์ ์ฑํ
(Seong-Hoon Jeong)
1*
์ฅ์์
(Won-Seok Jang)
2
๋ฐ๋ณ์ฒ
(Byung-Chul Park)
3
-
์ ํ์, ์ธํ๋ํ๊ต ๊ฑด์ถ๊ณตํ๊ณผ ๊ต์
-
์ ํ์, ์ธํ๋ํ๊ต ๊ฑด์ถ๊ณตํ๊ณผ ์ ์์ฐ๊ตฌ์
-
์ ํ์, ํ์ ์์ ๋ถ ์ง์ง๋ฐฉ์ฌ๊ด๋ฆฌ๊ณผ ๊ณผ์ฅ
Copyright ยฉ The Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection
ํค์๋
์ง์ง๊ฐ์๋ ๊ณ์ธก ์์คํ
, ๊ฑด์ถ๋ฌผ ์์ ์ฑ ํ๊ฐ
Key words
Seismic acceleration measurement system, Building safety assessment
1. ์ ๋ก
์ต๊ทผ ๋๋จ๊ถ์ ๊ฐํํ ์ง์ง์ ์ง์ง ๋ฐ์์ผ๋ก ์ธํ ๊ตญ๋ฏผ์ ์๋ช
๏ฝฅ์ฌ์ฐ์์ ํผํด๊ฐ ํฌ๊ฒ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒฝ๊ฐ์ฌ์ ์ฌ์ด์ฃผ์์ผ๋ฉฐ, ๊ตญ๊ฐ ์ฐจ์์ ์ง์ง์ฌํด ๋์ฑ
์ด
ํ์์ ์ด๋ผ๋ ์ ์ ํ์ธ์์ผ ์ฃผ์๋ค. ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์ง์ง ์์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์๊ฒฉํ ๋ด์ง์ค๊ณ์ ๋ณด๊ฐ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ์ ํต์ ์ธ์์ด ๋๋ฆฌ ํผ์ ธ
์์๊ณผ ๋์์ 4์ฐจ ์ฐ์
ํ๋ช
์ผ๋ก ๋ํ๋๋ ์ผ์, ๋ฐ์ดํฐ ํต์ ๋ง ๋ฑ ์ ๋ณด์ฒ๋ฆฌ ๊ธฐ์ ๊ณผ ๊ฑด์ถ๏ฝฅํ ๋ชฉ ๋ฑ ๋ค์ํ ์ฐ์
์ ์ตํฉ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ง์ง ๊ณ์ธก ์์คํ
์ ํ์ฉํ
์ง์ง๋๋น ์ ๋ต์ ํจ์ฉ์ฑ์ด ์๋กญ๊ฒ ๋๋๋๊ณ ์๋ค. ๋ฏธ๊ตญ, ์ผ๋ณธ ๋ฑ ๊ฐ์ง ๊ตญ๊ฐ๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก IT ์ตํฉ ๊ธฐ์ ์ ํ์ฉํด ์ง์ง ๋ฐ์ ์ ์ํฅ์ ์ ์ํ ๋ถ์ํ๊ณ
๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํตํด ํผํด ์ ๊ฐ ๋์ฑ
์ ์๋ฆฝํ ์ ์๋ ์ง์ง๊ฐ์๋ ๊ณ์ธก ์์คํ
์ค์น ๋ฐ ํตํฉ๋ง ๊ตฌ์ถ์ ๋ง์ ํฌ์์ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์๋ค. ๋ฏธ๊ตญ ์ง์ง์กฐ์ฌ๊ตญ(U.S.
Geological Survey; USGS)์ ๋ง์ ์์ ์ง์ง ๊ณ์ธก๋ง์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋๋์ ์ง์ง ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ฅผ ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์คํํ์ฌ ๋ณด์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์ด ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ฅผ
๋ด์ง์ค๊ณ๊ธฐ์ค ์ ๏ฝฅ๊ฐ์ ์ ๊ทผ๊ฑฐ์๋ฃ๋ก ํ์ฉํ๊ณ ์๋ค. ์ผ๋ณธ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ง์งํผํด ์กฐ๊ธฐํ๊ฐ ์์คํ
(Early Estimation System; EES)์ ํตํด
์งํ, ์ง๋ฐ, ๊ฑด์ถ๋ฌผ, ์ธ๊ตฌ ๋ฑ์ ๊ดํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์ค๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ๊ณ ์ง์ง ๋ฐ์ ์ ์ง์ง์ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํผํด๋ฅผ ์์ธกํ๊ณ ์๋ค.
์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์์๋ ์ง์ง์ฌํด๋์ฑ
๋ฒ[๋ํต๋ น๋ น ์ 2136ํธ] ์ 6์กฐ ๋ฐ ์ 7์กฐ, ๊ฐ์ ๋ฒ ์ํ๋ น ์ 5์กฐ, ๊ฐ์ ๋ฒ ์ํ๊ท์น ์ 2์กฐ, ์ 3์กฐ๋ฅผ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก
์ง์ง์ฌํด๋ก ์ธํ ํผํด๋ฅผ ์ ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ฃผ์ ๊ณต๊ณต์์ค๋ฌผ์ ๋ํ ์ง์ง๊ฐ์๋๊ณ์ธก๊ธฐ ์ค์น๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด
์ง์ง๊ฐ์๋๊ณ์ธก๊ธฐ ์ค์น ๋ฐ ์ด์๊ธฐ์ค[์๋ฐฉ๋ฐฉ์ฌ์ฒญ๊ณ ์ ์ 2010-30ํธ]์ด 2010๋
9์์ ์ ์ ๋์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ณ์ธก ์์คํ
์ ์์ค๋ฌผ๋ณ๋ก ์์ง๋๋ ์ง์ง๊ฐ์๋
๊ณ์ธก์๋ฃ๋ฅผ ์ ์ํ ์ฒ๋ฆฌํ์ฌ ์ง๋ฐ๊ณผ ์์ค๋ฌผ์ ๋ํ ์ ๋ขฐ๋ ๋์ ๋ถ์์งํ๋ฅผ ๋์ถํ ์ ์๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๊ธฐ๋ณธ ์์๋ก ํ๋ค. ์ง์ง์ด ๋ฐ์ํ ์งํ ์ง๋ฐ ์ง๋์
ํฌ๊ธฐ์ ์์ค๋ฌผ์ ์์ ์ ๋๊ฐ ์ ๊ตญ/์ง์ญ ๋จ์๋ก ํ์๋๋ GIS๋งต์ ๋์ถ์ ์ง์ง์ฌํด์ ์ํฉ์ ์ฆ๊ฐ์ ์ผ๋ก ํ์
ํ๋ ๋ฐ ๋งค์ฐ ์ ์ฉํ๋ค. ๋๋ถ์ด ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์
ํน์ฑ์ ์ ํฉํ ๋ด์ง์ค๊ณ๊ธฐ์ค์ ์ ๏ฝฅ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์ง์ง๋์ ๋ถํฌ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์๋ต์ ๊ดํ ์๋ฃ ํ๋ณด๊ฐ ํ์์ ์ด๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ณ์ธก๊ฐ๊ณผ
๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋์ ์๋ฃ ์์ง๏ฝฅ๋ณด๊ด๊ณผ ์๋ฃ์ ํ์ฅ์ด ์ฉ์ดํ ๊ณ์ธก์๋ฃ ์ฒ๋ฆฌ ์์คํ
์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํํ๊ณ ์ ํ๋ค.
2. ๋ณธ ๋ก
2.1 ์ง์ง๊ฐ์๋ ๊ณ์ธก์๋ฃ์ ์ฒ๋ฆฌ
2.1.1 ๊ณ์ธก์๋ฃ์ ํ์ ๋ณํ
Fig. 1. Overview of MiniSEED file conversion algorithm
๊ตญ๋ด ๊ณต๊ณต์์ค๋ฌผ์ ์ค์น๋ ์ง์ง๊ฐ์๋ ๊ณ์ธก ์์คํ
์ ใ์ง์ง๊ฐ์๋๊ณ์ธก๊ธฐ ์ค์น ๋ฐ ์ด์๊ธฐ์คใ์ ๋ฐ๋ผ ์ค์น๋์์ผ๋ฉฐ ์ด ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ์ค์น๋ ์์คํ
์ ์ง์ง๊ฐ์๋
๊ณ์ธก ์ ํธ๋ฅผ MiniSEED(Standard for the Exchange of Earthquake Data; -SEED) ํ์์ ํ์ผ๋ก ์ ์ฅํ๋ค.
MiniSEED ํ์ผ์ ์ผ์๋ก๋ถํฐ ์์ง๋ ์๋ฃ๋ฅผ Binary ํ์์ผ๋ก ์์ถํ์ฌ ๋ณด๊ด, ๊ตํํ๊ธฐ ์ํด ์ ์ ๋ ๊ท์ฝ์ผ๋ก ์ด๋ฅผ ๋ถ์์ ํ์ฉํ๊ธฐ ์ํด์๋
(i) Binary ํ์์์ Text(ASCII) ํ์์ผ๋ก์ ๋ณํ, (ii) ์ธก์ ๋ ์ ์๊ฐ(Count)์ ๋ฌผ๋ฆฌ๋(๊ฐ์๋, g)์ผ๋ก ๋ณํ, (iii)
๊ณ์ธก ์ ํธ์ ์์์๊ฐ ๋๊ธฐํ ๊ณผ์ ์ด ํ์ํ๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์ ๊ณ์ธก์๋ฃ ํ์ ๋ณํ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ณ์ธก์๋ฃ์ ๋ณํ ๊ณผ์ ์ ๋ฐ๋ผ
(a) ์์ ๊ณ์ธก์๋ฃ, (b) ์กฐํ์ฉ ๊ณ์ธก์๋ฃ, (c) ๋ถ์์ฉ ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ก ๋ถ๋ฅํ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ (a) ์์ ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ ํ์ฅ์ ์ค์น๋ ๊ธฐ๋ก๊ณ๋ก๋ถํฐ ์์ฑ๋๋
MiniSEED ํ์์ Binary ํ์ผ์ด๋ค. (b) ์กฐํ์ฉ ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ ๊ฐ์๋ ์๊ฐ์ด๋ ฅ์ด Text(ASCII) ํ์์ผ๋ก ์ ์ฅ๋ ํ์ผ๋ก ๊ฐ๋ณ ์ฑ๋์
๋
๋ฆฝ์ ์ผ๋ก ์กฐํํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ค. (c) ๋ถ์์ฉ ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ ํ ์์ค๋ฌผ์์ ๊ณ์ธก๋ ๋ชจ๋ ์ฑ๋์ ๊ณ์ธก์๊ฐ์ ๋๊ธฐํ์ํจ ๊ฐ์๋ ์๊ฐ์ด๋ ฅ์ผ๋ก ์ฑ๋๊ฐ
์ํธ ์๋ต ์ฐจ์ด๋ฅผ ์๊ฐ์ด๋ ฅ์ผ๋ก ๋์ถํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉํ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์์ค๋ฌผ์ ์์ ์ฑ ๋ถ์์ ํ์ฉํ ์ ์๋ค.
๊ณ์ธก์๋ฃ์ ์ ํธ์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ์ํด์ MiniSEED ํ์์ Binaryํ์ผ์ Text ํ์์ผ๋ก ๋ณํํ๋ ์์
์ ์ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ํํ๋ฉฐ, ๊ทธ ์ ์ฐจ๋ Fig. 2์ ๊ฐ์ด ์ ๋ฆฌ๋๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ฐ๋ฐ๋ ์๋ฃํ์ ๋ณํ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์์ ์ง์ง๊ฐ์๋ ๊ณ์ธก์๋ฃ ์ ์ฅ์ ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์๋ ๋ชจ๋ ์๋ฃ ํ์์ ์ง์ํ๋ค. ์ด๋ค ์๋ฃํ์์
๋ฌด์์ถ(ASCII), 32-bit integer, 32-bit float, Steim-1, Steim-2๋ก ๋ค์ฏ ๊ฐ์ง์ด๋ค. MiniSEED ํ์ผ์
๊ฐ์๋ ๊ณ์ธก ์ ์ธก์ ๋ ์ ์๋ณํ์ ๊ธฐ๋ก์ธ Count๊ฐ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์์ด, ์ด๋ฅผ ๊ฐ์๋๋ก ํํํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ฌผ๋ฆฌ๋ ํ์ฐ๊ณ์์ธ Physical factor์
์ ์ฉ์ด ํ์ํ๋ค. Physical factor๋ ๊ธฐ๋ก๊ณ์ Sensitivity(SE)์ ์ผ์์ Response(RE)๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ณ์ฐ๋๋ค(Eq.(1)). ์๋ฅผ ๋ค์ด ๊ธฐ๋ก๊ณ Sensitivity์ ์ผ์ Response๋ฅผ ๊ฐ๊ฐ 1.1921 $\mu V/count$, 0.5102 $V/(m/\sec^{2})$
๋ผ๊ณ ํ๋ค๋ฉด, Physical factor๋ $2.336\times 10^{-4}$์ด๋ฉฐ ์ด ๊ฐ์ ๊ณ์ธก์๋ฃ์ ๋จ์ count์ ๊ณฑํ๋ฉด ๊ฐ์๋ ๋ฌผ๋ฆฌ๋์ธ
gal๋ก ๋ณํ๋๋ค.
Fig. 2. Conversion flowchart from MiniSEED to ASCII
2.1.2 ๋
ธ์ด์ฆ ํํฐ๋ง
Fig. 3. Cut-off Frequency Analysis and Recommended Value
Fig. 3์ PEER strong motion database์ ์ง์ง๊ฐ์๋ ๊ณ์ธก์๋ฃ ์ค์์ ์ต๋์ง๋ฐ ๊ฐ์๋๊ฐ 0.1~0.3g์ด๊ณ Sampling rate๊ฐ
100Hz์ธ ์ง์ง๊ฐ์๋ ๊ณ์ธก์๋ฃ์ ์ฐจ๋จ์ฃผํ์๋ฅผ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ณ์ธก์๋ฃ์ Sampling rate์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐจ๋จ์ฃผํ์ ์ถ์ฒ ๊ฐ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์๋ค. High
Pass Filter์ Low Pass Filter์ ์ฐจ๋จ ์ฃผํ์ ๋ฒ์๊ฐ ๊ฐ๊ฐ 0.1~0.5Hz์ 20~40Hz์ธ ์๋ฃ๊ฐ ์ ์ฒด ๊ณ์ธก์๋ฃ์ 90%์
85%๋ฅผ ์ฐจ์งํ๊ณ ์์์ ์ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก Sampling rate์ ๋ฐ๋ฅธ ํํฐ ์ฐจ๋จ์ฃผํ์๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ์๋ค.
2.1.3 ์์์๊ฐ ๋๊ธฐํ
MiniSEED ํ์์ ํ์ผ ์ค Steim-1,2 ์์ถ๋ฐฉ์์ ์๋ฃ์ ์์ถ๋ฅ ์ ๋์ด๊ธฐ ์ํ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์ํด์ ์ฑ๋๋ณ๋ก ๊ณ์ธก์๋ฃ์ ์์์๊ฐ์ด ๋ค๋ฅด๊ฒ ๊ธฐ๋ก๋
์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ํน์ง์ ๊ฐ๋ณ ์ฑ๋ถ์ ์๊ฐ์ด๋ ฅ์ ์กฐํํ๊ธฐ ์ํ ์ฉ๋๋ก ์ฌ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์์ผ๋ ์ฑ๋ ์ฌ์ด์ ์๋๊ฐ์ ์๊ฐ์ด๋ ฅ์ผ๋ก ํํํด์ผ ํ๋
๊ฒฝ์ฐ์๋ ํด์์ ์ ๋ฐ๋๋ฅผ ๋ฎ์ถ๋ ์์ธ์ด ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์์ค๋ฌผ์ ์์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ๋ถ์๊ณผ์ ์์๋ ๋ชจ๋ ์ฑ๋์ ์์์๊ฐ์ ๋๊ธฐํํ๋ ์์
์ด ์ ํ๋์ด์ผ
ํ๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋์ผํ ๊ฑด์ถ๋ฌผ ๋ด์ ๋ชจ๋ ์ฑ๋ถ์ ๊ณ์ธก๊ฐ์ด ๋์ผํ ์๊ฐ์ ์์ํ๋๋ก ์ ๋ ฌํ๋ ์์์๊ฐ ๋๊ธฐํ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๊ฐ๋ฐ๏ฝฅ์ ์ฉํ์ฌ ์๋ก ๋ค๋ฅธ
์ฑ๋์ ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ค์ ์ํธ ์ฐ๊ณํ์ฌ ์ฌ์ฉํ๋๋ฐ ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋ฐ์ํ์ง ์๋๋ก ํ์๋ค. ์ด ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์ง์ง ์ด๋ฒคํธ์ ์ฑ๋๋ณ ์์๊ณผ ์ข
๋ฃ ์๊ฐ์ด ๋ค๋ฅผ ์ ์๋
๊ณ์ธก์๋ฃ์ ์์๏ฝฅ์ข
๋ฃ ์๊ฐ์ ์ผ์น์ํค๋ ๊ฒ์ผ๋ก Fig. 4์ ๊ทธ ๊ฐ์๊ฐ ํํ๋์ด ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ์์์๊ฐ๊ณผ ์ง์์๊ฐ์ ์ฌ์ฉ์์ ์ํด์ ์ค์ ๋๋ ๊ฒ์ ์์น์ผ๋ก ํ๋ฉฐ(Fig. 4(a)), ์ฌ์ฉ์์ ๊ฐ์
์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์์์๊ฐ์ ๋์ผ ์์ค๋ฌผ์์ ์์ง๋ ๋ชจ๋ ์ฑ๋ถ์ ๊ณ์ธก์๋ฃ ์ค์์ ๊ฐ์ฅ ๋ฆ๊ฒ ๊ธฐ๋ก์ด ์์๋ ์ฑ๋ถ์ ์์์๊ฐ์ผ๋ก ์ค์ ๋๋ค.
์ง์์๊ฐ ๋ํ ์ฌ์ฉ์์ ์ํ ์ค์ ๊ฐ์ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ ์์น์ผ๋ก ํ๋, ๊ฐ์ฅ ๋จผ์ ๊ธฐ๋ก์ด ์ข
๋ฃ๋ ์ฑ๋์ ๊ธฐ๋ก์ข
๋ฃ ์์ ์ ์ฐ์ ํ์ฌ ์ข
๋ฃ์๊ฐ์ผ๋ก ์ค์ ํจ์ผ๋ก์จ
๋์ผ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๋ชจ๋ ๊ณ์ธก ์ฑ๋ถ์ด ํ๋์ ์์๏ฝฅ์ข
๋ฃ ์๊ฐ์ ๊ณตํต์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋๋ก ํ๋ค.
Fig. 4. Overview of Time Synchronization algorithm
2.2 ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์ง์ง ์์ ์ฑ ๋ถ์
2.2.1 ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๋์ ํน์ฑ ๋ถ์
Fig. 5๋ ์ง์ง ์ด๋ฒคํธ ๋ฐ์ ์ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๊ณ์ธก ์์คํ
์ผ๋ก๋ถํฐ ์์งํ ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ฅผ ํ์ฉํด ์ ๋ฌํจ์(Transfer Function; TR)๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์
๊ณ ์ ์ง๋์๋ฅผ ๋์ถํ๋ ๊ฐ๋
์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์๋ค. ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์ตํ์ธต๊ณผ ์ต์์ธต ๊ณ์ธก์ ํธ์ ๋
ธ์ด์ฆ๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ ํ ๊ณ ์ ํธ๋ฆฌ์ ๋ณํ(Fast Fourier Transform;
FFT)์ ์ด์ฉํ์ฌ ์๊ฐ ์์ญ(Time Domain)์ ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ฅผ ์ฃผํ์ ์์ญ(Frequency Domain)์ผ๋ก ๋ณํํ๋ค. Eq.(2)์ ๊ฐ์ด ์ฃผํ์ ์์ญ์ผ๋ก ๋ณํ๋ ์ต์์ธต ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ฅผ ์ตํ์ธต ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ก ๋๋์ด ์ ๋ฌํจ์๋ฅผ ๋์ถํ ์ ์๋ค. ์ด๋ ๊ณ์ฐ๋ ์ ๋ฌํจ์๋ ๊ณ ์ ์ง๋์๋ฅผ ์๋ฏธํ๋
ํผํฌ์ ์ ์ฐพ๊ธฐ ์ด๋ ค์ฐ๋ฏ๋ก 3์ ๊ฐ์ค ํ๊ท ํํฐ๋ฅผ ํตํด ํํํํ์ฌ ์ ๋ฌํจ์์ ํผํฌ์ , ์ฆ ์์ค๋ฌผ์ ๊ณ ์ ์ง๋์๋ฅผ ์ฝ๊ฒ ์ฐพ์ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, $F(\omega)_{{roof}}$์
$F(\omega)_{base}$๋ ๊ฐ๊ฐ ์ต์์ธต๊ณผ ์ตํ์ธต์์ ์ธก์ ๋ ์๊ฐ์ด๋ ฅ ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ฅผ ์ฃผํ์ ์์ญ์ผ๋ก ๋ณํ๋ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ค.
Fig. 5. Overview of Calculate Natural Frequency of buildings
๋นํ์ฑ ๊ฑฐ๋์ผ๋ก ์ธํ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๊ณ ์ ์ง๋์๋ฅผ ํ์ธํ๋ ๊ฒ๋ ์ค์ํ์ง๋ง ๊ฐ์ง์ ์ํด ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๊ณ ์ ์ง๋์ ๋ณํ๋ฅผ ๊ด์ฐฐํ๋ ๊ฒ ๋ํ ์ค์ํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ด์ฐฐ์ด
์ค์ํ ์ด์ ๋ ๊ฐ์ง์ ์ํ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์์์ ๊ฐ์ฑ์ ๋ณํ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ฉฐ ๊ฐ์ฑ์ด ๋ณํํ๋ฉด ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๊ณ ์ ์ง๋์๊ฐ ๋ณํํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๊ณ ์ ์ง๋์ ๋ณํ๋ฅผ
๊ด์ฐฐํ๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๊ฐ๋
์ Fig. 6์์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, 90์ด ๋์ ์ธก์ ๋ ์ตํ์ธต๊ณผ ์ต์์ธต ๊ณ์ธก์๋ฃ์ ๊ฐ์ ์์ญ ๊ธธ์ด์ ์์ญ ์ด๋ ๊ฐ๊ฒฉ์ ์ฌ์ฉ์๊ฐ ๊ฐ๊ฐ 10์ด์ 5์ด๋ก
ํ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ณ์ธก์๋ฃ์ ์ ์ฒด ์๊ฐ๊ธธ์ด 90์ด์์ ๊ฐ์ ์์ญ ๊ธธ์ด 10์ด๋ฅผ ๋บ ๊ฐ์ ์์ญ ์ด๋ ๊ฐ๊ฒฉ 5์ด๋ก ๋๋๋ฉด ๊ณ์ธก์ ์ ๊ฐ์(16๊ฐ)๊ฐ ๊ฒฐ์ ๋๋ค.
์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ง๋์๋ณํ ๊ด์ฐฐ์ ์ 90์ด์ ๊ณ์ธก์๋ฃ ์ค 0~10์ด ์ฌ์ด์ ๊ณ์ธก์๋ฃ์ ์ ๋ฌํจ์๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ณ์ฐ๋๋ฉฐ ๋ ๋ฒ์งธ ์ง๋์๋ณํ ๊ด์ฐฐ์ ์ ์์ญ ์ด๋
๊ฐ๊ฒฉ 5์ด๊ฐ ์ด๋๋ 5~15์ด ์ฌ์ด์ ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ณ์ฐ๋๋ค. ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก 3๋ฒ์งธ์ 16๋ฒ์งธ ์ง๋์๋ณํ ๊ด์ฐฐ์ ์ ๊ฐ๊ฐ 10~20์ด์ 80~90์ด
์ฌ์ด์ ์ธก์ ๋ ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ณ์ฐ๋๋ค.
2.2.2 ์ธต๊ฐ ๋ณ์๋น ์ถ์
์ง์ง๊ฐ์๋ ๊ณ์ธก๊ธฐ๊ฐ ๊ณ์ธก๋์ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๋ชจ๋ ์ธต์ ์ค์น๋์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ณ์ธก๊ฐ์ ์ด์ค์ ๋ถํ์ฌ ๊ฐ ์ธต์ ๋ณ์๋ฅผ ๊ณ์ฐํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ํ์ฌ๋ ์ง์ง๊ฐ์๋
๊ณ์ธก๊ธฐ๊ฐ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๋ชจ๋ ์ธต์ ์ค์น๋์ด ์์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์ผ๋ฐ์ ์ด๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ฐ์๋๊ณ๊ฐ ์ค์น๋ ๊ฑด์ถ๋ฌผ ์ต์์ธต์ ์๋๋ณ์๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์ธต๊ฐ๋ณ์๋ฅผ
์์ธกํ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์ํ๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์๋์ Eq.(3)๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ 1์ฐจ ๋ชจ๋ํ์์ ์ด์ฉํ์ฌ ์ธต๊ฐ๋ณ์๋ฅผ ์ถ์ ํ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ์ฉํ์๋ค. ๊ฐ์๋๊ณ๊ฐ ์ค์น๋ ์ต์์ธต์ ์ต๋ ์๋๋ณ์๊ฐ $u_{\max}$์ผ
๋, ๋ชจ๋ํ์ ๋ฒกํฐ($\phi_{i}$)๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ i์ธต ๋ณ์($\Delta_{i}$)๋ฅผ ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค. ๊ฐ ์ธต์ 1์ฐจ ๋ชจ๋๋ณ์๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์์ธกํ
i์ธต๊ณผ i-1์ธต ์ฌ์ด์ ์ธต๊ฐ๋ณ์๋น($\delta'_{i}$)๋ Eq.(4)์ ๊ฐ์ด ์ ๋ฆฌํ ์ ์๋ค.
Fig. 6. Concept of Observation Algorithm for Natural Frequency Change of Building
Fig. 7. Interstory drift ratio estimated by 1st mode shape
1์ฐจ ๋ชจ๋ํ์์ผ๋ก ์์ธกํ ์ต๋ ์ธต๊ฐ๋ณ์๋น($\delta'_{\\max}$)๋ Eq.(4)์ ๊ณ์ฐ์ ๋ชจ๋ ์ธต์ ๋ํ์ฌ ๋ฐ๋ณตํ์ฌ ๊ทธ ์ค ์ต๋๊ฐ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ๋๋ค(Eq.(5)).
1์ฐจ ๋ชจ๋ํ์์ ๋ฐํ์ผ๋ก ์์ธกํ ์ต๋๋ณ์๋ ๊ณ ์ฐจ๋ชจ๋์ ์ํฅ์ ๋ฐ์ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ์ค์ ์ต๋๋ณ์์ ์ฝ๊ฐ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ด ์ผ๋ฐ์ ์ด๋ค. ์ด๋ฅผ ๋ฐ์ํ๊ธฐ
์ํ์ฌ ๋ชจ๋ํ์์ ์ด์ฉํ์ฌ ์์ธกํ ์ต๋ ์ธต๊ฐ๋ณ์๋น์ ํ๊ท ๊ฐ์ ๋ํ ์ค์ ์ต๋ ์ธต๊ฐ๋ณ์๋น์ ํ๊ท ๊ฐ์ ๋น์จ์ ์ธต๊ฐ๋ณ์๋น ์์ธก ๋ณด์ ๊ณ์(ฮฑ)๋ก ์ ์ํ๋ค.
์ด ๋ณด์ ๊ณ์๋ Fig. 7๊ณผ ๊ฐ์ ์ ํ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ก๋ถํฐ ์ฐ์ ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ RC์กฐ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๊ฒฝ์ฐ 1.05~1.2 ์ ๋์ด๋ค(Jeong and Elnashai, 2007)(12). ๋ฐ๋ผ์ ์ต์ข
์ ์ธ ์ธต๊ฐ๋ณ์๋น ์ถ์ ๊ฐ($\delta_{\max}$)์ Eq.(6)๊ณผ ๊ฐ์ด ํํํ ์ ์๋ค.
2.2.3 ์์ ์ฑ ํ๊ฐ ์งํ
(1) ์ต๋ ์ธต๊ฐ๋ณ์ ๊ธฐ๋ฐ
์๋ฐฉ๋ฐฉ์ฌ์ฒญ ์ฐ๊ตฌ๋ณด๊ณ ์(2009)(13)๋ ์ง์ง๋ ฅ ์ ํญ ์์คํ
๊ณผ ์ต๋ ์ธต๊ฐ๋ณ์๋น์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์ฑ๋ฅ ์์ค์ ๋ช
๊ธฐํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ธต๊ฐ๋ณ์ ๊ธฐ๋ฐ ์์ ์ฑ ๋ถ์ ๊ธฐ์ค์
์ ์ ํ์๋ค(Table 1). ์ง์ง๋ ฅ ์ ํญ ์์คํ
์ด ์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ณจ์กฐ์ธ ๊ฒฝ์ฐ ์ธก์ ๋ ์ฅ์ถ๊ณผ ๋จ์ถ์ ์ต๋ ์ธต๊ฐ๋ณ์๋น๊ฐ ๊ฐ๊ฐ 0.9%์ 1.2%์ผ ๊ฒฝ์ฐ ์ด ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์์ ์ฑ ํ๊ฐ
๊ฒฐ๊ณผ๋ โ์์ โ๊ณผ โ์ ๊ฒํ์โ๋ก ํ์ ๋๋ค.
Fig. 8. Overview of interstory drift ratio estimation tool using acceleration measurement
data
Table 1. Criteria for safety assessment based on Interstory drift ratio
์ง์ง๋ ฅ ์ ํญ ์์คํ
|
์์ ์ฑ ํ๊ฐ ๊ธฐ์ค
|
์์
|
์ ๊ฒํ์
|
์ฒ ๊ณจ ๋ชจ๋ฉํธ ๊ณจ์กฐ
|
0.7% ์ดํ
|
0.7% ์ด๊ณผ
|
์ฒ ๊ณจ ํธ์ฌ ๊ฐ์ ๊ณจ์กฐ
|
0.7% ์ดํ
|
0.7% ์ด๊ณผ
|
์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ณจ์กฐ
|
0.7% ์ดํ
|
0.7% ์ด๊ณผ
|
์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ ๋จ๋ฒฝ
|
0.7% ์ดํ
|
0.7% ์ด๊ณผ
|
(2) ๊ณ ์ ์ง๋์ ๋ณํ์จ ๊ธฐ๋ฐ
๊ณ ์ ์ง๋์๋ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์์์ ํ๋จํ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์งํ ์ค ํ๋๋ก ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์์ ์ ๋๋ ๊ฐ์ฑ์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ผ ์ฐ์ ๋๋ฉฐ Fig. 9๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์์ ์ ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฐ์ฑ ๋ณํ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฐ์ฑ ๋ณํ๋ฅผ ์ง์ ํ์
ํ๋ ๊ฒ์ ์ฝ์ง ์์ผ๋ฏ๋ก ์ง์งํ์ค์ ์ํด ์์์ ๋ฐ์ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์์
์ธก์ ๋ ๊ณ ์ ์ง๋์๋ฅผ ์์์ด ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ ์ ๊ณ ์ ์ง๋์๋ก ๋๋ ๊ฐ์ผ๋ก ์ ์๋ ๊ณ ์ ์ง๋์ ๋ณํ์จ์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ฐ์ฑ์ ๋ณํ๋ฅผ ํ์
ํ๋ค. ์ค์ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์์
์ ๏ฝฅํ ์ง๋ํน์ฑ์ ํ์ธํ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ (Yoon et al., 2009)(14)์์๋ ๋์ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๊ฐ๋ ฅ์คํ ์ ๏ฝฅํ์ ๊ฐ์ฑ ๋ณํ์จ์ด ๋๋ต 66%์ผ ๋ ์์์ด ์ก์์ผ๋ก ๊ด์ฐฐ๋์๋ค. ๊ฐ์ฑ ๋ณํ์จ์ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์์ ํ์ ์ธก์ ๋ ๊ฐ์ฑ์
์์ ์ ์ ์ธก์ ๋ ๊ฐ์ฑ์ผ๋ก ๋๋ ๊ฐ์ด๋ฉฐ ์ด๋์ ๊ณ ์ ์ง๋์ ๋ณํ์จ์ ๋๋ต 20%์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ง์งํ์ค์ ์ํ ์์ ์ฑ ํ๊ฐ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๊ณ ์ ์ง๋์
๋ณํ์จ์ 20%๋ก ์ค์ ํ๋ ๊ฒ์ ํ๋นํ๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ค.
(3) ์ค๊ณ๊ฐ์๋ ์ด๊ณผ์จ ๊ธฐ๋ฐ
๊ฑด์ถ๋ฌผ ๋ด์ง์ค๊ณ ์ ์ง๋ฐ ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ์ค๊ณ๊ฐ์๋๋ฅผ ๋ค๋ฅด๊ฒ ์ ์ฉํ๋๋ฐ ์ด๋ ์ง์งํ ์ฆํญํ์ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฐ์ฝ์ง๋ฐ ์์ ๊ฑด์ค๋ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์๋ฐ
์์ ์ธ์์ง ๊ฑด์ถ๋ฌผ๋ณด๋ค ์ง๋ฐ์์ ํฌ๊ฒ ์ฆํญ๋ ์ง์งํ์ค์ ์ํด ํฌ๊ฒ ํ๋ค๋ฆฌ๋ฉฐ ๋ ํฐ ํก๋ ฅ์ ์ ํญํด์ผ ํ๋ค. ์ง์งํ์ค์ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์์ค๊ณผ ์ง์ง๊ฐ์๋๋ฅผ ๊ณฑํ์ฌ
๊ณ์ฐ๋๋ฏ๋ก ์ง์ง๊ฐ์๋๋ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ํผํด๋ฅผ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ์ค์ํ ์งํ๊ฐ ๋๋ค. ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์ตํ์ธต์ ์ค์น๋ ์ง์ง๊ฐ์๋ ๊ณ์ธก๊ธฐ๋ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๋ฐ๋ผ์ 1์ธต ํน์ ์งํ์ธต์
์ค์น๋์ด์์ง๋ง ์ตํ์ธต์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ค์น์ธต์๊ฐ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๋ฐ๋ผ ์ ๊ฐ๊ฐ์ด๋ค. ๋ํ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์ข
๋ฅ์ ๋ฐ๋ผ ๋ฐ์์์ ๊ณ์ ๋ฐ ์ค๊ณ๋ฐ๋ฉด์ ๋จ๋ ฅ์ด ๋ฌ๋ผ์ง๋ฏ๋ก ์ด๋ฅผ ํตํด
์ ๊ตญ์ ์ผ๋ก ๋ค์ํ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์์ ์ฑ ํ๊ฐ ๋ฐ ๋น๊ต๊ฐ ์ด๋ ค์ด ์ค์ ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ทผ์ฌ์ ์ผ๋ก ์์ ์ฅ(์ง๋ฐ)์ ์ค๊ณ๊ฐ์๋๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ด ๊ตฌ์ถ๋ ์ง๋ฐ์
์ค๊ณ ์ต๋์ง๋ฐ๊ฐ์๋(Peak Ground Acceleration; PGA) ๋๋น ์ค์ ๋ฐ์ํ ์ง์ง์ ์ํด ๊ณ์ธก๋ ์์ ์ฅ ์ํ๋ฐฉํฅ ์ต๋๊ฐ์๋์ ์ด๊ณผ์จ์
๊ฒํ ํ์ฌ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ํ์ฉํ๊ณ ์ ํ๋ค. ์ค๊ณ๊ฐ์๋ ์ด๊ณผ์จ์ ๊ฑด์ถ๋ฌผ ์ธ๊ทผ ์์ ์ฅ์์ ๊ณ์ธกํ ์ต๋์ง๋ฐ๊ฐ์๋์ ๊ฐ์ด ๊ฑด์ถ๊ตฌ์กฐ์ค๊ณ๊ธฐ์ค์ ๋ช
๊ธฐ๋
์ค๊ณ์ง๋ฐ๊ฐ์๋๋ฅผ ์ผ๋ง๋ ์ด๊ณผํ๋์ง์ ๋ํ ๊ฐ์ผ๋ก ์ต๋์ง๋ฐ๊ฐ์๋๊ฐ ์ค๊ณ์ง๋ฐ๊ฐ์๋๋ณด๋ค ์์ผ๋ฉด ์์ ํ๋ค. ์ค๊ณ์ง๋ฐ๊ฐ์๋๋ ๊ฑด์ถ๊ตฌ์กฐ์ค๊ณ๊ธฐ์ค์ ๋ช
๊ธฐ๋ ์ง์ญ๊ณ์
(์ง์ญ 1: 0.22, ์ง์ญ 2: 0.14)๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ณ์ฐ๋๋ค.
Fig. 9. Stiffness change of buildings with the increase of lateral displacement
2.3 ํ
์คํธ๋ฒ ๋ ์ ์ฉ
2.3.1 ํ
์คํธ๋ฒ ๋ ๊ฐ์
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ์ธํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ธํ๋ํ๊ต 60์ฃผ๋
๊ธฐ๋
๊ด์ ๓ฐก์ง์ง๊ฐ์๋๊ณ์ธก๊ธฐ ์ค์น ๋ฐ ์ด์๊ธฐ์ค๓ฐก์ ๋ฐ๋ฅธ ์ง์ง๊ฐ์๋ ๊ณ์ธก ์์คํ
ํ
์คํธ๋ฒ ๋๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ์๋ค.
ํด๋น ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์ง์ 15์ธต, ์งํ 1์ธต ๊ท๋ชจ๋ก, ์์ ํ ์ด์ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ 10์ธต์ ์ด๊ณผํ๋ ๊ฑด์ถ๋ฌผ๋ก ๋ณด์ ์ค๊ฐ์ธต ๊ฐ์๋ ์ผ์๋ฅผ ์ค์นํ์์ผ๋ฉฐ, 5์ธต์
๊ธฐ์ค ํ๋ฉด ๋ณํ๋ก ์ธํ ์์ง ๋น์ ํ์ ๊ณ์ธกํ๊ณ ์ ์ค๊ฐ์ธต(4์ธต ์ฒ์ฅ๋ถ) ๋จ๋ถ์ 1์ถ ์ผ์๋ฅผ ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ค์นํ์๋ค. ๊ทธ ๊ฐ์์ ์ค์น ์์น ๋ฐ ์ผ์ ์ข
๋ฅ๋
Fig. 10 ๋ฐ Table 2์ ๊ฐ๋ค.
2.3.2 Title
Fig. 10. Overview of seismic acceleration measurement system
(1) ์ง์ง ์ด๋ฒคํธ ๊ฐ์
ํ
์คํธ๋ฒ ๋ ์ด์ ๊ธฐ๊ฐ ์ค ๊ฐ์ฅ ํฐ ์๋ต๊ฐ์๋๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ ์ง์ง์ 2020๋
5์ 11์ผ 19์ 45๋ถ 06์ด(KST)์ ๋ถํ ๊ฐ์๋ ํ๊ฐ ๋ถ๋ถ์์ชฝ 32km
์ง์ญ์์ ๋ฐ์ํ ๊ท๋ชจ 3.8(ยฑ0.2)์ ์์ฐ ์ง์ง์ผ๋ก ์ธ์ฒ์ง์ญ์์ ์ต๋ ์ง๋ II ์๋น์ ์ง๋์ด ๊ณ์ธก๋ ์ง์ง์ด๋ค. Fig. 11์ ํด๋น ์ง์ง์ ์ง์๊ณผ ๊ณ๊ธฐ ์ง๋๋ฅผ ๊ทธ๋ฆผ์ผ๋ก ํํํ ๊ฒ์ด๋ค(KMA, 2020)(15).
Table 2. Install location and type of seismic acceleration measurement system
์ ํ
|
์ง์ง๊ฐ์๋
๊ณ์ธก ์ผ์
|
์ง์ง๊ฐ์๋
๊ธฐ๋ก๊ณ
|
ํต์ ๊ธฐ๊ธฐ ๋ฐ ๋ถ๋์ค๋น
|
๊ฐ์
|
5๊ฐ
|
2๊ฐ
|
|
์์น
|
- ์ตํ์ธต (B1F) 1๊ฐ(3์ถ)
- ์ค๊ฐ์ธต (5F) 1๊ฐ(3์ถ)
- ์ค๊ฐ์ธต (4F) 1๊ฐ(1์ถ)
- ์ต์์ธต (15F) 2๊ฐ(3, 1์ถ)
|
์ค๊ฐ์ธต
(5F) 2๊ฐ
|
- GPS: ์ฅ์์ธต (16F) 2์
- ์๋ฒ: ์ค๊ฐ์ธต (5F) 1์
|
Fig. 11. Overview of Earthquake Event on May 11th, 2020
Fig. 12. Response Time History of Earthquake Event
Fig. 13. Transfer Function of test-bed building
(2) ์ง์ง ๊ณ์ธก์๋ฃ
ํ
์คํธ๋ฒ ๋ ์ด์์ ํตํด ๋์ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์์ ์ค์ ๊ณ์ธก๋ ์๋ต๊ฐ์๋๋ Fig. 12์ ๊ฐ๋ค.
์ง์ง ์ด๋ฒคํธ ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ฅผ ํ์ฉํด ๋ถ์๋ ํ
์คํธ๋ฒ ๋ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๊ณ ์ ์ง๋์๋ ์ฅ์ถ(X) ๋ฐฉํฅ 1.18Hz, ๋จ์ถ(Y) ๋ฐฉํฅ 0.76Hz๋ก ์ธก์ ๋์์ผ๋ฉฐ ์ ๋ฌํจ์์
๊ฐํ์ Fig. 13๊ณผ ๊ฐ๋ค.
๊ฑด์ถ๋ฌผ ์ต์์ธต-์ตํ์ธต ์ฌ์ด์ ์๋๋ณ์์ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๊ธฐ๋ณธ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ๋์ถํ ์ธต๊ฐ๋ณ์๋น ์๊ฐ์ด๋ ฅ์ Fig. 14์ ๊ฐ๋ค.
3. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๓ฐก์ง์ง๊ฐ์๋๊ณ์ธก๊ธฐ ์ค์น ๋ฐ ์ด์๊ธฐ์ค๓ฐก์ ๋ฐ๋ผ ์ค์น๋ ์ง์ง๊ฐ์๋ ๊ณ์ธก ์์คํ
์ ํตํด ์ง์ง ๋ฐ์ ์ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์์ ๊ณ์ธก๋ ์ง์ง ์ด๋ฒคํธ ์๋ฃ๋ฅผ
ํ์ฉํ์ฌ ์ง์ง๋์ ํน์ฑ๊ณผ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์์ ์ฑ์ ๊ดํ ๋ถ์์งํ๋ฅผ ๋์ถํ๊ณ ์ง์ง์ ์ํฅ์ ๋ถ์ํ ์ ์๋ ์์คํ
์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค. ๋ํ, ๊ณ์ธก์๋ฃ๋ฅผ ์ฒด๊ณ์ ์ผ๋ก
๊ด๋ฆฌํ๊ณ ๊ณ์ธก ์ ํธ์ ์ค๋ฅ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์ ๊ฒํ๊ธฐ ์ํ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์ ์ํ์๋ค.
1. MiniSEED ํ์์ผ๋ก ์์ถ๋ Binary ํ์ผ์ ๊ฑด์ถ๋ฌผ ์์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ํ์ฉํ ์ ์๋ ํ์์ผ๋ก ๋ณํํ ์ ์๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ๊ณผ ํจ๊ป ๋ถ์์ ์ ํ์ฑ์
๋์ด๊ธฐ ์ํ ๋ฐ์ดํฐ ์ฒ๋ฆฌ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค. ์ด๋ ๊ณผ๊ฑฐ ์๋ฃ ๊ตํ์ ํจ์จ์ฑ์ ๋์ด๊ธฐ ์ํด ๊ณ ์๋ MiniSEED ํ์์ ํ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๊ณ ๊ฑด์ถ๋ฌผ
์์ ์ฑ ํ๊ฐ์ ์ ํ์ฑ์ ํ๋ณดํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
2. ์ง์ง ์ด๋ฒคํธ ๊ณ์ธก์๋ฃ์ ํฌํจ๋ ๊ฑด์ถ๋ฌผ ์๋ต ๊ฐ์๋ ์๊ฐ์ด๋ ฅ์ ๋ถ์ํ์ฌ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ๋์ ๏ฝฅ์ ์ ํน์ฑ์ ํ์
ํ๊ณ , ์์ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํ ์ ์๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ๊ณผ
ํ๋จ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ฅผ ํตํด ์ง์ง์ฌํด ์ํฉ์์ ์ฌ๋ ๋์์ ๋ฐฉํฅ๊ณผ ์ฐ์ ์์ ํ๋จ์ ์ํ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ง์์๋ฃ๋ก ํ์ฉํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
Fig. 14. Interstory Drift Ratio Time History of test-bed building
3. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ์ ์ํ ๊ฑด์ถ๋ฌผ ๊ธด๊ธ ์์ ์ฑ ํ๊ฐ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๋ฐ๋ผ ํด๋น ์ง์ง์ ๋ํ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์์ ์ฑ์ ํ๊ฐํ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ชจ๋ ํญ๋ชฉ์์ โ์์ โ์ผ๋ก ํ์ ๋์๋ค.
์ง์ง์ ๊ท๋ชจ ๋ฐ ๊ฑฐ๋ฆฌ์ ๋น์ถ์ด ๋ณผ ๋ ๋
ผ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ํฉ๋นํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
4. ์์ ํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํตํด ์ ๊ตญ์ ๊ณต๊ณต ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์ค์น๋์ด ์๋ ์ง์ง๊ฐ์๋ ๊ณ์ธก ์์คํ
์ ์ด์ ํจ์จ์ฑ์ ๊ฐ์ ํ๊ณ ํ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ถ์์ ํตํด ๋ด์ง์ค๊ณ๊ธฐ์ค
์ฌ๏ฝฅ๊ฐ์ ์ ์ํ ๊ทผ๊ฑฐ์๋ฃ๋ก ํ์ฉํ ์ ์๋ค.
๊ฐ์ฌ์ ๊ธ
์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ํ์ ์์ ๋ถ ๊ทนํ์ฌ๋๋์ ๊ธฐ๋ฐ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ฌ์
์ ์ง์์ ๋ฐ์ ์ํ๋ ์ฐ๊ตฌ์(2020-MOIS31-013).
References
Korea Institute of Geoscience Mineral Resources, (2000), Construction and Operation
of Earthquake Research Stations, KR-00-(T)-07 (in korean)
G. W. Housner, (1941), An Investigation of the Effects of Earthquakes on Buildings,
Ph D Thesis California Institute of Technology Pasadena California
Bulletin of the Seismological Society of America, (1986), Earthquake Engineering.
Part III. A Two-Dimensional Study of Site Effects in the San Fernando Valley, 76(6),
1801-1812.
Korea Construction Standards Center, (2018), Korean Design Standard : General Seismic
Design(KDS 17 10 00 :2018)
Goel, R. K (2003), Evaluation of Nonlinear Static Procedures using Strong-Motion Records
of Buildings, Department of Civil & Environmental Engineering California Polytechnic
State University, 15
IRIS, (2014), SEED Reference Manual, SEED Format version 2.4.
NDMI (National Disaster Management Research Institute), (2013), โDevelopment of the
Advanced Seismic Acceleration Analysis and Management System", 11-1312184-00007-01
(in Korean)
NDMI (National Disaster Management Research Institute), (2013), โDevelopment of Comprehensive
Management and Information Service System for Seismic Acceleration Response Signal
of Public Buildingsโ, 11-1312184-00039-01 (in Korean)
NDMI (National Disaster Management Research Institute), (2012), โEmergency Integrity
Assessment Program for a Building using Structural Seismic Response", 11-1311526-000069-01
(in Korean)
D. M. Boore, , J. J. Bommer, (2005), Processing of Strong-Motion Accelerograms: Need
Options and Consequences, Soil Dynamics and Earthquake Engineering, 25(2), 93-115.
US Geological Survey, California Geological Survey, CESMD, Center for Engineering
Strong Motion Data, http://www.strongmotioncenter.org/
Jeong, S.-H., Elnashai, A. S. (2007), Probabilistic Fragility Analysis Parameterized
by Fundamental Response Quantities, Engineering Structures, 29(6), 1238-1251.
Korea National Emergency Management Agency, (2009), Development of the Seismic Fragiligy
Function for Domestic Buildings, in Korean
Yoon, S.-W. , Park, Y., Ji, J.-H. , Lim, J.-H. , Jang, D.-W. (2009), Vibration Characteristics
of a Three-Story Reinforced Concrete Building Before and After Damage, Journal of
the Korean Association for Spatial Structures, 9(3), 59-66.
Korea Meteorological Administraion, (2020), Domestic Earthquake List, https://www.weather.go.kr/weather/earthquake
_volcano/domesticlist.jsp, (Accessed : 11/16/2020)