๋ฐฉ์ง์
(Jin Soo Bang)
1
๊ถ์์
(Yangsu Kwon)
2
์ํ์ฌ
(Hong Jae Yim)
3*
-
์ ํ์, ๊ฒฝ๋ถ๋ํ๊ต ๊ฑด์ค๋ฐฉ์ฌ๊ณตํ๊ณผ ์์ฌ๊ณผ์
-
์ ํ์, ํ๊ตญ์๋ ฅ์์๋ ฅ(์ฃผ) ์ค์์ฐ๊ตฌ์ ์ ์์ฐ๊ตฌ์
-
์ ํ์, ๋ถ์ฐ๋ํ๊ต ์ฌํํ๊ฒฝ์์คํ
๊ณตํ๋ถ ์กฐ๊ต์
Copyright ยฉ The Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection
ํค์๋
์ง์ง, ๋ฐ์ ํ๋ํธ, ๋น๊ตฌ์กฐ์์, ๋ด์ง๋ณด๊ฐ
Key words
Earthquake, Power Plants, Non-Structural Elements, Seismic reinforcement
1. ์ ๋ก
์์๋ ฅ๋ฐ์ ์๋ฅผ ํฌํจํ ๋ฐ์ ํ๋ํธ ์์ค์ ์ง์ง์ ์ํ ์์์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ฌํ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๋ง๋ํ ์์ค์ ๋๋ฐํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ณ ๋์ ์ง์ง ์์ ์ฑ์ด ์๊ตฌ๋๋ค.
๋ด๋ถ ๊ธฐ๊ธฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ฑ ๋ฐ ๊ตฌ์กฐ์ ์์ ์ฑ ๋ฑ ์ ๋ฐ์ ์ธ ์ง์ง ์์ ์ฑ์ ์์ด ๊ฐ์ฅ ์๊ฒฉํ ์ค๊ณ ๋ฐ ์๊ตฌ ์กฐ๊ฑด์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ์์ ์ฐ์
๊ณ์์๋ 1980๋
๋
ํ๋ฐ๋ถํฐ ๋ฏธ๊ตญ์์ ์ฅ๊ธฐ์ด์ ์ค์ธ ์์ ์ ์ง์ง ์์ ์ฑ ํ๋ณด๊ฐ ์ค์ํ ์ฌ์์ผ๋ก ๋๋๋์ด USI A-46์ ๋ฐ๋ผ ์ฌํ๊ฐ๊ฐ ์ํ๋ ๋ฐ ์๋ค(U.S. NRC,
1987)(2). ์ดํ ๊ตญ๋ด ์์ ์์๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ๋ฐ ๊ธฐ๊ธฐ์ ๋ํ ์ ๋ฐ์ ์ธ ์ ๊ฒ๊ณผ ๊ฒ์ฆ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ํ๋์๋ค(KAERI TR-2071, KAERI TR-2484)(3,4). ํํธ 2011๋
ํ์ฟ ์๋ง ์์ ์ฌ๊ณ ๋ฐ 2016๋
๊ตญ๋ด ๊ฒฝ์ฃผ์ง์ง ์ดํ ์์ ์ ๋น๋กฏํ ์ฃผ์ ์์ค๋ฌผ์ ๋ด์ง์ฑ๋ฅ ํ๋ณด ์ฌ๋ถ ํ๊ฐ ๋ฐ ๋ณด๊ฐ ๋ฐฉ์์ ๋ํ
์ฌํ์ ๊ด์ฌ์ด ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ผ๋ฐ ๊ฑด์ถ๋ฌผ ๋ฐ ์ฐ์
์์ค๋ฌผ์ ๋์์ผ๋ก๋ ๊ด๋ จ ๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์ ๊ฐ๋ฐ ๋ฐ ๊ฐ์ข
์ฐ๊ตฌ๊ฐ๋ฐ์ด ์ํ๋๊ณ ์๋ค.
๊ฑด์ถ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํฌํจํ ๊ธฐ์กด ์ฃผ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ด์ง์ฑ๋ฅ ๋ณด๊ฐ์ ์ํด ๋ค์ํ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ์ํ๋ ๋ฐ ์์ผ๋ ์๋์ ์ผ๋ก ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋๊ณผ ๊ฐ์ ๋น๊ตฌ์กฐ์์์
๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ถ์กฑํ ์ค์ ์ด๋ค. ๋ด๋ถ ๊ธฐ๊ธฐ์ ๊ฐ์ ๋น๊ตฌ์กฐ์์์ ๋ด์ง์ฑ๋ฅ ํ๋ณด๋ฅผ ์ํด ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง์ ์ค๊ณ ๊ฐ๋
์ด ์ ์ฉ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ฃผ์ ๊ตฌ์กฐ์์์ ๊ฐ์ด
๋ด์ง, ๋ฉด์ง, ์ ์ง ๋ฐฉ์ ๋ฑ ํฌ๊ฒ 3๊ฐ์ง์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ ์ ์๋ค. ๋ด์ง ๋ฐฉ์์ ๋ณด๊ฐ ๋์์ ๊ฐ์ฑ, ์ ์ฑ, ํ์ฑ๋ ฅ ๋ฑ์ ์ฆ๋์์ผ ์ง์ง ํ์ค์ ๋ํ
์ ํญ๋ ฅ์ ๋์ด๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ฉฐ, ๋ฉด์ง ๋ฐฉ์์ ๋ชฉ์ ๊ตฌ์กฐ์ ๊ธฐ์ด ๊ฐ์ ๋ฉด์ง์ฅ์น๋ฅผ ์ค์นํ๊ณ ์์์ ์ด๋ํ ์ ์๋ ์ง์ง๋์ ์ ๋ฌ์ ์ฐจ๋จํ์ฌ ์ง์ง ์๋์ง์ ์ ์
์ผ๋ก
์ธํ ๋์ ๊ตฌ์กฐ์ ์์์ ๋ฐฉ์งํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ํ, ์ ์ง ๋ฐฉ์์ ๋ํผ ๋ฑ์ ์ค์นํ์ฌ ์ง์ง ์๋์ง๋ฅผ ์์ฐํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๋ค์ํ ํํ์ ์ ์ง ์ฅ์น์ ๋ํ
์ฐ๊ตฌ๊ฐ๋ฐ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์๋ค.
์ด์ ๋ฐ๋ผ ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋์ ๋ด์ง์ฑ๋ฅ ๋ณด๊ฐ์ ์ํด ๋ด์ง์ด๋ ๋ฉด์ง ๋ฐฉ์๋ณด๋ค๋ ๊ตฌ์กฐ์ ์ผ๋ก ํฐ ๋ณ๊ฒฝ ์์ด ์ค์น ๊ฐ๋ฅํ ๋ํผ ๋๋ ๊ฐ์ข
์ ์ง ์ฅ์น๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ
๋ด์ง์ฑ๋ฅ ์ํฅ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ ์ ์ง ๋ฐฉ์์ด ์ ํฉํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ถฉ๋ถํ ๋ณด๊ฐ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ป๊ธฐ ์ํด์๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ๊ณผ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ๋์ ๊ฑฐ๋์
๋ํ ๋ฉด๋ฐํ ํ๋จ์ด ํ์ํ๋ฉฐ, ๋์ ์บ๋น๋ ๊ธฐ๊ธฐ์ ๋ด์ง์ฑ๋ฅ ํ๊ฐ ๋ฐ ๋ณด๊ฐ ๋ฐฉ์ ๋์ถ์ ์ํด์๋ ๊ณ ์ ์ง๋์์ ๊ฐ์ ๋ํน์ฑ ํ์
๋ํ ํ์ํ๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์์๋ ฅ ๋ฐ์ ์ ๋ฐ ์ฐ์
์์ค์ ์ค์น๋ ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋์ ๋ด์ง์ฑ๋ฅ ๋ณด๊ฐ ๋ฐฉ์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํํ์๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ด์งํด์ ๋ฐ ์ํ์ ํตํด ๋ํน์ฑ์
ํ์
ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ํฉํธ ํด๋จธ ์ํ๊ณผ ๊ฐ์ ํ์ฅ ๋นํ๊ดด ์ํ ๋ํ ์ฌ์ฉ๋ ์ ์๋ค. ๊ณผ๋์๋ตํด์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋น๊ตํ์ฌ ์ง์ง๋์ ์ํ ์บ๋น๋์ ์ฃผ์ ์๋ต
์์น๋ฅผ ํ์
ํ ์ฐ๊ตฌ(Lee et al., 2005)(5)์ ํจ๊ป ์บ๋น๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ด์ง์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ๋ด์งํด์๋ชจ๋ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ, ๋ด์ง๋ณด๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํ ๋ณ์ํด์์ ํตํด ์บ๋น๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ด์ง์๋ต(In-Cabinet
Response Spectra, ICRS)์ ๊ฐ์๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ธต์๋ต์คํํธ๋ผ์ ์ด์ฉํ ์์ธก๊ณผ ๋ถ์์ ํตํด ์์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ๊ณผ ๊ธฐ๊ธฐ์ ๋ด์ง ์์ ์ฑ์
๋ํ ํ๊ฐ๊ฐ ์ํ๋์๋ค(Lee et al., 2003; Koo et al., 2008; Eem and Choi, 2018)(6-8). ์ด์ฒ๋ผ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์์ฒด์ ๋ํ ๋ด์ง๊ฒ์ฆ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๋น๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ ๋ด์ง์ฑ๋ฅ ๊ฒ์ฆ ๋ฐ ํฅ์์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ํ๋๊ณ ์์ผ๋, ๊ธฐ์กด ์ค์น๋์ด ์ด์ ์ค์ธ
์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋์ ๋ํ ๋ด์ง์์ ์ฑ๊ณผ ์บ๋น๋ ๋ด๋ถ ๋ถ์ฐฉ๋์ด์๋ ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ์ ๋ํ ์ค์๋์ ์์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํ ์ฐ๊ตฌ ๋ํ ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ฐ์ ํ๋ํธ ์์ค์์ ์ด์ ์ค์ธ ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋์ ์ ์ ํ ๋ค ๊ธฐ๋ณธ ๋ํน์ฑ์ ํ์
ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋์ ๊ฑฐ๋์ ์ํ ์๋ต ์์ค์ ํ์
ํ๊ณ
๋ด์ง๋ณด๊ฐ ๋ฐฉ์์ ๋์ถํ๊ธฐ ์ํ ํด์์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํํ์๋ค. ๊ฑด๋ฌผ ๋ด๋ถ ๊ธฐ ์ค์น๋ ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋์ ์ง์ง์๋์ง์ ์ ์
์ ๋ด๋ถํ๋ ์์ ์ค์น๋์ด์๋ ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ์
์ง์ ์ ์ธ ์์์ ๋ฐ์์ํฌ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ด๋ฅผ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ง ๋ณด๊ฐ ์ ์ฉ์ด ์ง์ง ํ์ค ์ ์
์ ์ํ ์๋ต์ ๊ฐ์ ์ธก๋ฉด์์ ๊ฐ์ฅ ํจ์จ์ ์ธ ๋ด์ง๋ณด๊ฐ์ด๋ผ
ํ ์ ์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ด๋ฅผ ์ํํ๊ธฐ ์ํด ์ ์ง ๋ณด๊ฐ์ฌ์ ์ผ์ข
์ธ ๊ฐ์ฌ๋ํผ๋ฅผ ์ค์น ์์น์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณ์๋ฅผ ์ค์ ํ๊ณ ํด์์ ์งํํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ์๋ ์ด๋ ฅ์
์ํ ๊ธฐ์กด ์บ๋น๋์ ์๋ต๊ณผ ์ ์ํ๊ณ ์ ํ๋ ๋ด์ง ๋ณด๊ฐ ์บ๋น๋์ ์๋ต์ ๋น๊ต๏ฝฅ๋ถ์ํ์๋ค.
2. ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋์ ๋ํน์ฑ
2.1 ์ ํ์์๋ชจ๋ธ
์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์บ๋น๋์ด ์ค์น๋๋ ๊ฑด๋ฌผ์ ์ธต์๋ต์คํํธ๋ผ ๋ฑ ์ค๊ณ์กฐ๊ฑด ์ด์์ ์ญ๋์ ๋ณด์ ํ๋ฉด ๋๊ธฐ์ ๋ค์ํ ํฌ๊ธฐ์ ํ์์ด ์กด์ฌํ๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ
๋น๊ตฌ์กฐ์์์ ๋ํ ์ ์ง๋ณด๊ฐ ์คํจ์ฑ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์งํํ๊ธฐ ์ํด ์์๋ ฅ ๋ฐ์ ์์ ๊ฐ์ ๋ฐ์ ํ๋ํธ ๋ด ์ด์ฉ๋๊ณ ์๋ ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋์ ๋์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ๋ก ์ ์ ํ์ฌ
ํด์์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํํ์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ฒํ ํ ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋์ ์ค์ ๊ตญ๋ด์์ ์ ์ฉ์ ์ํด ์ค๊ณ๋ ์บ๋น๋์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ฐ๊ตฌ์ฉ์ผ๋ก ์ ์ํ ๊ตฌ์กฐ ํ๋ ์์ ํด์๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ์๋ค(Kim,
2019)(9). ์ค์ ํด๋น ์บ๋น๋์ ์ ๊ธฐ์ ํธ๋ฅผ ์๋ ๋ก๊ทธ์ ๋์งํธ ์ ํธ ๊ฐ ๋ณํ ๋ฐ ์ ์กํ๋ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ํํ๋ฉฐ ์ด๋ฅผ ์ํ ์ ๊ธฐ์ ๋ถํ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์๋ค. ์์ ๊ธฐ๊ธฐ
๋ด์ง๊ฒ์ฆ(Seismic Qualification) ์ธก๋ฉด์์๋ ๋ด๋ถ์ ์ ๊ธฐ์ ๋ถํ๊น์ง ๋ฐ์ํ์ฌ ํด์ ๋ชจ๋ธ์ ๊ตฌ์ฑํ์ฌ์ผ ํ์ง๋ง, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์บ๋น๋
๊ตฌ์กฐ์ฒด์ ๋ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฆํญ ๋ฐ ์๋ต ์ ๊ฐ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๊ฒํ ํจ์ด ๋ชฉ์ ์ด๋ฏ๋ก ์ค์ ์ ์๋ ์บ๋น๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ๊ณผ ๋์ผํ๊ฒ ์ธ๋ถ ํ๋ ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ๋ง์ ๋ด์งํด์ ๋ฒ์๋ก
์ค์ ํ์๋ค.
์ ์ ํ ์บ๋น๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ ํ์์๋ชจ๋ธ๋ง์ ๋ฒ์ฉ๊ตฌ์กฐํด์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ธ Abaqus 6.14์ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์ค๊ณ๋๋ฉด์ ์ฐธ์กฐํด์ ๊ตฌ์ฑํ๊ณ ์๋ ๋ชจ๋ ์์๋ฅผ ๋ฐ์ํ์๋ค.
๊ตฌ์ฑํ ์ ํ์์๋ชจ๋ธ์ ๋์ ๊ฑฐ๋์ผ๋ก ์ธํด ๋ฐ์๋๋ ์ ํ์์์ ์ถ๋ ฅ๊ณผ ํจ, ๋นํ๋ฆผ๊น์ง ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ ์ํด 3์ฐจ์์ ๋ํ ๊ณ์ฐ์ด ๊ฐ๋ฅํ ๊ณ ์ฒด์์๋ก ๊ตฌ์ฑํ์๋ค.
Table 1. Property of cabinet
|
Density
[ton/mm$^{3}$]
|
Youngโs modulus
[MPa]
|
Poissonโs ratio
|
Thickness
[mm]
|
In
|
Out
|
SS275
|
7.87E-9
|
210,000
|
0.3
|
3.9
|
3.2
|
Fig. 1. FE model of Cabinet
์บ๋น๋์ ์ ์์ ๋ด๋ถ 3.9mm, ์ธ๋ถ ํ๋ ์์ ๋๊ป๊ฐ 3.2mm๋ก ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ๊ฐ ๋ถ์ฐฉ๋๋ ๋ด๋ถํ๋ ์์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ฐ์๋ ์ด๋ ฅ์ ์ํ ์๋ต์ ๋์ถํ ์
์๋๋ก ๊ตฌํํ์๋ค. ์บ๋น๋์ ๋ด๏ฝฅ์ธ๋ถํ๋ ์์ SS275 ์ฌ์ง์ ์ฌ๋ฃ๋ฌผ์ฑ์ ์
๋ ฅํ์ฌ ํ์ฑ๊ฑฐ๋์ผ๋ก ๊ฐ์ ํ์๋ค(Table 1, Fig. 1). ๋ฐ์ ํ๋ํธ ๋ด๋ถ์ ์ค์น๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ํํ ์์นํด์์ ์ํด์๋ ์ต์ปค๋ณผํธ ๊ณ ์ ์ด๋ ์ฉ์ ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ์ฐฉ์กฐ๊ฑด ๋ํ ๋ฐ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์
๋ชฉ์ ์ ์บ๋น๋์ ๋ด๋ถ ์ฆํญ ๋ฑ ๊ฐ์๋ ์๋ต์์ค ํ์
์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์บ๋น๋์ ๋ฐ๋ฅ ์ ๋ฉด์ด ๊ฑด๋ฌผ๊ณผ ๋ถ์ฐฉ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ ํ์ฌ ํด์์ ์งํํ์๋ค.
2.2 ๋ชจ๋ํด์
์ง์ง๋์ ์ํ ๋์ ๊ฑฐ๋์ ํ์
ํ๊ธฐ ์์, ์บ๋น๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ธฐ๋ณธ ๋ํน์ฑ์ ํ์
ํ๊ธฐ ์ํด ์ค์ ์กฐ๊ฑด๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ ์บ๋น๋์ ๋ฐ๋ฅ๋ฉด ์ ์ฒด๋ฅผ ๊ณ ์ ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก ๊ฐ์ ํ์ฌ
๋ชจ๋ํด์์ ์งํํ์๋ค. ๋ํ, ๋ชจ๋ํด์์ผ๋ก ๋์ถ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํตํด ์ ํจ์ง๋ ์ฐธ์ฌ์จ์ ๋ถ์ํ์ฌ ๊ตญ๋ถ๋ชจ๋๋ฅผ ์ ์ธํ๊ณ ํ์ธํ์์ผ๋ฉฐ, ์ง์ง๋์ ์ง๋์ ๋์ญ์
ํฌํจํ ์ ์๋๋ก ๊ทธ ๋ฒ์๋ฅผ ์ฐ์ ํ์๋ค.
์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋์ 10Hz์ด์์์ 1์ฐจ ๊ณ ์ ์ง๋์๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ ์์ผ๋(Merz, 1991(a))(10), ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ํํ ์บ๋น๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋์ ์ผ๋ก ๊ณ ์ง๋์์ธ 24.56Hz์์ 1์ฐจ ๋ชจ๋ ๊ณ ์ ์ง๋์๊ฐ ๋ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ณ ์ฐจ๋ชจ๋๋ก ์ฐ์ ๋ ๊ฐ ์ฐจ์๋ณ ๊ณ ์
์ง๋์๋ 100Hz์ด์์ผ๋ก ๊ณ ์ฐจ๋ชจ๋์ ๋ํด์๋ ๋น๊ต์ ๊ฐ์ฑ๊ฑฐ๋์ ๋ณด์ด๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค(Fig. 2). ๊ทธ๋ฌ๋ ์ง์ง ํ์ค์ผ๋ก ์ธํ ์บ๋น๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์์ฒด์ ๊ตฌ์กฐ๊ฑด์ ์ฑ์ด ํ๋ณด ๋์ด๋, ์ค์ ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋์์ ๋ด๋ถํ๋ ์์ ๋ถ์ฐฉ๋๋ ๊ณ์ ๊ธฐ(relay)
์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ๋ค์ ์ค์๋ ๋ฐ ์ ํธ ์๊ณก ๋ฐ์ ๋ฑ ๊ณ ์ง๋์ ์ง๋์ ๋ฏผ๊ฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์(Merz, 1991(b))(11), ๊ณ ์ง๋์ ๋์ญ์์์ ์บ๋น๋ ๋ด๋ถํ๋ ์์ ์๋ต ์์ค์ ์ ๊ฐ ๋ฐ ์์ ์ฑ์ด ํ๋ณด๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
Fig. 2. Modal analysis result
2.3 ๋์ ํด์
์บ๋น๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ค๊ณ ์ ๋ด์ง ์คํ ๋ฐ ํด์์ ๊ณผ์ ์์ ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์๋ Generic Equipment Ruggedness Spectra (GERS)๋ฅผ
๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑํ ์บ๋น๋ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ์๋ต์คํํธ๋ผํด์ ๋ฐ ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์์ ์ํํ์๋ค. GERS ์คํํธ๋ผ์ ๋ฏธ๊ตญ ๋ด ์์๋ ฅ ๋ฐ์ ์๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ๋ค์์ ๋ฐ์ ์
๋ฐ ์ค์น์์น์ ๋ฐ๋ฅธ ์ธต์๋ต์คํํธ๋ผ์ ํฌ๊ดํ ์ ์๋๋ก ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ค์ํ ์ง๋์ ์์ญ์์ ์๋์ ์ผ๋ก ๋์ ๊ฐ์๋๋ฅผ ๊ฐ๋๋ก ๊ตฌ์ฑ์ด ๋์ด ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ณ ์ ์ง๋์์
๋ฐ๋ฅธ ์ฆํญ ๋ฐ ์ํฅ์ ํ์ธํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จํ์๋ค(EPRI NP-5223, EPRI NP-7147)(10,11).
Fig. 3. Input data for dynamic analysis
2.3.1 ๋์ ํด์
๋ค์์ ๋ ์์คํ
์ ๋จ์์ ๋๋ก ๋ถ๋ฆฌํ์ฌ ๊ฐ์๋์ ๋ํ ๊ณ ์ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ต๋์๋ต์ ๋์ถํ๋ ์๋ต์คํํธ๋ผํด์๋ฒ์ ํตํด ์บ๋น๋๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ๋ด๋ถํ๋ ์์ ๋ฐ์๋๋
์ต๋์๋ต ์์ค์ ํ์
ํ์๋ค. ๋์ฑ์ด GERS ์คํํธ๋ผ์ ์์ฃผ๊ธฐ๊ฐ์๋(Zero Period Acceleration, ZPA)๋ 33Hz์ดํ์์ ํ์ฑ๋๋ฉฐ,
์ด๋ ๊ตฌ์ฑํ ์บ๋น๋ ๋ชจ๋ธ์ 1์ฐจ ๋ชจ๋์ ๋ํ ๋์ ๊ฑฐ๋์ ์ํฅ์ ํ์ธํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
๋ํ, ์ง์ง๋์ ๊ด์ฌ ์ง๋์ ๋์ญ 100Hz์ด๋ด ๋์ถ๋๋ ๊ณ ์ ๋ชจ๋ํ์์ ์ฐธ์กฐํ์ฌ ์คํํธ๋ผ ๊ฐ์๋๋ฅผ 1๋ฐฉํฅ(x๋ฐฉํฅ)์ผ๋ก ์
๋ ฅํ์๊ณ , Summation
of the Absolute value method(ABS)์ ๋ชจ๋ ์กฐํฉ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ต๋ ์๋ต์ ๋์ถํ์๋ค(์(1), Fig. 3(a)). ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ค๊ณ์์๋ SRSS๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ง๋ง, ๊ตฌ์ฑํ ๋ชจ๋ธ์ ๋ชจ๋ํด์์ ํตํด ํ์ธํ ๋ชจ๋ ์ค ๊ตญ๋ถ๊ฑฐ๋ํ๋ ์ธ์ ํ ๋ชจ๋ ์ ์ง๋์ฃผ๊ธฐ๊ฐ ๋น์ทํ๊ธฐ์
1๋ฐฉํฅ์ฑ์ ๋ํ ๋๋ ทํ ๊ฒฝํฅ์ ํ์ธํ๊ณ ์ ABS๋ฅผ ์ ์ฉํ์๊ณ , SRSS์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ์ฌํ ๊ฐ์ ๋์ถํ ์ ์์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, $R_{i}^{\max}$๋ชจ๋๋ณ ์ต๋๋ฌผ๋ฆฌ๋(๋ณ์, ์๋ ฅ, ๋ถ์ฌ๋ ฅ ๋ฑ์ ๊ฐ ์ฑ๋ถ ๋ณ ์ต๋๊ฐ), $R_{\max}$์ค์ ๋ฌผ๋ฆฌ๋์ ์ต๋๊ฐ
Fig. 4. Dynamic analysis result
๋ํ, ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์์ ์ํํ๊ธฐ ์ํด ๊ตฌ์ฑํ ์๋ต์คํํธ๋ผ GERS์ ๋ํ ํฌ๋ฝํจ์๋ฅผ ํ์ํ ํ ์ ์๋ P.CARES (Nie et al., 2007)(12)๋ฅผ ํตํด ๊ฐ์๋ ์๊ฐ์ด๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๋ณํํ์๋ค(Fig. 3(b)). ์ธ๊ณต๊ฐ์๋๋ ๋ด์ง์ค๊ณ๊ธฐ์ค ๊ณตํต์ ์ฉ์ฌํญ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ง์ง๊ท๋ชจ 6.5์ด์ 7.0๋ฏธ๋ง์ ํด๋นํ๋ ์์น์๊ฐ 1.5s, ๊ฐ์ง๋์ง์์๊ฐ 9s, ํ๊ฐ์๊ฐ 10.5s์ผ๋ก
5%๊ฐ์ ๋น๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ์์ฑํ์๋ค(MOIS, 2017)(13). ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ณธ ํด์์์ ๊ฐ์ ํ ๊ธฐ๊ธฐ์ ๊ฑด๋ฌผ์ ์ ๋ฉด์ ์ ์ด์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํด ์บ๋น๋์ ๋ฐ๋ฅ๋ฉด ์ ์ฒด์ ์๋ต์คํํธ๋ผํด์ ํ์ค์
๋ ฅ์ ๋ฐฉํฅ๊ณผ ๋์ผํ๊ฒ(x๋ฐฉํฅ)
๊ฐ์๋ ์๊ฐ์ด๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์
๋ ฅํ์ฌ ๋ชจ๋ธ์ ๊ตฌ์ฑํ์๋ค.
๋์ ๊ฑฐ๋์ ์ํ ์บ๋น๋์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ๋ถ์ํ์ด ์ค์น๋๋ ๋ด๋ถํ๋ ์(In-frame)์์์ ์๏ฝฅํ, ์ค์๋ถ ๊ฐ ์ง์ ์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค(์๏ฝฅ์ค์๋ถ
๋ฐ ํ๋ถ๋ ๋ด๋ถํ๋ ์ ์ด ๋์ด๋ฅผ 1h๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก 0.75, 0.5, 0.25h์ ํด๋น๋๋ ์์น). ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ์๋ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ด์ฌ ์ง๋์ ์์ญ์ธ 100Hz์ผ๋ก
์๋ต์คํํธ๋ผ ๋ณํํ๊ณ ์ง๋์์ ๋ฐ๋ฅธ ์คํํธ๋ผ๊ฐ์๋๋ก ์ ๋ฆฌํ์๊ณ , ์๋ต์คํํธ๋ผํด์์ RSA, ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์์ THA๋ก ์ ๋ฆฌํ์๋ค.
2.3.2 ๋์ ํด์๊ฒฐ๊ณผ
GERS ์คํํธ๋ผ์ผ๋ก ์ธํ ์บ๋น๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋ต์ ์ ๋ฆฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ Fig. 4์ ์ ๋ฆฌ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ผ๋ฉฐ, ์๋ต์คํํธ๋ผํด์์ผ๋ก ์ป์ด์ง ๋ด๋ถํ๋ ์์ ์ต๋ ์๋ ฅ๊ฒฐ๊ณผ, ์๏ฝฅ์ค๏ฝฅํ ๊ฐ๊ฐ์ ์ง์ ์์ 4.51, 1.14, 4.48MPa์ผ๋ก
๋์ถ๋์๊ณ , ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์์์ ์ป์ด์ง ์ต๋ ์๋ ฅ์์ค ๋ํ ๋น์ทํ์๋ค.
๋ํ, ๊ฐ์๋ ์ด๋ ฅ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋ต์ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ฐ์ ์ง๋์์ ์์ญ์ผ๋ก ์ ๋ฆฌํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์
๋ ฅํ ๊ฐ์๋๋ ์ฝ 15Hz์ ์ง๋์์์ญ์์ ์๋ถ ์ง์ ์ผ๋ก ์งํ๋ ์๋ก
์ฆํญ๋๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ์๋ค.
๋์ถ๋ ์๏ฝฅํ๋ถ์ ์๋ ฅ์์ค์ ์ ์ฌํ๊ณ ์ค์๋ถ์ ์๋ ฅ์ ์ด์ ๋๋นํด ๋ฎ๋ค. ๋ํ ๋์ ๊ฑฐ๋์ ์ํด ์ฆํญ๋๋ ์บ๋น๋์ ์ง๋์๋ ๋ชจ๋ํด์์ ํตํด ์ป์ด์ง 1์ฐจ
๊ณ ์ ์ง๋์ 24.56Hz์ ๋๋นํด ๋ฎ์ ์ง๋์ 15Hz์์ ์ฆํญ์ด ์ผ์ด๋๋ค. ์ด๋ ์บ๋น๋์ ๊ตญ๋ถ๊ฑฐ๋์ผ๋ก ์ธํด ๋ฐ์๋๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ํ๋จ๋๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ํ์
ํ๊ธฐ
์ํด ์บ๋น๋์ ๊ตฌ์ฑํ๊ณ ์๋ ํ ๋ฒฝ๋ฉด์ ๋ํ ๊ณ ์ ์น ๋ถ์์ ์งํํ์๊ณ , 1์ฐจ ๋ชจ๋ ์ง๋์๊ฐ ์ฝ 15Hz์ผ๋ก ๋์ถ๋์ด ์ฆํญ๋๋ ์ง๋์์ ์ํฅ์ ํ์ธํ
์ ์์๋ค(Fig. 5(a), (b)). ์๋ ฅ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฒฝ๋ฉด์ ๋ํ ๋ชจ๋ํด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ด์ฌ์ฃผํ์๋ก ์ค์ ํ 100Hz์ ๋ํด ์ฃผ์๋ชจ๋๋ฅผ ์ฐ์ ํ๊ณ , ์ด์ ๋ํ ๊ฐ ์ฐจ์๋ณ ๋ฐ์๋ ๋ณ์, ์ง๋์ฐธ์ฌ์จ์
๋ถ์ํ์๋ค. ์ด๋ฅผ x๋ฐฉํฅ์ ๋ํ ์ฐธ์ฌ๋๋ก ์ ๋ฆฌํ๋ฉด Fig. 5(c)์ ๊ฐ๊ณ ์ด๋ ์ง์ง๋ ์ด๋ ฅ ์ ๊ฐ ์์น๋ณ ๋ณํ๋ฅ ๋ก ๋ฐ์๋๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ ๋ค์ํ ๊ธฐํํ์ ์ธ ์์๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ ๋ณต์กํ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์์ฑ๋
ํ๋์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํด์๋ง ๋ํน์ฑ์ ํ์
ํ๋ ๊ฒ์ด ์๋ ๊ตฌ์ฑํ๊ณ ์๋ ์์์ ๋ํด ๋ค๋ฐฉ๋ฉด์ ์ธ ๊ณ ์ ์น๋ฅผ ๋ถ์ํด์ผ ํ๋ค.
๋ณธ ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋์ ๊ฑฐ๋์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ๋์ถ๋ ์บ๋น๋์ ์๋ ฅ ์์ค์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด ์ฐธ์กฐํ ์บ๋น๋์ ๋์ ๊ฐ์ฑ์ฒด๋ก GERS ์คํํธ๋ผ์ ์ํ
๊ตฌ์กฐ์ ์์ ์ฑ์ ํ๋ณด๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ํ์ง๋ง, ์บ๋น๋์ ๋ฐ์๋๋ ๋ฎ์ ์๋ ฅ ์์ค์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์บ๋น๋ ๋ด๋ถ์ ์ค์น๋๋ ์ ๊ธฐ๋ถํ์ด ๊ฐ์๋ ์ด๋ ฅ ์ ๋ฐ์๋๋
์ฆํญ์ ๋ํด ๊ธฐ๋ฅ์ ์์ ์ฑ์ ์
์ฆํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ง์ง๋ ์ด๋ ฅ ์ ์ฆํญ์ ์ํ ์ ๊ธฐ๋ถํ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์์ ์ฑ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํด ๊ธฐ์กด ์บ๋น๋์ ๋์์ผ๋ก
๋ด์ง๋ณด๊ฐ๋ฐฉ์์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ํํ์๋ค.
Fig. 5. Modal analysis result of side element in cabinet
3. ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋์ ์ ์ง๋ณด๊ฐ
3.1 ๊ฐ์ฌ ํ๋ ์ดํธ ๋ํผ
๊ฐ์ฌ๋ํผ๋ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์ ์ง๋ณด๊ฐ์ฌ์ ์ผ์ข
์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐ๋์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ์ฌ๋ํผ ์ค ์ด๊ธฐ๊ฐ์ฑ๊ณผ ์ง์ง ํ์ค์ ์ํ ์์ฑ๊ฑฐ๋ ์ ์๋์ง ํก์๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฐ์ฌ ํ๋ ์ดํธ ๋ํผ๋ฅผ
์ฐธ์กฐํ์๋ค(Youn et al., 2017)(14). Youn et al. (2017)(14)์ ์ํ๋ฉด ๊ฐ์ฌ ํ๋ ์ดํธ ๋ํผ(SS275 ์ฌ์ฉ)๋ ๋๊ฐํ์๋น์ ๋ฉด์ ๋น์ ๋ฐ๋ผ ์ง์ง์๋์งํก์๋ฅ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์คํธ๋ฟํญ์ ๋ํ ๋ณ์๋ฅผ 30, 45,
60mm์ผ๋ก ์ค์ ํ์๊ณ , ๋์ ์คํ๊ณผ ํด์์ ์ํํ์ฌ ํญ 45, 60mm์ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ํญ 30mm์ ๋นํด ๋์ ์๋์งํก์๋ฅ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์์ ํ์ธํ์๋ค.
๋ํ, ๊ฐ์ฌ๋ํผ์ ๋จ์ Xํ์์ ํก๋ฐฉํฅ ๋ณ์๊ฐ ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ฉด, ๊ตฌ์์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ๋ด๋ ฅ์ด ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ด๋ ฅ์ ๋ฐ์ ๊ฐ์ฌ๋ํผ๋ ํญ๋ณต๋ชจ๋ฉํธ ๋ฐ
์์ฑ๋ชจ๋ฉํธ์ ์ด๋ฅด๊ฒ ๋์์ ๋ ์์ฑํ์ง๊ฐ ๋ฐ์๋๊ณ ์(2),(3)์ ํตํด ์ง์ฌ๊ฐํ ๋จ๋ฉด์ธ ๊ฐ์ฌ๋ํผ์ ํ์๋ณ์๋ก ํญ๋ณต ๋ฐ ์์ฑ๋ชจ๋ฉํธ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ ์ ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, $M_{y}$๋ ํญ๋ณต๋ชจ๋ฉํธ(N๏ฝฅmm), $M_{p}$๋ ์์ฑ๋ชจ๋ฉํธ(N๏ฝฅmm), $b$๋ ์คํธ๋ฟํญ(mm), $t$๋ ํ์ ๋๊ป(mm), $\sigma_{y}$๋
๊ฐ์ฌ์ ํญ๋ณต๊ฐ๋(MPa)
๋ฐ๋ผ์ ์บ๋น๋๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ ์ฉ ์ ์ด๊ธฐ ๋จ๋ฉด๊ฐ์ฑ๊ณผ ๋ชจ๋ฉํธ ์ ํญ์ฑ์ด ์๋์ ์ผ๋ก ๋์ ์คํธ๋ฟํญ 60mm ๊ฐ์ฌ ํ๋ ์ดํธ ๋ํผ๋ฅผ ์ ์ ํ์๊ณ (Youn et al.,
2017)(14), ๊ฐ์ฌ ํ๋ ์ดํธ ๋ํผ์ ๊ธฐ๋ณธ ๋จ์ํ์์ธ Xํ์์ ์บ๋น๋์ ์ธ๋ถํ๋ ์ ๋ฉด์ ์ ๋ง์ถ์ด ๋ชจ๋ธ๋งํ์๋ค. ๊ฐ์ฌ๋ํผ๋ SS275์ ๋ฌผ์ฑ์ผ๋ก 10mm์ ๋๊ป๋ก
๊ตฌ์ฑํ์ฌ ๋ด์ง๋ณด๊ฐ์ ์ํ ์๋ต๊ฒฝํฅ์ฑ์ ๋๋ ทํ๊ฒ ํ์ธํ๊ณ ์ ํ์๋ค.
๊ฐ์ฌ๋ํผ์ ๋ถ์ฐฉ์์น๋ ์ค์ ๋ด์ง๋ณด๊ฐ ์๊ณต ์ ์ ๊ทผ์ฑ์ ๊ฐ์ํ๊ธฐ ์ํด ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ์บ๋น๋ ์ธ๋ถํ๋ ์์ ๋ํด์๋ง ๊ณ ๋ คํ์๋ค. ๋ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฐ์ฌ๋ํผ์ ์ ์ง
๊ฑฐ๋์ ํ์ธํ๊ธฐ ์ํด ๋ถ์ฐฉ์์น์ ๋ํ ๊ฒํ ๋ฅผ ์บ๋น๋์ ์ต์๋จ๋ฉด๊ณผ ์ธ๋ถ ๋ ์๋ฉด, ์ ๏ฝฅํ๋ฉด์ผ๋ก ์ด 3๊ฐ์ง์ ๋ณ์๋ก ์ค์ ํ์์ผ๋ฉฐ, ์บ๋น๋ ์ธ๋ถ ๋ฉด๊ณผ ๊ฐ์ฌ๋ํผ๊ฐ
์ ์ด๋์ด ์๋ ๋ฉด์ ๋ชจ๋ ์ฉ์ ์ธ ์ํฉ์ผ๋ก ๊ฐ์ ํ์๋ค(Fig. 6).
Fig. 6. Retrofitted cabinet
์ฌ๊ธฐ์, ๊ธฐ๋ณธ ์บ๋น๋์ Basic Cabinet(BC)์ผ๋ก ๊ฐ์ฌ๋ํผ๋ฅผ ์บ๋น๋์ ๋ถ์ฐฉํ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ Retrofitted Cabinet(RC)์ ๋ปํ๋ฉฐ,
RC Door, Side, Top์ ๊ฐ๊ฐ ์บ๋น๋ ์ ๏ฝฅํ๋ฉด, ์ธ๋ถ ๋ ์๋ฉด, ์ธ๋ถ ์ต์๋จ๋ฉด์ ๋ณด๊ฐํ ์ฌ๋ก๋ฅผ ๋ปํ๋ค.
Fig. 7. Mode shape of retrofitted cabinet
3.2 ๋ณด๊ฐ ์บ๋น๋์ ๋ํน์ฑ
๋ณด๊ฐ ์ ๏ฝฅํ ์บ๋น๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๊ณ ์ ํน์ฑ ๋ณํ๋ฅผ ํ์ธํ๊ธฐ ์ํด ์ ์ ํ์๋ ๋ชจ๋ํด์์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ํํ์๊ณ , ๊ธฐ๋ณธ ์บ๋น๋์ ๋ํ ๋์ ํด์ ์ ์ฌ์ฉํ์๋ ํ์ค
๊ฐ์ ๋ณด๊ฐ ์บ๋น๋์ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค.
3.2.1 ๋ชจ๋ํด์
๊ธฐ๋ณธ ์บ๋น๋์ ์ ์๋ฉด, ์ต์๋จ๋ฉด(RC Side, RC Top)์ ๊ฐ์ฌ๋ํผ๋ฅผ ๋ถ์ฐฉํ ๊ฒฝ์ฐ 1์ฐจ ๋ชจ๋ ๊ฑฐ๋์ ๊ธฐ๋ณธ ์บ๋น๋๊ณผ ๋์ผํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ์ฑ๊ณผ ์ง๋์ด
์ถ๊ฐ๋จ์ ๋ฐ๋ผ RC Side, Top ์์น์์ 25.08, 22.82Hz์ผ๋ก ๊ฐ๊ฐ ๋์ถ๋์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ ๏ฝฅํ ํ๋ ์(RC Door)์ ๋ถ์ฐฉํ ๊ฒฝ์ฐ
๊ฐ์ฌ๋ํผ์ ๋ก์ปฌ๊ฑฐ๋์ผ๋ก 14.01Hz์ 1์ฐจ ๋ชจ๋ ๊ณ ์ ์ง๋์๊ฐ ๋์ถ๋์๊ณ , ๊ฐ์ฌ๋ํผ์ ๋ถ์ฐฉ์ผ๋ก ์บ๋น๋์ ๋ํน์ฑ์ด ๋ณํ๋จ์ ์ ์ ์๋ค(Table 2, Fig. 7). ์ด๋ฅผ ํตํด ์ ๏ฝฅํ ํ๋ ์์ ๋ณด๊ฐ์ ์งํํ ์บ๋น๋์ ๊ธฐ๋ณธ ์บ๋น๋ ๋๋น ์ง์ง๋์ ์ด๋ ฅ์ ์ํ ๋์ ๊ฑฐ๋์ด ์์ดํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
Table 2. Modal analysis result of retrofitted cabinet
|
Basic
Cabinet
|
RC Door
|
RC Side
|
RC Top
|
1$^{st}$ Frequency[Hz]
|
24.56
|
11.01
|
25.08
|
22.82
|
3.2.2 ๋์ ํด์
2.3์ ์ ํตํด ์์ ํ๊ณ ์ํํ์๋ ๊ธฐ๋ณธ ์บ๋น๋์ ๋ํ ๋์ ํด์์ ๋ณด๊ฐ ์บ๋น๋์ ์ ์ฉํ์๊ณ ์ด๋ฅผ ์งํํ์ฌ ๋์ถ๋ ๊ฐ์๋์ด๋ ฅ์ ์ํ ์๋ต ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ธฐ๋ณธ
์บ๋น๋์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ตํ์ฌ Fig. 8์ ์ ๋ฆฌํ์๋ค.
3.3 ๊ธฐ๋ณธ ์บ๋น๋๊ณผ ๋์ ์๋ต ๋น๊ต
๋ณด๊ฐ ์บ๋น๋์ ๋ํ ๋์ ํด์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ธฐ๋ณธ ์บ๋น๋๊ณผ ๋์ผํ ์๏ฝฅ์ค์๏ฝฅํ๋ถ(๋ด๋ถํ๋ ์ 1h ๋๋น 0.75, 0.5, 0.25 h)์์์ ์ง์ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ฐ์
๋์ถํ๊ณ ์ ๋ฆฌํ์๋ค.
์ฐ์ , ์ฐธ์กฐํ ์์น๋ณ ๋ฐ์ํ Fig. 8(a)์์ ์ ์ ์๋ฏ์ด, ์ฐธ์กฐํ ์์น๋ณ ๋ฐ์ํ ์๋ ฅ์ ์์ค์ ๊ธฐ๋ณธ ์บ๋น๋์ ์๋ถ์์ ๋ฐ์ํ ์ต๋ ์๋ ฅ 4.49MPa์ ๋๋นํ์ฌ RC Door๋ 0.83MPa์ผ๋ก
81.5% ๊ฐ์๋๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ ๋ฐ๋ฉด, RC Top์ ๊ฒฝ์ฐ 5.24MPa์ด ๋ฐ์ํ๊ณ BC์์ ๋ฐ์ํ ์๋ ฅ ๋๋นํ์ฌ 16.7%๊ฐ ์ฆ๊ฐํ์๊ณ , ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์์ผ๋ก
์ป์ด์ง ์๋ ฅ์์ค(Fig. 8(b))๋ ์๋ต์คํํธ๋ผํด์์ผ๋ก ๋์ถ๋ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น์ทํ ์์ค์ด์๋ค.
์ง๋์ ์์ญ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฐ์๋์ ์ฆํญ ์์ค์ ๋น๊ตํ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋์ผํ ์ธ๋ถ ํ์ค์ ๋ํ์ฌ RC Door์ ์๋ต์ ์ฝ 2.55g์ด๊ณ BC์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฝ 4.93g์ผ๋ก
์ฝ 48% ๊ฐ์๋๋ค๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์์์ผ๋ฉฐ, ์ฆํญ๋๋ ์ง๋์ ์์ญ์ ๋น์ทํ์๋ค. ํ์ง๋ง, ์ ์ง ์ฅ์น๋ฅผ ๋ถ์ฐฉํ์์์๋ RC Side์ Top์ ์ต๋
์ฆํญ์์ค์ BC์ ์ ์ฌํ์์ผ๋ฉฐ, RC Door๋ฅผ ์ ์ธํ ๋ด๋ถํ๋ ์ ์ค์๋ถ์ ํ๋ถ๋ ์ผ์น ๊ฑฐ๋ํจ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์๋ค(Figs. 8(c), (d), and (e)).
์ด๋, ์๋ต ๊ฐ์๋ฅผ ํ์ธํ RC Door์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๏ฝฅํ ์ธ๋ถํ๋ ์์ ๋ถ์ฐฉ๋ ๊ฐ์ฌ๋ํผ์ ๊ตญ๋ถ๊ฑฐ๋์ผ๋ก ์ธํด ์ง์ ์ ์ธ
์ง์ง๋์ ์ ์
์ด ์ ๊ฐ๋๋ ๋ฐ๋ฉด, ์๋ถ์ ์ธก๋ฉด์ ๋ณด๊ฐ์ ์งํํ ๊ฒฝ์ฐ ์ธ๋ถ ํ๋ ์๊ณผ์ ์ผ์ฒด๊ฑฐ๋์ผ๋ก ๊ฐ์๋ ์ด๋ ฅ์ ์ํ ๊ฐ์ฌ๋ํผ์ ๋ก์ปฌ๊ฑฐ๋์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง
์๊ธฐ์ ๋ฐ์๋๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
4. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ฐ์ ํ๋ํธ ๋ฐ ์ผ๋ฐ์ฐ์
๊ณ์์ ์ค์น๋์ด ์ด์ ์ค์ธ ์ ๊ธฐ๊ธฐ๊ธฐ ์บ๋น๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ๋ํ ์ง์ง ์์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํด ์ ํ์์๋ชจ๋ธ์ ๊ตฌ์ฑํ์ฌ ๋ํน์ฑ์
ํ์
ํ์๋ค. ๋ํ ์ ์ง๋ณด๊ฐ ์ฅ์น๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ด์ง ์์ ์ฑ์ ์ฆ๋์ํค๊ธฐ ์ํด ๋ณด๊ฐ์์น๋ณ ๋ณ์๋ฅผ ์ค์ ํ์ฌ ํด์์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํํ์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํ ๊ฒฐ๋ก ์
๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
Fig. 8. Dynamic analysis result of retrofitted cabinet
(a) Response spectrum analysis
(b) Time history analysis
(c) In-frame Top
(d) In-frame Middle
(e) In-frame Bottom
(1) ์บ๋น๋ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํด ๋ชจ๋ํด์์ ์งํํ ๊ฒฐ๊ณผ, 1์ฐจ ๊ณ ์ ์ง๋์๋ 24.56Hz์ผ๋ก ์ง์ง ์ง๋์ ๋๋นํ์ฌ ๋์ ๊ตฌ๊ฐ์์ ๋์ถ๋์์ผ๋ฉฐ, ์ดํ ๊ณ ์ฐจ๋ชจ๋๋
100Hz์ด์์ผ๋ก ๊ฐ์ฑ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์์ ์ ์ ์๋ค.
(2) 3~17Hz์ ๊ด๋์ญ ์ง๋์์์ ๋์ ๊ฐ์๋ ๊ฐ์ ๊ฐ์ง๋ GERS ์๋ต์คํํธ๋ผ์ ์ธ๋ถํ์ค์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑํ์ฌ ์๋ต์คํํธ๋ผํด์ ๋ฐ ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์์ ์งํํ์๋ค.
๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ์๋ ฅ์ 5MPa์ผ๋ก ๊ตฌ์กฐ์ ๊ฑด์ ์ฑ์๋ ๋ฎ์ ์์ค์ ์๋ ฅ์ด ๋ฐ์ํ์๊ณ , ๊ฐ์๋์ ์๋ต์ ์ง๋์์์ญ์ผ๋ก ์๋ต์คํํธ๋ผ ๋ณํํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ฝ 15Hz์์
๊ทธ ๊ฐ์ด ์ฆํญ๋์๋ค. ์ด๋ ์บ๋น๋์ ๊ตฌ์ฑ์์์ธ ํ ๋ฒฝ๋ฉด์ ๊ณ ์ ์น ๋ถ์์ ํตํด ๋ค์ํ ๊ธฐํํ์ ์ธ ์์๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์บ๋น๋์ ๊ตญ๋ถ๊ฑฐ๋์ผ๋ก ์ธํด ๋ฐ์๋ ๊ฒฐ๊ณผ์์
ํ์ธํ์๋ค. ๋ํ ๋์ ํด์์ผ๋ก ๋์ถ๋ ๊ฐ์๋์ ์ฆํญ ํจ๊ณผ๋ ๋ฐ์๋ ์๋ ฅ ์์ค๋ง์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์บ๋น๋์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
(3) ์ด์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ฌ๋ํผ๋ฅผ ์บ๋น๋์ ํ์์ ๋ง์ถ์ด ๋ด์ง๋ณด๊ฐ์ฌ๋ก ์ด์ฉํ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋์ผํ ํ์ค ์กฐ๊ฑด์์ ๊ธฐ๋ณธ ์บ๋น๋์ ์ต๋ ๊ฐ์๋ ์ฆํญ์ด 4.93g์ด๊ณ
์ธ๋ถ ๋ ์๋ฉด ๋ฐ ์ต์๋จ๋ฉด์ ๋ณด๊ฐํ ์บ๋น๋์ 4.8g, 5.21g๋ก ๋ณด๊ฐ์ ๋ํ ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ํ๋์ง ์์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ ๏ฝฅํ๋ฉด ๋ณด๊ฐ์บ๋น๋์ ๊ฒฝ์ฐ 2.55g๋ก
๊ธฐ๋ณธ ์บ๋น๋ ๋๋น ์ฝ 48% ๊ฐ์๋์๋ต์ด ๊ฐ์๋จ์ ์ ์ ์๋ค.
(4) ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋จ์ผ ์๋ต์คํํธ๋ผ๋ง์ ๊ณ ๋ คํ์๊ธฐ์ ๊ตฌ์ฑํ ์บ๋น๋ ๋ชจ๋ธ ๋์ ๊ฑฐ๋์ ๊ฒฝํฅ์ ์ผ๋ฐํ ํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ณ ๋ คํ ๋ณ์ ์ด์ธ์๋ ๋ณผํธ
์ ํฉ ๋ฑ ๊ฐ์ฌ๋ํผ๋ฅผ ๊ธฐ๊ธฐ์ ๋ถ์ฐฉํ๋ ๋ค์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ํผ์ ๋๊ป์ ๊ฐ์ ์ ์ ๋ฑ์ ๊ดํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์งํ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ ์ค์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ ์ฉ์
์ํ ์ถํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
๊ฐ์ฌ์ ๊ธ
์ด ์ฑ๊ณผ๋ ๋ถ์ฐ๋ํ๊ต ๊ธฐ๋ณธ์ฐ๊ตฌ์ง์์ฌ์
(2๋
)์ ์ํ์ฌ ์ฐ๊ตฌ๋์์.
References
ABAQUS , (2014), Abaqus Analysis userโs Guide 6.14, Dassault Systems Simulia Corp,
Providence, RI, USA
U.S. NRC , (1987), Verification of seismic Adequacy of Mechanical and Electrical
Equipment in Operating Reactors, Unresolved Safety Issue (USI) A-46, GL87-02
KAERI, (2002), Technical Guide for seismic Fragility Analysis of NPP Structures and
Equipments, TR-2071
KAERI, (2003), Evaluation of High Frequency Ground Motion Effects on the Seismic
Capacity of NPP Equipments, TR-2484
Lee, B.Y., Cho, C.R., Kim, W.J., Jeong, D.G., Shon, J.Y. (2005), Dynamic Analysis
and Structural Safety Evaluation of the Cabinet of a Reactor Safety System, Journal
of the Korean Society of Precision Engineering, 22(12), 131-140.
Lee, G.H., Kim, J.M., Kim, S.Y. (2003), Seismic Retrofitting of Cabinet Structures
in Nuclear Power Plant, EESK, Earthquake Eng, 7(5), 31-37.
Koo, K.Y., Cui, Jintao., Cho, S.G., Kim, D.K (2008), Seismic Response Prediction Method
of Cabinet Structures in a Nuclear Power Plant Using Vibration Tests, EESK, Earthquake
Eng, 12(5), 57-63.
Eem, S.H., Choi, I.K. (2018), Seismic Response Analysis of Nuclear Power Plant Structures
and Equipment due to the Pohang Earthquake, EESK, Earthquake Eng, 22(3), 113-119.
Kim, S.C. (2019), Case Study of Generating the ICRS for Electrical Cabinet in NPP,
Proceedings of EESK Conference 2019, eesk((2019)), 155-156.
Merz , K. L. (1991), Generic Seismic Ruggedness of Power Plants Equipment, Rev. 1,
EPRI NP-5223
Merz , K. L. (1991), Seismic Ruggedness ofใRelays, EPRI NP- 7147
Nie, J., Xu, J., Costantino, C. (2007), P-CARES: probabilistic computer analysis for
rapid evaluation of structures, Division of Fuel, Engineering and Radiological Research,
Office of Nuclear Regulatory Research, US Nuclear Regulatory Commission
Ministry of the Interior and Safety (MOIS), (2017), Common Applications for Seismic
Design, Ministry of the Interior and Safety, written in Korean
Youn, I.R., Kim, C.H., Do, C.G., Jang, W. (2017), A Study on the Structural Performance
of Steel Plate Damper, Journal of Korean Society of Steel Construction, 29(2), 159-167.