1. ์ ๋ก
์ต๊ทผ ๊ตญ๋ด ๋์ฌ๋ถ์ ๊ต๋ ํ๋ถ๋ ์ฒด์ก์์ค, ์ฃผ์ฐจ์ฅ, ์ผ์ ์ฅ ๋ฑ์ผ๋ก ํ์ฉ๋๊ณ ์๋ค. ๊ณผ๊ฑฐ์ ๊ต๋ ํ๋ถ์๋ ์ด๋ ํ ์ ์ฉ๋ฌผ๋ ๋ถํํ์์ผ๋ ์ง์์ฒด๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก
๋ฐฉ์น๋์๋ ์ ํด๊ณต๊ฐ์ ํ์ฉํ๋๋ก ์กฐ์นํ๋ ๊ฒ์ด๋ค(Shim and Jang, 2016). ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ์ ์ฉ์์ค์ ๊ต๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์์ ์ฑ์ ์งยท๊ฐ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ ํ์ฌ ๋ฐ์ ์ํ์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค(Baek et al., 2016).
2010๋
๋ถ์ฒ๊ต๊ฐ๊ณ ํ๋ถ์์ ๋ฐ์ํ ์ ์กฐ์ฐจ์ ์ํ ํ์ฌ๋ ์ฝ 150์ต ์์ ๋ณต๊ตฌ๋น์ฉ๊ณผ ์ฌํ์ ยท๊ฒฝ์ ์ ์์ค์ด ์ฝ 2,190์ต ์ ๋ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ฐ๋๋ค(Hong et al., 2011). ์ด์ฒ๋ผ ๊ต๋ ํ๋ถ ๊ณต๊ฐ์ ์ ์ฉํ๊ฒ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ ์ฅ์์ธ ๋์์ ํ์ฌ ๋ฐ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ๋ ์๊ณ ์๋ ๊ณณ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ต๋ ํ๋ถ ๊ณต๊ฐ์์์ ํ์ฌ๋ฅผ
์๋ฐฉํ๊ธฐ ์ํ ์ ๊ทน์ ์ธ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ์๊ตฌ๋๊ณ ์๋ค. ์คํ์ ํตํ ํ๊ฐ๋ ๋ง์ ์ธ๋ ฅ๊ณผ ์๊ฐ์ด ์์๋๋ ๋จ์ ์ผ๋ก ์ธํด ๋ณด๋ค ๊ฒฝ์ ์ ์ธ ์ ์ฐ ํด์์ผ๋ก ๊ต๋ ํ๋ถ์
์ ์ฉ์์ค์ ๋ํ ํ์ฌ ์์ ์ฑ์ ๊ฒํ ํ์ฌ ํ๊ฐํ๊ณ ์๋ค(Kodur et al., 2010; Kodur and Phan, 2007; Najjar and Burgess, 1996; Shim et al., 2010; Zi et al., 2011).
์ ์ฐ ํด์์ ๋ํ์ ์ธ ํ์ฌ ํด์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ผ๋ก ๋ฏธ๊ตญ ํ์ค ๊ธฐ์ ์ฐ๊ตฌ์ (NIST)์์ ๊ฐ๋ฐ๋ FDS(Fire Dynamics Simulator) ํ๋ก๊ทธ๋จ์
์ฌ์ฉํ๋ค. Fig. 1๊ณผ ๊ฐ์ด FDS ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ด๋ถํด๋ฒ๊ณผ ํ๋ฉด์ด๋ฐฉ์ถ์จ๋ฒ ๋ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ํด์๋๋ค. ์ด๋ถํด๋ฒ์ ์ฐ์ ๋์ ๋ฌผ์ฒด๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ฐ ์ฐ์๋ฌผ์ ์ฐ์ ํน์ฑ์ ์
๋ ฅํ์ฌ
๊ณ์ฐํ๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ํ๋ฉด์ด๋ฐฉ์ถ์จ๋ฒ์ ๊ธฐ์กด์ ๊ณ์ฐ๋ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด๋ฐฉ์ถ์จ์ธ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ๊ธฐ์
ํ์ฌ ํด์ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์
๋ ฅ๋ ์ฐ์ํน์ฑ์น๋ฅผ ํตํด ํ์ฌ๊ณก์ ์ ๊ณ์ฐํ๋ฉฐ
ํ์ฌ ํด์ํ๋ ์ด๋ถํด๋ฒ์ด ํ๋ฉด์ด๋ฐฉ์ถ์จ๋ฒ์ ๋นํด ์๊ฐ์ด ์ค๋ ์์๋๋ค๋ ๋จ์ ์ด ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋น๊ต์ ์๊ฐ์ด ์ ๊ฒ ์๋ชจ ๋๋ ํ๋ฉด์ด๋ฐฉ์ถ์จ๋ฒ์ ํ์ฉํ์ฌ
๊ต๋ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํผํด ํ๊ฐ๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ๊ฐํธํ๊ฒ ์ํํ๊ณ ์๋ค.
ํ์ง๋ง ํ๋ฉด์ด๋ฐฉ์ถ์จ๋ฒ์ ์ค๋ฌผํ์ฌ ์ํ ๋๋ ํ์ฌ ํด์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ผ๋ก ํ์ฌ๊ณก์ ์ด ๋ฏธ๋ฆฌ ๊ณ์ฐ๋์ด ์๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ง ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ค๋ ํ๊ณ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค. ๊ธฐ์กด
์ค๋ฌผํ์ฌ ์ํ ๋ฐ์ดํฐ (Hurley et al., 2015)์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ถํผ๋จ์ ํ์ฌ๊ณก์ ๊ณผ ๋ฉด์ ๋จ์ ํ์ฌ๊ณก์ ์ด ํผ์ฉ๋์ด ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์๋ค. ํ๋ฉด์ด๋ฐฉ์ถ์จ๋ฒ์ ๋ฉด์ ๋จ์์ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์
๋ ฅํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํผ์ฉ๋์ด
์๋ ๋จ์๋ฅผ ์ ๋ฆฌํ๊ณ , ๋ถํผ๋จ์์ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์
๋ ฅํ ์ ์๋๋ก ๊ฐ์ ํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ํ ์ฌ๋ฌ ์ฐ์๋ฌผ์ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์ ๋ฆฌํด๋์ ์ ํ์ฐ๊ตฌ(Hurley et al., 2015; Kim and Lilley, 2015)๋ฅผ ์ดํด๋ณด๋ฉด ์ฐ์๋ฌผ์ ์ง๋์ ๋ช
์ํ์ง ์๊ณ ์์ด ์ ์ฉ์์ค์ ํ์ฌ ํด์์ ํ์ฉ ์ ์ด๋ ค์ด ์ ์ด ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ ๊ฐ์ง์ ๋ชฉ์ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ๋ถํผ๋จ์์ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ๋จ์ ๋ฉด์ ๋น ํ์ฌ๊ณก์ ์ผ๋ก ๊ตฌํ์ฌ ํ์ฌ๊ณก์ ์์ FDS ํ๋ฉด์ด๋ฐฉ์ถ์จ๋ฒ์
๋์
ํ ์ ์๋๋ก ํ์๋ค. ๋ํ ๊ธฐ์ํ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์ฐ์๋ฌผ์ ๊ธฐ์ค ์ง๋์ ์ ์ ํ๊ณ , ์ง๋ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์์ธกํ ์ ์๋ ์์ ํ๋ฆฝํ๊ณ ์
ํ์๋ค.
Fig. 1 Workflow for fire analysis using FDS program
2. ๋ณธ ๋ก
2.1 ํ๋ฉด์ด๋ฐฉ์ถ๋ฒ์ ์ด์ฉํ ์ด์ฐจ ํ์ฌ๊ณก์ ์์ ๊ฐ์
ํ์ฌํด์ ์, ํ๋ฉด์ด๋ฐฉ์ถ์จ๋ฒ์ ์๊ฑฐํ์ฌ ์ฐ์ ๋์ ๋ฌผ์ฒด์ ์ด๋ฐฉ์ถ ํน์ฑ์ ์
๋ ฅํ์ฌ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ๋์ถํ๋ค. ํ๋ฉด์ด๋ฐฉ์ถ์จ๋ฒ์ด๋ ์คํ ๋ฑ์ ํตํด ๋์ถ๋ ์ด๋ฐฉ์ถ์จ
๊ณก์ ์ ์ฐ์ํน์ฑ์ผ๋ก ์
๋ ฅํ๋ ํด์๋ฒ์ ๋ปํ๋ฉฐ, ์๊ฐ๋ณ ์ด๋ฐฉ์ถ์จ(HRR; Heat release rate)์ ๋จ์ ๋ฉด์ ๋น ํ๋ฉด์ด๋ฐฉ์ถ์จ(HRRPUA;
Heat release rate per unit area)๋ก ํ์ฐํ์ฌ ์ฐ์ ํ๋ค. ๋จ์ ๋ฉด์ ๋น ํ๋ฉด์ด๋ฐฉ์ถ์จ(HRRPUA)์ ์ฐ์ ๊ณผ์ ์ ์ (1)~(3)์ ๊ฐ์ด ํํํ ์ ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, $m$์ ์ง๋, $\dot{Q}$์ ์ธก์ ๋ ์๊ฐ๋ณ ์ด๋ฐฉ์ถ์จ, $\dot{Q}_{V_{0}}$๋ ๋จ์ ๋ถํผ๋น ์ด๋ฐฉ์ถ์จ, $\rho_{m}$์
์ง๋ ๋ฐ๋, $\dot{Q}_{m_{0}}$์ ๋จ์ ์ง๋๋น ์ด๋ฐฉ์ถ์จ, $\dot{Q}_{A_{0}}$๋ ๋จ์ ๋ฉด์ ๋น ์ด๋ฐฉ์ถ์จ, $h$๋ ์ฐ์๋ฌผ์ ๋์ด์ด๋ค.
์ด๋ ์๊ฐ๋ณ ์ด๋ฐฉ์ถ(HRR)์ ๋์ถํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ 2๊ฐ์ง๊ฐ ์๋ค. 1) ์ค๋ฌผํ์ฌ ์ํ์ ํตํด ์ด๋ฐฉ์ถ์จ์ ์ค์ ๋ก ์ธก์ ํ๊ฑฐ๋, 2) ์ฐ์๊ณผ์ ์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ผ๋ก
๊ตฌํํ์ฌ ์์ธก๋๋ ์ด๋ฐฉ์ถ์จ์ ๋์ถํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค. ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ํ์ฉํ ๋์๋ ๋์ ๋ฌผ์ฒด๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ฐ ์ฐ์๋ฌผ์ ์ฐ์ ํน์ฑ์ ์
๋ ฅํ๋ฉฐ, ์ด๋ถํด๋ฒ์ ์๊ฑฐํ์ฌ
์ฐ์ ํ๋ค.
๋ณต์กํ ์ค์ ์ด๋ฐฉ์ถ์จ์ ๊ฐ์ํ์ฌ ๊ตญํ ๊ตํต๋ถ ๋๋ก์ค๊ณํธ๋(Ministry of land, transport and maritime affairs, 2012)์์๋ Fig. 2์ ๊ฐ์ด ์ฐจ๋๋ณ๋ก ์ด๋ฐฉ์ถ์จ์ ๋ณด์์ ์ด๊ณ ๊ฐ์ํํ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์ ์ฉํ ์ ์๋๋ก ํ๊ณ ์๋ค. ์ด ํ์ฌ๊ณก์ ์ ํ์ฌ์ ๋ฐํ ํน์ฑ์ ํฌ๊ฒ ์ฑ์ฅ์๊ฐ ($\Delta
t_{i}$), ์ ์ง์๊ฐ ($\Delta t_{s}$), ๊ฐ์์๊ฐ ($\Delta t_{d}$)์ธ ์ธ ๋จ๊ณ๋ก ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ๊ฐ์ํํ์๋ค. ์ฑ์ฅ์๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์์๊ฐ์
ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์ด์ฐจํญ์ผ๋ก ํํํ๊ณ ๊ณ์๋ฅผ ๊ฐ๊ฐ ์ฑ์ฅ๋ฅ $\alpha$์ ๊ฐ์์จ $\beta$๋ก ํ์๋ค. ์ฆ, ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์ต๋ ์ด๋ฐฉ์ถ์จ (ํ์ฌ๊ฐ๋; HRR,
$\dot{Q}_{\max}$)๊ณผ ์ด ์ด๋ฐ์๋ (THR; Total heat release rate, $Q$)๋ฅผ ๋งค๊ฐ๋ณ์๋ก ํ์ฌ ์ (4)์ ๊ฐ์ด ํํ๋๋ค.
ํ์ฌ ํด์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์์๋ ํ์ฌ๊ฐ๋ (HRR, $\dot{Q}_{\max}$)๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ ๋ ๊ฐ ์๊ฐ๋ณ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ๋น์จ์ ์ฌ์ฉํ๋๋ก ํ๊ณ ์๋ค.
์ฆ, ํ์ฌ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ํด๋นํ๋ ์๊ฐ ์์น์ 1.0์ ๋ถ์ฌํ๊ณ , ๋๋จธ์ง ํ์ฌ๊ฐ๋์ ๋ํด์๋ ํ์ฌ๊ฐ๋ ๋๋น ๋น์จ์ ์ด์ฉํ์ฌ ํด๋น ์๊ฐ๋์ ๊ธฐ์ฌํ๋ค. ์
(4)๋ฅผ ํ์ฌ ํด์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์์ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ์ํด์๋ ํ์ฌ๊ฐ๋ ๊ฐ์ผ๋ก ๊ฐ ์์ ๋๋์ด์ผ ํ๋ค.
ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด์ฐจํญ์ผ๋ก ํํํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ฑ์ฅ๋ฅ $\alpha$์ ๊ฐ์์จ $\beta$๋ฅผ ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก ๋ถ์ฌํ ํ์๋ ์์ผ๋ฉฐ, ํ์ฌ๊ฐ๋์ ์ฑ์ฅ์๊ฐ,
์ ์ง์๊ฐ, ๊ฐ์์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์๋์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ๋๋ ๊ฐ์ด๋ค. ์ ๊ณ ์ฐฐ์ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ (4)๋ฅผ ์ (5)์ ๊ฐ์ด ๊ฐ์ ํ ์ ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, $\dot{Q}_{\max}$๋ ํ์ฌ๊ฐ๋, $t_{0}$์ ์ฐ์ ์์์๊ฐ, $t_{1}$์ ์ด๊ธฐ ์ฑ์ฅ์๊ฐ, $t_{2}$๋ ๊ฐ์๊ฐ ์์๋๋
์๊ฐ, $t_{f}$๋ ์ฐ์๊ฐ ์ข
๋ฃ๋๋ ์๊ฐ์ด๋ค. ์ฑ์ฅ์๊ฐ์ $\Delta t_{i}= t_{1}- t_{0}$, ์ ์ง์๊ฐ์ $\Delta t_{s}=
t_{2}- t_{1}$, ๊ฐ์์๊ฐ์ $\Delta t_{d}= t_{f}- t_{2}$ ์ผ๋ก ์ธก์ ๋๋ค. ์ฐ์๊ฐ ์งํ๋๋ ์ด ์ฐ์ํน์ฑ์๊ฐ(characteristic
time) $\Delta t_{ch}$๋ ์ด๊ธฐ ์ฐ์๊ฐ ์์๋๋ ์๊ฐ $t_{0}$๊ณผ ์ฐ์๊ฐ ์ข
๋ฃ๋ ์๊ฐ $t_{f}$ ์ฌ์ด์ ์๊ฐ์ธ $\Delta
t_{ch}= t_{f}- t_{0}$์ผ๋ก ์ ์ํ ์ ์๋ค. ์ (5)๋ ์ด๋ฐฉ์ถ์จ๋ก์ ์ด๋ฐฉ์ถ์จ $\dot{Q}$ ๋ฅผ ์ ๋ถํ๋ฉด ์ด ์ด๋ฐ์๋ $Q$ ์ ๊ฐ์์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก, ์ (6)๊ณผ ๊ฐ์ด ํํ๋๋ค.
์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ฑ์ฅ์๊ฐ, ์ ์ง์๊ฐ, ๊ฐ์์๊ฐ์ ์ ์ฒด ์ฐ์์๊ฐ์ธ ํน์ฑ์๊ฐ์ผ๋ก ๋๋๋ฉด, ์ฑ์ฅ, ์ ์ง, ๊ฐ์ ๊ธฐ๊ฐ์ ๋ฌด์ฐจ์์ผ๋ก ํํํ ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{i}$,
์ ์ง๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{s}$, ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{d}$๋ก ์ ์ํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ (7)๊ณผ ๊ฐ์ด ํํ๋๋ค.
์ด๋ ์ฑ์ฅ์๊ฐ, ์ ์ง์๊ฐ ๋ฐ ๊ฐ์์๊ฐ ๋น์จ์ ๋ชจ๋ ๋ํ๋ฉด 1.0์ด ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ฆ, $\beta_{i}+\beta_{s}+\beta_{d}=1$
์ด๋ค. ์ด๋ ํ์ฌ๊ณก์ ์์ ์ (8)๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ๋ฆฌํ ์ ์๋ค.
์ (8)์ ๋งค๊ฐ๋ณ์๋ ํ์ฌ๊ฐ๋ $\dot{Q_{\max}}$, ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{i}$, ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{d}$, ์ ์ฒด ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ $\Delta
t_{ch}$์ด๋ค. $t_{1}= t_{0}+\beta_{i}\Delta t_{ch}$, $t_{2}= t_{f}-\beta_{d}\Delta t_{ch}$์ด๋ค.
์ ์ (8)์๋ ์ฑ์ฅ๋ฅ ์ด๋ ๊ฐ์์จ์ ๋ฐ๋ก ๊ธฐ์ฌํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์ด ์ด๋ฐ์๋ $Q$, ์ด ์ฐ์ํน์ฑ์๊ฐ $\Delta t_{ch}$, ๊ฐ ์๊ฐ ๊ตฌ๊ฐ๋น์จ์ ์ธก์ ํ๋ฉด,
์ (7)์ ์ด์ฉํด์ ํ์ฌ๊ฐ๋ $\dot{Q}_{\max}$๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ ์ ์๋ค.
ํ์ฌ๊ณก์ ์ (8)์ ํ์ฌ ํด์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์์ ์ฌ์ฉํ ๋๋ ํน์ ์ง๋์ ๋ํ ํ์ฌ๊ฐ๋ $\dot{Q}_{\max}$๋ฅผ ์ (3)์ ์ด์ฉํด์ ๋จ์๋ฉด์ ๋น ํ์ฌ๊ฐ๋๋ก ๋ณํํ ๋ค์ ํ์ฌ ํด์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์
๋ ฅํด์ ์ฌ์ฉํ๋ค. ์ (8)์ ํ์ฌ๊ณก์ ์์ Fig. 3์ ๊ฐ์ด ๋ฌด์ฐจ์์ผ๋ก ํํ๋๋ค. ๋ํ, ๋ฌผ๋ฆฌ๋ฒ์น์ ๋ํ๋ด๋ ํ์ฌ๊ณก์ ์์ ์๋ณ์ ์ฐจ์์ด ์ผ์นํ๋ค. ์ด๋ฅผ ์ด์ฉํด ๊ตฌํ๊ณ ์ ํ๋ ๋ฌผ๋ฆฌ๋์ ์ฐจ์์ธ ์ด ์ด๋ฐ์๋
๋ฐ ํ์ฌ๊ฐ๋์ ๊ทธ ๋ฌผ๋ฆฌ๋์ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ๋ณ์์ ์์๋ค์ ์ฐจ์์ธ ์ด ์ฐ์ํน์ฑ์๊ฐ, ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ, ์ ์ง๊ตฌ๊ฐ, ๋ฐ ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ์ ์๋ค๋ฉด ๋ณ์์ ์์๋ค์ ๊ด๊ณ๋ฅผ
ํ์
ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ๋ฌด์ฐจ์ ํ์ฌ๊ณก์ ์์ผ๋ก ํํํ์๋ค.
Fig. 2 Vehicle fire curve in the road design manual (2012) of the ministry of land, transport and maritime affairs
Fig. 3 Dimensionless quadratic fire curve
2.2 ์ฐ์๋ฌผ์ ์ง๋์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐ์์๊ฐ ๋ณด์ ํจ์ ๋์
๋์ผ ์ฐ์๋ฌผ์ผ์ง๋ผ๋ ์ฐ์ ๋์ ์ง๋์ ํฌ๊ธฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ด๋ฐฉ์ถ์จ๊ณผ ์ฐ์ ํน์ฑ ์๊ฐ์ ๋ณํํ๋ค. ์ฐ์์๊ฐ์ ์ฃผ๋ณ ํ๊ฒฝ ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ํ ์๋ ์์ผ๋ฉฐ, ์ฆ๊ฐํ
์๋ ์๋ค. ๋ชจ๋ ํํ๋ฐ์์ ์ฃผ๋ณ ํ๊ฒฝ์ ์จ๋ ํน์ฑ์ ๋ฏผ๊ฐํ๊ฒ ์ํฅ์ ๋ฐ์ผ๋ฉฐ, ์จ๋๊ฐ ์์นํ๋ฉด ํํ๋ฐ์์ด ๋ ๋น ๋ฅด๊ฒ ์งํ๋๋ค. ์ฆ, ์ฐ์ ๋์ ์ง๋์
ํฌ๊ธฐ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ์ฌ ์จ๋๊ฐ ํฌ๊ฒ ์์นํ๋ ์กฐ๊ฑด์์๋ ํ์ฌ ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น๊ฐ ๊ฐ์ํ๋ ์ํฉ์ ๊ธฐ๋ํ ์ ์๋ค. ๋ํ ์จ๋๊ฐ ๋์ ์กฐ๊ฑด์์ ํ์ฌ๋ ์ฒ์ฒํ ์งํ(้ญ็ซ)๋๋ฏ๋ก,
๋์ ์จ๋ ์์์ ํ์ฌ ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ๋ ๊ธฐ๋ํ ์ ์๋ค.
์ฐ์๋ฌผ์ ์ง๋ ์ฆ๊ฐ ์ ํ์ฌ ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น๋ ํ์ฌ ๊ฐ์ ๊ตฌ๊ฐ ๋น๊ฐ ๊ฐ์ ๋ฐ ์ฆ๊ฐ์ ๋์์ ์ฐ์ ํน์ฑ ์๊ฐ๋ ๋ณํํ๋ฏ๋ก ์ (7)์ ์ดํํ์์ ์ํด ํ์ฌ๊ฐ๋๋ ๋ณํํ๋ค. ์์ฐจ์ ์ผ๋ก ๋จ์ ๋ฉด์ ๋น ์ด๋ฐฉ์ถ์จ๋ ๋ณด์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ (8)์ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์ฐ์๋ฌผ์ ๋ฌผ์ฑ์น๋ก ์ธ์ ๋ ์๋ ์์ผ๋ฉฐ, ์ฐ์ ๋์ ์ฐ์๋ฌผ์ ์ง๋๊ณผ ์ธ๋ถํ๊ฒฝ์ ๋ฐ๋ผ ๋ชจ๋ธ ๋งค๊ฐ๋ณ์๊ฐ ๊ฒฐ์ ๋๋ค. ํนํ ๋์ผ ์ฐ์๋ฌผ๋ผ๊ณ ํ๋๋ผ๋
ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์ธก์ ํ๋ ์ง๋์์ ๋ณ๋์ด ๋ฐ์ํ๋ฉด, ์ (8)์ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์ ์ ํ๊ฒ ์์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ํ, ์ (8)์ ํ์ฌ๊ณก์ ์์ ์ฐ์ ๋์ ์ฐ์๋ฌผ์ ์ฐ์ ํน์ฑ์ด ๊ธฐ์ค ์ง๋์ธ $m_{0}$์ ๋ํ ํ์ฌ๊ณก์ ์์ผ๋ก ์ดํด๋์ด์ผ ํ๋ค.
์ฐ์๋ฌผ์ ๊ธฐ์ค ์ง๋์ ์ง๋ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ์ ๋ณํํ๋ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ๋์ถํ๊ธฐ ์ํด ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ ํ ์ฐ์ ์ง๋์ด๋ค. ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์ผ์ ์ง๋ ์ด์์ด ๋์ด์ผ ์ฐ์๊ตฌ๊ฐ์
์ถ์ธ๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ํ๊ตญ๋๋ก๊ณต์ฌ ๋ณด๊ณ ์(Shim et al., 2016)์ ์๋ฅ ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์๋ก ํ Table 1๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ณ์๋ค์ ๋์ถ ํ์์ผ๋ฉฐ, 1,488kg ์ด์์ผ ๋ ํ์ฌ ์ฑ์ฅ ๊ตฌ๊ฐ ๊ฐ์ํ๊ณ , ํ์ฌ ๊ฐ์ ๊ตฌ๊ฐ ์ฆ๊ฐ ๊ฒฝํฅ์ด ๋ณด์ธ๋ค. ๋ํ ํ์ฌ ๊ฐ์ ๊ตฌ๊ฐ
์ฆ๊ฐ ํญ์ด ํ์ฌ ์ฑ์ฅ ๊ตฌ๊ฐ ๊ฐ์ ํญ๋ณด๋ค ํฌ๋ฏ๋ก ์ฐ์ ํน์ฑ ๊ธฐ๊ฐ์ด ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ธฐ์ค ์ง๋ $m_{0}$์ผ๋ก์ 1,488kg์
์ ์ ํ์๋ค.
Table 1 Combustion section and dimensionless combustion section
Material
|
Mass
|
Combustion section
|
Dimensionless combustion section
|
$m$
(kg)
|
$\triangle t_{ch}$
(sec)
|
$t_{i}$
(sec)
|
$t_{s}$
(sec)
|
$t_{d}$
(sec)
|
$\beta_{i}$
|
$\beta_{s}$
|
$\beta_{d}$
|
Example (Clothing)
|
744
|
1,519
|
1,079
|
379
|
61
|
0.710
|
0.249
|
0.040
|
1,488
|
1,548
|
807
|
552
|
189
|
0.521
|
0.356
|
0.122
|
2,232
|
1,677
|
545
|
576
|
556
|
0.324
|
0.343
|
0.331
|
2,976
|
1,691
|
488
|
636
|
567
|
0.288
|
0.376
|
0.335
|
2.2.1 ์ฐ์๋ฌผ์ ์ง๋์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ์ด ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ
์ง๋ ์ฆ๊ฐ ์ ํ์ฌ ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น๊ฐ ํ์ฌ ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น ๋ณด๋ค ์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ์ด ๊ฐ์ํ ์ ์๋๋ฐ, ์ด๋ ๋ณด์ ํจ์๋ ์คํ์ ์ผ๋ก ์ธก์ ํ ์ฐ์ ํน์ฑ
์๊ฐ์ ๊ณ ๋ คํด์ ์ ๋ํ ์ ์๋ค. ์ (8)์ ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ $\Delta t_{ch}$์ ์ง๋๋น $m/m_{0}$๊ฐ ๋ณ์์ธ ๋ณด์ ํจ์ $\gamma(m/m_{0})$๋ฅผ ๋์
ํ์ฌ ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ์
$\Delta t_{ch}\gamma(m/m_{0})$๋ก ์์ ํ ์ ์๋ค. ์ด ๋ณด์ ํจ์๋ ์คํ์ ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ๋์ด์ผ ํ๋๋ฐ, ๋ง์ฝ ์ง๋์ด ๋ฌดํ๋๋ก ์ฆ๊ฐํ๋
๊ฒฝ์ฐ์๋ $m/m_{0}=\infty$ ์ด๋ฉฐ, ๊ธฐ์ค ์ง๋๊ณผ ๊ฐ์ $m/m_{0}= 1$์ด๋ฉด ๊ธฐ์ค ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ธ $\gamma(1)=1$์ด๊ธฐ
๋๋ฌธ์ ์ง์ํจ์ ํํ๋ก ์ (9)๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, $\alpha_{a}$๋ ์ฐ์๋ฌผ์ ํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ ์ํ ์์์ด๋ฉฐ, ์คํ์ ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ๋ ์ ์๋ค.
2.2.2 ์ฐ์๋ฌผ์ ์ง๋์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ์ด ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝ์ฐ
ํ๊ตญ๋๋ก๊ณต์ฌ ๋ณด๊ณ ์์ ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ดํด๋ณด๋ฉด ์๋ฅ๋ ์ง๋ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ํ์ฌ ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น๊ฐ ํ์ฌ ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น ๋ณด๋ค ์ฆ๊ฐํ๋ฏ๋ก, ์ฐ์์๊ฐ์ด ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์
๋ณด์ธ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ง๋์ฆ๊ฐ ์ ์ฐ์์๊ฐ์ด ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ณด์ ํจ์๋ฅผ ์ฌ์ฉ ํด์ผํ๋ค. ๋ณด์ ํจ์๋ ์คํ์ ์ผ๋ก ์ธก์ ํ ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ์ ๋ถ์ํด์ ๊ตฌ์ฑํ
์ ์๋ค. ์ (8)์ ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ $\Delta t_{ch}$์ ์ง๋๋น $m/m_{0}$๊ฐ ๋ณ์์ธ ๋ณด์ ํจ์ $\gamma(m/m_{0})$๋ฅผ ๋์
ํ์ฌ ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ์
$\Delta t_{ch}\gamma(m/m_{0})$๋ก ์์ ํ ์ ์๋ค. ๋ง์ฝ ์ง๋์ด ๋ฌดํ๋๋ก ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ $m/m_{0}=\infty$ ์ด๋ฉฐ,
์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ์ด ๋ฌดํ๋๋ก ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ $\gamma(\infty)=\infty$ ์ด๋ค. ๊ธฐ์ค ์ง๋๊ณผ ๊ฐ์ $m/m_{0}= 1$์ด๋ฉด ๊ธฐ์ค ์ฐ์
ํน์ฑ์๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ธ $\gamma(1)=1$์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ (10)๊ณผ ๊ฐ์ ์ ํํจ์ ํํ๋ฅผ ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ์ ๋ณด์ ํจ์๋ก ๋์
ํ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, $\alpha_{a}$๋ ์ฐ์๋ฌผ์ ํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ ์ํ ์์์ด๋ฉฐ, ์คํ์ ์ผ๋ก
๊ฒฐ์ ๋ ์ ์๋ค.
2.3 ์ฐ์๋ฌผ์ ์ง๋ ์ฆ๊ฐ์ ์ํด ๊ฐ์ํ๋ ํ์ฌ ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ ๋น์จ์ ๋ณด์
์๋ฅ ํ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ Fig. 4์ ๊ฐ์ด ๋ฌด์ฐจ์ ์ด์ฐจ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ฐ ์ฐ์๋ฌผ์ ์ง๋๋น $m/m_{0}$ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{i}$๊ฐ ๊ฐ์ํ๊ณ , ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น
$\beta_{d}$๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ค. ์ด๋ Table 2 ์ ๊ฐ์ด ์ ์ง๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{s}$ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์๋ฅ๋ ์ง๋๋น๋ณ ์ฝ 0.35~0.40 ์ด๋ด์ด๋ฏ๋ก ์ ์ง๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{s}$๋ฅผ ๋ณํ์ง ์๋
์์๋ก ๊ฐ์ ํ๊ณ ์ ํ๋ค.
๋ฌด์ฐจ์ ์๊ฐ์ $\beta_{i}+\beta_{s}+\beta_{d}=1$๋ก์ ์ ์ง๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{s}$ ์์๋ฅผ ์ ์ธํ ๊ธฐ์ค ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{i}$
๋๋ ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{d}$๋ฅผ ๋ณ์๋กํ์ฌ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ๊ฒฐ์ ํ๋ค. ์ด์ญํ ์ 1๋ฒ์น์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ด ์ด๋ฐ์๋ $Q$๋ ๋ณํ์ง ์๋๋ฐ, ์์ ์ฐ์๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง
์๋๋ค๋ ์คํ์ ์ธ ํ๊ณ๋ก ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{d}$์ ์ ํํ ๊ฐ์ ์ธก์ ํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ง๋๋น๊ฐ ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ $\beta_{d}$๋ณด๋ค๋
$\beta_{i}$๋ฅผ ์ ์ดํ์ฌ ๊ฐ์ ๋ณด์ ํ๋ ํจ์๊ฐ ํ์ํ๋ค. ๊ธฐ์ค ์ง๋์ ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น ๋ฐ ์ด ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ์ ๊ธฐ์ค ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{i0}$
๋ฐ ๊ธฐ์ค ์ด ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ $\triangle t_{ch0}$๋ก ์ ์ํ๋ค. ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{i}$๋ฅผ ๋ณ์๋ก ์ ํํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ธฐ์ค ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น
$\beta_{i0}$์ ์ง๋๋น $m/m_{0}$๋ฅผ ๋ณ์๋ก ํ๋ ๋ณด์ ํจ์ $\alpha_{i}(m/m_{0})$๋ฅผ ๋์
ํ์ฌ $\beta_{i}=\beta_{i0}\alpha_{i}(m/m_{0})$๋ก
์์ ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{d}$๋ $1-[\beta_{s}+\beta_{i0}\alpha_{i}(m/m_{0})]$๋ก ๊ฒฐ์ ๋๋ค.
์ง๋๋น $m/m_{0}$์ ๋ณํ์ ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{i}$๋ฅผ ํ๊ท๋ถ์ํ์ฌ ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น์ ๋ณด์ ํจ์ $\alpha_{i}$๋ฅผ ์ (11)์ ๊ฐ์ด ์ ์ํ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, $k$๋ ์ฐ์๋ฌผ๋ณ ํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ ์ํ ์์์ด๋ฉฐ, ์คํ์ ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ๋ ์ ์๋ค. ์ (11)์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ์ง๋๋น๊ฐ ๋งค์ฐ ์ปค์ง์๋ก ํ์ฌ๊ฐ ๊ธ๊ฒฉํ ์งํ๋๋ค.
์คํ์ ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ํ ๋ณด์ ํจ์ ์ (9)~(11)์ ํตํด ์ ์ ์๋ฏ์ด ์ด ์ฐ์์๊ฐ์ ์ง๋์ด ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ์ ์ง์์ ์ฆ๊ฐ ํจ๊ณผ๋ณด๋ค๋ ์ ํ์ ์ฆ๊ฐ ํจ๊ณผ๋ก ๋ณด๋๊ฒ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
์ง๋์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ์ ์ฆ๊ฐํ๋ ์๊ฐ์ด ์ง์์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ํ์ง๋ง ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ์ด ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค.
Fig. 4 Example of dimensionless quadratic fire curves
Table 2 Example of combustion section and dimensionless combustion section according to increase in mass
Type
|
Mass
|
Combustion section
|
Dimensionless combustion section
|
Note
|
$m$
(kg)
|
$\triangle t_{ch}$
(sec)
|
$t_{i}$
(sec)
|
$t_{s}$
(sec)
|
$t_{d}$
(sec)
|
$\beta_{i}$
|
$\beta_{s}$
|
$\beta_{d}$
|
$m/m_{0}$
= 0.5
|
744
|
1,519
|
1,079
|
379
|
61
|
0.710
|
0.249
|
0.040
|
Except
|
$m/m_{0}$
= 1
|
1,488
|
1,548
|
807
|
552
|
189
|
0.521
|
0.356
|
0.122
|
$\beta_{s}$ is
Conโ
stants
|
$m/m_{0}$
= 1.5
|
2,232
|
1,677
|
545
|
576
|
556
|
0.324
|
0.343
|
0.331
|
$m/m_{0}$
= 2
|
2,976
|
1,691
|
488
|
636
|
567
|
0.288
|
0.376
|
0.335
|
2.4 ๋ณด์ ํจ์๋ฅผ ์ ์ฉํ ์ด์ฐจ ํ์ฌ๊ณก์
์ด์ฐจ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์ต์ข
์ ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด ํ์ฌ๊ฐ๋๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํด์ผํ๋ค. ๋ณด์ ํจ์ ์ (10) ๋ฐ ์ (11)์ ํ์ฉํ์ฌ, ์ (8)์ ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{i}$๋ฅผ $\beta_{i0}\alpha_{i}(m/m_{0})$ ๋ฐ ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ $\Delta t_{ch}$๋ฅผ $\Delta
t_{ch0}\gamma(m/m_{0})$๋ก ์์ ํ๊ณ ์ (7)์ ์ดํํ์์ ์ํด ํ์ฌ๊ฐ๋๋ฅผ ์ (12)๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ฒฐ์ ํ๋ค.
2.5 ์ด์ฐจ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์ฉ ์
์ด์ฐจ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์ (3)์ ๋ฐ๋ผ ๋จ์ ๋ฉด์ ๋น ํ์ฌ๊ฐ๋๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ๊ฒฐ์ ํ๊ณ ์ ํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, $m$์ ์ง๋, $\dot{Q}$์ ์ธก์ ๋ ์๊ฐ๋ณ ์ด๋ฐฉ์ถ์จ, $\dot{Q}_{V_{0}}$๋
๋จ์ ๋ถํผ๋น ์ด๋ฐฉ์ถ์จ, $\rho_{m}$์ ์ง๋ ๋ฐ๋, $\dot{Q}_{A_{0}}$๋ ๋จ์๋ฉด์ ๋น ์ด๋ฐฉ์ถ์จ, $h$๋ ์ฐ์๋ฌผ์ ๋์ด์ด๋ค.
ํ์ง๋ง ๋ฉด์ ์ด ๋ฌ๋ผ์ง๋ฉด ๋์ผ ์ง๋์ด๋ผ๋ ํ์ฌ๊ฐ๋๊ฐ ๋ฌ๋ผ์ง ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ๋์ ๋ฉด์ ์ด ์กด์ฌํ๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ์ฌ ๋์ผ ๋ฉด์ ์์ ๊ธฐ์ค ์ง๋์ด ์ฆ๊ฐํ ๋๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์๋ค.
ํ๊ตญ๋๋ก๊ณต์ฌ ๋ณด๊ณ ์์์ ์ค์ํ ์๋ฅ, ๊ณ ๋ฌด ๋ฐ ๋ชฉ์ฌ ์คํ์ ๋ณด๋ฉด 16 ใก์ ๋ฉด์ ์ผ๋ก ๊ณ ์ ํ์ฌ ์ ์น๋์ด ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์คํ์ ์ค์ํ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋
์ฌ๊ธฐ์๋ 16 ใก๋ฅผ ๊ธฐ์ค ์ง๋ ์ฐ์ถ ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ 1, 2, 3 ๋ฐ 4 m ์ ์น ๋์ด ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ง๋์ด ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ์ ํ์๋ค.
ํ๊ตญ๋๋ก๊ณต์ฌ ๋ณด๊ณ ์(Shim et al., 2016)์ ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ค ์๋ฅ, ๊ณ ๋ฌด ๋ฐ ๋ชฉ์ฌ๋ฅผ ์์๋ก ํ์ฉํ์ฌ ๊ฒํ ํ์๋ค. ๋ฐ๋ $\rho_{m}$์ ๊ฐ๊ฐ 46.5, 1,200, 800 ๋ฐ ๋ถํผ $V_{0}$์
16, 32, 48, 64 ใฅ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ง๋ $m$์ $\rho_{m}\times V_{0}$๋ก ๊ตฌํ ์ ์๋ค. ์ด๋, ์๋ฅ์ ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ
์๋ก ๋ค๋ฉด Table 3๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์คํ์ ์์ ๋ณ๋ก 4๊ฐ๋ฅผ ์ค์ํ์์ผ๋ฉฐ, Table 2์ ๊ฐ์ด ์ง๋์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ์ฐ์๊ตฌ๊ฐ์ ์ฐ์ ํ์๋ค.
์ง๋์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐ์๊ตฌ๊ฐ๊ณผ ๋ฌด์ฐจ์ ์ฐ์๊ตฌ๊ฐ์ ๋ณด๋ฉด, ์๋ฅ, ๊ณ ๋ฌด ๋ฐ ๋ชฉ์ฌ์ ํ์ฌ ์ฑ์ฅ ๊ตฌ๊ฐ $\beta_{i}$๊ฐ ๊ฐ์ํ๊ณ , ํ์ฌ ๊ฐ์ ๊ตฌ๊ฐ $\beta_{d}$๊ฐ
์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ๋ณด์ธ๋ค. 4๊ฐ์ ์ง๋์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฒซ ๋ฒ์งธ์ธ ์์ ์ง๋์์๋ ๋ค๋ฅธ ์ธ ๊ฐ์ ์ง๋ํ๊ณ ๋น๊ตํ์ฌ ๊ฒฝํฅ์ฑ์ ํ์ธํ ์ ์์๋ค.
ํ์ง๋ง ๋ค๋ฅธ ์ธ ๊ฐ๋ ์ ์ง๊ตฌ๊ฐ $\beta_{s}$๊ฐ ๋๋ฑ ์์ค์ผ๋ก ๊ฒฝํฅ์ฑ์ด ์๋ก ๋ถํฉํ์๋ค. ์ง๋์ด ๋๋ฌด ์์ผ๋ฉด ์์ ์ฐ์์ ์ด๋ฅด์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก
ํ๋จ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๋ฅ, ๊ณ ๋ฌด ๋ฐ ๋ชฉ์ฌ ์ฌ๋ก์ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ์ง๋์ด ์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ถ์์ ์ฐ์๊ฐ ์์ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ง๋์ด ํฌ๋ฉด ๋ถ์์ ์ฐ์๋๋ ์์
ํฐ ์ง๋ ๋๋นํด์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ง๋์ด ๋๋ฌด ์์ผ๋ฉด ์ ์ข๋ค๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ค. ์ง๋์ด ๋๋ฌด ์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ด์ฐจ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์ ์ฉ ์์์์ ์ ์ธํ๋ค.
๋ํ ํ์ฌ ๊ฐ์ ๊ตฌ๊ฐ ์ฆ๊ฐ ํญ์ด ํ์ฌ ์ฑ์ฅ ๊ตฌ๊ฐ ๊ฐ์ ํญ๋ณด๋ค ํฌ๋ฏ๋ก ์ฐ์ ํน์ฑ๊ธฐ๊ฐ์ด ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์๋ฅ, ๊ณ ๋ฌด ๋ฐ
๋ชฉ์ฌ์ ๊ธฐ์ค ์ง๋ $m_{0}$์ ์ ์ ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ง๋๋น๋ฅผ $m/m_{0}=1$๋ก ๊ณ ๋ คํ์๋ค.
Table 2์ ๊ฐ์ด ๊ธฐ์ค์ง๋ $m_{0}$์ ์ฐ์๋์ ์ฐ์๋ฌผ์ ์ด ์ด๋ฐ์๋ $Q$, ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ $\Delta t_{ch}$, ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{i}$,
์ ์ง๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{s}$๋ฅผ ํ๊ตญ๋๋ก๊ณต์ฌ ๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ํตํด ์กฐ์ฌํ์๋ค. ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น๋ $\beta_{d}= 1-(\beta_{i}+\beta_{s})$์
๊ด๊ณ์์ ์๋์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ๋๋ค.
Table 2์ ๊ฐ์ด ์คํ์ด๋ ๋ฌธํ์กฐ์ฌ ์๋ฃ๋ฅผ ํตํด ์ป์ ์ฐ์๊ตฌ๊ฐ์ ์ (10) ๋ฐ ์ (11)์ ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ ๋ณด์ ํจ์ $\gamma(m/m_{0})$ ๋ฐ ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น ๋ณด์ ํจ์ $\alpha_{i}(m/m_{0})$๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ Fig. 5 ๋ฐ Fig. 6๊ณผ ๊ฐ์ด $\alpha_{a}$์ $k$๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ค.
Fig. 5 Example of the relationship between mass ratio and combustion characteristics time ratio
Fig. 6 Example of the relationship between mass ratio and growth section Ratio ratio
์ด์ ๊ฐ์ ๊ณผ์ ์ ํตํ์ฌ Table 4์ ๊ฐ์ด ์๋ฅ, ๊ณ ๋ฌด ๋ฐ ๋ชฉ์ฌ์ ๋ฌด์ฐจ์ ๋ณ์๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฒํ ๋์ ์ง๋ $m$์ ๋ํ ํ์ฌ๊ฐ๋ $\dot{Q}_{\max}$๋ฅผ ์ (12)์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ณ์ฐํ์๋ค. ๊ณ์ฐ๋ ํ์ฌ๊ฐ๋ $\dot{Q}_{\max}$, ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{i}$, ์ ์ง๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{s}$๋ฅผ ์ด์ฉํด์
์ด์ฐจ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์๋ํ๋ค.
Fig. 7~9๊ณผ ๊ฐ์ด ์ด์ฐจ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ๋น๊ต ๋์ ํ์ฌ๊ณก์ ๊ณผ ๋น๊ตํ์ฌ ์ง๋์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณด์ ํจ์ ๊ฐ์ ์ ํ๋๋ฅผ ํ์ธํ๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก Table 5์ ๊ฐ์ด ๋ณด์ ํจ์๋ฅผ ์ ์ฉํ ํ์ฌ๊ฐ๋ ๋ฐ ๋น๊ต ๋์ ํ์ฌ๊ฐ๋์ ์ค์ฐจ์จ์ ์ฝ 10% ๋ด์ธ์ธ ๊ฒ์ ํ์ธํ์๊ณ , ๋ณด์ ํจ์๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ํน์ ์ง๋์ ์ด์ฐจ ํ์ฌ๊ณก์
๋ฐ ํ์ฌ๊ฐ๋๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ ์ ์๋ค.
Fig. 7 Fitting results of fire curves data for clothing from the korea expressway corporation(Shim et al., 2016)
Fig. 8 Fitting results of fire curves data for rubber from the korea expressway corporation(Shim et al., 2016)
Fig. 9 Fitting results of fire curves data for wood from the korea expressway corporation(Shim et al., 2016)
Table 3 Example of maximum fire intensity and total heat release according to mass ratio(Shim et al., 2016)
Type
|
Mass
|
Stack height
|
Maximum fire intensity
|
Total heat release
|
Note
|
$m$
(kg)
|
(m)
|
$\dot{Q}_{\max}$
(MW)
|
$Q$
(MJ)
|
Mass ratio
($m/m_{0}$)
|
0.5
|
744
|
1
|
14.5
|
8.7257
|
Except
|
1
|
1,488
|
2
|
23.1
|
22,396.1
|
|
1.5
|
2,232
|
3
|
38.3
|
35,734.3
|
2
|
2,976
|
4
|
47.9
|
48,451.2
|
Table 4 Dimensionless parameter
Type
|
Standard properties
|
Dimensionless parameter
|
$m_{o}$
(kg)
|
$Q$
(MJ)
|
$\triangle t_{cho}$
(sec)
|
$\alpha_{a}$
|
$\beta_{io}$
|
$k$
|
$\beta_{s}$
|
Clothing
|
1,488
|
22,396.1
|
1,548
|
0.0924
|
0.521
|
0.591
|
0.358
|
Rubber
|
38,400
|
17,971.3
|
1,667
|
0.2663
|
0.644
|
0.16
|
0.103
|
Wood
|
25,600
|
39,257.2
|
1,190
|
0.5960
|
0.250
|
1.061
|
0.427
|
Table 5 Correction function maximum fire intensity and comparison target maximum fire intensity
Type
|
Mass ratio
($m/m_{0}$)
|
Correction function maximum fire intensity
(MW)
|
Comparison target maximum fire intensity (MW)
|
Error rate (%)
|
Clothing
|
1
|
25.3
|
23.1
|
9.4
|
1.5
|
36.2
|
38.3
|
-5.4
|
2
|
46.3
|
47.9
|
-3.4
|
Rubber
|
1
|
26.8
|
30.9
|
-13.2
|
1.5
|
35.5
|
35.7
|
-0.6
|
2
|
42.4
|
40.5
|
4.6
|
Wood
|
1
|
53.4
|
56.8
|
-6.1
|
1.5
|
61.7
|
59.9
|
2.9
|
2
|
66.9
|
74.6
|
-10.3
|
3. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ธฐ์กด์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฐ์๋ฌผ์ ํ์ฌ๊ณก์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์ง๋๋น์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์ฌ๊ณก์ ์์ ์์ธกํ๋ ์์ ํ๋ฆฝํ๊ณ , FDS ํ๋ฉด์ด๋ฐฉ์ถ์จ๋ฒ์ผ๋ก ํ์ฌ
์ํ๋๋ฅผ ๊ตฌํ๋๋ฐ ์ ์ฉํ๊ณ ์ ํ์๋ค. ์ฐ์๋ฌผ๋ณ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ํ๋ฉด์ด๋ฐฉ์ถ์จ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ์ ์๋๋ก ํ์ฌ๊ณก์ ์์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ๋ฆฌํ์๋ค.
1) ํ์ฌ ํด์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์์๋ ํ์ฌ๊ฐ๋๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ์ฌ ๊ฐ ์๊ฐ๋ณ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ๋น์จ์ ์ ์ฉํ๋ค. ์ด๋, ํ์ฌ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ํด๋นํ๋ ์๊ฐ ์์น์๋ 1.0์
๋ถ์ฌํ๊ณ , ๋ค๋ฅธ ํ์ฌ๊ฐ๋ ๊ฐ์ ๋ํด์๋ ํด๋น ํ์ฌ๊ฐ๋ ๋๋น ๋น์จ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํด๋น ์๊ฐ๋์ ๊ฐ์ ๊ณ์ฐํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์ ํ์ฌํด์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์์ ํ์ฌ๊ฐ๋
๋ถ์์ ์ํ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํด ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์ด ์ฐ์ํน์ฑ์๊ฐ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๋ฌด์ฐจ์์ผ๋ก ํํํ์์ผ๋ฉฐ, ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{i}$,
์ ์ง๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{s}$, ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{d}$๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ํ์ฌ๊ฐ๋์ ๋ํ ์ ์ ํ ๋น์จ์ ๋ํ๋ด๋๋ก ๊ฐ์ ํ์๋ค.
2) ์ฐ์๋ฌผ์ ์ง๋์ด ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ํ์ฌ์ ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น๋ ํ์ฌ ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น๊ฐ ๋์์ ๊ฐ์ ๋ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ฉฐ, ์ด๋ก ์ธํด ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ๋ ๋ณํํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ณํ๋
์ดํํ์์ ๋ฐ๋ผ ํ์ฌ๊ฐ๋์๋ ๋ณํ๋ฅผ ์ผ์ผํจ๋ค. ํนํ, ์ฐ์๋ฌผ์ ์ง๋์ด ์ผ์ ์ด์ ์ฆ๊ฐํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฐ์๊ตฌ๊ฐ์ ์ถ์ธ๋ฅผ ๊ด์ฐฐํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ์ง๋์ฆ๊ฐ์
๋ฐ๋ผ ๋ณํํ๋ ์ฐ์ ํน์ฑ์๊ฐ ๋ณด์ ํจ์ $\gamma(m/m_{0})$๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค.
3) ์ฐ์๋ฌผ์ ๊ฐ ์ง๋๋น๊ฐ ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{i}$๋ ๊ฐ์ํ์ง๋ง ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{d}$๋ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์ธ๋ค. ์ด
๊ณผ์ ์์ ์ ์ง๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{s}$๋ ์ง๋๋น์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ํฐ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ด์ ๋ณํ์ง ์๋ ์์๋ก ๊ฐ์ ํ๋ค. ๋ฌด์ฐจ์ ์๊ฐ์ $\beta_{i}+\beta_{s}+\beta_{d}=1$๋ก์,
์ ์ง๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{s}$ ์์๋ฅผ ์ ์ธํ๋ฉด ๊ธฐ์ค ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{i}$ ๋๋ ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{d}$๋ฅผ ๋ณ์๋ก ์ผ์ ํ์ฌ๊ณก์ ์
๊ฒฐ์ ํ๋ค. ์ด์ญํ ์ 1๋ฒ์น์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ด ์ด๋ฐ์๋ $Q$๋ ๋ณํ์ง ์์ง๋ง, ์์ ์ฐ์๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง ์๋ ์คํ์ ์ธ ํ๊ณ๋ก ๊ฐ์๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{d}$์
๊ฐ์ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ง๋๋น๊ฐ ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ ์ ์ดํ๊ธฐ ์ํด ์ฑ์ฅ๊ตฌ๊ฐ๋น $\beta_{i}$๋ฅผ ์กฐ์ ํ์ฌ ๊ฐ์ ๋ณด์ ํ๋ ํจ์ $\alpha_{i}(m/m_{0})$๋ฅผ
๋์ถํ์๋ค.
๊ธฐ์กด ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ๊ฐํ ์์ฒด์ ๋ํด ์ ํ๊ณผ ์ด์ฐจํ์ ์ฐ๊ตฌํ ์ฌ๋ก๋ ์์ผ๋ ํ์ฌ๊ณก์ ๋ด์ ๊ตฌ๊ฐ๋ณ๋ก ์์ํ ๋๋ ๋ชจ๋ธ๋งํ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฐพ์๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ์ด์ฐจ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์ต์ข
์ ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด ๋ณด์ ํจ์๋ฅผ ํ์ฉํ ์ดํํ์์ ์ํด ํ์ฌ๊ฐ๋๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ณ , ๊ฒฐ์ ๋ ํ์ฌ๊ฐ๋์ ๊ฐ์ ๋ ํ์ฌ๊ณก์ ์์ ์ด์ฉํ์ฌ
ํ์ฌ๊ณก์ ์ ์๋ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด์ ๊ธฐ์กด ์ค๋ฌผํ์ฌ์คํ ๋ฐ FDS ์ด๋ถํด๋ฒ์ ํตํ ํ์ฌํด์ ์ ์๋ชจ๋๋ ๋น์ฉ๊ณผ ์๊ฐ์ ์ ์ฝํ ์ ์๋ค. ๋ณธ
์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ์ฌ๊ณก์ ์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์์ธกํ๊ณ ๊ฒฐ์ ํจ์ผ๋ก์จ ํ์ฌํด์์ ๊ธฐ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.