์ ์ค๊ธธ
(Jung-Kil Ahn)
1)
๋ฐ ๊ธฐํ
(Ki-Tae Park)
2)
๊ถ ์ฑ์ค
(Seung-Jun Kwon)
3)*
ยฉ The Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection
ํค์๋
๊ฐ์ฌ์ , CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ, ๊ท ์ด์ ํญ์ฑ, ์ด๊ธฐ ๊ท ์ดํ์ค, ํ๊ดด์๋์ง
ํค์๋
Steel fiber, CSA expansion agent, Crack resistance, Initial cracking load, Fracture energy
1. ์ ๋ก
์ฝํฌ๋ฆฌํธ๋ ์ฐ์ํ ์์ถ๊ฐ๋๋ฅผ ๊ฐ์ง์ง๋ง ์ธ์ฅ๊ฐ๋๊ฐ ์ฝํ ๋ฏ๋ก ์ธ์ฅ์์ญ์ ๋ณด๊ฐ์ฌ๋ฅผ ํ์๋ก ํ๋ค. ๋ํ์ ์ธ ๋ณด๊ฐ์ฌ๋ ์ฒ ๊ทผ์ด๋ฉฐ, RC (Reinforced
Concrete) ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๊ฐ์ฅ ๋ํ ์ ์ธ ์๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ค. ์ธ์ฅ์์ญ์์ ๋ณํ์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ๋ฐ์๋๋ ๊ท ์ด์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํด ๋ค์ํ ๋ณด๊ฐ์ฌ๊ฐ ํผ์
๋๋
๋ฐ, ๊ฐ์ฌ์ (Steel fiber)๋ ๋ํ์ ์ธ ๋ณด๊ฐ์ฌ๋ฃ๋ก ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ์ญํ์ ์ฅ์ ๋ค์ด ๋ณด๊ณ ๋์๋ค (ACI 1999; Adbar et al., 1997; Cho et al., 2012). ์ต๊ทผ ๋ค์ด ๋ค์ํ ์ฌ์ ์ฌ๋ฃ๊ฐ ํ ๋ชฉ ๊ณต์ฌ์ ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์์ง๋ง ์ฌ์ ํ ๊ฐ์ฌ์ ๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ, ์๊ธ์์ ์ฑ, ์ฐ์ฑํ๋ณด ๋ฑ์ ์ฅ์ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ๋ง์ด ์ฌ์ฉ๋๊ณ
์๋ค.
์ฝํฌ๋ฆฌํธ๋ ์ธ๋ถ ํ์ค์ ๋ํ์ฌ ๊ตฌ์กฐ์ ์ธ ์์ธ์ ์ํ ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ ์ ์์ง๋ง, ์ฌ๋ฃ์ ์ธ ํน์ฑ์ผ๋ก๋ ๋ง์ ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ๋ค. ๋ํ์ ์ผ๋ก ์ํ์ด์ ์ํ
๊ท ์ด (Rhee et al., 2010), ๊ฑด์กฐ์์ถ์ ์ํ ๊ท ์ด (Song et al., 2001), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด ํ์ธ์ ์ ์
์ ์ํ ์ฒ ๊ทผ๋ถ์ ํฝ์ฐฝ์๋ ฅ์ ์ํ ๊ท ์ด (Song et al., 2005) ๋ฑ์ด ๊ทธ ์์ด๋ค.
์ฌ๋ฃ์ ์ธ ๊ท ์ด์ ๋ํ ์ ํญ์ฑ์ ๋์ด๊ธฐ ์ํ์ฌ, ๊ฑด์กฐ์์ถ ์ ๊ฐ์ ๋ ํฝ์ฐฝ์ฌ์ ๊ฐ์ ํผํ์ฌ๋ฃ์ ์ฌ์ฉ๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๊ฑด์ ์ฑ ํ๋ณด๋ฅผ ์ํ์ฌ ๋งค์ฐ ํจ๊ณผ์ ์ด๋ค
(Yoo et al., 2012; Maltese et al., 2005). ํฝ์ฐฝ์ฌ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ํ๋ฌผ์ ํ์ฑํ ์ฌ ๊ตฌ์ฒด์ ์ฒด์ ์ ์ฆ๊ฐ์ํด์ผ๋ก ์ธ์ฅ์ ์ํ ๊ท ์ด์ ๋ณด์ํ ๊ณ ๊ฑด์กฐ์์ถ ์ ๊ฐ์ ๋ ๊ณต๊ทน์์ ํ๋ฉด์ฅ๋ ฅ์
๊ฐ์์์ผ ๊ท ์ด ์ ์ ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ์๋ค (Yoo et al., 2012).
๋์ ๋จ์์๋ฉํธ๋์ ๊ฐ์ง๋ ๊ณ ์ฑ๋ฅ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ๋ ํํํ ์ฒด์ ์์ถ์ผ๋ก ์ธํด ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์๋๊ธฐ ์ฌ์ด๋ฐ, ์ ์ ํ ํฝ์ฐฝ์ฑ ํผํ์ฌ๋ฃ์ ํผ์
์ ํตํด ๊ท ์ด๋ฐ์์ ๋ํด
์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ์ ํญ ํ ์ ์๋ค. ๋ง์ผ ๊ตฌ์๋ ๋ถ์ฌ์์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ๊ฐ ํฝ์ฐฝํ๊ฒ ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ด๋ถ์ ๋งค๋ฆฝ๋๋ ๊ฐ์ฌ๋ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ฌ๋
๋ฐ๋ ฅ์ผ๋ก ์์ถ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋๋๋ฐ, ์ด๋ ํํ์ ํ๋ฆฌ์คํธ ๋ ์ฑ (Chemical prestressing)์ ๊ธฐ๋ณธ ๊ฐ๋
์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ค (Park et al., 2001; Sahamitmongkol et al., 2002).
ํํ์ ํ๋ฆฌ์คํธ๋ ์ฑ์ ์ํ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ฑด์กฐ์์ถ์ ์ํ ๊ท ์ด ์ ํญ์ฑ ๊ฐ์ (Han et al., 1998; 2001; Nagataki and Gomi, 1998), ์ธ์ฅ๊ฒฝํ ๋ฐ ์ฐํ ํน์ฑ (Ahn et al., 2003; Ahn, 2003; Kim, 2003)๊ณผ ๊ฐ์ ์ค๋ด์คํ์ ๊ธฐ๋ณธ์ผ๋ก ํ ์ฐ๊ตฌ ๋ฟ ์๋๋ผ, ํ์ฅ์ ์ฉ์ฑ ํ๊ฐ์ ๊ฐ์ด ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋ ์ฐ๊ตฌ (Cho et al., 1999)๋ ์ํ๋์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋๋ถ๋ถ ๋งค๋ฆฝ๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ํ ํํ์ ํ๋ฆฌ์คํธ๋ ์ฑ์ด๋ฉฐ, ๊ฐ์ฌ์ ๊ณผ ํฝ์ฐฝ์ฌ๊ฐ ๋์์ ์๋ฉํธ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ํผ์
๋์ด ์ฌ์ฉ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด์
๋ํ ์ญํ์ ์ฑ๋ฅ ๋ฐ ๊ท ์ด ์ ํญ์ฑ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋งค์ฐ ์ ํ์ ์ด๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ CSA (Calcium Sulfo Aluminate) ํฝ์ฐฝ์ฌ์ ๊ฐ ์ฌ์ ๋ฅผ ํผ์
ํ ์๋ฉํธ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด ๋ถ์ฌ์ ๋ํ์ฌ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ญ ํ์ ์ฑ๋ฅ์
๋ถ์ํ๊ณ ๋
ธ์น๋ฅผ ๊ฐ์ง ๋ณด ๋ถ์ฌ๋ฅผ ์ ์ํ์ฌ ๊ท ์ด ์ ํญ์ฑ ๋ฐ ํ๊ดด์๋์ง ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํํ์๋ค.
2. ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ฐ CSA ํฝ์ฅ์ฌ์ ํน์ฑ
2.1. ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์๋ฉํธ ๋งคํธ๋ฆญ์ค์ ํ๊ดด ํน์ฑ
์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๊ท ์ด ์ ๋จ์์์ ํ๊ดด์งํ์์ญ์ Fig. 1(a)๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ฏธ์๊ท ์ด๋ถ๋ถ (micro-cracking)๊ณผ Fig. 1(b)์ ๋ธ๋ฆฌ์ง๋ถ ๋ถ (bridging)์ผ๋ก ๋๋ ์ ์๋ค. ๋ฏธ์๊ท ์ด๋ถ๋ถ์ ์์๋ถ๋ถ์ด ๋ ๊ณต๊ทน์ ํ๋, ๊ณจ์ฌ์ ์๋ฉํธ ์ฌ์ด์ ๊ฒฝ๊ณ๋ฉด์์ ์ ์ฐฉ์ ์์ค ๋ฑ
๋ฏธ์ ํ์์ ์กฐํฉ์ผ๋ก ํ์
ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ธ๋ฆฌ์ง๋ถ ๋ถ์ ๊ท ์ด๋ฉด์์ ๊ณจ์ฌ๋ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ฌ๋ก ์ธํ์ฌ ์๋ ฅ์ ์ ๋ฌ ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ ์์ญ์ ๋ํ๋ธ๋ค. ํ๊ดด๊ฐ
์งํ๋๋ ๋์ ๊ท ์ด ์ ๋จ์ ํ๊ดด์งํ์์ญ์ ์ฐํ ์ํ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ํ ๊ดด๊ฑฐ๋์ ์ง๋ฐฐํ๊ฒ ๋๋ค (Okamura and Maekawa, 1991).
๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋ณดํต ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๊ท ์ด ๊ฑฐ๋ ์ ์์ด์ ์๋นํ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค. ์ฝํฌ๋ฆฌํธ๊ฐ ๊ณจ์ฌ, ์๋ฉํธ ํ ์ด์คํธ์ ๊ฒฝ๊ณ๋ฉด์์์ ์๋์ ์ธ
๊ฐ๋์ ์์กดํ์ฌ ๊ณจ์ฌ์ pull out, ํ๊ดด ๋ฑ์ ์ํด ์๋ ฅ์ด ์ ๋ฌ๋๋ ๊ฒ๊ณผ๋ ๋ค๋ฅด๊ฒ ๊ฐ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ์ ๋ถ์ฐ๋์ด ์
๋ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ pull out, ๋๋ ํ๊ดด๊ฐ ์ผ์ด๋ ๋๊น์ง ์๋ ฅ ์ ๋ฌ ์ ์ญํ ์ ์ํํ๊ฒ ๋๋ค. ๋ณดํต ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๊ฒฝ ์ฐ ์๊ณ ๊ท ์ด ์ด๋ฆผ
ํญ (Critical cracking opening width)์ ์ฌ์ฉ๋ ์ฌ์ ๊ธธ์ด์ ์ ๋ฐ ์ ๋์์ ํ์ฑ๋๋ค๊ณ ์๋ ค์ ธ ์๋ค (Ahn, 2003).
Fig 1.
Fracture progress in concrete (Ahn 2003)
2.2. CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ์ ํน์ฑ
์ผ๋ฐ ํด๋ง์ปค๋ 4๋ ์กฐ์ฑ๊ด๋ฌผ (C3A,C2S ,C3A , C4AF)์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋๋๋ฐ,
C
4
A
3
S
ยฏ
๊ณ ํด๋ง์ปค๋ ์ฒจ๊ฐ๋๋ ์๋ฃ์ ๋ฐ๋ผ ์๋ฃจ๋ฏธ๋๊ณ ๊ด๋ฌผ
C
4
A
3
S
ยฏ
,
ฮฒ
C
2
S
-
C
4
A
3
S
ยฏ
์ ์ป์ ์ ์ ๋ค. ๋ํ ์ํ๋ฌผ๋ก๋ ์นผ์ ์๋ฃจ๋ฏธ๋ค์ดํธ ์ํ๋ฌผ (CAH)๊ณผ ์นผ์์ค๋ฆฌ์ผ์ดํธ ์ํ๋ฌผ (CSH)์ด ์์ฑ๋๋ค.
C
4
A
3
S
ยฏ
๊ณ ํด๋ง ์ปค๋ ๊ธฐ์กด์ ์ธ ํํ์กฐ์ฑ์ด
CaO
-
A
l
2
O
3
-
S
O
3
๋ก์,
A
l
2
O
3
์ด ๋ง์ผ๋ฉด ์กฐ๊ฐ์ฑ, SO3 ์ด ๋ง์ผ๋ฉด ๊ณ ๊ฐ๋์ฑ, CaO ์ฑ๋ถ์ด ๋ง ์ผ๋ฉด ํฝ์ฐฝ์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋๋ค (Kim, 2003). JIS A 6020์์๋ ๋ฌผ๊ณผ ์๋ฉํธ๊ฐ ์์์๋ ์ํ๋ฐ์์ ์ํด ์ํธ๋ฆฐ์์ดํธ ๋ ๋ ์์ฐํ์นผ์์ ์์ฑํ๋ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ๋ฅผ ํฝ์ฐฝ์ํค ๋ ํผํ์ฌ๋ฃ๋ก
์ ์ํ๊ณ ์๋ค. ๋ณดํต Kํ, Sํ, Mํ๊ณผ ์ํ ๊ณ ํฝ์ฐฝ์ฌ (Oํ)์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ๋๋ฐ, ์ ์๋ ์ํธ๋ฆฐ์์ดํธ์ ํ ์ฑ์ ์ ๋ํ๊ณ ํ์๋ ์ฐํ์นผ์์ ์ฃผ์ฑ๋ถ์ผ๋ก
์์ฐํ์นผ์์ ์ ๋ํ๋ค.
Fig. 2์์๋ Nagataki (1998)์ CSA๊ณ ํฝ์ฐฝ์ฌ์ ์ํํฝ์ฐฝ๊ณผ์ ์ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค. ํ์ฑ๋ ์์ฐํ์นผ์์ 3CaOโข3Al2O3โขCaSO4 ๋ฐ ์ ๋ฆฌ์๊ณ ์ ๋ฐ์ํ์ฌ ์นจ์์ ์ํธ๋ฆฐ์์ดํธ๋ฅผ ์์ฑํ๊ณ ์ด๊ฒ์ด ํฝ์ฐฝ์ ์ฃผ์์ธ์๊ฐ ๋๋ค. ์ (1)~์ (3)์์๋ Kํ, S ํ, Mํ์ ํํ๋ฐ์์์ ๋ํ๋ด๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ์ ๋ฏธ์ผ๋์ฆ์ ๋ํด์๋ ๊ธฐ์กด์ ์ฐ๊ตฌ (Kim et al., 2003; Han et al., 1998; 2011)์ ์ ๋ํ๋ ์๋ค.
3. ์คํ๊ณํ ๋ฐ ๋ฐฐํฉ
3.1. ๋ฐฐํฉ
CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ์ ๊ฐ์ฌ์ ๋ฅผ ํผ์
ํ ์๋ฉํธ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ์ ์กฐ ๋ฅผ ์ํ์ฌ w/c (water to cement) ๋น๋ 0.4๋ก ํ์์ผ๋ฉฐ, CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ ํผ์
์
์๋ฉํธ ์ค๋์ 10%๋ก ์นํํ์๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ๋ ์ ์ฒด ์ฒด์ ์ 1.0%๋ฅผ ํผ์
ํ์๋๋ฐ, ๊ธฐ์กด์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ํ๋ฉด 0.5~1.5% ์ฌ์ด์์ ์ต์ ์ ๊ฐ์ฌ์ ์ฒด์ ๋น๊ฐ
๊ฒฐ์ ๋๋ค๊ณ ์ ๋ ค์ ธ ์๋ค (Ahn, 2003; ACI 544, 1999). ๋ํ ๊ฐ์ฌ์ ์ ๋ญ ์นจํ์์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ฉ๋ผ๋๊ณ ์ ๋ํ์ ๋ฅผ ์๋ฉํธ ์ค ๋ 0.15% ์ฒจ๊ฐํ์๋ค.
Table 1์์๋ CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ์ ํํ์ฑ๋ถ์, Table 2์์๋ ๊ฐ์ฌ์ ์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ฑ๋ฅ ๋ฐ ์ฌ์ง์ ์๋กํ์์ผ๋ฉฐ, ์ํธ์ ์กฐ๋ฅผ ์ํ ์๋ฉํธ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด ๋ฐฐํฉ์ Table 3์ ๋ํ๋ด์๋ค. ๋ณธ ์ฐ ๊ตฌ์์๋ ๊ฐ์ฅ ์ผ๋ฐ์ ์ธ Kํ CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ๊ฐ ์ฌ์ฉ๋์๋ค. Table 3์์ N์ ๋ณดํต ์๋ฉํธ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด๋ฅผ, S๋ CSA ๋ชจ๋ฅดํ ๋ฅด๋ฅผ, NSF๋ ๋ณดํต๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ๊ฐ์ฌ์ ๋ฅผ, SSF๋ CSA ๋ชจ๋ฅดํ ๋ฅด์ ๊ฐ์ฌ์ ๋ฅผ ํผ์
ํ ๋ฐฐํฉ์
๋ํ๋ธ๋ค. ๊ท ์ด์ ์ด์ฉ์ผ๋ก ํฝ ์ฐฝ์ฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ํฐ ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋์ง ์์ง๋ง, ํํ์ ํ ๋ฆฌ์คํธ๋ ์ฑ์ ์ํด ํฝ์ฐฝ์ฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋น๊ต์ ๋ง์ ์ ์ด
ํฌ์
๋๋ฏ๋ก ๊ณผํฝ์ฐฝ์ ์ํ ๊ท ์ด๋ฐ์์ ์ฐ๋ ค๊ฐ ์๋ค. ๊ธฐ์กด ์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ฐธ์กฐํ์ฌ 10%์ ์๋ฉํธ ๋ฐ์ธ๋๋์ CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ ๋ก ์นํํ์ฌ ๋ฐฐํฉ์ ์กฐ์ ํ์๋ค
(Park et al., 2001).
Table 1.
Chemical composition of CSA expansion admixture (Unit: %)
Ig.loss
|
Insol.
|
SiO2 |
Al2O3 |
Fe2O3 |
CaO
|
MgO
|
SO3 |
Sum
|
F-CaO
|
0.8
|
1.4
|
4.0
|
10.0
|
1.2
|
52.5
|
0.6
|
30.0
|
99.1
|
16.0
|
Table 2.
Indent type steel fiber and shape
Type
|
Length (mm)
|
Width (mm)
|
Thickness (mm)
|
Aspect ratio (l/d)
|
Tensile strength (MPa)
|
Indent shape
|
30.00
|
0.50
|
0.40
|
59
|
1,065
|
|
Table 3.
Mix proportions for cement mortar specimens
Types
|
W/(C+E)(%)
|
E/(E+C)(%)
|
Unit weight (kg/m3)
|
W
|
C
|
E
|
S
|
F
|
N
|
40.0
|
0.0
|
356.0
|
891.0
|
0.0
|
891.0
|
0.0
|
S
|
10.0
|
356.4
|
801.9
|
89.1
|
0.0
|
NSF
|
0.0
|
356.0
|
891.0
|
0.0
|
78.5
|
SSF
|
10.0
|
356.4
|
801.9
|
89.1
|
78.5
|
3.2. ์ญํ์ ์ฑ๋ฅ ์คํ
4๊ฐ์ง ์ข
๋ฅ์ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ๋ํ ์ญํ์ ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ ํด, ์์ถ๊ฐ๋, ํ์ฑ๊ณ์, ํฌ์์ก๋น๊ฐ ์ธก์ ๋์๋ค. KS F 2562 ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ์์ถ๊ฐ๋
์ํ์ ์ํํ์์ผ๋ฉฐ, KS F 2738์ ๋ฐ๋ผ ํ์ฑ๊ณ์์ ํฌ์์ก๋น๊ฐ ์ธก์ ๋์๋ค. ์ํ์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ชจ ๋ ์์ฃผํ ๊ณต์์ฒด๋ ์ํ ์ํ ์ง์ ๊น์ง ์์์จ๋๋ฅผ
20ยฑ2ยฐC ๋ก ์ ์งํ์์ผ๋ฉฐ ์์ํฌ๋ฅผ ๋ฎ์ด ์๋ถ์ ๊ณต๊ธํ์๋ค. CSA ๋ชจ ๋ฅดํ๋ฅด์ ์์ ๋ฐ ๊ตฌ์ ํฝ์ฐฝ๋ฅ ์ ์ด๋ฏธ ๊ธฐ์กด์ ์ํ๊ฒฐ๊ณผ (Ahn et al., 2013)์์ ์ ์ ์๋ฏ์ด ์ฐ์ํ ํฝ์ฐฝํน์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์์ ํ์ธํ์๋ค.
3.3. ๊ท ์ด์ ํญ์ฑ ๋ฐ ํ๊ดด์๋์ง ์คํ
3.3.1. ์ํธ์ ์ ์ ๋ฐ ์ ์กฐ
ํ๊ดดํน์ฑ ์ํ์ฉ ์ํธ์ Table 3์์ ์ ์ํ 4๊ฐ์ง ๋ฐฐํฉ ์ค ๊ฐ์ฌ์ ๋ฅผ ํผ์
ํ ๋ฐฐํฉ (NSF, SSF)์ ๋ํ์ฌ 5๊ฐ์ ์ํธ ์ ์ ์ํ์๋ค. ์ํธ์ ์ ์์ 150ร150ร550mm์ด๋ฉฐ
์ง๊ฐ ๊ธธ์ด๋ฅผ 450mm๋ก ์ค์ ํ์๋ค. ๋
ธ์น ๊ธธ์ด๋ ์ํธ ๋์ด์ 1/2 ์ธ 75mm๋ก ํ์์ผ๋ฉฐ ๊ฐ์ฌ์ ๋ Table 2์์ ์ธ๊ธํ indent shape ๊ฐ์ฌ์ ๋ฅผ ์ ์ฒด ์ ์ ๋น 1%๋ก ํผ์
ํ์๋ค. ์ฌ๋ น 2์ผ์ ํํํ์ฌ 20ยฑ2ยฐC๋ฅผ ์ ์งํ๋ฉด์ ์ต์ค์์์ ์ค์ํ์์ผ๋ฉฐ
์คํ์ 28์ผ ์์ํ ์ํํ์๋ค. Fig. 3์์๋ ์ํธ์ ์ ์ ๊ณผ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
์ํธ ์ ์กฐ๊ณผ์ ์ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค.
Fig 3.
Sample geometry and mixing stage for the test
3.3.2. ํ๊ดดํน์ฑ์คํ
๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ CSA ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ํ๊ดดํน์ฑ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด TC-992 ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ํ๊ดด์คํ์ ์ํํ์๋ค. ๋
ธ์น๋ฅผ ์ค ๋ณด ๋ถ์ฌ์ ๋ํด์ 3์ ํจ ์ํ์
์ํํ์์ผ๋ฉฐ ํ์ค ์ฌํ ๋จ๊ณ ์ ๋ฐ๋ผ ํด๋ฆฝ๊ฒ์ด์ง๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ท ์ด๊ฐ๊ตฌ๋ณ์ (CMOD: Crack mouth opening displacement)๋ฅผ
์ธก์ ํ์๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ณํ๋์ด ํด ์ ์์ผ๋ฏ๋ก LVDT๋ฅผ ํตํ ์ฒ์ง๋ ๊ฐ์ด ์ธก์ ํ์๋ค. ์ฌํ ์๋๋ ์์ ์ ์ธ ํ๊ดด๋ฅผ ์ ๋ํ
๊ธฐ ์ํด ํ์ค์ ์ ์ฒ์ง ์๋๊ฐ 0.06mm/min๊ฐ ๋๋๋ก ์ ์ดํ ์์ผ๋ฉฐ, ํ์ค-๊ท ์ดํญ (Load-CMOD) ๊ด๊ณ๋ฅผ ํตํด ์ธ์ฅํน์ฑ ๋ฐ ํ๊ดด์๋์ง๋ฅผ
๋์ถํ์๋ค. JCI ๊ท์ค์์๋ 0.075~0.15mm/min ์ ์ ์ํ๊ณ ์์ผ๋ ๋ณธ ์คํ์์๋ ์ฝ๊ฐ ๋ฎ์ ์ฌํ์๋๋ก ํ ๊ฐํ์๋ค.
Fig. 4์์๋ ์ํ ์ํ ๋ฐ ํ๊ดดํ์ ์ํธํํ๋ฅผ ๊ฐ์ด ๋ ์ํ์๋ค. ๋ํ TC-992 (Yoshinori and Yuichi, 2002) ๊ธฐ์ค ์ ์ฐธ๊ณ ํ์ฌ ํ๊ดด์๋์ง (Gf)๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค. ํ๊ดด์๋์ง ๋ ์ถ์ ์ (4a, 4b)์ ๊ฐ์ผ๋ฉฐ ์ ํจ์ซ์ 3์๋ฆฌ๊น์ง ๊ตฌํ๋ค.
Fig 4.
Fracture test setup and sample after break up
์ฌ๊ธฐ์ Gf ์ ํ๊ดด์๋์ง (N/mm), W0 ๋ฐ W1 ๋ ๊ณต์ ์ฒด ํ๋จ๊น์ง์ ํ์ค-CMOD ๊ณก์ ์ ์๋๋ฉด์ (Nโmm)์ ๊ณต์์ฒด์ ์์ค ๋ฐ ์ฌํ์ ์ด์ฅ์น๊ฐ ํ๋ ์ผ (Nโmm), Alig ๋ ligament์ ๋ฉด์ (mm2), m1 ๋ ๊ณต์์ฒด์ ์ง๋ (N), S ๋ ์ฌํ์คํฌ (mm), L ์ ๊ณต์์ฒด์ ์ ๊ธธ์ด (mm), m2 ๋ ํ๋จ๋ ๋๊น์ง ๊ณต์์ฒด์ ๋ถ์ฐฉ๋ ์ ์ด์ฅ์น์ ์ค๋ (N), CMODc๋ ํ๋จ์์ ๊ท ์ด๊ฐ๊ตฌ๋ณ์ (mm)๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค.
4. CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ ๋ฐ ๊ฐ์ฌ์ ๋ฅผ ํผ์
ํ ์๋ฉํธ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ๊ท ์ด์ ํญ์ฑ ๋ฐ ํ๊ดดํน์ฑ ํ๊ฐ
4.1. ์ญํ์ ์ฑ๋ฅ ํ๊ฐ
3.2์ ์์ ์ธ๊ธํ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ญํ์ ์ฑ๋ฅ (์์ถ๊ฐ๋, ํ์ฑ ๊ณ์, ํฌ์์ก๋น)์ ๋ํ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด์๋ค. Table 4์ ์๋ ๋ณดํต ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ์์ถ๊ฐ๋๋ฅผ ๋ ํ๋ด์์ผ๋ฉฐ, Fig. 5์์๋ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ณดํต ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ๋ํ ๊ฐ๋๋น๋ก ๋ํ๋ด์๋ค.
Table 4.
Compressive strength in various mix conditions
Types
|
Without Steel Fiber (MPa)
|
With Steel Fiber (MPa)
|
N
|
S
|
NSF
|
SSF
|
1
|
49.4
|
49.5
|
51.9
|
53.7
|
2
|
52.4
|
49.7
|
53.5
|
60.3
|
3
|
52.7
|
48.2
|
55.5
|
59.5
|
Average
|
51.5
|
49.1
|
53.6
|
57.8
|
Table 5.
Results of elasticity and Possion's ratio
Types
|
Without Steel Fiber (MPa)
|
With Steel Fiber (MPa)
|
N
|
S
|
NSF
|
SSF
|
Elasticity (MPa)
|
28,640
|
26,120
|
30,810
|
27,950
|
Possion's ratio
|
0.228
|
0.250
|
0.249
|
0.256
|
Fig 5.
Strength ratio to normal cement mortar
์์ถ๊ฐ๋ ๊ฒฐ๊ณผ์์ ์ ์ ์๋ฏ์ด CSA ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ๊ฒฝ์ฐ (S) ๋ณดํต ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ๋นํด ์ฝ๊ฐ ๊ฐ๋๊ฐ์๊ฐ ๋ฐ์ํ์๋๋ฐ, ์ด๋ ๋์ผํ ๋จ์ ๊ฒฐํฉ์ฌ๋์ ๊ฐ์ง์ง๋ง,
Table 3๊ณผ ๊ฐ์ด ๋จ ์ ์๋ฉํธ๋์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
์ฝํฌ ๋ฆฌํธ๋ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด๋ ์ธ์ฅ๊ฐ๋ ์ฆ๊ฐ์๋ ํจ๊ณผ๊ฐ ํฌ์ง๋ง (Kim, 2003; Ahn et al., 2013), ์์ถ๊ฐ๋์์๋ ํฐ ๊ฐ๋์ฆ์ง์ ๋ณด ์ด์ง ์์ผ๋ฉฐ ์ค๊ณ์ ๊ฐ๋์ฆ๊ฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ง ์๋๋ค (ACI, 1999). NSF์์ 4.2%์ ๊ฐ๋์ฆ๊ฐ๊ฐ ๋ฐ์ํ์์ผ๋ CSA์ ๊ฐ์ฌ์ ๋ฅผ ํผ์
ํ SSF์์๋ 12.3%์ ๊ฐ๋์ฆ๊ฐ๊ฐ ๋ฐ์ํ์ ๋ค. ์ด๋ CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ์
์ํ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ด๋ถ์ ๊ฐ์ฌ์ ๊ฐ ํจ๊ณผ ์ ์ผ๋ก ๊ตฌ์ํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ฐ๋์ฆ๊ฐ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋๋ฐ, ํฐ ์์ถ๊ฐ๋ ์ฆ๊ฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค๊ณ ํ๋จ๋
๋ค. ํ์ฑ๊ณ์์ ํฌ์์ก๋น์ ํ๊ท ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ Table 5์ ๋ํ๋ด ์์ผ๋ฉฐ ๋ณดํต๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ๋ํ ํ์ฑ๊ณ์ ๋ฐ ํฌ์์ก๋น์ ์ฆ๊ฐ ๋น๋ฅผ Fig. 6์ ๋ํ๋ด์๋ค.
Fig 6.
Ratio of elasticity and Possionโs ratio
ํ์ฑ๊ณ์๋ NSF์์, ํฌ์์ก๋น๋ SSF์์ ๊ฐ์ฅ ํฌ๊ฒ ์ฆ ๊ฐํ์์ผ๋ 10% ์์ค์ผ๋ก ์ญํ์ ์ฑ๋ฅ์ ํฐ ์ฐจ์ด๋ ๋ฐ๊ฒฌ๋ ์ง ์์๋ค. ํฝ์ฐฝ์ฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ
๋ฐฐํฉ์์๋ ์ํธ๋ฆฐ์์ดํธ๊ฐ ์ ์ฑ๋๋ฏ๋ก ์๋ฉํธ ์ํ์ ์ํ CSH ๋ณด๋ค ๊ฐ๋๊ฐ ๋ฎ๊ฒ ๋๋ฉฐ, ์ด์ ๋ฐ๋ผ ์ฝ๊ฐ ๋ฎ์ ํ์ฑ๊ณ์๊ฐ ํ๊ฐ๋์๋ค. ํฐ ์ฐจ์ด๋ ์
๋์ง๋ง SSF ๋ฐฐํฉ์์๋ ์ด๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ฌ๋ค.
4.2. ๊ท ์ด์ ํญ์ฑ ๋ฐ ํ๊ดด์๋์ง ํ๊ฐ
4.2.1. ํ๊ดด๊ฑฐ๋ ๋ฐ ๊ท ์ด์ ํญ์ฑ ํ๊ฐ
Fig. 7์์๋ 3์ ํจ ์ํ์ ํตํด ๊ฐ์ฌ์ ๋ก ๋ณด๊ฐ๋ ๋ณดํต ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด ํจ ๋ถ์ฌ (NSF) ๋ฐ CSA ํฝ์ฐฝ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด ํจ ๋ถ์ฌ (SSF)์ ๋ํ์ฌ ํ์ค-์ฒ์ง๊ณก์ ๋ฐ
ํ์ค-๊ท ์ด๊ฐ๊ตฌ๋ณ์ (CMOD) ์์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋์ํ์๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ์ ๋ธ๋ฆฌ์งํจ๊ณผ๋ก ์ธํด ์ฒ์ง ๋์ด ๋ง์ด ์ฆ๊ฐํ์์ผ๋ฉฐ, ํฝ์ฐฝ์ฌ๊ฐ ํผ์
๋์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ด ๊ธฐ
๊ท ์ด ํ์ค์ด ์ปค์ง๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฝํฅ์ ๋ด ๋ถ์ ์ฒ ๊ทผ์ ๋งค๋ฆฝํ์ฌ ์คํํ ๊ธฐ์กด์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น์ทํ ๊ฒฝ ํฅ์ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋๋ฐ (Kim, 2003), SSF์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ์ฌ์ ์ ๋ํ ํํ์ ํ๋ฆฌ์คํธ๋ ์ฑ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ฐ ์ํธ์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ด์ธ์ ์ด์์ ์ผ๋ก ํ๊ดด๊ฐ ๊ด์ฐฐ๋ ์ํธ์ ๋ํ์ฌ ๋ํ์ ์ธ
ํ๊ดดํน์ฑ์ Fig. 8์ ๋น๊ตํ์๋ค. ์ด์์ ์ธ ํ๊ดด๋ Pre-peak์์๋ ๊ท ์ด๋ฐ์์ผ๋ก ์ธํ ๊ฐ์ฑ๋ณ๋์ด ํฌ์ง ์๊ณ Post-peak์์๋ ์๋งํ๊ฒ ํ์ค-์ฒ์ง-๊ท ์ด๊ฐ๊ตฌ๊ฐ
์ ๋ํ๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค.
Fig 7.
Load-displacement and Load-CMOD for NSF and SSF
Fig 8.
Comparison of Load, displacement, and CMOD in NSF and SSF
Fig. 8์์ ์ ์ ์๋ฏ์ด NSF ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ๋นํด SSF ๋ชจ๋ฅด ํ๋ฅด์์ ๋์ ํจ์ ํญ ์ฑ๋ฅ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ๊ท ์ด์ ํญ์ฑ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ด๊ธฐ๊ท ์ด ์ ๋ฐํ์ค์
๋ถ์ํ์์ผ๋ฉฐ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฅผ Table 6๊ณผ ๊ฐ๋ค.
Table 6.
Initial cracking load of NSF and SSF
Types
|
Without CSA (KN)
|
With CSA (KN)
|
NSF
|
SSF
|
1
|
5.99
|
10.10
|
2
|
5.21
|
9.37
|
3
|
5.31
|
9.50
|
Average
|
5.50
|
9.64
|
CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ์ ๊ฐ์ฌ์ ๋ฅผ ํผ์
ํ ๊ฒฝ์ฐ์์ ํฝ์ฐฝ์ฌ๋ฅผ ํผ์
ํ์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ณด๋ค 1.75๋ฐฐ์ ์ด๊ธฐ๊ท ์ดํ์ค ์ฆ๊ฐ๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์์๋๋ฐ, ์ด๋ ํฝ์ฐฝ์ฌ ํผ์
์
๋ฐ๋ผ ๋ด๋ถ ๊ฐ์ฌ์ ์ ํํ ์ ์ธ ๊ตฌ์์ด ๋ฐ์ํ์ฌ ํจ์ธ์ฑ์ด ์ฆ๊ฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ์ง ์ ์ ์ธ ๋น๊ต๋ ์ด๋ ต์ง๋ง, ๊ธฐ์กด์ ์ฐ๊ตฌ์์๋ (Kim, 2003) CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ์ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋ํด์ ์ด๊ธฐ๊ท ์ดํ ์ค์ ๋น๊ตํ์๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ๋ฅผ ํผ์
ํ ๋ณดํต ์ฝํฌ๋ฆฌํธ๋ณด๋ค ๊ฐ์ฌ ์ ํผ์
CSA ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์์
1.10~1.69๋ฐฐ์ ์ฆ๊ฐ๊ฐ ํ๊ฐ๋์ ๋๋ฐ, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น์ทํ ๊ฒฝํฅ์ ๋ํ๋ด์๋ค. ๋ํ ๊ธฐ์กด ์ ์ฐ๊ตฌ์์๋ 1%์ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
๋ณด๋ค 2%์ ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
์ด
CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ ๋์ฑ ํจ๊ณผ์ ์์ ์คํ์ ์ผ๋ก ํ ๊ฐํ์๋ค.
4.2.2. ํ๊ดด์๋์ง ํ๊ฐ
๊ท ์ด ๋ฐ์ ๋ฐ ์ง์ ์๋ ํ๊ดด์๋์ง๊ฐ ์๋น๋๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ํ๊ดด์๋์ง์ ๋น๊ต๋ฅผ ํตํด ๊ฐ์ฌ์ ์ CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ ์ฌ์ฉ ์ ๋ฌด ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ท ์ด์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
์ ์ ํ๋๋ก ์ผ๋ณธ ์ฝํฌ๋ฆฌํธํํ์ TC -992 ๊ธฐ์ค์ ์๊ฑฐํ์ฌ ์คํ์ ์ํํ์ ์ผ๋ฉฐ, ๋ถ์ฌ ๋์ด๋ฅผ D๋ผ๊ณ ํ ๋ CMOD๊ฐ 0.02D (3mm), 0.04D
(6mm), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ๋จ์์ ํ๊ดด์๋์ง๋ฅผ ์ฐ์ถํ์๋ค. Table 7์์๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด (NSF)์ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ CSA ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด (SSF) ํจ๋ถ์ฌ์ ํ๊ดด์๋์ง๋ฅผ ๋ํ๋ด์์ผ๋ฉฐ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ Fig. 9์ ๋ํ๋ด์๋ค.
Table 7.
Fracture energy of NSF and SSF with varying notch depth
Types
|
Fracture energy in NSF (N/mm)
|
CMOD 3mm
|
CMOD 6mm
|
CMOD final
|
1
|
0.9518
|
1.5738
|
2.2527
|
2
|
0.7478
|
1.1158
|
2.0146
|
3
|
0.7655
|
1.2180
|
2.5494
|
Average
|
0.8217
|
1.3025
|
2.2722
|
Types |
Fracture energy in SSF (N/mm) |
CMOD 3mm |
CMOD 6mm |
CMOD final |
1
|
1.3530
|
1.9986
|
2.7709
|
2
|
1.1600
|
1.6235
|
2.5469
|
3
|
1.2481
|
1.8999
|
3.1622
|
Average
|
1.2537
|
1.8407
|
2.8266
|
Fig 9.
Fracture energy in NSF and SSF with different notch depth
SSF ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์์๋ NSF ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ๋นํด CMOD๊ฐ 3mm ์ผ ๋์๋ 153%, 6mm์ผ ๋์๋ 141% ์ ๋ ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์ ์ผ๋ฉฐ, ์ต์ข
ํ๋จ์์๋
124.4% ํฌ๊ฒ ํ๊ฐ๋์๋ค. ์ต์ข
ํ๋จ ์์ ํ๊ดด์๋์ง๋ CMOD 3mm, 6mm์ ๋นํด์ ์ฝ๊ฐ ์๊ฒ ํ๊ฐ๋์๋๋ฐ, ์ข ๋ ์๋ฐํ ์คํ์ ํตํ์ฌ
๊ฐ์ ๋๋ฆฌ๋ผ ์์ ๋๋ค. SSF ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ๊ฒฝ์ฐ ํํ์ ํ๋ฆฌ์คํธ๋ ์ค์ ์์ฉ์ผ ๋ก ๊ท ์ด์ ํญ์ฑ์ด ๋๋ ทํ๊ฒ ํฅ์๋์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ chemical prestressing์ผ๋ก
์ธํ ํจ์ธ์ฑ์ฆ๊ฐ๋ ๊ธฐ์กด์ ์ฐ๊ตฌ (Ahn, 2003; Kim, 2003)์๋ ๊ฐ์ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์ด๊ณ ์๋ค.
5. ๊ฒฐ ๋ก
CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ๋ฅผ ํผ์
ํ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ๊ท ์ด ์ ํญ ์ฑ๋ฅ ํ๊ฐ๋ฅผ ํตํด ๋์ถ๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
-
์ฒด์ ๋น 1%์ ๊ฐ์ฌ์ ์ ์๋ฉํธ ๋ฐ์ธ๋์ 10% ์ค๋์ CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ๋ก ์นํํ์ฌ ๊ธฐ์กด์ ์๋ฉํธ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ๊ท ์ด์ ํญ์ฑ์ ๋น๊ตํ์๋ค. ์์ถ๊ฐ๋ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ
NSF (๊ฐ ์ฌ์ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด)์์๋ ๋ณดํต ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ๋นํ์ฌ 104.2% ์ ๊ฐ๋์ฆ๊ฐ๊ฐ ๋ฐ์ํ์์ผ๋ SSF (๊ฐ์ฌ์ +CSA)์์ ๋ 112.3%์ ๋์
์์ถ๊ฐ๋๊ฐ ํ๊ฐ๋์๋ค. SSF์์ ์ ๊ฐ๋์ฆ๊ฐ๋ NSF์ ๋น๊ต์ ํฐ ์์ถ๊ฐ๋ ์ฆ๊ฐ๋ ์ ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
-
๊ฐ์ฌ์ ๋ฅผ ํผ์
ํ ๋ณดํต ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด๋ณด๋ค ๊ฐ์ฌ์ ํผ์
CSA ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์์ 1.75๋ฐฐ์ ์ด๊ธฐ ๊ท ์ดํ์ค์ ์ฆ๊ฐ๊ฐ ํ๊ฐ ๋์๋๋ฐ, ์ด๋ ํํ์ ํ๋ฆฌ์คํธ๋ ์ฑ์ ์ํ
๊ฐ์ฌ์ ์ ๋ธ๋ฆฟ์งํจ๊ณผ๊ฐ ํฌ๊ฒ ๋ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๊ฐ๋๋ค.
-
ํ๊ดด์๋์ง ํ๊ฐ์์๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ CSA ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ์๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ณด๊ฐ ๋ชจ๋ฅดํ๋ฅด์ ๋นํด CMOD๊ฐ 3mm์ผ ๋์๋ ์ฝ 153%, 6mm์ผ ๋์๋ ์ฝ 141%
์ ๋ ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์์ผ๋ฉฐ, ์ต์ข
ํ๋จ์์๋ 124% ํฌ๊ฒ ํ๊ฐ๋์ ๋ค. ๊ฐ์ฌ์ ์ CSA ํฝ์ฐฝ์ฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ์ต๋ํ์ค ์ ์ฆ๊ฐ ๋ฟ ์๋๋ผ ์ด๊ธฐ ๊ท ์ด์
๊ฐ์ง ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์ธ์ฑ ์ฆ๊ฐ์ ๋งค์ฐ ํจ๊ณผ์ ์์ ์ ์ ์๋ค.
๊ฐ์ฌ์ ๊ธ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ๊ตญ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฃผ์์ฌ์
(FRP Hybrid Bar๋ฅผ ํ์ฉํ ํด์ํญ๋ง๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์๋ช
ํฅ์ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ)์ ์ฐ๊ตฌ ๋น ์ง์์ ์ํด ์ํ๋์์ต๋๋ค.