๊ถ์ฑ์ค
(Seung-Jun Kwon)
1*
ยฉ The Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection. All rights reserved.
ํค์๋
์ผํด, ๋ด๊ตฌ์๋ช
, ํ์ฐ๊ณ์, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ, ํผ๋ณต๋๊ป
Key words
Chloride attack, Service life, Diffusion coefficient, Surface chloride content, Cover depth
1. ์ ๋ก
์ฝํฌ๋ฆฌํธ๋ด๋ถ๋ก ์ ์
๋ ์ผํ๋ฌผ ์ด์จ์ ๋งค๋ฆฝ๋ ๊ฐ์ฌ์ ๋ถ์ ์ ์ผ๊ธฐํ๊ณ ๋ถ์๋์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ฌ์ฉ์ฑ ๋ฐ ์์ ์ฑ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๊ฒ ๋๋ค(Broomfield, 1997). ๋งค๋ฆฝ๋ ์ฒ ๊ทผ์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ถ์์ ์ด๊ธฐ์๋ ๋ถ์๋์ ํฝ์ฐฝํจ๊ณผ์ ๋ฐ๋ผ ์ญํ์ ์ฑ๋ฅ์ด ์ผ๋ถ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ๋ ํ์ง๋ง ๋ถ์๋์ด ๋ณดํต 5.0% ์ด์ ์ฆ๊ฐํ๊ฒ ๋๋ฉด
์ฌ๋ฆฝํจ๊ณผ๊ฐ ํฌ๊ฒ ์ง์ ๋์ด RC(Reinforced Concrete)์ ๊ธฐ๋ณธ๊ฐ์ ์ธ ์ผ์ฒด์ฑ์ด ์์ด์ง๊ฒ ๋๋ค(Chung et al., 2008; Hakan et al., 2012).
๊ธฐ์กด์ ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ผํด์ ๋
ธ์ถ๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์งํ๋์๋๋ฐ, ํฌ๊ฒ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ ์ ์๋ค.
๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฃผ๋ก Fick's 2nd Law๋ฅผ ๊ธฐ๋ณธ์ผ๋ก ํ๋๋ฐ, ์ผํ๋ฌผ ์ด๋์ ์ง์ ์ ์ผ ๋ก ํ๊ฐํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ํผ๋ณต๋๊ป, ์ผํ๋ฌผ ํ์ฐ๊ณ์,
๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ถ์์ ์ผ๊ธฐํ๋ ์๊ณ์ผํ๋ฌผ๋์ ์ฃผ์ ๋ณ์๋ก ํ๊ณ ์๋ค. Fick's 2nd Law๋ ์ ์์ํ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ฐ ๋ณ ์๋ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ผ์ ํ
๊ฐ์ ๊ฐ์ง๋ ์ ์์ํ(Steady-Sate Condition)์ ๊ธฐ๋ณธ ๊ฐ์ ์ผ๋ก ํ๋ค(Thomas and Bentz, 2002; CEB, 1997; RILEM, 1994). ์ต๊ทผ ๋ค์ด ์ด๊ธฐ์ฌ๋ น ๊ฑฐ๋์ธ ์ฝํฌ ๋ฆฌํธ์ ์ํ๋ ๋ฐ ์๋ถ์ด๋์ ๊ณ ๋ คํ ์ด์ญํ์ ์ฐ์ฑํด์์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ง์ด ์งํ๋๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ํด์์ ์ฃผ๋ก
Nernst- Einstein Equation์ ์ง๋ฐฐ๋ฐฉ์ ์์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์์ ์ผํ๋ฌผ ์ด์จ์ ์ ์
, ํ์ฐ ๋ฐ ์์์ ์ํ ์ผํ๋ฌผ ์ด๋
(Flux), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ํ๋ฌผ๊ณผ์ ํก์ฐฉ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ผํ๋ฌผ ๊ฑฐ๋์ ํด ์ํ๋ค(Maekawa et al., 2003; Song et al., 2006). ์ค๋ฌด์์ ์ฌ ์ฉํ๊ธฐ์๋ ํด์ ๋ฐ ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด์ ์ด๋ ค์๊ณผ ์ฅ๊ธฐ ํด์์ ์๋ ด ๋ฌธ์ ๋ก ์ธํด ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ํ์ฉ๋์ง ๋ชปํ๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฐ์ฑ ํด์์๋ ์์ ์ผํ๋ฌผ๊ณผ
๊ณ ์ ์ผํ๋ฌผ์ ์ํํ(Isotherm), ์ผ ํ๋ฌผ์ ํ์ฐ์ด๋๊ณผ ์๋ ฅ์ ์ํ ์ด๋(Flux), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๋ฉํธ์ ํ๋ฌผ์ ์ํ์ฌ ํก์ฐฉ๋๋ ๊ณ ์ ์ผํ๋ฌผ์ ๊ฐ๊ฐ
๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ ์ด๋ ค์์ด ์๋ค.
์ฝํฌ๋ฆฌํธ๋ ์๋ฉํธ๋ฅผ ๊ธฐ๋ณธ์ผ๋ก ํ๋ ๋ณตํฉ์ฌ๋ฃ์ด๋ฏ๋ก ์ฌ๋ฃ ์์ฒด์ ๋ถํ์ค์ฑ(Uncertainties)์ด ๋งค์ฐ ํฌ๋ฉฐ, ์๊ณต์์ ์ ๋ ์ ๋ฐ๋ผ ํผ๋ณต๋๊ป์ ์ค์ฐจ๊ฐ
๋ฐ์ํ๋ค. ๋ํ ์๊ณ์ผํ๋ฌผ๋ก ๊ท ์ ํ ๊ฐ๋ค(Hussain et al., 1995; Alonso et al., 2002) ์ญ์ ์ฐ๊ตฌ ์ ๋ฐ ๋
ธ์ถํ๊ฒฝ์ ๋ฐ๋ผ ๋ณ๋ํ๊ฒ ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ณ๋์ฑ์ ๊ฐ์ง ์ํฅ์ธ์์ ๋ณ๋์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ ์ํด 1990๋
๋๋ถํฐ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๋์
๋๊ธฐ
์์ํ๋ค. ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ Fick's 2nd Law ์ ๊ฐ์ ์ผํ๋ฌผ ํ์ฐ๋ฐฉ์ ์์ ์ฌ์ฉํ์ง๋ง, ๋ชฉํ ๋ด๊ตฌ์ ํ๊ดด ํ๋ฅ ๊ณผ ๋ถ์์ด ๋ฐ์ํ ํ๋ฅ ์ ๋น๊ตํ๋
๊ฒ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋นํด ๋ณด์์ ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ ์๋ค(Kwon et al., 2009; Song et al., 2006).
์ต๊ทผ ๋ค์ด ํ๋ผ์ด์ ์ฌ(FA: Fly Ash)๋ ๊ณ ๋ก ์ฌ๋๊ทธ๋ฏธ๋ถ๋ง (GGBFS: Ground Granulated Blast Furnace Slag)์
๊ฐ์ ํผํ ์ฌ๊ฐ ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ฉด์, ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ผํ๋ฌผ ํ์ฐ๊ณ์ ์ ๊ฐ์์ ๋ํ ๊ด์ฌ์ด ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์๋ค. Life365์ ๊ฐ์ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋
ํผํ์ฌ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๊ฐ์์กด์ฑ ํ์ฐ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์๋๋ฐ, ํผํ์ฌ ์ํ์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ณต๊ทน๋ฅ ๊ฐ์, ์ธ๋ถ ๋ฐ ๋ด ๋ถ ๋๋์ฐจ์ ๊ฐ์์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์ฐ ์ ๊ฐ์ฑ, ์ํ๋ฌผ
์์ฑ์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ผํ๋ฌผ ํก์ฐฉ ์ฆ๊ฐ ๋ฑ์ ๋ฐ๋ผ ์ผํ๋ฌผ ์ด๋์ด ์ ํด๋๋ ๊ฑฐ ๋์ ๊ฐ๋จํ ์๊ฐ์ ํจ์๋ก ๊ตฌํํ ๊ฒ์ด๋ค(Lee and Kwon, 2012; Poulsen, 1993; Tang and Joost, 2007). ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ ์ ๋ํด์๋ ์๊ฐ์์กด์ฑ ํ์ฐ๊ณ์์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊พธ์คํ ์ง ํ๋์ด ์๋๋ฐ, ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ํด์์ ๋ํด์๋ ํด์์ ์ด๋ ค์ ์ผ๋ก ์ธํด
์๊ฐ ์ํฅ์ ๊ณ ๋ คํ ๋ด๊ตฌ์ฑ ํด์์ ๋งค์ฐ ์ ํ์ ์ผ ๋ก ์ํ๋๊ณ ์๋ค.
์ผํ๋ฌผ ์ ์
์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ ์ดํ๊ธฐ ์ํด์๋ ํผ๋ณต๋๊ป๋ฅผ ์ฆ๊ฐ์ํค๋ ๊ฒ์ด ๊ฐ์ฅ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ธ๋ถ ์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ณํ์ ๋ฏผ๊ฐํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ฌ
๋ด๊ตฌ์๋ช
์ํฅ์ ์ค ๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์๊ฐ์์กด์ฑ์ ๋ํ ํ์ฐ๊ณ์์ ๋ณํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
๋ณํ๋ฅผ ๋ถ์ํ๋๋ก
ํ๋ค. ๋ํ ์ฃผ์ ์ค๊ณ๋ณ์์ธ ํผ๋ณต๋๊ป์ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ณํ๊ฐ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ์ ๋์ ์ผ ๋ก ๋ถ์ํ์๋ค.
2. ๋ด๊ตฌ์๋ช
ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์๊ฐ์์กด์ฑ ํ์ฐ๊ณ์์ ์ ์ฉ ๋ชจ๋ธ๋ง
2.1. Fick's 2nd Law์ ๊ทผ๊ฑฐํ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ
๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ (1)๊ณผ ๊ฐ์ ์ง๋ฐฐ๋ฐฉ์ ์์ ์ฌ์ฉํ์ ๋ค. ํ๋ฉด์ ์ผํ๋ฌผ๋์ ์ผ์ ํ๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ Fickโs 2nd Law ์์๋ ์ผํ๋ฌผ๋์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ์์๊ฒ ์ ๊ณตํ๋ฏ๋ก
์ ์ฉ ํ๊ธฐ ์ฌ์ด ์ฅ์ ์ด ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ฒ๋ณด๊ธฐ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋ ์ถ๋๋ฏ๋ก ์ฅ๊ธฐ์คํ ๋๋ ์คํ์กฐ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ์ ์์กดํ๋ ๋ฌธ์ ์ ์ด ์๊ธฐ๋ ํ๋ค(CEB, 1997; RILEM, 1994).
์ฌ๊ธฐ์, Cs๋ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋, x ๋ฐ t๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊น์ด ๋ฐ ์ ๊ฐ, erf๋ ์ค์ฐจํจ์๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. D๋ ์๊ฐ์์กด์ ํ์ฐ๊ณ์์ด ๋ฉฐ, ์ฌ๋ น 28์ผ ํ์ฐ๊ณ์(D28)๊ณผ ๊ธฐ์ค ์๊ฐ(t28)์ ํฌํจํ๊ณ ์ ๋ค. m์ ์๊ฐ์ง์์ธ๋ฐ, ํผํ์ฌ์ ์ฌ์ฉ์ ๋ฐ๋ผ 0.2~0.6์ฌ์ด์ ๊ฐ์ ๊ฐ์ ํ์ฌ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ผํ๋ฌผ ๊ฐ์๋ฅผ ์์น์ ์ผ๋ก ๊ตฌํ ํ๊ณ ์๋ค(Thomas and Bentz, 2002).
๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ๋ก ์ ์
๋ ์ผํ๋ฌผ๋์ด ์ต ์ธ๊ฐ ์ฒ ๊ทผ ์์น์์ ๋ชฉํ๋ด๊ตฌ์๋ช
๋์ ์๊ณ์ผํ๋ฌผ๋์ ์ด๊ณผ ํ์ง ์๋ ์ํ๋ฅผ ํ๊ณ์ํ๋ก ์ ํ๊ณ
์๋ค(JSCE, 2002, 2007; KCI, 2012).
2.2. MCS์ ๊ทผ๊ฑฐํ ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ
ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ๋ฐฉ๋ฒ์์ฃผ๋ก MCS(Monte Carlo Simulation)์ ์ด์ฉํ์ฌ ํ๋ฅ ๋ณ์๋ค์ ๋ํ ๋ณ๋์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๋ค. Fig. 1์์ ๋ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ์ค๊ณ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ์๋๋ฅผ ๋ํ๋ด์๋๋ฐ, ์ดํ์ธ๋ ฅ (St)๋ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ฆ๊ฐํ๋ ์ ์
๋ ์ผํ๋ฌผ๋์ผ๋ก ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ ํญ๋ด๋ ฅ(Rt)๋ ๋ถ์๋ฐ์์ ์๊ณ์ผํ๋ฌผ๋์ผ๋ก ํ๋ ๊ฒ์ด ์ผ ๋ฐ์ ์ด๋ค(Ferreira et al., 2004; DuraCrete Final Report, 2000). ์ (2)์์๋ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ฉ๋๋ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ค๊ณ์ ์ง๋ฐฐ๋ฐฉ ์ ์์ ๋ํ๋ธ๋ค.
Fig. 1
Probabilistic method for durability design
์ฌ๊ธฐ์, Ccr (ฮผ, ฯ) ๋ ์๊ณ๋ถ์๋์ ํ๋ฅ ๋ณ์์ด๋ฉฐ, Pmax ๋ ๋ชฉํ๋ด๊ตฌ์๋ช
๋์ ์ ์ง๋์ด์ผ ํ๋ ์์๋๋ ๋ชฉํ ๋ด๊ตฌ์ฑ ํ ๊ดดํ๋ฅ ์ ์ต๋์น์ด๋ค. ๊ฐ๊ตญ์์๋ 7.0~10.0% ์์ค์ ๋ชฉํ๋ด ๊ตฌ์ฑ ํ๊ดดํ๋ฅ ์ ์ ์ํ๊ณ
์๋๋ฐ(EN 1991, 2000; JSCE, 2007), ๊ตญ๋ด์์๋ ํ์ฐํ์ ์ผํด์ ๋ํ์ฌ 10.0%์ ๋ชฉํ๋ด๊ตฌ์ ํ ๊ดดํ๋ฅ ์ ์ ํ๊ณ ์๋ค(KCI, 2012).
MCS์์ ์๊ฐ์์กด์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ๋ ๋งค์ฐ ์ด๋ ค์ด ๋ฌธ์ ์ด ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ผ์ ํ ์ ์์ํ ์กฐ๊ฑด์์๋ ๋งค๊ฐ๋ณ์ I(t) ๋ฅผ ์ด ์ฉํ์ฌ ์ (3)๊ณผ ๊ฐ์ด ์ผ์ ์๊ฐ์์์ ๊ท ๋ฑํ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ๋ชจ ๋ธ๋ง ํ ์ ์๋ค(Poulsen, 1993).
์ (3)์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด ์ (1)์์์ D๋ m์ ์์๋ก ๊ฐ์ง๋ D(m)์ผ๋ก ๋ํ๋ผ ์๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ ์ (4a, 4b)์ ๊ฐ๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, D(m)์ ์๊ฐ t(sec)์์์ ํ์ฐ๊ณ์(m2/sec), D0๋ t0์์์ ํ์ฐ๊ณ์, tc๋ ํ์ฐ๊ณ์๊ฐ ๋ ์ด์ ๊ฐ์ํ์ง ์๋ ์๊ฐ์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก tc๋ 30๋
์ผ๋ก ๊ฐ์ ํ๊ณ ์๋ค (Thomas and Bamforth, 1999). ์๊ฐ์์กด์ฑ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ๊ณ ๋ ค ํ ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํด์๋ฐฉ๋ฒ์ Fig. 2์ ๊ฐ๋ค.
Fig. 2
Flowchart for calculation of durability failure probability
3. ๋ณ์๋ณ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์ ํ๊ดดํ๋ฅ ์ ๋ณํ
3.1. ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ธฐ๋ณธ ์กฐ๊ฑด
๋ณธ ์ ์์๋ ์๊ฐ์์กด์ฑ ํ์ฐ์ฑ์ ๊ฐ์ง ๋ด๊ตฌ์ฑ ์ค๊ณ๋ฐฉ๋ฒ (๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฐ ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ)๊ณผ ์ธ๋ถ์กฐ๊ฑด(ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋ ๋ฐ ํผ๋ณต๋๊ป)์ด ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ฏธ์น๋
์ํฅ์ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํด, ๋ ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ Table 1๊ณผ ๊ฐ์ด ์ค์ ํ์๋ค. ํด์์ ์ํ ๊ธฐ๋ณธ์กฐ ๊ฑด์ Table 1์์ bold๋ก ํ์๋ ์์๋ฅผ ๊ธฐ๋ณธ์ผ๋ก ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ธฐ์กด์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ฐธ๊ณ ํ์ฌ ๊ฐ ์ธ์์ ํ๋ฅ ํน์ฑ ๋ฐ ๋ณ๋๊ณ์๋ฅผ ๊ฐ์ ํ์๋ค(Song et al., 2009). ์ฐธ๊ณ ๋ก ๊ธฐ๋ณธํ์ฐ๊ณ์(Dref)๋ 2.5~7.5ร10-12m2/sec๋ก ๊ฐ์ ํ์ฌ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๊ฐ์ด ๋ถ์ํ์๋ค.
Table 1
Simulation conditions with variables
Time constant and time-dependent diffusion coefficient
|
|
Diffusion coefficient at reference time (28days)
|
2.5ร10-12m2/sec |
Normal
|
5.0ร10-12m2/sec
|
distribution
|
7.5ร10-12m2/sec
|
COV 0.266
|
|
Cover depth
|
75 mm |
Normal
|
100 mm
|
distribution
|
125 mm
|
COV 0.128
|
|
Surface chloride content
|
5.0 kg/m3 |
Normal
|
10.0 kg/m3 |
distribution
|
15.0 kg/m3 |
COV 0.338
|
3.2. ๊ธฐ๋ณธํ์ฐ๊ณ์ ์ํฅ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์ฑํ๊ดดํ๋ฅ ์ ๋ณํ
์๊ฐ์์กด์ฑ ํ์ฐ์ฑ๊ณผ ๊ธฐ๋ณธํ์ฐ๊ณ์์ ๋ณํ๊ฐ ๋ด๊ตฌ์ ํ๊ดด ํ๋ฅ ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ ์ํ์ฌ Table 1์ ์กฐ๊ฑด๊ณผ ๊ฐ ์ด ๊ธฐ๋ณธํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ 5.0ร10-12m2/sec์์ 10.0ร10-12m2/sec๊น ์ง 2๋ฐฐ๋ก ์ฆ๊ฐ์ํค๋ฉด์ ํด์์ ์ํํ์๋ค. Fig. 3์์๋ ๊ธฐ๋ณธ ํ์ฐ๊ณ์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ PDF(Probability of Durability Failure)๋ฅผ ๋ํ๋ด์๋ค. ํ์ฐ๊ณ์์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ PDF์
๋ณํ๊ฐ ๋น ๋ฅด๊ฒ ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์์์ ์ ์ ์์ผ๋ฉฐ, PDF์ ๋ณํ๋ฅผ ์ ๋์ ์ผ๋ก ํ ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด, 100๋
๊ฐ์ PDF๋ฅผ ํ๊ท ํ์ฌ ํ์ฐ๊ณ์์ ๋ณํ์ ๋น๊ต๋ฅผ
Fig. 3(d)์ ๋ํ๋ด์๋ค.
Fig. 3
Variation changes in PDF with diffusion coefficient at reference time
Fig. 3์์ ์ ์ ์๋ฏ์ด ํ์ฐ๊ณ์๊ฐ 7.5ร10-12m2/sec๋ก ์ฆ ๊ฐํ ๊ฒฝ์ฐ, ์๊ฐ์์กด์ฑ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ PDF๋ 21.5% ์์ 62.6%๋ก ์ฆ๊ฐํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ณ ์ ๋ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ ์
PDF๋ 64.2%์์ 84.5%๋ก ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ๊ณ ์ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ๋ณด๋ค ์๊ฐ์์กด์ฑ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ, PDF ์ ์ฆ๊ฐ๊ฐ ๋์ฑ ๋๋ ทํ๋ค.
์ด๋ ๊ณ ์ ๋ ํ์ฐ๊ณ์๋ ๊ฐ์ํ์ง ์์ผ๋ฏ๋ก ์ผํ๋ฌผ๋์ด ๊ณ์์์ ์ผ์ ํ๊ฒ ์ ์
๋๊ณ ์ด๋ก ์ธํด PDF๊ฐ ์ปค์ง์ ์ ์ ์๋ค. ์ฆ๊ฐ์จ์ ์๊ฐ์์กด์ฑ ํ์ฐ์
์ด์ฉ ํ ๊ฒฝ์ฐ์์๋ ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ๋๋ฐ ์ด๋ PDF๊ฐ ์ด๊ธฐ์๋ ๋ฎ๊ณ ๊ธฐ๊ฐ์ด ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ๋น์ ํ์ ์ผ๋ก ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด ๋ค. ์ ๋๋์ ๋น๊ตํ๋ฉด ์๊ฐ์์กด์ฑ
ํ์ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ณ ์ ํ์ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋นํ์ฌ 74.1% ์์ค์ผ๋ก ํ๊ฐ๋์๋ค.
3.3. ํผ๋ณต๋๊ป์ ์ํฅ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์ฑํ๊ดดํ๋ฅ ์ ๋ณํ
์ฝํฌ๋ฆฌํธ ํผ๋ณต๋๊ป๋ ๊ฐ์ฅ ์ผ๋ฐ์ ์ด๋ฉฐ 1์ฐจ์ ์ธ ์ค์ ๋ฐฉ์ด ๊ธฐ์ฌ์ด๋ค. ๋ณธ ์ ์์๋ 75 mm์์ 125 mm๋ก ํผ๋ณต๋๊ป๋ฅผ ์ฆ ๊ฐ์ํค๋ฉด์ PDF๋ฅผ ํ๊ฐํ์๋ค.
์๊ฐ์์กด์ฑ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ๊ณ ๋ ค ํ ๊ฒฝ์ฐ PDF์ ์ฆ๊ฐ๋ ๋งค์ฐ ๋ฎ์ ์์ค์ผ๋ก ํ๊ฐ๋์์ผ๋ฉฐ ์ด ๋ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ์ฆ๊ฐ๋ก ์ฐ๊ณ๋๋ค. Fig. 4์์๋ ํผ๋ณต๋๊ป์ ์ฆ ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ PDF๋ฅผ ๋ํ๋ด์์ผ๋ฉฐ, Fig. 4(d)์์๋ ํ๊ท PDF์ ๋ณํ๋ฅผ ๋์ํ์๋ค.
Fig. 4
Variation changes in PDF with cover depth
Fig. 4์์ ์ ์ ์๋ฏ์ด, ํผ๋ณต๋๊ป์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ PDF๋ ๋น ๋ฅด๊ฒ ๊ฐ์ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์๊ฐ์์กด์ฑ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ ๊ฒฝ ์ฐ๋ 21.5%์์ 0.57%๋ก,
๊ณ ์ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ 64.2%์์ 26.8%๋ก ๊ฐ์ํ์๋ค. ํผ๋ณต๋๊ป๊ฐ ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ PDF์ ๋ณํ๊ฐ ํฌ๊ฒ ๋ณ๋ํ๋ฏ๋ก ๋ด๊ตฌ์ฑ ํ๊ฐ์ ํต์ฌ์ ์ธ
์ธ ์์์ ์ ์ ์๋ค.
3.4. ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ์ ์ํฅ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์ฑํ๊ดดํ๋ฅ ์ ๋ณํ
๋ณธ ์ ์์๋ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ PDF์ ๋ณํ๋ฅผ ์ ๊ฐ์์กด์ฑ ๋ฐ ๊ณ ์ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ํ๊ฐํ์๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ์ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ์
์ฆ๊ฐํ๊ณ 10๋
์ ๋ ํ์ ์ผ์ ํ๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ๋๊ณ ์์ผ๋(JSCE, 2002), ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ฒฐ ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋น๊ตํ๊ธฐ ์ํด ๊ณต์ฉ ๊ฐ์ ์ด ๋ถํฐ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ์ด ์ผ์ ํ๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ์๋ค.
Fig. 5์์๋ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ PDF์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ ํ๋ด์์ผ๋ฉฐ, Fig. 5(d)์์๋ ํ๊ท PDF์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ํ๋ด์๋ค.
Fig. 5
Variation changes in PDF with surface chloride content
Fig. 5์์ ์ ์ ์๋ฏ์ด, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ํ๊ท PDF๋ ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ๋๋ฐ, ์ด๋ ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด์ด ํฐ ๊ฐ์ ๊ฐ์ง๋ฏ๋ก ๋ด๋ถ๋ก์ ์ ์
์ด ์ฆ๊ฐํ๊ฒ ๋๋ ๊ฒ์ด๋ค.
์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํด์์ ์นจ์ง๋ ์ฅ๊ธฐ ์ํธ์ ๊ฒฝ์ฐ 18.0~23.0 kg/m3์ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. 5 kg/m3์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋น๋ง๋ ์กฐ๊ฑด์, 10 kg/m3์ ๊ฒฝ ์ฐ๋ ์กฐ์๋ ๊ตฌ๊ฐ์ ์ผํ๋ฌผ๋๊ณผ ๋น์ทํ ์์ค์ด๋ค(Broomfield, 1997). ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ด 5.0 kg/m3์์ 15 kg/m3์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ํ๊ท PDF๋ ๊ณ ์ ํ์ฐ๊ณ์์ธ ๊ฒฝ์ฐ 64.2%์์ 83.6%๋ก, ์๊ฐ์์กด์ฑ ํ์ฐ๊ณ์์ธ ๊ฒฝ์ฐ๋ 21.5%์์ 57.7%๋ก ์ฆ๊ฐํ
์๋ค. ์ฆ๊ฐ์จ์ ํ๊ฐํ๋ฉด ๋ ๊ฐ์ง ๊ฒฝ์ฐ ๋ชจ๋ ํผ๋ณต๋๊ป์ ์ํฅ ๊ณผ ๋น์ทํ๊ฒ ํ๊ฐ๋์๋ค.
4. ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ํตํ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ํ ์๊ฐ์์กด์ฑ ์ํฅ๋ ๋ถ์
4.1. ๋ด๊ตฌ์๋ช
๋์ถ ๊ฐ์
๋ณธ ์ฅ์์๋ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํตํ ๋ด๊ตฌ์๋ช
๊ณผ 3.1์ ์ ์ ์ค๋ช
ํ ๋ด๊ตฌ์ ํ๊ดดํ๋ฅ ์ ๊ณ ๋ คํ ํ๋ฅ ๋ก ํ๊ฐ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ์ ๋น๊ต๋ฅผ ์ํํ์๋ค. ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก๋
๋ฒ์ฉ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ธ Life 365๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ํด์์กฐ๊ฑด์ Table 1์ ๋ํ๋ ํ๊ท ๊ฐ (๊ธฐ๋ณธ ํ์ฐ๊ณ์, ํผ๋ณต๋๊ป, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋)์ ๊ฐ ํด์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ ์๊ณ ์ผํ๋ฌผ๋์ ์๋ฐฉ์ (JSCE, 2007; KCI, 2012)์์ ์ ์ํ๋ 1.2 kg/m3์ ์ฌ์ฉํ์ ์ผ๋ฉฐ, ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ ๋ชฉํ๋ด๊ตฌ์ ํ๊ดดํ๋ฅ ์ 10.0%๋ก ์ค์ ํ์๋ค(KCI, 2012). ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํ๋ฅ ๋ณ์์ ๋ณ๋์ฑ ์ํฅ ๊ณผ ๋ฎ์ ๋ชฉํ๋ด๊ตฌ์ ํ๊ดดํ๋ฅ ๋ก ์ธํด, ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํตํด ๋์ถ๋ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ๋ณด๋ค ๋ฎ๊ฒ ํ๊ฐ๋๋ค
(Kwon et al., 2009).
4.2. ์ํฅ์ธ์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
๋ณํ ๋ถ์
4.2.1. ํด์์กฐ๊ฑด ๋ฐ ํ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ
๊ฐ ํด์์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ Table 2์ ๋ํ๋ด์๋ค. ํด์์กฐ๊ฑด์ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์์์ ์๊ฐ์์กด์ฑ ์ ๋ฌด, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์์์ ์๊ฐ์์กด์ฑ ์ ๋ฌด์ ๋ฐ๋ผ ์ด 4 ๊ฐ์ง ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ด๊ตฌ์๋ช
ํ๊ฐ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ
์์ฝํ์๋ค.
Table 2
Analysis conditions and service life evaluation
Common analysis conditions
|
-
Diffusion coefficient at reference time: 2.5ร10-12m2/sec
-
Cover depth: 75 mm
-
Surface chloride content: 5.0 kg/m3
-
Critical chloride content: 1.2 kg/m3
-
Time exponent: 0.2
|
|
Variables
|
Service life
|
|
Deterministic
|
Probabilistic
|
|
Time constant
|
Time-dep endent
|
Time constant
|
Time-dep endent
|
|
Diffusion coefficient at reference time (10-12m2/sec)
|
2.5
|
26.8
|
76.0
|
13.2
|
38.5
|
5.0
|
13.0
|
35.1
|
8.8
|
17.2
|
7.5
|
8.6
|
21.3
|
4.7
|
9.8
|
|
Cover depth (mm)
|
75
|
26.8
|
76.0
|
13.2
|
38.5
|
100
|
45.7
|
140.0
|
26.0
|
76.1
|
125
|
71.6
|
222.4
|
38.1
|
120.0
|
|
Surface chloride content (kg/m3)
|
5.0
|
26.8
|
76.0
|
13.2
|
38.5
|
10.0
|
14.7
|
40.8
|
8.8
|
21.2
|
15.0
|
12.7
|
31.1
|
7.2
|
17.5
|
4.2.1. ๊ธฐ๋ณธํ์ฐ๊ณ์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
Table 2์ ๊ธฐ์
๋ ๊ณตํต์กฐ๊ฑด์ ๋ํด์ ๊ธฐ๋ณธํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ๋ณํ ์ํค๋ฉด์ 4๊ฐ์ง ์กฐ๊ฑด์ ๋ํ์ฌ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋์ถํ์๋ค. Fig. 6 ์์๋ ๊ธฐ๋ณธํ์ฐ๊ณ์์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ํ ๋ด๊ณ ์๋ค.
Fig. 6
Service life with varying diffusion coefficient at reference time
Fig. 6์์ ์ ์ ์๋ฏ์ด ์๊ฐ์์กด์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ ๋ฒ์์ ๊ฐ์ฅ ํฐ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ด ์์ธก๋์์ผ๋ฉฐ, ์๊ฐ์์กด์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ง ์์ ํ๋ฅ ๋ก ์ ํด์์์ ๊ฐ์ฅ ๋ฎ์
๋ด๊ตฌ์๋ช
์ด ํ๊ฐ ๋์๋ค. ์๊ฐ์์กด์ฑ ํด์์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์๋ง ์ ์ฉ๋๋๋ฐ, ํ๋ฅ ๋ก ์ ํด์์ ์ ์ฉํจ์ผ๋ก์ ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์์ ๋ ์ถ๋๋ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์
์ฐจ์ด๋ฅผ ๊ฐ์์ํฌ ์ ์๋ค. ํ์ฐ๊ณ์๊ฐ 2.5ร10-12m2/sec์์ 7.5ร10-12m2/sec๋ก ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ, ์๊ฐ ์์กด์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์์ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ 26.8๋
์์ 8.6 ๋
์ผ๋ก, ์๊ฐ์์กด์ฑ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ 76.0๋
์์
21.3๋
์ผ๋ก ๊ฐ์ํ์๋ค. ๋ํ ๊ณ ์ ์๊ฐ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ 13.2 ๋
์์ 4.7๋
์ผ๋ก, ์๊ฐ์์กด ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ 38.5๋
์ ์ 9.8๋
์ผ๋ก
๊ฐ์ํ์๋ค. ์ผํ๋ฌผ ํ์ฐ๊ณ์๊ฐ 300% ์ฆ๊ฐํ ๋, ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ 32.1%(๊ณ ์ ๊ฒฐ์ ), 28.0%(์์กด ๊ฒฐ์ ), 35.6% (๊ณ ์ ํ๋ฅ ), 25.5%(์์กด
ํ๋ฅ ) ์์ค์ผ๋ก ๊ฐ์ํ์๋ค.
4.2.2. ํผ๋ณต๋๊ป์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
Fig. 7์์๋ ํผ๋ณต๋๊ป์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค.
Fig. 7
Service life with varying cover depth
ํผ๋ณต๋๊ป๊ฐ 75 mm์์ 125 mm๋ก ์ฆ๊ฐํ๋ฉด์ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ํ์ฐ๊ณ ์ ๊ฒฐ์ ๋ก ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ 26.8๋
์์ 71.6๋
์ผ๋ก, ์๊ฐํ์ฐ์ฑ
๊ฒฐ์ ๋ก ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ 76.0 ๋
์์ 222.4๋
์ผ๋ก ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์์ ๋ 13.2๋
์์ 38.1๋
์ผ๋ก(๊ณ ์ ํ๋ฅ ), 38.5๋
์์
120.0๋
(์ ์กด ํ๋ฅ )์ผ๋ก ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ํผ๋ณต๋๊ป๊ฐ 166.7% ์ฆ๊ฐํ ๋ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ 267~311%๋ก ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ๊ฐ๊ฐ 267.2%(๊ณ
์ ๊ฒฐ์ ), 292.6%(์์กด๊ฒฐ์ ), 288.6%(๊ณ ์ ํ๋ฅ ), 311.7%(์์กด ํ๋ฅ ) ์์ค์ผ๋ก ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์๋๋ฐ, ์ด๋ ํผ๋ณต๋๊ป๊ฐ ๋งค์ฐ ๋ฏผ ๊ฐํ๊ฒ
๋ด๊ตฌ์๋ช
๊ณผ ๊ด๋ จ ์์์ ์ ์ ์๋ค.
4.2.3. ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋น๋ง๋์กฐ๊ฑด(5.0 kg/m3)์ ์์ค์์ 3๋ฐฐ๋ก ํ๋ฉด์ผ ํ๋ฌผ๋์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ๋ด๋ถ๋ก ์ ์
๋๋ ์ผํ๋ฌผ ์ด์จ์ด ์ฆ๊ฐํ ์ฌ, ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ด ๊ฐ์ํ๋ค. ํ๋ฉด ์ผํ๋ฌผ๋์ด 5.0 kg/m3์์ 15.0 kg/m3์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ณ ์ ํ์ฐ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ 26.8๋
์์ 12.7๋
์ผ๋ก, ์๊ฐํ์ฐ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ 76.0 ๋
์์ 31.1๋
์ผ๋ก ํฌ๊ฒ ๊ฐ์ํ์๋ค.
ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ ๊ณ ์ ํ์ฐ์ธ ๊ฒฝ์ฐ 13.2๋
์์ 7.2๋
์ผ๋ก ๊ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์๊ฐ ์์กด์ฑ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ๊ฒฝ์ฐ 38.5๋
์์ 17.5๋
์ผ๋ก ํฌ๊ฒ
๊ฐ์ํ์๋ค.
ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ด 300% ์ฆ๊ฐํ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๊ฐ๊ฐ 47.4% (๊ณ ์ ๊ฒฐ์ ), 40.9%(์์กด ๊ฒฐ์ ), 54.5%(๊ณ ์ ํ๋ฅ ), 45.5%(์ ์กด
ํ๋ฅ ) ์์ค์ผ๋ก ๊ฐ์ํ์๋ค. Fig. 8์์๋ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค.
Fig. 8
Service life with varying surface chloride content
์ด์์ ํด์์์๋ ๋ค์ํ ์ํฅ์ธ์(๊ธฐ๋ณธ ์ผํ๋ฌผ ํ์ฐ๊ณ ์, ํผ๋ณต๋๊ป, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋)๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ฒฐ์ ๋ก ๋ฐ ํ๋ฅ ๋ก ์ ํด์์ ์ํํ์ฌ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ํ๊ฐํ์๋ค.
ํนํ ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ ์๊ฐ์์กด์ฑ ํ์ฐ๊ณ์์ ๊ณ ์ ํ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ๊ฐ๊ฐ ๋ถ๋ฅํ์ฌ ๋์ถ๋ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ถ์ํ์๋ค.
๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ํ ์ํฅ์ธ์์ ๋ฏผ๊ฐ๋๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํด ์ํฅ ์ธ์๋ค์ ์ฆ๊ฐ๋น์ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณํ๋ฅผ ์ ๊ทํํ์ฌ ๋ถ์ํ์ ๋ค. Fig. 9์์๋ ๊ฐ ์ํฅ์ธ์์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณํ ๋น์จ์ ๋์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ ํํ๊ท๋ถ์ํ์ฌ ๊ธฐ์ธ ๊ธฐ๋ฅผ ํ๊ฐํ์๋ค. ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ ๋ํ ํ๊ท๋ถ์
๊ฒฐ๊ณผ๋ 2์ฐจ ํจ์์ ๊ฐ๊น์ ์ผ๋, ๋น๊ต์ ๋ง์กฑํ ๋งํ ๊ฒฐ์ ๊ณ์(R2)์ ๊ฐ์ง ๊ณ ์์์ผ๋ฏ๋ก ์ ํํ๊ท๋ถ์์ผ๋ก ์ํฅ๋๋ฅผ ๋์ผํ๊ฒ ํ์
ํ ์๋ค.
Fig. 9
Normalized parameters and changing service life
ํ๊ท๋ถ์๊ฒฐ๊ณผ๋ Table 3์ ๋ํ๋ด์์ผ๋ฉฐ ๊ฐ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ(A)์ ํ๊ท ์ Fig. 10์ ๋์ํ์๋ค.
Table 3
Regression analysis results for the parameters
Regression type: Y=A(X-1)+1
|
|
Case
|
Regression results of A |
|
Deterministic
|
Probabilistic
|
|
Time constant
|
Time-dependent
|
Time constant
|
Time-dependent
|
|
A
|
R
2
|
A
|
R
2
|
A
|
R
2
|
A
|
R
2
|
|
Normalized diffusion coefficient
|
-0.375
|
0.902
|
-0.396
|
0.901
|
-0.324
|
0.999
|
-0.409
|
0.913
|
Normalized cover depth
|
2.429
|
0.990
|
2.816
|
0.993
|
2.845
|
0.997
|
3.126
|
0.997
|
Normalized surface chloride content
|
-0.300
|
0.824
|
-0.328
|
0.884
|
-0.248
|
0.918
|
-0.308
|
0.852
|
Fig. 10
Comparison of gradient of parameters
๋ชจ๋ ์ํฅ์ธ์์ ๊ฒฐ์ ๊ณ์๋ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ์ ์ ์ธํ๊ณ ๋ 0.9 ์ด์์ ๋์ ์์ค์ ๋ํ๋ด๊ณ ์์๋ค. ํ์ฐ๊ณ์์ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ ๋ฒ ์๋ 0.342~0.409 ์์ค์ผ๋ก,
ํผ๋ณต๋๊ป๋ 2.429~3.126์์ค์ผ ๋ก, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ 0.248~0.328 ์์ค์ ๋ํ๋ด์๋ค. Fig. 10 ์ ๋์๋ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ๋ ๊ฐ ์ํฅ์ธ์๊ฐ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ ์ ๋ํ๋ด๋ ์งํ๊ฐ ๋ ์ ์๋ค. Fig. 10์์ ์ ์ ์๋ฏ์ด ํผ๋ณต ๋๊ป์ ์ํฅ์ด 2.804๋ก ๊ฐ์ฅ ์ปธ์ผ๋ฉฐ, ํ์ฐ๊ณ์๋ 0.376, ํ๋ฉด ์ผํ๋ฌผ๋์ 0.296์ผ๋ก ๋น๊ต์ ๋ฎ๊ฒ ํ๊ฐ๋์๋ค.
5. ๊ฒฐ ๋ก
๊ฒฐ์ ๋ก ๋ฐ ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๊ฐ์์กด์ฑ ์ผํ๋ฌผ ํ์ฐ ๊ณ์ ๋ฐ ์ธ๋ถ ์ํฅ์ธ์๊ฐ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ํตํ์ฌ ๋์ถ๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
-
1) ์ผํ๋ฌผ ํ์ฐ๊ณ์๊ฐ 2.5ร10-12m2/sec์์ 7.5ร10-12m2/sec๋ก ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ, ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ 32.1%(๊ณ ์ ๊ฒฐ์ ), 28.0%(์ ์กด ๊ฒฐ์ ), 35.6%(๊ณ ์ ํ๋ฅ ), 25.5%(์์กด ํ๋ฅ ) ์์ค์ผ๋ก
๊ฐ์ํ์๋ค. ํผ๋ณต๋๊ป๊ฐ 75 mm์์ 125 mm๋ก ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ 267~311%๋ก ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ๊ฐ๊ฐ 267.2%(๊ณ ์ ๊ฒฐ์ ), 292.6%(์์กด
๊ฒฐ์ ), 288.6%(๊ณ ์ ํ ๋ฅ ), 311.7%(์์กด ํ๋ฅ ) ์์ค์ผ๋ก ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์๋๋ฐ, ์ด ๋ ํผ๋ณต๋๊ป๊ฐ ํต์ฌ์ ์ธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ํฅ์ธ์์์ ์ ์
์ ๋ค. ๋ํ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ด 5.0 kg/m3์์ 15.0 kg/m3์ผ๋ก ์ฆ ๊ฐํ ๋, ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๊ฐ๊ฐ 47.4%(๊ณ ์ ๊ฒฐ์ ), 40.9%(์์กด ๊ฒฐ์ ), 54.5%(๊ณ ์ ํ๋ฅ ), 45.5%(์์กด ํ๋ฅ ) ์์ค์ผ๋ก ๊ฐ
์ํ์๋ค.
-
2) ์ํฅ์ธ์์ ์ฆ๊ฐ๋น์จ๊ณผ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณํ๋น์จ์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด ๊ฐ ์ํฅ์ธ์์ ๋ฏผ๊ฐ๋๋ฅผ ๋น๊ตํ ์ ์๋ค. ํ์ฐ๊ณ์์ ๋ณํ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์๊ธฐ์ธ๊ธฐ ๋ฒ์๋ 0.342~0.409
์์ค์ผ๋ก, ํผ ๋ณต๋๊ป๋ 2.429~3.126์์ค์ผ๋ก, ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ๋์ 0.248~0.328 ์์ค์ ๋ํ๋ด์๋ค. ๊ธฐ์ธ๊ธฐ ๋ณ๋์ฑ์์๋ ํผ๋ณต๋๊ป์ ๊ฒฝ ์ฐ
ํ์ฐ๊ณ์ ๋ฐ ํ๋ฉด์ผํ๋ฌผ์ ๋นํ์ฌ 8~10๋ฐฐ์ ๋์ ์ํฅ ๋๋ฅผ ๋ํ๋ด์๋ค.
๊ฐ์ฌ์ ๊ธ
์ด ๋
ผ๋ฌธ์ 2015๋
๋ ์ ๋ถ(๋ฏธ๋์ฐฝ์กฐ๊ณผํ๋ถ)์ ์ฌ์์ผ๋ก ํ ๊ตญ์ฐ๊ตฌ์ฌ๋จ์ ์ง์์ ๋ฐ์ ์ํ๋ ๊ธฐ์ด์ฐ๊ตฌ์ฌ์
์(No. 2015 R1A5A1037548).
References
(2002), Chloride Threshold Dependence of Pitting Potential of Reinforcements, Electrochemica
Acta, 47(21), 3469-3481.
(1997), Corrosion of Steel in Concrete: Understanding, Investigation and Repair,
1-15.
(1997), New Approach to Durability Design, 29-43.
(2008), Bond Strength Prediction for Reinforced Concrete Members with Highly Corroded
Reinforcing Bars, Cement and Concrete Composites, 30(7), 603-611.
(2000), DuraCrete Probabilistic Performance Based Durability Design of Concrete Structures
(2000), Eurocode 1 - Basis of Design and Actions on Structures
(2004), Probability- Based Durability Analysis of Concrete Harbor Structures, Proceedings
of CONSEC04, 999-1006.
(2012), An Experimental Study on the Bond Strength between Reinforcement Bars and
Concrete as a Function of Concrete Cover, Strength and Corrosion Level, Cementand
Concrete Research, 42(5), 643-655.
(1995), Factors Affecting Threshold Chloride for Reinforcement Corrosion in Concrete,
Cement and Concrete Research, 25(7), 1543-1555.
(2002), Standard Specification for Concrete Structures
(2007), Standard Specifications and Guidelines
(2012), Concrete Standard Specification Durability Part
(2009), Service Life Prediction of Concrete Wharves with Early-aged Crack: Probabilistic
Approach for Chloride Diffusion, Structure and Safety, 31(1), 75-83.
(2012), Experimental Study on the Relationship between Time-Dependent Chloride Diffusion
Coefficient and Compressive Strength, Journal of the Korea Concrete Institute, 24(6),
715-726.
(2003), Multi-Scale Modeling of Concrete Performance, Journal of Advanced Concrete
Technology, 1(2), 91-126.
(1993), On a Model of Chloride Ingress into Concrete, Nordic Miniseminar-Chloride
Transport
(1994), Durability Design of Concrete Structures, Report of RILEM Technical Committee
130-CSL, 28-52.
(2009), Probabilistic Assessment to Predict the Time to Corrosion of Steel in Reinforced
Concrete Tunnel Box Exposed to Sea Water, Construction andBuilding Materials, 23(10),
3270-3278.
(2006), Service Life Prediction of Concrete Structures under Marine Environment Considering
Coupled Deterioration, Journal of Restoration Building and Monuments, 12(4), 265-284.
(2007), On the Mathematics of Time-Dependent Apparent Chloride Diffusion Coefficient
in Concrete, Cement and Concrete Research, 37(4), 589-595.
(1999), Modeling ChlorideDiffusion in Concrete: Effect of Fly ash and Slag, Cement
andConcrete Research, 29(4), 487-495.
(2002), Life-365TM Service Life Prediction ModelTM and Computer program for Predicting
the Service Life and Life-cycle Costs of Reinforced Concrete Exposed to Chlorides,
SFA, 2-28.