๋ฏผ์ง์
(Jiyoung Min)
1
์ด์ข
์
(Jong-Suk Lee)
2โ
-
ํ๊ตญ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์์์ฐ๊ตฌ์
(Senior Researcher, Sustainable Infrastructure Research Center, KICT, Goyang 10233,
Rep. of Korea)
-
ํ๊ตญ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ฐ๊ตฌ์์
(Research Fellow, Sustainable Infrastructure Research Center, KICT, Goyang 10233, Rep.
of Korea)
Copyright ยฉ Korea Concrete Institute(KCI)
ํค์๋
ํด์, ์ผํด, ๋น๋์ผ๋ถ, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋, ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋
Key words
seashore, salt attack, airborne chlorides, surface chlorides, penetrated chlorides
1. ์ ๋ก
ํด์ํ๊ฒฝ ๋ฐ ํด์ ์ธ๊ทผ์ ์๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ฃผ์ ์ดํ ๋ฉ์ปค๋์ฆ ์ค์ ํ๋๋ ๋๊ธฐ ์ค ๋น๋์ผ๋ถ์ ์ํ ์ผํด์ด๋ค. ํดํ์ ์ํด ์ด๋ํ ๋น๋์ผ๋ถ์
์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ํ๋ฉด์ ๋ถ์ฐฉ๋๊ณ ์๊ฐ์ ํ๋ฆ์ ๋ฐ๋ผ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ๋ก ์นจํฌํ๋ค. ๋น๋์ผ๋ถ์ ํด์์ง์ญ์ ์งํ์ ํน์ฑ, ํ์, ํํฅ, ๊ธฐ์จ, ์ต๋ ๋ฑ ์งํ๏ฝฅํ๊ฒฝ์ ์ธ
์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ๋ฐ์๋ ๋ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ๋ก ์นจํฌํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ๋ฌ๋ผ์ง๊ธฐ ๋๋ฌธ์, 3๋ฉด์ด ๋ฐ๋ค๋ก ๋๋ฌ์ธ์ฌ ์๊ณ ๊ณ์ ํ์ ์ํฅ์ด ํฐ ํ๋ฐ๋ ์งํ์ ๋ง๋ ๋ถ์์ด
ํ์ํ๋ฉฐ, ์ด์ ์ํฅ์ ๋ถ์ํ์ฌ ์์ค๋ฌผ์ ์ค๊ณ ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ์ ๋ฐ์ํ์ฌ์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค(Roy et al. 1993; Mustafa and Yusof 1994;
Castro et al. 2001; Swatekititham 2004; Meira et al. 2007)(1,7,12,14,15).
๋น๋์ผ๋ถ์ด ํด์ํ๊ฒฝ ๋ฐ ํด์ ์ธ๊ทผ์ ์์นํ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์ผํด์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ค๋ ์ธ์์ด ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ, ๏ฝขํญ๋ง ๋ฐ ์ดํญ ์ค๊ณ๊ธฐ์ค(MOF
2017)(10)๏ฝฃ์์๋ ํด์ญ, ํด์์ผ๋ก๋ถํฐ์ ๊ฑฐ๋ฆฌ, ๋น๋์ผ๋ถ ์ง์ญ๊ณ์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ํน์ํ๊ฒฝ ์กฐ๊ฑด์ ๊ตญ๋ด ํ๊ฒฝ์ ๋ง๋๋ก ์ ์ํจ์ผ๋ก์จ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ต์ ํผ๋ณต๋๊ป ๊ธฐ์ค์
์ ์ํ๊ณ ์๋ค. ํํธ ๏ฝข์์ค๋ฌผ์ ์์ ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์ค์ ์ธ๋ถ์ง์นจ(์ฑ๋ฅํ๊ฐ ํธ)(MOLIT 2019)(9)๏ฝฃ์์๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๊ตฌ์ฑ๋ฅ ํ๊ฐ ์ ๋น๋์ผ๋ถ์ ์ํ ์ผํดํ๊ฒฝ์ ๊ณ ๋ คํจ์ผ๋ก์จ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์
๋ฌด์ ํ์ฉํ ์ ์๋๋ก ํ์๋ค. ํ ์๋ก ์ํด์ ๊ณ ์ฐฝ,
ํ์ ์ง์ญ์ ๊ธฐํ ์ํด์ ์ง์ญ์ ๋นํด ๋น๋์ผ๋ถ ์ํฅ๊ถ ๊ฑฐ๋ฆฌ๊ฐ ๊ธธ์ด ๋น๋์ผ๋ถ ํ๊ฒฝํ๊ฐ c๋ฑ๊ธ(์ต์ ๋ฑ๊ธ) ๊ธฐ์ค์ด 500 m์ด๋ฉฐ, ํด๋น ์ํฅ๊ถ ์ด๋ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ
์์ค๋ฌผ์ ๋ํด์๋ ๋น๋์ผ๋ถ์ ์ํ ์ผํด์ ๋ํ์ฌ ์ธ์ฌํ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ํ์ํ๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ ํ์ฌ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ง์นจ์์๋ ๋น๋์ผ๋ถ์ ์ํ ์ผํดํ๊ฒฝ ๊ตฌ์ญ ์ค์ ์์ค์ ๊ทธ์น๊ณ ์๊ณ , ๊ถ๊ทน์ ์ผ๋ก ๋น๋์ผ๋ถ์ ์ํ ์ํฅ ๋ถ์ ๋ฐ ์ ์ ์ ์ธ ๋์ฑ
์๋ฆฝ
๋ฐฉ์์ ์ฌ๋ ์๊ฒ ๋ค๋ค์ง์ง ์๊ณ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ง์ญ๋ณ ๋น๋์ผ๋ถ๋, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋, ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋ ๊ฐ์ ์๊ด์ฑ ๋ฐ ์งํ๏ฝฅํ๊ฒฝ์ ์ธ ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ฅธ ์ํฅ์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ
์ฌ๋ฃ๋ณ๋ก ๋ถ์ํ์ฌ ํด์ํ๊ฒฝ์ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ดํ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ํ๊ฐํจ์ผ๋ก์จ, ์ต์ข
์ ์ผ๋ก๋ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ดํ ๊ฒฝํฅ์ ์์ธกํ๊ณ ์ ์ ์ ์ธ ์ผํด ๋์์ ๋ต์
์๋ฆฝํ ํ์๊ฐ ์๋ค.
ํด์์ ์ง์ ์ ํ๋ ํด์ํ๊ฒฝ ํ์์ ์นจ์ง๋ ํน์ ๋น๋ง๋์ ๋
ธ์ถ๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ด๊ตฌ์๋ช
, ์ผํ๋ฌผํ์ฐ๊ณ์์ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ด์ง์คํ ๋ฑ์ ํตํด
ํ๋ฐํ๊ฒ ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์๋ค(Kim and Kwon 2019)(3). ๊ทธ๋ฌ๋ ํ๋๋ก ๋ถ์์ง๋ ํด์์ ์ํด ๋ฐ์ํ ๋น๋์ผ๋ถ์ด ๋๊ธฐ ์ค์ ๋ถ์ ํ๋ฉฐ ํด์ ์ธ๊ทผ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๋ ์คํ์ค ์์ค์
๋ชจ์ฌ ํน์ ์ด์ง์คํ ์ค์๊ฐ ์ด๋ ต๊ณ , ์์ฐํ๊ฒฝ์์ ์ฅ๊ธฐ๊ฐ ๊ณ์ธก์ ํด์ผ ํ๋ฏ๋ก ์๊ฐ๊ณผ ๋น์ฉ ์๋ชจ๊ฐ ํฌ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ ๋น๋์ผ๋ถ์ ์กฐ์ฌ ๋ฐ ๋ถ์๊ณผ ๊ด๋ จํ
์ฐ๊ตฌ๋ ์ ๋ถ์ถ์ฐ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฑ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ์ํ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋๋ถ๋ถ์ด๋ค. ์ผ๋ณธํ ๋ชฉ์ฐ๊ตฌ์๋ ์ผ๋ณธ ์ ๊ตญ ํด์์์ ๋น๋์ผ๋ถ์ ์ธก์ ํ์ฌ ํด์ ๋ฐ ํด์ ์ธ๊ทผ
์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ต๋์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋ถ์ํ์ฌ ์ผํด ๋์ฑ
์ ์๋ฆฝํ๋ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํํ์๋ค(PWRI 1985)(13). ๋ฐ๋ฉด, ๊ตญ๋ด์์๋ ์ด์ ๊ฐ์ ๋น๋์ผ๋ถ๊ณผ ๊ด๋ จํ ์ฐ๊ตฌ ๋ณด๊ณ ๊ฐ ๋ง์ง ์๋ค.
Lee et al.(2010)(5)๋ ๋ํด, ์ํด, ๋จํด์์ 27๊ฐ ์ง์ญ, 72๊ฐ ์ง์ ์ ๋ํ์ฌ 3๋
๊ฐ ๋น๋์ผ๋ถ์ ์ธก์ ํ์ฌ ๊ตญ๋ด ํด์๋ณ ๋น๋์ผ๋ถ ๋ถํฌ ํน์ฑ์ ๋ถ์ํ์๋ค. ์์ฌ์ด ๊น๊ณ
์๋์ ์ผ๋ก ๊ฐํ ํ๋๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ ๋ํด์์ ๋น๋์ผ๋ถ๋์ด ๋์ ๋ฐ๋ฉด, ๋จํด์์ ๋ง์ด ๋ฐ๋ฌํ๊ณ ์์ฌ์ด ์์ ๋น๋์ผ๋ถ์ด ๋ฎ๊ฒ ๋ฐ์ํ์๋ค. ์ํด์์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณ์ ํ์
์ํฅ์ผ๋ก ๊ฒจ์ธ์ฒ (11์~3์)์ ๋น๋์ผ๋ถ์ด ์ง์ค์ ์ผ๋ก ๋ง์ด ๋ฐ์ํ์๋ค.
Lee and An(2012)(6)์ ๋น๋์ผ๋ถ์ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ๋ก ์นจํฌํ ๋ ํ๋ฉด ์กฐ๋ ๋ฐ ๊ฐ์ฐ๊ฐ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ 3๋
๊ฐ ๋น๋์ผ๋ถ์ ์ธก์ ํ์ฌ ๋ถ์ํ์๋ค. ํ๋ฉด ์กฐ๋๊ฐ ๊ฑฐ์น ์๋ก ํ๋ฉด ์ผ๋ถ๋์ด
์ฆ๊ฐํ๋ฉฐ, ๊ฐ์ฐ ๋
ธ์ถ ์กฐ๊ฑด์์๋ ํ๋ฉด ์ผ๋ถ๋์ ์ํฅ์ด ์ฝ 2๋ฐฐ ๊ฐ์ํจ์ ํ์ธํ์๋ค. ๋ํ ๋น๋์ผ๋ถ๋์ด ๋ง๊ณ ๋
ธ์ถ๊ธฐ๊ฐ์ด ๊ธธ์ด์ง์๋ก ๋น๋์ผ๋ถ ์นจํฌ๋์ด
๊ธ๊ฒฉํ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๊ฐ์ง์ ๋ณด๊ณ ํ์๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ ์ฌ์ ํ ๊ตญ๋ด ํ๊ฒฝ์์ ๋๊ธฐ ์ค ๋น๋์ผ๋ถ์ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์นจํฌํ๋ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ถ์กฑํ ์ํฉ์ด๋ค. ํนํ, ๋๊ธฐ ์ค ๋น๋์ผ๋ถ๋ ๋ค์์ ๋ฐ๋ผ
์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ๋ก ์นจํฌ๋๋ ์ผ๋ถ๋์ ๊ฒฝํฅ์ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํ ๋ฐ์ดํฐ๋ ์ ๋ฌดํ๋ฉฐ, ์ด์ ๋ฐ๋ผ ์ค์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ฏธ์น๋ ๋น๋์ผ๋ถ์ ์ํฅ์ ๋ถ์ํ๋ ๋ฐ์ ์ด๋ ค์์ด
์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ฏธ์น๋ ๋น๋์ผ๋ถ์ ์ํฅ์ ๋ฐฐํฉ ๋ฐ ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ๋ผ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ, ์ํด์ ๊ณ ์ฐฝ์ง์ญ์์ ์ฅ์ธ๋
ธ์ถ์ํ์
5๋
๊ฐ ์ค์ํ์๋ค. 40 %, 50 %, 60 %์ ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ํ์ฒด๋ฅผ ์ ์ํ์ฌ 10~5,000 m ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ์ ์์น์ํจ ๋ค์,
๋๊ธฐ ์ค ๋น๋์ผ๋ถ๋, ์ํ์ฒด ํ๋ฉด ๋ฐ ๊น์ด๋ณ ์ผ๋ถ๋์ ์ธก์ ํ์ฌ ๋น๋์ผ๋ถ์ด ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ๊ณผ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ๊น์ด๋ณ ์ผํ๋ฌผ ์นจํฌ๋์ ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ๋ณ๋ก
๋ถ์ํ์๋ค.
2. ํ์ฅ ์ธก์ ๊ฐ์
๋น๋์ผ๋ถ์ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ์ ์นจํฌํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ๋ณ ๋ฐ ๋ฐฐํฉ๋ณ๋ก ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ, ์ํด์ ๊ณ ์ฐฝ์ง์ญ ๋น๋์ผ๋ถ ํ๊ฒฝ ํ์์ ๋น๋์ผ๋ถ๋, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋,
๊น์ด๋ณ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ์ธก์ ํ์๋ค. ๋ค์ํ ๋ฐฐํฉ๋น๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ ์ํ์ฒด๋ฅผ ์ ์ํ์ฌ ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ๋ณ 7๊ฐ์ ํ์ฅ์ ์ค์นํ์์ผ๋ฉฐ 5๋
๊ฐ ์์ฐํ๊ฒฝ ํ์ ๊ทธ๋๋ก
๋
ธ์ถ์์ผฐ๋ค. ๋จ, Lee and An(2012)(6)์์ ๋ณด๊ณ ๋ ๊ฐ์ฐ์ ์ํ ์ํฅ์ ์ต์ํํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ฐ์ฐ๋ง์ด์ฉ ๊ฑฐ์น๋๋ฅผ ์ค๊ณํ์๋ค. ์ค์น 5๋
ํ ๋ชจ๋ ์ํ์ฒด๋ฅผ ํ์ํ์ฌ ํ๋ฉด๋ถ ๋ฐ ๊น์ด๋ณ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์
์ธก์ ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋์ผ ์ง์ ์์ ์ํ๊ธฐ๊ฐ์ ์ธก์ ๋ ๋น๋์ผ๋ถ๋๊ณผ ๋น๊ต๏ฝฅ๊ฒํ ํ์ฌ ๋น๋์ผ๋ถ์ด ํ๋ฉด ๋ฐ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋ถ์ํ์๋ค.
2.1 ์ํ์ฒด ์ ์
์ํ์ฒด ์ ์์ ์ํ ๋ฐฐํฉ์ Table 1๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฌ๋ฃ๋ฌผ์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋น๋์ผ๋ถ์ ์นจํฌ ๊ฒฝํฅ์ ๋น๊ตํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น 40 %, 50 %, 60 %์ ์ธ ๊ฐ์ง ๋ฐฐํฉ์ ์ค๊ณํ์ฌ ์ ์ํ์๋ค.
์๊ณจ์ฌ ๋น์ค 2.6, ๊ตต์๊ณจ์ฌ ๋น์ค 2.63, ์๋ฉํธ ๋น์ค 3.15์ธ ์ฌ๋ฃ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ์ค๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ํ์ฅ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ํ์ค ํ 7์ผ๊ฐ ์์ค์์์
์ค์ํ์๊ณ ์์จ์์ 7์ผ๊ฐ ์ถ๊ฐ ๊ธฐ๊ฑด์์์ ์ค์ํ์ฌ ํ์ฅ์ ์ค์นํ์๋ค. ์ํ์ฒด์ ํฌ๊ธฐ๋ 100ร
100ร100 mm์ด๋ฉฐ, ์๋ค ๋
ธ์ถ๋ฉด์ ์ ์ธํ๊ณ ๋๋จธ์ง ๋ฉด์ ์ํญ์๋ก ์ฝํ
ํ์ฌ ์ผ๋ถ ์นจ์
์ ์ฐจ๋จํ์๋ค.
Table 1. Mix proportions of concrete
No
|
W/C
(%)
|
S/a
(%)
|
Air
(%)
|
Unit weight (kg/m3)
|
W
|
C
|
S
|
G
|
1
|
60
|
44
|
5
|
175
|
292
|
786
|
1,012
|
2
|
50
|
42
|
5
|
175
|
350
|
730
|
1,020
|
3
|
40
|
40
|
5
|
175
|
438
|
667
|
1,012
|
2.2 ์ํ์ฒด ๋ฐ ๋น๋์ผ๋ถ ํฌ์ง๊ธฐ ์ค์น
ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋น๋์ผ๋ถ๋ ๋ฐ ๋น๋์ผ๋ถ์ด ์ค์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๊ฒํ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ Fig. 1๊ณผ ๊ฐ์ด ํด์์ผ๋ก๋ถํฐ 10, 100, 200, 500, 1,200, 1,900, 5,000 m ๊ฑฐ๋ฆฌ์ ๋น๋์ผ๋ถ ํฌ์ง๊ธฐ์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ํ์ฒด๋ฅผ ์ค์นํ์๋ค.
์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ํ์ฒด๋ 3์ข
๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น ๋ฐฐํฉ๋ณ๋ก 3๊ฐ์ฉ ์ด 9๊ฐ๋ฅผ ๋์ผํ ๋์ด์ ์ค์นํ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ 10 m์ ๊ฒฝ์ฐ ๋์ ์ง์ญ ํด์์ ์ต๋ ๋ง์กฐ์์๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ค์ ํ ๊ฑฐ๋ฆฌ์ด๋ฏ๋ก ์ค์ ๋น๋์ผ๋ถ ๋ฐ์์ง์ ์ ๊ฐ์กฐ์ ๋ง์กฐ์ ๋ฐ๋ผ ์์ญ ๋ฏธํฐ
์ด์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๊ฒ์ ์ํด์ ๋ฐ ๋จํด์์ ๋
ํนํ ํน์ง์ผ๋ก ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ์ ๋ณํ๊ฐ ๊ฑฐ์ ์๋ ๋ํด์๊ณผ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค.
๋น๋์ผ๋ถ ํฌ์ง๊ธฐ๋ K3์์ ์ฌ์ฉํ์๋ค. Moon and Lee(2004)(11)๋ ์ผ๋ณธ์ JIS์, ํ ์ฐ์, K1~K3์ ํฌ์ง๊ธฐ์ ๋ํ ํฌ์ง์ฑ๋ฅ์ ๋ถ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ K3์ ํฌ์ง๊ธฐ๊ฐ ํฌ์ง์ฑ๋ฅ์ด ๊ฐ์ฅ ์ฐ์ํจ์ ํ์ธํ์๋ค. K3์
ํฌ์ง๊ธฐ๋ ์ ์
๊ตฌ๊ฐ 100ร100 mm์ด๊ณ ๋ฐ์ค ๋ด๋ถ์ 100ร120 mm ํฌ์งํ์ด 2๊ฐ ์ค์น๋ ํฌ์ง๊ธฐ๋ก, ํฌ์ง๋ ๋น๋์ผ๋ถ์ ์ ์ค์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํ์ฌ
20 mm ๋์ด์ ์ฐจ๋จ๋ง์ด ์ค์น๋์ด ์๊ณ , ๋ณ๋์ ํตํ๋ก ์์ด ๊ฑฐ์ฆ๋ง์ ํตํด ํดํ์ด ์ ์ถ๋ ์ ์๋๋ก ๊ณ ์๋์๋ค.
๋น๋์ผ๋ถ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋๊ธฐ ์ค์ ์ผ๋ถ์ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ํ๋ฉด๋ถ์ ๋ถ์ฐฉ๋ ํ ๋ด๋ถ๋ก ์นจํฌํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ฐ์ฐ์ ์ํ ์ํฅ์ด ์กด์ฌํ๋ค(Lee and An 2012)(6). ๋ฐ๋ผ์ ๊ฐ์ฐ์ ์ํ ํ๋ฉด ๋ถ์ฐฉ ์ผ๋ถ๋ ์์ค์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ํ์ฒด ๋ฐ๋ฅ๋ฉด๊ณผ ๊ฐ์ฐ ๋ณดํธ๋ฎ๊ฐ ๋๋จ์ด 45ยฐ๋ฅผ ์ด๋ฃจ๋๋ก ๊ฑฐ์น๋๋ฅผ ์ค๊ณํ์ฌ ์ง์ ์ ์ธ
๊ฐ์ฐ๋ฅผ ํผํ ์ ์๊ฒ ํ์๋ค.
Fig. 1. Distribution of concrete specimens and airborne measuring devices
2.3 ์ํธ ํ์ ๋ฐ ๋ถ์
5๋
๊ฐ์ ๋
ธ์ถ์ํ์ด ์๋ฃ๋ ์ํ์ฒด๋ ์ ๋ ํ์ํ์ฌ ์คํ์ค๋ก ์ด์กํ์๋ค. ๊น์ด๋ณ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ 0~1.5, 5, 10, 15, 20,
25, 30, 50 mm๋ก ๊น์ด๋ฅผ ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ๊น์ด๋ณ ์๋ฃ ๋ฏธ๋ถ๋ง์ ์ฑ์ทจํ์๋ค. ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ 0~1.5 mm ๊ตฌ๊ฐ์์ ์ธก์ ํ ์ผ๋ถ๋์ ํด๋น๋๋ฉฐ,
๋ค๋ฅธ ๊ตฌ๊ฐ๊ณผ ๋์ผํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์๋ฃ๋ฅผ ์ฑ์ทจ๏ฝฅ๋ถ์ํ์๋ค. ํ๋ฉด์ผ๋ถ๋ ๋ถ์์ ์ํ ์๋ฃ ์ฑ์ทจ๋ฅผ ์ํ์ฌ ๊ฐ๋ฅํ ์ต์ํ์ ๊น์ด์์ ์๋ฃ๋ฅผ ์ฑ์ทจํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ,
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ํ์ฒด ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ํ๋ฉด์ผ๋ถ๋ ๋ถ์ ์๋ฃ๋ฅผ ์ฑ์ทจํ ์ ์๋ ๊น์ด๋ฅผ 1.5 mm๋ก ์ค์ ํ์๋ค. ์ฑ์ทจ๋ ์๋ฃ๋ก๋ถํฐ KS F 2713(KATS
2017)(4)์ ์ํ์ฌ ์ฐ-๊ฐ์ฉ์ฑ ์ผ๋ถ์ ์ถ์ถํ ๋ค์, ์ ์์ฐจ ์ ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ์๋ฃ์ ํจ์ ๋ ์ ์ผ๋ถ๋์ ์ธก์ ํ์๋ค.
3. ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ๋ถ์
3.1 ๋น๋์ผ๋ถ๋ ๋ถ์
๋น๋์ผ๋ถ๋(mg/100 cm2/day; ์ดํ mdd)์ 1์ผ ๋์ 100 cm2 ๋ฉด์ ์์ ํฌ์ง๋๋ ์ผ๋ถ๋์ ์ง๋์ผ๋ก ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. ์ํด์ ๊ณ ์ฐฝ์ง์ญ์ ๋น๋์ผ๋ถ ์ง์ญ๊ณ์(ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ 100 m ์ง์ ์ ๋ํ ๋น๋์ผ๋ถ๋)๋ 11.4 mdd์ผ๋ก,
๋ํด์ 9๊ฐ ์ง์ญ 2.2~7.7 mdd, ๋จํด์ 8๊ฐ ์ง์ญ 0.7~3.5 mdd๊ณผ ๋น๊ตํด ๋ณด๋ฉด ๋น๋์ผ๋ถ๋์ด ๋งค์ฐ ๋์ ์ง์ญ์ ํด๋นํ๋ค(Lee et
al. 2010)(5). ๋ฐ๋ผ์ ํด์ ๋๊ธฐ ์ค ๋น๋์ผ๋ถ์ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์นจํฌํ๋ ์ํฅ์ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํ ์ค์ฅ๊ธฐ ๊ณ์ธก์ ์ํํ๊ธฐ์ ์ ์ ํ ํ๊ฒฝ์ด๋ค.
์ํด์ ๊ณ ์ฐฝ์ง์ญ์์ 5๋
๊ฐ ์ธก์ ํ ๋น๋์ผ๋ถ๋์ Fig. 2์ ๋์ํ์๋ค. ์๋์ ์ผ๋ก ์
์๊ฐ ํฌ๊ณ ๋ฌด๊ฑฐ์ด ๋น๋์ผ๋ถ์ ๋ฐ์์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋น๋์ผ๋ถ ๊ฐ์๊ฐ ํฌ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค. ํนํ ํด์์ผ๋ก๋ถํฐ ์ฝ 500
m๊น์ง ๋งค์ฐ ๊ธ๊ฒฉํ ๋น๋์ผ๋ถ๋ ๊ฐ์๊ฐ ๋ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ดํ ์ ์ฐจ ์๋งํ๊ฒ ๊ฐ์ํ๋ฉฐ ์๋ ดํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์๋ค.
Fig. 2. Airborne chlorides reduction depending on the distance from the seashore
๋น๋์ผ๋ถ๋์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ณ๋ก ์ ๋ํํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ํ๊ท๋ถ์์ ์ํํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ธฐ์กด ๋ฌธํ์ ๋ฐํ์ผ๋ก ๊ฑฐ๋ญ์ ๊ณฑ(power) ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋
์(1)๊ณผ ๊ฐ์ผ๋ฉฐ, ๊ฒฐ์ ๊ณ์ $R^{2}$ ๊ฐ์ด 0.9719๋ก ๋์ ์ ๋ขฐ๋๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ฃผ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, $Cl_{airborne}$์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ณ ๋น๋์ผ๋ถ ํฌ์ง๊ธฐ๋ก
์ธก์ ํ ๋น๋์ผ๋ถ๋(mdd), $Dis\tan ce$๋ ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ(m)์ด๋ค. ํํธ, Lee et al.(2010)
(5)์ ์ํด์ ๊ณ ์ฐฝ์ง์ญ์์ 3๋
๊ฐ ์ธก์ ํ ํ๊ท ๋น๋์ผ๋ถ๋์ ๋ํ์ฌ ํ๊ท๋ถ์์ ์ํํ์์ผ๋ฉฐ,
์(2)๋ฅผ ์ ์ํ์๋ค.
Fig. 2์ ์ (1)๊ณผ (2)๋ฅผ ํจ๊ป ๋์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋งค์ฐ ์ ์ฌํจ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค.
3.2 ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋ ๋ถ์
Fig. 3์ ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น์ ๋ฐ๋ฅธ ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ๋ณ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๋์ํ์๋ค. ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น๊ฐ ๋ฎ์์๋ก ๋์ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์์ผ๋ฉฐ, ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ํ๋ฉฐ
์ฝ 1 km ์ดํ ์๋ ดํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ํน์ดํ ๊ฒ์ ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น๊ฐ ๋์์๋ก ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ด ์คํ๋ ค ๋ฎ๊ฒ ๋ํ๋๊ณ , ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น๊ฐ ๋ฎ์์๋ก ๋ง์ ํ๋ฉด์ผ๋ถ์ด
๊ฒ์ถ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋๊ธฐ ์ค์ ๋
ธ์ถ๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๊ฒฝ์ฐ ํด์์ ์ง์ ์ ํ๋ ์นจ์ง๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋ฌ๋ฆฌ ์ธ๋ถํ๊ฒฝ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ๋ด๋ถ๋ก์ ํ์ฐ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ธ๋ถ๋ก์
๋๋ฅํ์์ด ๋ฐ์ํ๋ ์ญํ์ฐ ๊ตฌ์ญ์ ๋ชจ๋ ๊ฐ์ง๋ค(Meira et al. 2007)(7). ์ฆ, ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น๊ฐ ๋ฎ์์๋ก ์กฐ์ง์ด ์น๋ฐํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ํ๋ฉด์ ๋ถ์ฐฉ๋์ด ์นจํฌํ ์ผํ๋ฌผ์ด ์ญํ์ฐ์ ์ํด ์๋์ ์ผ๋ก ์ธ๋ถ๋ก ๋น ์ ธ๋์ค๊ธฐ ์ด๋ ต๊ธฐ
๋๋ฌธ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
Fig. 3. Surface chlorides reduction according to W/C
๏ฝข์ผ๋ณธ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ํ์ค์๋ฐฉ์(์ค๊ณํธ)(JSCE 2007)
(2)๏ฝฃ์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋น๋์ผ๋ถ์ด ๋์ ์ง์ญ๊ณผ ๋ฎ์ ์ง์ญ์ ๊ตฌ๋ถํ์์ผ๋ฉฐ, ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๊ท์ ํ์ฌ ์ ์ํ๊ณ ์๋ค. ๋น๋์ผ๋ถ์ด
๋์ ํ์นด์ด๋, ๋ํธ์ฟ ๋ฑ ์ง์ญ์ ํด์์ธ์ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ 9.0 kg/m
3, ๋น๋์ผ๋ถ์ด ๋ฎ์ ์นธํ , ํ ์นด์ด ๋ฑ ์ง์ญ์ 4.5 kg/m
3๋ก ๊ท์ ํ์๋ค. ๋ฎ์ ๋น๋์ผ๋ถ ์ง์ญ์ ๊ฒฝ์ฐ ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ 100 m์์๋ 2.5 kg/m
3๋ก, 1 km์์๋ 1.0 kg/m
3๋ก ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๊ฐ์์์ผฐ๋ค.
์ผ๋ณธ์ ๋ฎ์ ๋น๋์ผ๋ถ ์ง์ญ์ ๋ํ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น 40 %, 50 % ์ํ์ฒด์์ ์ธก์ ํ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋๊ณผ ์ ์ฌํ๋ค. ์ผ๋ณธ ๋ด ๋น๋์ผ๋ถ์ด
๋์ ์ง์ญ์ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ ๋ํด๋ฅผ ๋ฐ๋ผ๋ณด๋ ๋ถ์์ชฝ ์ง์ญ๊ณผ ํํ์ด ์ฃผ๋ก ๊ดํตํ๋ ์ง์ญ์ด ๋ค์์ด๋ฉฐ, ํนํ ํํ์ด ์์ฃผ ํต๊ณผํ๋ ์ผ๋ณธ ํน์ฑ ์ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ๋นํด
๋์ ์์ ๋น๋์ผ๋ถ ๋ฐ ํ๋ฉด์ผ๋ถ์ด ์กฐ์ฑ๋๋ ํ๊ฒฝ์ด๋ผ ํ ์ ์๋ค.
Fig. 4์ ๋น๋์ผ๋ถ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๋์ํ์๋ค. ๋น๋์ผ๋ถ๋์ด ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋ ์ญ์ ๋น๋กํ์ฌ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์ด๋, ์ฝ 10 mdd ์ด์์
๋น๋์ผ๋ถ ํ๊ฒฝ์์๋ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋ ์ฆ๊ฐ๊ฐ ๋ํ๋๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ์ฆ, ์ผ์ ์์ค์ ์ด๊ณผํ ๋น๋์ผ๋ถ ํ๊ฒฝ์ ๋
ธ์ถ ์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ํ๊ณ๊ฐ ์์
์ ์์์ ์ ์ ์์๋ค.
Fig. 4. Comparison of the surface chlorides and the airborne chlorides
Table 2. Relationship curves between the airborne chlorides and the surface chlorides
depending on W/C
W/C
|
$Cl_{surface}= a\times Cl_{airborne}^{b}$
|
a
|
b
|
$R^{2}$
|
40
|
0.6424
|
0.6879
|
0.8964
|
50
|
0.4790
|
0.6673
|
0.9371
|
60
|
0.1580
|
0.7990
|
0.8731
|
ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋๊ณผ ๋น๋์ผ๋ถ๋ ๊ฐ์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๋์ถํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ฑฐ๋ญ์ ๊ณฑ ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ๊ท๋ถ์์ ์ํํ์์ผ๋ฉฐ,
Table 2์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์ด ์์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ด ๋น๋์ผ๋ถ ํ๊ฒฝ์ ๋
ธ์ถ๋์์ ๋, ํ๊ฒฝ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก๋ถํฐ ํ๋ฉด์ผ๋ก ์นจํฌํ๋ ์ผ๋ถ๋์ ์ถ์ ํ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์์ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์
๊น์ด 0~1.5 mm์์ ์ธก์ ํ ๊ฒ์ผ๋ก, ๋๊ธฐ ์ค ์ผ๋ถ์ ํ๋ฉด๋ถ ๋จ์ ๋ถ์ฐฉ์ด ์๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ ๋๋ฅ์์ญ์ผ๋ก ์นจํฌ๋๊ธฐ ์์ํ ์ผํ๋ฌผ๋์ ์๋ฏธํ๋ค.
์ค ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์์ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋ ์ธก์ ์, ์ธก์ ์์ ์์์ ๊ฐ์ฐ ๋
ธ์ถ ์ฌ๋ถ, ํํฅ ๋ฐ ํ์, ์ธ๊ทผ ์ฅ์ ๋ฌผ, ์ํ์ฒด ํ๋ฉด ์ํ ๋ฐ ํ์ง ๋ฑ์ ์กฐ๊ฑด์ ์ํด
์ธก์ ์ค์ฐจ๊ฐ ๋ฐ์ํ ํ๋ฅ ์ด ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์
Table 2๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ค๊ณ, ์ ๊ฒ, ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์ ์ฐธ๊ณ ์๋ฃ๋ก ํ์ฉ๋ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.
3.3 ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋ ๋ถ์
ํด์์ ์ง์ ์ ํ๊ฑฐ๋ ์นจ์ง๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ธ๋ถ์ผ๋ถ ๋๋๊ฐ ํญ์ ์ผ์ ํ๊ฒ ์ ์ง๋์ด ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ํ๋ฉด๋ถํฐ ๋ด๋ถ๊น์ง ์ผ์ ํ ๊ฒฝํฅ์ผ๋ก ๊ฐ์ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋
๋น๋์ผ๋ถ ํ๊ฒฝ์ ์๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํ๋ฉด๋ถ ์ผ๋ถ๋์ด ๊ฑด์ต๋ฐ๋ณต, ๊ฐ์ฐ ๋ฑ์ผ๋ก ์ผ๋ถ ์ธ๋ถ๋ก ๋ค์ ์ ์ค๋์ด ํ์ฐ๋์ง ๋ชปํ๊ณ (๋๋ฅ์์ญ), ์ผ์ ๊น์ด ์ด์์์๋
์ผ๋ถ์ ํ์ฐ์นจํฌ๊ฐ ๋ฐ์ํ์ฌ ์์ ๊น์ด์์ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ด ์ต๊ณ ๊ฐ์ ๋ํ๋ธ๋ค(์นจํฌ์์ญ). Meira et al.(2007)(7)์ ์ฐ์ค ๋์ ์ต๋๊ฐ ์ ์ง๋๋ ์ด๋์ฑ ๊ธฐํ์์ ๋๋ฅ์์ญ์ 10 mm ๊น์ด๋ก ๊ฐ์ฃผํ์์ผ๋ฉฐ, Lee and An(2012)์ ๋น๋์ผ๋ถ ํ๊ฒฝ์์ ์ฅ๊ธฐ๊ฐ
๋
ธ์ถ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋๋ฅ์์ญ ๊น์ด๊ฐ ์ ์ง์ ์ผ๋ก ๊น์ด์ง ์ ์๋ค๊ณ ํ๋จํ์๋ค.
Fig. 5์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊น์ด๋ณ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ๋์ํ์๋ค. ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น 40 %์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๋์ผ๋ ๋ด๋ถ๋ก ์นจํฌ๋๋ ์ผ๋ถ๋ ๋ฐ ๊น์ด๋ 50 %, 60
%์ ๋นํ์ฌ ์ ๋ค. Lee and An(2012)(6)์ ๋น๋์ผ๋ถ์ ๋
ธ์ถ๋ ๊ธฐ๊ฐ์ด ์งง์ ๊ฒฝ์ฐ Fig. 5์ ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น 40 %์ ๊ฐ์ด ๊น์ด์ ๋ฐ๋ผ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ด ์ ์ด์ง๋ ํด์์ ์นจ์ง๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋น์ทํ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์ด๋ค๊ฐ, ๋
ธ์ถ๊ธฐ๊ฐ์ด ๊ธธ์ด์ง์๋ก ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น
60 %์ ๊ฐ์ด ์ผ์ ๊น์ด์์ ํ๋ฉด๋ถ๋ณด๋ค ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ด ํฌ๊ฒ ๋ํ๋๋ ์์ญ์ด ๋ฐ์ํจ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์๋ค. ์ฆ, ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น๊ฐ ๋ฎ์์๋ก ์ผํ๋ฌผ์ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ๋ก
์นจํฌํ๋๋ฐ ์ค๋ ์๊ฐ์ด ์์๋๋ฉฐ, ์ผํ๋ฌผ ํ์ฐ์ ๋ํ ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ด ๋์์ ์๋ฏธํ๋ค.
๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น 50 %์ ๊ฒฝ์ฐ 5~10 mm, ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น 60 %์ ๊ฒฝ์ฐ 10~15 mm ๊น์ด๊น์ง๊ฐ ๋๋ฅ์์ญ์ ํด๋นํ๋ค. ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ 10 m์์, ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น
60 % ์ํ์ฒด๋ ๊น์ด 15 mm์์ ์ต๋ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋ 2.76 kg/m3์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๏ฝข์์ ์ ๊ฒ ๋ฐ ์ ๋ฐ์์ ์ง๋จ ์ธ๋ถ์ง์นจ(MOLIT 2017)(8)๏ฝฃ์ ์ฒ ๊ทผ๋ถ ์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ํ ์ต์ ๋ฑ๊ธ ๊ธฐ์ค์ธ 2.5 kg/m3๋ฅผ ์ด๊ณผํ ์์น์ด๋ค.
Fig. 5. Chloride penetration into the concrete depending on W/C
2.5 kg/m
3์ ์ด๊ณผํ ์ผ๋ถ๋์ด ๊ณ์ ์นจํฌํ์ฌ ์ฒ ๊ทผ๋ถ(ํผ๋ณต๋๊ป 40 mm ๊ฐ์ )์ ๋๋ฌํ๊ธฐ๊น์ง ์์ ์๊ฐ์ ๊ณ์ฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ, ์ฐ์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ค ์ผํ๋ฌผ์ด์จ ํ์ฐ
๊ด๊ณ์์ธ
์(3)์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ผํ๋ฌผ์ด์จ ์ ํจํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ๊ตฌํ์๋ค.
์(3)์ ๋ฌผ์ ํฌํ๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด ์ผํ๋ฌผ์ด์จ ํ์ฐํ๊ฒฝ์กฐ๊ฑด์ ๊ฐ์ ํ ์์ผ๋ก ๋น๋์ผ๋ถ ํ๊ฒฝ์ ์ต์ ํ๋์ด์์ง ์์ผ๋ ์ผํ๋ฌผ์ด์จ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ๊ฒํ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ณธ
๋
ผ๋ฌธ์์ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ $C_{d}$๋ ๊น์ด $x$ cm์์ ์๊ฐ $t$๋
๊ฒฝ๊ณผ ํ ์ผํ๋ฌผ์ด์จ ๋๋๊ฐ(kg/m
3), $C_{i}$๋ ์ด๊ธฐ ์ผํ๋ฌผ์ด์จ ๋๋๊ฐ(kg/m
3), $C_{0}$๋ ํ๋ฉด ์ผํ๋ฌผ์ด์จ ๋๋๊ฐ(kg/m
3), $erf$๋ ์ค์ฐจํจ์, $D_{d}$๋ ์ผํ๋ฌผ์ด์จ ์ ํจํ์ฐ๊ณ์(cm
2/year)์ด๋ค.
Fig. 6. Estimation of penetrated chlorides depending on W/C when C0=4.83 kg/m3
Fig. 7. Reduction of total amount of penetrated chlorides depending on the distance
from the seashore
์ด๊ธฐ ์ผํ๋ฌผ๋์ 0์ผ๋ก ๊ฐ์ ํ์์ผ๋ฉฐ, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ํด์ 10 m์ ์์นํ ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น 40 %์์ ์ค์ธก๋ 4.83 kg/m
3์ ๋ชจ๋ ์ํ์ฒด์ ๋์ผํ๊ฒ ์ ์ฉํ์๋ค. ํ์ฐ๊ณ์ ์ฐ์ถ์ ์์ด์๋ ์ํ์ฒด๋ณ๋ก ์ ๋ขฐ์ฑ ์๋ ํ์ฐ๊ณ์์ ์ฐ์ถ์ ์ ๋ฆฌํ ๊ตฌ๊ฐ์ ์ ์ ํ์๋ค. ์ฆ, ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น
40 %์ 50 % ์ํ์ฒด์ ๊ฒฝ์ฐ 15~35 mm์์ 5 mm ๊ฐ๊ฒฉ 4๊ฐ ๊ตฌ๊ฐ ํ์ฐ๊ณ์์ ํ๊ท ๊ฐ์, ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น 60 %์ ๊ฒฝ์ฐ 30~45 mm์์
5 mm ๊ฐ๊ฒฉ 3๊ฐ ๊ตฌ๊ฐ ํ์ฐ๊ณ์์ ํ๊ท ๊ฐ์ ๊ณ์ฐํ์๋ค.
ํด์ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น 60 % ์ํ์ฒด์ ์ผํ๋ฌผ์ด์จ ์ ํจํ์ฐ๊ณ์๋ 0.56 cm2/year์ด๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ํ์ฌ ๊ธฐ์ค ์ฝ 34๋
ํ ์ฒ ๊ทผ๋ถ ์ผํ๋ฌผ๋(ํผ๋ณต๋๊ป 4 cm)์ด e๋ฑ๊ธ ๊ธฐ์ค์ธ 2.5 kg/m3์ ๋๋ฌํจ์ ์์ธกํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ฉด, ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น 50 % ์ํ์ฒด์ ์ ํจํ์ฐ๊ณ์๋ 0.36 cm2/year๋ก ์ฝ 53๋
ํ, ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น 40 % ์ํ์ฒด์ ์ ํจํ์ฐ๊ณ์๋ 0.32 cm2/year๋ก ์ฝ 60๋
ํ, 2.5 kg/m3์ ๋๋ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ธก๋๋ค(Fig. 6). ์ฆ, ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น๊ฐ ๋์์ง๋ฉด ํ์ฐ์๋๊ฐ ๋นจ๋ผ์ง๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋น๋์ผ๋ถ ํ๊ฒฝ์์๋ ๋ฏผ๊ฐํ๊ฒ ๋ฐ์ํจ์ ํ์ธํ์์ผ๋ฉฐ ์ด์ ๋ํ ๋์ฑ
์๋ฆฝ์ด ํ์ํ ๊ฒ์ด๋ค.
์๊ธฐ ์นจํฌ๊ฒฝํฅ์ ์ค์ ๋์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ํน์ ๋ถ์ฌ์ ๊ตญ๋ถ์ ์ธ ํ๊ฒฝ์ ๋ฐ๋ผ ํจ์ฌ ๋น ๋ฅด๊ฒ ์งํ๋ ์ ์์์ ์ ์ํ ํ์๊ฐ ์๋ค.
Fig. 7์ ์ํด์ ๊ณ ์ฐฝ์ง์ญ์์ 5๋
๊ฐ ๋
ธ์ถ๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ํ์ฒด์ ํ๋ฉด๋ถ์์ ๋ด๋ถ 50 mm๊น์ง ์นจํฌํ ์ด ์ผ๋ถ๋์ ๋ณํ๋ฅผ ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ๋ณ๋ก ๋์ํ ๊ฒ์ด๋ค. ์ธ๋ก์ถ์
๋น๋์ผ๋ถ์ด ๊ฐ์ฅ ๋์ ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ 10 m์์์ ๊ฐ ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น๋ณ ์ด ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ 100 %๋ก ํ์ฐํ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆผ์์ ๋ณด๋ฏ์ด, ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด
์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋ ๋น์จ์ ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น์ ํฐ ์ํฅ์ ๋ฐ์ง ์์์ผ๋ฉฐ, ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ 1,000 m๊น์ง๋ ๋
ธ์ถ๋ ๋น๋์ผ๋ถ ํ๊ฒฝ์ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ ์ผ๋ถ๋ ์นจํฌ์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก
์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
์ง์ญ์ ์ธ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ผ์ ์ฆ๊ฐ์ด ์๊ฒ ์ผ๋ ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์ ๋์ ์ง์ญ์ธ ๊ณ ์ฐฝ ์ง์ญ์ ๊ฒฝ์ฐ, ํด์ ์ธ์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ด ๋น๋์ผ๋ถ ์ํฅ๊ถ์ ๋ฒ์ด๋
์ง์ญ(์ฝ 1,000 m ์ด์) ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ์ต๋ 5๋ฐฐ๊น์ง ์นจํฌํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
3.4 ๋น๋์ผ๋ถ๋, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋, ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋ ๊ฐ์ ์๊ด์ฑ ๋ถ์
๋น๋์ผ๋ถ ํ๊ฒฝ์กฐ๊ฑด์์ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋๊ณผ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋ ์ฌ์ด์ ์ง์ ์ ์ธ ์๊ด์ฑ์ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ํด์๊ฑฐ๋ฆฌ๋ณ 7๊ฐ์์์ ๋
ธ์ถ์ํ๋ ์ํ์ฒด๋ก๋ถํฐ Fig. 8(a)์ ๋น๋์ผ๋ถ๋๊ณผ 20 mm ๊น์ด์์์ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋, Fig. 8(b)์ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋๊ณผ 20 mm ๊น์ด์์์ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ๊ฐ๊ฐ ๋์ํ์๋ค. Fig. 5์์ ๋ณด๋ฏ์ด 3์ข
๋ฐฐํฉ์ ์ ์ฒด ์ํ์ฒด์์ ๊น์ด 20 mm ๋ถ๋ถ์ด ๊ณตํต์ ์ผ๋ก ๋น๋์ผ๋ถ์ด ์์ ์ ์ผ๋ก ์นจํฌํ์ฌ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ด ์๋ ดํ๊ธฐ ์ง์ ์ ํด๋นํ๋ฏ๋ก
์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ํ ๋ํ์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จํ์๋ค.
Fig. 8. Relationship analysis of airborne, surface, and penetrated chlorides
Table 3. Relationship curves between the surface chlorides and the penetrated chlorides
depending on W/C
W/C
(%)
|
$Cl_{surface}=a\times Cl_{20mm}$
|
a
|
$R^{2}$
|
40
|
4.048
|
0.9102
|
50
|
2.187
|
0.8371
|
60
|
0.850
|
0.8423
|
Fig. 8(a)๋
Fig. 4์ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ๋น๋์ผ๋ถ๋์ด ์ฆ๊ฐํ๋ฉด์ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ด ์ฆ๊ฐํ๋ค๊ฐ 10 mdd ์ด์์์๋ ์ฆ๊ฐ๋์ด ์ ์ฐจ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์์ผ๋ฉฐ, ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น๊ฐ ๋์์๋ก
๋น๋์ผ๋ถ ์นจํฌ๋น์จ์ด ๋์๋ค. ์ฆ, ๋น๋์ผ๋ถ๋๊ณผ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ๋๋ ทํ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ค์ํ ์กฐ๊ฑด์์ ๋น๋์ผ๋ถ ๋ฐ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ํ ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ
๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ๋ณดํ๋ค๋ฉด ๋น๋์ผ๋ถ๋์ผ๋ก๋ถํฐ ๊น์ด๋ณ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ์ถ์ ํ ์ ์๋ค๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํ์ธํ์๋ค.
Fig. 8(b)๋ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ด ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ด ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ์ผ์ ์์ค ์ด์์ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ํด์๋ ์นจ์ง ์กฐ๊ฑด์์์ ๊ฐ์ด ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋
์ฆ๊ฐ๊ฐ ์๋ ดํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์ผ ์ ์์ผ๋, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ์ธก์ ๋ ๋น๋์ผ๋ถ์ ์ํ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ 1~5 kg/m3 ๋ฒ์๋ก ์นจ์ง ์กฐ๊ฑด์ ๋นํด ๋งค์ฐ ์ ์ผ๋ฏ๋ก ์ ํ๊ด๊ณ๋ก ํด์ํด๋ ๋ฌด๋ฐฉํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋๊ณผ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋ ๊ฐ์ ์ ํ ๋ชจํ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ
ํ๊ท๋ถ์์ ์ํํ์ฌ ์๊ด๊ด๊ณ์์ ๋์ถํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ Table 3์ ๋ํ๋ด์๋ค. ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น 40 % ์ํ์ฒด ๋๋น ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋ ์นจํฌ๋น์จ์ด 50 % ์ํ์ฒด๋ ์ฝ 2๋ฐฐ, 60 % ์ํ์ฒด๋ ์ฝ 4๋ฐฐ ๋์๋ค.
์ต์ข
์ ์ผ๋ก Table 2์ 3์ผ๋ก๋ถํฐ ๋น๋์ผ๋ถ๋, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋, ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋๊ฐ์ ์๊ด์ฑ์ ๋์ถํ ์ ์๋ค. ์ฆ, ๋น๋์ผ๋ถ๋์ ์ธก์ ํจ์ผ๋ก์จ ๋ฐฐํฉ๋ณ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋, ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์
์ ์ถํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ก๋ถํฐ ๋น๋์ผ๋ถ์ด ์ฒ ๊ทผ๋ถ ์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ ๋ถ์ ๋ฐ ์ผํ๋ฌผ๋ ์ฆ๊ฐ ์์ธก์ ํตํด ์ผํด์ ๋ํ ์ ์ ์ ๋์์ ๋ต์ ์๋ฆฝํ ์
์์ ๊ฒ์ด๋ค. ์ฅ๊ธฐ์ ๊ณ์ธก ๋ฐ ์๋ฃ ๋ถ์์ ํตํ ์๊ฐ๊ณผ ๋น์ฉ ์๋ชจ๊ฐ ์ปค์ ๋น๋์ผ๋ถ๊ณผ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋, ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋ ๊ฐ์ ๊ด๊ณ์์ ๋์ถํ๋ ์๊ด์ฑ ๋ถ์
์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๊ทธ๋์ ์ํ๋๊ธฐ ์ด๋ ค์ ๋ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ ๋ ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ค์ํ ์๋ฏธ๋ฅผ ๊ฐ์ง ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
4. ๊ฒฐ ๋ก
์ํด์ ๊ณ ์ฐฝ ํด์์ง์ญ ๋น๋์ผ๋ถ ํ๊ฒฝ์์ 5๋
๊ฐ ์ฅ์ธ๋
ธ์ถ๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ํ์ฒด์ ๋ํ์ฌ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ถ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค.
1) ์ํด์ ๊ณ ์ฐฝ์ง์ญ์ ๊ตญ๋ด์์ ๋น๋์ผ๋ถ์ด ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ๋ฐ์ํ๋ ์ง์ญ ์ค ํ๋๋ก์จ, ํด์์ผ๋ก๋ถํฐ ์ฝ 500 m๊น์ง๋ ๋งค์ฐ ๊ธ๊ฒฉํ ๋น๋์ผ๋ถ๋์ ๊ฐ์๊ฐ
๋ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ดํ ์ ์ฐจ๋ก ์๋งํ๊ฒ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค.
2) ๋น๋์ผ๋ถ ํ๊ฒฝ์์๋ ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น๊ฐ ๋ฎ์์๋ก ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ด ์คํ๋ ค ๋๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ๋น๋์ผ๋ถ๊ณผ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋ ์ฌ์ด์ ์๊ด๊ด๊ณ์์ ํตํ์ฌ ๋น๋์ผ๋ถ
ํ๊ฒฝ์์ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ์ ์ถํ ์ ์์๋ค.
3) ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น๊ฐ ๋ฎ์์๋ก ๋น๋์ผ๋ถ์ ์ํ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๋์ง๋ง, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ๋ก ์นจํฌํ๋๋ฐ ์ค๋ ์๊ฐ์ด ์์๋๋ฉฐ, ์ผํ๋ฌผ ํ์ฐ์
๋ํ ์ ํญ์ฑ๋ฅ๋ ๋์๋ค.
4) ๊ณ ์ฐฝ ์ง์ญ์์ ํด์ ์ธ์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ํ์ฒด์ ๋ด๋ถ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ๋น๋์ผ๋ถ ์ํฅ์ด ์ฝํด์ง ์ง์ญ(1,000 m ์ด์)์ ๋ด๋ถ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ์ต๋ 5๋ฐฐ๊น์ง
์ฆ๊ฐํ์๋ค.
5) ๊ณ ์ฐฝ ์ง์ญ์์ ๋ฌผ-์๋ฉํธ๋น 60 % ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์ฒ ๊ทผ๋ถ ์ผํ๋ฌผ๋์ด e๋ฑ๊ธ์ธ 2.5 kg/m3์ ๋๋ฌํ๋ ๋ฐ์ ์ฝ 35๋
์ด ์์๋์์ผ๋ฉฐ, ์ ์ค์ , ๋์, ๋๊ฒฐ์ตํด ๋ฑ ์ดํํ๊ฒฝ์กฐ๊ฑด์ด ๋ณตํฉ์ ์ผ๋ก ์์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ e๋ฑ๊ธ ๋๋ฌ์๊ฐ์ ํจ์ฌ ๋ ์งง์์ง ๊ฒ์ผ๋ก
ํ๋จ๋๋ค.
6) ๋น๋์ผ๋ถ๋, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋, ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋ ๊ฐ์ ์๊ด๊ด๊ณ์์ ๋์ถํจ์ผ๋ก์จ, ๋น๋์ผ๋ถ ํ๊ฒฝ์์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋ ๋ฐ ์นจํฌ์ผํ๋ฌผ๋์ ์์ธกํ์ฌ ์ ์ ์ ์ผ๋ก
๋น๋์ผ๋ถ์ ์ํ ์ผํด์ ๋์ํ ์ ์๋ค๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํ์ธํ์๋ค.
๊ฐ์ฌ์ ๊ธ
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์ ํ๊ตญ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ฃผ์์ฌ์
๊ณผ์ (DNA ๊ธฐ๋ฐ ๋
ธํ ๊ต๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ค๋งํธ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ํ๋ซํผ ๋ฐ ํ์ฉ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ)๋ฅผ ํตํด ์ํ๋์์ผ๋ฉฐ, ์ด์ ๊ฐ์ฌ๋๋ฆฝ๋๋ค.
References
Castro P., De Rincon O. T., Pazini E. J., 2001, Interpretation of Chloride Profiles
from Concrete Exposed to Tropical Marine Environments, Cement and Concrete Research,
Vol. 31, No. 4, pp. 529-537
Japan Society of Civil Engineers (JSCE) , 2007, Standard Specification for Concrete
Structures-Design Methods, (In Japanese)
Kim J.-S., Kwon S.-J., 2019, Service Life Evaluation in RC Structure Near to Sea Shore
through Accelerated Chloride Diffusion Test, Journal of The Korea Institute for Structural
Maintenance and Inspection(In Korean), Vol. 23, No. 5, pp. 30-36
Korea Agency for Technology and Standards (KATS) , 2017, Standard Test Method for
Analysis of Chloride in Concrete and Concrete Raw Materials (KS F 2713), Seoul Korea
Korea Standard Association (KSA) (In Korean)
Lee J.-S., An G.-H., Kim D.-G., Park J.-J., 2010, Distribution Properties of Airborne
Chlorides in Korea, Journal of the Korea Concrete Institute(In Korean), Vol. 22, No.
6, pp. 769-776
Lee J.-S., An G.-H., 2012, Penetration Properties of Airborne Chlorides on Concrete
Exposed in Marine Environment, Journal of the Korea Concrete Institute, (In Korean),
Vol. 24, No. 5, pp. 553-558
Meira G. R., Andrade C., Padaratz I. J., Alonso C., Borba Jr. J. C., 2007, Chloride
Penetration into Concrete Structures in the Marine Atmosphere Zone-Relationship between
Deposition of Chlorides on the Wet Candle and Chlorides Accumulated into Concrete,
Cement and Concrete Composites, Vol. 29, No. 9, pp. 667-676
Ministry of Land, Infrastructure and Transport (MOLIT) , 2017, Detailed Guidelines
for Safety Inspection and Precise Safety Diagnosis of Facilities (2016-807), Sejong,
Korea; MOLIT. (In Korean)
Ministry of Land, Infrastructure and Transport (MOLIT) , 2019, Detailed Guidelines
for Safety and Maintenance of Facilities (Performance Evaluation)(2018-45), Sejong,
Korea; MOLIT. (In Korean)
Ministry of Oceans and Fisheries (MOF) , 2017, Korea Design Standard for Port and
Harbour Facilities (KDS 64 00 00), Sejong, Korea; MOF. (In Korean)
Moon H. Y., Lee J.-S., 2004, A Study on Performance of Devices for Measuring the Sea-Salt
Flying to the Concrete Structures in the Seashore, Journal of Korean Society of Civil
Engineers (In Korean), Vol. 24, No. 2a, pp. 417-422
Mustafa M. A., Yusof K. M., 1994, Atmospheric Chloride Penetration into Concrete in
Semitropical Marine Environment, Cement and Concrete Research, Vol. 24, No. 4, pp.
661-670
Public Works Research Institute (PWRI) , 1985, Nationwide Investigation of Airborne
Chlorides (I), Materials of Public Works Research Institute, 2203. (In Japanese)
Roy S. K., Chye L. K., Northwood D. O., 1993, Chloride Ingress in Concrete as Measured
by Field Exposure Tests in the Atmospheric, Tidal and Submerged Zones of a Tropical
Marine Environment. Cement and Concrete Research, Vol. 23, No. 6, pp. 1289-1306
Swatekititham S., 2004, Computational Model for Chloride Concentration on Concrete
Surface under Actual Environmental Condition, Ph.D. Dissertation, Kochi University