๊น๋ ํ
(Rae-Hwan Kim)
1)
๊น๊ท ์ฉ
(Gyu-Yong Kim)
2)*
์ด๋ณด ๊ฒฝ
(Bo-Kyeong Lee)
3)
์ ๊ฒฝ ์
(Kyoung-Su Shin)
4)
์ก๊ถ ์ฉ
(Gwon-Yong Song)
5)
ยฉ Korea Institute for Structural Maintenance Inspection All rights reserved
ํค์๋
์ฌ๋๊ทธ ๋ค๋์นํ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ, ๋ฏธ์ธ๊ณต๊ทน, ๋๊ฒฐ์ตํด, ๊ณต๊ทน๋ฅ
Key words
high volume slag concrete, micropores, freezing-thawing, porosity
1. ์ ๋ก
ํด์ํ๊ฒฝ์ ๋
ธ์ถ๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ธฐํ๋ณํ๋ก ์ธํ ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ์ํด ๋ด๋ถ๊ท ์ด, ํ๋ฉด๋ฐ๋ฆฌ, ์ฒ ๊ทผ๋
ธ์ถ ๋ฑ์ ์ดํ์ ์ทจ์ฝํ๋ค. ํนํ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ๊ฒฝ์ฐ
๊ฒจ์ธ์ฒ ์ ๋ฎ์ ๊ธฐ์จ ์ผ๋ก ์ธํด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด ๋ฌผ์ด ๋๊ฒฐํ์ฌ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ด ํ๊ฐ ์ฝ๊ฒ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ณต๊ธฐ๋๊ณผ
์์ถ๊ฐ๋์ ํฐ ์ํฅ์ ๋ฐ์ผ๋ฉฐ ์ด์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ๊ณผ ๊ณต๊ธฐ๋ ๋๋ ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ ์๋ก ๋ฐ์ ํ ์ฐ๊ด์ด ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ํ๊ณ ์๋ค(Oh et al., 1993; Huaishuai et al., 2009).
๊ทธ๋ฌ๋ ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ๊ณต๊ธฐ๋ ๋ฐ ์์ถ๊ฐ๋ ์ธ์๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ์ ๊ณต๊ทน๊ตฌ์กฐ์ ๋ฐ์ ํ ๊ด๋ จ์ด ์๋ค(H. Cai et al., 1998). Figure 1์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๊ณต๊ทน์ ํฌ๊ธฐ ๋ฐ ๋๊ฒฐ์ตํด ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๊ณต๊ทน์ ๊ฒ ๊ณต๊ทน(Gel pore), ๋ชจ์ธ๊ด ๊ณต๊ทน(Capillary
pore), ๊ฐํ๊ณต๊ธฐ (Entrapped air), ์ฐํ๊ณต๊ธฐ(Entrained air) ๋ฑ์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ ์ ์๋ค(Pigeon et al., 1992). ๊ฒ ๊ณต๊ทน์ ๋ฌผ์ ํก์ฐฉํ๋ ํ์ด ์ ๋์ ์ผ๋ก ๊ฐํด์ ํญ์ ๋ฌผ๋ก ์ฑ์์ ธ ์๊ณ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๊ธฐ์์กฐ๊ฑด ์์ ๋ฌผ์ด ๋๊ฒฐํ์ง ์๋ ํน์ง์ด ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์
์ํ๋ฌผ์ง์ด ๋ฏธ์ณ ๋ค ์ฑ์ฐ์ง ๋ชปํ์ฌ ๋จ์ ๊ณต๊ทน์ผ๋ก์ ๋๊ฒฐ ๊ฐ ๋ฅํ ๋ฌผ์ด ํฌํจ๋์ด ์์ด ๋๊ฒฐํฝ์ฐฝ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ ๊ท ์ด ๋ฐ ํ๋ฉด ๋ฐ๋ฆฌ๋ฅผ ์ผ์ผํค๊ฒ
๋๋ค(Mehta et al., 2005; Olivier et al., 2008). ์ด๋ ์ฐํ๊ณต๊ธฐ๋ ๋ชจ์ธ๊ด ๊ณต๊ทน ๋ด ๋ฌผ์ ๋๊ฒฐํฝ์ฐฝ์์ ์ํํ๋ ์ญํ ์ ํ๋ค. ์ฝํฌ๋ฆฌํธ๊ฐ ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ์ผ๋ฉด ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน ๋ด ๋ฌผ์ด ๋๊ฒฐํ๋ฉด์ ์ฝ
9%์ ์ฒด ์ ํฝ์ฐฝ์ด ๋ฐ์ํ๋ค(Valenza et al., 2006(a); Valenza et al., 2007(b)). ์ฒด์ ํฝ์ฐฝ์ผ๋ก ์ธํด ๋ฏธ๋๊ฒฐ์๋ ์ธ์ ํ ๊ณต๊ทน์ผ๋ก ์ด๋ํ๊ฒ ๋๋๋ฐ ๋๊ฒฐ์ด ์งํ๋ ์๋ก ์์์ด ๋ฐ์ํ์ฌ ์ธ์ฅ ๋ ฅ์ด ์ฝํ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ์กฐ์ง๋ถํฐ ์ดํ๊ฐ ์งํ๋๋ค(Chung et al., 2010).
Fig. 1.
Pore Size and Mechanism of Freezing-Thawing
๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ ๋ถํผ๊ฐ์์ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต ๊ทน์ ๋๊ฒฐ์ ์ํด ๋ฐ์ํ๋ ๋๊ฒฐํฝ์ฐฝ์์ ์ํ์ํค๋ ์ฐํ ๊ณต๊ธฐ์ ํ์ฑ์ ํตํด ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค(Huaishuai et al., 2009). ๊ณ ๋ก์ฌ๋๊ทธ๋ฅผ ์นํํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณต๊ทน๋ถํฌ๊ฐ ๋ณํ๊ฒ ๋๋ฉฐ ๊ณต๊ทน๊ตฌ ์กฐ๋ ์ฌ๋๊ทธ๋ฅผ ์นํํ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ์ค ์ํ ์์๋ผ๊ณ ์ธ๊ธํ๊ณ ์๋ค(Shi et al., 2012; Ali et al., 2014; Khan et al., 2010; Yang et al., 2003). ๋ํ, ์ฝํฌ๋ฆฌ ํธ ํผํ์ฌ๋ฃ๋ก์จ ์ฌ๋๊ทธ๋ฅผ ํ์ฉํ๋ฉด ๋งคํธ๋ฆญ์ค ์ถฉ์ ํจ๊ณผ์ ๊ธฐ์ธํ์ฌ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด๋ถ์ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ ์ฉ์ ์ ๊ฐ์์์ผ ์ํ๋ฐ์์ ์ํ ๋ค๋ฅธ
๋ฏธ์ธ๊ณต๊ทน๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ํ๊ณ ์๋ค(So et al., 2011). ๋ฐ๋ผ์ ์ฐํ๊ณต๊ธฐ๋ฅผ ํตํ ๋๊ฒฐ์ต ํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์ ์ธ์๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ ์กฐ ์ ๊ณ ๋ก์ฌ๋๊ทธ ๋ฏธ ๋ถ๋ง์ ํ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณต๊ทน๊ตฌ์กฐ ๊ฐ์ ์ ํตํ ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ
๋ฅ์ ํฅ์์ ๋๋ชจํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
์ด์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ณต๊ธฐ๋์ ๋์ผํ๊ฒ ์ค์ ํ์ฌ ์ฌ๋๊ทธ ๋ฅผ ๋ค๋ ์นํํ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๋ฏธ ์ธ๊ณต๊ทน์ ์ํฅ์ ๊ฒํ ํ๊ณ ์ ํ์๋ค.
2. ์คํ๊ณํ ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ
2.1 ์ฌ์ฉ์ฌ๋ฃ
Table 1, 2๋ ์ฌ์ฉ์ฌ๋ฃ์ ๋ฌผ๋ฆฌโ
ํํ์ ์ฑ์ง์ ๋ํ๋ธ ๊ฒ ์ด๋ค. ์๋ฉํธ๋ KS F 5201 ๏ฝขํฌํ๋๋ ์๋ฉํธ๏ฝฃ์ ๊ท์ ์ ๋ง ์กฑ์ํค๋ 1์ข
๋ณดํตํฌํ๋๋์๋ฉํธ(C)๋ฅผ
์ฌ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฐ๋ ๋ 3.15 g/cm3, ๋ถ๋ง๋๋ 3,500 cm2/g์ด๋ค. ๊ณ ๋ก์ฌ๋๊ทธ ๋ฏธ๋ถ ๋ง์ KS F 2563 ๏ฝข์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ฉ ๊ณ ๋ก์ฌ๋๊ทธ ๋ฏธ๋ถ๋ง๏ฝฃ 3์ข
์ ๊ท ์ ์ ๋ง์กฑ์ํค๋ ๊ณ ๋ก์ฌ๋๊ทธ ๋ฏธ๋ถ๋ง(GGBS)์ ์ฌ์ฉํ์์ผ
๋ฉฐ, ๋ฐ๋๋ 2.90 g/cm3, ๋ถ๋ง๋๋ 4,196 cm2/g์ด๋ค. ์ฉ์ ์๋น ์ฒ๋ฆฌ์ฌ๋๊ทธ(PS)๋ ์ฒ ๊ฐ๊ณต์ ์ค ์ ํด์ฑ๋ถ์ธ ํฉ(S) ๋ฑ์ ์ณ๋ฌผ ์์ ์ ๊ฑฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ณ๋์ ์๋น์ฒ๋ฆฌ ๊ณต์ ์ ํตํด ๋ฐ์ํ ๋ ์ฐ์
๋ถ์ฐ๋ฌผ๋ก์จ
๋ฐ๋๋ 2.83 g/cm3, ๋ถ๋ง๋๋ 4,196 cm2/g ์ด๋ค. ์๊ณจ์ฌ์ ๊ตต์ ๊ณจ์ฌ์ ๋ฐ๋๋ ๊ฐ๊ฐ 2.56, 2.67 g/cm3์ด ๊ณ , ์ต๋์น์๋ ๊ฐ๊ฐ 5, 25 mm์ด๋ฉฐ, ํก์์จ์ 1.01, 1.39 % ์ด๋ค.
Table 1.
Physical Properties of Used Materials
Materials
|
Physicalproperties
|
C
|
Ordinary portlandcement,Density : 3.15 g/cm3, Blaine : 3,500cm2/g
|
GGBS
|
Ground granulated blast-furnaceslag,Density : 2.90 g/cm3, Blaine : 4,196cm2/g
|
PS
|
Pig iron preliminary treatmentslag,Density : 2.83 g/cm3, Blaine : 4,000cm2/g
|
S
|
Fine aggregate (Seasand),Density:2.56g/cm3,Maximum size:5mm,Water absorption ratio : 1.01%
|
G
|
Coarse aggregate (Crushedaggregate),Density:2.67g/cm3,Maximum size:25mm,Water absorption ratio : 1.39%
|
SP
|
Polycarboxylate Superplasticizer
|
Table 2.
Chemical Properties of Used Materials
Materials
|
Chemical composition(%)
|
SiO2 |
Al2O3 |
Fe2O3 |
CaO
|
MgO
|
Na2O
|
K2O
|
SO3 |
LOI
|
C
|
20.70
|
6.20
|
3.10
|
62.20
|
2.80
|
0.10
|
0.84
|
2.10
|
1.96
|
GGBS
|
32.75
|
15.61
|
0.50
|
43.51
|
4.41
|
0.25
|
0.49
|
0.04
|
2.44
|
PS
|
15.35
|
1.21
|
2.40
|
69.71
|
1.52
|
0.10
|
-
|
4.20
|
5.51
|
2.2 ์คํ๊ณํ
Table 3์ ์คํ๊ณํ ๋ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ฐฐํฉ์ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ฌ๋๊ทธ๋ฅผ ๋ค๋ ์นํํ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๋ฏธ์ธ๊ณต๊ทน์ ์ํฅ์ ๊ฒํ ํ๊ธฐ
์ํด ๋ณดํต ํฌํ๋๋์๋ฉํธ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ, ๊ณ ๋ก์ฌ๋๊ทธ ๋ฏธ๋ถ๋ง๊ณผ ์ฉ์ ์๋น์ฒ ๋ฆฌ์ฌ๋๊ทธ๋ฅผ ํฌํจํ ์ฌ๋๊ทธ๋ฅผ 40, 70 % ์นํํ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ๋ฅผ ์ ์กฐํ์๋ค. ๋ํ,
๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ์์ถ๊ฐ๋์ ๋ฐ์ ํ ๊ด๋ จ์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ค๊ณ๊ธฐ์ค๊ฐ๋๋ฅผ 24MPa์ ์ผ๋ฐ๊ฐ๋๋ก ๋์ผํ๊ฒ ์ค์ ํ์๋ค. ๊ณ ๋ก์ฌ๋๊ทธ ๋ฏธ๋ถ๋ง์ ์นํํ ๊ฒฝ์ฐ
์ ์ถ๊ฐ๋๊ฐ ๋ฎ์์ง๋ฏ๋ก ๊ณ ๋ก์ฌ๋๊ทธ ๋ฏธ๋ถ๋ง์ ์ํ๋ฐ์์ ์ด์ง ์ํค๊ณ ์ ์๊ทน์ ์ ์ ์ฌํ ์ฑ๋ถ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ฉ์ ์๋น์ฒ๋ฆฌ์ฌ ๋๊ทธ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ด๊ธฐ๊ฐ๋๋ฅผ ๊ฐ์ ํ์๋ค.
C100, GGBS40, GGBS70์ ์ฌ๋ผํ๋ ๊ฐ๊ฐ 190, 200, 210 mm๋ก ๋ชฉํ์ฌ๋ผํ ๋ฅผ ๋ง์กฑํ์๋ค. ๋ํ C100, GGBS40์ ๊ณต๊ธฐ๋์
4.0, 4.3 %, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ GGBS70์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณต๊ธฐ๋์ด ๋ฎ๊ฒ ์ธก์ ๋์ด AE์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ 3.7 %๋ก ๋ชฉํ๊ณต๊ธฐ๋์ ๋ง์กฑํ์๋ค.
Table 3
Experimental Plan and Mix Proportion of Concrete
Specimens
|
fck(MPa)
|
Slump(mm)
|
Air(%)
|
W/B(%)
|
S/a(%)
|
Unit weight(kg/m3)
|
SP(B.%)
|
AEagent(SP.%)
|
Evaluationcontents
|
W
|
B(binder)
|
S
|
G
|
C
|
GGBS
|
PS
|
C100
|
24
|
180 ยฑ30
|
4.0 ยฑ1.0
|
60
|
48
|
202
|
337
|
-
|
-
|
816
|
880
|
-
|
-
|
|
GGBS40
|
60
|
48
|
202
|
202
|
128
|
7
|
812
|
874
|
-
|
-
|
GGBS70
|
53
|
48
|
179
|
101
|
225
|
11
|
838
|
902
|
0.1
|
0.6
|
Figure 2๋ ๋๊ฒฐ์ตํด๋ฅผ ๋ฐ์ง ์๊ณ ์์ค์์ ํ ์์ถ๊ฐ๋ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. C100, GGBS40, GGBS70์ ์ฌ ๋ น 14์ผ ์์ถ๊ฐ๋๋ ๊ฐ๊ฐ 22.1,
22.6, 19.9MPa๋ก ์ธก์ ๋์ ์ผ๋ฉฐ, ๋ฎ์ ๊ฐ๋ ๋ฒ์์์ ๋๊ฒฐ์ตํด ๋ฐ๋ณต ์์ฉ์ ์ํ๋ด๋ ฅ ์ ํ๋ฅผ ์ ๋ํ์๋ค.
์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ๊ณต๊ธฐ๋๊ณผ ์์ถ๊ฐ๋์ ๋ฐ ๋ฅธ ์ํฅ์ด ํฌ์ง๋ง ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ ์ฌํ ๊ณต๊ธฐ๋ ๋ฐ ์์ถ๊ฐ๋ ๋ก ์คํ์ ๊ณํํ์ฌ ์ฌ๋๊ทธ๋ฅผ ๋ค๋
์นํํ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋ฏธ์ธ ๊ณต๊ทน์ด ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๊ฒํ ํ์๋ค.
2.3 ์คํ๋ฐฉ๋ฒ
์์ถ๊ฐ๋ ์ํ์ โ
100ร200 mm์ ์์ฃผํ ์ํ์ฒด๋ฅผ ์ ์ ํ์ฌ ์์ค์์ ํ ์ดํ ์ฌ๋ น 3, 7, 14, 28, 56์ผ์์ KS F 2405์ ์คํ์ฌ
์ธก์ ํ์๋ค.
๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ํ์ ASTM C 666/C 666M์ ์คํ์ฌ ์ค ์ํ์์ผ๋ฉฐ ๋ชจ๋ ์ํ์ฒด์ ๊ณต๊ทน ๋ด์ ๋ฌผ์ด ํฌํจ๋ ์ ์๋๋ก ์์ค์์ ํ ์ํ์ฒด๋ฅผ ๋งค
30 ์ฌ์ดํด๋ง๋ค 300์ฌ์ดํด๊น์ง ์ ๋๋ํ์ฑ๊ณ์์ ์ง๋๊ฐ์์จ์ ์ธก์ ํ์๊ณ ์ํ์ฒด๊ฐ ํ๊ดด๋ ์์ ๋๋ ์ธก์ ํ์ง ์์๋ค. ์๋๋ํ์ฑ๊ณ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์
์(1)๋ก ๊ณ์ฐํ์๋ค. ๋ํ, ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ ๋งค 100 ์ฌ์ดํด๋ง๋ค ์์ถ๊ฐ๋๋ฅผ ์ธก์ ํ์ฌ ๋๊ฒฐ์ตํด ๋ฐ๋ณต ์์ฉ์ด ์์ถ๊ฐ๋์ ๋ฏธ ์น๋ ์ํฅ์ ๊ฒํ ํ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, Pc๋ ๋๊ฒฐ์ตํด c์ฌ์ดํด ํ์ ์๋๋ํ์ฑ๊ณ์(%), n์ ์ด๊ธฐ์ 1์ฐจ ๊ณต๋ช
์ง๋์(Hz), n1 ์ ๋๊ฒฐ์ตํด c์ฌ์ดํด ํ์ 1์ฐจ ๊ณต๋ช
์ง๋์(Hz)์ด๋ค.
์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๊ณต๊ทน๊ตฌ์กฐ๋ถ์์ ASTM D 4284 ์์์์
์ํ ๋ฐฉ๋ฒ(Mercury Intrusion Porosimetry)์ ์ํด ์ค์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋
์ ์ง ์๋ ์ ์ฒด(์์)๊ฐ ์๋ ฅ์ ์ํด ๊ณต๊ทน์ ์นจํฌํ์ฌ ์์์ ๋ถํผ๋ฅผ ์ธก์ ํ๋ ์ํ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค(Winslow et al., 1970). ์์์์
๋ฒ์ ๋ค์์ ์(2)๋ก ํํ๋๋ Washburn ์ ์ ์ํด ๊ณต๊ทน์ ๋ชจ์์ ์ค๋ฆฐ๋ํ ๋ชจ์ธ๊ด์ผ๋ก ์ ์ํ์ฌ ์์ ์ด ์นจํฌํ๋ ๊ณต๊ทน์ ํฌ๊ธฐ๋ ์ ์ฉ๋ ์๋ ฅ์ ๋ฐ๋น๋กํ๋ ๊ฒ์
๋ํ๋ด์๋ค(Ritter et al., 1949).
์ฌ๊ธฐ์, d๋ ๊ณต๊ทน์ง๊ฒฝ, ฮณ๋ ์์์ ํ๋ฉด์ฅ๋ ฅ, ฮธ ์ ๊ณ ์ฒด์ ์์์ ์ ์ด๊ฐ, P ๋ ์์์์
์๋ ฅ์ด๋ค.
3. ์คํ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ๊ณ ์ฐฐ
3.1 ์๋๋ํ์ฑ๊ณ์ ๋ฐ ์ง๋๊ฐ์์จ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ
์ฌ๋๊ทธ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ ๊ฒํ ๊ฒฐ๊ณผ Table 4 ์ ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ์ ์ํ์ฒด๋ฅผ ๋ํ๋์ผ๋ฉฐ, Figure 3์ ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ์ ์ฌ๋๊ทธ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์๋๋ํ์ฑ๊ณ์ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋๋ค. ๋๊ฒฐ์ ๋ด์์กฐ๊ฑด์์ GGBS70 ์ํ์ฒด ๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๋์ ์๋๋ํ์ฑ๊ณ์๋ฅผ
๋ํ๋์ผ๋ฉฐ ๋ค๋ฅธ ์ํ์ฒด๋ค ์ ๋นํด ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ด ์ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. C100 ์ํ์ฒด๋ 150์ฌ์ดํด์์ ์๋๋ํ์ฑ๊ณ์๊ฐ 60 %๋ฏธ๋ง์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ
180์ฌ์ดํด ์ดํ์๋ ์ํ์ฒด๊ฐ ํ๊ดด๋์ด ์๋๋ ํ์ฑ๊ณ์๋ฅผ ์ธก์ ํ ์ ์์๋ค. GGBS40 ์ํ์ฒด๋ C100 ์ ํ์ฒด๋ณด๋ค ๋ค์ ๋์ ์๋๋ํ์ฑ๊ณ์๊ฐ
์ธก์ ๋์์ผ๋ฉฐ 180์ฌ ์ดํด์์ 60 %๋ฏธ๋ง์ผ๋ก ์๋๋ํ์ฑ๊ณ์๊ฐ ์ ํ๋์์ผ๋ฉฐ 180 ์ฌ์ดํด ์ดํ์๋ ์ํ์ฒด์ ํ๊ดด๋ก ์ธํ์ฌ ๋ ์ด์ ์ธก์ ํ ์ ์์๋ค.
Fig. 3.
Relative Dynamic Modulus of Elasticity
Table 4.
Specimens Exposed to Freezing-Thawing
Specimens
|
Number of freezing-thawing cycles(Tap water)
|
Specimens
|
Number of freezing-thawing cycles(Sea water)
|
0
|
30
|
60
|
90
|
120
|
150
|
180
|
210
|
240
|
270
|
300
|
0
|
30
|
60
|
90
|
120
|
150
|
180
|
210
|
240
|
270
|
300
|
C100
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
-
|
-
|
-
|
C100
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
-
|
-
|
-
|
GGBS40
|
|
|
|
|
|
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
GGBS40
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
-
|
-
|
-
|
GGBS70
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
GGBS70
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
๋๊ฒฐ์ ํด์์กฐ๊ฑด์์๋ C100, GGBS40 ์ํ์ฒด๊ฐ ๋ด์์กฐ ๊ฑด์ ๋นํด ์๋๋ํ์ฑ๊ณ์๊ฐ ๋ ๋ฎ๊ฒ ์ธก์ ๋์์ผ๋ฉฐ ๋ ์ํ ์ฒด ๋ชจ๋ 180์ฌ์ดํด ์ดํ์์
์ํ์ฒด์ ํ๊ดด๋ก ์ธํ์ฌ ๋ ์ด ์ ์๋๋ํ์ฑ๊ณ์๋ฅผ ์ธก์ ํ ์ ์์๋ค. ๋๊ฒฐ์ ์กฐ๊ฑด์ ๊ด๊ณ ์์ด GGBS70 ์ํ์ฒด๋ ์๋๋ํ์ฑ๊ณ์๊ฐ C100 ์ํ์ฒด๋ณด
๋ค ๋๊ฒ ์ธก์ ๋์ด ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ํ๋ณดํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
Figure 4๋ ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ์ ๊ณ ๋ก์ฌ๋๊ทธ ๋ฏธ๋ถ๋ง์ ์น ํํ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์ง๋๊ฐ์์จ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ ๊ฒฐ์ ๋ด์์กฐ๊ฑด์์ C100, GGBS40,
GGBS70 ์ํ์ฒด๋ 150 ์ฌ์ดํด๊น์ง ์ง๋๊ฐ์์จ์ด ๊ฐ๊ฐ 4.4, 3.4, 2.5 %๋ก ๋น์ทํ ์ ์ค์ ๋ํ๋์ผ๋ 180์ฌ์ดํด์์ ์ง๋๊ฐ์์จ์ด ๊ฐ๊ฐ
12.8, 9.0, 2.5 %๋ก ๋ํ๋ GGBS70 ์ํ์ฒด๋ฅผ ์ ์ธํ ๋๋จธ์ง ์ํ ์ฒด๋ ์ง๋๊ฐ์์จ์ด ๊ธ๊ฒฉํ๊ฒ ๊ฐ์ํ์๋ค. C100, GGBS40 ์ํ์ฒด๋
180์ฌ์ดํด ์ดํ ์ํ์ฒด๊ฐ ํ๊ดด๋์ด ์ง๋์ ์ธก์ ํ ์ ์์๋ค. ์๋๋ํ์ฑ๊ณ์๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๋๊ฒ ์ธก์ ๋ GGBS70 ์ ํ์ฒด๋ ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ดํ๊ฐ
๊ฐ์ฅ ์ ์ด ์ง๋๊ฐ์์จ ์ด ํฌ์ง ์์๋ค.
๋๊ฒฐ์ ํด์์กฐ๊ฑด์์๋ ๋ชจ๋ ์ํ์ฒด๊ฐ ๋ด์์กฐ๊ฑด์ ๋นํด ์ง๋๊ฐ์์จ์ด ํฌ๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ง๋ง GGBS70 ์ํ์ฒด์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ค ๋ฅธ ์ํ์ฒด์ ๋นํด ์ง๋๊ฐ์์จ์ด ๊ฐ์ฅ
์ ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค. GGBS70 ์ํ์ฒด๋ ๋๊ฒฐ์ ๋ด์์กฐ๊ฑด์์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ํด์์กฐ๊ฑด์์๋ ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ด ์ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ํํธ,
๋๊ฒฐ์ ํด์์กฐ๊ฑด์์ C100, GGBS40 ์ํ์ฒด์ ํ๋ฉด ์ดํ๊ฐ ๋ด์์กฐ๊ฑด์ ๋นํด ์ฌํ๊ฒ ๋ํ๋ ์ง๋๊ฐ์์จ์ด ๊ธ๊ฒฉ ํ๊ฒ ์ปค์ง๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ์๋ค.
Figure 5๋ ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋ ๋น ๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. ์์ถ๊ฐ๋ ๊ณ์ฐ ์์๋ ํ๋ฉด๋ฐ๋ฆฌ์ ์ํ ์ํ์ฒด์ ๋จ๋ฉด์ ๊ฐ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฐ์ ํ์๋ค.
๋๊ฒฐ์ตํด ์ ์ฉ์ผ๋ก ์ธํ ํ๋ฉด๋ฐ๋ฆฌ์ ๋ด๋ถ ๋งคํธ๋ฆญ์ค์ ๋ณํ๊ฐ ๋ํ๋ ๋ ๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ถ๊ฐ๋์ ๊ฐ์๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ๋ ๊ฒฐ์ ๋ด์, ํด์์กฐ๊ฑด์์
C100, GGBS40 ์ํ์ฒด๋ GGBS70 ์ํ์ฒด์ ๋นํด ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ ํฌ๊ฒ ๊ฐ์ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์ ์ฒด์ ์ผ ๋ก GGBS70 ์ํ์ฒด๊ฐ ๊ฐ์ฅ ์์ ์์ถ๊ฐ๋ ๊ฐ์๋ฅผ
๋ํ๋๋ค. ๋๊ฒฐ์ ํด์์กฐ๊ฑด์์๋ ๋ด์์กฐ๊ฑด์ ๋นํด ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๋ฉด๋ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ์ฌ ์์ถ๊ฐ๋๊ฐ ๋์ฑ ๊ฐ์ํ์๋ค. ๊ทธ ๋ฌ๋ ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ด
์ฐ์ํ GGBS70 ์ํ์ฒด๋ ๋๊ฒฐ ์ ๋ด์, ํด์์กฐ๊ฑด์์ ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ด ์งํ๋์ด๋ 300์ฌ์ด ํด๊น์ง ํ๋ฉด๋ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ ์ด ์์ถ๊ฐ๋ ๋ณํ๊ฐ ๋ค๋ฅธ ์ํ์ฒด์
๋น ํด ํฌ์ง ์์ ๊ฒ์ ํ์ธํ์๋ค.
Fig. 5.
Ratio of Compressive Strength of Concrete Exposed to Freezing-Thawing
ํด์์กฐ๊ฑด์์ ์๋๋ํ์ฑ๊ณ์, ์ง๋๊ฐ์์จ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ถ๊ฐ ๋๊ฐ ๋ด์์กฐ๊ฑด์ ๋นํด ๋ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ ํด์์ ์ฉ์กด์ด์จ์ ์ํด ์์๋ ๋ฐ์์์ฑ๋ฌผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ
๋ด๋ถ์กฐ์ง์ด ์นจ ์์ ๋ฐ์ ๋๊ฒฐ์ตํด ๋ฐ๋ณต์์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ดํ๊ฐ ๋์ฑ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค(Lee et al., 2010).
3.2 ๊ณต๊ทน๋ฅ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ
Figure 6์ ๋๊ฒฐ์ตํด๋ฅผ ๋ฐ์ง ์์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๊ณต๊ทน๋ฅ ์ธก์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ์ง ์๊ณ ์์ค์์ ํ ์ํ์ฒด์ ๊ณต๊ทน๋ถํฌ๋ ์์ดํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋๋ค.
๋์ ๊ณต๊ทน ๋์ ๊ณ ๋ก์ฌ๋๊ทธ ๋ฏธ๋ถ๋ง์ ์นํ์จ์ด ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ํ ์์ผ๋ฉฐ ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ด ๊ฐ์ฅ ์ฐ์ํ GGBS70 ์ํ์ฒด ๋ ๋ค๋ฅธ ์ํ์ฒด์ ๋นํด
๊ณต๊ทน๋์ด ์ ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ ๊ณ ๋ก ์ฌ๋๊ทธ ๋ฏธ๋ถ๋ง์ด ๊ฒฝํ์ฒด ๋ด๋ถ์ ๊ณต๊ทน์ ์ฑ์์ฃผ๋ ํจ๊ณผ๋ก ์ธ ํ์ฌ ๊ณต๊ทน๋์ด ์ค์ด๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
Fig. 6.
Cumulative Pore Volume of Specimen
GGBS70, GGBS40, C100 ์ํ์ฒด ์์ผ๋ก ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ ์์ด ๋ง๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน ๋ด ๋๊ฒฐํ ์ ์๋ ๋ฌผ์ ์์ GGBS70 ์ํ์ฒด๊ฐ ๊ฐ์ฅ
์ ๊ฒ ๋์ด ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ด ๊ฐ ์ฅ ์ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
Figure 7์ ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ์ง ์์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์ฃผ์ฌ์ ์ํ๋ฏธ๊ฒฝ ๊ด์ฐฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. GGBS40 ์ํ์ฒด์์ ๋ ์ํธ๋ฆฐ์์ดํธ๊ฐ ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก ํ์ฑ๋ ๊ฒ์
ํ์ธํ ์ ์์ ์ผ๋ฉฐ GGBS70 ์ํ์ฒด์์๋ ์ด๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ํธ๋ฆฐ์์ดํธ์ ํ์ฑ์ผ๋ก ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ์ํ ๋๊ฒฐํฝ์ฐฝ์ ์ํํ๋ ๊ณต๊ฐ์ด
์ ํ๋์ด ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ด ์ทจ์ฝํ๊ฒ ๋๋ค(Stark et al., 1999).
Fig. 7.
SEM Images of Concrete at Age 14 Days (Water Curing)
Figure 8์ ๋๊ฒฐ์ ๋ด์์กฐ๊ฑด์์ ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ชจ ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ ๊ณต๊ทน๋ถํฌ ๋ณํ๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ชฉํ๊ณต๊ธฐ๋์ (4.0ยฑ1.0) % ๋ฒ์๋ก ์ค์ ํ์์์๋
๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๋๊ฒฐ์ตํด ๋ฐ๋ณต ์์ฉ์ ๋ฐ๋ผ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ ๋ณํ๊ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค.
Fig. 8.
Variation of Porosity for Concrete Exposed to Freezing- Thawing (Tap Water)
C100, GGBS40 ์ํ์ฒด๋ 0~200์ฌ์ดํด๊น์ง ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ์ฉ์ ๋ฐ์์ ๊ฒฝ์ฐ, 10~100 nm ํฌ๊ธฐ์ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ด ๋ค๋ฅธ ํฌ ๊ธฐ์ ์์ญ๋ณด๋ค ๊ฐ์ฅ
ํฌ๊ฒ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. C100, GGBS40 ์ํ์ฒด๋ GGBS70์ ๋นํด 0์ฌ์ดํด์์ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต ๊ทน๋์ด ๋ง์ ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ๋ผ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน
๋ด ๋๊ฒฐํ ์ ์๋ ๋ฌผ์ด ๋ง๊ฒ ๋๋ค. ๋น๊ต์ ๋ง์ ๋ชจ์ธ๊ด ๊ณต๊ทน ๋ด ๋ฌผ์ ๋ ๊ฒฐํ๋ ๊ณผ์ ์์ ๋์ ๋๊ฒฐํฝ์ฐฝ์์ผ๋ก ์ธํด ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ ํ๊ดด๋ก ์ด์ด์ ธ 10~100
nm ํฌ๊ธฐ์ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ด ์ ์ฐจ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
GGBS70 ์ํ์ฒด๋ 0~200์ฌ์ดํด๊น์ง ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ ์ ๊ฒฝ์ฐ, C100, GGBS40 ์ํ์ฒด์๋ ๋ค๋ฅด๊ฒ 10~100 nm ํฌ ๊ธฐ์ ๊ณต๊ทน์ด
์ฆ๊ฐํ๋ค๊ฐ 100~200์ฌ์ดํด๊น์ง๋ ๋ค์ ๊ฐ์ํ ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ํ๋๋ค. GGBS70 ์ํ์ฒด๋ 0์ฌ์ดํด์์ ๋ค๋ฅธ ์ํ์ฒด์ ๋นํด ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ด ์ ๊ณ ๋๊ฒฐํ
์ ์๋ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต ๊ทน ๋ด ๋ฌผ์ด ์ ์ด ๋๊ฒฐํฝ์ฐฝ์์ด ๊ฐ์ฅ ๋ฎ์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ค๋ฅธ ์ํ์ฒด์ ๋นํด ๋ฎ์ ๋๊ฒฐํฝ์ฐฝ์์ผ๋ก ์ธํด ๋ชจ์ธ ๊ด๊ณต๊ทน์ ํฝ์ฐฝ์ด
์์ํ ์งํ๋์ด ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ๋ํ ๋๊ฒฐ์ต ํด๊ฐ ์งํ๋ ์๋ก ๋๊ฒฐํฝ์ฐฝ์์ ๋์ฑ ์ฆ๊ฐํ์ฌ 200์ฌ์ดํด์ ์ ์ธ์ฅ๋ ฅ์ด ์ฝํ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน๋ถํฐ ๊ธ๊ฒฉํ ํ๊ดด๋ ๊ฒ์ผ๋ก
ํ ๋จ๋๋ค.
๋๊ฒฐ์ ํด์์กฐ๊ฑด์์๋ ๋ด์์กฐ๊ฑด๊ณผ ์ ์ฌํ ๊ณต๊ทนํฌ๊ธฐ๋ณ ๊ณต ๊ทน๋ถํฌ๋ฅผ ๋ํ๋์ผ๋ฉฐ, ๋๊ฒฐ์ ์กฐ๊ฑด์ด ์ฌ๋๊ทธ ๊ฒฝํ์ฒด ๋ด๋ถ์ ๊ณต๊ทน๊ตฌ์กฐ์ ๋ณํ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ด ํฌ์ง
์์์ ํ์ธํ์์ผ ๋ฉฐ, ํด์์ ์ํ ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ํ๋ฉด๋ฐ๋ฆฌ์ ๋ ํฌ๊ฒ ์ํฅ ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ์๋ค.
Figure 9๋ ๋๊ฒฐ์ ๋ด์์กฐ๊ฑด์์ ๋๊ฒฐ์ตํด ์์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ 10~100 nm ํฌ๊ธฐ์ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. 0์ฌ ์ดํด์์ 10~100 nm ํฌ๊ธฐ์ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์
C100, GGBS40, GGBS70 ์์ผ๋ก ๋ง์๋ค. C100, GGBS40 ์ํ์ฒด๋ ๋๊ฒฐ์ต ํด ๋ฐ๋ณต์์ฉ์ ๋ฐ๋ผ 10~100 nm ํฌ๊ธฐ์์ญ์ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ด
์ ์ฐจ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ ํ์ธ ํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ฉด์ GGBS70 ์ํ ์ฒด๋ 100์ฌ์ดํด๊น์ง ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ด ์ฆ๊ฐํ์๋ค๊ฐ ๋ค์ ๊ฐ์ ํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ํ๋๋ค. ์ด๋
GGBS70 ์ํ์ฒด๊ฐ ๋ค๋ฅธ ์ํ์ฒด ์ ๋นํด 0์ฌ์ดํด์์ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ด ์ ์ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค.
Fig. 9.
Variation of Capillary Pore of 10~100nm Size for Concrete Exposed to Freezing-Thawing
4. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋, ์ฌ๋๊ทธ๋ฅผ ๋ค๋ ์นํํ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋๊ฒฐ์ต ํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๋ฏธ์ธ๊ณต๊ทน์ ์ํฅ์ ๋ํด ๊ฒํ ํ์์ผ ๋ฉฐ, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๋ก ์ ์ป์๋ค.
-
๋ฏธ์ธ๊ณต๊ทน์ธ 10~100 nmํฌ๊ธฐ์ ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ด ์ ๊ฒ ๋ ํ๋ GGBS70 ์ํ์ฒด๋ ๋๊ฒฐ์ ๋ด์, ํด์์กฐ๊ฑด์์ ์ฐ์ํ ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ๋ํ๋๋ค.
๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ ์์ด ์ ์ด ๋๊ฒฐํ ์ ์๋ ๋ฌผ์ ์์ด ์ ๊ณ ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํธ๋ฆฐ์์ดํธ๊ฐ ๋ณด์ด์ง ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฐ์ํ ๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์
๋ํ๋ธ ๊ฒ์ผ ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
-
๋๊ฒฐ์ ๋ด์, ํด์์กฐ๊ฑด์์ GGBS70 ์ํ์ฒด๋ ๋๊ฒฐ์ต ํด ์์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ถ๊ฐ๋์ ๋ณํ๊ฐ ๋ค๋ฅธ ์ํ์ฒด์ ๋น ํด ์์๋ค. ์ด๋ GGBS70 ์ํ์ฒด๊ฐ
๋ค๋ฅธ ์ํ์ฒด์ ๋น ํด 300์ฌ์ดํด๊น์ง ํ๋ฉด๋ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ ์ด ์์ถ๊ฐ๋์ ๋ณํ ๊ฐ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
-
๋๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ ์ฐํ๊ณต๊ธฐ์ ํ์ฑ ์ธ์๋ ๋ฏธ์ธ๊ณต ๊ทน๊ตฌ์กฐ ๊ฐ์ ์ ํตํด ํ๋ณดํ๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ์๋ค. ๊ณ ๋ก ์ฌ๋๊ทธ ๋ฏธ๋ถ๋ง์ ์นํํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฒฝํ์ฒด ๋ด๋ถ์ ์กฐ์ง์ด
์น๋ฐํ๊ฒ ๋์ด ๋ชจ์ธ๊ด๊ณต๊ทน์ ์ฉ์ ์ด ๊ฐ์ํจ์ ๋ฐ๋ผ ๋ ๊ฒฐ์ตํด ์ ํญ์ฑ๋ฅ์ด ํฅ์๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
๊ฐ์ฌ์ ๊ธ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ต์ก๊ณผํ๊ธฐ์ ๋ถ์ ํ๊ตญ์ฐ๊ตฌ์ฌ๋จ์ ์ง์ญํ์ ์ธ ๋ ฅ์์ฑ์ฌ์
(2012H1B8A2025606)์ผ๋ก ์ํ๋ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ์. ์ด์ ๊ฐ์ฌ๋๋ฆฝ๋๋ค.
References
(1993), Experimental Study of Freezing and Thawing Characteristics of Concrete Influenced
by Air Content and Water Cement Ratio, Journal of the Korea Concrete Institute, 5(2),
91-96.
(2009), Behavior of Air-Entrained Concrete after Freeze-Thaw Cycles, Acta Mechanica
Solida Sinica, 22(3), 261-266.
(1998), Freeze-Thaw Durability of Concete: Ice Formation Process in Pores, Cement
and Concrete Research, 28(9), 1281-1287.
(1992), Durability of concrete in cold climates, London: E&FN Spon, 12-23.
(2005), Conrete (Microstructure, Properties, and Materials), McGraw-Hill, 135-141.
(2008), Poroelastic model for concrete exposed to freezing temperatures, Cement and
Concrete Research, 38(1), 40-48.
(2006), Mechanism for salt scaling, Journal of the American Ceramic Society, 89(4),
1161-1179.
(2007), A review of salt scaling: II Mechanisms, Cement and Concrete Research, 37(7),
1022-1034.
(2010), Chloride ion diffusivity of fly ash and silica fume concretes exposed to
freezeโthaw cycles, Construction and Building Materials, 24(9), 1739-1745.
(2012), Durability of steel reinforced concrete in chloride environments: An overview,
Construction and Building Materials, 30, 125-138.
(2014), Resistance of chemically-activated high phosphorous slag content cement against
freeze-thaw cycles, Cold Regions Science and Technology, 103, 107-114.
(2010), Nanostructure and microstructure of cement concrete incorporating multicementitious
composites, Transportation Research Record, 2141, 21-27.
(2003), An electrochemical method for accelerated chloride migration test of diffusion
coefficient in cement-based materials, Materials Chemistry and Physics, 81(1), 116-125.
(2011), Permeability and transport mechanisms of media into concrete, Korea infrastructure
safety corporation, KISTEC, 37(1), 53-77.
(1970), A Mercury Porosimetry study of the Evolution of Porosity in Cement, Journal
of Materials, 5(3), 564-585.
(1949), Pore-size Distribution in Porous Materials, Industrial and Engineering Chemistry,
41(4), 780-785.
(1999), Delayed ettringite formation in concrete, Nordic Concrete Research, 23(2),
18-19.
(2010), A Durability Assessment on Complex Deterioration of Concrete with Ground
Granulated Blast-Furnace Slag Replacement, Journal of the Korea Institute for Structural
Maintenance Inspection, 14(2), 171-175.