์ ์ํ
(Suk-Hyeong Yoo)
1
๊ฐ๋์
(Dae-Young Kang)
2โ
-
์ ํ์,๊ฒฝ์๊ตญ๋ฆฝ๋ํ๊ต ๊ฑด์ถ๊ณตํ๋ถ ๊ต์
-
ํ์ํ์,๊ฒฝ์๊ตญ๋ฆฝ๋ํ๊ต ๊ฑด์ถ๊ณตํ๋ถ ์์ฌ๊ณผ์ , ๊ต์ ์ ์
Copyright ยฉ The Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection
ํค์๋
์ฑ๋ฅ๊ธฐ๋ฐ์ค๊ณ, ์ด๋ ฅ๊ฑฐ๋๋ชจ๋ธ, ๋น์ ํ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์, ํฌ๋ฝ์ , ์๋์ง์์ฐ๊ณ์
Key words
Performance-based design, Hysteretic behavior model, Nonlinear time history analysis, Envelope curve, Energy dissipation factor
1. ์ ๋ก
์ต๊ทผ 2023๋
2์ ๊ท๋ชจ 7.8์ ํ๋ฅดํค์ ๋์ง์ง์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ํฐ ์ธ๋ช
ํผํด์ ์ฌ์ฐ์ ์์ค์ด ๋ฐ์ํ๋ฉด์ ๋ด์ง์ค๊ณ์ ์ค์์ฑ์ด ๋ค์ ํ ๋ฒ ํฌ๊ฒ ๋๋๋๊ณ
์์ผ๋ฉฐ, ์ด์ ๊ด๋ จ๋ ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ ๋ํ ์งํ๋๊ณ ์๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ๋ 2016๋
๊ฒฝ์ฃผ์ง์ง, 2017๋
ํฌํญ์ง์ง์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๊ตญ๋ด ๋ชจ๋ ๊ฑด๋ฌผ์ ๋ด์ง์ค๊ณ์ ๋ด์ง๋ณด๊ฐ
์์ค์ด ๊ฐํ๋๊ณ ์๋ ์ถ์ธ์ด๋ค. ์ด๋ก ์ธํด ์ค๋ฌด์์๋ ๊ธฐ์กด์ ์ ํํ์ฑ ์ค๊ณ์ ๋น๊ตํ์ฌ ์๊ฐ๊ณผ ๋
ธ๋ ฅ์ ์ฆ๊ฐ๋์ง๋ง ๋ณด๋ค ์ ํํ๊ณ ์ ๋ขฐ์ฑ์ด ๋์ ์ฑ๋ฅ๊ธฐ๋ฐ์ค๊ณ์
๋์ ๋ฒ์๊ฐ ํ๋๋๊ณ ์๋ค. ์ฑ๋ฅ๊ธฐ๋ฐ์ค๊ณ๋ ํต์ฌ๊ธฐ์ ๋ก์จ ๋น์ ํํด์์ด ์๊ตฌ๋๋ค. ๋น์ ํ ํด์๋ชจ๋ธ์ Fig. 1๊ณผ ๊ฐ์ด ํฌ๊ฒ ์ง์ค์์ฑํ์ง๋ชจ๋ธ, ๋ถํฌ๋นํ์ฑ๋ชจ๋ธ(์ฌ์ ์์๋ชจ๋ธ), ์ ํ์์๋ชจ๋ธ 3๊ฐ์ง๋ก ๋๋ ์ ์๋ค.
์ง์งํ์ค์ ๋ฐ๋ ์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ฑด๋ฌผ์ ํด์์ ์ฌ๋ฃ์ ๋น์ ํ ์ด์ธ์๋ ์ด๋ ฅ๊ฑฐ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฐ๋ ๋ฐ ๊ฐ์ฑ์ ํ, ํ์นญํ์ ๋ฑ ์ด๋ ฅ๊ฑฐ๋ํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค.
๋น์ ํ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์ ์ ์ด๋ ฅํน์ฑ์ ๋ชจ๋ธ๋งํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฒซ์งธ, ๋ถ์ฌ์ ๊ฐ๋ ๋ฐ ๊ฐ์ฑ์ ์ ํ ๋ฑ์ ์ฑ๋ฅ์ ํ๋ฅผ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ(Takeda et al., 1970; Ibarra and Krawinkler, 2005) ๋์งธ, ๋ฐ๋ณต๊ฐ๋ ฅ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํตํด ๊ตฌํ ํฌ๋ฝ์ ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ด๋ ฅ๊ฑฐ๋์ ๋ชจ๋ธ๋งํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ. ์
์งธ, ๋จ์กฐ๊ฐ๋ ฅ์ ํตํด ๊ตฌํ ํฌ๋ฝ์ ์ ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๋ณ๋ก ์ ์ ํ ๊ณ์๋ฅผ
๊ณฑํ์ฌ ์์ ๋ ๊ณก์ ์ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ท์งธ ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฑ๋ฅ์ ํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ง ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฑ์ด ์๋ค. ์ด ์ค ์ค๋ฌด์์ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ์ฌ์ฉํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์
๋ ๋ฒ์งธ๋ก์จ, ๊ธฐ์กด ๋ฐ๋ณต๊ฐ๋ ฅ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ํฌ๋ฝ์ ์์ ๋น์ ํํด์๋ณ์๋ฅผ ๋์ถํ์ฌ ๋น์ ํ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์์ ์ํํ๊ณ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ์ฃผ๊ธฐ๊ฑฐ๋์ ์ํ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์
์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ๐
๋ก ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค.
์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ๐
๋ Fig. 2์ ๊ฐ์ด ์ด์ํ๋ ํ์์ฑ๊ฑฐ๋์ ์ํ ์๋์ง์์ฐ๋(ํํ์ฌ๋ณํ ๐ธ๐๐)๊ณผ ๊ฐ์ฑ ๋ณํ์ ํ์นญ ํ์ ๋ฑ์ด ๋ฐ์๋ ์ค์ ์๋์ง์์ฐ๋(์์๋ถ๋ถ ๐ธ๐ท)์
๋น์จ๋ก ์ ์๋๋ค. ๋ฐ๋ณตํ์ค์ ๋ฐ๋ ์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ณด์ ์ด๋ ฅ๊ฑฐ๋ํน์ฑ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ(Lee and Watanabe, 2003)์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์ฃผ๊ธฐ๊ฑฐ๋์ด ์งํ๋ ์๋ก ์ ์ฐจ ๊ฐ์ด ์์์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด๊ณ ํ๊ณ ์๋ค. ์ด๋ ๋ถ์ฌ์ ๊ฑฐ๋์ด ๋ฐ๋ณต๋๋ฉด์ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์ด ๊ฐ์ํ๋
๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค.
ํ์ง๋ง ๏ฝข์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ฑด์ถ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ฑ๋ฅ๊ธฐ๋ฐ ๋ด์ง์ค๊ณ๋ฅผ ์ํ ๋น์ ํํด์๋ชจ๋ธ, 2021๏ฝฃ(์ดํ ์ง์นจ์)์์๋ ์ผ๋ฐ๋ณด์ ๋น์ ํํด์๋ชจ๋ธ๋ก์จ Fig. 3๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ถ์ฌ ๋จ๋ถ์ ํจ๋ชจ๋ฉํธ์ ํํ์ ๊ฐ ์ฌ์ด ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋จ์ํ ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ถ์ฌ ํญ๋ณต์ด ๋ฐ์ํ ์ดํ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ๐
๊ฐ์ ๋นํ์ฑ๋ณํ์ ํฌ๊ธฐ์ ๊ด๊ณ์์ด
์ผ์ ํ ๊ฐ์ ์ฐ์ ํ๋๋ก ํ๊ณ ์๋ค. ์ด๋ ๊ธฐ์กด ์ผ๋ฐ๋ณด์ ๋ํ ๋ฐ๋ณต๊ฐ๋ ฅ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ(Lee and Watanabe, 2003)์๋ ์ค์ฐจ๊ฐ ํด ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค. ์ฑ๋ฅ๊ธฐ๋ฐ ๋ด์ง์ค๊ณ์ ์ค๋ฌด์์ ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์๋ MIDAS Gen์์ ์์ฐ๋ ์๋์ง๋ฅผ Fig. 4์ ๋ํ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ฐ๊ฐ์ ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๋ง๋ค ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ๋ณ๋๋ก ์
๋ ฅํ ์ ์๋๋ก ํ๊ณ ์๋ค. ํ์ง๋ง ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ๋ณํํน์ฑ์ ๋ํ
์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ถ์กฑํ์ฌ ์ง์นจ์์์ ์ ์ํ๋ ์ผ์ ํ ๊ฐ์ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์๋ค. ํฉ๋ฆฌ์ ๋น์ ํ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์์ ์ํํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๋ณ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ ๋ณํํน์ฑ์
๊ณ ๋ คํ ํ์๊ฐ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ฐ๋ณตํ์ค์ ๋ฐ๋ ์ผ๋ฐ ์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ๋ณด์ ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ(Lee and Watanabe, 2003)์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ MIDAS Gen์ ๋น์ ํ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์์ ๋น๊ตํจ์ผ๋ก์จ ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๋ณ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ ๋ณํ ํน์ฑ์ ๊ณ ์ฐฐํ์๋ค. ๋จผ์ ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ(Lee and Watanabe, 2003)์ ์คํ์ฒด BA4์ ์ด๋ ฅ๊ฑฐ๋ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ํ ํฌ๋ฝ์ ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ง์ ํ-๋ณํ๊ด๊ณ ๊ณก์ ์ ๊ตฌํ์ฌ ๋น์ ํํด์๋ชจ๋ธ์ ๊ตฌ์ฑํ์๋ค. ๋ํ ์ด๋ ฅ๊ฑฐ๋ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ๊ตฌํ
์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๋ณ ์์ฐ์๋์ง์ ๋น์ ํํด์๋ชจ๋ธ์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ตฌํ ์ด์ํ๋ ํ์์ฑ๊ฑฐ๋ ์๋์ง์ ๋น๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๋ณ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ถํ์๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ด,
๋ฐ๋ณตํ์ค์ ๋ฐ๋ ์ผ๋ฐ๋ณด์ ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๋ณ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ๋ณํํน์ฑ์ ๊ณ ์ฐฐํจ์ผ๋ก์จ ์ ๋ฐํ ๋น์ ํ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์์ ์ํ ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ฅผ ์ ์ํ์๋ค.
Fig. 1 Inelastic analysis model
Fig. 2 Energy dissipation factor
Fig. 3 Force-deformation relationship of concentrated plastic hinge model
2. ์ผ๋ฐ๋ณด ๊ธฐ์กด ์คํ์ฐ๊ตฌ
์ผ๋ฐ๋ณด์ ์ฐ๊ฒฐ๋ณด์ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ค๋ฅผ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋, ์ด์ ๋ํ ๋ช
ํํ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ ์๋์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ค๋ฌด ์ฑ๋ฅ๊ธฐ๋ฐ ๋ด์ง์ค๊ณ์ ์ผ๋ฐ๋ณด
๋ถ์ฌ์ ๋ํ์ฌ ๋ณ๋์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ง ์๊ณ ์ฐ๊ฒฐ๋ณด์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์(Naish et al., 2009)๋ฅผ ๋์ผํ๊ฒ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ผ๋ฐ๋ณด์ ๋ํ ๊ธฐ์กด ์คํ์ฐ๊ตฌ(Lee and Watanabe, 2003) ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ผ๋ฐ๋ณด์ ์ด๋ ฅ๊ฑฐ๋ํน์ฑ์ ๊ณ ์ฐฐํ๊ณ ์ ํ๋ค.
์ง์นจ์์์ ์ ์ํ๋ ๋ณด์ ๋น์ ํ ๋ชจ๋ธ์ 5๊ฐ์ง๋ก ๊ตฌ๋ถ์ด ๋์ด์๋ค. 1. ํจ์ ์ํด ์ง๋ฐฐ๋๋ ๋น๋ด์ง ์์ธ ๋จ๋ฉด์ผ ๊ฒฝ์ฐ, 2. ํจ์ ์ํด ์ง๋ฐฐ๋๋ ๋ด์ง์์ธ
๋จ๋ฉด์ผ ๊ฒฝ์ฐ, 3. ์ ๋จ์ ์ํด ์ง๋ฐฐ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, 4. ์ ์ฐฉ ํน์ ์ฒ ๊ทผ์ด์์ ํ๊ดด๊ฐ ์์๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, 5. ๋ณด-๊ธฐ๋ฅ์ ํฉ๋ถ์ ์ ์ฐฉํ๊ดด๊ฐ ์์๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ก
๋๋๋ค. ๋ํ ๋ด์ง์์ธ์ ๋น๋ด์ง์์ธ๋จ๋ฉด์ ํ๋จ์ ์์ฑํ์ง๊ตฌ๊ฐ์ ์ ๋จ์ฒ ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ๐/3์ดํ์ด๊ณ , ์ ๋จ์ฒ ๊ทผ์ ์ํ ์ ๋จ๊ฐ๋๊ฐ ์ค๊ณ์ ๋จ๋ ฅ์ 75%์ด์์ผ
๊ฒฝ์ฐ ๋ด์ง์์ธ๋ฅผ ๋ง์กฑํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณธ๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ง์นจ์์์ ์ ์ํ๋ ์ผ๋ฐ๋ณด์ ๋น์ ํํด์ ๋ชจ๋ธ๋ก์จ ์ค์ฉ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ํ์ฉ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ ํจ์ง๋ฐฐ ๋ด์ง์์ธ ๋จ๋ฉด์กฐ๊ฑด์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์งํํ์๋ค.
Lee and Watanabe(2003)์ ๊ธฐ์กด ์คํ์ฐ๊ตฌ ์คํ์ฒด BA2~BA7, BA10~BA12๋ ํจ ํญ๋ณต ์ดํ ์ ๋จํ๊ดด๊ฐ ๋๋ ํจ์ง๋ฐฐ๊ฑฐ๋์ ๋ณด์๋ค. ์์ฑํ์ง๊ตฌ๊ฐ์์์ ์ ๋จ์ฒ ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ด
d/3์ดํ์ด๊ณ , ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ์ ๋จ๊ฐ๋๋ ์ค๊ณ์ ๋จ๊ฐ๋์ 75% ์ด์์ด๋ฏ๋ก ํจ์ง๋ฐฐ ๋ด์ง์์ธ ๋จ๋ฉด์กฐ๊ฑด์ ๋ง์กฑํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ๊ฐ์ ์ ๋จ๊ฐ๋๋
์ (1)~(3)์ ํตํด ์ฐ์ถํ์๋ค. ๋ํ ์คํ์ฒด BA4์ ๋ํ์ฌ ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ถ์์ด ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์์ ๋์ด์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ด๋ ฅ๊ณก์ ์ ํ์ฉํ๊ธฐ์ ์ ํฉํ์ฌ ์คํ์ฒด
BA4๋ฅผ ์ ํํ์๋ค.
BA4 ์คํ์ฒด์ ๊ฐ๋ ฅ์ํฉ ๋ฐ ๋จ๋ฉดํ์์ Fig. 5์ ๊ฐ๋ค. ๋น์ ํ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์์ ์ํ ํ-๋ณํ๊ด๊ณ๊ณก์ ์ Fig. 3๊ณผ ๊ฐ์ด ์ง์นจ์์์ ์ ์ํ๋ ์ด์ ํ(Bilinear)๋ชจ๋ธ๋ก์จ Fig. 11์ ๋ํ๋ธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ธฐ์กด ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ด๋ ฅ๊ณก์ ์ ๋ํ ํฌ๋ฝ์ ์ ๊ตฌ์ฑํ์ฌ ๊ตฌํ์๋ค. ํด์์ MIDAS Gen ์ง์ค์์ฑํ์ง ๋ชจ๋ธ๋ก์จ FEMA Inelastic
Hinge Model์ ์ฌ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ฅ๊ฑฐ๋๋ชจ๋ธ์ Fig. 4์ ๊ฐ๋ค. Y, L, R, R์ ์ ๊ฐ๊ฐ Yield, Loss, Residual, Rupture์ ๋ปํ๋ฉฐ, ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๋ณ ๊ตฌ๊ฐ์ Y-L, L-R๊ตฌ๊ฐ์ผ๋ก
์ ์ํ์๋ค. ์ง์นจ์์ ๋น์ ํ ๋ณด ๋ชจ๋ธ๋ง ์๋ฅ๊ฐ๋(c)๋ 0์ผ๋ก ๋์ด์์ผ๋ฏ๋ก R-R๊ตฌ๊ฐ์ ์ ์ธํ์๋ค. ์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ณด ๋ถ์ฌ์ ๋จ๋ฉด์กฐ๊ฑด์ Table 1๊ณผ ๊ฐ๋ค.
๐๐๐ข : ์ค๊ณ์ ๋จ๋ ฅ(kN) (๐๐ข : ์์์ ๋จ๋ ฅ)
๐๐ : ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ ๋จ๊ฐ๋(kN)
๐๐ : ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ ์ ๋จ๊ฐ๋(kN)
Table 1 Beam section properties of BA4
๐๐ฆ๐ฃ
|
691.7 MPa
|
๐๐
|
0.0145
|
๐๐ฆ
|
399.5 MPa
|
๐๐ฃ
|
0.008
|
๐๐๐
|
29.3 MPa
|
๐ด๐
|
739.5 mm2
|
๐๐ค
|
200 mm
|
๐ด๐ โฒ
|
739.5 mm2
|
h
|
300 mm
|
Cover
|
18.5 mm
|
๐๐
|
600 mm
|
๐๐ก
|
270 mm
|
๐
|
49.1 mm
|
๐โฒ
|
45 mm
|
๐
|
255 mm
|
Main Bar
|
13 mm
|
๐๐ก
|
0.0145
|
Stirrup
|
5 mm
|
Fig. 5 Experimental Setting of BA4(Lee and Watanabe, 2003)
3. ์ง์นจ์ ๊ธฐ๋ฐ ๋น์ ํํด์๋ชจ๋ธ
3.1 ํ-๋ณํ๊ด๊ณ(ํฌ๋ฝ์ )
Table 1์ ๋จ๋ฉด์กฐ๊ฑด๋ค๊ณผ ์ง์นจ์ ๋ด ์ผ๋ฐ๋ณด ๋น์ ํ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ณ์์ธ ์์ฑ๋ณํ๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ถํ๊ธฐ ์ํด ์ ์ํ๊ณ ์๋ ์ (4)์ (5)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ณด์ ํ-๋ณํ๊ด๊ณ ๊ณก์ ์ ๊ตฌํ์๋ค. ์ (4)์ (5)๋ ํจ์ ์ํด ์ง๋ฐฐ๋๋ ๋ด์ง์์ธ ๋จ๋ฉด์ผ ๊ฒฝ์ฐ์ ํํด ์ ์ฉ๋๋ค.
์ง์นจ์์์ Fig. 3๊ณผ ๊ฐ์ ํํ๋ก ์์ฑ๋ณํ ๊ณ์ a, b๋ฅผ ๋น์ ํ๊ฑฐ๋์ ์ฃผ์ ๋ณ์๋ก ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ (4)์ (5)์ ๋ํ๋ธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์์ฑ๋ณํ๊ณ์ a, b๋ ๋ค์์ ์(6)~(15)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ฐ์ถํ์๋ค.
๐s : ํฌ๊ธฐํจ๊ณผ๊ณ์
๐๐ก : ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ธ์ฅ๊ฐ๋(MPa)
๐๐ข๐ : ํจ ํ๊ดด ์ ์์ถ๋ณํ๋ฅ
๐๐๐ : ์์ถ์ฒ ๊ทผ ์ข๊ตด ์ ์์ถ๋ณํ๋ฅ
๐๐๐ : ์ฃผ์ฒ ๊ทผ์ ์ง๋ฆ(mm)
๐0 : ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์์ถ๊ฐ๋์ ํด๋นํ๋ ์์ถ๋ณํ๋ฅ (0.0022)
๐๐ข : ํจ ์์ถ๋ ๊น์ด(mm)
๐ธ๐ : ์ฒ ๊ทผ ํ์ฑ๊ณ์(MPa)
๐๐๐ : ์ฒ ๊ทผ ํ๋จ ์ ์์ถ๋ณํ๋ฅ
๐๐ : ์ฒ ๊ทผ ํ๋จ ์ ๋ณํ๋ฅ (0.05)
๐๐ ๐ : ํจ ํญ๋ณต ํ ์ ๋จํ๊ดด ์ ์์ถ๋ณํ๋ฅ
๐๐๐ข : ๋ณด ๋จ๋ฉด์ ๋ชจ๋ฉํธ ํ๊ธธ์ด(๐-๐ฝ1๐๐ข/2)
๐๐ฆ : ๋ณด์ ํญ๋ณต๋ชจ๋ฉํธ
๐๐ฆ : ๋จ๋ฉด์ ํญ๋ณต๊ณก๋ฅ
๐ธ๐๐ผ๐ : ์ ํจ ํจ ๊ฐ์ฑ
๋ฑ๊ฐ์๋ ฅ๋ธ๋ญ๊ณ์ ฮฒ1์ 2021๋
๋ ๊ฐ์ ๋์ด ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์์ถ๊ฐ๋ 40 MPa ์ดํ ๊ณ์ 0.80์ ์ฌ์ฉํ๋๋ก ๋์ด์๋ค. ํ์ง๋ง ์ง์นจ์์์์ ๊ฐ์ ์ด์ ์
๋ฐฉ์์ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์๊ธฐ์ ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์ ๋ณด ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์งํํ ๋ ๊ธฐ์กด ๊ฐ์ธ 0.85์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์์ถ๊ฐ๋ 28 MPa ๊ธฐ์ค 1.3 MPa ์ด๊ณผํ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์
0.85์์ ์ฝ 0.01 ๊ฐ์ํ 0.84๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ๐๐ข๋ ๋ฐ๋ณต๊ณ์ฐํ์ฌ ๋์ถํ์์ผ๋ฉฐ, ๐๐ ๐๋ ์ (12)์ ์กฐ๊ฑด์ ๋ง์กฑํ์ง ์์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์์๋ค. ๋ํ ํจ์ ์ํด ์ง๋ฐฐ๋๋ ๋ด์ง์์ธ์ ๊ฒฝ์ฐ ๐๐๐๊ฐ ์ง๋ฐฐ์ ์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ๊ทธ ์ธ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ก ๋๋ ์ ์๋ค.
๐๐๐๊ฐ ์ง๋ฐฐ์ ์ธ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๐๐ ๐, ๐๐ข๐, ๐๐๐, ๐๐๐ ์ค ๐๐๐๊ฐ ์ ์ผ ์์ ๊ฐ์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ด๋ค. ํ์ง๋ง ๋ณธ ๋ชจ๋ธ๋ง์์๋
๐๐ข๐์ ๊ฐ์ด ์ ์ผ ์์ผ๋ฏ๋ก ๊ทธ ์ธ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ก ๋ถ๋ฅํ์ฌ ์งํํ์๋ค. ์ ๊ณผ์ ์ ํตํด ์ฐ์ถ๋ ๋ณ์๋ค์ Table 2์ ๊ฐ๋ค.
3.2 ๋ชจ๋ธ๋ง
ํด์์ ์ฌ์ฉํ ์์๋ MIDAS Gen์ FEMA Inelastic Hinge Model์ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ์ผ๋ฐ๋ณด๋ ์๋จ๋ถ์ ํจ ์์ฑํ์ง์ ๋ํ์ฌ ํจ์ง๋ฐฐ
๊ฑฐ๋์ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ Fig. 6๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ณด์ ๐๐ฆ๋ง ๊ณ ๋ คํ๊ณ ๋ถ์ฌ์ ์ค๊ฐ์ ์ ๋จ์ ๋ํ์ฌ ํ์ฑ์์๋ก ๊ตฌ์ฑํ์๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ด ๋ถ์ฌ ๋จ๋ถ์ ์์ฑํ์ง๋ฅผ ๋ฌ์ฌํ๋ ๋นํ์ฑ ์คํ๋ง์ ์ฝ์
ํจ์ผ๋ก์จ
๋นํ์ฑ ํจ๋ณํ์ง๋ฐฐ๊ฑฐ๋์ ๋ฌ์ฌํ ์ ์๋๋ก ํ์๋ค. ๋ํ ์๋จ๋ถ์์ ์ ์ฒด์ ์ธ ํ์ ๊ฐ์ ๊ตฌ์ฑ์ Fig. 7๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ณด ๋ถ์ฌ ์ค๊ฐ์์์ ํ์ฑ๊ฑฐ๋์ ์ํ ํ์ ๊ฐ๊ณผ ์๋จ๋ถ ์์ฑํ์ง ์์ญ์์์ ๋นํ์ฑํ์ ๊ฐ์ ํฉํ์ฌ ์ฐ์ถ๋๋ค. ๋ถ์ฌ์ ์ง์ง์กฐ๊ฑด ๋ฐ ๊ฐ๋ ฅ์กฐ๊ฑด์ Fig. 8๊ณผ ๊ฐ์ด I๋จ์ ๋ชจ๋ ์์ ๋์ ๋ํ์ฌ ๊ณ ์ , J๋จ์ ๐๐ฆ์ฑ๋ถ์ ๋ํ์ฌ ๊ตฌ์ํจ์ผ๋ก์จ I, J๋จ์ ๋์ผํ ํ์ ๊ฐ๊ณผ ๋ชจ๋ฉํธ๋ฅผ ํ์ฑํ์ฌ ๋ณต๊ณก๋ฅ ์ ํ์ฑํ์๋ค.
J๋จ์๋ Fig. 9์ ๊ฐ์ ์ฌ์ธ์ค์ํ(Sine Sweep Wave) ํ์ค์ ๊ฐ๋ ฅํ์๋ค.
๊ธฐ์กด ์คํ์ฐ๊ตฌ(Lee and Watanabe, 2003)๋ ๋ณด์ ์์ฑํ์ง ๋ฐ ๋ถ์ฌ์ ํ์ ๊ฐ๊ณผ ์ถ๋ณํ๋ฅ ๋ฑ ๋ณ์์์๋ค์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ๋ ฅ์ ํ์์ง๋ง MIDAS Gen์ Dynamic Force ์กฐ๊ฑด์์ ๋ณ์์ ์ด๊ธฐ๋ฅ์ด
์์ผ๋ฏ๋ก ๊ฐ์ ๋ณ์ํด์๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํด์์ ์งํํ์๋ค. ๊ฐ์ ๋ณ์ํด์๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ์ ๋ณ์๋ฅผ ์ผ์ผํค๊ธฐ ์ํด ๊ฐ์์ ํฐ ๊ฐ์ฑ์ ๊ฐ์ง ํ์ฑ ์คํ๋ง(๐พ)์ ์ถ๊ฐํ๊ณ
ํด๋น ์ ์ ์ ๊ฐ์ ๋ณ์(๐ท)๋งํผ ๋ฐ์ํ๋๋ก ์ ์ ํ์ค ๐น (=๐พร๐ท)๋ฅผ ์ฌํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค. ์ด๋ ๊ฐ๋ ฅํ์ค์ ํญ๋ณต์ ์ ๋ฐํ๋ ์์์ ํ์ค์ ๊ฐ๋ ฅํ์๋ค.
MIDAS Gen์ FEMA Inelastic Model์ X์ถ์ ๐ท/๐ท๐ฆ ์ฆ, ํญ๋ณต๋ณ์์ ํ์ฌ๋ณ์์ ๋น์จ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์์ด๋ฉฐ, Y์ถ์ ๐/๐๐ฆ๋ก
ํญ๋ณต๋ชจ๋ฉํธ์ ํ์ฌ๋ชจ๋ฉํธ์ ๋น์จ๋ก ์
๋ ฅํ๋ฏ๋ก Fig. 3๊ณผ Table 2์์ ๊ตฌํ ๋น์ ํํด์๋ณ์ a, b๋ฅผ ์ด์ ๊ฐ์ ๋น์จ ํ์์ผ๋ก ํ์ฐํ์ฌ ์
๋ ฅํ์๋ค. ๋ณด์ ํญ๋ณต๋ณํ๊ฐ(๐๐ฆ)์ 0.0039(rad)์ผ๋ก ์ฐ์ถ๋์์ผ๋ฉฐ,
์์ฑ๋ณํ ๊ณ์ a, b๊ฐ์ Table 2์ ๊ฐ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ณ์ ์
๋ ฅ ์ Fig. 3์ ํ๊ณ๋ณํ๊ฐ(๐๐ข)๊ณผ ํ๊ดด๋ณํ๊ฐ(๐๐)์ ํญ๋ณต๋ณํ๊ฐ(๐๐ฆ)์ ์ฝ 7.07๋ฐฐ, 13.14๋ฐฐ ์นํํ์ฌ ์
๋ ฅํ์๋ค.
Table 2 Nonlinear analysis model conditions
๐๐
|
1.041
|
๐๐ก
|
1.083
|
๐๐ข๐
|
0.0056
|
๐๐๐
|
0.108
|
๐๐๐
|
0.01136
|
๐๐ ๐
|
-
|
๐๐ข
|
50
|
๐๐๐ข
|
233.75
|
๐
|
0.02369
|
๐
|
0.04738
|
Fig. 6 Concentrated plastic hinge model
Fig. 7 Total deformation composition
Fig. 8 Modeling support and loading conditions
Fig. 9 Sine Sweep wave force
3.3 ์๋์ง์์ฐ๊ณ์
์ง์นจ์๋ ์ผ๋ฐ๋ณด(Tํ๋ณด)์ ์ฒ ๊ทผ์์ธ์ ๊ตฌ๋ถ์์ด ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ๋ค์ ์ (16)๊ณผ ๊ฐ์ด ์ฐ์ ํ๋๋ก ํ๊ณ ์๋ค.
๐ดs2 : ๋ณด(Tํ๋ณด)์์ ์ฮํ๋ถ์ฒ ๊ทผ ๋ฉด์ ์ค ์์ ๊ฐ
hs : ์ง์ฌ๊ฐํ ๋ณด, ๊ธฐ๋ฅ, ๋๋ ๋ฒฝ์ฒด์์ ๋จ๋ถ์ ์ง์ค ๋ฐฐ๊ทผ๋ ์ฒ ๊ทผ ์ค์ฌ ๊ฐ ๊ฑฐ๋ฆฌ
๐๐ ๋ฐ ๐๐ : ๋ณด, ๊ธฐ๋ฅ ๋๋ ๋ฒฝ์ฒด์์ ์ ๋ฐฉํฅ ๋ฐ ๋ถ๋ฐฉํฅ ๋ชจ๋ฉํธ๊ฐ๋
๐ : ๊ฐ์๊ณ์
๐s : ๋ณด์ ์ ๋จ๊ฒฝ๊ฐ (๊ทผ์ฌ์ : ๐/2)
๊ฐ์๊ณ์ ๐๋ ํ์๋น(๐s/h)๊ฐ 5๋ฏธ๋ง์ธ ๊ฒฝ์ฐ ์ฌ์ฉํ๋ค. ๋ณ์ ๐๐, ๐๐์ Fig. 2์ ๊ฐ์ด ์ ยท๋ถ ๋ชจ๋ฉํธ ๊ฐ๋์ด๋ค. Table 1๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ธฐ์กด ์คํ์ฒด BA4์ ๋จ๋ฉด์กฐ๊ฑด๋ค๊ณผ h๐ =240 mm, ์ฐ์ถ๋ ๐๐=๐๐=69.06 kNยทm, ๐=0.4๋ฅผ ์ (16)์ ๋์
ํ์ฌ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ์ฝ 0.31์ ๋์ถํ์๋ค.
์์ ๊ฐ์ด ๊ตฌํ Table 2์ ๋น์ ํํด์ ๋ณ์์ ๊ทธ ์กฐ๊ฑด์ ํ ๋๋ก ์ฐ์ถ๋ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ 0.31์ ์ ์ด๋ ฅ๊ตฌ๊ฐ์ ๋ํ์ฌ ๋์ผํ๊ฒ ์
๋ ฅํ์ฌ ๋น์ ํ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์์ ์ค์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ
๊ฒฐ๊ณผ๋ Fig. 10๊ณผ ๊ฐ๋ค. ๋น์ ํ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์ ๊ฒฐ๊ณผ ํญ๋ณต ๋ฐ ์ต๋์ ๋จ๋ ฅ์ ์ฝ 115.1 kN์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์คํ์ฒด BA4์ ํญ๋ณต ๋ฐ ์ต๋์ ๋จ๋ ฅ 125.0 kN,
137.3 kN๋ณด๋ค๋ ๋ค์ ๋ฎ์ ์์น๋ก ์ฐ์ถ๋์๋ค. ์ด๋ ์ง์นจ์์์ ๋ชจ๋ธ๋ง ์กฐ๊ฑด๋ค์ด ์์ ์ธก๋ฉด์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ค์ ๋์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ํ๋๋ ์ฐจ์ด๋ผ๊ณ ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
Fig. 10 Envelope curve from section properties of BA4
4. ์คํ๊ฐ ๊ธฐ๋ฐ ๋น์ ํํด์๋ชจ๋ธ
4.1 ํ-๋ณํ ๊ด๊ณ(ํฌ๋ฝ์ )
Lee and Watanabe(2003)์ BA4 ์คํ์ฒด๋ Fig. 11๊ณผ ๊ฐ์ ์ฃผ๊ธฐ๊ฑฐ๋์ ์์ด ํญ๋ณต์ ๋จ๋ ฅ 125.0 kN, ์ต๋์ ๋จ๋ ฅ 137.3 kN์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๊ฐ ์งํ๋ ์๋ก ํ์นญํ์์ผ๋ก ์ธํ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์ด
์ ์ฐจ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์์๋ค. ํฌ๋ฝ์ ์ ์ง์นจ์์ ๋์ผํ๊ฒ Fig. 3๊ณผ ๊ฐ์ด 1์ฐจ ๊ฐ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ง๋ง 2์ฐจ ๊ฐ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์๋ ์ด์ ํ(Bilinear) ๊ณก์ ์ผ๋ก ์ ์ํ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ Fig. 11๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ด์๋ค. BA4 ์คํ์ฒด์ ํญ๋ณต๋ณ์๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก 1์ฐจ๊ฐ์ฑ์ ๊ตฌํ ํ ์ต๋์ ๋จ๋ ฅ 137.3 kN์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ์ฑํ์๋ค. BA4 ์คํ์ฒด์ ๋นํด
Fig. 10์ ๊ฒฐ๊ณผ์์ ๋ค์ ๊ฐ์ฑ์ ๊ฐ์๊ฐ ๋นจ๋ฆฌ ์ผ์ด๋ฌ๋๋ฐ, ์ด๋ ๋ถ์ฌ์ ์ฃผ๊ธฐ๊ฑฐ๋ ์ค ์๋์ง์์ฐ๋์ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๋ํ๋ด๊ธฐ ์ํ ๋ชจ๋ธ๋ง์ผ๋ก์จ 1) ๊ฐ์ฑ์ ์ง ๋ฐ ์ต์ํ์ฑํ๋ณต๊ตฌ๊ฐ,
2) ๊ฐ์ฑ๊ฐ์ ๋ฐ ์ต๋ํ์ฑํ๋ณต๊ตฌ๊ฐ, 3) 1๋ฒ๊ณผ 2๋ฒ์ ๊ฒฐํฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ก ๋๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, MIDAS Gen์ FEMA Model์ 1๋ฒ์ ํํ์ด๊ธฐ
๋๋ฌธ์ ๊ฐ์ฑ์ ๊ฐ์๊ฐ BA4 ์คํ์ฒด๋ณด๋ค ๋นจ๋ฆฌ ๋ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
๋ํ ๋ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ต๋์ ๋จ๋ ฅ ์ฐจ์ด๋ก ์ธํ ํ์ฑํ๋ณต๊ตฌ๊ฐ ์ฐจ์ด ๋ฐ ์
๋ ฅ๋ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ฐ๋์ ๋ํ๋ด๊ธฐ ์ํด ์ด์ ๊ฐ์ ํ์์ด ๊ด์ฐฐ๋ ๊ฒ์ผ๋ก
์ฌ๋ฃ๋๋ค. BA4 ์คํ์ฒด๋ณด๋จ ์ด๋ ฅ๊ณก์ ์ค์์์์ ํ์นญํ์์ด ์ ๋๋ฌ๋์ง ์๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ MIDAS Gen ๋น์ ํ์๊ฐ์ด๋ ฅํด์์์์์
์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ณด์ ํ์นญํ์์ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
Fig. 11 Envelope Curve from Experimental Result of BA4
4.2 ์๋์ง์์ฐ๊ณ์
์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ Fig. 2์ ๊ฐ์ด ์ด์ํ๋ ํ์์ฑ๊ฑฐ๋ ์๋์ง์์ฐ๋๊ณผ ์ค์ ์๋์ง์์ฐ๋์ ๋น์จ๋ก ๋ํ๋ธ๋ค. ์ปค๋ธํผํ
(Curve Fitting)์ ํตํด ๊ตฌํ ๊ฐ ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๋ณ๋ก ๋ํ์ ์ธ
1ํ ์ฃผ๊ธฐ๊ฑฐ๋์ ๋ฉด์ ์ ํตํ์ฌ ์์ฐ์๋์ง๋ฅผ ๊ตฌํ์์ผ๋ฉฐ, ์ฃผ๊ธฐ๊ฑฐ๋์ ํ ์ฃผ๊ธฐ๋ ์์์ ํ ์ ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก 1ํ Cycle ์ดํ ๋ง๋ฌ์ ๋๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ์๋ค.
์ปค๋ธํผํ
(Curve Fitting)์ผ๋ก ๊ตฌํ ๋ฉด์ ์ ๋ค์ ์ค์ฐจ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ผ๋, ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ๊ฐ ์ฐ์ถ ๋ฐ ๋น๊ต์ ์์ด ํฐ ์ํฅ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
FEMA Inelastic Model ์์๋ Fig. 4์ ๊ฐ์ด ํ-๋ณํ๊ด๊ณ ๊ณก์ ์์ 1์ฐจ ๊ฐ์ฑ ํ 2์ฐจ ๊ฐ์ฑ์ผ๋ก ๊ฐ์ํ๋ ๊ฑฐ๋์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. ํ์ง๋ง ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฌ์ฉํ ์ง์นจ์์์ ์ผ๋ฐ๋ณด์ ๋น์ ํํด์๋ชจ๋ธ์
Fig. 3๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ถ์ฌ์ ์ฃผ๊ธฐ๊ฑฐ๋์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง ๋, 2์ฐจ ๊ฐ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์๋ ์ด์ ํ(Bilinear) ๊ณก์ ํํ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ด์ํ๋ ํ์์ฑ๊ฑฐ๋ ์๋์ง์์ฐ๋์
ํญ๋ณต๊ตฌ๊ฐ(Y-L)๊ณผ ๊ฐ๋๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ(L-R)์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ๋ฉฐ Fig. 12์ ๊ฐ์ด ์ ์ํ์๋ค. Fig. 2์ ๊ฐ์ด ์ค์ ์๋์ง์์ฐ๋๊ณผ ์ด์ํ๋ ํ์์ฑ๊ฑฐ๋ ์๋์ง์์ฐ๋์ ๋น์จ์ Fig. 13๊ณผ ๊ฐ์ด ๋น๊ตํ์ฌ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ถํ์๋ค. Table 3์ ๋ํ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด Y-L๊ตฌ๊ฐ, L-R๊ตฌ๊ฐ์ ์ด์ํ๋ ํ์์ฑ๊ฑฐ๋ ์๋์ง์์ฐ๋๊ณผ ์ค์ ์๋์ง์์ฐ๋์ ๊ฐ๊ฐ 11.97, 16.45 ๋ฐ 4.32, 4.57์ผ๋ก
์ฐ์ถ๋์์ผ๋ฉฐ, Y-L๊ตฌ๊ฐ์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์ฝ 0.36, L-R๊ตฌ๊ฐ์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์ฝ 0.28๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ ๊ธฐ์กด์ ์คํ์์ BA4 ๋ณด ์คํ์ฒด๊ฐ
๋ฐ๋ณตํ์ค์ ํตํด ์ฃผ๊ธฐ๊ฑฐ๋ ์ค ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๊ฐ ์งํ๋จ์ ๋ฐ๋ผ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์ด ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค.
Table 3 Energy dissipation factor according to hysteric step (BA4)
|
Eep
|
ED
|
๐
|
Y-L
|
11.97
|
4.32
|
0.36
|
L-R
|
16.45
|
4.57
|
0.28
|
Fig. 12 Idealized Elastoplastic Behavior by Hysteric Step
Fig. 13 Energy Dissipation by Hysteric Step(Lee and Watanabe, 2003)
5. ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๋ณ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์
Table 3 ๋ฐ Fig. 14์ ๋ํ๋ธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ธฐ์กด ์คํ ๊ธฐ๋ฐ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ Y-L๊ตฌ๊ฐ๋ณด๋ค L-R๊ตฌ๊ฐ์์ ์๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค. ๊ทธ ์ด์ ๋ Table 3์ ๋ํ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด Y-L-R๊ตฌ๊ฐ์ผ๋ก ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๊ฐ ์งํ๋๋ฉด์ ์ค์ ์๋์ง์์ฐ๋(์์๋ถ๋ถ ๐ธ๐ท)์ ์กฐ๊ธ ์ฆ๊ฐํ์์ง๋ง, ์ด์ํ๋ ํ์์ฑ๊ฑฐ๋ ์๋์ง์์ฐ๋(ํํ์ฌ๋ณํ
๐ธ๐๐)์ ๋ค์ ๋ง์ด ์ฆ๊ฐํ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๊ฐ ์งํ๋จ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์๋๋ ํํ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. 2์ฐจ ๊ฐ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์์ ์ด์ ํ(Bilinear)
๊ณก์ ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ L-R๊ตฌ๊ฐ์์์ ์ด์ํ๋ ํ์์ฑ๊ฑฐ๋ ์๋์ง์์ฐ๋์ด ๋ค์ ํฌ๊ฒ ์ฐ์ ๋์ด Y-L๊ตฌ๊ฐ์ ์ด์ํ๋ ํ์์ฑ๊ฑฐ๋ ์๋์ง์์ฐ๋๊ณผ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ง์ด ๋๋
๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
Fig. 14์ ๋ํ๋ธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ง์นจ์์ ๋ณด์ ๋น์ ํํด์ ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ณผ์ ์ ํตํ์ฌ ์ฐ์ถ๋ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ 0.31์ ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ BA4 ์คํ์ฒด์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ Y-L๊ตฌ๊ฐ
0.36 L-R๊ตฌ๊ฐ 0.28๊ณผ๋ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ค์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ ๋ฐ๋ณตํ์ค์ ๋ฐ๋ ์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ถ์ฌ์ ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๊ฐ ์งํ๋จ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ฑ ๋ฐ ๊ฐ๋
๊ฐ์, ํ์นญํ์ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ ๊ฐ์ ํน์ฑ์ ์ง์นจ์์์ ์ ์ํ๋ ์ฐ์ ์์ผ๋ก๋ ๊ณ ๋ คํ์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ
๋ถ์ฌ์ ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๋ณ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ณผ๋ ๋ฐ ๊ณผ์ํ๊ฐ ํ ์ ์๋ ๋ถ๋ถ์ด๋ผ๊ณ ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
Fig. 14 Comparison of Energy Dissipation Factor
6. ๊ฒฐ ๋ก
1) ๊ธฐ์กด ์คํ์ฐ๊ตฌ(Lee and Watanabe, 2003)์ ์ด๋ ฅ๊ฑฐ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก๋ถํฐ ๊ตฌํ ์ค์ ์๋์ง์์ฐ๋๊ณผ ์ด์ํ๋ ํ์์ฑ๊ฑฐ๋ ์๋์ง์์ฐ๋์ ๋น์จ๋ก ๊ตฌํ ์ด๋ ฅ ๋จ๊ณ๋ณ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ Y-L๊ตฌ๊ฐ์์ 0.36
L-R๊ตฌ๊ฐ์์ 0.28๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๊ฐ ์งํ๋ ์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๊ฐ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
2) ๋ฐ๋ณตํ์ค์ ๋ฐ๋ ์ผ๋ฐ๋ณด์ ๋ํ ๊ธฐ์กด ์คํ์ฐ๊ตฌ(Lee and Watanabe, 2003)์ ๋จ๋ฉด์กฐ๊ฑด์ ๋ํ์ฌ ์ง์นจ์์ ์ ์ํ๋ ๋น์ ํํด์๋ชจ๋ธ๋ง ๋ณ์๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ฐ์ถ๋ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ 0.31๋ก์จ ์ด๋ ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ ๋ณํํน์ฑ์
๊ณ ๋ คํ์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
3) ๊ธฐ์กด ์คํ์ฐ๊ตฌ(Lee and Watanabe, 2003)์ ์คํ์กฐ๊ฑด์ ๋ํ์ฌ ์ง์นจ์์ ์ํด ์ฐ์ถํ ํญ๋ณต ๋ฐ ์ต๋์ ๋จ๋ ฅ์ 115.1 kN์ผ๋ก์จ, ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ๋ํ๋ ํญ๋ณต์ ๋จ๋ ฅ 125.0 kN ๋ฐ ์ต๋์ ๋จ๋ ฅ
137.3 kN๋ณด๋ค ๋ฎ๊ฒ ์ฐ์ถ๋์๋ค. ์ด๋ ์ง์นจ์์ ์ฐ์ถ์์ด ์์ ์ธก์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์กฐ๊ฑด๋ค์ด ์ค์ ๋์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ผ๊ณ ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
4) ์ผ๋ฐ๋ณด์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ ๋ํ ์คํ ๋ฐ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ฏธ๋นํ์ฌ, ์ฐ๊ฒฐ๋ณด์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ(Naish et al., 2009)์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์๋ ์ค์ ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ผ๋ฐ๋ณด์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ ๋ํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋ณด์ ๋ฐ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
<๋ถํธ ์๋ฏธ>
๐ : ๊ฐ๋๊ฐ์๊ณ์ (0.75)
๐ : ๊ฒฝ๋์ฝํฌ๋ฆฌํธ๊ณ์ (๋ณดํต 1, ๋ชจ๋ 0.85, ์ ๊ฒฝ๋ 0.75)
๐๐ฆ๐ฃ : ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ ์ค๊ณ์ธ์ฅํญ๋ณต๊ฐ๋
๐๐ฆ : ์ธ์ฅ์ฃผ์ฒ ๊ทผ ํญ๋ณต๊ฐ๋
๐๐๐ : ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์์ถ๊ฐ๋
๐๐ค : ๋ณด ํญ
h : ๋ณด ๋์ด
๐๐ : ๋ณด ์ ๋จ๊ฒฝ๊ฐ
๐ : ์ ๋จ๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ
๐ : ์์ถ์ฐ๋จ์์ ์ต์ธ๋จ ์ธ์ฅ์ฒ ๊ทผ ๋์ฌ๊น์ง ๊ฑฐ๋ฆฌ
๐๐ก, ๐๐ : ์ธ์ฅ์ฃผ์ฒ ๊ทผ๋น ๋ฐ ์์ถ์ฃผ์ฒ ๊ทผ๋น
๐๐ฃ : ์ ๋จ์ฒ ๊ทผ๋น
๐ด๐ , ๐ด๐ โฒ : ์ธ์ฅ์ฃผ์ฒ ๊ทผ ๋จ๋ฉด์ ๋ฐ ์์ถ์ฃผ์ฒ ๊ทผ ๋จ๋ฉด์
Cover : ํผ๋ณต๋๊ป
๐๐ก : ์์ถ์ฐ๋จ์์ ์ต์ธ๋จ ์ธ์ฅ์ฒ ๊ทผ์ ๋์ฌ๊น์ง ๊ฑฐ๋ฆฌ
๐โฒ: ์์ถ์ฐ๋จ์์ ์ต์ธ๋จ ์์ถ์ฒ ๊ทผ์ ๋์ฌ๊น์ง ๊ฑฐ๋ฆฌ