μ΄κ° μ
(Kang-Seok Lee)
1)*
Β© Korea Institute for Structural Maintenance Inspection All rights reserved
ν€μλ
μ€μ μΈ΅, μ² κ·Όμ½ν¬λ¦¬νΈ, λ΄μ§λ³΄κ°, μ μ¬λμ μ€ν, RCSF, μΈλΆμ ν©ν
Key words
Medium- and low-rise, Reinforced concrete, Seismic strengthening, Pseudo-dynamic test, RCSF, External connection method
1. μ λ‘
κΈ°μ‘΄ μ½ν¬λ¦¬νΈ 건물μ μ€κ³, μ¬μ©μ¬λ£, μ곡 λ±μ΄ μ μ νκ² μ΄λ£¨μ΄μ§λ©΄ λ΄κ΅¬μ±μ΄ μ°μνκ³ λ°μꡬμ μΌλ‘ μ¬μ©μ΄ κ°λ₯ν λ€. κ·Έλ¬λ μ½ν¬λ¦¬νΈ 건물μ 건μ€
ν, κ°μ’
μμ°νμμΌλ‘ μΈ μμ μΈ λ¬Όλ¦¬μμ©μ λ°μΌλ©°, λν μ°μκ° λν΄μ§μλ‘ ννμ Β· 물리μ μΈ λ³ν λ± λ
Ένκ° μ§νλλ©° μ΄λ‘ μΈν κ°μ’
νμκ° λ°μνλ€.
νΉν μ€κ³, μ¬λ£, μκ³΅μ΄ λΆμ μ νκ±°λ μ¬μ© 쑰건 λ° νκ²½ μ‘°κ±΄μ΄ μ΄μ
ν κ²½μ°μλ κ·Έ μ·¨μ½ λΆμμ μ‘°κΈ° λ
Έν λ° μμμ΄ νμ νκ² λνλκΈ° λλ¬Έμ ꡬ쑰물μ
μμ μ±, λ΄κ΅¬ μ±, κΈ°λ₯μ± λ±μ΄ μ νλλ€. μ΄μ λ°λΌ μμ° μ¬λ λ° μμ μ¬κ³ κ΄λ ¨ λ°μλΉλμ κ·Έ νΌν΄κ·λͺ¨, νΉν μμ μ¬κ³ μ μ‘°μ¬λ΄μ©μ μνλ©΄ κ΅ν΅μμ
λ° νμ¬μ μν μμ μ¬κ³ μ κ±°μ μ μ¬νκ² κ±΄μ€κ΅¬μ‘°λ¬Ό, νΉν μ½ν¬λ¦¬νΈ ꡬ쑰물μ μμ μ¬κ³ κ° μ΅κ·Ό κΈμ¦ νκ³ μμΌλ©° νΌν΄κ·λͺ¨λ λν λκ·λͺ¨λ‘ νμ°λκ³ μλ
μΆμΈ μ΄λ€. μκΈ°μ μμΈμ μμ°μ μΈ λ
Ένν λ° μ£Όλ³ νκ²½μ λ³ν λλ μ€κ³ λ° μ곡μμ νμ§ μ€μ°¨, μ¦μΆ, μ€κ³λ³ν λ±μ νμ€ μ‘°κ±΄ λ³ν λ±μ λ°λΌ
μ½ν¬λ¦¬νΈ ꡬ쑰물 μ체 μ±λ₯ λ° κΈ°λ₯μ΄ μ νλμ΄ κ΅¬μ‘°λ¬Όμ λ
Έννλ₯Ό μ΄μ§νκ³ κ΅¬μ‘°μ±λ₯μ μ μ§μ μΌ λ‘ μ νμμΌ κ΅¬μ‘°λ¬Όμ μμ μ±μ λν΄ μ¬κ°ν λ¬Έμ λ₯Ό μΌκΈ°ν
κ³ μλ€κ³ μ¬λ£λλ€.
μ΄μ λ°λΌ μ½ν¬λ¦¬νΈ κ΅¬μ‘°λ¬Όμ΄ μμμ μ¬μ©κΈ°κ° μ€ μ ν¨ν κ² μ¬μ©λκ³ , κ·Έ κΈ°λ₯μ μΆ©λΆν λ°ννκΈ° μν΄μλ νμ ꡬ μ‘°λ¬Όμ μμ μ±μ κ²ν νμ¬μΌ νλ©°,
λ
Ένλ νμλΆμκ° λ°μ ν κ²½μ°μλ 보μ λ° λ³΄κ° λ±μ μ€μνμ¬ μμ μ±μ ν보ν΄μΌ νλ€. νΉν, μ΅κ·Ό λ€μ΄ κΈ°νλ³νμ λ°λ₯Έ μ§μ§λ°μ λΉλκ° μΌ λ³Έ,
μμ΄ν°, μ€κ΅ λ±μ λΉλ‘―νμ¬ μ μΈκ³μ μΌλ‘ μ¦κ°νκ³ μ μΌλ©°, κ΅λ΄μμλ κΈ°μμ² ν΅κ³μλ£ (KMA, 2014)μ μνλ©΄ μ§λ 31λ
κ° μ΄ 816νμ μ§μ§μ΄ κ΄μΈ‘λμμΌλ©°, κ·Έ μ€μμ κ· λͺ¨ 2μ΄μμ μ§μ§μ 1980λ
λμλ νκ· 15.6ν λ°μμ νμ μ§λ§,
2000λ
λμλ νκ· 44.9λ‘μ 20λ
μ¬μ΄ μ½ 3λ°° μ΄μ λ°μνκ³ μλ€λ μ¬μ€μ κ³ λ €νλ€λ©΄, λΉλ΄μ§μμΈλ₯Ό κ°μ§λ κΈ°μ‘΄ μ€Ξμ μΈ΅ μ½ν¬λ¦¬νΈ 건μΆλ¬Όμ
λν μ§μ§ μμ μ± ν보λ₯Ό μν λμ±
, μ¦ λ΄μ§λ³΄κ°μ λν μ€μμ±μ κΈ°μ§μ μ¬μ€μ΄λ©°, μμλλ μ§μ§κ·λͺ¨ λ° νΌν΄μ λ°λ₯Έ λ΄μ§λ³΄κ° μ€μμλ ν¨μ¨ μ μ΄λ©΄μ
κ²½μ μ μΈ λ°©λ²μ μνμ¬ μ΄λ£¨μ΄μ ΈμΌ νλ€.
ννΈ, κΈ°μ‘΄ μ½ν¬λ¦¬νΈ 건물μ λ΄μ§λ³΄κ° λ°©λ²μ κ°λμ¦μ§λ², μ°μ±λ₯λ ₯ ν₯μλ², μλμ§ ν‘μλ₯λ ₯ κ°μ λ² λ± μ λ§μ κ³΅λ² λ€μ΄ μ μλμ΄ μλ€ (MOE and KIEE, 2011). ννΈ Lee et al. (2009)μ μ°κ΅¬κ²°κ³Όμ μνλ©΄ κ΅λ΄ λΉλ΄μ§μμΈλ₯Ό κ°μ§λ 6 μΈ΅ λ―Έλ§μ μ€Ξμ μΈ΅ μ² κ·Όμ½ν¬λ¦¬νΈ 건물μ λλ€μλ κΈ°λ₯ λ μ² κ·Ό κ°κ²©μ΄ 30cmλ‘μ, μ λ¨νκ΄΄κ° λ°μν
κ°λ₯μ±μ΄ λ§€μ° λμ 건물 (JBDPA, 2003; Lee et al., 2002; FEMA, 1998) μ΄λ©°, λν κ·Ήν μνλ΄λ ₯μ΄ λ§€μ° λΆμ‘±νμ¬ μ°μ±λ₯λ ₯μ κ°μ μν€λ λ¨λ
곡λ²μ μ΄μ©ν λ΄μ§λ³΄κ°λ²μ λΉν¨μ¨μ μ΄λΌκ³ μ§ μ νκ³ μμΌλ©°, κ΅λ΄ λΉλ΄μ§μμΈλ₯Ό
κ°μ§λ μ λ¨νκ΄΄ν μ€Ξ μ μΈ΅ μ² κ·Όμ½ν¬λ¦¬νΈ 건물μ λ΄μ§μ±λ₯ ν₯μμλ κ°λμ¦μ§λ²μ΄ λ³΄λ€ ν¨μ¨μ μΈ λ΄μ§λ³΄κ°λ²μ΄λ©°, κ±°μ£Όμκ° κ±°μ£Όλ₯Ό νλ©΄μ λ΄ μ§λ³΄κ°μ μ€μν
μ μλ 곡λ², μλ₯Ό λ€μ΄ μΈμΈ‘νλ μμ μ μ©ν μΈλΆμ ν©κ³΅λ² λ±μ΄ κ²½μ μ μΈ μΈ‘λ©΄μμ νλΉνλ€κ³ κΈ° μ νκ³ μλ€.
κ·Έλ¬λ, κ°λμ μ¦μ§μν€λ μ¬λμ μΈ λ΄μ§λ³΄κ°λ²μ μ£Όλ‘ κ³¨μ‘°λ΄λΆμ λΌμμ λ¨λ²½μ²΄λ₯Ό μ¦μ€νλ λ°©λ², κ°μ’
ννμ μ² κ³¨νλ μμ 골쑰 λ΄μ μ μ€νλ λ°©λ²,
λ¨λ©΄μ μ¦Ξνμ€νλ λ°©λ² λ±μ 골쑰μ λ΄λΆμ ν©κ³΅λ²μ΄ μ£Όλ₯λ‘μ, 건물μ μ€λμ μ¦κ°μμΌμ κΈ°μ΄λ³΄κ°μ΄ νμνκ±°λ, 보κ°μμ
μμ 곡κ°ν보 κ° μ΄λ €μμ
μ΄μ©κ³΅κ°μ΄ μ νλμ΄ ν¨μ¨μ±μ΄ λ¨μ΄μ§κ³ , λν κΈ°μ‘΄ 골쑰μ μ ν©λΆμ μ곡 μ νμ±μ΄ μꡬλλ©°, 곡μ¬κΈ°κ°μ΄ μ₯κΈ°ν λ κ°λ₯μ±μ΄ λλ€.
λ°λΌμ μ΄λ¬ν λ¨μ μ 보μνκ³ κ·Ήλ³΅ ν μ μλ κ΅λ΄ μ€ β
μ μΈ΅ μ² κ·Όμ½ν¬λ¦¬νΈ 건μΆλ¬Όμ ꡬ쑰νΉμ±μ μ ν©νκ³ κ±°μ£Όμ κ° κ±°μ£Όλ₯Ό νλ©΄μ 보κ°κ³΅μ¬κ° κ°λ₯ν
μλ‘μ΄ κ°λμ¦μ§ν μΈ λΆμ ν©ν λ΄μ§λ³΄κ°λ²μ κ°λ°μ΄ νμνλ€κ³ μ¬λ£λλ€.
λ³Έ μ°κ΅¬μμλ κΈ°μ‘΄ κ°λμ¦μ§ν λ΄μ§λ³΄κ°λ²μ λ¨μ μ 보μΞ κ°μ ν μ μλ μλ‘μ΄ κ°λ
μ λ΄μ§λ³΄κ°λ²μΈ RCSF (Reinforced Concrete
Steel Frame) μΈλΆμ ν©ν λ΄μ§λ³΄κ°κ³΅λ²μ μ μν μλ€. RCSF 보κ°λ²μ κ±°μ£Όμκ° κ±°μ£Όκ° κ°λ₯νλ©΄μ λ΄μ§λ³΄ κ° κ³΅μ¬λ₯Ό μ€μν μκ° μμΌλ©°,
μ ν©λΆ μ곡μ±μ΄ νμνλ©°, νΉν νμ λ΄μ§λ³΄κ°λ μ°μ μ΄ κ°νΈν μ νμ μΈ κ°λμ νν λ΄μ§λ³΄κ°κ³΅λ²μΌλ‘ μ λ¨νκ΄΄κ° μ§λ°°μ μΈ λΉλ΄μ§μμΈλ₯Ό κ°μ§ λ κ΅λ΄ μ€Ξμ μΈ΅
μ² κ·Όμ½ν¬λ¦¬νΈ 건물μλ λ΄λ ₯νλ³΄κ° μ©μ΄ ν λ΄μ§λ³΄κ°κ³΅λ²μ΄λ€.
λ³Έ μ°κ΅¬μμ μ μν RCSF μΈλΆμ ν©ν 곡λ²μ μ μ©μ±μ κ²μ¦ ν λͺ©μ μΌλ‘ κΈ°μ‘΄ λΉλ΄μ§μμΈλ₯Ό κ°μ§λ μ€Ξμ μΈ΅ μ² κ·Ό μ½ν¬λ¦¬νΈ νκ΅κ±΄λ¬Όμ 골쑰λ₯Ό λμμΌλ‘
μ μ¬λμ μ€νμ μ€μ νμ¬ λ΄μ§λ³΄κ°ν¨κ³Όλ₯Ό κ²μ¦ λ° κ²ν νμλ€.
2. RCSF μΈλΆμ ν©ν λ΄μ§λ³΄κ°λ² κ°μ
Fig. 1μ λνλΈ κΈ°μ‘΄μ λ리 μ¬μ©λκ³ μλ 기쑴골쑰μ λ΄μ§λ³΄κ° νλ μμ μΈλΆμ ν©λ°©λ²μΈ μ² κ·Ό μΌλ―ΈμΉΌ κ²ΉμΉ¨ μ΄μ λ°©μμμλ μ ν©λΆ μ½ν¬λ¦¬νΈμ μ°μ±λ₯λ ₯μ΄ λΆμ‘±νμ¬
μ§μ§ λ°μ μ μ½ν¬λ¦¬νΈμ κ· μ΄ λ°μμ νμ°μ μ΄λΌ ν μ μμΌλ©°, κ· μ΄ λ°μμΌλ‘ μΈνμ¬ λ΄μ§λ³΄κ°μ₯μΉλ‘μ μ§μ§ νμ€ μ λ¬μ΄ μ°¨λ¨λμ΄ κΈ°μ‘΄ ꡬ쑰체μ λ΄μ§λ³΄κ°μ₯μΉμ
μΌμ²΄κ±°λμ ν΅ν ν¨μ¨μ μΈ λ΄μ§λ³΄κ°ν¨κ³Όλ₯Ό κΈ°λνκΈ° μ΄λ ΅κ² νλ€.
Fig. 1.
Drawbacks of existing connection method
λ³Έ μ°κ΅¬μμ μ μν RCSF μΈλΆμ ν©κ³΅λ²μ μκΈ°μ κ°μ κΈ°μ‘΄ μ² κ·Ό μΌλ―Έμ»¬ μ΄μλ°©μμ΄ κ°μ§λ λ¨μ , μ¦ μ ν©λΆ μΌμ²΄ μ± ν보 λ¬Έμ λ₯Ό 보μ λ° κ°μ ν
κ²μΌλ‘μ, Fig. 2μ λνλΈ κ²μ²λΌ RCSF μΈλΆμ ν©λ²μ κΈ°μ‘΄ ꡬ쑰체(A), κΈ°μ‘΄ ꡬ쑰체 보κ°μ© μ΅μ»€νλ μ΄νΈ(B), μ ν©μ© μ΅μ»€ λ³ΌνΈ(C), RCSF λ΄μ§ 보κ°μ© μ² κ³¨νλ μ(D),
컀λ₯μ
νλ μ΄νΈ(E), 컀λ₯μ
보κ°νλ μ΄νΈ(F), μνμ μμ§(G), μΈλΆ μ½ν¬λ¦¬νΈ λ§κ°(H)μΌλ‘ κ΅¬μ± λμ΄ μμΌλ©°, ꡬ쑰체 보κ°μ© μ΅μ»€νλ μ΄νΈ(B)λ
RCSF λ΄μ§ 보κ°μ© μ² κ³¨νλ μ(D)μ μ€μΉλ 컀λ₯μ
νλ μ΄νΈ(E) λ° μ»€λ₯ μ
보κ°νλ μ΄νΈ(F)μ μ©μ μ ν©λμ΄ κΈ°μ‘΄ ꡬ쑰체μ 보κ°μ¬λ₯Ό μΌμ²΄ν μν€λ
κ²μ΄ μ£Όμ νΉμ§μΌλ‘μ, μμΈν κΈ°μ μ νΉμ§μ λ€μκ³Ό κ°μΌλ©°, μ곡μμλ Table 1κ³Ό κ°λ€. Fig. 3μλ RCSF μΈλΆμ ν©κ³΅λ²μ μν΄μ 보κ°λ μ΅μ’
μ곡 μνλ₯Ό λνλΈλ€.
-
κΈ°μ‘΄ ꡬ쑰체 보κ°μ© μ΅μ»€νλ μ΄νΈ(B)λ RCSνλ μ λ΄μ§λ³΄κ°μ© μ² κ³¨νλ μ(D)μ μ€μΉλ 컀λ₯μ
νλ μ΄νΈ (E) λ° μ»€λ₯μ
보κ°νλ μ΄νΈ(F)μ μ©μ μ ν©λκ³ ,
κΈ°μ‘΄ ꡬ쑰체(A)μλ κ±΄μΆ κ΅¬μ‘°μ© μνμ μμ§(G) λ° μ ν©μ© μ΅μ»€ λ³ΌνΈ(C)μ μνμ¬ μΌμ²΄νλ¨μΌλ‘μ¨ κΈ°μ‘΄ ꡬ쑰체μ λ΄λ ₯λ³΄κ° λ° λ΄μ§λ³΄κ°μ© μ² κ³¨νλ μ(D)μ
μ°κ²° μ μ°©ν μν μ λμμ μνν¨.
-
μ ν©μ© μ΅μ»€λ³ΌνΈ(C)λ κΈ°μ‘΄ ꡬ쑰체(A)μ κΈ°μ‘΄ ꡬ쑰체 보κ°μ© μ΅μ»€νλ μ΄νΈ(B)μ μΌμ²΄κ±°λμ ν보ν¨.
-
컀λ₯μ
νλ μ΄νΈ(E)μ 컀λ₯μ
보κ°νλ μ΄νΈ(F) λ° μ΅μ»€ νλ μ΄νΈ(B)λ₯Ό μ©μ μΌλ‘ μ ν©νμ¬ κΈ°μ‘΄ ꡬ쑰체μ RCS λ΄μ§λ³΄κ°μ₯μΉ(D)μ μΌμ²΄κ±°λμ 보μ₯ν¨.
-
μΈλΆ μ½ν¬λ¦¬νΈ λ§κ°(H)μ κΈ°μ‘΄ ꡬ쑰체μ μ¬μ©μ°μμ λμΌν κΈ°κ° λμ μΌμ²΄μ μ μ§κ΄λ¦¬κ° λΆνμν¨.
Fig. 2.
RCSF external connection method
Fig. 3.
R/C building strengthened with RCSF external connection method
Table 1.
Technical characteristics of RCSF method
Sequence
|
Construction Procedures
|
1
|
|
Boring of connection anchoring hall
|
2
|
|
|
Installation of anchor plate
|
3
|
|
|
Installation of connection device and frame/ Welding
|
4
|
|
Fixing of anchor plate/ Epoxy sealing, injection and filling
|
5
|
|
Installation of rebar and form/ Cast-in-place concrete
|
6
|
|
Finishing process
|
3. μ¬μ©μ¬λ£ λ° μ€ν체 κ°μ
3.1. μ¬μ©μ¬λ£ λ° νΉμ±
ꡬ쑰μ€νμ μ¬μ©λ μ€ν체μ μ½ν¬λ¦¬νΈ μμΆκ°λλ 21 MPa λ‘, 3κ°μ 곡μ체 νκ· κ°μΌλ‘ νμ€κ³΅μ체 보μ κ°μ μΈ‘μ λ μμΆκ°λμ 97%λ‘ 28μΌ νκ· μμΆκ°λ
24 MPaλ₯Ό νμΈνμ λ€. μ¬μ©ν μ² κ·Όμ 1μ’
SD300μ΄λ©°, λΆμ¬μ μ£Όκ·Όμ D16, μ λ¨ λ³΄κ°κ·Όμ D10μ μ¬μ©νμλ€. μ΄μμ±λ₯ νκ° μ€ν체μ
μ¬ μ©λ μ² κ·Όμ μ¬λ£μ νΉμ±μ νμ
νκΈ° μνμ¬ KS B 0801 (κΈμμ¬λ£ μΈμ₯μννΈ)μ βλΌβνΈμ κ·μ μ λ°λΌ μ² κ·Ό μΈμ₯μ ννΈμ κ°κ° 3κ°μ© μ μνμ¬
λ§λ₯μνκΈ° (U.T.M.)λ₯Ό μ΄μ©ν μ¬ κ°λ ₯μλ 5 mm/minλ‘ μΈμ₯μνμ μ§ννμλ€. μνκ²°κ³Ό μ² κ·Όμ ν볡κ°λμ μΈμ₯ κ°λλ D16μ κ²½μ° νκ·
518 MPa, 752 MPaλ‘, D10μ κ²½μ° νκ· 472 MPa, 700 MPaλ‘ λν λ¬λ€.
3.2. μ€ν체 μ μ λ° λ³μ
RCSF λ΄μ§λ³΄κ°κ³΅λ²μ λ΄μ§μ±λ₯ ν¨κ³Όλ₯Ό κ²μ¦ ν λͺ©μ μΌλ‘ λΉλ΄μ§μμΈλ₯Ό κ°μ§λ κ΅λ΄ κΈ°μ‘΄ μ² κ·Όμ½ν¬λ¦¬νΈ νκ΅κ±΄λ¬Όμ 골쑰 (1980λ
λ λ€ν νμ€λλ©΄)λ₯Ό
μ μ νμμΌλ©°, λμ 건물 μ μΈ΅κ³ λ 330 cm, μ€κ³μ© μ½ν¬λ¦¬νΈ κ°λλ 21 MPaμ΄λ©°, μΈ΅μλ 3μΈ΅μ΄λ€ (MOE and KIEE, 2011).
μ€νλμ 골쑰λ κΈ°λ₯-보-μ§λ리벽 (μ‘°μ μ‘°)μΌλ‘ ꡬμ±λ λμνκ΅μ μΈλΆ λ΄μΈ‘골쑰μ 1μΈ΅ λΆλΆμ΄λ©°, μ€ν체λ μ€νμ€ μ κ·λͺ¨λ₯Ό κ³ λ €νμ¬ μ½ 60% ν¬κΈ°λ‘
μΆμλ 1μ€ν¬ 1μΈ΅μΌλ‘ μ¨ Fig. 4 and 5μ λνλ΄λ κ²μ²λΌ RCSF λ΄μ§λ³΄κ°λ²μ λ΄ μ§λ³΄κ° ν¨κ³Όλ₯Ό μ μ¬λμ μ€νμ μ΄μ©νμ¬ κ²μ¦νκΈ° μνμ¬ μ μ¬λμ μ€νμ© λΉλ³΄κ° 골쑰μ€ν체 1κ°
λ° νμ νλ Fig. 7 μ λνλΈ RCSF λ΄μ§λ³΄κ°λ²μΌλ‘ 보κ°ν 골쑰μ€ν체 1κ°λ₯Ό κ°κ° κ³ν λ° μ μνμλ€. λν, μ μ¬λμ μ€νμ μ€νλ³μ μ°μ λ° λ³΅μλ ₯νΉμ± νμ
μ μνμ¬
λ°λ³΅κ°λ ₯ μ€νμ© λΉλ³΄κ° 골쑰μ€ν체 1κ°λ₯Ό λμμ μ μνμλ€. μ€ν체 λ³μλ 3κ°μ΄ λ©°, Table 2μλ κ° μ€ν체μ μΌλμ λνλΈλ€.Fig. 6
Fig. 4.
Detail of the control specimen
Fig. 6.
Connection detail of RCSF method (columns)
Table 2.
Specimens
|
Test methods
|
Strengthening types
|
Earthquake levels for pseudo dynamic test (gal, cm/sec2)
|
C-RC
|
Cycling load
|
-
|
-
|
PD-RC
|
Pseudo-dynamic
|
-
|
250/300
|
PD-RCSF
|
Pseudo-dynamic
|
RCSF
|
300/400/500
|
Notation
|
C PD β
|
-
|
RC RCSF β‘
|
|
κΈ°λ₯ λ¨λ©΄μ κ°λ‘(b)μ μΈλ‘(D) 300Γ300mmμΈ μ₯λ°©νμΌ λ‘ κ³ννμμΌλ©°, κΈ°λ₯μ μ£Όκ·Όμ 8-D16, λ κ·Όμ D10@250 μ΄λ©°, κΈ°λ₯μ μκΈΈμ΄λ
1400mmλ‘ κ³ννμκ³ , μ λ¨ κ²½κ°λΉ λ 4.7μ΄λ€. 골쑰μ 보λ λ΄μ§λ³΄κ° λͺ©μ μΌλ‘ μ μμ νμμΌ λ©°, μλΆμ μ€ν°λΈμ μΌμ²΄κ±°λμ νλλ‘ κ³ννμλ€.
μ΄κ²μ λ³Έ μ°κ΅¬μ λμμΈ κΈ°μ‘΄ λΉλ΄μ§μμΈλ₯Ό κ°μ§λ κ΅λ΄ νκ΅κ±΄λ¬Ό μ κΈ°μ‘΄μ°κ΅¬ (JBDPA, 2001; Lee et al., 2002; 2009; FEMA, 1998)μ μνλ©΄ κΈ°λ₯μ΄ λ¨Όμ λΆκ΄΄λ©μ»€λμ¦μ λλ¬νλ κΈ°λ₯ λΆκ΄΄νμΌλ‘ μ¬λ£λκΈ° λλ¬Έμ΄λ€.
보 μλΆμλ μ€ν°λΈλ₯Ό μ€μΉνμ¬ κΈ°λ₯μ ꡬμ ν¨κ³Όκ° κ³ λ € λ μ μλλ‘ νμλ€. 보 λ° μ€ν°λΈμ νμμ κ°μ±μ΄ μΆ©λΆν 컀μ κΈ°λ₯μ κ±°λμ μν₯μ μ£Όμ§
μλλ‘ ννλ₯Ό κ²°μ νμκ³ , μ€ν μ μ§μ€νμ€μ μν κ· μ΄ λ° κ΅λΆ λ³νμ΄ μκΈ°μ§ μλ λ‘ μ² κ·Ό 보κ°μ νμλ€. ννΈ, κΈ°μ‘΄ νκ΅κ±΄λ¬Όμ μΈλΆκ³¨μ‘°μ λ
μΌλ°μ μΌλ‘ μ‘°μ μ‘° μ§λλ¦¬λ²½μ²΄κ° μ곡λμ΄ μλ€λ μ¬μ€ μ κ³ λ €νμ¬ λ³Έ μ€ν체μμλ Fig. 5μ λνλ΄λ κ²μ²λΌ μ‘° μ μ‘° μ§λ리벽체λ₯Ό μ곡νμλ€. μ‘°μ μ‘° (μλ©νΈλ²½λ)λ Bν, μ¦ κΈΈμ΄λ 190mm, λλΉ 90mm, λκ» 57mm, μμΆκ°λλ
8MPaμ΄ λ©°, μ€ν체μλ 60% μΆμλΌλ μ¬μ€μ κ³ λ €νμ¬ 480mm λ μ΄λ‘ μ곡νμλ€.
Fig. 5.
Configuration of control specimen (with masonry spandrel wall)
3.3. RCSF μ ν©λΆμ μ€κ³
λ³Έ μ°κ΅¬μμλ RCSF μΈλΆμ ν©ν μ ν©λΆ μ΅μ»€μ μ’
λ₯, 맀 μ
κΉμ΄, κ°κ²© λ±μ JBDPA (2003)μμ μ μν μ΅μ»€ μ€κ³μ μ μ΄μ©νμ¬ κ²°μ νμλ€. Table 3μλ κ·Έ κ²°κ³Όλ₯Ό λνλ΄λ©°, Fig. 6μλ RCSF λ΄μ§λ³΄κ°μ¬λ₯Ό ν¬ν¨ν μ ν©λΆ μ΅μ»€μ μμΈ νμμ λνλΈλ€.
μκΈ° ν λ° κ·Έλ¦Όμ μνλ©΄ μ ν©λΆ μ΅μ»€λ μ§κ²½(D)μ΄ 12mm, κ°κ²©μ 150mm (2λ¨λ°°μ΄)μ΄λ€. κΈ°λ₯ 1κ°μ μ΄ μ΅μ»€μλ μ£Όλ λ° μ£Όκ° λ¨λΆ (0.2Lc: Lcλ κΈ°λ₯κΈΈμ΄) κ° 12κ°, μΌλ°λΆ (0.6Lc) 18κ°, μ΄ 30κ° μ΄λ©°, 보μ μ΅μ»€μλ 38κ°λ‘ μ°μ λμμΌλ©°, κΈ°μ‘΄ 골쑰 ν¬ν¨ RCSF 보κ°νλ μ μνμ νλ₯λ ₯ λλΉ μ ν© λΆ κ°λλ λ¨λΆμμ
μ½ 3.5λ°°, μΌλ°λΆμμ 1.2λ°° λμ λ³Έ μ° κ΅¬μμ κ°λ°ν RCSF 보κ°νλ μμ κΈ°μ‘΄ 골쑰μ μΌμ²΄μ μΌλ‘ μ§μ§νμ€μ κ±°λμ΄ ν리λΌκ³ μ¬λ£λλ€. Fig.
7μλ RCSF λ΄ μ§λ³΄κ°λ²μΌλ‘ 보κ°ν 골쑰μν체μ νμμ κ°κ° λνλΈλ€.
Fig. 7.
Configuration of RC frame strengthened with RCSF
Table 3.
Members
|
Location
|
Nc |
Ξ£Pd (kN)
|
Ξ£Vanchor e (kN)
|
Safety factor
|
Beam
|
0.2LBa |
8
|
23.7
|
107.5
|
4.5
|
0.6LBa |
22
|
256.2
|
311.5
|
1.2
|
Columns
|
0.2LCb |
6
|
23.7
|
80.6
|
3.4
|
0.6LCb |
18
|
208.8
|
254.8
|
1.2
|
4. μ μ¬λμ μ€νμ κ°μ λ° μ€νλ°©λ²
4.1. μ μ¬λμ μ€νμ κ°μ
ꡬ쑰물μ λΉνμ± μ§μ§μλ΅μ μμΈ‘νκΈ° μν΄ μΌλ°μ μΌλ‘ μ¬μ© λλ μ€νλ°©λ²μΌλ‘λ μ§λλμ€ν (Shaking table test), μ€μ μ μ€ν (Quasi-static
test), κ·Έλ¦¬κ³ μ μ¬λμ μ€ν (Pseudo-dynamic test) λ±μΌλ‘ λΆλ₯ν μ μλ€ (Shibata, 2003). μ§λλμ€νμ ꡬ쑰물μ μ§μ§μ λν κ±°λμ μμ보기 μν΄μ κ°μ₯ ν¨κ³Όμ μΈ μ€νλ°©λ²μ΄ λκ² μΌλ, μ§λλμ ν¬κΈ°, μ©λμ λ°λΌμ μ€ ν체μ 무κ²μ
ν¬κΈ°μ λν΄ ν¬κ² μ μ½μ λ°μΌλ―λ‘ λλΆλΆ μΆ μλͺ¨λΈμ΄ μ¬μ©λκ³ μμΌλ©°, μ΄μ λ°λΌ μ€μ ꡬ쑰물과μ μμ¬ μ± λ¬Έμ κ° λ°μνκ² λλ€. λ°λΌμ, μ΄λ¬ν
μ μ½μ‘°κ±΄μΌλ‘ μΈ ν΄ μ€λ¬Όν¬κΈ° ꡬ쑰물μ λΉνμ± κ±°λμ νκ°νκΈ° μν΄μ ꡬ쑰 λ¬Όμ λ³μ λλ νμ€μΌλ‘ μ μ΄νλ μ€μ μ μ€νμ΄ λ§μ΄ μ¬μ© λκ³ μλ€.
ννΈ, μ μ¬λμ μ€νμ μ§λλ μ€νκ³Ό μ€μ μ μ€νμ μ₯μ λ§μ λͺ¨μ κ°λ°λμλ€ (Hakuno et al., 1988). μ μ¬λμ μ€ν μ μ€νκ³Ό μμΉμ ν΄μμ΄ μλ‘ κ²°ν©λμ΄ μ€νμ΄ μ§νλλ 볡 ν© μ€νκΈ°λ²μ΄λ€. Fig. 8μ λνλΈ κ²μ²λΌ, μ μ¬λμ μ€νμ μ»΄ν¨ν°μ μν μμΉκ³μ° λΆλΆκ³Ό μ€ν체μ κ°λ ₯μ€ν λΆλΆμΌ λ‘λΆν° ꡬμ±λλ©°, μμΉκ³μ° λΆλΆμ κ°λ ₯ μ€ν λΆλΆμμ κ³μΈ‘
λ νΉμ λ³νμ λν μ€ν체μ μλ΅λ, μ
λ ₯ μ§μ§κ°μλ λ° ν μ€ν
μ μλ΅λμ κ·Όκ±°νμ¬ μμΉμ λΆμ μ΄μ©νμ¬ μ΄λ λ°© μ μμ κ³μ°νλ©°, λ€μ μ€ν
μ
μλ΅λ³νμ μ°μ νλ€. ννΈ, κ°λ ₯μ€νμ κ·Έ μλ΅λ³νμ μ‘μΈμμ΄ν° λ±μ κ°λ ₯ μ₯μΉμ μ νμ¬ μ€ν체μ κ°μ νλ©° κ·Έ λμ λ³μμ΄λ ₯μ μΈ‘μ νλ€. μ΄μ μ
μ‘°μμ λ°λ³΅νλ κ²μΌλ‘ μ€ν체μ μ μ¬μ μΈ μ§μ§μμ μ λ΅λ³νμ κ°μ νλ©΄μ, μ»΄ν¨ν°μ μνμ¬ μ§μ§μλ΅μ κ³μ°νμ¬ λμ ꡬ쑰물μ μ§μ§μλ΅μ μ°μ νλ€.
μ μ¬λμ μ€νμμ ꡬ쑰물μ μ μ΄λ λ³μκ° μ€ν μ€μ μ μΉ ν΄μμ μΌλ‘ κ²°μ λλ€λ μ μ μ μΈνλ©΄ κΈ°μ‘΄μ μ€μ μ μ€ νκ³Ό κ±°μ μ μ¬νλ©°, λ³΄ν΅ μμΉμ μΈ λμ
ν΄μμ μν μ§μ§ μλ΅ μμΈ‘ μμλ μ΄λ ₯νΉμ±μ λν κ°μ μ΄ νμνλ, μ μ¬λ μ μ€νμμλ μ΄μ κ΄ν μ 보λ₯Ό μ€ν체λ‘λΆν° μ§μ μΈ‘μ ν μ¬ μ»μμΌλ‘μ
μ€μ μ§μ§μλ΅κ³Ό λ§€μ° μ μ¬ν ν¨κ³Όλ₯Ό μ»μ μ μλ€.
4.2. μ μ¬λμ μ€ν μμ€ν
λ° λ°©λ²
Fig. 8μλ λ³Έ μ°κ΅¬μμ ꡬμΆν μ μ¬λμ μ€ν μμ€ν
μ κ° μλ₯Ό λνλΈ κ²μΌλ‘μ, μ μ΄μ© μ»΄ν¨ν°μ μν μ
λ ₯μ§μ§λμ λ°λ₯Έ μμΉκ³μ° λΆλΆκ³Ό μ€ν체μ κ°λ ₯μ€ν
λΆλΆμΌλ‘ ꡬμ±λλ€. μ μ΄μ© μ»΄ν¨ν°μ μν μμΉκ³μ° λΆλΆμ MTSμ¬ μ 곡 Pseudodynamic Testing Program (MTS, 1999)μ μ΄μ©νμμΌλ©°, κ° λ ₯μ€ν λΆλΆμμ LVDTμ μνμ¬ κ³μΈ‘ λ λ³νμ λν μ€ν 체μ 볡μλ ₯, μ
λ ₯ μ§μ§κ°μλ λ° ν μ€ν
μ μλ΅λμ κ·Όκ±° νμ¬
μμΉμ λΆμ μ΄μ©νμ¬ μ΄λλ°©μ μμ κ³μ°νλ€. μ΄λλ°©μ μμ μμΉμ λΆμλ Ξ±-method (MTS, 1999)λ₯Ό μ΄μ©νμμΌλ©°, νμ νλ λ°λ³΅κ°λ ₯ μ€νκ²°κ³Όμ κ·Όκ±°νμ¬ μ€μ λ μ΄κΈ°κ°μ±, κ°μ κ³μ λ° μ§λ λ±μ κ·Όκ±°νμ¬ λ€μ μ€ν
μ μλ΅λ³νμ μ° μ νλ€.
Fig. 8.
Pseudo-dynamic test system
ννΈ, μνμ© μ§μ§μλ΅λ³νμ 2000kN μ μμ MTS μ‘μΆ μμ΄ν°μ μνμ¬ μ€ν체μ κ°μ νλ©°, μΆλ ₯μ μ€μ κΈ°μ‘΄ 골쑰 (κΈ°λ₯ 2κ°)μ κ°ν΄μ§λ μΆνμ€,
μ¦ 438kNμ λ°°λΆνμ¬ κ°κ° μ κΈ°λ₯μ 219kNμ μ€ν체 μμͺ½μ μ€μΉλ 1000kN μ μμ Actuatorμ μ΄μ©νμ¬ μΌμ νκ² κ°λ ₯ νμλ€. μ§μ§λμ
ν¬κΈ° λ KBC ꡬ쑰기μ€μ μν΄μ κ΅λ΄μμ λ°μ κ°λ₯ν μμ€μΈ 250cm/sec2 (μ΄ν, gal) λ° 300galμ κΈ°λ³ΈμΌλ‘ μ€μ νμμΌλ©°, λμ§μ§ μμ RCSF λ΄μ§λ³΄κ°λ²μ ν¨κ³Όλ₯Ό λΉκ΅νκΈ° μνμ¬ 400gal λ° 500galμ
μ§λ°κ°μλλ λν μ€μ νμλ€. μ
λ ₯μ§ μ§νμ 건μΆκ΅¬μ‘°λ¬Όμ λ΄μ§μ±λ₯μ κ²μ¦νκΈ° μνμ¬ λ리 μ¬ μ©λκ³ μλ El Centro (NS) μ§μ§μ μ¬μ©νμ¬
μ μ¬λμ μ€ νμ μ€μνμλ€.
ννΈ, μ μ¬λμ μ€νμ μ€νλ³μ μ°μ λ° λ³΅μλ ₯νΉμ± νμ
μ μν λ°λ³΅κ°λ ₯μ€νμ μ€μν λΉλ³΄κ° 골쑰μ€ν체, μ¦ C-RCμλ μλμΉ λͺ¨λ©νΈκ° λ°μνλλ‘
ν‘λ ₯μ κ°νλ μ‘μΆμ μ΄ν°μ κ°λ ₯μ μ μ€ν체μ μλΆ κ°λ ₯μ© μ² κ³¨λΉμ μ€μ¬μ μΌμΉ μμΌ°μΌλ©°, ν‘ λ³μλ μν λΆμ¬κ°(R)μ λ°λΌ 1/2500, 1/1000,
1/500, 1/400, 1/300, 1/250, 1/200, 1/150, 1/100, 1/67, 1/50, 1/33, 1/20, 1/15, 1/10μ
μμλ‘ κ° 3cycleμ© λ¨κ³λ³λ‘ μ μ¦ κ°λ ₯ νμλ€.
5. μ€ν κ²°κ³Ό λ° λΆμ
λ°λ³΅κ°λ ₯ μ€νμ© λΉλ³΄κ° 골쑰μ€ν체 (C-RC)λ₯Ό ν¬ν¨ν λΉ λ³΄κ° μ μ¬λμ μ€ν체 (PD-RC) λ° RCSF μΈλΆμ ν©κ³΅λ²μ μν΄μ λ΄μ§λ³΄κ°λ μ μ¬λμ
μ€ν체 (PD-RCSF) μ΄ 3κ° μ€ ν체μ κ· μ΄ λ° νκ΄΄ μν©μ κ° μ€ν체 λ³λ‘ λνλ΄μκ³ , ν μ€-λ³μ 곑μ (볡μλ ₯), λ³μμ μκ°μ΄λ ₯곑μ ,
μ΅λμ§μ§μλ΅ λ±μ λΆμνμ¬ κΈ°μ€ μ€ν체 PD-RC λλΉ RCSFλ‘ λ΄μ§λ³΄κ° λ μ€ν체 (PD-RCSF)μ λ΄μ§λ³΄κ° ν¨κ³Όλ₯Ό κ²μ¦νμλ€.
5.1. κ· μ΄ λ° νκ΄΄μμ
5.1.1. C-RC (λ¬΄λ³΄κ° λ°λ³΅κ°λ ₯ μ€ν체)
Fig. 9μλ C-RCμ€ν체μ κ· μ΄ λ° μ΅μ’
νκ΄΄ μν©μ λν λΈλ€. C-RCλ λΆκ°λ ₯ 3cycle (R=1/500) λ° μ κ°λ ₯ 5cycle (R=1/300)μμ
μ΄κΈ° λ―ΈμΈ ν¨κ· μ΄μ΄ κΈ°λ₯μ μλΆ λ° νλΆμ λ°μνμκ³ , κΈ°λ₯ μ€μλΆμμλ κ· μ΄μ΄ μ ν λ°μνμ§ μμ λ€. κ·Έ ν κ· μ΄μ μ μ°¨ κΈ°λ₯μ€μλΆλ‘ νλλμμΌλ©°,
8cycle (R=1/200)μ μ κ°λ ₯μμ κΈ°λ₯ μνλΆ λ° μ€μλΆμ μ λ¨κ· μ΄ μ΄ λ€μ λ°μνμλ€. λμΌ μ¬μ΄ν΄ λΆκ°λ ₯ κ²½μ°λ λμΌνκ² μνλΆ λ° μ€μλΆμ
μ λ¨κ· μ΄μ΄ λ€μ λ°μνμλ€. λΆμ¬κ°μ΄ μ¦κ° λλ©΄μ μ λ¨κ· μ΄ νμ΄ μ μ 컀μ§κ³ , μ λ¨ κ· μ΄ μκ° μ¦ κ°λμμΌλ©°, ν 3mmμ λλ μ λ¨κ· μ΄μ΄ λ€μ λ°μνμλ€.
ν‘λ³μκ° μ½ 21mmμ ν΄λΉνλ 10cycle (R=1/67)μμ κΈ°λ₯ μλ¨λΆμ μ λ¨κ· μ΄μ νμ΄ λ§€μ° μ»€μ§λ©΄μ μ½ν¬λ¦¬νΈ νΌλ³΅μ΄ λ°λ¦¬λμμΌλ©°, μ λ¨νκ΄΄κ°
μ΅μ’
μ μΌλ‘ λ°μνμλ€.
Fig. 9.
Test result of C-RC specimen
5.1.2. PD-RC (λ¬΄λ³΄κ° μ μ¬λμ μ€ν체)
λ¬΄λ³΄κ° μ€νμ²΄μΈ PD-RC μ€ν체λ 250galμ μ
λ ₯μ§μ§λμ μ μ½ 1.8μ΄ (λ³μ: 5mm)μμ κΈ°λ₯ μνλ¨λΆμ λ―ΈμΈν μ΄κΈ° ν¨κ· μ΄μ΄ λ°μνμκ³ ,
κ·Έ ν 2.2μ΄ (λ³μ: -7.2mm)λΆν°λ ν¨ κ· μ΄μ΄ νμ₯λμμΌλ©°, 2.5μ΄λΆν° μ λ¨κ· μ΄μ΄ κΈ°λ₯ μνλΆμ μ λ°μνκΈ° μμνμλ€. μ΄ν μ λ¨κ· μ΄μ
μ μ°¨ μ¦κ°νμμΌ λ©°, μ λ¨κ· μ΄μ μ§μ§μ
λ ₯ μκ°μ΄ μ¦κ°ν¨μ λ°λΌ μ κΈ°λ₯ μ€ μλΆλ‘ νλλμλ€. μ΅λ μ§μ§μλ΅μ 4.8μ΄ λΆκ·Όμμ λνλ¬ μΌλ©°, μ μ¬λμ μ€νμ
7μ΄κΉμ§ μ§νλμλ€.
ννΈ, 300galμ μ
λ ₯μ§μ§λμ λν΄μλ μ½ 1.52μ΄λΆν° μ‘ μμΌλ‘ νμ€νκ² κ΄μ°°μ΄ κ°λ₯ν μ λ¨κ· μ΄μ΄ λ°μνμμΌλ©°, 1.8μ΄ μ΄νμλ μ λ¨κ· μ΄μ
νμ΄ λ§€μ° μ¦λνμλ€. Fig. 10 μ λνλΈ κ²μ²λΌ, μ΅λ μ§μ§μλ΅μ 보μ¬μ€ 5.4μ΄ λΆκ·Όμμ λμ골쑰λ μ λ¨ νκ΄΄νμλ€.
5.1.3. PD-RCSF (λ³΄κ° μ μ¬λμ μ€ν체)
RCSF μΈλΆμ ν©κ³΅λ²μΌλ‘ λ΄μ§λ³΄κ° ν μ€νμ²΄μΈ PD-RCSF λ 300galμ μ
λ ₯μ§μ§λμμ μ΅λ μ§μ§μλ΅λ³μκ° λ°μν μ½ 2.57μ΄ (λ³μ: 8.8mm)
λΆκ·Όμμ κΈ°λ₯ μνλ¨λΆμ λ―ΈμΈν μ΄κΈ° ν¨κ· μ΄μ΄ λ°μνμμΌλ©°, μ λ¨κ· μ΄μ μ½ 4.5μ΄ (λ³μ : 7.32mm) λΆκ·Όμμ λ°μνκΈ° μμνμμΌλ κ· μ΄μ λλ
λ―ΈμΈ νμλ€. ννΈ, 400galμ μ
λ ₯μ§μ§λμ λν΄μλ 1.77μ΄, 4.53 μ΄ μ΄ν μ λ¨κ· μ΄μ μλ 300galμ λΉκ΅ν΄μ μ¦κ°λμμ§λ§, κ·Έ κ·λͺ¨λ
300galκ³Ό κ±°μ μ μ¬νμ¬ 400galμ μ§μ§μ λν΄μ λ κ· μ΄μ λλ λ―ΈμΈνμ¬ RCSF λ΄μ§λ³΄κ°λ²μ μ ν¨μ±μ΄ κ²μ¦ λμλ€κ³ μ¬λ£λλ€. Fig. 11μ λνλΈ λμ§μ§μ μμ ν 500galμ μ
λ ₯μ§μ§λμ λν΄μλ μ λ¨κ· μ΄μ λ°μμ λκ° μ κΈ° 400galλ³΄λ€ ν¬λ©°, κ· μ΄νλ λν μ¦λνμμ§λ§, Fig.
10μ λνλΈ λΉλ³΄κ° PD-RCμ€ν체μλ λμ‘°μ μΌλ‘ μ€Ξμκ·λͺ¨μ λμ κ· μ΄μ΄ λ°μνμλ€.
Fig. 10.
Test result of PD-RC specimen (300gal)
Fig. 11.
Test result of PD-RCSF specimen (500gal)
5.2. μ΅λ μ§μ§μλ΅ νμ€ λ° λ³μ
Table 4μλ C-RC (λ¬΄λ³΄κ° λ°λ³΅κ°λ ₯ μ€ν체), μ
λ ₯μ§μ§λ 250gal λ° 300galμ λν PD-RC λΉκ΅μ© λ¬΄λ³΄κ° μ μ¬λμ μ€ ν체, μ
λ ₯μ§μ§λ 300gal,
400gal λ° 500galμ λν PD-RCSF λ΄μ§λ³΄κ° μ μ¬λμ μ€ν체μ λν μ΅λμλ΅ νμ€ λ° λ³μμ λν μ€νκ²°κ³Όλ₯Ό νκ΄΄λͺ¨λ λ° μ§μ§νΌν΄κ·λͺ¨μ
κ°κ° λΉκ΅ν μ¬ λνλ΄μλ€.
Table 4.
Comparison of response strength, response displacement and earthquake damage degree
Specimen
|
Inputted earthquake intensities (gal)
|
Maximin response strength Vu [kN]
|
Response displacement at maximum point Ξ΄u [mm]
|
Earthquake damage degreea [Failure mode at ultimate state]
|
C-RC
|
-
|
311
|
19.5
|
- [Shear failure of frame]
|
PD-RC
|
250
|
305.0
|
11.9
|
Moderate [Shear crack of frame]
|
300
|
308.2
|
16.72
|
Collapse [Shear collapse of frame]
|
PD-RCSF
|
300
|
362.0
|
8.98
|
Slight [Shear crack of frame]
|
400
|
472.0
|
21.12
|
Slight [Shear crack of frame]
|
500
|
489.5
|
25.5
|
Light [Shear crack of frame]
|
μκΈ° νμ μνλ©° λ°λ³΅κ°λ ₯μ€νμ μ€μν C-RC μ€ν체λ μ κ°λ ₯μμ μ΅λνμ€ 311kN (λ³μ 19.5mm)μ λλ¬νμμΌ λ©°, λΆκ°λ ₯ κ²½μ°μ ν° μ°¨μ΄λ
μμλ€. μ€ν체λ μ νμ μΈ μ λ¨νκ΄΄λ₯Ό 보μ¬μ£Όμλ€. μ΄λ λμ νκ΅κ±΄λ¬Όμ΄ λΉλ΄μ§μμΈλ₯Ό κ°μ§λ 1980λ
λ 건μ€λ νκ΅κ±΄λ¬Όμ νκ΄΄λͺ¨λλ₯Ό λνλ΄μ΄ μ£Όλ
λ§€μ° μ€μν μλ£λΌκ³ νλ¨λλ€. PD-RC μ€ν체, μ¦ λ¬΄ λ³΄κ° λΉκ΅μ€ν체μ μ μ¬λμ μ€ν κ²°κ³Όμ μνλ©΄ μ
λ ₯μ§μ§λ 250galμμλ 305kN (λ³μ
11.9mm)μ μ§μ§μλ΅ μ΅λκ°μ λ νλ΄μμΌλ©°, μ§μ§νΌν΄ κ·λͺ¨λ JBDPA (2001; 2003) λ° Maeda et al. (2004)μ μνλ©΄ μ€κ·λͺ¨ μ§μ§νΌν΄κ° λ°μνμλ€κ³ ν λ¨λλ€. ννΈ, λμΌ μ€ν체μ λν 300gal μ
λ ₯μ§μ§λμμλ μ΅λ μ§μ§μλ΅ μ λ¨λ ₯ 310kN (λ³μ
16.7mm)μ 보μ¬μ£ΌμμΌ λ©°, μ΅μ’
μ μΌλ‘ μ΅λ μ§μ§μλ΅μ λνλΈ 5.4μ΄ λΆκ·Όμμ λ μ골쑰λ μ λ¨νκ΄΄νμλ€.5
Table 5.
Comparison of ratios of response strength and displacement
Specimen
|
Inputted earthquake intensities (gal)
|
Earthquake response strength
|
Earthquake response displacement
|
Vua [kN]
|
Rsb |
Ξ΄uc [mm]
|
Rdd
|
PD-RC
|
300
|
310
|
1.00 (311/310
|
16.7
|
1.00 (16.7/16.7)
|
PD-RCSF
|
300
|
362
|
1.17 (362/310)
|
8.98
|
0.54 (8.98/16.7)
|
400
|
472
|
1.52 (472/310)
|
21.1
|
1.27 (21.1/16.7)
|
500
|
489
|
1.58 (489/310)
|
26.1
|
1.56 (26.1/16.7)
|
PD-RCSF λ΄μ§λ³΄κ° μ€ν체μ 300galμΈ κ²½μ°λ 362kN (λ³ μ: 8.98mm)μ μ΅λ μ§μ§μλ΅ μ λ¨λ ₯μ λνλ΄μμΌλ©°, κ²°κ³Ό μ μΌλ‘ RCSF
μΈλΆμ ν© λ΄μ§λ³΄κ°κ³΅λ²μΌλ‘ λ΄μ§λ³΄κ° ν μ€ν 체λ 300galμ μ§μ§μ λν΄μλ μ μ νλ° λ―ΈμΈν μ λ¨κ· μ΄μ λκ° κ΄μ°°λμ΄ λ³Έ μ°κ΅¬μμ μ μν RCS-S곡λ²μ
λ΄μ§λ³΄κ° μ ν¨μ±μ΄ κ²μ¦λμλ€κ³ μ¬λ£λλ€. λν, 472kN (λ³μ: 21.12mm) μ μ΅λ μ§μ§μλ΅μ λνλΈ 400galμ κ²½μ°λ 300galκ³Ό
κ±°μ μ μ¬ν νΌν΄μ λλ₯Ό λνλ΄μ΄ RCSF λ΄μ§λ³΄κ°κ³΅λ²μ μ ν¨μ± μ΄ κ²μ¦λμλ€κ³ νλ¨νλ€.
ννΈ, λμ§μ§μ μμ ν 500galμ μ
λ ₯μ§μ§λμμλ 48.9tonf (26.1mm)μ μ΅λ μ§μ§μλ΅ μ λ¨λ ₯μ 보μ¬μ£ΌμμΌλ©°, κΈ°μ‘΄ λΉ λ΄μ§ μμΈλ₯Ό
κ°μ§λ μ² κ·Όμ½ν¬λ¦¬νΈ κ΅λ΄ νκ΅κ±΄λ¬Όμ λμμΌλ‘ RCSF μΈλΆμ ν© λ΄μ§λ³΄κ°λ²μΌλ‘ 보κ°ν μ€νμ²΄μΈ PD-RCSF λ JBDPA (2001; 2003) λ° Maeda et al. (2004)μ μνλ©΄, μ½ 500galμ μ§μ§λμμ μκ·λͺ¨μ λμ μ§μ§νΌν΄κ° μμλλ€ κ³ μ¬λ£λλ€.
5.3. νμ€-λ³μκ΄κ³ λ° μ΅λ μ§μ§μλ΅ κ²°κ³Ό μνΈ λΉκ΅ΞλΆμ
Fig. 12μλ C-RC (λ¬΄λ³΄κ° λ°λ³΅κ°λ ₯μ€ν)μ νμ€-λ³μ ν¬ λ½κ³‘μ , 300galμ λν PD-RC λΉκ΅μ© λ¬΄λ³΄κ° μ€ν체μ ν μ€-λ³μ 곑μ λ° 300gal,
400gal λ° 500galμ λν PD-RCSF λ΄μ§λ³΄κ° μ€ν체 νμ€-λ³μ 곑μ μ κ°κ° λΉκ΅νμ¬ λνλ΄μ λ€. Fig. 13μλ λ°λ³΅κ°λ ₯ μ€ν체 (C-RC)λ₯Ό μ μΈν PD-RC λΉκ΅μ© λ¬΄λ³΄κ° μ μ¬λμ μ€ν체 (300gal) λ° PD-RCSF λ΄μ§ λ³΄κ° μ μ¬λμ μ€ν체 (300gal,
400gal λ° 500gal)μ λν μ§ μ§μλ΅ λ³μ-μκ°μ΄λ ₯ 곑μ μ μνΈ λΉκ΅νμ¬ λνλ΄μλ€.
Fig. 12.
Comparison of response shear force-story drift relations
Fig. 13.
Comparison of response story drift-time history relations
λν, Table 5μλ λ³Έ μ°κ΅¬μμ μ μν RCSF λ΄μ§λ³΄κ° μ€ ν체μ κΈ°μ€μ€ν체μ 300gal μ€νκ²°κ³Ό κ°μ΄λ° λ΄μ§μ±λ₯ ν κ°μ μ£Όμν μμΈμΈ κ°λλΉ λ° λ³μλΉλ₯Ό
λΉκ΅νμ¬ κ°κ° λν λ΄μλ€.
μκΈ° κ·Έλ¦Ό λ° νμ μνλ©΄, κΈ°μ€μ€ν체 λλΉ RCSF μΈλΆμ ν© ν λ΄μ§λ³΄κ°λ²μ 300galμ μ
λ ₯μ§μ§λμμ μ½ 1.17λ°°, 400gal μ μ
λ ₯μ§μ§λμμλ
1.52λ°°, 500galμ μ
λ ₯μ§μ§λμμλ 1.58λ°° μ λ μ§μ§μλ΅ λ΄λ ₯μ΄ μ¦κ°νμ¬ λ΄μ§λ³΄κ° ν¨κ³Όλ ν μνλ€κ³ μ¬λ£λλ€. μ΄λ¬ν κ²°κ³Όλ μ΅μ’
νκ΄΄μν©μ
λΉκ΅ν Fig. 10 and 11μλ μ λ°μμ νκ³ μλ€. 300galμ λν λ³ μ μλ΅λΉλ μ½ 0.54λ°°, 400galμ λν΄μλ 1.27λ°°, 500galμ λν΄μλ
1.56λ°°λ₯Ό λνλ΄κ³ μλ€. λμΌ νμ€ (300gal)μ λ ν μ§μ§μλ΅λ³μλ μ½ 50% μ λλ‘ μ΅μ λμμΌλ©°, νμ€μ΄ μ¦ κ°ν¨ (400gal, 500gal)μ
λ°λΌ λ΄μ§λ³΄κ° 곡λ²μ ν¨κ³Όκ° μ¦λ, μ¦ λ΄λ ₯μ¦κ°μ λ°λΌμ λ³μκ° μμΉνμ¬ μ§μ§μλμ§λ₯Ό ν‘μ ν μ μλ λ₯λ ₯μ΄ μ¦λλμ΄ λ³Έ μ°κ΅¬μμ μ μν RCSF
λ΄ μ§λ³΄κ°κ³΅λ²μ μ ν¨μ±μ νμΈ ν μ μλ€.
6. κ²° λ‘
λ³Έ μ°κ΅¬μμλ κΈ°μ‘΄ κ°λμ¦μ§ν λ΄μ§λ³΄κ°λ²μ λ¨μ μ 보μΞ κ°μ ν μ μλ μλ‘μ΄ κ°λ
μ λ΄μ§λ³΄κ°λ²μΈ RCSF (Reinforced Concrete
Steel Frame) μΈλΆμ ν©ν λ΄μ§λ³΄κ°κ³΅λ²μ μ μν μμΌλ©°, RCSF μΈλΆμ ν©ν 곡λ²μ μ μ©μ±μ κ²μ¦ ν λͺ©μ μΌ λ‘ κΈ°μ‘΄ λΉλ΄μ§μμΈλ₯Ό κ°μ§λ μ€Ξμ μΈ΅
μ² κ·Όμ½ν¬λ¦¬νΈ νκ΅ κ±΄λ¬Όμ 골쑰λ₯Ό λμμΌλ‘ μ μ¬λμ μ€νμ μ€μνμλ€. μ°κ΅¬κ²° κ³Όλ₯Ό μ 리νλ©΄ λ€μκ³Ό κ°λ€.
-
λ°λ³΅κ°λ ₯μ€νμ μ€μν C-RC λ¬΄λ³΄κ° μ€ν체μ μ΅λ νμ€μ 311kN (λ³μ: 19.5mm)μΌλ‘μ μ νμ μΈ μ λ¨ νκ΄΄λ₯Ό 보μ¬μ£Όμλ€. μ΄κ²μ λμ νκ΅κ±΄λ¬ΌμΈ
λΉλ΄μ§μ μΈλ₯Ό κ°μ§λ 1980λ
λ 건μ€λ νκ΅κ±΄λ¬Όμ νκ΄΄λͺ¨λλ₯Ό λνλ΄μ΄ μ£Όλ λ§€μ° μ€μν μλ£λΌκ³ νλ¨λλ€.
-
PD-RC, μ¦ λ¬΄λ³΄κ° λΉκ΅μ€ν체μ μ μ¬λμ μ€ν κ²°κ³Ό μ μνλ©΄ μ
λ ₯μ§μ§λ 250galμμλ 305kN (λ³μ: 11.9mm)μ μ§μ§μλ΅ μ΅λλ΄λ ₯μ
λνλ΄μμΌλ©°, μ§μ§ νΌν΄ κ·λͺ¨λ μ€κ·λͺ¨ μ§μ§νΌν΄κ° μμΈ‘λμλ€. ννΈ, λ μΌ μ€ν체μ λν 300gal μ
λ ₯μ§μ§λμμλ μ΅λ μ§μ§ μλ΅ μ λ¨λ ₯ 310kN
(λ³μ: 16.7mm)μ 보μ¬μ£ΌμμΌλ©°, μ΅μ’
μ μΌλ‘ μ΅λ μ§μ§μλ΅μ λνλΈ 5.4μ΄ λΆκ·Όμμ λμ골쑰λ μ λ¨νκ΄΄νμλ€.
-
PD-RCSF λ΄μ§λ³΄κ° μ€ν체μ 300galμΈ κ²½μ°λ 362kN (λ³μ: 8.98mm)μ μ΅λ μ§μ§μλ΅ μ λ¨λ ₯μ λνλ΄μ μΌλ©°, κ²°κ³Όμ μΌλ‘ RCSF
λ΄μ§λ³΄κ°κ³΅λ²μΌλ‘ λ΄μ§λ³΄κ° ν μ€ν체λ 300galμ μ§μ§μ λν΄μλ λ―ΈμΈν μ λ¨κ· μ΄μ λκ° κ΄μ°°λμμΌλ©°, 472kN (λ³μ: 21.12mm)μ μ΅λ
μ§μ§μλ΅μ λνλΈ 400galμ μ§μ§μ λν΄μλ κ· μ΄μ λλ λ―ΈμΈνμ¬ λ΄μ§λ³΄κ°λ²μ μ ν¨μ±μ΄ κ²μ¦λμ λ€κ³ μ¬λ£λλ€. ννΈ, 500galμ μ
λ ₯μ§μ§λμμλ
489kN (26.1mm)μ μ΅λ μ§μ§μλ΅ μ λ¨λ ₯μ 보μ¬μ£ΌμμΌλ©°, RCSF λ΄μ§λ³΄κ°λ²μΌλ‘ 보κ°ν μ€νμ²΄μΈ PD-RCSFλ μ½ 500galμ μ§μ§λμμ
μκ·λͺ¨μ λμ μ§μ§νΌν΄κ° μ μλλ€.
-
κΈ°μ€μ€ν체 λλΉ RCSF μΈλΆμ ν©ν λ΄μ§λ³΄κ°λ²μ 300gal μ μ
λ ₯μ§μ§λμμ μ½ 1.17λ°°, 400galμ μ
λ ₯μ§μ§λμ μλ 1.52λ°°, 500galμ
μ
λ ₯μ§μ§λμμλ 1.58λ°° μ λ μ§μ§μλ΅ λ΄λ ₯μ΄ μ¦κ°νμ¬ μ νμ μΈ κ°λμ¦μ§ν λ΄μ§ 보κ°λ²μ΄λΌκ³ μ¬λ£λλ€. 300galμ λν λ³μμλ΅μ μ½ 0.54λ°°,
400galμ λν΄μλ 1.27λ°°, 500galμ λν΄μλ 1.56λ°°λ₯Ό λνλ΄κ³ μλ€. λμΌ νμ€ (300gal)μ λν μ§μ§μλ΅λ³μλ μ½ 50%μ λλ‘
μ΅μ λμμΌλ©°, νμ€μ΄ μ¦κ° (400gal, 500gal)μ λ°λΌ λ΄λ ₯ λ° λ³μκ° μ¦κ°ν μ¬ μ§μ§μλμ§λ₯Ό ν‘μ ν μ μλ λ₯λ ₯μ΄ μ¦λλλ€λ μ¬μ€μ
νμΈνμλ€.
-
RCSF μΈλΆμ ν©ν λ΄μ§λ³΄κ°λ²μ κ±°μ£Όμκ° κ±°μ£Όκ° κ° λ₯νλ©΄μ λ΄μ§λ³΄κ° 곡μ¬λ₯Ό μ€μν μκ° μμΌλ©°, μ ν© λΆ μ곡μ±μ΄ νμνλ©°, νΉν νμ λ΄μ§λ³΄κ°λ
μ°μ μ΄ κ°νΈν μ νμ μΈ κ°λμ¦μ§ν λ΄μ§λ³΄κ°κ³΅λ²μΌλ‘ μ λ¨ νκ΄΄κ° μ§λ°°μ μΈ λΉλ΄μ§μμΈλ₯Ό κ°μ§λ κ΅λ΄ μ€Ξμ μΈ΅ μ² κ·Όμ½ν¬λ¦¬νΈ 건물μλ λ΄λ ₯νλ³΄κ° μ©μ΄ν λ΄μ§λ³΄κ°
곡λ²μ΄λΌκ³ νλ¨λλ©°, κ·Έ μ ν¨μ±μ΄ μ μ¬λμ μ€νμ μ ν΄μ κ²μ¦λμλ€κ³ μ¬λ£λλ€.
κ°μ¬μ κΈ
μ΄ λ
Όλ¬Έμ 2013λ
λ μ λΆ (κ΅μ‘λΆ)μ μ¬μμΌλ‘ νκ΅μ°κ΅¬μ¬λ¨ μ κΈ°μ΄μ°κ΅¬μ¬μ
(2013R1A1A2009761) λ° κ΅ν κ΅ν΅λΆ κ΅ν κ΅ ν΅κΈ°μ μ§μνΉμ±νμ¬μ
μ°κ΅¬κ°λ°μ¬μ
μ μ°κ΅¬λΉμ§μ (14RDRPB076574- 01-000000)μ λ°μ μνλ κ²μ.
REFERENCES
(1998), FEMA 310 : Handbook for Seismic Evaluation of Buildings-A Prestandard-400.
(1988), Hybrid Test Manual
(2001), Standard for Damage Level Classification-250.
(2003), Standard for Evaluation of Seismic Capacity of Existing Reinforced Concrete
Buildings-300.
(2014), http://www.kma.go.kr/weather/earthquake/report.jsp.
(2002), Earthquake Damage Ratio Estimation and Seismic Capacity Evaluation of Existing
Reinforced Concrete Buildings in Korea, Journal of Architectural Institute of Korea,
18(1), 11-20.
(2009), Seismic Safety Evaluation of Korean R/C School Buildings Built in the 1980s,
Journal of the Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection, 13(5), 1-11.
(2004), Post-Earthquake Damage Evaluation for R/C Buildings Based on Residual Seismci
Capacity-1179.
(2011), Guideline for Seismic Evaluation and Rehabilitation of Existing School Buildings
in Korea-108.
(1999), Pseudo-dynamic Testing For 793 Controllers-34.
(2003), New Structural Analysis for Seismic Design-250.