์ต์ธ์ด
(Se-Woon Choi)
1*
ยฉ Korea Institute for Structural Maintenance Inspection. All rights reserved.
ํค์๋
์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง, ์์ํ๊ฐ, ํ์ ๊ฐ์ฑ, ์ฒ ๊ณจ๋ชจ๋ฉํธ
Key words
Artificial neural network, Damage detection, Rotational stiffness, Steel moment frame
1. ์ ๋ก
๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ตฌ์กฐ ๋ถ์ฌ ๋ฐ ์์๋ ์ค๋ ฅ, ์ง์ง, ๋ฐ๋ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ์ธ๋ถ ํ์ค์ ์ ํญํ์ฌ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ํํ ๋ฐ ๊ณต๊ฐ์ ์ ์งํ๋ ์ญํ ์ ์ํํ๋ค. ์ด๋ฅผ
ํตํด ๊ฑด๋ฌผ์ ๊ณ ์ ๊ธฐ๋ฅ์ด ์ ๊ณต ๋๋ค. ์ด๋ค์ ์ฑ๋ฅ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์์ ๊ณผ ๋ฐ์ ํ ๊ด๋ จ์ด ์๊ธฐ ๋ ๋ฌธ์ โ์ด๊ณ ์ธต ๋ฐ ์งํ์ฐ๊ณ ๋ณตํฉ๊ฑด์ถ๋ฌผ ์ฌ๋๊ด๋ฆฌ์ ๊ดํ ํน๋ณ
๋ฒโ, โ์ง์งยทํ์ฐ์ฌํด๋์ฑ
๋ฒโ์์๋ ๊ฑด๋ฌผ์ ๊ณ์ธก ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฐ์ ํํ๊ณ ์๋ค. ์ด๋ ๊ฐ์๋์ ๊ฐ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ตฌ์กฐ์๋ต์ ๊ณ์ธก ํ์ฌ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์์ ๋ฐ ์ํ์
ํ๋จํ๊ณ ์ ์ํ ๋์ฒ๋ฅผ ํตํด ํผํด๋ฅผ ์ต์ํํ๋๋ฐ ๋ชฉ์ ์ ๋๋ค.
๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ฐ์์ ์์ฉํ๋ ํ์ค์ ์๊ฐ์ , ๊ณต๊ฐ์ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ฐ์ ๊ณ์ธก ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ถ์ ์ ์ด ๋ฐ์ ํฌ๊ธฐ๋ง์ผ๋ก ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์์
๋ฐ ์์์ ํ๊ฐํ๊ธฐ์๋ ํ๊ณ๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์์ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์์ธกํ๋๋ฐ ๊ตฌ์กฐ ๋ฌผ์ ๊ณ ์ ์ง๋์, ๋ชจ๋ํ์๊ณผ ๊ฐ์ ๋์ ํน์ฑ์ด ์ฃผ๋ก ํ์ฉ๋ ๋ค(Yoo and Lee, 2013; Yoo, 2014; Kim et al., 2003; Peeters et al., 2001; Doebling et al., 1998; Fan and Qiao, 2011). ์ด๋ฌํ ๋์ ํน์ฑ์ ์ธ๋ถ ํ์ค์ ์๊ฐ์ , ๊ณต๊ฐ์ ํน์ฑ๊ณผ๋ ์๊ด์์ด ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ฐ์ฑ๊ณผ ์ง๋ ๋ฑ์ ์ํด ๊ฒฐ์ ๋๋ ๊ณ ์ ํน์ฑ์ด๊ธฐ ๋ ๋ฌธ์ ์์์ด ์์ผ๋ฉด
๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋์ ํน์ฑ์ ๋ณํ๊ฐ ์๋ ๋ฐ๋ฉด ์, ์์์ด ๋ฐ์ํ๋ฉด ๋์ ํน์ฑ์ ๋ณํ๊ฒ ๋๋ค.
์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์์์ด ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ง์ง, ํํ ๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๊ณผ๋ํ ํ์ค์ด ์์ฉํ๊ฑฐ๋, ์๊ฐ ๊ฒฝ๊ณผ์ ๋ฐ ๋ฅธ ๋
ธํํ๊ฐ ์งํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์๋ค.
๊ตฌ์กฐ์ ์์์ ์ธ๋ถ ํ์ ๋ ํ ์ ํญ ์ฑ๋ฅ์ด ์ ํ๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ตฌ์กฐ ์์์ ๊ฐ์ฑ ์ ํ๋ก ์ ์๋ ์ ์๋ค. ๊ฐ์ฑ ์ ํ๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ฉด ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์
๋ณํ ๋ ๋ฐ ๊ณ ์ ์ง๋์ ๋ฑ์ด ์ฆ๊ฐํ๊ฒ ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ฐ์๋ ์๋ต์ ์ด์ฉํด ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํน์ฑ์ ๋ถ์ํ๋ฉด ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์์ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํ ์ ์๋ค.
๊ฐ์๋๊ณ๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ฐ์๋ ์๋ต์ ํธ๋ฆฌํ๊ณ ์ ๋ขฐ์ฑ ์๊ฒ ์ป์ ์ ์๋ ๊ณ์ธก๊ธฐ ์ค์ ํ๋์ด๋ค. ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ๋ด ์ฌ๋ฌ ์ธต์ ์ด๋ฅผ ์ค์นํ์ฌ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ฐ์๋ ์๋ต์
์์งํ์ฌ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ณ ์ ์ง ๋์, ๋ชจ๋ํ์, ๊ฐ์ ๋น ๋ฑ์ ์ป์ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ค์ ๊ตฌ ์กฐ๋ฌผ ๋ ๋ฒจ์ ํน์ฑ์น๋ฅผ ๋ํ๋ด๋๋ฐ ์ ์ฉํ์ง๋ง, ๊ตญ๋ถ์ ์ธ ์
์์ ํ์งํ๊ธฐ์๋ ํ๊ณ๊ฐ ์๋ค. ์ฆ, ์ ํฉ๋ถ์ ๊ฐ์ ๊ตญ๋ถ์ ์ธ ์์์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํน์ฑ์ ๋ํ ์ํฅ์ด ์ ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ํฉ๋ถ ์์์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํน์ฑ
๋ณํ๋ง์ผ๋ก ์์์ ์์น์ ์ ๋๋ฅผ ์์ธกํ๊ธฐ์๋ ํ๊ณ๊ฐ ์๋ค(Wang and Deng, 1999; Kim and Melhem, 2004). ์ด๋ฌํ ํ๊ณ์ ์ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด Curvature Mode Shapes, Flexibility, Modal Strain Energy (MSE)๋ฑ๊ณผ
๊ฐ ์ ๋ค์ํ ์งํ์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ถ์ํ์ฌ ์์์ ์์น ๋ฐ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ์ ์ธกํ๋ ๊ธฐ์ ์ด ์ ์๋์๋ค(Pandey et al., 1991; Shi et al., 2000; Pandey and Biswas, 1994; Yan et al., 2010).
๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ผ์๋ฅผ ๋ง์ด ์ค์นํ ์๋ก ๋ง์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ป์ ์ ์ ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ณด๋ค ๋ ์ ํํ ๋ถ์์ด ๊ฐ๋ฅํ์ฌ ์์ํ๊ฐ์ ์ ๋ขฐ ๋๋ฅผ ๋์ผ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ผ์๋ฅผ
๋ง์ด ์ค์นํ ์๋ก ๋น์ฉ์ด ์ฆ ๊ฐํ๊ณ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๊ฐ ์ด๋ ค์ด ๋จ์ ์ด ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํ์ค์์๋ ํ์ ๋ ์ผ์๋ง ์ค์นํ ์ ๋ฐ์์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์์ํ๊ฐ์ ์ ๋ขฐ์ฑ์
์ ํ์ํค๋ ์์ธ์ด ๋๋ค(Li et al., 2008; Law et al., 1998; Shi et al., 2000; Park and Park, 2003).
์์ํ๊ฐ๊ธฐ๋ฒ์ ์์ธก ์ ํ๋ฅ ์ ๋์ด๊ธฐ ์ํด ์ต์ ํ ์๊ณ ๋ฆฌ ์ฆ์ ํ์ฉํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ํ๋์๋ค. Cha and Buyukozturk (2015) ๋ ์ต์ ํ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ผ๋ก Implicit Redundant Representration Genetic Algorithm (IRR GA)์ ์ฌ์ฉํ
์์ํ๊ฐ๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ ํ๊ณ ์ด๋ฅผ ์ฒ ๊ณจ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์์ ์ ์ ์ฉํ์ฌ ํด์์ ์ผ๋ก ๊ฒ์ฆํ ์๋ค. ์ ์๋ ๊ธฐ๋ฒ์ ํ์ ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ง์ผ๋ก๋ ๋ค์์ ๊ฒฝ๋ฏธํ ์์ ์์น ๋ฐ
์ ๋๋ฅผ ํ์งํ ์ ์์๋ค. ์์์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด MSE๊ฐ ์ฃผ์ ์งํ๋ก ์ด์ฉ๋์๋ค. Kang et al. (2012)๋ Particle Swarm Optimization (PSO)์ Artificial Immune System์ ์ ๋ชฉํ์ฌ ํฅ์๋ PSO๋ฅผ ํ์ฉํ
์์ํ๊ฐ๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ํ์๋ค. ๊ณ ์ ์ง๋์์ ๋ชจ๋ํ์ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์์ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ๋ชฉ์ ํจ์ ํ๊ฐ์ ํ์ฉ๋์๋ค. ๋ณด, ํธ๋ฌ์ค ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์์ ์ ์ด๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ธฐ์กด
์ต์ ํ๊ธฐ๋ฒ(PSO)์ ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ต ๊ฒ์ฆํ์๋ค. ์์ ์์น ๋ฐ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ํ์งํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. Seyedpoor (2012)๋ ๋ ๋จ๊ณ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง ์์ํ๊ฐ๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ํ๊ณ , ๋ณด ๋ฐ ํธ๋ฌ์ค ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์์ ๋ฅผ ํตํด ํด์์ ์ผ๋ก ๊ฒ์ฆํ์๋ค. ์ด๋ ๋จผ์ MSE์ ๋ณํ๋ฅผ ํตํด ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์
์์ ์์น๋ฅผ ํ์งํ๊ณ , ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ์ PSO๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ฉํ์ฌ ์์ ์์ค์ ์์ธกํ๋๋ก ํ์๋ค. Perera et al. (2007)์ Modal Flexibility๊ณผ Modal Parameter๋ฅผ ๋์์ ๊ณ ๋ คํ ๋ค๋ชฉ์ ์ต์ ํ๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ณด ๊ตฌ์กฐ ๋ฌผ ์์ ์ ์ ์ฉํ์ฌ
ํด์์ ์ผ๋ก ๊ฒ์ฆํ์๋ค. ๋ค์์ ์งํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํจ์ผ๋ก์จ ๊ฐ ์งํ๊ฐ ๊ฐ์ง๋ ๋จ์ ์ ๋ณด์ํ๋๋ก ํ์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง(Artificial Neural Network, ANN)์ ์ด์ฉํด ์ฒ ๊ณจ๋ชจ๋ฉํธ๊ณจ์กฐ์ ์ ํฉ๋ถ ์์์ ์์ธกํ๋ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ํ๋ค.
์ ์๋ ์ ํ ์ฐ๊ตฌ(Kim and Choi, 2016)๋ฅผ ํตํด ๊ธฐ๋ฅ ์ด์ ์ค์น๋ ๋ณํ๋ฅ ์ผ์๋ก๋ถํฐ์ ์๋ต๊ฐ์ ์ด์ฉํด ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํก์๋ต(ํก๋ณ์, ํก๊ฐ์๋)์ ์์ธกํ๋ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ํ์๋ค. ์ ํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ
์ด์ฉํด ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ๋ ๋ฒจ์ ๋ฐ์ดํฐ(๊ณ ์ ์ง๋์, ๋ชจ ๋ํ์ ๋ฑ)์ ๋ถ์ฌ๋ ๋ฒจ์ ๋ฐ์ดํฐ(ํจ๋ชจ๋ฉํธ)๋ฅผ ์กฐํฉํ ์์ํ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ํ๋ค. ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํน์ฑ(๊ณ ์ ์ง๋์,
๋ชจ๋ํ์)๊ณผ ๋ชจ๋ฉํธ ์๋ต์ด ์
๋ ฅ๊ฐ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ฉฐ, ์ง์ ๋ฐ ๋ณด-๊ธฐ๋ฅ ์ ํฉ๋ถ ์ ํ์ ๊ฐ์ฑ์ ์์์งํ๊ฐ ์ถ๋ ฅ๊ฐ์ผ๋ก ์ค์ ๋๋ค. ์์์งํ๋ ์์์์ค์ ๋ํ๋ธ๋ค.
5์ธต ์ฒ ๊ณจ๋ชจ๋ฉํธ๊ณจ์กฐ ์์ ์ ์์นํด์ ์ ํตํด ํ๋ จ ๋ฐ ๊ฒ์ฆ์ฉ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ฑํ๋ค. ์์ ๊ฒ์ฆ์ ํตํด ์ ์ํ๋ ๊ธฐ๋ฒ์ ์์ ์์น ๋ฐ ์์ค ์์ธก ์ ํ์ฑ์
๋ถ์ํ๋ค.
2. ์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง
์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง์ ๊ตฌ์กฐ๋ Fig. 1๊ณผ ๊ฐ์ด ์
๋ ฅ์ธต(Input layer), ์ ๋์ธต(Hidden layer), ์ถ๋ ฅ์ธต(Output layer)๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ์
๋ ฅ์ธต ์์๋ ์
๋ ฅ์ธต์ ์ด๋ฃจ๋
๋
ธ๋์ ๊ฐ์๋งํผ์ ๊ฐ์ด ์
๋ ฅ๋๋ค. ์ฐธ๊ณ ๋ก Fig. 1์ ํ์๋ ์
๋ ฅ์ธต์ ์ด๋ฃจ๋ ๋
ธ๋๋ 3๊ฐ์ด๋ค. ๊ฐ ์
๋ ฅ๊ฐ์ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ํตํ ์ ํ์กฐํฉ์ ํตํด ๊ฐ์ด ๋ณํ๋์ด ์ ๋์ธต์ ์ด๋ฃจ๋ ๊ฐ ๋
ธ๋์ ์ ๋ฌ๋๋ค. ์ด๋ฌํ
๊ฐ์ ์๋์ธต์ ์ ์นํ ํ์ฑํจ์์ ์
๋ ฅ๊ฐ์ด ๋๋ค. ํ์ฑํจ์์๋ step ํจ์, sigmoidํจ์, ReLU ํจ์ ๋ฑ ๋ค์ํ ์ข
๋ฅ๊ฐ ์๋ค. ํ์ฑํจ์์
์ถ๋ ฅ๊ฐ์ ๊ฐ๊ฐ ๋ค์ ๊ฐ์ค์น๊ฐ ๊ณฑํด์ง๊ณ ์๋ฆญ์ธต ๋ด์ ๋ค๋ฅธ ๋
ธ ๋์ ์ถ๋ ฅ๊ฐ๊ณผ ํฉํด์ ธ ์ถ๋ ฅ์ธต์ ๋
ธ๋์ ์ ๋ฌ๋๋ค. ์ถ๋ ฅ์ธต ๋ด ์ ๊ฐ ๋
ธ๋์ ๊ฐ์ ์ถ๋ ฅ๊ฐ์
์๋ฏธํ๊ฒ ๋๋ค.
Fig. 1
Organization of Artificial Neural Network(ANN)
์ฌ์ ์ ์์ง๋(์
๋ ฅ, ์ถ๋ ฅ) ๋ฐ์ดํฐ๋ ์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง ๋ด์ ๊ฐ์ค ์น๊ฐ์ ๊ฒฐ์ ํ๋๋ฐ ํ์ต๋ฐ์ดํฐ๋ก ํ์ฉ๋๋ค. ์ฌ์ ์ ์์ง๋ (์
๋ ฅ, ์ถ๋ ฅ) ๋ฐ์ดํฐ๋ ์ผ์ข
์
(์
๋ ฅ, ์ ๋ต) ๊ด๊ณ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, ์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง์ ๋์ผํ ์
๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์
๋ ฅํ์์ ๋ ์ ๋ต๊ณผ ์ค์ฐจ๊ฐ ์ ์ ์ถ๋ ฅ๊ฐ์ ์์ฑํ๋๋ก ๋ฐ๋ณต๊ณ์ฐ์ ํตํด ๊ฐ์ค์น ๊ฐ์
๊ฒฐ์ ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ํ์ต๊ณผ์ ์ ํตํด ์์ฑ๋ ์ ๊ฒฝ๋ง์ ์
๋ ฅ๊ฐ์ ์๊ณ ์์ผ๋ ์ ๋ต๊ฐ์ ๋ชจ๋ฅด๋ ์ํฉ์์ ์
๋ ฅ๊ฐ์ ์ ๊ฒฝ๋ง์ ์ ๋ฌํ์ฌ ์ ๋ต๊ฐ์ ์์ธกํ๋๋ฐ
ํ์ฉํ ์ ์๋ค. ์ธ๊ณต ์ ๊ฒฝ๋ง์ ๊ฑด์ถ, ํ ๋ชฉ ๋ฑ ๋ค์ํ ๊ณตํ๋ถ์ผ์์ ์ค๊ณ, ์์คํ
์ ๋ณ, ์์ํ๊ฐ, ๋น์ฉ ์์ธก, ๊ตฌ์กฐ์ต์ ํ, ์ง์ง ์์ธก ๋ฑ์ ๋ชฉ์ ์ผ
๋ก ๋๋ฆฌ ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์๋ค(Rafiq et al., 2001; Flood and Kartam, 1994; Wu et al., 1992; Adeli, 2001).
3. ๋ณํ๋ฅ ๊ธฐ๋ฐ ํก์๋ต ์์ธก
์์ํ๊ฐ์์ ์ฃผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ๋ ๋ฒจ์ ๊ฐ์๋์๋ต์ ๊ตญ๋ถ์ ์ธ ์์์ ํ์
ํ๋๋ฐ ํ๊ณ๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ ์ ๊ธฐ ๋๋ฌธ์(Wang and Deng, 1999; Kim and Melhem, 2004), ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ถ์ฌ๋ ๋ฒจ์ ๋ชจ๋ฉํธ ์๋ต์ ํจ๊ป ์ฌ์ฉํ๋ ์์ํ ๊ฐ๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ํ๊ณ ์ ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด ๋ณธ ์ ์์ ์ ํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ ๊ณผ(Kim and Choi, 2016)์์ ์ ์๋ ๋ณํ๋ฅ ์๋ต์ ์ด์ฉํ ๊ฑด ์ถ๋ฌผ์ ํก์๋ต ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ๋ค. ๋ณธ ์ ์์๋ ์ด์ ๋ํ ๋ด์ฉ ์ ์์ฝ ์ ๋ฆฌํ์์ผ๋ฉฐ, ์์ธํ ์ฌํญ์ Kim and
Choi(2016)์ ์ฐธ๊ณ ํ๊ธฐ ๋ฐ๋๋ค
3.1. ๊ธฐ๋ฅ ๋ถ์ฌ์ ํจ๋ชจ๋ฉํธ ๋ถํฌ ์์ธก
๊ธฐ๋ฅ๋ถ์ฌ์ ํจ๋ชจ๋ฉํธ ๋ถํฌ๋ฅผ ์ถ์ ํ๊ธฐ ์ํด ๋ณํ๋ฅ ์ผ์๋ Fig. 2์ ๊ฐ์ด ๊ธฐ๋ฅ์ ์ ๋จ๋ถ์ ์ด 4๊ฐ์ฉ ์ค์น๋๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ ๋ค. ๊ธฐ๋ฅ์ ์๋จ๋ถ์ 2๊ฐ์ฉ ๋ณํ๋ฅ ์ผ์๋ฅผ ์ค์นํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋จ๋ถ๋ฉด์์์ ๋ณํ๋ฅ ๋ถํฌ๋ฅผ ์ป์
์ ์๋ค. ์ (1)๊ณผ ๊ฐ์ด ๋จ๋ฉด ์ ๋ณํ๋ฅ ฮต์ ํ์ฑ๊ณ์ E์ ๋ถ์ฌ ๋จ๋ฉด๊ณ์ Z๋ฅผ ๊ณฑํ๋ฉด ํด๋น ์์น์์์ ๋ชจ๋ฉํธ M๋ฅผ ์ป์ ์ ์๋ค.
Fig. 2
Installment of strain sensors
ํํธ, ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ธฐ๋ฅ ๋ถ์ฌ ๋ด์์๋ ๋ถํฌํ์ค ๋๋ ํกํ ์ค์ด ์์ฉํ์ง ์๋๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ธฐ๋ฅ ๋ถ์ฌ์ ํจ๋ชจ ๋ฉํธ ๋ถํฌ๋ ์ ๋จ๋ถ์ ๋ชจ๋ฉํธ๋ฅผ
์ ํ์ผ๋ก ์ด์ด์ฃผ๋ฉด ์ป์ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ถ์ฌ ์น์ ๋ฐ ํ์ฑ๊ณ์ ๊ฐ์ ์๊ณ ์๊ณ , ๊ธฐ๋ฅ ์ ๋จ๋ถ์ 2๊ฐ์ฉ ๋ณํ๋ฅ ์ผ์๋ฅผ ์ค์นํ๋ฉด ํด๋น ๋ถ์ฌ์ ํจ๋ชจ๋ฉํธ
๋ถํฌ๋ฅผ ์์ธกํ ์ ์๋ค.
3.2. ๊ธฐ๋ฅ์ด์ ํก๋ณ์ ๋ฐ ํก๊ฐ์๋ ์์ธก
๊ฑด๋ฌผ ๋ด ํน์ ๊ธฐ๋ฅ์ด์ ์ด๋ฃจ๋ ๋ชจ๋ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋์ผํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ ๋ก ๋ณํ๋ฅ ์ผ์๊ฐ ์ค์น๋๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ฉด, ํด๋น ๊ธฐ๋ฅ์ด์ ํจ๋ชจ ๋ฉํธ ๋ถํฌ๋ฅผ ์์ธกํ ์ ์๋ค.
์ผ๋ฐ์ ์ธ ๊ณจ์กฐ์ ํก๋ณ์๋ ํจ๋ณ ํ์ ์ํด ์ง๋ฐฐ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ถ๋ ฅ ๋ฐ ์ ๋จ๋ ฅ์ ์ํ ํก๋ณ์ ๊ธฐ ์ฌ๋๋ ์์ผ๋ฉฐ, ํจ๋ชจ๋ฉํธ์ ์ํ ํก๋ณ์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ง ๊ณ ๋ คํด๋
์ ๋ขฐํ ๋งํ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ์ ์ป์ ์ ์๋ค(Hibbeler, 2011). ๋ฐ๋ผ์ ๊ธฐ๋ฅ์ด์ ํจ๋ชจ๋ฉํธ ๋ถํฌ๋ฅผ ์์ธกํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ํด๋น ๊ตฌ์กฐ ๋ฌผ์ ํก๋ณ์ ์๋ต์ ์ป์ ์ ์์์ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ ํ ์ฐ๊ตฌ ๋ฅผ ํตํด ๊ฒ์ฆ๋์๋ค(Kim and Choi, 2016). ์ ํ ์ฐ๊ตฌ(Kim and Choi, 2016)์์๋ ์ฒ์ง๊ฐ๋ฒ(Slope Deflection Method)์ ์ด ์ฉํ์ฌ Fig. 3๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ธฐ๋ฅ์ ํก์ฒ์ง ฮ๊ณผ ์ฒ์ง๊ฐ ฮธ์ ๊ตฌํ๊ณ , ์ด๋ฅผ ๋์ ํ์ฌ ๊ธฐ๋ฅ์ด์ ํก๋ณ์๋ฅผ ๊ตฌํ์๋ค.
ํํธ, ์ฒ์ง๊ฐ๋ฒ์ ์ํด ์์ธก๋ ๊ฐ ์ธต์ ํก๋ณ์ ์๋ต y(t)์ ์ (2)์ ๊ฐ์ด ์ด์ค๋ฏธ๋ถ์ ํ๋ฉด ๊ฐ ์ธต์ ํก๋ฐฉํฅ ๊ฐ์๋ ์๋ต a(t)์ ์์ธกํ ์ ์๋ค.
์์ธก๋ ํก๋ณ์ ํน์ ํก๊ฐ์๋ ์๋ต ์ด๋ ฅ๊ฐ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ณ ์ ์ง๋์, ๋ชจ๋ํ์, ๊ฐ์ ๋น ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ํน์ฑ์ ํ์
ํ๋๋ฐ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค. Brincker
et al.(2001)์ ์๋ต๋ฐ์ดํฐ๋ง์ผ๋ก ๋ชจ๋ฌ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ์๋ณํ ์ ์๋ Frequency Domain Decomposition (FDD)์ ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ต๋
๋ฐ ๊ฑด๋ฌผ์ ์์ ์ง๋ ๋ฐ์ด ํฐ๋ก๋ถํฐ ๋ํน์ฑ์ ์ถ์ถํ๋๋ฐ ํ์ฉ๋๊ณ ์๊ณ ์๋ค(Weng et al., 2008; Michel et al., 2010). ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ (2)๋ก๋ถํฐ ์ป ์ ํก๊ฐ์๋ ์ด๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ FDD๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ณ ์ ์ง๋์, ๋ชจ๋ํ์ ๊ฐ์ ์ถ์ถํ๋ค.
4. ์์ ์ ์ฉ
4.1. ์์ ๊ฐ์
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ Fig. 4์ ๊ฐ์ 5์ธต 1๊ฒฝ๊ฐ ์ฒ ๊ณจ๋ชจ๋ฉํธ๊ณจ์กฐ ์ ์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ค. ์ธต๋์ด์ ๊ฒฝ๊ฐ ๊ธธ์ด๋ ๊ฐ๊ฐ 3.96 m, 9.14 m์ด ๋ค. 3์ฅ์์ ์ค๋ช
ํ ๋ณํ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ
์ด์ฉํด ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํก์๋ต ์ ๊ณ์ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ผ์ชฝ ๊ธฐ๋ฅ์ด์ ๊ฐ ์ธต์ ๊ธฐ๋ฅ๋น 4๊ฐ์ฉ ๋ณํ ๋ฅ ๊ณ๊ฐ ์ค์น๋์ด ์ด 20๊ฐ์ ์ผ์๊ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ค.
๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ณธ ์์ ์ ๋ถ๊ดด๋ชจ๋๋ ์ง์ ๊ณผ ๋ณด์์ ํ์ง๊ฐ ๋ฐ์ ํ๋ ๋ณด-ํ์ง ๋ถ๊ดด๋ชจ๋(Beam-hinge collapse mechanism)๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๊ณ ,
์ด๋ฅผ ํตํด ์ง์ ๊ณผ ๋ณด ์ ํฉ๋ถ๋ฅผ ํ์ ์คํ ๋ง์ ์ด์ฉํด ๋ชจ๋ธ๋งํ๋๋ก ํ๋ค.
์์ ์ ํ์ ํ์ ์คํ๋ง ๊ฑฐ๋์ ์ ํ ๊ฑฐ๋์ ํ๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ง์ฝ ์ง์ง์ ์ํ ์์์ ํ์ ์คํ๋ง์ด ์์นํ ๊ณณ์์๋ง ๋ฐ์ํ๋ฉฐ, ์ด๋ ํด๋น
์คํ๋ง์ ๊ฐ์ฑ ์ ํ๋ก ๊ณ ๋ ค๋ ์ ์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ค.
๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ง๋์ ๋ฐ์์ํค๊ธฐ ์ํด ๊ฐ์ง๊ธฐ๊ฐ ์ต์๋ถ์ธต์ ์ ์นํ๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ค. ๊ฐ์ง๊ธฐ๋ฅผ ํตํด ๋ฐฑ์์ก์(White noise) ๋ฐ ์กฐํํ์ค์ ๋ฐ์์ํค๊ณ ,
๊ธฐ๋ฅ ๋จ๋ถ(๋ณํ๋ฅ ์ด ์ค์น๋์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ๋ ๊ณณ)์์ ๋ณํ๋ฅ ๊ฐ์ ์ป๊ณ ์ด๋ฅผ ํตํด ํจ๋ชจ๋ฉํธ, ํก๊ฐ์ ๋ ์๋ต, ๊ณ ์ ์ง๋์, ๋ชจ๋ํ์ ๋ฑ์ ์ป๋๋ค.
๊ตฌ์กฐํด์์ OpenSees๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ค. ๊ธฐ๋ฅ, ๋ณด ๋ฑ์ ๋ถ์ฌ๋ ํ ์ฑ๋ถ์ฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ฉฐ, ํจ๋์กด์ ๊ฐ์ฑ ๋ฐ ๊ฐ๋ ํจ๊ณผ๋ ๊ณ ๋ คํ์ง ์๋๋ค. ํ์ ์คํ๋ง์
๊ฐ์ฑ์ 6EI/L(E ํ์ฑ๊ณ์, I ๋จ๋ฉด์ด์ฐจ๋ชจ ๋ฉํธ, L ๋ถ์ฌ๊ธธ์ด)์ ํตํด ์ค์ ํ๋ค. ๋ค์ด์ดํ๋จ ๋ฐ P-delta ํจ ๊ณผ๋ ๊ณ ๋ ค๋๋ฉฐ, gravity-frame์
์ํ ๊ธฐ์ฌ๋ ๊ณ ๋ คํ์ง ์๋๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ Backpropagation Algorhitm(BP)์ ์ฌ์ฉํ ์ฌ ์ ๊ฒฝ๋ง ๋ด์ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋๋ก ํ๋ค. Fig. 1์์ ์ ๊ฒฝ๋ง ์ ์
๋ ฅ์ธต์๋ ๊ณ ์ ์ง๋์, ๋ชจ๋ํ์, ๊ธฐ๋ฅ ๋จ๋ถ์ ๋ชจ๋ฉํธ ๊ฐ ์ ์
๋ ฅํ๋ค. ์์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ฒฝ์ฐ 1์ฐจ์ 2์ฐจ ๋ชจ๋์ ์ง๋์ฐธ์ฌ ์จ์ ํฉํ๋ฉด
90% ์ด์ ๊ฐ์ ๋ํ๋ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๊ณ ์ ์ง๋์์ ๋ชจ๋ํ์์ 1์ฐจ์ 2์ฐจ๋ง ๊ณ ๋ คํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ณ ์ ์ง๋์๋ฅผ ์
๋ ฅํ๊ธฐ ์ํด์๋ 2๊ฐ์ ๋
ธ๋๊ฐ ํ์ํ๋ฉฐ,
๋ชจ๋ํ์์ ์
๋ ฅํ ๊ธฐ ์ํด์๋ 10๊ฐ(5์ธต*2๊ฐ ๋ชจ๋)์ ๋
ธ๋๊ฐ ํ์ํ๋ค. ํ๋ฉด, ๊ธฐ ๋ฅ ๋จ๋ถ์ ํจ๋ชจ๋ฉํธ๊ฐ์ ์
๋ ฅํ๊ธฐ ์ํด์๋ 10๊ฐ(2๊ฐ/๊ธฐ๋ฅ*5
๊ธฐ๋ฅ)์ ๋
ธ๋๊ฐ ํ์ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ์ข
ํฉํ๋ฉด, ์ด 22๊ฐ์ ์
๋ ฅ๋
ธ๋ ๊ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ค. ์๋์ธต์ ๋
ธ๋๋ 20๊ฐ๋ก ์ค์ ํ๋ค. ์๋์ธต์ ํ ์ฑํจ์๋ sigmoidํจ์๊ฐ
์ฌ์ฉ๋๋ค.
์ถ๋ ฅ์ธต์ ๋
ธ๋์๋ ํ์ ์คํ๋ง์ ์์์งํ(DF)์ด ์ฐ๊ฒฐ๋ ๋ค. DF๋ ์ (3)๊ณผ ๊ฐ์ด ํ์ฉ๋๋ค. DF๊ฐ 1.0์ด๋ฉด ์์์ด ์๋ค ๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, DF๊ฐ 0.8์ด๋ฉด ํด๋น ํ์ ์คํ๋ง์ด ์์นํ ๊ณณ์ ์์์ด ๋ฐ์ํ์ฌ ํ์ ์คํ๋ง์
๊ฐ์ฑ๊ฐ์ด 20% ์ ๊ฐํ์ ์์ ์๋ฏธํ๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ธต๋ณ๋ก ๋
๋ฆฝ์ ์ธ ์์์ด ๋ฐ์ ํ ์ ์๋ ๋ฐ๋ฉด์, ๋์ผ ์ธต ๋ด์์๋ ๋์ผํ ์์์จ์ด ๋ฐ์ํ
๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ Fig. 4์์ ๋์ผ ์ธต์ ์์นํ ํ์ ์คํ ๋ง์ DF๋ ๋์ผํ ๋ณ์๊ฐ ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ์ด 6๊ฐ์ DF ๋ณ์๊ฐ ์ฌ์ฉ ๋๋ค. ์ถ๋ ฅ์ธต์๋ ์ด 6๊ฐ์ ๋
ธ๋๊ฐ ์ค์ ๋์ด ๊ฐ DF
๊ฐ์ ์ถ๋ ฅ ํ๊ฒ ๋๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง์ ํ๋ จํ๊ณ ์์ ์์ธก์ ์ ํ์ฑ ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ด 729๊ฐ์ง์ ์์์๋๋ฆฌ์ค๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์๋ค. ๊ฐ ํ์ ์คํ๋ง์ DF๋ 1.00,
0.75, 0.50์ ๊ฐ์ด ์ด 3๊ฐ์ง์ ๊ฐ ์ ๊ฐ์ง ์ ์๋๋ก ํ์ฌ 729(=36)๊ฐ์ง์ ์์์๋๋ฆฌ์ค์ ๋ํ ๊ตฌ์กฐํด์์ ์ํํ๊ณ ์ด๋ค์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก๋ถํฐ ์
๋ ฅ์ธต๊ณผ ์ถ๋ ฅ์ธต์ ํ์ํ ๋ณ์๋ค์ ๊ฐ์ ์ ๋ฆฌํ์๋ค.
์ด 729๊ฐ์ง ์์์๋๋ฆฌ์ค ์ค 656๊ฐ์ง ์๋๋ฆฌ์ค(์ฝ 90%)์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง์ ํ๋ จ ๋ฐ ๊ฒ์ฆํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉํ๋ฉฐ, ๋๋จธ์ง 73๊ฐ์ง ์๋๋ฆฌ์ค(์ฝ 10%)์
์์ ์์ธก์ ์ ํ์ฑ์ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐ ํ์ฉํ๋ค. 73๊ฐ์ง์ ์๋๋ฆฌ์ค ๋ฐ์ดํฐ์๋ ๊ฐ ์๋๋ฆฌ์ค์ ์
๋ ฅ๊ฐ์ ์ ๊ฒฝ๋ง์ ์
๋ ฅํ ๊ฒฝ์ฐ ์ถ๋ ฅ๋์ด์ผ ํ ์ ํํ ์ถ๋ ฅ
๊ฐ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ 656๊ฐ์ง ์๋๋ฆฌ์ค ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํด ์์ฑํ ์ ๊ฒฝ๋ง์ ์๋ก์ด 73๊ฐ์ง ์๋๋ฆฌ์ค์ ์
๋ ฅ๊ฐ์ ๋ฃ๊ฒ ๋๋ฉด ์ ๊ฒฝ๋ง์ ์ํ ์์ธก๊ฐ์
์ป์ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ์ฐธ๊ฐ๊ณผ ๋น ๊ตํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๊ฒฝ๋ง์ ์์ ์์ธก๊ฐ์ ์ค์ฐจ๋ฅผ ํ๊ฐํ ๋ ์ค๋ช
๋๋ฅผ Fig. 5์ ๋ํ๋ด์๋ค.
Fig. 5
Illustration of damage prediction by using ANN
4.2. ์ ์ฉ ๊ฒฐ๊ณผ
Fig. 4์ ๊ฐ์ ์์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ ์ฌ ์ ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง์ ํ๋ จํ๊ณ ์ด๋ฅผ ํตํด ์ ํฉ๋ถ ์์์ ์์ธกํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ Fig. 6๊ณผ ๊ฐ๋ค. Fig. 6(a)๋ ์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง์ ํ๋ จ์ํค๋ ๊ณผ์ ์์ ๋ฐ์ํ ์ค์ฐจ์ด๋ฉฐ, Fig. 6(b)๋ ํ๋ จ์ ํตํด ์์ฑ๋ ์ธ ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง์ ์๋ก์ด ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ํ์ ๊ฐ์ฑ ๊ฐ์ ์์ธกํ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ค. Fig. 5์์ ๋ํ๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฌ์ฉ๋ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ฐ์ดํฐ๋ ์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง์ ์์ฑํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ ์ฉ๋๋ ํ๋ จ์ฉ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ด๋ฅผ ๊ฒ์ฆํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ
๋ฅผ ๊ตฌ๋ถ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆผ์ ๋ํ๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ชจ๋ ์์์งํ(DF1~DF6) ์ ๋ํ ์ค์ฐจ๊ฐ 0.002 ์ดํ์ ์์ค์ธ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ์ด ๋ ์์์์น
๋ฐ ์ ๋๋ฅผ ๋์ ์ ํ๋๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ธกํ ์ ์์ ์ ์๋ฏธํ๋ค. Fig. 6์์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ ๊ฐ ์์์งํ(DF)์ ๊ฐ์ 0.50, 0.75, 1.00์ผ๋ก ํ์ ์ํค๊ณ ๊ฒ์ฆํ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ค(Method 1). ์ฆ, ์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง์
ํ๋ จ์ํค๋๋ฐ ๋์ผํ ์กฐ๊ฑด์์ ๋ฐ์ํ ๋ ์์ ๋ฐ ํ์ ๊ฐ์ฑ๊ฐ์ ๋ํด์ ์ ํํ ์์ธกํ ์ ์์์ ํ ์ธํ ์ ์๋ค.
Fig. 6
Errors from ANN(Method 1)
์์ธก๋ ํ์ ๊ฐ์ฑ๊ฐ์ ์ด์ฉํด ๊ตฌ์กฐ ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ ํด์์ ์ํ ํ์ฌ ๊ณ ์ ํน์ฑ๊ฐ์ ์ป๊ณ , ์ด๋ฅผ ์ฐธ๋ ํ์ ๊ฐ์ฑ๊ฐ์ผ๋ก ์ ์๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ณ ์ ํน์ฑ๊ฐ๊ณผ ๋น๊ตํ์๋ค.
๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ Fig. 7๊ณผ ๊ฐ๋ค. Fig. 7(a)๋ 1์ฐจ, 2์ฐจ ๊ณ ์ ์ง๋์์ ์ค์ฐจ๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, Fig. 7(b) ๋ 1์ฐจ, 2์ฐจ ๋ชจ๋ํ์์ ์ ์ฌ๋๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. ๋ชจ๋ํ์์ ์ ์ฌ ๋๋ ์ (4)์ ๊ฐ์ด Modal Assurance Criteria(MAC)์ ์ฌ์ฉํ ๋ค(Chang and Kim, 2008). MAC๊ฐ์ 0๊ณผ 1์ฌ์ด์ ๊ฐ์ ๊ฐ์ง ๋ฉฐ, 1์ ๊ทผ์ ํ ์๋ก ๋ ๋ชจ๋ํ์์ ์๊ด๊ด๊ณ๊ฐ ๋๋ค.
Fig. 7
Comparison of dynamic properties(Method 1)
์ฌ๊ธฐ์, ฯi์ ฯj๋ ๋น๊ตํ๋ ๋ ๋ชจ๋ํ์์ ์๋ฏธํ๋ค. ๊ณ ์ ์ง๋์์ ๋ชจ๋ํ์์ด ๋ชจ๋ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ํ๋๋ ๊ฒ์ Fig. 7(a) ๊ณผ 7(b)๋ฅผ ํตํด ํ์ธํ ์ ์๋ค.
Fig. 6๊ณผ 7์ ํ๋ จ์ฉ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋์ผํ ์กฐ๊ฑด(DF๊ฐ์ด 0.50, 0.75, 1.00 ์ค ํ ๊ฐ๋ง์ ๊ฐ์ง)์์ ์์ธก๋ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ค. ํ๋ จ ๋ฐ ์ดํฐ์ ๋ค๋ฅธ ์ํฉ์ ๋ํ
์์ธก ์ ํ๋๋ฅผ ํ์
ํ๊ธฐ ์ํด์ ๊ฐ DF๋ 0.5์์ 1.0์ฌ์ด ์ค ์์ ๊ฐ์ ๋๋คํ๊ฒ ๊ฐ์ง๋๋ก ์ค์ ํ ํ, ์ด 100๊ฐ์ ์๋ก์ด ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ฑํ์ฌ
์ค์ฐจ๋ฅผ ๋ถ์ํ ์๋ค(Method 2). ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ํ์ ๊ฐ์ฑ๊ฐ(DF1~DF6) ์ (0.6673, 0.9531, 0.6470, 0.7349,
0.8268, 0.6951)์ด๋ค. ํ์ ๊ฐ์ฑ์ ์์ธก ์ ํ๋๋ Fig. 6์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ณด๋ค๋ ์ค์ฐจ๊ฐ ํฌ์ง๋ง, Fig. 8์ ๋ํ๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ์ค์ฐจ ์์ค์ 0.06 ์ดํ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด ๋ฌํ ์ค์ฐจ๋ Fig. 9(a)์ 9(b)์ ํ์๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ์ฐธ๊ฐ์ ๊ทผ์ ํ ๊ณ ์ ์ง๋์์ ๋ชจ๋ํ์์ ์์ธกํ ์ ์๋ ์์ค์ด๋ค.
Fig. 8
Comparison of damage factor values(Method 2)
Fig. 9
Comparison of dynamic properties(Method 2)
5. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง์ ์ด์ฉํด ์ฒ ๊ณจ๋ชจ๋ฉํธ๊ณจ์กฐ์ ์ ํฉ๋ถ ์์์ ์์ธกํ๋ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ํ๋ค. ์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง์ ํ๋ จํ๊ณ ์์ ์์ธก์ ์ ํ์ฑ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ด
829๊ฐ์ง์ ์์์๋ ๋ฆฌ์ค(DF๊ฐ์ด 0.50, 0.75, 1.00 ์ค ํ ๊ฐ๋ง ๊ฐ์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ 729๊ฐ ์ง, DF๊ฐ์ด 0.5์์ 1.0 ์ฌ์ด ์ค ์์์
๊ฐ์ ๊ฐ์ง๋ 100๊ฐ์ง) ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์๋ค. ์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ๋ง์ ์
๋ ฅ์ธต์๋ ๊ธฐ๋ฅ ๋ถ์ฌ์ ํจ๋ชจ ๋ฉํธ, ๊ณ ์ ์ง๋์, ๋ชจ๋ํ์ ์ ๋ณด๊ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ฉฐ, ์ถ๋ ฅ์ธต์๋ ๊ตฌ ์กฐ๋ฌผ
์ ํฉ๋ถ์ ํ์ ๊ฐ์ฑ ์์์งํ๊ฐ ์ฌ์ฉํ๋ค.
5์ธต 1๊ฒฝ๊ฐ ์ฒ ๊ณจ๋ชจ๋ฉํธ๊ณจ์กฐ ์์ ๊ฒ์ฆ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ค์์ ์์น์ ์ ๋ฐ์ํ๋ ์์์ ๋ํด ์์น๋ณ ์์์ ๋๋ฅผ ์ ๋ขฐํ ์ ์๋ ์์ค์ผ๋ก ์์ธกํ ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก
ํ์ธ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ธ๊ณต์ ๊ฒฝ ๋ง ๊ธฐ๋ฐ ์์ธก์ฑ์ ํ์
ํ๊ธฐ ์ํด ํ๋ จ์ฉ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋์ผํ ๋ฐฉ ๋ฒ(Method 1)์ผ๋ก ์์ฑ๋ ๋ฐ์ดํฐ ๊ฒฐ๊ณผ(Figs. 6๊ณผ 7)๋ณด๋ค ๋ฐ์ด ํฐ ๋ฒ์๋ ๋์ผํ์ง๋ง ์์ฑ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ค๋ฅด๊ฒ ํ ๊ฒฝ์ฐ(Method 2) ์ ๊ฒฐ๊ณผ(Figs. 8๊ณผ 9)๋ ๋ค์ ์ค์ฐจ๊ฐ ํฌ๊ฒ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ ํ๋ฌ๋ค.
๊ฐ์ฌ์ ๊ธ
์ด ๋
ผ๋ฌธ์ 2017๋
๋ ์ ๋ถ(๊ต์ก๋ถ)์ ์ฌ์์ผ๋ก ํ๊ตญ์ฐ๊ตฌ์ฌ ๋จ์ ์ง์์ ๋ฐ์ ์ํ๋ ๊ธฐ์ด์ฐ๊ตฌ์ฌ์
์(No. NRF-2017R1 D1A1B03034978)
(2013), Damage Location Detection of Shear Building Structures Using Mode Shape.,
Journal of the Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection, 17(1), 124-132.
(2014), Damage Detection of Shear Building Structures Using Dynamic Response., Journal
of the Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection, 18(3), 101-107.
(2003), Damage Identification in Beam-Type Structures: Frequency-Based Method vs
Mode-Shape-Based Method., Eng. Struct., 25(1), 57-67.
(2001), Vibration-Based Damage Detection in Civil Engineering: Excitation Sources
and Temperature Effects., Smart Mater. Struct., 10(3)
(1998), A Summary Review of Vibration-Based Damage Identification Methods., Shock
and Vibration Digest, 30(2), 91-105.
(2011), Vibration-Based Damage Identification Methods: A Review and Comparative Study.,
Struct. Health Monit., 10(1), 83-111.
(1999), Damage Detection with Spatial Wavelets., Int. J. Solids Struct., 36(23),
3433-3468.
(2004), Damage Detection of Structures by Wavelet Analysis., Eng. Struct., 26(3),
347-362.
(1991), Damage Detection from Changes in Curvature Mode Shapes., J. Sound Vibrat.,
145(2), 321-332.
(2000), Structural Damage Detection from Modal Strain Energy Change., J. Eng. Mech.,
126(12), 1216-1223.
(1994), Damage Detection in Structures using Changes in Flexibility., J. Sound Vibrat.,
169(1), 3-17.
(2010), Damage Detection Method based on Element Modal Strain Energy Sensitivity.,
Adv. Struct. Eng., 13(6), 1075-1088.
(2008), Using Incomplete Modal Data for Damage Detection in Offshore Structures.,
Ocean Eng., 35(17), 1793-1799.
(1998), Structural Damage Detection From Incomplete and Noisy Modal Test Data., J.
Eng. Mech., 124(11), 1280-1288.
(2000), Damage Localization by Directly Using Incomplete Mode Shapes., J. Eng. Mech.,
126(6), 656-660.
(2003), Damage Detection Using Spatially Incomplete Frequency Response Funcitons.,
Mech. Syst. Signal Process., 17(3), 519-532.
(2015), Structural Damage Detection Using Modal Strain Energy and Hybrid Multiobjective
Optimization., Comput. Aided Civ. Infrastruct. Eng., 30, 347-358.
(2012), Damage Detection based on Improved Particle Swarm Optimization using Vibration
Data., Appl. Soft Comput., 12, 2329-2335.
(2012), A Two Stage Method for Structural Damage Detection Using A Modal Strain Eenrgy
Based Index and Particle Swarm Optimization., Int. J. Non-linear Mech., 47, 1-8.
(2007), An Evolutionary Multiobjetive Framework for Structural Damage Localization
and Quantification., Eng. Struct., 29, 2540-2550.
(2016), A Numerical Study to Estimate the Lateral Responses of Steel Moment Frames
Using Strain Data., Journal of the Korea Institute for Structural Maintenance and
Inspection, 20(6), 113-119.
(2001), Neural Network Design for Engineering Applications., Comput. Struc., 79(17),
1541-1552.
(1994), Neural Networks in Civil Engineering I: Principles and Understanding., J.
Comput. Civ. Eng., 8(2), 131-148.
(1992), Use of Neural Networks in Detection of Structural Damage., Comput. Struc.,
42(4), 649-659.
(2001), Neural Networks in Civil Engineering: 1989-2000., Comput. Aided Civ. Infrastruct.
Eng., 16(2), 126-142.
(2011), Structural Analysis, 451-486.
(2001), Modal Identification of Output-only Systems Using Frequency Domain Decomposition.,
Smart Mater. Struct., 10, 441-445.
(2008), Output-only Modal Identification of a Cable-Stayed Bridge Using Wireless
Monitoring Systems., Eng. Struct., 30, 1820-1830.
(2010), Full-scale Dynamic Response of an RC Building Under Weak Seismic Motions
Using Earthquake Recordings, Ambient Vibrations and Modelling., Earthquake Eng. Struct.
Dynam., 39, 419-441.
(2008), Estimation of Displacement Response from the Measured Dynamic Strain Signals
Using Mode Decomposition Technique., KSCE J. Civ. Eng., 28, 507-515.