1.1 ๊ฐ ์
์ต๊ทผ ์ ๊ท SOC ์ฌ์
์ ๋ํ ๊ฑด์ค๊ณต์ฌ๋น๋ ์ง์์ ์ผ๋ก ๊ฐ์๋๊ณ ์์ผ๋, ๊ณต๊ณต์์ค๋ฌผ์ ๋ํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋์์ ์ ์ ์ฆ๊ฐ๋๊ณ ์๋ค. ์์ค๋ฌผ์ ์์ ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ
๊ธฐ๋ณธ๊ณํ(Ministry of Land., 2017)์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ๊ตญ๋ด SOC ์์ค๋ฌผ์ Table 1๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ฒด 26,930 ๊ฐ์์์ 30๋
์ด์ ๊ฒฝ๊ณผํ ์์ค๋ฌผ์ 2,774๊ฐ์๋ก ์ฝ 10.3%์ ํด๋น๋๊ณ 10๋
ํ์๋ 21.4%, 20๋
ํ์๋
44.4%๋ก ์ฆ๊ฐ๋ ๊ฒ์ด๋ผ ์์ํ๊ณ ์๋ค.
Table 1. Korean SOC Facility Aging Trend Forecast
Content
|
1996's
|
2006's
|
2016's
|
2026's
|
2036's
|
Public
|
Quan
tity(EA)
|
7,518
|
17,674
|
26,930
|
35,120
|
39,817
|
More than 30 years
|
Quan
tity(EA)
|
671
|
1,267
|
2,744
|
7,518
|
17,674
|
ratio(%)
|
8.93
|
7.17
|
10.30
|
21.41
|
44.39
|
์์ ๊ฐ์ด ๊ณต๊ณต์์ค๋ฌผ์ ๋
ธํํ๊ฐ ๊ธ์๋๋ก ์ฆ๊ฐ๋จ์ ๋ฐ๋ผ ์์ค๋ฌผ ์ ์ง๋ณด์๋น์ฉ์ ์ญ์ ์ฆ๊ฐ๋ ๊ฒ์ด๋ผ ์์๋๋ฉฐ, ๊ณต๊ณต์์ค๋ฌผ์์ ๊ฐ์ฅ ํฐ ๋น์ค์ ์ฐจ์งํ๋
๊ต๋๊ตฌ์กฐ๋ฌผ๋ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ๋ง์ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋น์ฉ์ด ๋ฐ์ ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ค.
๊ตญ๋ด ๊ณต๊ณต์์ค๋ฌผ์ ํ๋์ธ ๊ต๋์ 5๋
๋ง๋ค ์ ๋ฐ์์ ์ง๋จ์ ํตํ์ฌ ๊ต๋์ ์ํ ๋ฑ๊ธ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์ง๋ณด์ ๋ฐ ์ ์ค์ ๊ณํํ๊ณ ์์ผ๋, ์ง์์ฒด ๋ฐ ํน๊ด์ญ์ ํ์ ๋
์ ์ง๋ณด์ ์์ฐ์ผ๋ก ๋ง์ ๊ต๋์ ์ ์ง๋ณด์๋ฅผ ํ๊ธฐ์๋ ํ์ค์ ์ผ๋ก ์ด๋ ค์ด ์ค์ ์ด๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๊ต๋์ ๋
ธํํ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฐ์์ค๋ฐ ๋ถ๊ดด๋ก ๋ํ ์ธ์ /๋ฌผ์ ํผํด๋ฅผ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํ ์ฌ์ ์์ ์ฑ ๊ฒํ ๋ฅผ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์์ค๋ฌผ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด, ์ง์์ฒด๋ ๋ค์ํ
๊ต๋ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์์คํ
์ ๊ตฌ์ถํ๊ณ ์๋ค.
๋ํ์ ์ผ๋ก ์์ธ์์์๋ ๊ฑด์ค ์ค์ธ ์๋์ปต ๋๊ต๋ฅผ ๋น๋กฏํ์ฌ ์ด 12๊ฐ ๊ต๋์ ๋ํด Fig. 1๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ ๊ณ์ธก ๊ธฐ๋ฐ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์์คํ
์ด ๊ตฌ์ถํ์ฌ ์ด์ ์ค์ ์๋ค. ํ์ง๋ง ์ ์ ๊ณ์ธก๊ธฐ๋ฐ ์์คํ
๊ตฌ์ถ๋น์ฉ(์๋์ฐ๋์ค๋น ๋ฑ)์ด ์๋นํ์ฌ ์ผ๋ถ ๊ตญ๊ฐ์ค์์์ค
๊ต๋(ํน์๊ต ๋ฑ) ์์ฃผ๋ก ์ค์น/์ด์๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ง์ ๋
ธํ ๊ต๋์๋ ์ฌ์ ์ ์ธ ํ๊ณ๋ก ์ธํ์ฌ ์ ์ฉ์ด ์ด๋ ค์ด ์ค์ ์ด๋ค.
Fig. 1. World Cup Bridge Wired Measurement System Application Case
๋ฐ๋ผ์ ์ด๋ฌํ ์ด๋ ค์์ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด ๊ตญ๋ด์ธ์ ์ผ๋ก ์ ๋ ดํ ํต์ ๋จ๋ง๊ณผ ๋น์ฉ์ ๊ฐ๋ ์ฌ๋ฌผ์ธํฐ๋ท (IoT)๊ธฐ์ ์ ๋ฐํ์ผ๋ก ๋
ธํ ๊ณต๊ณต์์ค๋ฌผ์ ํ๋์ธ ๊ต๋์์๋
์ ๋น์ฉ์ผ๋ก ์ฌ์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ด ๊ฐ๋ฅํ ๋ฌด์ ๊ณ์ธก๊ธฐ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์์คํ
๊ฐ๋ฐ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ๋ค์ํ Test Bed๋ฅผ ํตํ ๊ฐ๋ฐ๊ธฐ์ ์ ๊ฒ์ฆ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํํ๊ณ
์๋ค. (Cho, S.J. et al., 2011 ์ธ)
์ฌ๋ฌผ์ธํฐ๋ท์ ํต์ ๊ธฐ์ ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก LPWAN(Low Power Wide Area Network:์ ์ ๋ ฅ ๊ด์ญ ํต์ ) ๊ธฐ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก 4G/5G ๊ธฐ๋ฐ์
์์ฉํต์ ๋ง์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๋ Cellular LPWAN๊ธฐ์ ๊ณผ ๋น๋ฉดํ ISM ๋์ญ์ ์ฌ์ฉํ๋ De-facto Standard ๊ธฐ์ ๋ก ๊ตฌ๋ถ(Park, T.J.
et al., 2014)๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ LPWAN์ ์ข
๋ฅ์ ์ฃผ์ํน์ง์ Table 2์ ๊ฐ๋ค.
Table 2. LPWAN Technology Comparison
Con
tent
|
Proprietary/Unlicensed
|
Standard/Licensed
|
LoRa
[Sem
tech]
|
UNB
[Sig
fox]
|
RPMA
[Ing
enu]
|
LTE-M
[CAT-M1]
|
NB-
IoT
[CAT-NB1]
|
EC-
GSM
|
Spec
trum
|
Unlic-ensed
Sub-
GHz
|
Unlic-ensed
Sub-
GHz
|
Unlic-ensed
2.4
GHz
|
Licensed LTE in-
bands
|
Licen-sed LTE 3 modes
|
Licensed GSM Bands
|
Modu
lation
|
CSS
|
FSK
|
DSSS
|
QPSK QAM
|
pi/4 QPSK pi/2 BPSK
|
GM
SK
|
Data Rate
|
<50kbps(DL/UL)
|
100bps
|
15kbps
|
<1Mbps(DL/UL)
|
<170kbps
(DL)
<250kbps
(UL)
|
<140kbps
(DL/
UL)
|
Channel BW
|
125-
500
KHz
|
100Hz
|
1MHz
|
1.08
MHz
|
180
KHz
|
200
KHz
|
LPWAN๊ธฐ์ ์ ๋ค์ํ ์์ฉ ๋ถ์ผ์ ๋ํ ์์์ ๋ฐ ์์
์ , ์ ์ฑ
์ ์ธ ํ์์ ์ํด ๋ค์ํ ์ฌ๋ฌผ์ธํฐ๋ท ํ๋กํ ์ฝ ๊ฐ๋ฐ (LoRa, SigFox, Ingenu
๋ฑ)์ด ๊ฐ๋ฐ๋๊ณ 5G ํต์ ๊ณผ ํจ๊ป3GPP release 13 ๋ฑ์ ํ์คํ๋ก ์งํ๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ตญ์ธ์์๋๋ค์ํ ์ดํ๋ฆฌ์ผ์ด์
๊ฐ๋ฐ ๋ฐ ๋ณด๊ธ์ด ํ๋๋๊ณ
์๋ค.
๋ํ์ ์ผ๋ก ์คํ์ธ์ Libelium์ 17๊ฐ ์ด์์ ํต์ ํ๋กํ ์ฝ์ ์ง์ํ๊ณ 120์ฌ๊ฐ ์ด์์ ์ผ์ ์ธํฐํ์ด์ค๋ฅผ ์ง์ํ ์ ์๋ Waspmote ๋ฌด์
ํต์ ํ๋ซํผ ๊ฐ๋ฐํ์๊ณ , ํ๋์ค์ Nonolike๋ Nanosensors๋ผ๋ ๋ธ๋๋๋ก Fig. 4์ ๊ฐ์ด LoRa ๊ธฐ๋ฐ์ ์ผ์๋ค์ ๊ฐ๋ฐํ์ฌ ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์ ์์ฉํ๋ฅผ ์ถ์งํ๊ณ ์๋ค.
๋ํ ๋ฏธ๊ตญ์ Polysense๋ LoRa๊ธฐ๋ฐ SHM (Structure Health Monitoring) ์์คํ
์ ์์ฉ์๋น์ค๋ฅผ ์์ํ์์ผ๋ฉฐ(Park,
T.J. et al., 2014), Fig. 2, 3๊ณผ ๊ฐ์ด LoRa๊ธฐ๋ฐ์ SHM(Structure Health Monitoring) ์์ฉํ ์๋น์ค๋ฅผ ํ๊ณ ์๋ค(SEMTECH., 2018).
Fig. 2. Tank Level Monitoring Concept
Fig. 3. Flood Prediction Monitoring System
Fig. 4. LPWAN Sensor Node
1.2 LoRa๊ธฐ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์์คํ
๋์
์ ํ์์ฑ
๋
ธํ๋ ๊ณต๊ณต์์ค๋ฌผ์ ๊ธ๊ฒฉํ ์ฆ๊ฐ์ ๋๋ถ์ด ๋์ด๋๋ ์์ค๋ฌผ์ ์์ ๋ฐ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋ชจ๋ํฐ๋ง์ ์์์ ๋์ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์๊ฐ๋ง ๊ตฌ์ถ์ด ๊ฐ๋ฅํ๊ณ ๋ณ๋์ ๋ฌด์
ํต์ ๋น๊ฐ ์์๋์ง ์๋ ๋น๋ฉดํ ๋์ญ ๊ธฐ๋ฐ์ LPWA(Low Power Wide Area) ๊ธฐ์ ์ ์ฉ์ด ํ์ํ๋ค.
์ด๋ฌํ ๋น๋ฉดํ๋์ญ LPWA ์ค์์ ๋ํ์ ์ธ ๊ธฐ์ ์ ํ๋์ธ LoRa๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ค๋ฉด ๊ธ์๋๋ก ์ฆ๊ฐ๋๋ ๋
ธํ SOC ์์ค๋ฌผ์ ๊ฒฝ์ ์ ์ด๊ณ ํจ์จ์ ์ธ ๋ฌด์ ์๋๊ณ์ธก
ํต์ ๊ธฐ์ ๋ก ๋ง์ ๊ด๋ฆฌ์์๋ฅผ ๋์ํ๊ธฐ ์ํด ๊ธฐ์ ๋ก ์ ์ฉ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
LPWA ๊ธฐ์ ์ ์ด๋ฏธ ๊ตญ๋ด ๋ํ ํต์ ์ฌ๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก LoRa, LTE-M, NB-IoT, 5G ํต์ ๋ฑ ์ฌ๋ฌผ์ธํฐ๋ท ํต์ ์ ์์ฅ์ ์ถ์ํ์ฌ ์ ๊ตญ๋ง์ ๊ตฌ์ถํ๊ณ ,
๋ค์ํ ์ดํ๋ฆฌ์ผ์ด์
๋ฐ ์ฌ์
๋ชจ๋ธ์ ์ถ์งํ๊ณ ์๋ค. ํ์ง๋ง ๊ฐ ํต์ ๋จ๋ง ๋จ์๋ก ๊ณผ๊ธ์ ํ๋ ํต์ ์ฌ์ ์ฌ์
๋ชจ๋ธ๋ก ์์ค๋ณ๋ก ์์ญ๊ฐ ๋๋ ๊ตญ๊ฐ์ ์ผ๋ก๋ ์๋ฐฑ๋ง๊ฐ์
ํต์ ๋จ๋ง ์ค์น๊ฐ ์๊ตฌ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ง์ ๊ณต๊ณต์์ค๋ฌผ์ ๋ํ ์ ์ฉ์ ์ํด์๋ ์ง์์ฒด ๋๋ ํน๊ด์ญ์๊ฐ ๋ถ๋ดํด์ผํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋น์ฉ์ด ํฌ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์์ฉํ๊ฐ ์ด๋ ค์ด
์ค์ ์ด๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๊ตญ๊ฐ์ ์ธ ์ฐจ์์์ ๋ฌด์ ์๋๊ณ์ธก ๊ธฐ๋ฐ์ ์์ /์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ด ๋ณด๊ธํ๋ฅผ ์ํด์๋ ๋ฌด์ ๊ธฐ๋ฐ ์์คํ
์ ์ฉ์ด ํ์ํ์ง๋ง, ๋ง์ Data ๋ฐ์์ ๋ฐ๋ฅธ
์์์์ ๋น์ฉ ์ต์ํ ํ ์ ์๋ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ(์๊ฐ๋ง ๊ตฌ์ถ ๋ฑ) ์ ์ฉ ๋ฐ ๊ฐ๋ฐ์ด ์๊ตฌ๋๋ค.