊ณ๋ ์ฉ๋์์ผ๋ก์ ์ ์ฒด 12๋์ ํ๊ณ ๊ณ๋ฅผ ์ค์นํ์ฌ ๊ณ์ธกํ์๋ค. ํ๊ณ ๊ณ 2๋๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ
์ ๋ฉด์ ์ค์นํ์ฌ ์
์ฌํ ํ์ธ ๋ฐ ๋ฐ์ฌ๊ณ์๋ฅผ ๋ถ์ํ์์ผ๋ฉฐ, 10๋์ ํ๊ณ ๊ณ๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์๋ถ ๋ฐ ํ๋ฉด์ ์ค์นํ์ฌ ์์ ์๋ฉด์ ๊ณ์ธกํ๊ณ , ํ๊ณ ๋ฅผ ๋ถ์ํ๋๋ฐ
ํ์ฉ๋์๋ค.
Fig. 4.
Experimental Facilities
3.2 ์คํ์กฐ๊ฑด
๋ณธ ์คํ์ ์ ์ฉ๋ ์คํํ ๋ฐ ์คํ์์ฌ์ Table 1์ ์ ์๋์ด ์๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ด ์ค์น๋๋ ์์ฌ(
)์
=0.2 m, 0.3 m, 0.4 m์ด๋ค. ์คํํ์ ์ ์์ฃผ๊ธฐ(
) ๋ฐ ์ ์ํ๊ณ (
)๋ ๊ฐ๊ฐ
=1.0~3.0 sec,
=0.04~0.14 m ๋ฒ์์ด๋ฉฐ, ์ ์์ฃผ๊ธฐ๋
=0.2 sec ๊ฐ๊ฒฉ, ์ ์ํ๊ณ ๋
=0.02 m ๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก ์ค์ ํ์๋ค. Table 1์ ์ ์๋ ํ๋์ ์์ ๋ชฉํ ํ๋์ ์์ด๋ฉฐ, ์คํ๊ฒฐ๊ณผ ๋ถ์์์๋ ์ค์ ๋ ์คํํ ์ ์์ ์ด์ฉํ์๋ค. ์คํํ๋
๋ชฉํ ํ๋์ ์์ ์ต๋ํ ๊ทผ์ ํ๋๋ก ๋ฐ๋ณตํ์ฌ ์ค์ ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ตญํ ๊ตํต์ฐ๊ตฌ์ธํ๋ผ์ด์์(KOCED, 2019)์์ ์ ์ํ ์ค์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์๋ค.
๋ณธ ์คํ์ ์ ์ฉ๋ ์คํ๋จ๋ฉด์ Fig. 5์ ๊ฐ๋ค. Fig. 5์์
๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ ๋จ์์์ ์ค์น์์ฌ,
๋ ์ฌ์ ๊ณ (์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์๋จ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ์๋ฉด๊น์ง์ ๋์ด),
๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋จํญ,
๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํผ๋ณต์ฌ ๋์ด,
๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ ์ฒด ๋์ด์ด๋ค. ๋ณธ ์คํ์์๋ ํผ๋ณต์ฌ๋ก Tetrapod๋ฅผ ํ์ฉํ์๋ค. ๊ธฐ์กด ์ค๊ณ์ฌ๋ก๋ฅผ ์ดํด๋ณด๋ฉด ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ด ์ค์น๋๋ ์์ฌ์ ๊น์ง ์๊ธฐ
๋๋ฌธ์ ํผ๋ณต์ฌ์ ์ฌ๋ฉด๊ฒฝ์ฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณํ๋ ํฌ์ง ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จํ์ฌ ๋ณธ ์คํ์์๋ ํผ๋ณต์ฌ์ ์ฌ๋ฉด๊ฒฝ์ฌ๋ฅผ 1:1.5๋ก ๊ณ ์ ํ์๋ค.
Table 1.
Target Wave Conditions and Water Depths
Water depth at toe
(
, m)
|
Significant wave period
(
, sec)
|
Significant wave height
(
, m)
|
Remarks
|
0.2
|
1.0~3.0
|
0.04~0.10
|
Bretschneider-Mitsuyasu frequency spectrum
|
0.3
0.4
|
1.0~3.0
|
0.06~0.14
|
Fig. 5.
Schematic of Model Structure
Table 2๋ ๋ณธ ์คํ์์ ์ ์ฉํ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ ์์ ์ ๋ฆฌํ ๊ฒ์ด๋ค(Fig. 5 ์ฐธ์กฐ). ๊ฐ ์ค์น์์ฌ๋ณ๋ก ์ฌ์ ๊ณ ์ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํญ์ ๋ฌ๋ฆฌํ์์ผ๋ฉฐ,
์ด๋ ์๋์ฌ์ ๊ณ ๋ฐ ์๋์๋จํญ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณํ๋ฅผ ๊ฒํ ํ๊ธฐ ์ํจ์ด๋ค. ๋ณธ ์คํ์ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ด Tetrapod๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ํฌ๊ณผํ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์
๋ถ์์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ํ๋์๋ค. ์คํ์๋ 2๊ฐ์ง ํฌ๊ธฐ(
=0.042 m,
=0.074 m)์ Tetrapod๋ฅผ ์ ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ณต๊ทน์จ์ ์ ์ฌํ์ง๋ง ํผ๋ณต์ฌ์ ํฌ๊ธฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด๋ค. ์ฌ๊ธฐ์,
์ ๊ณต์นญ๊ธธ์ด(nominal length)๋ก์
์ด๋ฉฐ,
๋ Tetrapod์ ์ฒด์ ์ด๋ค. ๋ณธ ์คํ์์๋ Tetrapod๋ฅผ 2์ธต ๋ฐ 4์ธต์ผ๋ก ํผ๋ณตํจ์ผ๋ก์ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋์ด(
)๋ฅผ
=0.09 m, 0.17 m, 0.18 m, 0.32 m๋ก ๋ณํ์์ผฐ๋ค. Fig. 6์ ๋ณธ ์คํ์ ์ ์ฉ๋ ๋ชจํ์ค์น ์ฌ์ง์ด๋ค.
Table 2.
Parameters of Test Cases
Water depth
(m)
|
Freeboard over submerged structure
(m)
|
Crest width of submerged structure
(m)
|
Remarks
|
0.2
|
0.11
|
0.25, 0.5, 1, 2
|
Tetrapod (2 layers)
=0.042 m,
=0.09 m
|
0.2
0.3
|
0.02, 0.12
|
0.25, 0.5, 1, 2
|
Tetrapod (4 layers)
=0.042 m,
=0.18 m
|
0.2
0.3
|
0.03, 0.13
|
0.25, 0.5, 1, 2
|
Tetrapod (2 layers)
=0.074 m,
=0.17 m
|
0.4
|
0.08
|
0.25, 0.5, 1, 2
|
Tetrapod (4 layers)
=0.074 m,
=0.32 m
|
Fig. 6.
Photographs of Model Setup
4. ์คํ๊ฒฐ๊ณผ ๋ถ์
4.1 ์๋ํ๊ณ ๊ณ์ธก๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ์ ๋ฌํ๊ณ ์ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ Tables 1 and 2์ ์ ์๋ ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก 2์ฐจ์ ์คํ์ ์ํํ์ฌ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ค์ํ ์ ์์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์์ ๋ณํ๋ฅผ ๊ฒํ ํ๋ ๊ฒ์ด
์ฃผ๋ ๋ชฉ์ ์ด๋ค. 2์ฐจ์ ์คํ์ผ๋ก๋ถํฐ ๋์ถ๋ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์์ฒด์ ์ํ ํ๋๊ฐ์ ํจ๊ณผ๋ง์ด ๋ฐ์๋ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ฉฐ, ์ค์ ํด์ญ์์์ ๊ฐ์ด ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ๊ฐ์
์ด๊ฒฉ(๊ฐ๊ตฌ๋ถ)์ด ์กด์ฌํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ฐ๊ตฌ๋ถ์์ ํ์ ๋ ํ๋์ผ๋ก ์ธํด ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ๋ฐฐํ๋ฉด์๋ ๋ณด๋ค ํฐ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ํจ๊ณผ๋ฅผ
๊ฒํ ํ๊ธฐ ์ํด์๋ 3์ฐจ์ ์๋ฆฌ์คํ์ด ํ์ํ๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ณ์ธกํ๊ณ ๋ถ์์ ์์ ์ํฅ๊ต์ฐจ๋ฒ(zero-up crossing method)์ ์ด์ฉํ์์ผ๋ฉฐ,
ํ๋์ด ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํต๊ณผํ๋ฉด์ ๋ฐ์ํ๋ ์ํ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ ์์์์น์ filtering๊ธฐ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ ์ ๊ฑฐํ์๋ค.
Fig. 7์
=0.042 m์ Tetrapod๋ฅผ ์ ์ฉํ ์คํ์กฐ๊ฑด ์ค ์ผ๋ถ ์กฐ๊ฑด์ ๋ํ ๊ณ์ธก์ ์์์ ์๋ํ๊ณ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์๋ํ๊ณ ๋ ๊ณ์ธก๋ ์ ์ํ๊ณ (
)์ ์
์ฌํ๊ณ (์คํํ ์ค์ ์์ ์ ์ํ๊ณ ,
)์ ๋น์ด๋ค. Figs. 7(a) and 7(b)๋
=0.02 m์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก์ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ ๋ฉด์์น์์๋ ์์ฌ๊ฐ์๋ก ์ธํด ์๋ํ๊ณ ๊ฐ ๊ธ๊ฒฉํ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์ง๋ง, ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ํ๋ฉด์์๋ ์ํํ์์ผ๋ก ์ธํด ์๋ํ๊ณ ๋
๊ธ๊ฒฉํ ๊ฐ์ํ๋ฉฐ, ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํญ์ด ๋์ ๊ฒฝ์ฐ์ ํ๋๊ฐ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ์๋์ ์ผ๋ก ์ฐ์ํจ์ ์ ์ ์๋ค. Figs. 7(c) and (d)๋
=0.12 m์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก์ ์
์ฌํ๊ณ (
)์ ๋นํด ์ฌ์ ๊ณ (
)๊ฐ ํผ์ผ๋ก ์ธํด ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์์น์์์ ํ๊ณ ์ฆํญ ๋ฐ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ํ ํ๊ณ ๊ฐ์ ํจ๊ณผ๊ฐ
=0.02 m์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋นํด ํฌ์ง ์์์ ์ ์ ์๋ค. ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ํ๋ฉด ์ ๋จ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ฝ 0.4 ํ์ฅ(
โฅ0.4) ์ดํ์ ์์น์์๋ ์คํํ ์กฐ๊ฑด์ ๊ด๊ณ ์์ด ์๋ํ๊ณ ๊ฐ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค.
Fig. 7.
Relative Wave Heights at Measuring Points for
=0.042 m
Fig. 8์
=0.074 m์ Tetrapod๋ฅผ ์ ์ฉํ ์คํ์กฐ๊ฑด ์ค ์ผ๋ถ ์กฐ๊ฑด์ ๋ํ ๊ณ์ธก์ ์์์ ์๋ํ๊ณ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๊ฒฝํฅ์ Fig. 7๊ณผ
์ ์ฌํ๋ค. Figs. 8(c) and 8(d)๋
=0.08 m์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก์ ์๋์ฌ์ ๊ณ (
)๊ฐ ํด์๋ก ํ๊ณ ์ ๊ฐ ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ฎ์์ ์ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์๋์ฌ์ ๊ณ ๊ฐ ํฐ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํญ์ด ๋๋๋ผ๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ํ๋ฉด์์ ๋น๊ต์ ํฐ ์๋ํ๊ณ ๊ฐ ๊ณ์ธก๋์๋ค.
์ด๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์๋จ์์์ ์ํํ์ ์ ๋๋ฅผ ํตํด ํ๋์๋์ง์ ์ ๊ฐ์ํค๋ ํจ๊ณผ๊ฐ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ์ฆ,
>1์ธ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ํ ํ๊ณ ์ ๊ฐํจ๊ณผ๊ฐ ํฌ์ง ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ธกํ ์ ์๋ค. Fig. 7๊ณผ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ํ๋ฉด ์ ๋จ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ฝ 0.4
ํ์ฅ(
โฅ0.4) ์ดํ์ ์์น์์๋ ์คํํ ์กฐ๊ฑด์ ๊ด๊ณ ์์ด ์๋ํ๊ณ ๊ฐ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค.
Fig. 8.
Relative Wave Heights at Measuring Points for
=0.074 m
Figs. 7 and 8์ ์๋ํ๊ณ ๋ถํฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ดํด ๋ณผ ๋, ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ํ๋ฉด ์ ๋จ์ผ๋ก๋ถํฐ
โฅ0.4 ๋ฒ์์์๋ ์๋ํ๊ณ ๊ฐ ์์ ํ ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ 0.4โค
โค1 ๋ฒ์์ ์์นํ๋ ๊ณ์ธกํ๊ณ ๋ฅผ ํ๊ท ํ ํ๊ณ ์ ์
์ฌํ๊ณ ์ ๋น๋ก ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ ํ์๋ค.
4.2
=0.042 m ์กฐ๊ฑด์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์
๋ณธ ์ ์์๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ ์ฒดํ์ฑ์ ์ฌ์ฉ๋ Tetrapod์ ๊ณต์นญ๊ธธ์ด๊ฐ
=0.042 m์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฒํ ํ์๋ค.
Fig. 9๋ ์
์ฌํ์ ํํ๊ฒฝ์ฌ(
)์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์(
)์ ๋ณํ๋ฅผ ๋์ํ ๊ฒ์ด๋ค. ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋์๋จํญ(
)์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ ๊ฐ์ํ๋ฉฐ,
>0.8์์๋ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ ๊ฑฐ์ ์ผ์ ํ ๊ฐ์ ๋ณด์ธ๋ค. Fig. 9(a)๋ ์๋์ฌ์ ๊ณ
=0.2 ์กฐ๊ฑด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก์ ํํ๊ฒฝ์ฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ํ๊ท์์ ์๊ด๊ณ์(
)๋ 0.98์ด๋ค. ์ฆ, ์๋์ฌ์ ๊ณ ๊ฐ ์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํํ๊ฒฝ์ฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์์ ๋ณํ๋ ํฌ์ง ์์์ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, ์ด๋ Figs. 7(a) and (b)์
๋์๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์๋จ์ฌ์ ๊ณ (
)๊ฐ ์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์๋จ์์ ์ํ๊ฐ ๊ฐํ๊ฒ ๋ฐ์ํจ์ผ๋ก ์ธํด ์
์ฌํ๊ณ ์ ํฌ๊ธฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์์ ๋ณํ๋ ํฌ์ง ์์์ ์๋ฏธํ๋ค. Fig.
9(b)๋
=0.5 ์กฐ๊ฑด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก์ ํํ๊ฒฝ์ฌ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ ํฌ๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ Takayama et al.(1985)์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ์นํ๋ ํ์์ด๋ค(Fig.
3 ์ฐธ์กฐ). Fig. 9(b)์์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ํ๊ท์์ ์๊ด๊ณ์๋
=0.010~0.012์ธ ๊ฒฝ์ฐ์
=0.98,
=0.013~ 0.017์ธ ๊ฒฝ์ฐ์
=0.99,
=0.019~0.033์ธ ๊ฒฝ์ฐ์
=0.98์ด๋ค. ํํ๊ฒฝ์ฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์์ ๋ณํ๋ฅผ ์ดํด๋ณด๊ธฐ ์ํ ๊ตฌ๊ฐ์ค์ ์
>0.95๊ฐ ๋๋ ๊ตฌ๊ฐ์ผ๋ก ์ค์ ํ์๋ค.
Fig. 9.
Wave Transmission Coefficients by Wave Steepness for
=0.1 &
=0.042 m
Tetrapod์ ๊ณต์นญ๊ธธ์ด๊ฐ
=0.042 m์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ค์คํ๊ท๋ถ์์ ์ค์ํ์๊ณ , ๋์ถ๋ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์์ Eq. (2)์ ๊ฐ๋ค. ๊ฒฝํ์์
,
,
๋ฐ
๋ฅผ ํจ์๋ก ํ ์ ํ์์ผ๋ก ๋์ถํ์์ผ๋ฉฐ, ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ฒฝํ์๊ฐ์ ์๊ด๊ณ์(
)๋ 0.97์ด๋ค.
$$K_T=0.395\;\exp\left(\frac{R_C}d\right)+0.101\;\exp\left(\frac{R_C}{H_S}\right)+0.081\;\ln\left(\frac{H_S}{L_S}\right)-0.210\;\ln\left(\frac
W{L_S}\right)-0.050$$
|
(2)
|
Fig. 10์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ฒฝํ์์ ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋น๊ต ๋์ํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ฐ์ ์์ ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ ์ผ์นํ๋ฉฐ, ์๋์ฌ์ ๊ณ (
)๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ํํ๊ฒฝ์ฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณํ๊ฐ ํผ์ ์ ์ ์๋ค.
โฅ0.9์ด๊ณ ํํ๊ฒฝ์ฌ๊ฐ ์์ ์กฐ๊ฑด์์๋ ์ฐ์ ์์ ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ณด๋ค ์๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ํ์์
๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ๋๋ ทํ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ธฐ์กด ์ค๊ณ์ฌ๋ก ๋ถ์์์ ๋ํ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด
โค0.6์ด๊ณ ,
โฅ0.03์ธ ์กฐ๊ฑด์ด ๋๋ถ๋ถ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ณธ ์ฐ์ ์์ ์ ์ฉ์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ค.
Fig. 10.
Wave Transmission Coefficients as a Function of the Relative Crest Width (
) According to the Different Values of
for
=0.1 &
=0.042 m. Open Circles Indicate Experimental Data. Solid and Dashed Lines Indicate
the Results of the Empirical Formula [Eq. (2)]
Fig. 11์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ํํ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ฐ์ ์์ ์ํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ๋น๊ต ๋์ํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ๋น๊ต์ ์ ์ผ์นํ๊ณ ์์์ ์ ์ ์๋ค.
Fig. 11.
Comparison between Measured Data and Empirical Formula [Eq. (2)] for
=0.042 m
4.3
=0.074 m ์กฐ๊ฑด์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์
๋ณธ ์ ์์๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ ์ฒดํ์ฑ์ ์ฌ์ฉ๋ Tetrapod์ ๊ณต์นญ๊ธธ์ด๊ฐ
=0.074 m์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฒํ ํ์๋ค.
Fig. 12๋ ์
์ฌํ๋์ ํํ๊ฒฝ์ฌ(
)์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์(
)์ ๋ณํ๋ฅผ ๋์ํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋์๋จํญ(
)์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ ๊ฐ์ํ๊ณ ,
>0.8์์๋ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ ๊ฑฐ์ ์ผ์ ํ ๊ฐ์ ๋ณด์ด๋ ๊ฒฝํฅ์
=0.042 m์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ ์ฌํ๋ค. Fig. 12(a)๋ ์๋์ฌ์ ๊ณ
=0.3 ์กฐ๊ฑด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก์ Fig. 9(a)๋ณด๋ค๋ ๋ถ์ฐ์ด ํฌ์ง๋ง ํํ๊ฒฝ์ฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ํ๊ท์์ ์๊ด๊ณ์(
)๋ 0.97์ด๋ค. Fig. 12(b)๋
=0.5 ์กฐ๊ฑด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก์ ํํ๊ฒฝ์ฌ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ ํฌ๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์ด๋
=0.042 m ์กฐ๊ฑด์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ์นํ๋ ํ์์ด๋ค. Fig. 9(b)์์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ํ๊ท์์ ์๊ด๊ณ์๋
=0.015~0.017์ธ ๊ฒฝ์ฐ์
=0.99,
=0.018~0.025์ธ ๊ฒฝ์ฐ์
=0.97,
=0.028~0.039์ธ ๊ฒฝ์ฐ์
=0.96,
=0.050์ธ ๊ฒฝ์ฐ์
=0.99์ด๋ค.
Fig. 12.
Wave Transmission Coefficients by Wave Steepness for
=0.15 &
=0.074 m
Tetrapod์ ๊ณต์นญ๊ธธ์ด๊ฐ
=0.074 m์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ค์คํ๊ท๋ถ์์ ์ค์ํ์๊ณ , ๋์ถ๋ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์์ Eq. (3)๊ณผ ๊ฐ๋ค. ๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์
=0.042 m์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋์ผํ๋ฉฐ, ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ฒฝํ์๊ฐ์ ์๊ด๊ณ์(
)๋ 0.88์ด๋ค.
$$K_T=0.393\;\exp\left(\frac{R_C}d\right)+0.072\;\exp\left(\frac{R_C}{H_S}\right)+0.081\;\ln\left(\frac{H_S}{L_S}\right)-0.162\;\ln\left(\frac
W{L_S}\right)-0.038$$
|
(3)
|
Fig. 13์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ฒฝํ์์ ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋น๊ต ๋์ํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์๋์๋จํญ(
)์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ณด๋ค ์ฐ์ ์์ ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ฝ๊ฐ ํฐ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ ์ฐ์ ๋จ์ ์ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ ์ ํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ค๊ณ์กฐ๊ฑด ๋ฒ์๋ด์์๋
์ ์ฉ๊ฐ๋ฅํ๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ค.
Fig. 13.
Wave Transmission Coefficients as a Function of the Relative Crest Width (
) According to the Different Values of
&
for
=0.074 m. Open Circles Indicate Experimental Data. Solid and Dashed Lines Indicate
the Results of the Empirical Formula [Eq. (3)]
Fig. 14๋ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ํํ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ฐ์ ์์ ์ํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ๋น๊ต ๋์ํ ๊ฒ์ผ๋ก์
=0.042 m ์กฐ๊ฑด์ธ ๊ฒฝ์ฐ๋ณด๋ค๋ ๋ถ์ฐ์ด ํฌ์ง๋ง ๋น๊ต์ ์ ์ผ์นํ๊ณ ์์์ ์ ์ ์๋ค.
Fig. 14.
Comparison between Measured Data and Empirical Formula [Eq. (3)] for
=0.074 m
4.4 ํฌ๊ณผํ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์
ํผ๋ณต์ฌ์ ๊ท๊ฒฉ์ ์ค๊ณํ๊ณ ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ์ ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ทธ ํฌ๊ธฐ๋ ์๋ก ๋ค๋ฅด๋ฉฐ, ๊ณต๊ทน์จ์ด ์ฝ 50 %์ธ Tetrapod์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํผ๋ณต์ฌ์ ํฌ๊ธฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์์
์ฐจ์ด๋ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํผ๋ณต์ฌ์ ๊ท๊ฒฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณํ๋ฅผ ๊ฒํ ํ๊ธฐ ์ํด ๋ณธ ์คํ์์๋ ๊ณต์นญ๊ธธ์ด๊ฐ
=0.042 m์
=0.074 m์ธ Tetrapod๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ ํ์๋ค. ๊ฐ๊ฐ์ ๊ณต์นญ๊ธธ์ด์ ํด๋นํ๋ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์์ธ Eqs. (2) and (3)์
์ด์ฉํ์ฌ ๊ฐ ๊ณต์นญ๊ธธ์ด์ ๋ํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ๋น๊ตํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ท๊ฒฉ์ด ์์ Tetrapod๋ก ์ ์ฒด๋ฅผ ํ์ฑํ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ณด๋ค ๋ฎ์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ๋ณด์๋ค(Fig.
15 ์ฐธ์กฐ). ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋์๋จํญ์ด ์์ ๊ฒฝ์ฐ๋ณด๋ค ํฐ ๊ฒฝ์ฐ์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์์ ์ฐจ์ด๊ฐ ํฌ๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ ์ฒด๋ฅผ ํตํ ํฌ๊ณผํ ์ฐจ์ด ๋๋ฌธ์ผ๋ก
ํ๋จ๋๋ค.
Fig. 15.
Wave Transmission Coefficients by Tetrapod Size for
=0.2
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ Tetrapod์ ํฌ๊ธฐ์ ๊ด๊ณ ์๋ ์ฐ์ ์์ ๋์ถ์ ์ํด ๊ณต์นญ๊ธธ์ด
=0.042 m์
=0.074 m์ธ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํตํฉํ์ฌ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์์ ์ถ๊ฐ๋ก ๋์ถํ์์ผ๋ฉฐ, ์ฐ์ ์์ Eq. (4)์ ๊ฐ๋ค. ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ํตํฉ๋ ๊ฒฝํ์๊ฐ์
์๊ด๊ณ์(
)๋
=0.90์ผ๋ก์ Eq. (2)๋ณด๋ค๋ ์๊ณ , Eq. (3)๋ณด๋ค๋ ํฌ๋ค.
$$K_T=0.380\;\exp\left(\frac{R_C}d\right)+0.095\;\exp\left(\frac{R_C}{H_S}\right)+0.072\;\ln\left(\frac{H_S}{L_S}\right)-0.188\;\ln\left(\frac
W{L_S}\right)+0.013$$
|
(4)
|
๊ณต์นญ๊ธธ์ด
=0.042 m์
=0.074 m์ธ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ก๋ถํฐ ๋์ถ๋ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์ Eq. (4)๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ
=0.042 m์
=0.074 m์ธ ๊ฐ๊ฐ์ ์กฐ๊ฑด์ ํด๋นํ๋ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ตํ์๋ค.
=0.042 m์
=0.074 m์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ Eq. (4)๋ฅผ ๊ฐ๊ฐ ๋น๊ต ๋์ํ ๊ฒ์ด Figs. 16 and 17์ด๋ค.
=0.042 m์ธ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฐ์ ์์ ์ํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ณด๋ค ๋ค์ ํฌ๊ฒ,
=0.074 m์ธ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฐ์ ์์ ์ํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ณด๋ค ๋ค์ ์๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ Fig. 15์ ๋์ํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ํผ๋ณต์ฌ์ ๊ท๊ฒฉ์ ๋ฐ๋ผ
ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ฐ์ํ์ง๋ง, ์ ์ฒด ์คํ์๋ฃ๋ฅผ ํตํฉํ์ฌ ์ฐ์ ์์ ๋์ถํจ์ผ๋ก ์ธํด ๋ฐ์๋๋ ํ์์ด๋ค.
Fig. 16.
Comparison between Measured Data and Empirical Formula [Eq. (4)] for
=0.042 m
Fig. 17.
Comparison between Measured Data and Empirical Formula [Eq. (4)] for
=0.074 m
Fig. 18์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ํํ ์ ์ฒด ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ Eq. (4)์ ์ํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ๋น๊ต ๋์ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ฐ๊ฐ์ ๊ณต์นญ๊ธธ์ด์ ํด๋นํ๋ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์
์ฐ์ ์์ ๋น๊ตํ Fig. 11 ๋ฐ Fig. 14๋ณด๋ค๋ ์ผ์น์ฑ์ด ๋ค์ ๋จ์ด์ง์ง๋ง, ์ค๋ฌด์ ์ ์ฉํ๊ธฐ์๋ ๋ฌด๋ฆฌ๊ฐ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
Fig. 18.
Comparison between Measured Data and Empirical Formula [Eq. (4)]
2.1์ ์ ๊ธฐ์ ํ ๊ธฐ์กด ์ค๊ณ์ฌ๋ก ์กฐ๊ฑด์ ๋์์ผ๋ก ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์ Eq. (4)์ Takayama et al.(1985)์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์
์ฐ์ ์ Eq. (1)์ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋น๊ตํ ๊ฒ์ด Fig. 19์ด๋ค. ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ Takayama et al.(1985)์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ณด๋ค
์ฝ๊ฐ ํฐ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ ์ฐ์ ๋์ง๋ง, ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค.
5. ๊ฒฐ ๋ก
๊ตญ๋ด์์๋ ์ฐ์์นจ์ ์ ๊ฐ์ ์ํ ๋์ฑ
์ผ๋ก์ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ(์ ์ , ์ธ๊ณต๋ฆฌํ)์ ๋๋ถ๋ถ ์ ์ฉํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ํผ๋ณต์ฌ๋ก๋ Tetrapod๊ฐ ์ฃผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๊ณ
์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ชฉํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์์ ๋ฐ๋ผ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ธฐํํ์ ์ ์(์๋จ์ฌ์ ๊ณ , ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ํญ ๋ฑ)์ด ๊ฒฐ์ ๋๋ ๊ฒ์ด ์ผ๋ฐ์ ์ด๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ Tetrapod๋ก
์ ์ฒด๋ฅผ ํ์ฑํ ํฌ๊ณผํ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋์์ผ๋ก ์๋์ฌ์ ์์ฌ, ์๋จ์ฌ์ ๊ณ , ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋จํญ, ์ ์ํ๊ณ ๋ฐ ์ ์์ฃผ๊ธฐ ๋ฑ์ ๋ณํ์ํค๋ฉด์ ์ ๋ฌํ๊ณ ์ฐ์ ์
์ํ 2์ฐจ์ ์๋ฆฌ๋ชจํ์คํ์ ์ค์ํ์๋ค. ์ด๋ฌํ 2์ฐจ์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ํฌ๊ณผํ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ ํ ์ ์๋ ๊ฒฝํ์์ ์ ์ํ์๋ค.
(1)ํํ๊ฒฝ์ฌ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ ์ฆ๊ฐํจ์ ์ ์ ์์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ Takayama et al.(1985)์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ์นํ๋ค.
(2)๋์ผํ ๊ณต๊ทน์จ์ ๊ฐ์ง๋ ๊ฐ์ ํผ๋ณต์ฌ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํผ๋ณต์ฌ์ ๊ท๋ชจ๊ฐ ์๋์ ์ผ๋ก ์์ ๋ ๋ ์์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ ๊ณ์ธก๋์์ผ๋ฉฐ, ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋จํญ์ด
๋์์๋ก ๋ช
ํํ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ณด์๋ค. ์ด๋ ๋์ผ ํผ๋ณต์ฌ์ด๊ณ ๋์ผํ ๊ณต๊ทน์จ์ธ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํฌ๊ณผ์จ์ ์ฐจ์ด์ ๊ธฐ์ธํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
(3)๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ 2๊ฐ์ง ๊ท๊ฒฉ์ Tetrapod๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ์ ๋ฌํ๊ณ ์ฐ์ ์ ์ํ 2์ฐจ์ ์๋ฆฌ์คํ์ ์ค์ํ์๋ค. 2๊ฐ์ง ๊ท๊ฒฉ์ Tetrapod ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ
ํตํฉํ์ฌ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ค์น์์น์์์ ์๋์ฌ์ ์์ฌ(
), ์๋์ฌ์ ๊ณ (
), ํํ๊ฒฝ์ฌ(
) ๋ฐ ์๋์๋จํญ(
)์ ๋ฌด์ฐจ์ ๋ณ์๋ก ํ ๋ค์คํ๊ท๋ถ์์ ์ค์ํ๊ณ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ํฌ๊ณผํ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์(
) ์ฐ์ ์์ ์ ์ํ์๋ค.
์๊ธฐ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์์ ๋์ถ์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฐ ๋ฌด์ฐจ์๋ณ์๋ค์ ์ ์ฉ๋ฒ์๋ 0.1โค
โค0.2, 0.2โค
โค1.0, 0.01โค
โค0.06, 0.04โค
โค1.5์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ ๋ฐ์ ์ธ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ๋ถํฌ ๊ฒฝํฅ์ ๊ฒํ ํด๋ณธ ๊ฒฐ๊ณผ, ์๊ธฐ ์ฐ์ ์์ ์ ์ฉ๋ฒ์๋ฅผ ํฌ๊ฒ ๋ฒ์ด๋์ง ์๋ ์กฐ๊ฑด์์๋ ์ ์ฉ์ด ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ผ๋ก
ํ๋จ๋๋ค.
(4)๊ธฐ์กด ์ค๊ณ์ฌ๋ก๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๋์ถ๋ ์ฐ์ ์๊ณผ Takayama et al.(1985)์ ์ฐ์ ์์ ์ด์ฉํ์ฌ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ๋น๊ตํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ ์ฐ์ ์์ ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋น๊ต์ ์ ์ผ์นํ์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ ์ฒด๊ฐ Tetrapod๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ํฌ๊ณผํ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์์ ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ถํ ๊ฒฝ์ฌํ(ํผ๋ณต์ฌ ๋ด์ธก์
์ฌ์์ด ์ค์น๋ ๊ฒฝ์ฐ)๊ณผ ๋ถํฌ๊ณผํ ์์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ ํ๊ณ ์ ๋ฌ๊ณ์ ์ฐ์ ์์ ์ ์ํ๊ณ ์ ํ๋ค.