๊น๋ฏผ์ค
(Min-Jun Kim)
1
์ด๋ฒ์
(Bum-Sik Lee)
2
๊น๊ธธํฌ
(Kil-Hee Kim)
3โ
-
์ ํ์,LHํ ์ง์ฃผํ์ฐ๊ตฌ์ ์ฑ
์์ฐ๊ตฌ์
-
์ ํ์,LHํ ์ง์ฃผํ์ฐ๊ตฌ์ ์ฐ๊ตฌ์์
-
์ ํ์,๊ณต์ฃผ๋ํ๊ต ๊ฑด์ถ๊ณตํ๊ณผ & ๋์์ตํฉ์์คํ
๊ณตํ๊ณผ
Copyright ยฉ The Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection
ํค์๋
์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ณด, ์ ๊ณต, ์ ๊ณต ๋ณด๊ฐ๊ทผ, ์ ๋จ์ฑ๋ฅ, ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ
Key words
RC beams, Web openings, Web opening reinforcement, Shear performance, Energy dissipation
1. ์ ๋ก
์ธ๊ตฌ์ฌํ๊ตฌ์กฐ์ ๋ณํ ๋ฐ ์ฌ์ฉ์์ ์๊ตฌ์ ๋ฐ๋ผ ๊ธฐ๋ฅ-๋ณด(์ดํ ๋ผ๋ฉ)๊ตฌ์กฐ ๊ณต๋์ฃผํ์ ํ์์ฑ์ด ๋๋๋๊ณ ์๋ค. ๋ผ๋ฉ ๊ตฌ์กฐ ๊ณต๋์ฃผํ์ ๊ธฐ์กด ๋ฒฝ์๊ตฌ์กฐ ๊ณต๋์ฃผํ์
๋นํ์ฌ ๊ฐ๋ณ์ฑ๊ณผ ์ฅ์๋ช
ํ ๋ฑ์ ์ ๋ฆฌํ ์ฅ์ ์ด ์์ผ๋, ์ธต๊ณ ๊ฐ ๋์์ง๋ ๋จ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋จ์ ์ ๊ทน๋ณตํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ผ๋ฉ๊ตฌ์กฐ ๊ณต๋์ฃผํ์ ์ธต๊ณ ๋ฅผ ์ ๊ฐํ๋ฉด์๋
๊ฒฝ์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ ์ ์๋ ์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ(์ดํ RC) ์ ๊ณต๋ณด์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ค์ ์งํ๋์ด ์๋ค(Nasser et al., 1967; Mansur 1983; Mansur et al., 1984; Lee 2015; Kim et al., 2021).
๋ผ๋ฉ๊ตฌ์กฐ ๊ณต๋์ฃผํ์ ๋ณด์ ์ํ์ผ๋ก ์ ๊ณต์ ๋ฐฐ์นํ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ธฐ๊ณ์ค๋น ๋ฐฐ๊ด์ ์ฒ์ ๋ง๊ฐ ๋ด๋ถ์ ๊ดํต์์ผ ์ธต๊ณ ํ๋ณด์ ์ฃผํ๊ณํ ์ธก๋ฉด์์์ ์ตํต์ฑ์ ์ ๊ณ ํ
์ ์๋ค. ํนํ, ์ธต๊ณ ์ ๊ฐ์ ๊ณต๋์ฃผํ์ ๊ฒฝ์ ์ ์ธ ์ค๊ณ ์ ๋ ๋ฐ ์์ค ๊ฐ์๋ก ์ด์ด์ ธ ๋ด์ง์ค๊ณ ์ ์ ๋ฆฌํ๋ค.
RC ๋ณด์ ์ ๊ณต์ ๋ฐฐ์นํ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๊ณต ์ฃผ๋ณ์ ์๋ ฅ์ด ์ง์ค๋์ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ฉฐ, ๋จ๋ฉด์์ค์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์ค์ ํ ๋ฐ ์ฒ์ง์ด ์ฆ๊ฐํ์ฌ ์ฌ์ฉ์ฑ ์ธก๋ฉด์์
๋ฌธ์ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฌธ์ ์ ๋ณด์์ ์ํ์ฌ ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ RC ์ ๊ณต๋ณด์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํฌ๊ฒ 2๊ฐ์ง๋ก ์งํํ์๋ค.
์ฒซ์งธ๋ก ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์์ธ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ์ด๋ค. RC ๋ณด์ ๋ฐฐ์น๋ ์ ๊ณต ์ฃผ์์ ์ ๋จ๊ท ์ด์ ์ ์ดํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ถ๊ฐ๋ก ๋ฐฐ์นํ๊ฑฐ๋ ๋๊ฐ์ฒ ๊ทผ์ ๋ฐฐ์นํ๋
๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์งํํ์๋ค(Mansur 1988; Mansur et al., 2006).
๋ ๋ฒ์งธ๋ ์ ๊ณต์ ๋ณ์ ๋ฐ ํด์์ ์ฐ๊ตฌ์ด๋ค. RC ๋ณด์ ๋ฐฐ์น๋๋ ์ ๊ณต์ ํฌ๊ธฐ์ ํ์, ์ฌ๋ฃ์ ๊ฐ๋, ์ ๋จ๊ฒฝ๊ฐ๋น, ํ์ค ํจํด, ๋ณด ๋จ๋ฉด์ ๋น๋์นญ์ฑ ๋ฑ์
๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์งํ๋์ด ์๋ค(Hasnat and Aktanizzamam 1987; Tian et al., 1995; and Rishi, 2000; Torunbalci, 2000; Yang et al., 2006; Campione and Minafo 2012; Aykac et al., 2013).
๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๋ฏธ๊ตญ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ค๊ณ ๊ธฐ์ค(American Concrete Institute 2019)์ ๊ธฐ์กด RC ๋ณด์ ์ ๋จ๊ฐ๋ ์์ ์ ๊ณต์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ฐ์๋๋ ๋จ๋ฉด์์ค์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ณด์ ์ ํจ๊น์ด ($d$)๋ฅผ $d-d_{o}$๋ก ๋์ฒดํ ์ ๋จ๊ฐ๋ ์์ธก์์
์ ์ํ๊ณ ์๋ค.
์ผ๋ณธ ๊ฑด์ถํํ๋ 1980๋
๋ ์ ๊ณต ๋ณด ์์ํ์ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก RC ์ ๊ณต๋ณด ์ ๋จ๊ฐ๋ ์์ธก์์ ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ผ๋ณธ์ ๊ฑด์ถํํ ์ ์์(Architectural Institute of Japan 2010)์ ์ ๋จ์ฒ ๊ทผ์ ๊ธฐ์ฌ๋ถ๊ณผ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๊ธฐ์ฌ๋ถ์ ํธ๋ฌ์ค ๊ธฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๊ณต์ ์ต๋ ํฌ๊ธฐ๋ ๋ณด๊ฐ์ ์ถฉ๋ถํ ํ๋๋ผ๋ ๋ณด์ ์ ํจ๋์ด($d$)์
1/3์ ์ด๊ณผํ์ง ๋ชปํ๋๋ก ๊ท์ ํ๊ณ ์๋ค.
Kim et al.(2018)์ ๊ธฐ์กด RC ์ ๊ณต ๋ณด์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ณด์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ผ๋ฐ ๋ ์ฒ ๊ทผ์ ๋นํ์ฌ ์๊ณต์ฑ์ ํ๋ณดํ ๋ง๋ฆ๋ชจ๊ผด ๋์ ํํ์ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์งํํ์์ผ๋ฉฐ,
์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ ๊ณต์ฃผ๋ณ์ ๊ท ์ด์ ์ด๋ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ํ์์ ๊ด๊ณ๊ฐ ์์์ ๋ฐํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ง๋ฆ๋ชจ๊ผด ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋ณด ๋ด๋ถ๊น์ง ๋์ ํ์์ผ๋ก ๋์ด ์์ด ๋จ๋ฉดํ์์ด
๋ถ์ฐ์์ด๊ฑฐ๋ ๋ค๋์ ์ฒ ๊ทผ์ด ๋ฐฐ๊ทผ๋๋ ๊ตฌ๊ฐ์์๋ ์๊ณต์ฑ์ด ์ ํ๋ ์ฐ๋ ค๊ฐ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์, ์ด ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋์ ํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋นํ์ฌ ์๊ณต์ฑ์ ํธ๋ฆฌ์ฑ์ ๋์ด๊ณ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ ๋จ์ ํญ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋๋ก ์ฌ๊ฐํ๊ณผ ํ๊ฐํ์ด ์ค์ฒฉ๋ ํํ์ ๋ ์ฒ ๊ทผ ํ์์
๋์ ํ ๋ฐฐ๊ทผ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ณ ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ์ ์ฉํ RC ์ ๊ณต ๋ณด์ ์ ๋จ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ์๋ค.
2. ์คํ๊ณํ
2.1 ์ฌ์ฉ์ฌ๋ฃ
์ด ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ ๊ณต ๋ฐ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์์ธ์ ๋ฐ๋ผ ์ด 4์ฒด์ RC ๋ณด ๋ถ์ฌ ์คํ์ฒด๋ฅผ ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ, Table 1๊ณผ ๊ฐ์ด ์ฌ์ฉ๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋๋ 24 MPa์ด๋ค. ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์์ถ๊ฐ๋ ์ํ์ KS F2405์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ ์ํํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ํ๊ท 21.0MPa์
๋ํ๋ด์๋ค. Table 2์ ๊ฐ์ด ์คํ์ฒด์ ์ฃผ์ฒ ๊ทผ์ D25๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ผ๋ก D10, ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋ชจ๋ $\phi$6์ ์ฌ์ฉํ์๋ค.
Table 1 Properties of concrete mix design
$f'_{c}$
(MPa)
|
$G_{\max}$
(mm)
|
W/C
(%)
|
s/a
(%)
|
Unit weight ($kg/cm^{3}$)
|
Slump
(mm)
|
W
|
C
|
S
|
G
|
AD
|
24
|
25
|
49.7
|
48.5
|
82
|
214
|
872
|
936
|
69.3
|
120
|
$f'_{c}$: Compressive of concrete, $G_{\max}$: Maximum size of aggregate , W/C: water/cement
ratio, s/a: Fine aggregate ratio, AD : Admixture
Table 2 Mechanical properties of reinforcements
Reinforcement
|
Diameter
|
Yield strength
(MPa)
|
Tensile strength
(MPa)
|
Yield strain
|
Elastic modulus
(GPa)
|
Note
|
Web opening
|
$\phi$6
|
300
|
327
|
0.0015
|
200
|
Round reinforcement
|
Shear
|
D10
|
540
|
636
|
0.0027
|
200
|
Deformed reinforcement
|
Longitudinal
|
D25
|
610
|
749
|
0.0031
|
197
|
2.2 ์คํ์ฒด ๊ณํ
Table 2 ๋ฐ Fig. 1๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ชจ๋ ์คํ์ฒด๋ โ
ํ์์ผ๋ก ์คํ ๊ตฌ๊ฐ์ ๊ธธ์ด 2,000 mm, ํญ(b) 300 mm, ๊น์ด(D) 375 mm๋ก ๊ณํํ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๋จ๊ฒฝ๊ฐ๋น(a/D)๋
3.08์ด๋ค. ์๋จ๋ถ ์คํฐ๋ธ๋ ์คํ์ฒด์ ๊ฐ๋ ฅ์ฅ์น๋ฅผ ์ฐ๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ณํํ์๋ค.
์คํ๊ตฌ๊ฐ์ ๋ฐฐ์นํ ์ ๊ณต์ ์ง๊ฒฝ($\phi$)์ ๋ณด ๋จ๋ฉด์ ๊น์ด(D)์ 1/3(D/3=125 mm)์ด๋ค. ์คํ์ฒด๋ ํจ ํญ๋ณต์ด์ ์ ์ ๋จํ๊ดด๋ฅผ ์ ํํ๊ณ ์
D25์ ์ฃผ์ฒ ๊ทผ์ ์์ถ์ธก๊ณผ ์ธ์ฅ์ธก์ 4๋์ฉ ์ด 8๋๋ฅผ ๋ฐฐ๊ทผํ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๊ฐ๊ฒฉ์ 150 mm์ด๋ค. ์ฌ์ฉ๋ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ Fig. 1(a)์ ๊ฐ์ด ๊ธฐ์กด์ ๋๋ฆฌ ์ฌ์ฉ๋๋ X์ ํํ(์ดํ Bandํ)์ Fig. 1(b)์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ ํ๊ฐ๊ณผ ์ฌ๊ฐ์ ํ์์ด ํผ์ฉ๋ ๋์ ํ(์ดํ ๋์ ํ)์ด๋ค.
Fig. 1 Details of specimens (Unit:mm)
2.3 ๊ฐ๋ ฅ ๋ฐ ๊ณ์ธก ๋ฐฉ๋ฒ
์ ๊ณต์ผ๋ก ์ธํ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋จ๋ฉด์์ค์ RC ๋ถ์ฌ์ ๋ด๋ ฅ์ ํฐ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ฏ๋ก, ์ด ์ฐ๊ตฌ์์๋ Fig. 2(a)์ ๊ฐ์ด ์คํ์ฒด์ ์ญ๋์นญ ๋ชจ๋ฉํธ๋ฅผ ๊ฐ๋ ฅํ์ฌ RC ๋ถ์ฌ์ ๋ถ๋ฆฌํ ์ง์งํ์ค์ ๋ชจ์ฌํ์๋ค. ๊ฐ๋ ฅํ๋ ์ ์๋ถ์ ์์นํ ์์ธ์์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์คํ์ฒด๋ฅผ ๊ณ ์ ํ๊ณ
ํกํ์ค์ 1,000 kN ์ฉ๋์ ์์ธ์์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ฐ๋ ฅํ์๋ค. ๊ฐ๋ ฅํ๋ ์ ์์ชฝ ์์ ์ค์น๋ ์ํ์ ์ง์ฅ์น๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์คํ๊ตฌ๊ฐ์ ์ญ๋์นญ ๋ชจ๋ฉํธ์ ์ผ์ ํ
์ ๋จ๋ ฅ์ด ์์ฉํ๋๋ก ํ์๋ค.
ํกํ์ค์ ๋ณ์์ ์ด๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ Fig. 2(b)์ ๊ฐ์ด ๋งค ํ์ค ๋จ๊ณ๋ณ๋ก 2์ฌ์ดํด์ฉ ๊ฐ๋ ฅํ์๋ค. ์คํ์ ์ต๋ ๋ด๋ ฅ์ ์ฝ 85% ์ดํ๋ก ํ์ค์ด ์ ํ๋ ๋๊น์ง ์ง์ํ์๋ค.
์คํ์ฒด์ ํก๋ฐฉํฅ ๋ณ์๋ Fig. 2(c)์ ๊ฐ์ด 300 mm ์ฉ๋์ ๋ณ์๋ณํ๊ธฐ(LVDT)๋ฅผ 2๋๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ธก์ ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ธก์ ๋ ์คํ์ฒด์ ํก๋ณ์๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ (1)๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ถ์ฌ๋ณํ๊ฐ์ ์ฐ์ ํ์๋ค.
์ด ์ฐ๊ตฌ์์๋ Fig. 1๊ณผ ๊ฐ์ด ์คํ์ฒด ์ฒ ๊ทผ์ ๋ณํ๋ฅ ์ ์์๋ณด๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ฃผ์ฒ ๊ทผ๊ณผ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๊ฒ์ด์ง๋ฅผ ๋ถ์ฐฉํ์๋ค. ์ฃผ์ฒ ๊ทผ์ ์ ๋จ์ํ๊ตฌ๊ฐ ๋ฐ ์คํ๊ตฌ๊ฐ์
์ค์๋ถ์ ๋ถ์ฐฉํ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ ๋จ ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ค์์ ์ ๊ฒ์ด์ง๋ฅผ ๋ถ์ฐฉํ์๋ค. ๊ธฐ์กด Bandํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋๊ฐ๋ถ ์๋ถ์ ํ๋ถ์ ๊ฒ์ด์ง๋ฅผ ๋ถ์ฐฉํ์์ผ๋ฉฐ,
์ ์ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ํ๊ฐ๊ณผ ์ฌ๊ฐ ๋ถ๋ถ์ ๊ฐ๊ฐ ๊ฒ์ด์ง๋ฅผ ๋ถ์ฐฉํ์๋ค.
Fig. 2 Test setup of specimens
2.4 ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ ์์ธ
Fig. 1์ ๋ํ๋ธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์๋ ๋์ ํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ํ๊ฐ๊ณผ ์ฌ๊ฐ์ด ์ผ์ฒดํ๋ ๋ ์ฒ ๊ทผ ํ์์ผ๋ก ๊ธฐ์กด Band ํ์์ ๋นํ์ฌ ์๊ณต์ด ๊ฐํธํ ์ฅ์ ์ด
์๋ค. ๋์ ํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ ์ค ์์ง์ฒ ๊ทผ์ ์คํ์ฒด์ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ญํ ๊ณผ ํจ๊ป ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ญํ ์ ํด ์ฃผ๋ฉฐ, ์ํ์ ๊ฐ๊น์ด ํ๊ฐํ ์ฒ ๊ทผ์ ์ ๊ณต ์ฃผ์์ ๋ฐ์ํ๋
์ ๋จ๊ท ์ด์ ์ ์ดํ๋ค.
์คํ์ฒด์ ๋ฐฐ๊ทผ๋ ๋์ ํ ์ ๊ณต ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์์ ์ ๊ณต์ผ๋ก ์ธํ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์ ๋จ๋ ฅ ์์ค๋ถ์ ๋ณด์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ (2)์ ๊ฐ์ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ค์ ๋จ๋ ฅ ์ด์์ผ๋ก ๋ฐฐ๊ทผํ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ $V_{co}$๋ ์ ๊ณต์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์์ค๋๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์ ๋จ๊ธฐ์ฌ๋ถ์ด๋ฉฐ, $V_{so}$๋ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋ถ๋ดํ๋ ์ ๋จ๊ธฐ์ฌ๋ถ์ด๋ค.
$V_{co}$๋ ๋ค์ ์ (3)๊ณผ ๊ฐ์ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ๊ตฌ์กฐ๊ธฐ์ค(ํ๊ตญ์ฝํฌ ๋ฆฌํธํํ, 2017)์ ์ฐ์ ์์์ ๋ณด์ ์ ๋จ๊ฐ๋ ๊ฐ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ($d-d_{o}$)์ฌ์ฉํ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ $f_{ck}$๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๊ฐ๋์ด๋ฉฐ, $b_{w}$๋ ๋ณด์ ํญ, $d$๋ ๋ณด์ ์ ํจ ๊น์ด, $d_{o}$๋ ์ ๊ณต์ ์ง๊ฒฝ์ด๋ค.
์ ๊ณต ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ๋ถ๋ดํ๋ ์ ๋จ๋ ฅ $V_{so}$๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ๊ตฌ์กฐ๊ธฐ์ค์ ์ ๋จ๊ฐ๋ ์์ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ค์ ์ (4)์ ๊ฐ์ด ๊ตฌํ ์ ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ $A_{vo}$๋ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ ์ค ์์ง์ฒ ๊ทผ์ ๋จ๋ฉด์ ์ด๋ฉฐ, $f_{yo}$๋ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ํญ๋ณต๊ฐ๋, $s_{o}$๋ ์ ๊ณต ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์์ง์ฒ ๊ทผ ์ฌ์ด์
๊ฑฐ๋ฆฌ์ด๋ค.
์ ์ํ ๋์ ํ์ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ ์ค ํ๊ฐ ์ฒ ๊ทผ์ ์ ๊ณต์ฃผ์์ ์ ๋จ๊ท ์ด์ ์ ์ด ํจ๊ณผ๊ฐ ์ฃผ๋ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก, ์ ๋จ๋ ฅ $V_{so}$ ๊ณ์ฐ ์ ํ๊ฐ ์ฒ ๊ทผ์ ๋จ๋ฉด์ ์
๊ณ ๋ คํ์ง ์์๋ค.
3. ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ
3.1 ์ ๋จ๋ ฅ-๋ถ์ฌ๋ณํ๊ฐ ๊ด๊ณ
Fig. 3์๋ ๊ฐ ์คํ์ฒด์ ์ ๋จ๋ ฅ-๋ถ์ฌ๋ณํ๊ฐ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ํ๋ด์๋ค. ๋ชจ๋ ์คํ์ฒด๋ ์คํ์ ์ข
๋ฃ์ ๊น์ง ์ฃผ์ฒ ๊ทผ์ ํญ๋ณต์ด ๋ํ๋์ง ์์ ์ ๋จํ๊ดด๋ฅผ ๋ํ๋ด์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ
์ ๋จ๋ ฅ-๋ถ์ฌ๋ณํ๊ฐ ๊ทธ๋ํ์ ํ์์ ํตํ์ฌ ํ์ธ ํ ์ ์๋ค. ์ด ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ ๋ฐฉํฅ(+) ํ์ค์ ๋์์ผ๋ก ์ต๋ํ์ค์ ์ฐ์ ํ์๋ค.
์ ๊ณต์ด ์๋ S ์คํ์ฒด๋ ๋ถ์ฌ๋ณํ๊ฐ 2%์์ ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ 183.2 kN์ ๋๋ฌํ์์ผ๋ฉฐ, ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ ์ดํ ํ์ค ์ ํ๋ก ์คํ์ด ์ข
๋ฃ๋์๋ค. ์ ๊ณต์
์์ผ๋ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ์๋ NW ์คํ์ฒด๋ ๋ถ์ฌ๋ณํ๊ฐ 1%์์ ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ์ ๋๋ฌํ์์ผ๋ฉฐ ๊ทธ ๋์ ํ์ค์ 151.9 kN์ ๋ํ๋ด์๋ค.
์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ํ์์ด Bandํ์ธ WB ์คํ์ฒด๋ ๋ถ์ฌ๋ณํ๊ฐ 2%์์ ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ 173.5 kN์ ๋๋ฌํ์๋ค. WB์คํ์ฒด๋ ์ต๋ํ์ค ์ดํ ๊ฐ์ฑ์ ์ ํ๊ฐ
๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ ์ด์ ์ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ํญ๋ณตํ์๋ค. ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ ํ์์ด ๋์ ํ์ธ WS ์คํ์ฒด๋ ๋ถ์ฌ๋ณํ๊ฐ 2%์์ ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ 208.5 kN์
๋ํ๋ด์์ผ๋ฉฐ, WB ์คํ์ฒด์ ๋์ผํ๊ฒ ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ ์ด์ ์ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ํญ๋ณตํ์๋ค.
Fig. 3์์ ๋ํ๋ธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์๋ ์ฌ๊ฐ+ํ๊ฐ์ ๋์ ํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๊ธฐ์กด Bandํ ๋ฐ ์ ๊ณต์ด ์๋ ์คํ์ฒด์ ๋นํ์ฌ ์ต๋์ ๋จ๋ ฅ์ด ๋๋ฑ ์ด์์ผ๋ก
๋ํ๋ ์ ๊ณต์ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ์ ํจ๊ณผ์ ์์ ํ์ธํ์๋ค.
Fig. 3 Shear force โ drift angle relationships
3.2 ์คํ์ฒด ํ๊ดด ์์
๊ฐ ์คํ์ฒด์ ์ต์ข
ํ๊ดด ์์์ Fig. 4์ ๋ํ๋ด์๋ค. ๋ชจ๋ ์คํ์ฒด๋ ๋ถ์ฌ๋ณํ๊ฐ 0.25~0.5%์ฌ์ด์ ๋ณด์ ์๋จ๋ถ ์์ฑํ์ง ๊ตฌ๊ฐ์์ ํจ ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ์๋ค. ์ดํ ํ์ค์ด ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ๊ท ์ด์ด
์คํ์ฒด ์ค์๋ถ๋ก ์ง์ ๋๋ ๊ณตํต๋ ํ๊ดด์์์ ๋ํ๋ด์๋ค.
S ์คํ์ฒด๋ ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ์ ๋ํ๋ธ ๋ถ์ฌ๋ณํ๊ฐ 2.0% ์ดํ ์คํ์ฒด์ ๋ณต๋ถ์ ์ฌ์ธ์ฅ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ดํ ์ฃผ์ฒ ๊ทผ์ ๋ฐ๋ผ ํ ๋ ฌ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ์ฌ ์ต์ข
ํ๊ดดํ์๋ค.
์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ์๋ NW ์คํ์ฒด๋ ํจ ๊ท ์ด ๋ฐ์ ์ดํ ์ ๊ณต์ฃผ๋ณ์์ ๋ฐฉ์ฌํ์ผ๋ก ์ฌ์ธ์ฅ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ํ์ค์ด ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ์ ๊ณต์ฃผ๋ณ์ ๋ฐ์ํ ๊ท ์ด์
์์ ํญ์ด ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ ์ดํ ์ ๊ณต๊ณผ ์ ๊ณต์ฌ์ด์ ๊ท ์ด์ด ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ๋ณต๋ถ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์๊ดด๊ฐ ๋ฐ์ํ์ฌ ์ต์ข
์ ๋จํ๊ดดํ์๋ค.
Bandํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ผ๋ก ๋ณด๊ฐํ WB ์คํ์ฒด๋ ์ด๊ธฐ ํจ ๊ท ์ด ๋ฐ์์ดํ ํ์ค์ด ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ์ ๊ณต์ฃผ๋ณ์์ ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๊ณต์ ๊ดํตํ๋ ์ฌ์ธ์ฅ๊ท ์ด์
๋ฐ์์ผ๋ก ์ต์ข
ํ๊ดดํ์๋ค.
์ด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ ๋์ ํ์ WS ์คํ์ฒด๋ NW ๋ฐ WB ์คํ์ฒด์ ์ ์ฌํ๊ฒ ํ์ค์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ ๊ณต์ฃผ๋ณ์ ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ์๋ค. ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ
์ดํ ์ ๊ณต์ ๊ดํตํ๋ ์ฌ์ธ์ฅ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ์ฌ ์ต์ข
ํ๊ดดํ์๋ค.
Fig. 4์ (b)~(d)์ ๊ฐ์ด WS ์คํ์ฒด๋ NW ๋ฐ WB ์คํ์ฒด์ ๋น๊ตํ์ฌ ์ ๊ณต์ฃผ๋ณ์ ๋ฐฉ์ฌํ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ ๊ท ์ด์ ์๊ฐ ๋ง์์์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ์ ์ฌํ ๋๋ฑ์ด์์
๋ด๋ ฅ๊ณผ ํ๊ดด์์์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์ด๋ ์ ์๋ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ์ฌ๊ฐ๊ณผ ํ๊ฐ์ด ํผ์ฉ๋ ๋์ ํ์์ผ๋ก ์ ๊ณต์ฃผ๋ณ์ ๊ท ์ด์ ์ ์ ์ดํ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค.
Fig. 4 Crack pattern of specimens
3.3 ์ฃผ์ฒ ๊ทผ์ ๋ณํ๋ฅ ๋ถํฌ
Fig. 5๋ ์คํ์ฒด์ ์ฃผ์ฒ ๊ทผ์ ๋ถ์ฐฉ๋ ์ฒ ๊ทผ๊ฒ์ด์ง์ ๊ฐ์ ํ์ค๋จ๊ณ๋ก ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ๋ํ๋ธ ๊ทธ๋ํ์ด๋ค. ์ฃผ์ฒ ๊ทผ์ ๋ณํ๋ฅ ๋ถํฌ๋ NW ์คํ์ฒด๋ฅผ ์ ์ธํ๊ณ ๋ชจ๋ ์ ๋ฐฉํฅ (+)
๊ฐ์ด๋ค.
๋ชจ๋ ์คํ์ฒด ์ฃผ์ฒ ๊ทผ์ ๋ณํ๋ฅ ์ ์คํ ์ข
๋ฃ ์ ๊น์ง ํญ๋ณต ๋ณํ๋ฅ ($\varepsilon_{y}=0.0031$)์ ๋๋ฌํ์ง ์์๋ค.
์ด์ ๊ฐ์ ์ฃผ์ฒ ๊ทผ์ ๋ณํ๋ฅ ๋ถํฌ์ ์ ๋จ๋ ฅ-๋ถ์ฌ๋ณํ๊ฐ(Fig. 3), ์คํ์ฒด ํ๊ดด์์(Fig. 4)๋ฅผ ์ข
ํฉํ์ฌ ๋ณผ ๋, ์คํ์ฒด๋ ์ ๋จํ๊ดด ํ์์์ ํ์ธํ ์ ์์๋ค.
Fig. 5 Strain of longitudinal reinforcement
3.4 ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋ณํ๋ฅ ๋ถํฌ
Fig. 6์ ์คํ์ฒด์ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋ถ์ฐฉ๋ ๊ฒ์ด์ง์ ๊ฐ์ ์ ๋ฐฉํฅ(+)์ ํ์ค๋จ๊ณ๋ก ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ๋ํ๋ธ ๊ทธ๋ํ์ด๋ค.
์ ๊ณต์ด ์๋ S ์คํ์ฒด๋ ์คํ ์ข
๋ฃ ์ ๊น์ง ์คํ์ฒด ์ ๊ตฌ๊ฐ์ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ํญ๋ณต๋ณํ๋ฅ ($\varepsilon_{y}=0.0027$)์ ๋๋ฌํ์ง ์์๋ค.
NW ์คํ์ฒด๋ ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ ์ด์ ์ ์ค์๋ถ์ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ํญ๋ณตํ์์ผ๋ฉฐ, ํ์ค์ ์ฆ๊ฐ์ ํจ๊ป ํญ๋ณต๊ตฌ๊ฐ์ด ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ์ด์๋ ๋ฐ๋๋ก ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ๋ฐฐ๊ทผ๋
WB์ WS ์คํ์ฒด๋ ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ ์ดํ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ํญ๋ณตํ์์์ ํ์ธํ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ๋ถ๋ดํด์ผ ํ ํ์ค์ ๋ถ์ฐ์์ผ ์ ๊ณต๋ณด์
ํ์ค ์ ํญ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํด์ ํ์ธํ์๋ค.
Fig. 6 Strain of transverse reinforcement
3.5 ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋ณํ๋ฅ ๋ถํฌ
Fig. 7์ WB์ WS ์คํ์ฒด์ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋ถ์ฐฉ๋ ๊ฒ์ด์ง ๊ฐ์ ์ ๋ฐฉํฅ(+)์ ํ์ค๋จ๊ณ๋ก ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ๋ํ๋ธ ๊ทธ๋ํ์ด๋ค.
WB ์คํ์ฒด๋ ์ ๊ณต์ ์ฌ์ธ์ฅ๊ท ์ด์ ์ํฅ์ ์ ๊ณ์ธกํ ์ ์๋ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋๊ฐ ์์น(์๋ถ, ํ๋ถ)์ ๋ถ์ฐฉ๋ ๊ฒ์ด์ง ๊ฐ์ ์ฌ์ฉ ํ์์ผ๋ฉฐ, WS ์คํ์ฒด๋
์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ฌ๊ฐ๊ณผ ํ๊ฐ๋ถ๋ถ์ ๋ถ์ฐฉ๋ ๊ฒ์ด์ง ๊ฐ์ ์ฌ์ฉํ์๋ค.
Fig. 7(a)์ ๊ฐ์ด WB ์คํ์ฒด๋ ์ต๋ํ์ค ์ด์ ์ ์คํ์ฒด์ค์๋ถ์ ์์นํ ์๋ถ ๋๊ฐ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ํญ๋ณตํ์๋ค. ํ๋ถ ๋๊ฐ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ํญ๋ณต๋ณํ๋ฅ ๊น์ง ๋๋ฌํ์ง ์์์ง๋ง
์๋ถ ๋๊ฐ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ๊ณผ ์ ์ฌํ ๋ณํ๋ฅ ๋ถํฌ๋ฅผ ๋ํ๋ด์๋ค.
Fig. 7(b)์ ๊ฐ์ด WS ์คํ์ฒด๋ ์ต๋ํ์ค ์ด์ ์ ์คํ์ฒด ์๋ถ์ ์์นํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ฌ๊ฐ๋ถ๋ถ์ด ํญ๋ณตํ์๋ค. ์ดํ ์ฌ๊ฐ๋ถ๋ถ์ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ํ์ค์ ์ฆ๊ฐ์ ํจ๊ป ๋ณํ๋ฅ ์ด
์ฆ๊ฐํ๋ ์์์ ๋ํ๋ด์๋ค. Fig. 6(d)์ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ ๋ณํ๋ฅ ๋ถํฌ์ ๋น๊ตํ์ฌ ๋ณผ ๋, WS์ ์ฌ๊ฐ๋ถ๋ถ์ ์คํ์ฒด์ ํ์ค์ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ๊ณผ ๋๋์ด ๋ถ๋ดํ๋ ๊ฒ์ ํ์ธ ํ ์ ์๋ค. ๋ํ WS์
ํ๊ฐ๋ถ๋ถ์ ๋ณํ๋ฅ ๋ถํฌ๋ ์คํ์ข
๋ฃ ๊น์ง ํญ๋ณต๋ณํ๋ฅ ์ ๋๋ฌํ์ง ์์ ์ฌ๊ฐ๋ถ๋ถ์ ๋นํ์ฌ ํ์ค์ ์ ๊ฒ ๋ถ๋ดํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ ์๋ ๋์ ํ
์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ฌ๊ฐ๋ถ๋ถ์ ์ ๊ณต๋ณด์ ํ์ค ๋ฐ ๊ท ์ด ์ ์ด, ํ๊ฐ๋ถ๋ถ์ ๊ท ์ด์ ์ด์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์์ธ๋ฌ ์ด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ (4) $V_{so}$์ ๊ณ์ฐ์ ํ๋น์ฑ์ ์
์ฆํ์๋ค.
Fig. 7 Strain of web opening reinforcement
Table 3 Properties of specimens
Specimens
|
b
(mm)
|
D
(mm)
|
Longitudinal reinforcement
|
Shear
reinforcement
|
Web
reinforcement
|
Diameter of
web opening
|
Number of opening
|
Note
|
S
|
300
|
375
(a/D=3.08)
(d=325 mm)
|
$f_{y}$=610MPa
8-D25
(506.7 ใ)
|
$f_{wy}$=540MPa
D10
(71.3 ใ)
|
-
|
-
|
-
|
|
-
|
125 mm
(D/3)
|
4
|
|
NW
|
WB
(Band)
|
$f_{yo}$=300 MPa
$\phi$6
(36 ใ)
|
125 mm
(D/3)
|
4
|
|
WS
(Spiral)
|
125 mm
(D/3)
|
4
|
|
4. ์คํ๋ถ์
4.1 ์ ๋จ๊ฐ๋ ์์ธก
์คํ์ ์ ํจ์ฑ๊ณผ ์ด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ ์ ๊ณต ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๊ตฌ์กฐ์ฑ๋ฅ์ ๊ฒ์ฆํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ ๊ณต๋ณด์ ์ ๋จ๊ฐ๋์ ๊ดํ Mansur et al.(1985)์ ์ ์์๊ณผ ์ผ๋ณธ ๊ฑด์ถํํ(Architectural Institute of Japan 2010)์ ์ ์์์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ ๋จ๊ฐ๋๋ฅผ ๋น๊ตํ์๋ค.
Mansur et al.(1985)๋ RC์ ๊ณต๋ณด์ ์ ๋จ๊ฐ๋๋ฅผ ํ๊ตญ ์ฝํฌ๋ฆฌํธํํ ๊ธฐ์ค(KCI 2017) ๋ฐ ๋ฏธ๊ตญ ์ฝํฌ๋ฆฌํธํํ ์ค๊ณ ๊ธฐ์ค(American Concrete Institute 2019)๊ณผ ๋์ผํ๊ฒ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๊ธฐ์ฌ๋ถ๊ณผ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๊ธฐ์ฌ๋ถ์ผ๋ก ๋๋์ด ๋ค์ ์ (5)~(8)๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ํ์๋ค. Mansur et al.(1985)๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์ ๋จ๊ธฐ์ฌ๋ถ ํญ์์ ์ ๊ณต์ ์์น๋ฅผ ์ ์ธํ๊ณ ์ ๊ณต์ ์ง๊ฒฝ $d_{o}$ ๋งํผ ๊ฐ์๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋จ๋ฉด ์์ค๋ง์ ๊ณ ๋ คํ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ $V_{c.M}$์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์ ๋จ๊ฐ๋,$V_{s.M}$์ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ ์ ๋จ๊ฐ๋, $A_{v}$๋ ์์ง ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋จ๋ฉด์ , $f_{yt}$๋
์์ง ์ ๋จ ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ํญ๋ณต๊ฐ๋, $d_{v}$๋ ์๋ถ์ ํ๋ถ ์ฃผ์ฒ ๊ทผ์ ์ค์ฌ๊ฐ ๊ฑฐ๋ฆฌ, $A_{d}$๋ ๋๊ฐ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋จ๋ฉด์ , $f_{yd}$๋ ๋๊ฐ
์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ํญ๋ณต๊ฐ๋, $\alpha_{d}$๋ ๋๊ฐ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ๊ณผ ์ฃผ์ฒ ๊ทผ ์ฌ์ด์ ๊ฐ๋์ด๋ค.
์ผ๋ณธ๊ฑด์ถํํ(Architectural Institute of Japan 2010)์ RC์ ๊ณต๋ณด ์ ๋จ๊ฐ๋ ์์ธก ์์ ์คํ์ ๊ธฐ์ด๋ก ์ ๊ณต๋ณด์ ํฌ๊ธฐ ํจ๊ณผ, ์ธ์ฅ์ฒ ๊ทผ๋น ๊ณ์, ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ฒ ๊ทผ๋น ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ค์ ์ (9)์ ๊ฐ์ด ์ ์ํ๊ณ ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ $V_{c}$์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์ ๋จ๊ฐ๋,$V_{s}$๋ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ ๋จ๊ฐ๋, $k_{u}$๋ ๋จ๋ฉด์ ์ ํจ๊น์ด์ ํฌ๊ธฐํจ๊ณผ ๊ณ์(0.72โผ1.0์ฌ์ด
๊ฐ), $k_{p}$๋ ์ธ์ฅ์ฒ ๊ทผ๋น์ ๊ณ์๋ก $2.36(A_{s}/b_{w}d_{v})^{0.23}$, $a$๋ ์ ๋จ๊ฒฝ๊ฐ๋น, $b_{w}$๋ ๋ณด ํญ,
$d_{v}$๋ ์๋ถ์ ํ๋ถ ์ฃผ์ฒ ๊ทผ์ ์ค์ฌ๊ฐ ๊ฑฐ๋ฆฌ, $h$๋ ๋ณด ๋์ด, $d_{o}$๋ ์ ๊ณต์ ์ง๊ฒฝ, $\rho_{w}$๋ ์ ๊ณต ์ค์ฌ์์ ์ ์์ผ๋ก
$d_{v}/2$๋ฒ์ ์์ ์๋ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋น, $f_{yv}$๋ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ํญ๋ณต๊ฐ๋์ด๋ค.
Fig. 3๊ณผ Table 4์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ํด์๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋น๊ตํ์ฌ ๋ํ๋ด์๋ค. $V_{Man}$์ ์์ธก ์ ๋จ๊ฐ๋๋ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ตํ์ฌ ํ๊ท 1.05, ๋ณ๋๊ณ์๋ 14%๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ,
$V_{AIJ}$๋ ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ตํ์ฌ ํ๊ท 1.05, ๋ณ๋๊ณ์๋ 10%๋ก ๋ํ๋ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ ์์ธกํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ ์์ธก์ ๋ชจ๋
์ ์ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋ฐฐ๊ทผํ ์คํ์ฒด์ ์ ๋จ๊ฐ๋๋ฅผ ๊ณผ์ํ๊ฐํ๊ณ ์์ด ํฅํ ์ ๋จ๊ฐ๋ ์์ธก ์์ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ํ์์ ๋ํ ์ํฅ์ ๋ฐ์ํด์ผ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
๋ํ S ์คํ์ฒด๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ ์คํ์ฒด๋ฅผ ๋น๊ตํ์์ ๋, ์ ๊ณต์ ๋ณด๊ฐํ์ง ์์ NW ์คํ์ฒด๋ 17% ๋ฎ์ ์ ๋จ๊ฐ๋๋ฅผ ๋ํ๋ด์๋ค. ์ด๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋จ๋ฉด์์ค์
์ํ ์ ๋จ๊ฐ๋์ ๊ฐ์๋ก ํ๋จ๋๋ค. ์ ๊ณต์ ๋ณด๊ฐํ WB ์คํ์ฒด๋ S ์คํ์ฒด์ ๋น๊ตํ์ฌ ์ฝ 6%๋ฎ์ ์ ๋จ๊ฐ๋๋ฅผ ๋ํ๋ด์์ผ๋ฉฐ, WS ์คํ์ฒด๋ S ์คํ์ฒด์
๋นํ์ฌ ์ ๋จ๊ฐ๋๊ฐ 14% ์ฆ์ง๋์๋ค. ์ด๋ฅผ ํ ๋๋ก ์ ์ ๋์ ํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ Bandํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋นํ์ฌ ์ ๊ณต์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ๋ณด๊ฐํ์์์ ํ์ธํ์๋ค.
Table 4 Experimental results of tested specimens
Specimens
|
$V_{\exp}$
(kN)
|
$V_{Man}$
(kN)
|
$V_{AIJ}$
(kN)
|
$V_{\exp}/V_{S.\exp}$
|
$V_{\exp}/V_{Man}$
|
$V_{\exp}/V_{AIJ}$
|
S
|
183.2
|
215.3
|
164.2
|
1.00
|
0.85
|
1.12
|
NW
|
151.9
|
147.8
|
164.2
|
0.83
|
0.93
|
0.93
|
WB
|
173.5
|
165.7
|
178.5
|
0.94
|
0.97
|
0.97
|
WS
|
208.5
|
165.7
|
178.5
|
1.14
|
1.26
|
1.17
|
Ave.
|
1.05
|
1.05
|
C.O.V
|
14%
|
10%
|
$V_{\exp}$ : Test results, $V_{S.\exp}$ : Test result of S specimen, $V_{Man}$ :Analytical
results of Mansur et al. ,$V_{AIJ}$ : Analytical results of AIJ
4.2 ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ
RC ์ ๊ณต๋ณด๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ๋จ๋ฉด์์ค์ด ๋ฐ์ํ๋ฏ๋ก ์ง์ง๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฐ๋ณตํ์ค์ ์ ํญํ๋ฉด์ ์๋์ง๋ฅผ ์ถฉ๋ถํ ํก์ ํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ ธ์ผ ํ๋ค. (Kim et al. 2019) ์คํ์ฒด์ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ Fig. 3์ ์ ๋จ๋ ฅ-๋ถ์ฌ๋ณํ๊ฐ ๊ณก์ ์ ๋ชจ๋ ๋ฉด์ ์ ๋์ ํ์ฌ ์ฐ์ ํ์๋ค. ์ด ์ฐ๊ตฌ์์๋ Fig. 8๊ณผ ๊ฐ์ด ์๋์ง์์ฐ๋ฉด์ ์ ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ ์ด์ ๊ณผ ์ดํ๋ก ๋๋์ด, ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ ์ดํ ์ง์งํ์ค์ ์ ํญํ๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ์๋ค.
๋ชจ๋ ์คํ์ฒด์์ ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ ์ด์ ์ ์๋์ง์์ฐ๋ฉด์ ์ ์ฝ 5kN โค m ๋ด์ธ๋ก ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ ์ดํ์ ์๋์ง์์ฐ๋ฉด์ ์ WS ์คํ์ฒด๊ฐ
334%, WB ์คํ์ฒด๊ฐ 274% ์ฆ๊ฐํ์ฌ ์ ์๋ ๋์ ํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด Bandํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋นํ์ฌ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ ๋จํ์ค์ ์ ํญํ์์์ ํ์ธํ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋์ ํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ ๊ณต์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๊ตฌ์ํ์ฌ ์ ๊ณต๋ณด์ ๋ด์ง์ฑ๋ฅ์ ํ๋ณด ํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
Fig. 8 Energy dissipation of specimens
5. ๊ฒฐ ๋ก
์ด ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์๊ณต์ฑ๊ณผ ์์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ ์ฌ๊ฐ๊ณผ ํ๊ฐ์ด ํผ์ฉ๋ ๋์ ํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋ํ ์ ๋จ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ
RC ์ ๊ณต๋ณด๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ๋ฐ๋ณตํ์ค ๊ฐ๋ ฅ ์คํ์ ์ํํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ์ป์๋ค.
1. ์ ์๋ ๋์ ํ์ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋ฐฐ๊ทผํ WS ์คํ์ฒด๋ ์ ๊ณต์ด ์๋ ์คํ์ฒด์ ๋นํ์ฌ ์ฝ 14% ์ ๋จ๊ฐ๋๊ฐ ์ฆ์ง๋์์ผ๋ฉฐ, ๊ธฐ์กด Bandํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ๊ณผ
๋น๊ตํ์์ ๋, ๋๋ฑ ์ด์์ ๊ตฌ์กฐ์ฑ๋ฅ์ ํ๋ณดํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
2. ์คํ์ฒด์ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ ๋ฐ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋ถ์ฐฉ๋ ๊ฒ์ด์ง ๋ณํ๋ฅ ์ ๋น๊ตํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ ์๋ ๋์ ํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ฌ๊ฐํ ๋ถ๋ถ์ ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ๊ณผ ๋๋ถ์ด ์ ๋จ์ ํญ์
ํจ๊ณผ์ ์์ ํ์ธํ์์ผ๋ฉฐ, ํ๊ฐ๋ถ๋ถ์ ์ ๊ณต์ฃผ์์ ๊ท ์ด ์ ์ด์ ํจ๊ณผ์ ์์ ํ์ธํ์๋ค.
3. ์คํ์ฒด์ ์ ๋จ๊ฐ๋๋ฅผ ๊ธฐ์กด RC ์ ๊ณต๋ณด ์์ธก์์ผ๋ก ๋น๊ตํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ชจ๋ ํ๊ท 1.05๋ก ์ ์์ธกํ์ฌ ์คํ์ ์ ํจ์ฑ์ด ๊ฒ์ฆ๋์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋
์ ์๋ ๋์ ํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ๋ฐฐ๊ทผ๋ ์คํ์ฒด์ ์ ๋จ๊ฐ๋๋ฅผ ๊ณผ์ํ๊ฐํ๊ณ ์์ด ํฅํ ์ ๊ณต๋ณด ์ ์์์ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ํ์์ ๋ํ ์ํฅ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ผ๋ก
ํ๋จ๋๋ค.
4. ์คํ์ฒด์ ์๋์ง์์ฐ๋ฉด์ ์ ์ฐ์ ํ ๊ฒฐ๊ณผ WS ์คํ์ฒด๋ ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ ์ด์ ์ ๋นํ์ฌ ์ต๋ ์ ๋จ๋ ฅ ์ดํ ์๋์ง์์ฐ๋ฉด์ ์ด 334% ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์
์ ์๋ ๋์ ํ ์ ๊ณต๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ ๊ณต์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๊ตฌ์ํ์ฌ ์ ๋จ๋ ฅ๊ณผ ๋ด์ง์ฑ๋ฅ์ ํ๋ณด ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
๊ฐ์ฌ์ ๊ธ
์ด ์ฐ๊ตฌ๋ ํ๊ตญํ ์ง์ฃผํ๊ณต์ฌ(ํ ์ง์ฃผํ์ฐ๊ตฌ์)์์ ์ง์ํ โLH RC ์ ๊ณต๋ณด ๋ณด๊ฐ์์ธ ๊ฐ๋ฐ(2017)โ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ถ์
๋๋ค.
References
Nasser, K. W., Acavalos, A., Daniel, H. R. (1967), Behavior and Design of Large Openings
in Reinforced Concrete Beams, American Concrete Institute Journal, 64(1), 25-33.
Mansur, M. A. (1983), Combined Bending and Torsion in reinforced Concrete Beams with
Rectangular openings, Concrete International: Design and Construction, 5(11), 51-58.
Mansur, M. A., Tan, K. H., Lee, S. L. (1984), Collapse loads of R/C beams with large
openings, Journal of Structural Engineering, 110(11), 2602-2610.
Land Housing Institute (Korea), (2015), Development of Reinforced Concrete Beams
with Web Opening Details for Reduced Story height of LH Frame apartment buildings,
Land Housing Institute, Daejeon, 3-7.
Kim, S. W., Lee, B. S., Kim, M. J., Jung, S. W., Lee, J. Y., Kim, K. H. (2021), Structural
performance of RC beams with web openings reinforced with quadrilateral spirals, European
Journal of Environmental and Civil Engineering, 25(5)
Mansur, M. A. (1988), Ultimate strength design of beams with large openings, International
Journal of Structures, 8(2), 107-125.
Mansur, M.A. (2006), Design of reinforced concrete beams with web openings, Proceedings
of the 6th Asia-Pacific Structural Engineering and Construction Conference (ASPEC
2006), Kuala Lumpur, 104-120.
Hasnat, A., Akhtanizzamam, A. A. (1987), Beams with small rectangular opening under
torsion, bending, and shear, Journal of Structural Engineering, 113(10), 2253-2270.
Tian, Z. S., Liu, J. S., Fang, B. (1995), Stress-analyses of solids with rectangular
holes by 3-D special hybrid stress elements, Structural Engineering and Mechanics,
3(2), 193-199.
Ashour, A. F., Rishi, G. (2000), Tests of reinforced concrete continuous deep beams
with web openings, ACI Structural Journal, 97(3), 418-426.
Torunbalci, N. (2000), Behaviour and design of small square openings in reinforced
concrete beams, Architectural Science Review, 43(4), 201-210.
Yang, K. H., Eun, H. C., Chung, H. S. (2006), The influence of web openings on the
structural behavior of reinforced high-strength concrete deep beams, Engineering Structures,
28(13), 1825-1834.
Campione, G., Minafรฒ, G. (2012), Behaviour of concrete deep beams with openings and
low shear span-to-depth ratio, Engineering Structures, 41, 294-306.
Aykac, B., Kalkan, I., Aykac, S., Egriboz, Y. E. (2013), Flexural behavior of RC beams
with regular square or circular web openings, Engineering Structures, 56, 2165-2174.
ACI Committee 318, (2019), Building Code Requirements for Structural Concrete (ACI
318-19) and Commentary, American Concrete Institute, Farmington Hills, MI.
Architectural Institute of Japan, (2010), AIJ standard for Structural Calculation
of Reinforced Concrete Structure, Architectural Institute of Japan, Tokyo.
Kim, M. J., Lee, B. S., Kim, D. H., Lee, Y. J., Kim, K. H. (2018), Evaluation of Shear
Performance of Reinforced Concrete Beams for Varying Reinforcement Details of Web
Opening, Journal of The Korea Institute for Structural Manintenance and Inspection,
22(4), 19-26.
Korea Concrete Institute, (2017), Korea Concrete Institute Model Code 2017, Korea
Concrete Institute, Kimoondang Publishing Company, Seoul.
Mansur M. A Tan, K. H., Lee, S. L. (1985), Design Method for Reinforced Concrete Beams
with Large Openings, American Concrete Institute Journal, 82(4), 517-524.
Kim, M. J., Kim, H. G., Lee, J. Y., Jo, M. S., Kim, K. H. (2019), Evaluation of Flexural
Performance of RC Columns Reinforced with Hybrid FRP Sheets, Journal of the Korea
Concrete Institute, 31(6), 611-618.