๊ถ์ฑ์ค
(Seung-Jun Kwon)
1*
ยฉ The Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection. All rights reserved.
ํค์๋
ํ์ฐํ, ๋ด๊ตฌ์๋ช
, ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ, ์ค๊ณ์ธ์
Key words
Carbonation, Service life, Probabilistic method, Design parameter
1. ์ ๋ก
์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ค์ํ ๋
ธ์ถํ๊ฒฝ์์ ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ด์ , ์ธ์ ์ธ ๊ตฌ์์กฐ๊ฑด์ด ํญ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ณต์ฉ ์ค ์๋ ฅ์ ์ํฅ ์ ๋ฐ๊ฒ ๋๋ค. ์ต๊ทผ ๋ค์ด ๋๋์ฌ์ง์
์ด์ฐํํ์ ๋๋๊ฐ ์ฆ๊ฐ ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ํ์ฐํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฒ ๊ทผ ๋ถ์ ๊ฐ๋ฅ ์ฑ์ด ์ฆ๊ฐ๋๊ณ ์๋ค(Yang et al., 2013; Lee et al., 2017). ํ์ฐ ํ๋ ์ธ๋ถ๋ก๋ถํฐ ์ด์ฐํํ์๊ฐ ์ ์
๋๊ณ ์ด๋ก ์ธํด ๋ด๋ถ ๊ณต ๊ทน์์ pH๊ฐ ๊ฐ์ํ์ฌ ๋ถ์์ด ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ฌ์ด ์ดํ๊ธฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ ๋ฏธํ๋ค(Ishida and Maekawa, 2000). ํ์ฐํ ์งํ์ ์ ๋ํ์ ๋ํด์๋ ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์งํ๋์ด ์๋ค. ์ด๊ธฐ์๋ ๊ฐ๋จํ ๋ฐฐํฉ ์ค๊ณ ์ธ์๋ฅผ ํตํ ๋ฐ ๊ฒฝํ์ ๋ฑ์ด ํ์ฐํ ๊น์ด๋ฅผ ๊ตฌํํ๊ธฐ ์
ํด ์ฌ์ฉ๋์์ผ๋, 1990๋
๋ ์ดํ๋ถํฐ๋ ์ํ๋ฐ์๊ณผ ํ์ฐํ ๋ฐ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๋์ ์ธ ํ์ฐํ ๊ฑฐ๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์ ์๋๊ธฐ ์์ํ ๋ค(CEB, 1997; Izumi et al., 1986; Papadakis et al., 1991). ์ดํ ์ด๊ธฐ ์ฌ๋ น ๊ฑฐ๋ ๋ชจ๋ธ๋ง์ด ๊ฐ์ด ๋์
๋๋ฉด์ ์์ ์๊ฐ ๋ฐ ๊ณต๊ฐ ์์์ ์ํ๋ฐ์๊ณผ ์๋ถ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ ๊ณ ๋ คํ ํ์ฐํ ๋ชจ๋ธ์ด ์ ์๋์์ผ๋ฉฐ, ์ต๊ทผ๊น์ง๊ณ
์ด๋ฌํ ์์นํด์์ ๊ทผ์ ์ง์์ ์ผ ๋ก ๊ฐ๋ฐ๋๊ณ ์๋ค(Song and Kwon, 2007; Maekawa et al., 2008; Kwon et al., 2014).
๊ท ์ด๋ถ ๋ฐ ํ์ค ์ด์๋ถ ๊ฐ์ ์ทจ์ฝ๋ถ์์์ ํ์ฐํ ๊ฑฐ๋์ ์ฃผ๋ก ์คํ์กฐ์ฌ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ฐ์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ๋ฐฐํฉ ์ถ์ ๋ฐ ๋
ธ ์ถํ๊ฒฝ์ ์ ๋ํ์ ๋ํ ๋ฌธ์ ๊ฐ
๊พธ์คํ๊ฒ ์ ๊ธฐ๋๊ณ ์๋ค. ๋ ํ ๊ณตํ์ ์ธ ๋ถํ์ค์ฑ์ ๋ํ ๋ฌธ์ ๋ก ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์ธ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ๋ฒ ์ธ์ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋ด๊ตฌ์๋ช
๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ์ ๋ ํ
์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์งํ๋๊ณ ์๋ค(Kwon and Na, 2011; Na et al., 2012).
๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ ์ ๋์ ์ธ ํ์ฐํ ์งํ์์ ์ ๋๋ฅผ ํตํ์ฌ ํ์ฐํ ๊น์ด๊ฐ ํผ๋ณต๋๊ป๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ ์์ ๊น์ง๋ฅผ ๋ด๊ตฌ ์๋ช
์ผ๋ก ์ ์ํ๋ ๊ฒ์ด ์ผ๋ฐ์ ์ด๋ค(CEB, 1997; Izumi et al., 1986; KCI, 2012). ๊ทธ๋ฌ๋ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ ํผ๋ณต๋๊ป, ์ธ๋ถํ๊ฒฝ์กฐ๊ฑด, ํ์ฐํ ๋ฐ์์ ๋ํ ์ค๊ณ๋ณ์๋ฅผ ํ๋ฅ ๋ณ์๋ก ์ ์ํ๊ณ ๋ถ์์ด ๋ฐ์ํ ํ๋ฅ , ์ฆ ํ์ฐํ ๊น์ด๊ฐ
ํผ๋ณต๋๊ป๋ฅผ ๋์ด์๋ ํ๋ฅ ์ ๋ชฉํ์๊ณํ๋ฅ ๋ณด๋ค ๋ฎ๋๋ก ์ ์งํ๋ ๊ธฐ๊ฐ์ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ์ ์ํ๋ค(CEB, 1997). ์ต๊ทผ ๋ค์ด ์๊ณต๊ฐ์ ํ๋ฅ ๋ถํฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ Spatial Variability์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ ์งํ๋๊ณ ์ ์ผ๋, ์์นํด์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๋ณต์กํ๊ณ ๋ง์ ํ๋ฅ ๋ณ์
์ ์์ ์ด๋ ค ์์ผ๋ก ์ธํด ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ์์ด์ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ ๋๊ณ ์์ง๋ ๋ชปํ ์ค์ ์ด๋ค(Na et al., 2012; Defaux et al., 2006; Duprat and Sellier, 2006). ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ค์ํ ๊ฒฝ ๊ณ์กฐ๊ฑด์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋๋๋ฐ, ์์น์ ๋ฐ๋ผ ์ธ์ฅ ๋ฐ ์์ถ์๋ ฅ์ ๋ฐ ๊ฒ ๋๋ฉฐ ๊ตฌ์์ ์ํ์ฌ ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ค. ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์
๊ฐ ์ ๋ค๊ณต์ฑ ๋งค์ฒด๋ ๊ณต๊ทน์ ํตํ์ฌ ์ธ๋ถ์ ์ด์จ ๋ฐ ์๋ถ์ด ์ ์
ํ๊ฒ ๋๋๋ฐ. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ์ค ์์ค์ ์์ถ์๋ ฅ์ด ๋ฐ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ด์จ๊ณผ ๊ฐ์ค์ ์นจํฌ๋
๊ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ค(Yang et al., 2018; Bae and Lim, 2012; Banthia et al., 2005). ์ด๋ ๋ฌผ์ง์ด๋ ์ ์ฃผ๋ ๊ฒฝ๋ก์ธ ์ ํจ๊ณต๊ทน์ด ๊ฐ์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ฉฐ, ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ด ๋ถ์ ์ดํ ์ธ์์ ์นจํฌ๋ ์ธ์ฅ์๋ ฅ์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ ํ์ ์ผ ๋ก ์ฆ๊ฐํ๋
๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ ์๋ค(Choinska et al., 2007; Tegguer et al., 2013). ๊ท ์ด๋ถ๋ ์๊ณต์ด์๋ถ์ ๋ํ ํ์ฐํ ๋ ํ ์ฐ๊ตฌ๋ ์คํ ๋ฐ ํด์์ ์ผ๋ก ๋ง์ด ์ฐ๊ตฌ๋์์ผ๋(Kwon et al., 2004; Kwon et al., 2007), ์๋ ฅ์์ค์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์ฐํ ์งํ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ ์คํ์ ์ผ๋ก ์ ์๋๊ณ ์๋ ์์ค์ด๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณํ๋ฅผ ํ๊ฐํ ์ฐ๊ตฌ๋
๋งค์ฐ ์ ํ์ ์ด๋ค(Hwang et al., 2019; Cho et al., 2018).
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ธฐ์กด์ ์ค๋ด ์คํ ์๋ฃ๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋์ถ๋ OPC(Ordinary Portland Cement) ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์๋ ฅ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ ์ฐํ ๋ณ๋์ฑ์
๋ถ์ํ๊ณ ์ด์ ๋ฐ๋ผ ํ์ฐํ ์ํฅ๋ณ์๋ฅผ ์ ๋ ํํ์๋ค. ์ดํ ํ์ฐํ ๋ณ๋์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ํ์ฐํ ์๋๊ณ์์ ์ ๋์ถํ๊ณ ์ด์ฐํํ์ ๋๋, ์ค๊ณํผ๋ณต๋๊ป, ์ด์ฐํํ์
ํ ์ฐ๊ณ์, ํ์ฐํ ์ ํญ ์ํ๋ฌผ์ ํ๋ฅ ๋ณ์๋ก ์ ์ํ์ฌ MCS(Monte Carlo Simulation)๋ฅผ ์ํํ์๋ค. ๋์ถ๋ ๋ด๊ตฌ์ ๋ช
์ ๊ฒฐ์ ๋ก ์
๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๋์ถ๋ ๋ด๊ตฌ์๋ช
๊ณผ ๋น๊ต ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ ์ํฅ์ธ์์ ๋ณ๋์ฑ์ด ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ์ ๋์ ์ผ ๋ก ๋ถ์ํ์๋ค.
2. ์ํฅ์ธ์์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์ฐํ ๊ฑฐ๋ ๋ณํ ๋ฐ ํ๋ฅ ๋ถํฌ ๊ตฌ์ฑ
2.1 ์๋ ฅ ์์ค์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์ฐํ ์๋์ ๋ณํ
๊ธฐ์กด์ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ์์๋(Hwang et al., 2019) ์ด์ง ํ์ฐํ ์คํ์ ํตํ์ฌ ์ธ์ฅ ๋ฐ ์์ถ ์ฌํ์์ค์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์ฐํ ์๋๊ณ ์์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ถ์ํ์๋๋ฐ, ์์ถ์๋ ฅ์ ์ธ๊ฐํ์์ ๋๋ 30% ์์ค์์๋
ํ์ฐํ ์นจํฌ ๊น์ด๊ฐ ๊ฐ์ํ๋ค๊ฐ ์ดํ 60% ํ์ค ์ธ๊ฐ ์ ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ์ธ์ฅ์๋ ฅ์ ๋์
ํ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ด๊ธฐ๋ถํฐ ํ ์ฐํ ๊น์ด๊ฐ ์ฆ๊ฐํ์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ์ดํ
์ฆ๊ฐ ๊ฒฝํฅ์ ์ผํ๋ฌผ ์นจํฌ์ ๋์ผํ๋ค(Yang et al., 2018). Fig. 1์์๋ ์๋ ฅ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์ฐํ ์๋๊ณ์ ๋ณํ์จ์ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค.
Fig. 1
Carbonation velocity variations with loading conditions
2.2 ๋ด๊ตฌ์๋ช
ํ๊ฐ ๋ฐ MCS(Monte Carlo Simulation)๋ฅผ ํตํ ํ๋ฅ ๋ณ๋์ฑ ๊ตฌ์ฑ
2.2.1 ํ์ฐํ์ ๋
ธ์ถ๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ตฌ์กฐ์ ๋ด๊ตฌ์๋ช
ํ๊ฐ
CEB์์๋ ์ธ๋ถ ์ด์ฐํํ์ ๋๋์ ํ์ฐ๊ณ์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ ์ฐํ ๋ฐ์์ฑ ์ํ๋ฌผ์ ์ด์ฉํ์ฌ ํ์ฐํ ๊น์ด ์์ธก์์ ์ ์ ํ์๋๋ฐ ์ด๋ ์(1)๊ณผ ๊ฐ๋ค(CEB, 1997).
์ฌ๊ธฐ์, dc๋ ํ์ฐํ ๊น์ด(mm), k1๋ ๊ตญ๋ถ์ ์ธ ํ๊ฒฝ๋ณ๋์ ๋ํ ์์, k2๋ ์์์ ๋ํ ์์, k3๋ ๊ตญ๋ถ์ ์ธ ๋ฌผ-์๋ฉํธ ๋น์ ๋ํ ์์์ด๋ค. ๋ํ โc๋ ์ด์ฐํํ์ ๋๋(kg/m3),
D
C
O
2
๋ ์ด์ฐํํ์ ํ์ฐ๊ณ์(m2/s), ฮฑ๋ ์ด์ฐํํ์ ๋ฐ์๋ฅ ๋ก์ ํ์ฐํ์ ๋ฐ์ํ๋ ์ํ๋ฌผ์ ํจ์๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. n์ ๊ฑด ์กฐ์ต์ค๋ฐ๋ณต์ ๋ํ ์์, t0๋ ๊ธฐ์ค์๊ฐ, t๋ ์กด์น์๊ฐ์ ๋ํ ๋ธ๋ค.
์ฌ๊ธฐ์,
D
C
O
2
๋ ๊ณต๊ทน๋ฅ ๊ณผ ํฌํ๋์ ํจ์๋ก ๊ตฌ์ฑ์ด ๋๋๋ฐ, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ด๊ตฌ์ฑ ํด์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ธ DUCOM์ผ๋ก ์ด์ฐํ ํ์ ํ์ฐ๊ณ์๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค. ๋ํ a๋ ์(2)์ ๋ํ๋ด์๋ ๋ฐ, ๋จ์์๋ฉํธ๋์ ์ํ๋, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ CaO์ ํจ์๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ C๋ ๋จ์์๋ฉํธ๋(kg/m3), CaO๋ CaO ํผ์
๋(%) ์ผ๋ก์ 0.65, ฮฑH๋ ์ํ๋, M์ ๊ฐ๊ฐ CO2 ๋ฐ CaO์ ๋ชฐ ์ค๋ ์ ๋ํ๋ธ๋ค.
์ผ์ ํ ์ต๋ ์ํ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๋ฉด ์(1)์ ์(3)๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ฐ๋ตํ ์ํฌ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด ์์ MCS์ ํ์ฐํ ์งํ ๊ธฐ๋ณธ์์ผ๋ก ์ฌ์ฉ ํ ์ ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ D(T)๋ ์จ๋๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์ด์ฐํํ์์ ํ์ฐ๊ณ์๋ก ์(4)์ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ U๋ 8500(Cal/molยทK), R์ ๊ธฐ์ฒด์์(8.314J/Kยทmol), Tref๋ ๊ธฐ์ค์จ๋(298K), T๋ ๋
ธ์ถ๋ ์กฐ๊ฑด์ ์ ๋ ์จ๋๋ฅผ ๋ํ ๋ธ๋ค.
2.2.2 MCS๋ฅผ ํตํ ํ๋ฅ ๋ณ์ ๊ตฌ์ฑ
๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ๋ ๋ค๋ฅด๊ฒ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ ๋ชฉํ๋ด ๊ตฌ์ฑ ํ๋ฅ ์ ๋ฐ๋ผ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ด ๊ฒฐ์ ๋๋ค. ์(5)์์๋ ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ง๋ฐฐ๋ฐฉ์ ์์ ๋ํ๋ธ๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ Pf(t)๋ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ฆ๊ฐํ๋ ๋ด๊ตฌ์ฑ ํ๊ดดํ๋ฅ ๋ก์ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ฆ๊ฐํ๋ ํ์ฐํ ๊น์ด(Cp(t))๊ฐ ์ค๊ณ ํผ๋ณต๋๊ป(Cd) ๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ ํ๋ฅ ์ ๋ํ๋ธ๋ค. ๋ํ Tser์ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ผ๋ก Pf(t) ๊ฐ ๋ชฉํ๋ด๊ตฌ์ฑ ํ๋ฅ ์ธ Pint๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ ์์ ์ ๋ํ๋ธ๋ค. ์(5) ์์ ํ์ฐํ ์งํ์์ ์(3)์ผ๋ก ์ ์ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, Pint๋ ์ผ๋ฐ ์ ์ผ๋ก 10% ์์ค์ผ๋ก ์ค์ ํ๊ณ ์๋ค(EN-1991, 2000). ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ ์์๋ ์(5)์์ ์ด์ฐํํ์ ํ์ฐ๊ณ์, ํผ๋ณต๋๊ป, ํ๋ฉด ์ด์ฐํ ํ์์ ๋๋, ํ์ฐํ ๋ฐ์ ์ํ๋ฌผ์ ํ๋ฅ ๋ณ์๋ก ์ค์ ํ์์ผ๋ฉฐ, MCS์ ์ํํ์ฌ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์
ํ๊ฐํ์๋ค. Fig. 2์ ์๋ ํ์ฐํ ์ํฅ์ธ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ํ๋ด๋ ํ๋ฅ ๊ณ์ฐ ํ๋ฆ๋๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค.
Fig. 2
Design flow for service life in this study
3. ์ธ์ฅ ๋ฐ ์์ถ ์๋ ฅ ์์ค์ ๊ณ ๋ คํ ํ์ฐํ์ ๋ํ ๋ด๊ตฌ์๋ช
ํ๊ฐ
3.1 ๋ฐฐํฉ ๋ฐ ํด์ ์กฐ๊ฑด
์ด์ง ํ์ฐํ ์คํ์ ์ํํ OPC ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ฐฐํฉ์ Table 1 ์ ๋ํ๋ด์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ๊ธฐ๋ณธ์ผ๋ก
D
C
O
2
์ ฮฑ๋ฅผ DUCOM์ ํต ํ์ฌ ๋์ถํ์๋ค. ๋์ฌ์ง ํ๊ฒฝ์ 400ppm(โ740ร10-6 kg/m3) ์ ๊ณ ๋ คํ์์ผ๋ฉฐ(Ecoseoul, 2013), ์ผ๋ฐ RC ๊ต์ ์๋ถ ์ฌ๋๋ธ ํผ๋ณต๋๊ป์ธ 40mm๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ํ๊ฐํ์๋ค. ๋จ์ ์ฒด์ ๋ด์ ์ด์ฐํํ์ ๋๋(ppmv)๋ฅผ kg/m3๋ก ์ ์ฉํ๊ธฐ
์ํด ์ ์ด์๊ธฐ์ฒด ์ํ๋ฐฉ์ ์์ ์ด์ฉํ์๋๋ฐ, ์ด๋ ์(6)๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ ppm์ ppmv ์ฆ ๋จ์์ฒด์ ์์์ ๋๋๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, P๋ ๊ธฐ์์ ๋ํ๋ธ๋ค.
3.2 ์ํฅ ์ธ์์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณํ
3.2.1 ์ํฅ ์ธ์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
๋ณ๋์ฑ ๋ถ์
Table 2๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋์ถ๋ ํ์ฐํ ์๋๊ณ์์ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ ๋ฒ์ ์ํ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ์๋ ฅ์ ๋
ธ์ถ๋์ง ์์ ์ํ์์ 9.254 ร10-7m/s0.5์ 59.2๋
์
๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๊ฐ์ง ๊ฒ์ผ๋ก ํ๊ฐ๋์ ๋ค. ๋ฐฐํฉ์ ๊ด๋ จ๋ ์ฌํญ์ ํ๊ฐ ์ ์ ๊ฒฐ์ ๋์์ผ๋ฏ๋ก ํผ๋ณต๋ ๊ป์ ๋ํด์๋ 1.25๋ฐฐ์ 1.5๋ฐฐ๋ฅผ, ์ธ๋ถ ์ด์ฐํํ์
๋๋์ ๋ ํด์๋ 1.5๋ฐฐ์ 2.0๋ฐฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณ๋์ฑ์ ๋ถ์ ํ์๋ค. ๋ํ ํ์ง๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ํ๊ฒฝ๋ณ์์ ๋ณ๋์ฑ ์ํฅ์ ํ๊ฐํ ๊ธฐ ์ํด 4๊ฐ์
ํ๋ฅ ๋ณ์์ ๋ณ๋๊ณ์(COV)๋ฅผ 1.5๋ฐฐ ๋ฐ 2.0๋ฐฐ ์ฆ๊ฐ์ํค๋ฉด์ ๋ด๊ตฌ์๋ช
๋ณํ๋ฅผ ๋ถ์ํ์๋ค.
Table 2
Analysis conditions for service life with design parameters (Normal distribution)
3.2.2 ํ๊ท ๊ฐ์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
๋ณํ(๋ณ๋๊ณ์ ์ผ์ ์กฐ๊ฑด)
ํผ๋ณต๋๊ป์ ์ฆ๊ฐ๋ ๊ฐ์ฅ ํ์คํ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ฐ์ฅ ๊ธฐ์ฌ์ด์ง๋ง (CEB, 1997), ๊ฒฝ์ ์ ์ธ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ผ๊ธฐํ๊ณ ์๊ณต์ฑ๊ณผ ์ฌ๋ฃ์ ์ธ ๊ท ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ผ๊ธฐํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ์ด์ ๋ํด์๋ ์ ์คํ๊ฒ ํ ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ํผ๋ณต๋๊ป๊ฐ 1.25๋ฐฐ, 1.5๋ฐฐ
์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ๋ด๊ตฌ์ ๋ช
์ 153%, 224% ์์ค์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ์๋ค. 20๋
์ ๊น์ง๋ง ํด๋ 300โผ400 ppm ์์ค์ ๋์ฌ์ง CO2 ๋๋๋ ์ผ๋ถ ๊ตฌ๊ฐ์์ 500 โผ600 ppm ์์ค์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์๋ค(Ecoseoul, 2013). 410ppm ์์ 615ppm, 820ppm์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ 67%, 50% ์์ค์ผ๋ก ๊ฐ์ํ์๋ค. Fig.3์์๋ ํผ๋ณต๋๊ป์ CO2 ๋ ๋ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ Pf (t)๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด์ ๊ด๋ จ๋ ๋ด๊ตฌ ์๋ช
๋ณํ๋ฅผ Fig. 4์ ์ ๋ฆฌํ์๋ค.
Fig. 3
Probability of durability failure with changes of cover depth and CO2 concentration
Fig. 4
Service life variation with changes of cover depth and CO2 concentration
3.2.3 ๋ณ๋๊ณ์์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณํ
๋ณธ ์ ์์๋ Table 2์ ์กฐ๊ฑด์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ฐ ํ๋ฅ ๋ณ์์ ๋ณ ๋๊ณ์๋ฅผ 0.10์์ 0.20, 0.30 ์ผ๋ก ์ฆ๊ฐ์ํค๋ฉด์ Pf(t)์ ๋ด ๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ถ์ํ๋๋ก ํ์๋ค. Fig. 5์์๋ Pf(t)์ ๋ณ ํ๋ฅผ ๋์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ด์ ๊ด๋ จ๋ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณํ๋ Fig. 6์ ๋ํ๋ด์๋ค.
Fig. 5
Pf(t) variation with increasing COV
Fig. 6
Service life variation with different COV
CO2 ํ์ฐ๊ณ์์ ๋ณ๋์ฑ์ด ์ปค์ง์๋ก ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ์กฐ๊ธ์ฉ ๊ฐ ์ํ์๋๋ฐ, COV๊ฐ 0.10์์์ 0.20์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ ๋ ๋ด๊ตฌ์ ๋ช
์ 39๋
์ผ๋ก 94.4% ์์ค์ผ๋ก
๊ฐ์ํ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ํผ๋ณต๋๊ป ์ ๊ฒฝ์ฐ COV์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ด 31.8๋
์ผ๋ก ๊ฐ์ํ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ 77.0% ์์ค์ด๋ค. ํนํ ํผ๋ณต๋๊ป์ ์๊ณต์ค์ฐจ๋
๋ด๊ตฌ์๋ช
๋ณํ์ ๊ฐ์ฅ ํฐ ์ํฅ์ ์ค๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค.
์ธ๋ถ ์ธ์์ธ ์ด์ฐํํ์์ ๋ณ๋์ฑ์ด 0.20๋ก ์ฆ๊ฐํ ๋, ๋ด ๊ตฌ์๋ช
์ 97.3% ์์ค(40.2๋
)์ผ๋ก ์ฝ๊ฐ ๊ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฐ์ ์ฑ ์ํ๋ฌผ ๋ณ๋์ฑ์ด
0.20์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ ๋, ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ 37.6๋
์ผ๋ก 91.0% ์์ค์ผ๋ก ๊ฐ์ํ์๋ค. ์ด๋ ํ์ฐ๊ณ์์ ๋ณ๋์ฑ๋ณด ๋ค ๋ด๋ถ ๋ฐ์์ฑ ์ํ๋ฌผ, ์ฆ ์์ฐํ์นผ์์
์์ฑ์ด ๋์ฑ ํฌ๊ฒ ๋ด ๊ตฌ์๋ช
์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๊ณ ์์์ ์ ์ ์๋ค. ํผ๋ณต๋๊ป์ ๊ด๋ฆฌ ์ ์ ์ ํ ์์์ ํตํ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ํ์ง๊ด๋ฆฌ๊ฐ ์ค์ํจ์ ์ ์ ์๋ค.
3.2.4 ์๋ ฅ ์์ค์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณํ
๋ณธ ์ ์์๋ ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋์ถ๋ ์ธ์ฅ ๋ฐ ์์ถ์๋ ฅ์ ๋ฐ๋ ์กฐ๊ฑด์์์ ํ์ฐํ ๊น์ด ๋ณํ์จ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ด์ ๊ด๋ จ๋ ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ถ์ํ๋๋ก
ํ๋ค. ๊ธฐ์กด์ ์คํ (Hwang et al., 2019; Koh et al., 2019)์์๋ ์ธ์ฅ ๋ฐ ์์ถ ํ๊ดดํ์ค์ 30 % ๋ฐ 60 %๋ก ํ์ค์ ๊ณ ์ ํ์ฌ ์ด์ง ํ์ฐํ ์คํ์ ์ํํ์๋ค. ์ ํํ ๋ชฉํํ์ค์ ์ฌํ ํ๋ ๊ฒ์ ์ด๋ ค์ด
์ผ์ด๋ฏ๋ก ์ํธ์ ์ ์ถ ๋ฐ ์ธ์ฅ๊ฐ๋์ ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ทธ๋ํ๋ฅผ ํตํด ํ๊ดดํ์ค์ 30 %, 60 % ยฑ 5 %์ ํด๋นํ๋ ์ค์ฐจ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฉํ์๋ค. ์ธ์ฅ
์ํธ ์ ๋ํด์๋ ์ค๋ฆฐ๋ ์ํธ์, ์์ถ ์ํธ์ ๋ํด์๋ ๋ชฐ๋ํ ์ํธ ์ ์ฌ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ, ํด๋น ํ์ค์ ์ธ๊ฐํ ํ, ์ ์๋ ํ๋ ์์ ๊ฒฐ ์ํ์ฌ ํ์ค์ ์ ์งํ์๋ค.
์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ํธ ๋ฐ ํ๋ ์์ ์คํธ๋ ์ธ ๊ฒ์ด์ง๋ฅผ ๋ถ์ฐฉํ์ฌ ํ์ค ์ธ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณํ๋ฅ ์ ๊ด์ธกํ์๋ค. ํ์ค ์ ํ (unloading)์ ์ฌ๋ฆฝ์ด ์ผ๋ถ ๋ฐ์ํ์์ผ๋
์ดํ ๋ณํ ์จ์ ํฐ ์ฐจ์ด๋ ๋ฐ์ํ์ง ์์๋ค.
Fig.7์์๋ ํ์ค ์ฌํ์ฌ์ง, ์๋ ฅ-๋ณํ๋ฅ ๊ด๊ณ, ์ฌํ ํ 12 ์๊ฐ ๋์ ๊ฐ์ฌ ํ๋ ์์ ๋ณํ๋ฅ ๋ณํ๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค.
์์ ๊ฐ์ ๊ธฐ์กด์ ์ฐ๊ตฌ์์ ๋์ถ๋ ์ธ์ฅ ๋ฐ ์์ถ์๋ ฅ์ด ํ ์ฐํ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ์(7)๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค(Hwang et al., 2019; Koh et al., 2019).
์ฌ๊ธฐ์ Cl๋ฐ Tl์ ํ๊ดด์๋ ฅ์ ๋ํ ์์ถ ๋ฐ ์ธ์ฅ์๋ ฅ๋น(%) ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค.
๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํตํ ์๋ช
์์ธก์์๋ ์์ถ์๋ ฅ์ด ์ฆ๊ฐ ํ ์๋ก 59.2๋
์์ 66.8๋
์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ ๋ค(30% ์ฌํ ์) ์ดํ 53.4๋
์ผ๋ก(60% ์ฌํ
์) ๊ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ค. ๋ํ ์ธ์ฅ๋ถ์์๋ ์ง์์ ์ผ๋ก ํ์ฐํ ๊น์ด๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ฏ๋ก 30% ์ฌํ์ 47.2๋
, 60% ์ฌํ์ 37.9๋
์ผ๋ก ๊ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ค.
ํ์ฐํ ๊น์ด ๋ณํ๋ฅ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ Pf(t)๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด ์ธ์ฅ๋ถ ๋ฐ ์์ถ๋ถ์ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋์ถํ์ฌ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ ๋ฒ๊ณผ ๋น๊ตํ ์ ์๋ค. ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋์ผ ํ ๊ฒฝํฅ์
๊ฐ์ง์ง๋ง ์์ถ์์ญ์์๋ ์์ถ์์ญ์์ 46.5๋
์ผ ๋ก ์ฆ๊ฐํ๋ค๊ฐ 37.8๋
์์ค์ผ๋ก ๊ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ธ์ฅ์์ญ์์ ๋ 60% ํ์ค ๋์
์ 26.3๋
์ผ๋ก
๊ฐ์ํ์๋ค. Fig. 8์์๋ ์กฐ ๊ฑด์ ๋ฐ๋ฅธ Pf(t)์ ๋ณํ์ ์ด์ ๊ด๋ จ๋ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋์ํ์ ๋ค. ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฒฝ์ฐ 10%์ ๋ฎ์ ๋ชฉํ๋ด๊ตฌํ๋ฅ ์ ์ค ์ ํ๊ณ ์๊ณ , ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ ์ฌ๋ฃ๊ฐ์๊ณ์
๋ฐ ํ๊ฒฝ๊ณ ์ ๋ฑ์ ์ฌ์ฉํ์ง ์์๋ค. ์ฆ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ ํ๊ดดํ๋ฅ 50%๋ฅผ ๊ฐ์ ํ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๊ฐ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ํฌ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ ๋ค. ์ ์ ํ ์ ๋ขฐ๋
์ง์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ํ๊ฒฝ๊ณ์ ๋ฐ ๊ฐ์๊ณ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด ๋น์ทํ ์์ค์ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ์ค์ ํ ์ ์๋ค.
Fig. 8
Service life variation with different stress levels
๋ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์์์ ์ฐจ์ด๋ ์๋ ฅ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ 11.6๋
์์ 20.3๋
์ผ๋ก ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ฐ์ํ์๋๋ฐ, ์์ถ๋ถ 30% ์กฐ๊ฑด์์ ํ๋ฅ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๊ฐ์ฅ ๋ณด์์ ์ผ๋ก
ํ๊ฐ๋์๋ค.
์ฝ๋์กฐ์ธํธ๋ ๋จ๋ฉด์ ๊ตญ๋ถ์ ์ธ ์ํ์ด๋ฏ๋ก ์ด๋ฅผ ์๋ ฅ๊ณผ ์ฐ ๊ฒฐ์ง์ด ์ ์ฒด ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ๋๋ ๋ถ์ฌ์ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ์ ์ํ ์๋ ์ ๋ค. ๋ํ ๊ท ์ด๋ถ ๋๋ ์ฝ๋์กฐ์ธํธ์
๊ฐ์ ๊ฒฐํจ๋ถ๋ฅผ ํผ๋ณต๋๊ป ๋ ๋ฐฐํฉํน์ฑ์ ํ๋ฅ ๋ณ์๋ก ํฉ์ณ์ ์ ์ํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ค์ด ์ํ ์ธ๋ฐ, ์ด๋ ํ์ฌ ๊ตญ๋ด ์ค๊ณ๊ธฐ์ค์์ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ํ ๊ฒฐ์ ๋ก ๋๋ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ
์ค๊ณ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๋ช
ํํ๊ฒ ์ ์ํ์ง ๋ชปํ๊ธฐ ๋ ๋ฌธ์ด๋ค. ๋ณธ ํด์๊ธฐ๋ฒ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ์ ์๋ณด๋ค๋ ์ ์ง ๊ด๋ฆฌ ์ฐ์ ์์ ๋๋ ์ ์ฒด ๋ณด์๋น ์ฐ์ ๋ฑ์ ์ํ
์๋ฃ๋ก ์ฌ์ฉ ๋๋ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋์งํ๋ค.
4. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ธฐ์กด์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์๋ ฅ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์ฐํ ์๋๊ณ์์์ ๋์ถํ์์ผ๋ฉฐ, ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ด๊ตฌ์ ํ๊ดด ํ๋ฅ ๊ณผ ์ด์ ๊ด๋ จ๋ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ํ๊ฐํ์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ๋์ถ๋ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
-
1) ํ์ค์ด ์๋ ์ด๊ธฐ ์กฐ๊ฑด๊ณผ 40mm์ ํผ๋ณต๋๊ป๋ฅผ ๊ฐ์ ํ์์ ๋, 41.3๋
์ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ํ๋ด์์ผ๋, ํผ๋ณต๋๊ป๊ฐ 125%, 150% ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์
153%, 224% ์์ค ์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ๋ํ ์ธ๋ถ์ CO2๋๋๊ฐ 150%, 200% ์ฆ ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ 67%, 50% ์์ค์ผ๋ก ๊ฐ์ํ์๋ค. ๋ด๊ตฌ์ ํ๊ดดํ๋ฅ ๋ฐ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ๋ณ๋์ ๋ํด์๋ ํผ๋ณต๋ ๊ป
ํ๊ท ์ ๋ณํ๊ฐ ๊ฐ์ฅ ํฐ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๊ณ ์๋ค.
-
2) CO2 ํ์ฐ๊ณ์, ํผ๋ณต๋๊ป, ์ด์ฐํํ์ ๋๋, ๋ฐ์์ฑ ์ํ ๋ฌผ์ ๋ณ๋๊ณ์๋ฅผ 0.10์์ 0.20์ผ๋ก ์ฆ๊ฐ์ํฌ ๊ฒฝ์ฐ, ํ ์ฐ๊ณ์์ ๊ฒฝ์ฐ 94.4%๋ก, ํผ๋ณต๋๊ป์
๊ฒฝ์ฐ 77.0% ์์ค์ผ ๋ก, ์ด์ฐํํ์์ ๊ฒฝ์ฐ, 97.3% ์์ค์ผ๋ก, ๋ฐ์์ฑ ์ํ๋ฌผ ์ ๊ฒฝ์ฐ 91.0% ์์ค์ผ๋ก ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ด ๊ฐ์ํ์๋ค. ์ด๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ
ํ์ง๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ํตํ ์ํ๋ฌผ ๋ฐ ์ ํํ ์๊ณต์ ๋ฐ ๋ฅธ ํผ๋ณต๋๊ป๊ฐ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ํฐ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๊ณ ์์์ ์ ์ ์๋ค.
-
3) ๋ด๊ตฌ์๋ช
๋ณํ๋ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฒฐ ์ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๋์ผํ ๊ฒฝํฅ์ ๊ฐ์ง๋ฉฐ, ํ๋ฅ ๋ก ์ ์ธ ๋ฐฉ ๋ฒ์ ๊ฒฝ์ฐ ์์ถ์์ญ์์๋ ์์ถ์์ญ์์ 46.5๋
์ผ๋ก
์ฆ ๊ฐํ๋ค๊ฐ 37.8๋
์์ค์ผ๋ก ๊ฐ์ํ์๋ค. ๋ํ ์ธ์ฅ์์ญ ์์๋ 60% ํ์ค ๋์
์ 26.3๋
์ผ๋ก ๊ฐ์ํ์๋ค. ํฉ๋ฆฌ ์ ์ธ ๋ด๊ตฌ์๋ช
์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด์๋
์ ์ ํ ํ๊ฒฝ๊ณ์ ๋ฐ ๊ฐ์๊ณ์๊ฐ ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ์ํ๋ฉฐ, ์๋ ฅํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ํ์ฐํ ์งํ์ด ํ์ํจ์ ์ ์ ์๋ค.
๊ฐ์ฌ์ ๊ธ
์ด ๋
ผ๋ฌธ์ 2015๋
๋ ์ ๋ถ(๋ฏธ๋์ฐฝ์กฐ๊ณผํ๋ถ)์ ์ฌ์์ผ๋ก ํ๊ตญ ์ฐ๊ตฌ์ฌ๋จ์ ์ง์์ ๋ฐ์ ์ํ๋ ๊ธฐ์ด์ฐ๊ตฌ์ฌ์
์(No. 2015R1A 5A1037548).
References
Banthia, N., Biparva, A., Mindess, S. (2005), Permeability of concrete under
stress, Cement and Concrete Research, 35(9), 1651-1655.
Bae, Y. W., Lim, N. G. (2012), Resistance of chloride penetration of fiber reinforced
concrete under loading condition, Journal of the Architectural Institute of Korea
Structure & Construction, 28, 2867-2874.
CEB. (1997), New Approach to Durability Design, 96-102.
Choinska, M., Khelidj, A., Chatzigeorgiou, G., Pijaudier-Cabot, G. (2007),
Effects and interactions of temperature and stress-level related damage on permeability
of concrete, Cement and Concrete Research, 37(1), 79-88.
Cho, S. J., Yoon, Y. S., Kwon, S. J. (2018), Carbonation Behavior of GGBFS-based
Concrete with Cold Joint Considering Curing Period, Journal of the Korean Recycled
Construction Resources Institute, 6(4), 259-266.
Defaux, G., Pendola, M., Sudret, B. (2006), Using spatial reliability in the
probabilistic study of concrete structures: The example of a reinforced concrete beam
subjected to carbonation inducting corrosion, Journal de Physique IV, 136(1), 243-253.
Duprat, F., Sellier, A. (2006), Probabilistic approach to corrosion risk due to
carbonation via an adaptive response surface method, Probabilistic Engineering Mechanics,
21(3), 207-216.
EN-1991. (2000), Eurocode 1: Basis of Design and Actions on Structures, European
Committee for Standardization(Comitรฉ Europรฉen de Normalisation, CEN).
Ecoseoul. (2013), Map of CO2 concentrations in Seoul. Available at: http://www.ecoseoul.or.kr/xe/?document_srl=1893070.
Hwang, S. H., Yoon, Y. S., Kwon, S. J. (2019), Carbonation Behavior Evaluation
of OPC Concrete Considering Effect of Aging and Loading Conditions, Journal of the
Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection, 23(1), 122-129.
Izumi, I., Kita, D., Maeda, H. (1986), Carbonation, Kibo press Publication,
Tokyo, 35-88.
Ishida, T., Maekawa, K. (2000), Modeling of PH profile in pore water based on
mass transport and chemical equilibrium theory, Doboku Gakkai Ronbunshu, 2000(648),
203-215.
Koh,T.- H., Kim, M.- K., Yang, K.- H., Yoon, Y.- S., and Kwon, S.-J. (2019), Service
Life Evaluation of RC T-girder under Carbonation Considering Cold joint and Loading
Effects, Construction and Building Materials, 229, 106-116.
Kwon, S. J., Song, H. W., Byun, K. J., Lee, S. H. (2004), Analysis of Carbonation
Behavior of Cracked Concrete in Early - Age, Journal of The Korean Society of Civil
Engineers, 24(5A), 1011-1022.
Kwon, S. J., Park, S. S., Nam, S. H., Cho, H. J. (2007), A Study on Survey
of Carbonation for Sound, Cracked, and Joint Concrete in RC Column in Metropolitan
City, Journal of the Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection, 11(3),
116-122.
Kwon, S. J., Na, U. J. (2011), Prediction of Durability for RC Columns with Crack
and Joint under Carbonation Based on Probabilistic Approach, International Journal
of Concrete Structures and Materials, 5(1), 11-18.
KCI. (2012), Concrete Specification- Durability Part, Korea Concrete Institute, Seoul,
637-672.
Kwon, S. J., Lee, B. J., Kim, Y. Y. (2014), Concrete mix design for service
life of RC structures under carbonation using genetic algorithm, Advances in Materials
Science and Engineering, 2014, 1-13.
Lee, J., Lee, B. C., Cho, Y. K., Park, K. M., Jung, S. H. (2017), Carbonation
Properties of Recycled Aggregate Concrete by Specified Concrete Strength, Journal
of the Korean Recycled Construction Resources Institute, 5(1), 85-93.
Maekawa, K., Ishida, T., Kishi, T. (2008), Multi-Scale Modeling of Structural
Concrete, Taylor & Francis, Florida, 86-105.
Na, U. J., Kwon, S. J., Chaudhuri, S. R., Shinozuka, M. (2012), Stochastic
Model for Service Life Prediction of RC Structures Exposed to Carbonation using Random
Field Simulation, KSCE Journal of Civil Engineering, 16(1), 133-143.
Papadakis, V. G., Vayenas, C. G., Fardis, M. N. (1991), Physical and chemical
characteristics affecting the durability of concrete, Materials Journal, 88(2), 186-196.
Song, H. W., Kwon, S. J. (2007), Permeability characteristics of carbonated concrete
considering capillary pore structure, Cement and Concrete Research, 37(6), 909-915.
Tegguer, A. D., Bonnet, S., Khelidj, A., Baroghel-Bouny, V. (2013), Effect
of uniaxial compressive loading on gas permeability and chloride diffusion coefficient
of concrete and their relationship, Cement and Concrete Research, 52, 131-139.
Yang, K. H., Song, J. K., Song, K. I. (2013), Assessment of CO2 reduction of
alkali-activated concrete, Journal of Cleaner Production, 39, 265-272.
Yang, H. M., Lee, H. S., Yang, K. H., Ismail, M. A., Kwon, S. J. (2018),
Time and cold joint effect on chloride diffusion in concrete containing GGBFS under
various loading conditions, Construction and Building Materials, 167, 739-748.
Yang, K. H., Mun, J. H., Yoon, Y. S., Kwon, S. J. (2018), Effects of loading
conditions and cold joint on service life against chloride ingress, Computers and
Concrete, 22(3), 319-326.