ํ๋ฌด์
(Moo-Won Hur)
1
์ด์ฉํ
(Yong-Hun Lee)
2
์ด์ํ
(Sang-Hyun Lee)
3*
ยฉ The Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection. All rights reserved.
ํค์๋
๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง, ์์ง์ฆ์ถ, ๋ฉด์ง์์คํ
, ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ, ์ต๋์๋ต๊ฐ์๋, ์ต๋์๋ต๋ณ์
Key words
Remodeling, Vertically story-added, Isolation system, Isolation period, Maximum response acceleration, Maximum response displacement
1. ์ ๋ก
์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ๋ 1980๋
๋ ํ๋ฐ๋ถํฐ ๊ธ๊ฒฉํ ์ฐ์
ํ๊ฐ ์งํ๋์ ๊ณ , ๋ถ์กฑํ ์ฃผํ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ณ ์พ์ ํ ์ฃผ๊ฑฐํ๊ฒฝ์ ์ ๊ณตํ ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ ๋ถ์์๋ ๋๊ท๋ชจ ํ์ง๊ฐ๋ฐ์
ํตํ์ฌ ๊ณต๋์ฃผํ์ ๊ณต๊ธํ์๋ค. 1๊ธฐ์ ๋์(๋ถ๋น, ํ์ด, ์ฐ๋ณธ, ์ค๋ ์ผ์ฐ) ๋ฑ์ด ๊ณต ๊ธ๋ 1990๋
์ดํ ๊ณต๋์ฃผํ์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ต๊ทผ ๋
ธํ ๊ณต๋์ฃผํ์ผ๋ก
๋ถ๋ฅ๋๊ธฐ ์์ํ์๊ณ , ๊ณต๊ธ ๋น์์๋ ์ฃผํ๊ณต๊ธ์ด ํญ์ฆํ์ฌ ๋
ธํ๊ณต๋์ฃผํ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅ๋๋ ์ฃผํ๋ ํ์ฌ ๊ธฐํ๊ธ์์ ์ผ๋ก ๋ ์ด๋๊ณ ์๋ ์ค์ ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ด ์๊ธฐ์
๊ณต๊ธ๋ ์ฃผํ๋ค์ ์ฃผ ๊ฑฐ์ฑ๋ฅ์ ๊ธ๊ฒฉํ ๋จ์ด์ง๊ณ ์์ผ๋, ๊ตญ๊ฐ ๊ฒฝ์ ์ ์ผ๋ก ์์์ ๋ญ๋น์ ํ๊ฒฝํ๊ดด ๋ฑ์ ์ด์ ์ ์์ฅ์์์ ๋ถ๋์ฐ๊ฐ์น ํ๋ฝ๊ณผ ๋์ ์ฉ์ ์จ๋ก
์ธํ ์ฌ์
์ฑ ๊ฒฐ์ฌ๋ก ์ฌ๊ฑด์ถ์ด ์ด๋ ค์ ์ฃผ๊ฑฐํ ๊ฒฝ์ ๊ฐ์ ํ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ํฌ๊ฒ ์ ํ๋๊ณ ์๋ค.
2016๋
12์์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ตญํ ๊ตํต๋ถ์์ ๋ฐํํ ์ฃผํ ํต ๊ณ์๋ฃ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, Fig. 1๊ณผ ๊ฐ์ด ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ์ฐ์ฌํ ๊ณต๋์ฃผํ ์ ์ฝ 917๋ง ์ธ๋๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด ์ค ์ฌ์ฉ์ฐ์๊ฐ 10๋
์ดํ์ธ ์ธ ๋๊ฐ ์ฝ 243๋ง ์ธ๋, 11๋
์์ 20๋
์ดํ๊ฐ 348๋ง ์ธ๋์ด๋ค (Statistics Korea, 2016). ์ด ์ค ํํ๋ฒ์ผ๋ก ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง ๋์ ๊ฑด์ถ ๋ฌผ์ 20๋
์ด์์ ์ธ๋๊ฐ ์ฝ 251๋ง์ธ๋๋ก ์กฐ์ฌ๋์๊ณ , ๋ด์ง์ค ๊ณ๊ฐ ๋์ง ์์ ์ธ๋์ธ 1988๋
์ด์ ์
์ค๊ณ๋ ๋
ธํ ๊ณต๋์ฃผํ ์ 9%์ ํด๋นํ๋ ์ฝ 75๋ง ์ธ๋์ ์ด๋ฅด๊ณ ์๋ค.
Fig. 1
Domestic apartment status
2000๋
๋์ ๋ค์ด์๋ฉฐ ๋งค๋
๋
ธํ ๋ ๊ณต๋์ฃผํ์ ๋ํ ์ฌ๊ฑด ์ถ์ ์์๊ฐ ํญ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์์ผ๋ ์ฌ๊ฑด์ถ์ ์ด๊ธฐ์ ๋ฐ์ํ ๋ถ๋์ฐ ๊ณผ์ด๋ก ์ธํ ์ฌํ๋ฌธ์
๋ฐ ์ฒ์ฐ๊ณจ์ฌ์ ๋ถ์กฑ, ๋ค ๋์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์์๋ก ์ธํ ์ด์ฐํํ์ ๊ณผ๋ค๋ฐฐ์ถ, ๊ฑด์ถ ํ์ ์ฌ ๋๋ ๋ฐ์ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ ํ๊ฒฝํ๊ดด, ์ฌ๊ฑด์ถ ์ธ๊ทผ ๋จ์ง ๋ด์ ์
์ธ๋๋ ๋ฑ์ ๋ถ์์ฉ์ผ๋ก ๋ฐ์๋๊ณ ์๋ค. ์ด์ ์ ๋ถ๋ ์ฌ๊ฑด์ถ ๋ณด๋ค๋ ๊ฑด๋ฌผ์ ๋
ธํํ์ต์ ๋ฐ ๊ธฐ๋ฅํฅ์์ ์ํ์ฌ ์ฆ์ถ, ๊ฐ์ถ, ๋๋ ๋์์ ์ ํ๋ ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง
์ ๋๋ฅผ ์ ์ฑ
์ ์ผ๋ก ๊ถ์ฅํ๊ณ ์๋ค. ํ๋ฉดํ์ฅ ๋ฐ ์์ง์ฆ์ถ ๋ฑ ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง์ ๊ถ์ฅํ๋ ์ธ์ผํฐ ๋ธ๋ฅผ ๋ถ์ฌํ๋ ์ ์ฑ
์ ๋จ๊ณ๋ณ๋ก ์ฃผํ๋ฒ์ ๋์
ํ์ฌ ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง ์
์ฃผ๊ฑฐํ๊ฒฝ ๊ฐ์ ์ ํ ์ถ์ผ๋ก ์ ๊ทน ๊ถ์ฅํ๊ณ ์๋ค.
2014๋
์ ๋ถ์์๋ ์
์ฃผ๋ฏผ๊ณผ ํ๊ณ์ ์๊ฒฌ์ ๋ฐ์๋ค์ฌ ๋ฆฌ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ฌ์
์ฑ์ ํ๋ณดํ ์ ์๋ 3๊ฐ์ธต ์์ง์ฆ์ถ์ ํ์ฉํ ๋ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ์ฃผํ๋ฒ์ ๊ฐ์ ํ์๋ค.
๊ตญํ ๊ตํต๋ถ์์ ์ ์ํ ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง ํ์ฑํ ๋ฐฉ์์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง๊ฐ ์์ผ๋ ๋์ฑ
์ ํต์ฌ์ ์์ง์ฆ์ถ์ ํ์ฉํ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด ๋ฐฉ์์ ๊ทธ๊ฐ ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง ์ฌ์
์ ์ต๋ ๊ฑธ๋ฆผ๋์ด์๋
์ฌ์
์ฑ์ ์ผ์ ๋ถ๋ถ ๊ฐ์ ํ์ฌ ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง ์ฌ ์
์ ํ์ฑํ ์ํค๊ณ ์ด๋ฅผ ํตํ ์ฃผ๊ฑฐ๋ณต์ง์ ๊ฐ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ํํ๋ ์ ์๋๋ก ์ ๋ํ ํ๋ ๋ช ๊ฐ์ง ์ ํ์ฌํญ์
๋ ์ด ์์ ์ฑํ๋ณด๋ฅผ ์ ์ฑ
์ ์ต์ฐ์ ์ฌํญ์ผ๋ก ์ ์ํ์๋ค(Choi, 2018, You, 2018, Lee, 2015, KICT, 2014, Moon, 2014).
์ด์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋
ธํํ๋ ๊ณต๋์ฃผํ ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง ์์ง์ฆ์ถ ์ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ์ฉ์ฑ ๊ฒํ ๋ฐ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ ํ ๊ธฐ๋ณธ๊ณํ์ ์ธ์ฐ๋๋ฐ ์์ด์ ํ์ํ
๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ฅผ ์ ๊ณตํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๋์ผํ ๊ตฌ์กฐ๋ก ์์ง ์ฆ์ถ ์ ์์ง ์ธต์์ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฉด์งํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ณ ์ ํ๋ค. ๋ํ, ์ฐ์ ๋ ์ต์ ๋ฉด ์ง์ฃผ๊ธฐ๋ฅผ
๋ฐํ์ผ๋ก ์ค ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง ๋์ ๊ฑด๋ฌผ์ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ทธ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋น๊ต ๋ถ์ํ๊ณ ์ ํ๋ฉฐ, ํฅํ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ์ฉํ ์์ง ์ฆ์ถ ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ฑด๋ฌผ์ ์ค๊ณํ๊ธฐ
์ํ ๊ธฐ๋ณธ๊ณ ํ์ ์ธ์ฐ๋๋ฐ ์์ด์ ํ์ํ ๊ธฐ์ด ์๋ฃ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ณ ์ ํ๋ค.
2. ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง ์์ง์ฆ์ถ ์ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์
๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ธ๊ณ ์ฌ๋ฌ ๋๋ผ์์ ๊ฐ์ง์ผ๋ก๋ถํฐ ์ค์ํ ๊ฑด ๋ฌผ๋ค์(๋ฐ์ดํฐ ์ผํฐ ๋ฐ ๋ณ์ ๋ฑ) ๋ณดํธํ๊ณ , ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๋ด์ง์ฑ ๋ฅ ํฅ์์ ๋๋ชจํ๊ธฐ ์ํ ์ค๋ฌด์ ์ธ
ํด๊ฒฐ์ฑ
์ผ๋ก์ ๋ฐ์๋ค์ฌ์ง ๊ณ ์๋ค. ๊ตญ๋ด์์๋ ํด๋ผ์ด์ธํธ์ ์๊ตฌ ๋ฐ ๋ฐ์ดํฐ ์ผํฐ ๋ฑ์ ์ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ํ์ฉํ์ฌ ์ค๊ณ ๋ฐ ์๊ณตํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ตญ๋ด์ ๊ฑด์ถ๊ตฌ์กฐ๊ธฐ์ค(KBC)๋
์ด๋ฌํ ์ํฉ์ ๋ฐ์ํ์ฌ 2016๋
์ ๋ฉด ์ง์์คํ
์ ๋ํ ๊ท์ ์ด ์๋กญ๊ฒ ๋์
๋์๋ค(KBC, 2016).
ํ์ฌ๊น์ง ๊ตญ๋ด์ ๋ฉด์ง์์คํ
์ด ์ ์ฉ๋ ๊ฑด๋ฌผ์ ์ฃผ๋ฏผ๋ณต์ง๊ด, ๊ณต๋์ฃผํ, ์ฃผ์๋ณตํฉ ๊ฑด๋ฌผ, ๋ฐ์ดํฐ ์ผํฐ ๋ฐ ์ ์ฐ์ผํฐ ๋ฑ ๋ค์ํ ๊ณณ์ ์ค๊ณ ๊ฒํ ๋ฐ ์๊ณต๋์์ง๋ง,
๊ณจ์กฐ๊ณต์ฌ ๋น์ฉ๊ณผ ๊ณต๊ธฐ์ ์ฆ ๊ฐ๋ก ์ธํด ์ค๊ณ ๊ฒํ ๊ฐ ์ ์ฐจ ์ค์ด๋ค๊ณ ์๋ ์ค์ ์ด๋ค(Hwang, 2018, Kim, 2018, 2017, Hur, 2018, 2017, Chun, 2015, 2010). ํ์ง๋ง, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ๋ ์์ง์ฆ์ถ ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง ์ ๋ฉด์ง์ ์คํ
์ ์ ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ธฐ์กด๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๋ด์ง ๋ณด๊ฐ๋์ ์ต์ํ ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ณต์ฌ๊ธฐ๊ฐ์ ๋จ์ถ
๋ฑ์ผ๋ก ์ฌ์
์ฑ ์ธก๋ฉด์์ ๊ฒํ ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ๋ฉด์ง์์คํ
์ ํ์ฉํ ์์ง์ฆ์ถ ๋ฆฌ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ฅ์ ์ ๋ฉด์ง์ธต ์๋ถ์ ๊ฑด์ถ์ค๊ณ(ํ๋ฉด, ์
๋ฉด ๋ฐ ๊ณต๊ฐ)
๊ฐ ์์ ๋ก์์ง๋ค. ๋ํ, ๊ธฐ์กด ํ๋ถ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํ์ค์ ๋ฌ์ ์ต์ ํ ํ ์ ์์ด ๊ธฐ์กด ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๋ด์ง๋ณด๊ฐ์ ์ต์ํํ ์ ์๋ ์ฅ ์ ์ด ์๋ค(Fig. 2 ์ฐธ์กฐ).
3. ์๋นํด์
3.1 ์ฐ๊ตฌ๋์ ๋ชจ๋ธ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ณจ์กฐ์ ๋์ ํน์ฑ์ Roehl์ ์ํด ์ ์๋ ๋ฐ ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฑด๋ฌผ์ ์ธต ๋์ด๋ฅผ h๋ก ํ๊ณ ์คํฌ์ 2h๋ก ํ๋ 1๊ฒฝ๊ฐ ๊ณจ์กฐ๋ก ๋ชจ๋ธ๋งํ์ฌ ์์ง์ฆ์ถ
์ฆ์์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฉด์งํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฒํ ํด ๋ณด๊ณ ์ ํ๋ค(Roehl, 1972). ๊ฑด๋ฌผ์ ๋ชจ๋ ๋ถ์ฌ๋ค์ ์ผ์ ํ ๋จ๋ฉด ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ ์ธต์ ์ง๋๊ณผ ๊ฐ์ฑ์ ๋ถํฌ๋ ์ผ์ ํ ๊ฒ์ผ ๋ก ๊ฐ์ ํ์๋ค. Fig. 3์ ์ฐ๊ตฌ๋์ ๋ชจ๋ธ์ ๋์ํํ์ฌ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ฑด๋ฌผ์ ๊ธฐ๋ณธ ์ง๋์ฃผ๊ธฐ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ฑด๋ฌผ์ ์ธต์ ์ ๋ํ ์ฝ์ฐ ์์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฒ์๋ก ์ ํ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, T=0.1N, N= ๊ฑด๋ฌผ์ ์ธต์
๊ฑด๋ฌผ์ ์ธต์๋ 15์ธต์ผ๋ก, 15์ธต ์ 3๊ฐ์ธต๊น์ง ์ฆ์ถ์ด ๊ฐ๋ฅ ํ๋ค. ํด์์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ฉด์ง์ฅ์น ์ด๋ ฅํน์ฑ์ ์ค์ ๋ฉด์ง์ค๊ณ์ ์ ์ ์ฉ๋ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ํน์ฑ(์ด์ ํ
๋ชจ๋ธ)์ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์๊ธฐ์ ๊ฐ์ ๋ณ์๋ค๊ณผ ์ฐ๊ตฌ๋ฒ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์์ง์ฆ์ถ ์ธต์ 3๊ฐ์ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ 3๊ฐ์ ๋ชจ๋ธ์ ๊ตฌ์ฑํ์ฌ 9๊ฐ์ ๋ชจ๋ธ์ ํด์ํ๊ณ
๋ถ์ํ์๋ค. ์ง์ง๋์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ง์ด ์ฌ ์ฉ๋๊ณ ์๋ El-Centro EQ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฒฝ๊ณ๋น์ ํ ์๊ฐ์ด๋ ฅ ํด์์ ์ํํ์๊ณ , ํด์์ ์ฌ์ฉ๋ ํ๋ก๊ทธ๋จ์
MIDAS Gen 2018๋ก ์๋ถ ๋ฐ ํ๋ถ๊ตฌ์กฐ๋ ํ๋ ์ ์์๋ก ๋ชจ๋ธ๋งํ๊ณ ๋ฉด์ง ์ฅ์น๋ 2์ถ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ฉด์ง์ฅ์น์ ์ด์ ํ์ ์ธ ํน์ฑ์ผ๋ก ๋ชจ๋ธ ๋งํ์๊ณ ๊ธฐ๋ฅ์
ํ๋์ฉ ์ค์นํ์๋ค.
3.2 ํด์๊ฒฐ๊ณผ
3.2.1 3๊ฐ์ธต ์์ง์ฆ์ถ ์
Fig. 4๋ 3๊ฐ์ธต ์์ง์ฆ์ถ ์ ๋น๋ฉด์ง๊ฑด๋ฌผ๊ณผ ๋ฉด์ง ๊ฑด๋ฌผ์ ์ฃผ ๊ธฐ(2T, 3T ๋ฐ 4T)์ ๋ฐ๋ฅธ ํด์๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ทธ๋ฆผ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆผ ์์ ์ ์ ์๋ฏ์ด ์ต๋์๋ต๋ณ์์
์ต๋์๋ต๊ฐ์๋์ ๊ฒฝ์ฐ ๋น๋ฉด์ง๊ฑด๋ฌผ์ ์์ง์ฆ์ถ ํ ๊ฑด๋ฌผ์ ๋์ด์ ๋ฐ๋ผ ์ฆ๊ฐํ๋ ๋ณ ์ ์๋ต๊ณผ ๊ฐ์๋์๋ต์ ๋ณด์ด๊ณ ์์ง๋ง, ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ์ฉ ํ ๊ฑด๋ฌผ์
๊ฒฝ์ฐ, ๋ฉด์ง์ธต ์๋ถ ๊ฑด๋ฌผ์ ๋ณ์ ์๋ต๊ณผ ๊ฐ์๋์๋ต ์ ๋ชจ๋ ์ ์ฌํ ์๋ต ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ค. ๋ํ, ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ์ต๋์๋ต๋ณ์,
์ต๋์๋ต๊ฐ์๋ ๋ฐ ์ธต์ ๋จ๋ ฅ ์ ๊ฐํจ๊ณผ๋ ํฌ์ง ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ธต ์ ๋จ ๋ ฅ ์ ๊ฐ ํจ๊ณผ๋ ๋น๋ฉด์ง ๊ฑด๋ฌผ ๋๋น ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ๋ฅผ 2T, 3T ๋ฐ 4T ๋ชจ ๋
์ฝ 30% ์ ๋์ ๋ฐ๋ฉด์ ๋จ๋ ฅ ์ ๊ฐ ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๋จ๋ ฅ์ ๊ฐ์๋ ๊ฒฐ๊ตญ ํ๋ถ ๊ตฌ์กฐ์ ์์ฉํ์ค์ ๊ฐ์๋ฅผ ์๋ฏธ ํ๋ฏ๋ก ํ๋ถ๊ตฌ์กฐ์ ๋ด์ง๋ณด๊ฐ ๋ฌผ๋์
์ค์ผ ์ ์์ด ๊ฒฝ์ ์ฑ ํ ๋ณด๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ์ด์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก 3๊ฐ์ธต ์์ง ์ฆ์ถ ์ ๋ฉด์ง์ธต ์๋ถ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ๋ ๋น๋ฉด์ง ๊ฑด๋ฌผ ์ฃผ๊ธฐ์ 2
๋ฐฐ ์ด์์ ํ๋ณดํ๋ฉด ๋ชฉํ๋ก ํ๋ ๋ฉด์งํจ๊ณผ๋ฅผ ์ป์ ์ ์๋ ์ ์ ์๋ค.
Fig. 4
Analysis results of 3 story-added
3.2.2 2๊ฐ์ธต ์์ง์ฆ์ถ ์
Fig. 5๋ 2๊ฐ์ธต ์์ง์ฆ์ถ ์ ๋น๋ฉด์ง๊ฑด๋ฌผ๊ณผ ๋ฉด์ง ๊ฑด๋ฌผ์ ์ฃผ ๊ธฐ(2T, 3T ๋ฐ 4T)์ ๋ฐ๋ฅธ ํด์๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. 3๊ฐ์ธต ์ ์ง์ฆ์ถ ์์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ์ฌํ๊ฒ
๋น๋ฉด์ง๊ฑด๋ฌผ์ ๋์ด๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์ ๋ก ๋ณ์ ์๋ต๊ณผ ๊ฐ์๋ ์๋ต์ด ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ํ๋ด์ง๋ง, ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ์ฉํ ๊ฑด๋ฌผ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฉด์ง์ธต ์๋ถ ๊ฑด๋ฌผ์ ๋ณ์ ์๋ต๊ณผ
๊ฐ์๋ ์๋ต์ ๋ชจ๋ ์ผ์ ํ ๋ถํฌ๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ ๊ฒ ์ ์ ์ ์๋ค. ํ์ง๋ง, ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ๊ฐ ๋น๋ฉด์ง๊ฑด๋ฌผ์ ์ฃผ๊ธฐ์ 2T์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณ์ ์๋ต์ ๊ฐ์ฒด๊ฑฐ๋ ํํ๋ฅผ
๋ํ๋ด์ง ์์๊ณ , ๊ฐ์๋ ์ ๋ต์ ๊ฒฝ์ฐ ์๋ต์ด ์ฆ๊ฐํ๋ ์์์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ๊ฐ ํ๋ณด๋์ง ๋ชปํ์ฌ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
Fig. 5
Analysis results of 2 story-added
์ธต ์ ๋จ๋ ฅ ์ ๊ฐ ํจ๊ณผ๋ ๋ชจ๋ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ์์ ์ฝ 20%~25% ๋ด ์ธ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก 2๊ฐ์ธต ์์ง์ฆ์ถ ์์๋ ๋ฉด์ง์ธต ์๋ถ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ๋
๋น๋ฉด์ง๊ฑด๋ฌผ ์ฃผ๊ธฐ์ ์ฝ 3๋ฐฐ ์ด์์ ํ ๋ณดํ์ฌ์ผ๋ง ๋ชฉํ๋ก ํ๋ ๋ฉด์งํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ค.
3.2.3 1๊ฐ์ธต ์์ง์ฆ์ถ ์
Fig. 6์ 1๊ฐ์ธต ์์ง์ฆ์ถ ์ ๋น๋ฉด์ง๊ฑด๋ฌผ๊ณผ ๋ฉด์ง ๊ฑด๋ฌผ์ ์ฃผ๊ธฐ (2T, 3T ๋ฐ 4T)์ ๋ฐ๋ฅธ ํด์๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. 1๊ฐ์ธต ์์ง ์ฆ์ถ ์์๋ 2๊ฐ์ธต ๋ฐ
3๊ฐ์ธต ์์ง์ฆ์ถ ์์ ๋ค๋ฅด๊ฒ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ๊ฐ 2T ๋ฐ 3T์์๋ ๊ฐ์ฒด๊ฑฐ๋ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ํ๋์ง ์์ผ๋ฉฐ, ๋น๋ฉด์ง ๊ฑด ๋ฌผ๊ณผ ์ ์ฌํ ํํ์ ๊ฑฐ๋์ ๋ํ๋ด์๋ค. ํ์ง๋ง,
๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ 4T ์์๋ ๊ฐ์ฒด๊ฑฐ๋๊ณผ ์ ์ฌํ ํํ์ ๋ณ์ ์๋ต๊ณผ ๊ฐ์๋ ์๋ต์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฌ์ ๋ ์๋ถ์ ์ ์ค๋๋ ์ธต์ ์ค๋์ด ์์ ๋์ผํ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ๋ผ๋
๋ฉด์ง์ฅ์น์ ์ด๋ ฅํน์ฑ์ด Linear์ ์ ์ฌ ํ ํํ๋ก ๋์ด ๋ฉด์งํจ๊ณผ๊ฐ ์ ๊ฐ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
Fig. 6
Analysis results of 1 story-added
์ธต ์ ๋จ๋ ฅ ์ ๊ฐ ํจ๊ณผ๋ ๋ชจ๋ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ์์ ์ฝ 10%๋ด์ธ๋ก ์ ๊ฐ๋๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์์๋ค. ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก 1๊ฐ์ธต ์ ์ง์ฆ์ถ ์์๋ ๋ฉด์ง์ธต ์๋ถ
๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ๋ ๋น๋ฉด์ง ๊ฑด๋ฌผ ์ฃผ๊ธฐ์ ์ฝ 4๋ฐฐ ์ด์์ ํ๋ณดํ์ฌ์ผ๋ง ๋ชฉํ๋ก ํ๋ ๋ฉด์งํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ค.
4. ์์ง์ฆ์ถ ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง ์์คํ
์ ์ฉ์ฑ ํ๊ฐ
4.1 ์ฐ๊ตฌ๋์ ๊ณต๋์ฃผํ
์ฐ๊ตฌ๋์ ๊ณต๋์ฃผํ์ 1990๋
์ด์ ์ง์ด์ง ๊ฑด์ถ๋ฌผ๋ก์ ๊ฒฝ ๊ธฐ๋ ์ฑ๋จ์์ ์์นํด ์์ผ๋ฉฐ ์ง์ 15์ธต ๊ท๋ชจ์ ์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌ ํธ ๋ณดํต์ ๋จ๋ฒฝ์ ๊ตฌ์กฐ์ด๋ค. ๋์
๊ฑด๋ฌผ์ 3๊ฐ ์ธต๊น์ง ์์ง์ฆ์ถ ์ ํ ์ ์๋ ๊ฑด๋ฌผ์ด๋ค. ๊ตฌ์กฐ์ฌ๋ฃ์ ๊ฐ๋๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์์ถ๊ฐ ๋๋ 24 MPa, ์ฒ ๊ทผ์ ํญ๋ณต๊ฐ๋๋ 400 MPa์ด๋ค.
๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ฉ ์ ๊ณต๋์ฃผํ์ ์ฃผ๊ธฐ๋ 1.10sec์ด๋ค. ๊ณต๋์ฃผํ์ ์ค๊ณ์กฐ ๊ฑด์ ํํ์ค์ ๊ฒฝ์ฐ ์ค๊ณ ์ค๊ณ๊ธฐ๋ณธํ์(VO)์ 26.0m/sec ์ด ๋ฉฐ, ๋
ธํ๋๋ B์ด๋ค. ์ง์งํ์ค์ ๊ฒฝ์ฐ ์ง์ญ๊ณ์(A)๋ 0.22, ์ง ๋ฐ๊ณ์๋ Sd์ด๊ณ , ์ค์๋ ๊ณ์(IW)๋ 1.5์ด๋ค. ์๋ Fig. 7์ ์ฐ๊ตฌ๋์ ๊ณต๋์ฃผํ์ ํ๋ฉด๋๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค.
4.2 ํํ์ค ๋ฐ ์ง์งํ์ค
๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์์ฉํ๋ ํกํ์ค์ ํฌ๊ฒ ํํ์ค๊ณผ ์ง์งํ์ค์ด ์ ์ผ๋ฉฐ, ํํ์ค ์ ๋ฉด์ง์ฅ์น๋ ํญ์ ํ์ฑ์ ๋จธ๋ฌผ๋ฌ ์์ด์ผ ํ๋ค. ํํ์ค ์ํ์์ ๋ฉด์ง์ฅ์น๊ฐ ์๋ํ
๊ฒฝ์ฐ ์ฌ์ฉ์ฑ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ผ ๊ธฐํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ณต๋์ฃผํ์ ์์ฉํ๋ ํํ์ค์ ํ์
ํ์ฌ ๋ฉด์ง์ฅ์น ์ค๊ณ์ ๋ฐ์ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. Table 1์ ์์ง์ฆ์ถ ์ ๊ฑด ์ถ๋ฌผ์ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ๋์ ํน์ฑ์ ๋ํ๋ด์์ผ๋ฉฐ, Table 2๋ ๊ฑด๋ฌผ ์ ์์ฉํ๋ ํํ์ค๊ณผ ์ง์งํ์ค์ ๋ํ๋ด์๋ค.
Table 2
Wind load & earthquake load
4.3 ๋ฉด์ง์ฅ์น ์ค๊ณ ๋ฐ ๋ฐฐ์น
4.3.1 ๋ชฉํ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ
๋ฉด์ง๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์ ํจ์ฃผ๊ธฐ๋ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ๋ณํํน์ฑ์ ์ด์ฉ ํ์ฌ ๊ฒฐ์ ๋๋ฉฐ ์ ์ ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ณต๋์ฃผํ์ 3๊ฐ์ธต ์ฆ์ถ ์ ์ค ๊ณ๋ณ์์์์ ์ ํจ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ๋ 2T(โ2.0sec)๋ก
์ค์ ํ์๋ค.
4.3.2 ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ํจ ๊ฐ์ฑ ๊ฒฐ์
์ค๊ณ๋ณ์(DD)์์ ๋ฉด์ง ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ ํจ ์ฃผ๊ธฐ๋ ๋ค์ ์ (2) ์ ๋ฐ๋ผ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ๋ณํํน์ฑ์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ฒฐ์ ํ๋ค. ๋ชฉํ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ญ์ผ๋ก ๋ชฉํ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ๋ฅผ ๋ง์กฑ์ํค๊ธฐ ์ ํ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ๋ณํํน์ฑ์
๊ฒฐ์ ํ ์ ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์,
-
W : ์๋ถ ๊ฑด๋ฌผ์ ์ ํจ ์ค๋(=13,002 kN)
-
KD : ์ค๊ณ๋ณ์์์ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ํจ๊ฐ์ฑ
4.3.3 ๋ฉด์ง์ฅ์น ์ค๊ณ ๋ฐ ๋ฉด์ง์์คํ
๋ฐฐ์น
์๊ธฐ ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ๊ตฌ์ฑ์์๋ก ๋ฉ์ฝ์
์ ์ธต๊ณ ๋ฌด(Lead rubber bearing, LRB) ์ฅ์น๋ก ๊ตฌ์ฑํ์ ๊ณ , ์ด 10๊ฐ์
๋ฉด์ง์ฅ์น๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ๊ฐ๊ฐ์ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ์ ๋ง๊ฒ ๋ฐฐ์นํ์ฌ ๊ตฌ์ฑํ์๋ค. Table 3๊ณผ Fig. 8์ ์ค๊ณ๋ ๋ฉด์ง์ฅ์น์ ์ ์๊ณผ ์ด๋ ฅํน์ฑ์ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. Fig. 9๋ ๊ฐ ์ฃผ๊ธฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฉด ์ง์ฅ์น ๋ฐฐ์น๋์ด๋ค.
Table 3
Details of Isolation Bearing
Fig. 8
Hysteretic characteristics of the isolation bearing
Fig. 9
Isolation plan according to Period(3 story)
4.3.4 ํํ์ค ๊ฒํ
3๊ฐ์ธต ์ฆ์ถ ์ ๊ฑด๋ฌผ์ ํํ์ค ์ ์ฉ ์ X๋ฐฉํฅ ๋ฐ Y๋ฐฉํฅ ๋ชจ๋ 3.5ใ๋ฅผ ๋ํ๋ด์ด ํํ์ค์ ๋ํ์ฌ ๋ฉด์ง ์ธต์ด ํญ๋ณตํ์ง ์๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค.
โฆ ๋ฉด์ง์ธต ๋ณ์=3.5ใ < WDY = 25ใ(๋ฉด์ง์ธต ํญ๋ณต๋ณ์)
4.3.5 ์ต์ ์ํ๋ณ์ ์ฐ์
๋ฉด์ง์์คํ
์ ๋ค์ ์ (3)์ ๋ฐ๋ผ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ํ ์ฃผ์ถ๋ฐฉํฅ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ๋ ์ต์ ์ํ๋ณ์(DD)๋ฅผ ๊ฒฌ๋ ์ ์๋๋ก ์ค๊ณ๋ ์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ค๊ณ๋ ๋ฉด์ง์ฅ์น๋ ์ต์ ์ํ๋ณ์๋ฅผ ๋ง์กฑํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
์ฌ๊ธฐ์
-
g : ์ค๋ ฅ๊ฐ์๋, ์ค๊ณ ๋ณ์
-
SD1 : ์ฃผ๊ธฐ 1์ด์์ ์ค๊ณ 5%๊ฐ์ ์คํํธ๋ผ์ ๊ฐ์ ๋ ๋ณ์
-
TD : ๊ณ ๋ ค ๋ฐฉํฅ์ ์ค๊ณ ๋ณ์์์ ๋ฉด์ง ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ ํจ์ฃผ๊ธฐ(=2.0์ด)
-
BD : ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ํจ ๊ฐ์ (ฮฒD)์ ์ฐ๊ด๋ ์์น ๊ณ ์, ๋ณธ ์์ ์์๋ 20%์ ์ ํจ ๊ฐ์ ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ ์ฌ 1.5๋ก ์ฐ์ ํ๋ค.
5. ํด์๊ฒฐ๊ณผ
5.1 ์
๋ ฅ์ง์ง๋
๋ณธ ํด์์ ์ ์ฉ๋ ์
๋ ฅ์ง์ง๋์ ๋ถ์ง์๋ตํด์์ ํตํด ์ ์ ๋์๋ค. ๋ถ์ง์๋ตํด์์ ์ํ์ฌ ๋ฏธ๊ตญ์ PEER Ground Motion Database์์
์ธ๊ณ ๊ฐ๊ตญ์์ ์ธก์ ๋ ์๋ฐ์ง์ง๊ธฐ๋ก์ ์ ๋ณํ ์๋ค. ์ ๋ณ์กฐ๊ฑด์ ๊ณ์ธก๋ ์์น์ ์ง๋ฐ์กฐ๊ฑด์ด ์๋ฐ(Vs,30 > 760m/s ์ด์)์ด๋ฉฐ, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์๋ฐ์คํํธ๋ผ๊ณผ์ ์กฐ์ ๊ณ ์(Scale factor)๊ฐ 0.3 ~ 3.0 ์ ๋ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๊ฐ๋ ์ง์ง์ผ๋ก, 40๊ฐ
์ ์๋ฐ์ง์ง๊ธฐ๋ก์ ์ ๋ณํ์๋ค. 40๊ฐ์ ์๋ฐ์ง์ง๊ธฐ๋ก์ ๋ํด ๋ถ์ง์๋ตํด์์ ์ํํ ํ ์ง๋ฐ์กฐ๊ฑด์ ์ค๊ณ์๋ต์คํํธ๋ผ๊ณผ ํธ์ฐจ๊ฐ ์ ์ผ๋ฉฐ, ๊ธฐ์ค์ ์ ํ์ฌํญ(์ค๊ณ์๋ต์คํํธ๋ผ์
1.3๋ฐฐ ์ 90%)์ ๋ง์กฑ์ํค๋ 7๊ฐ์ง ์ง์งํ set๋ฅผ ์ต์ ํ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ ์ ํตํ์ฌ ์ ์ ํ์๋ค. Table 4
Table 4
Damping coefficient, BD or BM(ASCE7-10, Table 17.5-1)
Table 5๋ ์์ ๊ณผ์ ์ ํตํ์ฌ ์ ์ ๋ 7๊ฐ์ ์
๋ ฅ์ง์ง๋์ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, Fig. 10๊ณผ Fig. 11์ ํด์์ ์ฌ์ฉ๋ ์ง์งํ์ ์ค๊ณ์ง์ง๋ ๋ฒจ(Design based earthquake, DBE) ์ ์๋ต์คํํธ ๋ผ๊ณผ ๊ฐ ์ง์งํ์ ๊ฐ์๋ ์๊ฐ์ด๋ ฅ์ ๋ํ๋ธ
๊ฒ์ด๋ค. ํด์์ ์ฌ์ฉ๋ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ MIDAS GEN 2018์ ์ฌ์ฉํ์๋ค.
Fig. 10
Frequency contents of used earthquakes(DBE)
Fig. 11
Acceleration time history
5.2 ํด์๊ฒฐ๊ณผ
Table 6์ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ์ฉํ 3๊ฐ์ธต ์์ง์ฆ์ถ ๊ฑด๋ฌผ์ ๊ฒฝ ๊ณ๋น์ ํ ๋์ ํด์๊ฒฐ๊ณผ์ ํ๊ท ๊ฐ์ 3๊ฐ์ธต ์์ง ์ฆ์ถํ ๋น๋ฉด ์ง๊ฑด๋ฌผ๊ณผ ๋น๊ตํ์ฌ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, Fig.
12๋ ์ด๋ฅผ ๋์ํํ ์ฌ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค.
Fig. 12
Analysis results comparison
์ต๋์๋ต๋ณ์ ํด์๊ฒฐ๊ณผ, ๋น๋ฉด์ง๊ฑด๋ฌผ์ ๋์ด์ ๋ฐ๋ผ ์ฆ๊ฐํ ๋ ๋ณ์ ์๋ต์ ๋ณด์ด๊ณ ์๋ ๋ฐ๋ฉด ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ์ฉํ ๊ฑด๋ฌผ ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฉด์ง์ธต์์ ๋ง ํฐ ๋ณ์๊ฐ
๋ฐ์ํ๊ณ ์์ ๋ฟ ์๋ถ ๊ตฌ์กฐ ๋ฌผ์ ๊ฐ์ฒด๊ฑฐ๋๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ ์ธต ๋ณ์์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๊ฑฐ์ ๋ฐ์ํ๊ณ ์์ง ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด ๋ ๋ฉด์ง์ธต์ ์ต๋๋ณ์๋ ํ์ฉ
๋ณ์ 250ใ๋ฅผ ๋์ง ์๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ์๋ค.
์ต๋์๋ต๊ฐ์ ํด์๊ฒฐ๊ณผ, ์ต๋์๋ต๋ณ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋น ๋ฉด์ง ๊ฑด๋ฌผ์ ๊ฒฝ์ฐ ์๋ถ ์ธต์ผ๋ก ๊ฐ์๋ก ์๋ต๊ฐ์๋๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ๋ ์์์ ๋ณด์ด๊ณ ์๋ค. ํ์ง๋ง,
๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ์ฉํ ๊ฑด๋ฌผ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ฉด์ง์ธต ์๋ถ์ ์๋ต๊ฐ์๋๊ฐ ๊ฑฐ์ ์ผ์ ํ ๋ถํฌ๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋๋ฐ ์ด๋ ์ฌ์ฉ์ฑ๋ฉด์์ ํฅ์๋ ๊ฑฐ๋์ ๊ธฐ๋ํ ์ ์๋ค.
๋ํ, ์ง์ง ๋ฐ์ ์ ๋ด๋ถ์ ์ ๋ ๋ฑ์ ๋ฐฉ์งํ๋๋ฐ ํฌ ๊ฒ ๊ธฐ์ฌํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.Table 6์์ ์ ์ ์๋ฏ์ด ๋ชจ๋ ์ง์งํ์ ๋ํ์ฌ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ์ฉํ ๊ฑด๋ฌผ์ ์ต๋์๋ต ๊ฐ์๋๊ฐ ๋น๋ฉด์ง ๊ฑด๋ฌผ์ ์ต๋์๋ต๊ฐ์๋ ๋ณด๋ค ํ์ ํ๊ฒ ๊ฐ์ ํ๋ ๊ฒฝํฅ์
๋ณด์ด๊ณ ์๋๋ฐ, ์ค๊ณ์ง์ง๋ ๋ฒจ์์๋ X๋ฐฉํฅ์ ๊ฒฝ ์ฐ์๋ ์ฝ 70%๋ก, Y๋ฐฉํฅ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฝ 65%์ ๊ฐ์๋ฅผ ๋ํ ๋ด์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฐ์๋ ๊ฐ์๋ ๊ฒฐ๊ตญ
์ ์ค๋๋ ์๋ถ๊ตฌ์กฐ์์ ์ค๊ณ์ ๋จ๋ ฅ์ ๊ฐ์๋ฅผ ์๋ฏธํจ์ผ๋ก ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด ์ง์์ ํ๋ณด๊ฐ ์ฉ์ดํจ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค.
์ธต ์ ๋จ๋ ฅ ํด์๊ฒฐ๊ณผ, ์ค๊ณ์ง์ง๋ ๋ฒจ์์๋ ๋น๋ฉด์ง ๊ฑด๋ฌผ๊ณผ ๋น๊ตํ์ฌ X๋ฐฉํฅ ๋ฐ Y๋ฐฉํฅ ๋ชจ๋ ์ฝ 30% ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ ๋ฌ๋ค. ๋ฉด์ง์ผ๋ก ์ธํ ์ธต ์ ๋จ๋ ฅ์
๊ฐ์๋ ๊ฒฐ๊ตญ ๊ฑด๋ฌผ ํ๋ถ์ ๋ด ์ง๋ณด๊ฐ ์ค๊ณ์ ์์ด์ ์์ฉํ์ค์ ๊ฐ์๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ฏ๋ก ๋ด์ง๋ณด ๊ฐ ๋ฌผ๋์ ์ค์ผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์์ง ์ฆ์ถ ๋๋ ์ธต์ ๋ถ์ฌ ์ฌ์ด์ฆ
๊ฐ์๋ก ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
6. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋
ธํํ๋ ๊ณต๋์ฃผํ ์์ง ์ฆ์ถ ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง ์ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ์ฉ์ฑ ๊ฒํ ๋ฐ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํ ๊ธฐ๋ณธ๊ณํ์ ์ธ์ฐ๋๋ฐ ์์ด์ ํ์ํ ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ฅผ
์ ๊ณตํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๋์ผํ ๊ตฌ์กฐ๋ก ์์ง ์ฆ์ถ ์ ์์ง ์ธต์์ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ์ ๋ฐ ๋ฅธ ๋ฉด์งํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ณ ์ ํ๋ค. ๋ํ, ์ฐ์ ๋ ์ต์ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก
3๊ฐ์ธต ์์ง ์ฆ์ถ ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง ๋์ ๊ณต๋์ฃผํ์ ๋ฉด์ง ์์คํ
์ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ทธ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋น๊ต ๋ถ์ํ์๋ค. ์ด๋ก๋ถํฐ ์ป ์ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
-
(1) ๊ณจ์กฐ์ ๋์ ํน์ฑ์ ํ์ฉํ์ฌ ์์ง์ฆ์ถ ์ธต์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ต ์ ๋ฉด์ง์ฃผ๊ธฐ๋ฅผ ๊ฒํ ํ ๊ฒฐ๊ณผ, 3๊ฐ์ธต ์์ง ์ฆ์ถ ์์๋ ๋ฉด ์ง์ฃผ๊ธฐ๋ฅผ ๋น๋ฉด์ง ๊ฑด๋ฌผ ์ฃผ๊ธฐ์ 2๋ฐฐ ์ด์,
2๊ฐ์ธต ์์ง ์ฆ ์ถ ์์๋ ๋น๋ฉด์ง ๊ฑด๋ฌผ ์ฃผ๊ธฐ์ 3๋ฐฐ ์ด์์ ํ๋ณดํ์ฌ์ผ ๋ง ์ถฉ๋ถํ ๋ฉด์งํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์์๋ค. ๋ ํ, 1๊ฐ์ธต ์์ง ์ฆ์ถ
์์๋ ๋น๋ฉด์ง ๊ฑด๋ฌผ ์ฃผ๊ธฐ์ 4๋ฐฐ ์ด ์์ ํ๋ณดํ์ฌ์ผ๋ง ๋ฉด์งํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด์๋ค.
-
(2) 3๊ฐ์ธต ์์ง ์ฆ์ถ ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ฑด๋ฌผ์ ๋ฉด์ง์์คํ
์ ์ ์ฉํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ต์์ธต ์ต๋์๋ต๊ฐ์๋๊ฐ ๋น๋ฉด์ง ๊ฑด๋ฌผ์ ์ต๋์ ๋ต๊ฐ์๋ ๋ณด๋ค X๋ฐฉํฅ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฝ 70%๋ก,
Y๋ฐฉํฅ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฝ 65%์ ๊ฐ์๋ฅผ ๋ํ๋ด์๋ค. ๋ํ, ๋ฐ๋ฉด ์ ๋จ๋ ฅ์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋น๋ฉด์ง ๊ฑด๋ฌผ๊ณผ ๋น๊ตํ์ฌ X๋ฐฉํฅ ๋ฐ Y๋ฐฉํฅ ๋ชจ๋ ์ฝ 30% ๊ฐ์ํ๋
๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ธต ์ ๋จ๋ ฅ์ ๊ฐ์๋ ๊ฒฐ๊ตญ ๊ฑด๋ฌผ ํ๋ถ์ ๋ด์ง๋ณด๊ฐ ์ค๊ณ์ ์์ด ์ ์์ฉํ์ค์ ๊ฐ์๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ฏ๋ก ๋ด์ง๋ณด๊ฐ ๋ฌผ๋์ ์ค ์ผ ์ ์์์
์๋ฏธํ๋ค.
-
(3) ๋ฉด์ง์์คํ
์ ํ์ฉํ ์์ง์ฆ์ถ ๋ฆฌ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ค๋ฌด์ ์ฉ ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ด์ง๋ณด๊ฐ ๋ฌผ๋ ์ฐ์ถ์ ํตํ ๊ฒฝ์ ์ฑ ํ๊ฐ ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ฉฐ, ์ด์ ๋ํด์๋ ์ถํ ๋ณด์์ ์ธ
์ฐ ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
๊ฐ์ฌ์ ๊ธ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ 2016๋
๋ ๊ตญํ ๊ตํต๊ธฐ์ ์ด์ง์ฐ๊ตฌ์ฌ์
์ฐฝ์๋์ ์ฐ๊ตฌ(๊ณผ์ ๋ฒํธ : 17CTAP- C114966-02)์ ํ๊ตญ์ฐ๊ตฌ์ฌ๋จ ์ด๊ณต ๋ถ์ผ๊ธฐ์ด์ฐ๊ตฌ์ฌ์
(๊ณผ์ ๋ฒํธ:
NRF-2018R1D1A1B07048570) ์ ์ํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ฉฐ ์ด์ ๊ฐ์ฌ๋๋ฆฝ๋๋ค.
References
Statistics Korea (2016), Housing penetration statistics report.
Choi, J. P., Choi, J. H., Kim, Y. S. (2018), A Study on Small Size Plans of
Vertical Extension Remodeling for Aged Apartment, Journal of Architectural Institute
of Korea Planning & Design, 34(8), pp. 3-11.
You, Y. C., Choi, K. S., Kim, M. S., Shin, J. U. (2018), Development of Technologies
Ensuring Structural Safety of Existing Multi-residential Buildings for Vertical Extension,
Spring conference journal of Korea Concrete Institute, pp. 787-788.
Lee, S. S., Kim, J. S., Jeon, B. K (2015), Structural Alternatives for Remodeling
of the Vertical Extension of Three Floors, Journal of Architectural Institute of Korea,
31(12) pp. 11โ22.
KICT (2014), Structural Manual for the Remodeling of Vertical Extension, Ministry
of Land, Infrastructure and Transport โ Housing Policy Division / KICT, 11-30.
Moon, B. W., Cho, S. H., Hyoun, C. G., Lee, E. J. (2014), Research on Vertical
Extension of an Apartment-remodeling with Shear Wall Structure System, conference
journal of Architectural Institute of Korea, pp. 471-472.
Korean Building and Commentary (2016), Architectural Institute of Korea.
Hwang, K. T. (2018), Technical Trends of RC Buildings Applied with Seismic Isolation
Systems, Magazine of the Korea Concrete Institute, 30(3), pp. 44-52.
Kim, H. S., kim, S. G., Kang, J. W. (2018), Seismic Response Evaluation of Mid-Story
Isolation System According to the Change of Characteristics of the Seismic Isolation
Device, Journal of Korean Association for Spatial Structures, 18(1), pp.109-116.
Kim k., Y., Lee y., R., Kim, H. S., Kang, J. W. (2017), Evaluation of High-Rise
Buildings Considering Installation Story of the Mid-Story Isolation System, Journal
of Korean Association for Spatial Structures, 17(4), pp.85-92.
Hur, M. W., Yoon, J. H., Park, T. W. (2017), Seismic Performance Evaluation
of Non-seismic designed Low-rise Building Retrofitted by Isolation device, conference
journal of Korea Concrete Institute, pp. 323-324.
Hur, M. W., Lee, Y. H., Kim, J. H., Park, C. Y., Lee, S. H. (2017), Seismic
Isolation Effects by the Isolation Period of the Vertically Story-added Remodeling
Building, Spring conference journal of Korea Concrete Institute, pp. 705-706.
Chun, Y. S, Hur, M. W. (2015), Effects of Isolation Period Difference and Beam-Column
Stiffness Ratio on the Dynamic Response of Reinforced Concrete Buildings, Journal
of International Journal of Concrete Structures and Materials, 9(4), pp. 439-451.
Chun, Y. S, Hur, M. W. (2010), Seismic Isolation Effects According to Set up the
Isolation Period in the Medium and Low-rise Framed Building, Journal of Korea institute
for Structural Maintenance Inspection, 14(6), pp. 93-99.
Roehl, J. L. (1972), Dynamic response of ground-excited building frames. Houston,
TX, Rice University.
ASCE/SEI (2010), "Minimum design loads for buildings and other structures", ASCE
7-10, pp.165-178.