์ ์ํ
(Suk-Hyeong Yoo)
1
๊ฐ๋์
(Dae-Young Kang)
2โ
-
์ ํ์,๊ฒฝ์๊ตญ๋ฆฝ๋ํ๊ต ๊ฑด์ถ๊ณตํ๋ถ ๊ต์
-
ํ์ํ์,๊ฒฝ์๊ตญ๋ฆฝ๋ํ๊ต ๊ฑด์ถ๊ณตํ๋ถ ์์ฌ๊ณผ์ , ๊ต์ ์ ์
Copyright ยฉ The Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection
ํค์๋
์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ฒฝ์ฒด, ์ฑ๋ฅ๊ธฐ๋ฐ ๋ด์ง์ค๊ณ, ๋น์ ํํด์๋ชจ๋ธ, ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ, ์๋์ง์์ฐ๊ณ์
Key words
Reinforced concrete wall, Performance based Seismic design, Nonlinear analysis model, Energy dissipation capacity, Energy dissipation coefficient
1. ์ ๋ก
์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ๋ ๊ฒฝ์ฃผ์ง์ง(2016.9.12), ํฌํญ์ง์ง(2017.11.15) ๋ฐ ์ต๊ทผ ์ ๊ตญ์ ์ผ๋ก ์ง์ง์ด ๋น๋ฒํ๊ฒ ๋ฐ์ํจ์ ๋ฐ๋ผ ์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ(Reinforced
Concrete, ์ดํ RC) ๊ฑด๋ฌผ์ ์ฑ๋ฅ๊ธฐ๋ฐ ๋ด์ง์ค๊ณ ๋ฐ ๋ด์ง๋ณด๊ฐ์ด ํ๋ฐํด์ง๊ณ ์๋ ์ถ์ธ์ด๋ฉฐ ์ด๋ฌํ ์ค๊ณ ๋ฐ ํ๊ฐ๋ฅผ ์งํํ ๊ฒฝ์ฐ ๋น์ ํํด์์ ํ์์ด๋ค.
๋น์ ํํด์์ ๊ธฐ์กด์ ์ค๋ฌด์์ ์งํ๋๋ ์ ํํ์ฑํด์๋ณด๋ค๋ ๋ณต์กํ๊ณ ๋ง์ ๊ฒฝํ ๋ฐ ์ง์์ด ์๊ตฌ๋์ง๋ง ๋ณด๋ค ์ ํํ๊ณ ์ ๋ขฐ์ฑ ์๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ ์ ์๋ค.
์ด์ ๋ํ๊ฑด์ถํํ(AIK) ๋ฐ ํ๊ตญ์ฝํฌ๋ฆฌํธํํ(KCI)์์๋ โ์ฒ ๊ทผ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๊ฑด์ถ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ฑ๋ฅ๊ธฐ๋ฐ ๋ด์ง์ค๊ณ๋ฅผ ์ํ ๋น์ ํํด์๋ชจ๋ธโ (2021, ์ดํ
์ง์นจ์)์ ๋ฐ๊ฐํจ์ผ๋ก์จ ์ค๋ฌด์์์ RC ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ์ฑ๋ฅ๊ธฐ๋ฐ ๋ด์ง์ค๊ณ ๋ฐ ๋ด์ง์ฑ๋ฅํ๊ฐ์ ์์ด ๋ณด๋ค ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ์งํํ ์ ์๋๋ก ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ์ ์ ์ํ์๋ค.
์ง์นจ์์์๋ RC ์ฃผ์ ๋ถ์ฌ(๋ณด, ๊ธฐ๋ฅ, ๋ณด-๊ธฐ๋ฅ ์ ํฉ๋ถ, ๋ฒฝ์ฒด, ์ฐ๊ฒฐ๋ณด)์ ๋ํ ๋น์ ํํด์ ๋ชจ๋ธ ๋ฐ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ด๋ก ์ ์ถ๋ก ์ ํตํ์ฌ ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ,
๋ค์ํ ์กฐ๊ฑด๋ค์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ฒ์ฆ์ ํตํ์ฌ ์ ์์์ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ์
์ฆํ์๋ค.
์ง์งํ์ค์ ๋ฐ๋ RC๋ถ์ฌ๋ ํญ๋ณต ์ดํ ๋นํ์ฑ ๊ฑฐ๋์ ๋ณด์ธ๋ค. RC๋ถ์ฌ๋ ๋นํ์ฑ ๊ฑฐ๋์ ๊ฐ์ฑ ๋ฐ ๊ฐ๋์ ํ, ํ์นญํ์ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ ์๋์ง์์ฐํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ
ํ๋ค. ์ฃผ๊ธฐ๊ฑฐ๋์ ํ๋ RC๋ถ์ฌ์ ๋น์ ํํด์์ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์ ์์ธกํ๋ ๊ฒ์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ํ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋
์ฌ์ ์์๋ชจ๋ธ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฌ๋ฃ์์ค์์ ์ง์ค์์ฑํ์ง๋ชจ๋ธ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ถ์ฌ์์ค์์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. ์ง์นจ์์์๋ Fig. 1๊ณผ ๊ฐ์ด ์ด์ํ๋ ํ์์ฑ๊ฑฐ๋์ ์ํ ์๋์ง์์ฐ๋(Eep)๊ณผ ์ค์ ์๋์ง์์ฐ๋(ED)์ ๋น๋ฅผ ํตํด ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์๋ค. ๋น์ ํํด์์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋
์ฌ๋ฃ ๋ฐ ๋ถ์ฌ์์ค์์ ์ด๋ ฅ๋จ๊ณ๋ณ๋ก ์
๋ ฅํ๋ฉฐ ์ค์ RC๋ถ์ฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฃ์ ์ฃผ๊ธฐ๊ฑฐ๋์ ์ํ ์๋์ง์์ฐ๊ฑฐ๋์ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๋ํ๋์ผ๋ก ์ด์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ
์ฐ์ถํ๋ ๊ฒ์ ์ค์ํ๋ค.
Fig. 1 Energy Dissipation Coefficient (๐
)
๋ํ, ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ๊ฑฐ์ฃผํํ๋ ์ธ๊ตฌ์ ์ฝ 60% ์ด์์ด ์ํํธ์์ ๊ฑฐ์ฃผ(KOSTAT, 2024)๋ฅผ ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฒฝ์๊ตฌ์กฐ๊ฐ ๋๋ถ๋ถ์ ์ฐจ์งํ๊ณ ์๋ค. ํนํ ํฌํญ์ง์ง ๋น์ ํ๋กํฐ ๊ฑด๋ฌผ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๋ฒฝ์๊ตฌ์กฐ ์ํํธ ๋ฒฝ์ฒด์ ๊ท ์ด ๋ฐ ํ๊ดด๊ฐ ๋ณด๊ณ (KMA, 2018)๋ ๋ฐ ์๋ค. ์ด์ ๋ฒฝ์๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ RC๋ฒฝ์ฒด์ ๋น์ ํ๋์ ๊ฑฐ๋์ ์ ํํ๊ฒ ์์ธกํ ํ์๊ฐ ์๋ค. RC๋ฒฝ์ฒด์ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์ ์ํฅ์ ๋ผ์น๋ ๋ํ์ ์ธ
๋ณ์๋ก์๋ ํฌ๊ฒ ์ถ๋ ฅ๋น, ํ์๋น ๋ฐ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ์กด์ฐ๊ตฌ(LHI, 2015; Seo et al., 2023)์์ ๋ณด๊ณ ํ์๋ค. LHI(2015)๋ ์ถ๋ ฅ๋น, ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ ๋ฐ ๋ด์ง์ฒ ๊ทผ ์ฌ์ฉ ์ ๋ฌด ๋ฑ์ ๋ณ์๋ก RC ๋ฒฝ์ฒด์ ๋ด์ง์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ์๋ค. ์ถ๋ ฅ๋น๊ฐ ๋์์๋ก ์ด๊ธฐํ์ค๊ณผ ์ต๋๊ฐ๋๋ ์ฆ๊ฐํ๋
๋ณํ๋ฅ๋ ฅ์ ๋จ์ด์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์ปค์ง์๋ก ๋ณํ๋ฅ๋ ฅ ์ญ์ ๋จ์ด์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด๊ณ ํ์๋ค. Seo et al.(2023)๋ ํ์๋น(๋ฒฝ์ฒด๋์ด/๋ฒฝ์ฒด๊ธธ์ด)๋ฅผ ๋ณ์๋ก RC๋ฒฝ์ฒด์ ๋ํ์ฌ ๋ด์ง์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๋ ์คํ์ ์งํํ์์ผ๋ฉฐ, ํ์๋น๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ์ด๊ธฐ๊ฐ์ฑ๊ณผ ์ต๋๋ด๋ ฅ์ ๋ฎ์์ง๋ฉฐ
ํ์๋น๊ฐ ๋์์๋ก ๋ณํ๋ฅ๋ ฅ์ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด๊ณ ํ์๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ด ๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ๋ก๋ถํฐ ์ถ๋ ฅ๋น, ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ ๋ฐ ํ์๋น๋ RC๋ฒฝ์ฒด์ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์
ํฌ๊ฒ ์ํฅ์ ๋ผ์น๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ ํ์ฌ ์ง์นจ์์์๋ ๋ฒฝ์ฒด์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ์ฐ์ถ์ ์ถ๋ ฅ๋น ๋ฐ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์์ธ์ ํฌํจํ์ง ์๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ํ์๋น์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๋จ๋ณํ์ด ์ปค์ง๋ ๋ฒ์(๐๐ /$h$<3)์์
๊ณ ๋ ค๋จ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ํจ์์ฑ๋ชจ๋ธ์์ ์ ์ฉ๋๋ฏ๋ก ํด์๋ชจ๋ธ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์๋น์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฒํ ํ ํ์๊ฐ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ RC๋ฒฝ์ฒด์ ์ถ๋ ฅ๋น, ํ์๋น ๋ฐ ๋จ๋ถ ํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ ์์ธ์ผ๋ก ํ๋ ๊ธฐ์กด ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ด๋ ฅ๊ณก์ ์ ํตํด ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ถํ์ฌ
๊ทธ ํน์ฑ์ ๊ณ ์ฐฐํ์๋ค. ๋ํ ๋น์ ํ ํด์ํ๋ก๊ทธ๋จ(Perform 3D)์ ์ฌ์ ์์๋ชจ๋ธ์ ํ์ฉํ์ฌ RC๋ฒฝ์ฒด์ ๋น์ ํํด์์ ํตํด ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ถํ์์ผ๋ฉฐ,
RC๋ฒฝ์ฒด ์ง์ค์์ฑํ์ง๋ชจ๋ธ์ ์ํ ์ง์นจ์์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ์ ์์์ ํตํด ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ถํ์ฌ ๊ฐ ๋ณ์๋ณ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ์ผ๋ฐํํจ์ผ๋ก์จ
ํ์ฌ ํ๋ฐํ ์งํ๋๊ณ ์๋ RC๊ฑด๋ฌผ์ ์ฑ๋ฅ๊ธฐ๋ฐ๋ด์ง์ค๊ณ ๋ฐ ๋ด์ง์ฑ๋ฅํ๊ฐ์์ ๋น์ ํ๋์ ํด์์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ํ์ฉ์ ์ํ ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์ ํ๋ค.
2. ๊ธฐ์กด์ฐ๊ตฌ
2.1 RC๋ฒฝ์ฒด ์ด๋ ฅ๊ฑฐ๋ํน์ฑ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์ ํ๋ ์์ธ์ธ ์ถ๋ ฅ๋น, ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ ๋ฐ ํ์๋น์ ๋ํ ๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ๋ก์ LHI(2015)๋ ๊ตญ๋ด์ ๋ฏธ๋นํ ์ฑ๋ฅ๊ธฐ๋ฐ ๋ด์ง์ค๊ณ์ ๋์
์ ์ํ ๋ถ์ฌ๋ณ ๋น์ ํ ์ด๋ ฅ๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ๋ฐํ๊ธฐ ์ํด ์คํ์ ์งํํ์๋ค. ์คํ๋ฒฝ์ฒด W1~W11์ ํ๋กํ ํ์
์ ๊ธธ์ด
1,400mm, ๋๊ป 200mm, ๋์ด 61,600mm์ธ ์ ๋จ๋ฒฝ์ด๋ค. ์ ๋จ๋ฒฝ์ ์์ฑํ์ง๋ ๋ฒฝ์ฒด ํ๋ถ์ ์ง์ค๋์ด ๋ฒฝ์ฒด์ ์ฑ๋ฅ์ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ตํ์ธต
๋ฒฝ์ฒด์ธ ๊ธธ์ด 1,400mm, ๋๊ป 200mm ๋์ด๋ 2,800mm๋ก ์คํ์ ์งํํ์๋ค. ์คํ๋ฒฝ์ฒด๋ ํจ์ง๋ฐฐ๊ฑฐ๋์ ๋ณด์์ผ๋ฉฐ ์คํ๋ณ์๋ก๋ ํก๋ณด๊ฐ์์ธ, ์ถ๋ ฅ๋น,
๊ฒฝ๊ณ์์ ํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ, ๋ด์ง์ฒ ๊ทผ ์ฌ์ฉ ์ ๋ฌด๋ก ๊ตฌ๋ถํ์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ถ๋ ฅ๋น ๋ฐ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๋ณ์๋ก์ W3, W5, W7, W9, W10์ ์ ์ ํ์๋ค.
W3, W5, W7 ๋ฒฝ์ฒด๋ ๊ฐ๊ฐ ์ถ๋ ฅ๋น 1.0, 1.5, 2.0์ ๋ณ์๋ก ์์ฉํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ W9, W3, W10 ๋ฒฝ์ฒด๋ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ 80, 65,
50mm๋ฅผ ๋ณ์๋ก ํ๊ณ ์๋ค. W3, W5, W7๋ฒฝ์ฒด๋ ์ถ๋ ฅ๋น๊ฐ ๋์์ง์๋ก ์ด๊ธฐํ์ค ๋ฐ ์ต๋๊ฐ๋๋ ์ฆ๊ฐํ์์ผ๋, ๋ณํ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
W9, W3, W10๋ฒฝ์ฒด๋ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์ข์์ง์๋ก ์ด๊ธฐ๊ฐ์ฑ, ์ต๋๊ฐ๋ ๋ฐํ์์ , ๊ฐ์ฑ๋ณํ ๋ฐ ์์ฐ๋ ์๋์ง์ ์์ ์ ์ฌํ์์ผ๋ ๋ณํ๋ฅ๋ ฅ์ ์์นํ๋
๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ฒฝ์ฒด๋ค์ ๋ณ์ 0.15% ๊ตฌ๊ฐ๋ถํฐ ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ณ์ 1.0%์ผ ๋ ์๋จ๋ถ์ ์ธ๋ก๋ฐฉํฅ์ ์์ถ ๊ท ์ด์ด ๋ฐ์ํ์๋ค.
๋ํ ์ ์ ํ ๋ฒฝ์ฒด๋ค์ ๋ณ์ 1.5% ๋ถ๊ทผ์์ ์ต๋๊ฐ๋๋ฅผ ๋ฐํํ์๋ค.
Seo et al.(2023)๋ ๊ตญ๋ด์์ ๋ณดํต์ ๋จ๋ฒฝ์ด ๋๋ฆฌ ์ฌ์ฉ๋จ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ์ด์ ๋ํ ๋ช
ํํ ๊ตฌ์กฐ์ฑ๋ฅ ํ๊ฐ๊ธฐ์ค์ด ๋ถ์กฑํ ์ค์ ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์๋ก์ด PC ์ ๋จ๋ฒฝ ๊ตฌ์กฐ์ ์ฑ๋ฅ์
ํ๊ฐํ๊ณ ์ ๋ณดํต์ ๋จ๋ฒฝ์ ์ต์ํ์ ๊ตฌ์กฐ์ฑ๋ฅ์ ํ๋ฆฝํ๋ ค๋ ๋ชฉ์ ์์ ์คํ์ ์งํํ์๋ค. ์คํ์ฒด์ ๊ธธ์ด๋ 1,450mm์ด๊ณ ๋๊ป๋ 200mm์ด๋ค. ์คํ์
์ฃผ์ ๋ณ์๋ ํ์๋น(๋ฒฝ์ฒด๋์ด/๋ฒฝ์ฒด๊ธธ์ด)๋ก์, ํ์๋น 1.0, 1.5, 2.0, 2.5์ 4๊ฐ์ง์ ๋ฒฝ์ฒด๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ๊ฐ์ ๋ฒฝ์ฒด์ ๋ํ ๋ด์ง์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ Seo et al.(2023) ์คํ๋ฒฝ์ฒด RCW-1.5, RCW-2.0, RCW-2.5๋ฅผ ์ ์ ํ์๋ค. RCW-1.5, RCW-2.0, RCW-2.5๋ฒฝ์ฒด๋ ํ์๋น๊ฐ ์ปค์ง์๋ก ์ด๊ธฐ๊ฐ์ฑ
๋ฐ ์ต๋๋ด๋ ฅ์ ๋ฎ์์ก๋ค. ๋ํ ํญ๋ณต ์ดํ ์ต๋๋ด๋ ฅ์ด ๋ฐํ๋๋ ๋ณ์ 1.0% ๋ถ๊ทผ๊น์ง ๋ฒฝ์ฒด ๊ธธ์ด์ 1/2 ์ดํ์์ ๊ท ์ด์ด ์ง์ค๋์์ผ๋ฉฐ, ํ์๋น์ ๋ฐ๋ฅธ
๊ท ์ด์์์ ํฌ๊ฒ ๋ค๋ฅด์ง ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
2.2 ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ์ฐ์ถ
์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ด๋ ฅ๊ณก์ ์์์ ์ต๋๋ด๋ ฅ์ ๋๋ฌํ๋ ๋ณ์(W-1.5%, RCW-1.0%)๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ฒซ ๋ฒ์งธ Cycle์์ ์ฐ์ถํ์๋ค. ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ
์ ์ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์์ ํ์์ฑ๊ฑฐ๋ ์๋์ง์์ฐ๋ฉด์ (Eep)๊ณผ ์ค์ ์์ฐ๋ ์๋์ง๋ฉด์ (ED)๋ฅผ ์ ์ํ์ฌ์ผํ๋ค. ๊ฐ ๋ฒฝ์ฒด๋ Fig. 2์ ๊ฐ์ ๋ฐฉ์(Xu and Li, 2020)์ผ๋ก ํญ๋ณต์ (๐น๐ฆ) ๋ฐ ํญ๋ณต๋ณ์(๐ฅ๐ฆ)๋ฅผ ์ฐ์ถํ์์ผ๋ฉฐ, ํด๋น ๋ฐฉ์์ ์ด๊ธฐ๊ฐ์ฑ๊ณผ ์ต๋ํ์ค์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํญ๋ณต์ (๐น๐ฆ) ๋ฐ ํญ๋ณต๋ณ์(๐ฅ๐ฆ)๋ฅผ
๊ทผ์ฌํํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์(+), ์(-) ๋ฐฉํฅ์์ ๊ฐ๊ฐ ์ฐ์ถ ํ Eep๋ฅผ ์ ์ํ์๊ณ Curve Fitting์ ํตํด ํด๋น Cycle์ ์ค์ ์์ฐ๋ ์๋์ง
๋ฉด์ ED๋ฅผ ๊ตฌํ์๋ค. ์ถ๋ ฅ๋น, ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ, ํ์๋น ์์ธ์ ๋ํ Eep ๋ฐ ED์ ์ฐ์ถ๊ฒฐ๊ณผ๋ Table 1๊ณผ ๊ฐ์ผ๋ฉฐ ์ด๋ฅผ ํตํด ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค. ์ถ๋ ฅ๋น ๋ณ์์ธ W3, W5, W7 ๋ฒฝ์ฒด๋ ์ถ๋ ฅ๋น๊ฐ 1.0์์ 1.5๋ก ์ปค์ง ๊ฒฝ์ฐ ED๋ ์ฆ๊ฐํ์์ผ๋ฉฐ
Eep๋ ๊ฐ์ํ์๋ค. ์ถ๋ ฅ๋น 2.0์์๋ ED์ Eep๊ฐ ์ถ๋ ฅ๋น 1.5์ ๋นํด ๋ค์ ๊ฐ์ํ์๋๋ฐ ์ด๋ W7 ๋ฒฝ์ฒด๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฒฝ์ฒด๋ค์ ๋นํด ๋น ๋ฅธ ๊ฐ๋์ ํ์
์ข๊ตดํ์์ด ๊ด์ฐฐ๋์์ผ๋ฉฐ ๊ฐ์ฑ์ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด๊ณ ๋๋ฐ ์ด๋ก ์ธํด ํญ๋ณต๋ณ์๊ฐ ๋ฏธ์ํ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์ฌ ED๊ฐ ๊ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ Eep ๋ํ ๊ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ ๋ณ์ W9, W3, W10 ๋ฒฝ์ฒด๋ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์ค์ด๋ค์๋ก ED์ Eep ๋ชจ๋ ๊ฐ์ํ ๊ฒ์ ์ ์ ์์๋ค. ED๋ ์ค์ด๋ค์์ผ๋
Eep์ ๊ฐ์ํญ์ด ๋ ํฌ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์ปค์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ํ์๋น ๊ฐ๊ฒฉ ๋ณ์ ๋ฒฝ์ฒด RCW-1.5, 2.0, 2.5 ๋ฒฝ์ฒด๋ ํ์๋น๊ฐ
์ปค์ง์๋ก ED์ Eep ๋ชจ๋ ์ค์ด๋๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ค. ํ์๋น๊ฐ ์ปค์ง์๋ก ์ต๋๋ด๋ ฅ์ด ๊ฐ์ํ์ฌ Eep๊ฐ ์์์ง๋ฉฐ ์ด์ ๊ด๋ จํ ์๋์ ์ธ ์๋์ง์์ฐ(ED)๋
์์์ง ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค. ํ์ง๋ง ํ์๋น๋ฅผ ์ ์ธํ๊ณ ์ถ๋ ฅ๋น, ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ ์์ธ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ค์ ์๋์ง์์ฐ๋ฉด์ (ED)์ ์ฐจ์ด๋ ํฌ๊ฒ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
์ข
ํฉ์ ์ผ๋ก ์ถ๋ ฅ๋น๊ฐ 0.10, 0.15, 0.20 ์ปค์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ 0.333, 0.321, 0.310์ผ๋ก ์์์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์์ผ๋ฉฐ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ
๊ฐ๊ฒฉ์ด ์ข์์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ 0.327, 0.333, 0.347๋ก ์ปค์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ํ์๋น๊ฐ 1.5, 2.0, 2.5๋ก ์ปค์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋
0.342, 0.390, 0.428๋ก ์ปค์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ์์์ ์์ธ๋ณ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ํ์๋น์ ์ํฅ์ ์ ์ผ ํฌ๊ฒ ๋ฐ๋ ๊ฒ์ผ๋ก
๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์ถ๋ ฅ๋น ๋ฐ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋ํ ์ํฅ์ ๋น์ทํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
Fig. 2 General Yield Moment Method
Table 1 Energy Dissipation Coefficient(ฮบ) of RC Wall (Exp.)
Exp.
|
Name
|
ED
|
Eep
|
ฮบ
|
LHI(2015)
|
W9
|
5.30
|
16.20
|
0.306
|
W3
|
5.23
|
15.72
|
0.333
|
W5
|
5.68
|
17.70
|
0.321
|
W7
|
5.45
|
17.58
|
0.310
|
W10
|
5.21
|
15.00
|
0.347
|
Seo et al. (2023)
|
RCW-1.5
|
3.27
|
9.55
|
0.342
|
RCW-2.0
|
2.73
|
7.01
|
0.390
|
RCW-2.5
|
1.84
|
4.30
|
0.428
|
3. ๋น์ ํํด์
3.1 ์ฌ์ ์์๋ชจ๋ธ
์ฌ์ ์์๋ชจ๋ธ์ RC๋ถ์ฌ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ์ฒ ๊ทผ๊ณผ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ ์ฌ๋ฃ ๋ฌผ์ฑ์น๋ฅผ ์ค์ ํ์ฌ ๋ถ์ฌ๊ธธ์ด ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ฒ ๋ฅด๋์ด ํ๋ฉด๊ฐ์ ์ ์ํ ์๋ ฅ & ๋ณํ๋ฅ ๊ด๊ณ๋ก๋ถํฐ
๋จ๋ฉด์ ํด์ํ๊ณ ํจ๊ฑฐ๋ ๋๋ ์ถ๋ ฅ๊ณผ ํจ๋ชจ๋ฉํธ์ ์ํธ์์ฉ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ํด์์ ์ํํ๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ฒ์ฉ ๋น์ ํํด์ํ๋ก๊ทธ๋จ Perform 3D์ ์ฌ์ ์์๋ชจ๋ธ์
์ฌ์ฉํ์๋ค.
3.1.1 ํด์๋ชจ๋ธ
Perform 3D๋ Mesh์ ํํ ๋ฐ ์ตํ๋จ ์์๊ธธ์ด(=์์ฑํ์ง ๊ธธ์ด)์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์์ดํ๊ฒ ์ฐ์ถ๋๋ค. Jiang and Liu(2011)๋ 3๊ฐ์ RC๋ฒฝ์ฒด์ ๋ํ์ฌ Perform 3Dํด์์ ๋ณด๋ค ์ ๋ฐํ๊ฒ ์ํํ๊ธฐ ์ํด ๋ฒฝ์ฒด๋ฅผ 4ร4์ Mesh ๋ก ๋ถํ ํ์ฌ ํด์์ ์งํํ์๋ค. Lowes et al.(2016)๋ Perform 3D ์ฌ๋ฃ๋ฌผ์ฑ์น์ ๋ํ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ Mesh ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๋ณ์๋ก ์ค์ ํ์ฌ ๋ฒฝ์ฒด์ ํด์๊ฒฐ๊ณผ์ ์์ด ๋ณด๋ค ์ ๋ฐํ๊ณ ์ ํํ๊ฒ ์ฐ์ถ๋ ์
์๋ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์งํํ์๋ค. Williams et al.(2020)๋ Perform 3D๋ฅผ ์ด์ฉํ ๋ด์ง์ฑ๋ฅํ๊ฐ๋ฅผ ์งํํ์์ผ๋ฉฐ, ํจ์ง๋ฐฐ๋ฒฝ์ฒด 4๊ฐ์ง๋ฅผ ํ ๋๋ก ๋ฒฝ์ฒด์ ๋จ๋ฉด์ ์ํ ๋ฐ ์์ง์ผ๋ก Mesh ๋ถํ ํ๊ณ , ๋ค์ํ
Mesh ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ด๊ธฐ ๊ฐ์ฑ, ํญ๋ณต๊ฐ๋ ๋ฐ ๋ณ์ ๋ฑ์ ํ๊ฐ ๋ฐ ๋น๊ต๋ถ์ํ์๋ค.
Fig. 3 Perform 3D Modeling
Fig. 4 Perform 3D YULRX Curve
Fig. 5 Material Properties
๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋์ ๋ฒฝ์ฒด ์คํ์ฒด์ ๋จ๋ฉด ํฌ๊ธฐ ๋ฐ ์คํ์ฒด์ ๋์ด๋ฅผ ํ ๋๋ก ์ ์ ํ๋ค๊ณ ํ๋จ์ด ๋๋ 4ร4, 4ร5ํํ์ mesh ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ์ ์ ํ์ฌ
์งํํ์์ผ๋ฉฐ ๋ชจ๋ธ๋ง ํ์์ Fig. 3(a)์ ๊ฐ๋ค. ํ์๋น๊ฐ ๋ณ์์ธ ๋ฒฝ์ฒด ์คํ์ฒด RCW 2.0, RCW2.5๋ 4ร4๋ก ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์งํํ ๊ฒฝ์ฐ ์ตํ๋จ ์์์ ๋์ด๊ฐ ์์ฑํ์ง ์ ์ ๊ธธ์ด(Wallace and Orakcal, 2002; AIK&KCI, 2021)์ธ ๋ฒฝ์ฒด ๋จ๋ฉด๊ธธ์ด์ 1/2๋ฅผ ์ด๊ณผํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด์ ํํด์๋ 4ร5 mesh๋ก ์งํํ์๋ค. ์ฒ ๊ทผ ๋ฐ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ Mesh ํฌ๊ธฐ๋ ์ค์ํ ์์ธ์ผ๋ก ์์ฉํ๋๋ฐ
CSI(2011)์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ๋จ๋ถ๋ก ๊ฐ์๋ก ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ Mesh๋ฅผ ์ด์ดํ๊ฒ ๊ตฌ์ฑํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ํจ๊ฑฐ๋์ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋จ๋ถ์ ์๋ ฅ์ด ์ง์ค์ด ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ฉฐ, ๋จ๋ฉด์ ๊ตฌ์ฑ์
Fig. 3(b)์๊ฐ๋ค.
Perform 3D๋ ์ฌ๋ฃ ๋ฐ ๋ถ์ฌ๋จ๊ณ์์ Fig. 4์ ๊ฐ์ด YULRX๊ตฌ๊ฐ์ ํ-๋ณ์๊ด๊ณ๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. YULRX์์์ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ๊ฐ์ ๋ถ์ฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฃ๋ฌผ์ฑ์น ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ํตํด ์ค์ ์ด ๋๋ค. ์ฒ ๊ทผ
์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ Lowes et al.(2016)์ ์ง์นจ์๋ ๋์ผํ๊ฒ ์ฒ ๊ทผ์ ๋ฐ์ฐ์ฑ๊ฑฐ ํจ๊ณผ(Bauscinger Effect)๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ 0.75(์ ๊ตฌ๊ฐ)๋ฅผ ๊ถ์ฅํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, Lowes et al.(2016)๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ1.0(Y)-0.4(U)-0.4(L)-0.1(R)- 0.1(X)๋ก ๊ถ์ฅํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์ง์นจ์๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ๋ฐ๋ก
๊ถ์ฅํ๊ณ ์์ง์๋ค. ์ฒ ๊ทผ์ Fig. 5(a)์ ๊ฐ์ด ๋ณํ๋ฅ ๊ฒฝํ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ ๋ณํ๋ฅ ๊ฒฝํ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ K2/K1์ ๋น์จ์ 0.1๋ก ์ค์ ํ์๋ค. ์ฝํฌ๋ฆฌํธ๋ Fig. 5(b)์ ๊ฐ์ด Mander et al.(1988) ๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก YULRX ๊ฐ์ ์ฐ์ถํ์ฌ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์งํํ์๋ค. ๊ตฌ์์ฝํฌ๋ฆฌํธ ๋ชจ๋ธ์ ํก๋ณด๊ฐ๊ทผ์ด ์๋ W๋ฒฝ์ฒด์๋ง ํด๋น๋๋ฉฐ W, RCW๋ฒฝ์ฒด์ ๋น๊ตฌ์์ฝํฌ๋ฆฌํธ
๊ฐ๋์ ํ๊ตฌ๊ฐ์ ์ ํ์ ์ผ๋ก ๋จ์ด์ง๋๋ก ๊ฐ์ ํ์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ณ ๋ คํ๋ RC๋ฒฝ์ฒด๋ ํจ์ง๋ฐฐ๋ฅผ ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํจ์ ๋ํด์๋ ๋นํ์ฑ์์๋ก ๊ณ ๋ คํ์๊ณ ์ ๋จ์
ํ์ฑ์์๋ก ๊ณ ๋ คํ์๋ค. Perform 3D ๋น์ ํํด์ ๊ฒฐ๊ณผ์์ ์ถ์ถํ๋ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ๊ธฐ์กด์คํ๊ณผ ๋์ผํ๊ฒ ์ต๋๋ด๋ ฅ์ด ๋ฐํ๋๋ ์์ ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ฐ์ถํ์๋ค.
์ถ๋ ฅ๋น๋ 0.1๋ถํฐ 0.2๊น์ง 0.01๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก, ํ์๋น๋ 1.5๋ถํฐ 2.5๊น์ง 0.1๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ๊ฐ๊ฒฉ์ 50mm๋ถํฐ 80mm๊น์ง 3mm
๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก ํด์์ ์ํํ์ฌ ๋ณํํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ์ผ๋ฐํํ์ฌ ๊ด์ฐฐํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฒฐ๊ณผ๋ Table 2์ ๊ฐ๋ค.
Table 2 E$_{D}$, E$_{ep}$ and ฮบ of Each RC Wall (Perform 3D)
Name
|
ED
|
Eep
|
ฮบ
|
W0.10
|
4.96
|
17.47
|
0.284
|
W0.11
|
4.96
|
18.17
|
0.273
|
W0.12
|
4.95
|
18.91
|
0.262
|
W0.13
|
4.95
|
19.64
|
0.252
|
W0.14
|
4.96
|
20.40
|
0.243
|
W0.15
|
5.06
|
21.14
|
0.239
|
W0.16
|
5.19
|
21.96
|
0.236
|
W0.17
|
5.23
|
22.58
|
0.232
|
W0.18
|
5.28
|
23.28
|
0.227
|
W0.19
|
5.34
|
23.80
|
0.224
|
W0.20
|
5.46
|
24.60
|
0.224
|
W80
|
4.92
|
17.63
|
0.279
|
W77
|
4.92
|
17.50
|
0.281
|
W74
|
5.04
|
17.76
|
0.284
|
W71
|
5.04
|
17.72
|
0.284
|
W68
|
4.96
|
17.51
|
0.283
|
W65
|
4.96
|
17.47
|
0.284
|
W62
|
4.98
|
17.42
|
0.286
|
W59
|
4.97
|
17.38
|
0.286
|
W56
|
5.00
|
17.43
|
0.287
|
W53
|
4.98
|
17.30
|
0.288
|
W50
|
4.99
|
17.28
|
0.289
|
RCW-1.5
|
3.80
|
11.66
|
0.326
|
RCW-1.6
|
3.49
|
10.43
|
0.335
|
RCW-1.7
|
3.20
|
9.30
|
0.344
|
RCW-1.8
|
2.91
|
8.24
|
0.353
|
RCW-1.9
|
2.64
|
7.32
|
0.361
|
RCW-2.0
|
2.42
|
6.47
|
0.374
|
RCW-2.1
|
2.21
|
5.88
|
0.376
|
RCW-2.2
|
2.02
|
5.36
|
0.377
|
RCW-2.3
|
1.97
|
5.15
|
0.383
|
RCW-2.4
|
1.72
|
4.45
|
0.387
|
RCW-2.5
|
1.63
|
4.00
|
0.408
|
3.1.2 ์ด๋ ฅ๊ณก์
Perform 3D ๋น์ ํํด์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๊ธฐ์กด์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ด๋ ฅ๊ณก์ ์ Fig. 6๊ณผ ๊ฐ๋ค. W๋ฒฝ์ฒด ๋ฐ RC๋ฒฝ์ฒด๋ ์ต๋๋ด๋ ฅ๊ตฌ๊ฐ ๋ฐ ๊ฐ๋์ ํ๊ตฌ๊ฐ์ ์ ๋ฌ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ ์ต๋๋ด๋ ฅ์ด ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ณด๋ค ๋ค์ ํฌ๊ฑฐ๋ ์๊ฒ ๋์จ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
๋ํ ์ ํจ๊ฐ์ฑ๋ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ค์ ํฌ๊ฒ ์ฐ์ถ๋์๋ค. ๊ธฐ์กด์คํ๋ฒฝ์ฒด ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋์ผํ๊ฒ ์ถ๋ ฅ๋น๊ฐ ์ปค์ง์๋ก ์ต๋๋ด๋ ฅ์ ์ฆ๊ฐํ์๊ณ ๋ณํ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ํ์๋ค. ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ
๊ฐ๊ฒฉ์ด ์ข์์ง์๋ก ๋ณํ๋ฅ๋ ฅ์ ์์นํ์์ผ๋ฉฐ, ์ต๋๋ด๋ ฅ์์๋ ๊ธฐ์กด์คํ๋ฒฝ์ฒด์ ๋์ผํ๊ฒ ํฐ ๋ณํ๋ ์์๋ค. ํ์๋น๊ฐ ์ปค์ง์๋ก ์ต๋๋ด๋ ฅ์ ์์์ก์ผ๋ฉฐ ๋ณํ๋ฅ๋ ฅ์
์ฆ๊ฐํ์๋ค. ๋ค๋ง, ํ์นญ(Pinching)ํ์์ด ์๋์ ์ผ๋ก ์ฌํ RCW๋ฒฝ์ฒด๋ ์ฒ ๊ทผ์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ 0.3์ ์ฌ์ฉํ์๋๋ฐ
Fig. 6 Hysteric Loop of Experiment and Nonlinear Analysis (Perform 3D)
Fig. 7 Steel Energy Dissipation Coefficient (0.3 vs 0.75)
Fig. 8 Energy Dissipation Area_ED (0.3 vs 0.75)
Lowes et al.(2016) ๋ฐ ์ง์นจ์๊ฐ ๊ถ์ฅํ๋ 0.75๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ฒ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ Fig. 7์ฒ๋ผ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ณผ๋ํ๊ฒ ํํํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ํ Fig. 8๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ฐ์ ๊ตฌ๊ฐ์์์ ์๋์ง์์ฐ๋(ED)๋ ํ์๋น๊ฐ ๋ฎ์์๋ก ๊ณผ๋ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ ์ด๋ก ์ธํด ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ต๋ 1.5๋ฐฐ๊น์ง ๊ณผ๋ํ๊ฐํ๋
๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ ์ฒ ๊ทผ์ ๋ฐ์ฐ์ฑ๊ฑฐํจ๊ณผ(Bauschinger effect)๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ 0.75๋ ์ฌ๋ฃ๋จ๊ณ์์ ์ถ์ ํ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ด๋ฉฐ,
RC ๋ถ์ฌ ํ์นญํ์ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์์ ์ํธ์์ฉ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์์ด์ผ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค. ์ถํ ํ์นญํ์ ๋ฐ ์ ๋จ์ํฅ์ ๊ณ ๋ คํ ์ฒ ๊ทผ ๋ฐ
์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์งํ๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
3.1.3 ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ๋ฐํ ํน์ฑ
์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ถํ๊ธฐ ์ํ Eep, ED ๋ฐ ํญ๋ณต๋ณ์ ์ ์ ์ ๊ธฐ์กด์คํ๋ฒฝ์ฒด์ ๋์ผํ๊ฒ ์งํํ์์ผ๋ฉฐ, ์ถ๋ ฅ๋น์ ํ์๋น๋ ๊ฐ๊ฐ 0.01๊ณผ 0.1 ๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก
๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ 3mm๋ก ์ค์ ํ์ฌ ํด์์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์งํํ์๋ค. ์ฐ์ถ๋ Eep, ED, ฮบ๋ Table 2์ ๊ฐ๋ค. ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ ๋ณ์(W50~W80)์์ Eep๋ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์ค์ด๋ค์๋ก ๋ฏธ์ํ๊ฒ ๊ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ ED๋ ๊ฐ๊ฒฉ์ ์ํ ๋ณํ๋ ํฌ๊ฒ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก
๋ํ๋ฌ๋ค. ์ถ๋ ฅ๋น ๋ณ์(W0.10~W0.20)์์ Eep๋ ์ถ๋ ฅ๋น๊ฐ ์ปค์ง์๋ก ์ฆ๊ฐํ์์ผ๋ฉฐ ED ๋ํ ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ํ์๋น ๋ณ์(RCW-1.5~RCW-2.5)์์
Eep๋ ํ์๋น๊ฐ ์ปค์ง์๋ก ๊ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ ED ์ญ์ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด๋ 2์ ์ ๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ์์ ๋ํ๋ ๊ฒฝํฅ๊ณผ ์ ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ถ๋ ฅ๋น๊ฐ ์ปค์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์์์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์์ผ๋ฉฐ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ๋์์๋ก ๋ฏธ๋นํ์ง๋ง ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ํ
ํ์๋น๊ฐ ์ปค์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์ปค์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ผ๋ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ํ๋ด์๋ค.
3.2 ์ง์ค์์ฑํ์ง๋ชจ๋ธ(์ง์นจ์)
3.2.1 ์๋์ง์์ฐ๊ณ์
์ง์นจ์์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ์ ์์์ ์ง์ค์์ฑํ์ง๋ชจ๋ธ์ ํตํด ๋น์ ํํด์์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ฌ์ฉํ๋ค. ํจ์ง๋ฐฐ RC๋ฒฝ์ฒด๋ ์ฃผ๋ก ๋ฒฝ์ฒด์ ํ๋จ ๋ถ๋ถ ์์ฑํ์ง๊ตฌ๊ฐ์์ ์๋์ง์์ฐ์ด
์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค. ์ ์์์ Park and Eom(2006)์ ์ด๋ก ์ ํด์์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ํ๊ณ ์๋ค. Park and Eom(2006)์ ๊ธฐ์กด ATC-40(1996)์์ ๊ฒฝํ์ ์ธ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์(0.33, 0.67, 1.00)๋ฅผ ํตํด ๋ฐ๋ณตํ์ค์ ๋ฐ๋ ํจ์ง๋ฐฐ RC๋ถ์ฌ์ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์ ์์ธกํ๋ ๊ฒ์ ๋จ๋ฉด์ ํํ,
๋ฐฐ๊ทผ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฐ ์ฒ ๊ทผ๋ณํ๋ฅ ๋ฑ ์ด๋ก ์ ์ธ ์ ๊ทผ์ ํตํด ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์์ธกํ์๋ค. ์ง์นจ์์์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ RC๋ฒฝ์ฒด์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ์์ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ๋์ผํ๊ฒ
์ฌ์ฉํ๋ฉฐ Fig. 9์ ๊ฐ์ด ์ง์ค๋ฐฐ๊ทผ ๋จ๋ฉด๊ณผ ๊ท ๋ฑ๋ฐฐ๊ทผ ๋จ๋ฉด์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ๋ค. ์ง์ค๋ฐฐ๊ทผ ๋จ๋ฉด๊ณผ ๊ท ๋ฑ๋ฐฐ๊ทผ ๋จ๋ฉด ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ์์ ๊ฐ๊ฐ ์(1), ์(2)์ ๊ฐ๋ค. Park and Eom(2006)์์ ์ฒ ๊ทผ์ ์์น์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณํ๋ฅ ์ ์ฐจ์ด๋ก ๊ตฌ๋ถํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด๊ณ ํ์๋ค. ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ Perform 3D ๊ธฐ์ค YUL๊ตฌ๊ฐ์ ํด๋น์์ RX๊ตฌ๊ฐ์ ์ต์๊ฐ์ธ
0.15๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ W๋ฒฝ์ฒด๋ ์ง์ค๋ฐฐ๊ทผ ๋จ๋ฉด ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ก RCW๋ฒฝ์ฒด๋ ๊ท ๋ฑ๋ฐฐ๊ทผ ๋จ๋ฉด ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ก ์ฐ์ถํ์์ผ๋ฉฐ, ์ฃผ์ ์
๋ ฅ๊ฐ๊ณผ ์ฐ์ถ๋
์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ Table 3๊ณผ ๊ฐ๋ค.
Fig. 9 Cross Section of RC Wall
Table 3 Parameter Values of Energy Dissipation Factor (Guide)
Axial Force Ratio
|
0.10
(W3)
|
๐๐ฆ
|
๐ด๐
|
๐
|
๐
|
๐
|
500
|
2,281
|
-
|
-
|
0.250
|
$h$๐
|
$h$
|
๐๐/๐
|
๐
|
500
|
-
|
946
|
0.67
|
0.15
(W5)
|
๐๐ฆ
|
๐ด๐
|
๐
|
๐
|
๐
|
500
|
2,281
|
-
|
-
|
0.225
|
$h$๐
|
$h$
|
๐๐/๐
|
๐
|
500
|
-
|
1,051
|
0.67
|
0.20
(W7)
|
๐๐ฆ
|
๐ด๐
|
๐
|
๐
|
๐
|
500
|
2,281
|
-
|
-
|
0.209
|
$h$๐
|
$h$
|
๐๐/๐
|
๐
|
500
|
-
|
1,134
|
0.67
|
Spacing of Transverse Reinforcement of Boundary Element
|
80
(W9)
|
๐๐ฆ
|
๐ด๐
|
๐
|
๐
|
๐
|
500
|
2,281
|
-
|
-
|
0.250
|
$h$๐
|
$h$
|
๐๐/๐
|
๐
|
500
|
-
|
946
|
0.67
|
65
(W3)
|
๐๐ฆ
|
๐ด๐
|
๐
|
๐
|
๐
|
500
|
2,281
|
-
|
-
|
0.250
|
$h$๐
|
$h$
|
๐๐/๐
|
๐
|
500
|
-
|
946
|
0.67
|
50
(W10)
|
๐๐ฆ
|
๐ด๐
|
๐
|
๐
|
๐
|
500
|
2,281
|
-
|
-
|
0.250
|
$h$๐
|
$h$
|
๐๐/๐
|
๐
|
500
|
-
|
946
|
0.67
|
Aspect Ratio
|
1.5
(RCW-1.5)
|
๐๐ฆ
|
๐ด๐
|
๐
|
๐
|
๐
|
560
|
-
|
0.00845
|
200
|
0.218
|
$h$๐
|
$h$
|
๐๐/๐
|
๐
|
-
|
1,450
|
855
|
0.50
|
2.0
(RCW-2.0)
|
๐๐ฆ
|
๐ด๐
|
๐
|
๐
|
๐
|
560
|
-
|
0.00845
|
200
|
0.291
|
$h$๐
|
$h$
|
๐๐/๐
|
๐
|
-
|
1,450
|
855
|
0.67
|
2.5
(RCW-2.5)
|
๐๐ฆ
|
๐ด๐
|
๐
|
๐
|
๐
|
560
|
-
|
0.00845
|
200
|
0.364
|
$h$๐
|
$h$
|
๐๐/๐
|
๐
|
-
|
1,450
|
855
|
0.83
|
3.2.2 ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ๋ฐํํน์ฑ
์ง์นจ์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ์ ์์์ ํตํด ์ฐ์ถ๋ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ Table 3๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ถ๋ ฅ๋น๊ฐ 0.10์์ 0.20๋ก ์ปค์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ 0.250์์ 0.209๋ก ์์์ก์ผ๋ฉฐ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋ํ ์ํฅ์ ์์ด 0.250๋ก
๋จ์ผํ ๊ฐ์ผ๋ก ์ฐ์ถ๋์๋ค. ๋ํ ํ์๋น๊ฐ 1.5์์ 2.5๋ก ์ปค์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ 0.218์์ 0.369๋ก ์ปค์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ์ด๋ ์ถ๋ ฅ๋น
์์ธ์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์ง ์๊ณ ์์ง๋ง MP/MN ์ฐ์ถ ์์ ์ถ๋ ฅ๋น์ ์ํฅ๊ณผ ํ์๋น๋ ์ ๋จ์ ์ํ ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ ๊ฐ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ๊ฐ์๊ณ์(ls/3$h$)
์ํฅ ๋๋ฌธ์ ์์ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ์ฌ๋ฃ๋๋ค. ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ์๊ฐ๊ฒฉ์ ์ ์์์์ ์ง์ ์ ์ธ ๊ณ ๋ ค๋ฅผ ํ์ง ์์ ๋จ์ผํ ๊ฐ์ผ๋ก ๋์จ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ๋ํ
์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ ๋ฐ ์ฌ์ ์์๋ชจ๋ธ๋ณด๋ค ์ง์ค์์ฑํ์ง๋ชจ๋ธ์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๊ฐ ์๊ฒ ์ฐ์ถ๋์๋๋ฐ ์ด๋ ๊ตฌ์ฒด์ ์ด๊ณ ์ ๋ฐํ ํด์๋ณด๋ค ์์ ์ธก์ ๊ณ ๋ คํ ๋จ์ํ๋
๋ชจ๋ธ๋ง์กฐ๊ฑด์ ํตํด ์ฐ์ถ๋์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ผ๊ณ ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
๐ดs : ๋ฒฝ์ฒด์ ๋จ๋ถ์ง์ค๋ฐฐ๊ทผ๋ ์ฒ ๊ทผ๋ฉด์ (mm2)
$h$s : ๋ฒฝ์ฒด์ ๋จ๋ถ์ง์ค๋ฐฐ๊ทผ๋ ์ฒ ๊ทผ ์ค์ฌ ๊ฐ ๊ฑฐ๋ฆฌ (mm)
$h$ : ๋ฒฝ์ฒด์ ๋จ๋ฉด ๊ธธ์ด (mm)
๐ : ๋ฒฝ์ฒด์ ๋จ๋ฉด ํญ (mm)
๐ : ๋ฒฝ์ฒด์ ๊ท ์ผํ๊ฒ ๋ฐฐ์น๋ ๊ธธ์ด๋ฐฉํฅ ์ฒ ๊ทผ๋น
๐๐ ๋ฐ ๐๐ : ๋ฒฝ์ฒด์ ์ /๋ถ๋ฐฉํฅ ๋ชจ๋ฉํธ๊ฐ๋ (kNยทm)
๐ : ์ ๋จ์ํฅ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋์ง์์ฐ ๊ฐ์๊ณ์
๐s : ๋ฒฝ์ฒด์ ์ ๋จ๊ฒฝ๊ฐ (mm)
4. ๊ฒฐ๊ณผ๋ถ์
๊ฐ ๋ณ์ ๋ฐ ํด์๋ชจ๋ธ๋ณ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ Fig. 10์ ๋ํ๋์ผ๋ฉฐ Perform 3D์ ์ํ ํด์๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ถ์ธ์ ์ ํตํ์ฌ ๋ํ๋ด์ด ์ ์ฒด์ ์ธ ๊ฒฝํฅ์ ์ผ๋ฐํํ์๋ค. ๋ณ์๋ณ๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์
๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
Fig. 10 Energy Dissipation Coefficient (Fiber vs Exp. vs Concentrated Plastic Hinge(Guide))
4.1 ์ถ๋ ฅ๋น
์ถ๋ ฅ๋น ๋ณ์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ๋์ถ ๊ฒฐ๊ณผ๋ Fig. 10(a)๋ฅผ ์ฐธ์กฐํ๋ค. W3, W5, W7 ๋ฒฝ์ฒด๋ ๊ฐ๊ฐ ์ถ๋ ฅ๋น 0.1, 0.15, 0.2์ ๋ฐ๋ RC๋ฒฝ์ฒด์ด๋ฉฐ, ์ต๋๋ด๋ ฅ๊ตฌ๊ฐ ๊ธฐ์ค(๋ณ์๋น 1.5% ๋ถ๊ทผ)์ผ๋ก
๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ๊ฐ๊ฐ 0.333, 0.321, 0.310์ผ๋ก ์ถ๋ ฅ๋น๊ฐ ์ปค์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์์์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. Perform
3D์ ์ฌ์ ์์๋ชจ๋ธ์ ํตํ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ๊ฐ์ ์ถ๋ ฅ๋น 0.1๋ถํฐ 0.2๊น์ง 0.01 ๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก ํด์ํ์ฌ ๋ํ๋ด์๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ์ ๋์ผํ๊ฒ ์ถ๋ ฅ๋น๊ฐ
์ปค์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๊ฐ ์์์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ์ง์นจ์์ ์ง์ค์์ฑํ์ง๋ชจ๋ธ ์ ์์์ ํตํ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์ถ๋ ฅ๋น 0.1, 0.15, 0.2๋ก ์ปค์ง์๋ก
์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์์์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ์ถ๋ ฅ๋น๊ฐ ์์นํ ์๋ก RC๋ฒฝ์ฒด๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ์ ์์ถ๋ ฅ์ด ์ฆ๊ฐํ์ฌ ์ต๋๋ด๋ ฅ์ด ์์นํ์ฌ Eep๊ฐ ์ปค์ง๋ฉฐ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๊ฐ
๋ฎ์์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ด๋ Park and Eom(2006)์์์ ์์นํด์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋์ผํ ๊ฒฝํฅ์ ๋ํ๋๋ค. ๋ํ ์ค์ ์๋์ง์์ฐ๋์ LHI(2015) ๋ฐ Park and Eom(2006)์์ ์ถ๋ ฅ๋น์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ฏธ๋นํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ ์ด๋ Perform 3D๋ฅผ ํตํ ๋น์ ํํด์์์๋ ์ ์ฌํ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค.
4.2 ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ
๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ ๋ณ์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ๋์ถ ๊ฒฐ๊ณผ๋ Fig. 10(b)๋ฅผ ์ฐธ์กฐํ๋ค. W9, W3, W10 ๋ฒฝ์ฒด๋ ๊ฐ๊ฐ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ด 80mm, 65mm, 50mm๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ๋ฒฝ์ฒด์ด๋ฉฐ, ์ต๋๋ด๋ ฅ๊ตฌ๊ฐ๊ธฐ์ค(๋ณ์๋น 1.5%
๋ถ๊ทผ)์ผ๋ก ๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ๊ฐ๊ฐ 0.327, 0.333, 0.347์ผ๋ก ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์์์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์ปค์ง๋ ๊ฒฝํฅ์
๋ณด์๋ค. LHI(2015) ๋ฐ Park and Eom(2006)์ ์ฐ๊ตฌ์์ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋์ง์์ฐ๋(ED)์ ํฌ๊ฒ ์ํฅ์ด ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ Perform 3D ๋น์ ํํด์ ๊ฒฐ๊ณผ์์๋ ๋์ผํ ๊ฒฝํฅ์ ๋ํ๋๋ค.
Perform 3D์ ์ฌ์ ์์๋ชจ๋ธ์ ํตํ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ๊ฐ์ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ 80mm๋ถํฐ 50mm๊น์ง 3mm ๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก ํด์ํ์ฌ ๋ํ๋ด์๋ค. ์ญ์
๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ์ ๋์ผํ๊ฒ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์ค์ด๋ค์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ๋ฏธ๋นํ์ง๋ง ์ปค์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ์ง์นจ์์ ์ง์ค์์ฑํ์ง๋ชจ๋ธ ์ ์์์ ํตํ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋
๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ 80mm, 65mm, 50mm์ผ๋ก ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์ข์์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์ ์์์์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ผ์ ํ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค.
4.3 ํ์๋น
ํ์๋น ๋ณ์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ๋์ถ ๊ฒฐ๊ณผ๋ Fig. 10(c)๋ฅผ ์ฐธ์กฐํ๋ค. RCW-1.5, RCW-2.0, RCW-2.5 ๋ฒฝ์ฒด๋ ๊ฐ๊ฐ ํ์๋น๊ฐ 1.5, 2.0, 2.5์ธ ๋ฒฝ์ฒด์ด๋ฉฐ, ์ต๋๋ด๋ ฅ๊ตฌ๊ฐ(๋ณ์๋น 1.0%
๋ถ๊ทผ) ๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ๊ฐ๊ฐ 0.342, 0.390, 0.428๋ก ํ์๋น๊ฐ ์ปค์ง์๋ก ์ต๋๋ด๋ ฅ์ด ์์์ ธ Eep์ ED ๋ชจ๋ ์์์ง๋
๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ ์ด์ ๋ฐ๋ผ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์ปค์ง๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์์๋ค. Perform 3D์ ์ฌ์ ์์๋ชจ๋ธ์ ํตํ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ ๊ฐ์ ํ์๋น 1.0์์
2.0๊น์ง 0.1 ๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก ํด์ํ์ฌ ๋ํ๋ด์๋ค. ์ญ์ ๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ์ ๋์ผํ๊ฒ ์ถ๋ ฅ๋น๊ฐ ์ปค์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๊ฐ ์ปค์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ์ง์นจ์์ ์ง์ค์์ฑํ์ง๋ชจ๋ธ
์ ์์์ ํตํ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ํ์๋น 1.5๋ถํฐ 2.5๊น์ง ์ปค์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์ปค์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ์ด๋ ํ์๋น๊ฐ ์ปค์ง์๋ก ํจ์ ๋ํ ์ํฅ์ด
์ปค์ง๋ฉฐ ์ฒ ๊ทผ์ ํญ๋ณต์ดํ ๋ณํ์ด ๋ ๋ง์ด ์ผ์ด๋๊ฒ ๋์ด ๊ตฌ์กฐ์ ์ผ๋ก ๋ ํฐ ์ฐ์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋์ด ์ด์ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
5. ๊ฒฐ ๋ก
1) ๋ฐ๋ณตํ์ค์ ๋ฐ๋ RC๋ฒฝ์ฒด์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ ๊ดํ ๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ก๋ถํฐ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ถํ์ฌ ๋น๊ตํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ถ๋ ฅ๋น๊ฐ 0.1, 0.15, 0.2๋ก
์ปค์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ 0.333, 0.321, 0.310์ผ๋ก ๊ฐ์ํ์๊ณ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ 80mm, 65mm, 50mm๋ก ์ค์ด๋ค์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋
0.306, 0.333, 0.347๋ก ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์์ผ๋ฉฐ, ํ์๋น๊ฐ 1.5๋ถํฐ 2.5๊น์ง ์ปค์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๊ฐ 0.342, 0.390, 0.428๋ก
์ฆ๊ฐํ์๋ค. ํ์๋น์ ์ํฅ์ด ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ ์ํฅ์ ์ ์ผ ๋ง์ด ๋ผ์น๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
2) Perform 3D ๋น์ ํํด์ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ฌ์ ์์๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋น์ ํํด์์ ์งํํ์๋ค. ์ถ๋ ฅ๋น๋ 0.01๊ฐ๊ฒฉ, ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ 3mm ๋ฐ ํ์๋น๋
0.1๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก ํด์์ ์ํํ์ฌ ์ผ๋ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๊ด์ฐฐํ์๋ค. ๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ์ ๋์ผํ๊ฒ ์ถ๋ ฅ๋น๊ฐ ์ปค์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ๊ฐ์ํ์๊ณ ๋จ๋ถํก๋ณด๊ฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์
์ค์ด๋ค์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ๋ฏธ์ํ๊ฒ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์์ผ๋ฉฐ, ํ์๋น๊ฐ ์ปค์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ ์ปค์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
3) ์ง์นจ์์์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๊ฐ ๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ ๋ฐ ์ฌ์ ์์๋ชจ๋ธ๋ง ๋น์ ํํด์์ ํตํ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋ณด๋ค ๋ฎ๊ฒ ์ฐ์ถ๋์๋ค. ์ด๋ ์ง์นจ์์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์๋
์ฒ ๊ทผ์ ๋ณํ๋ฅ ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋จ์ํํ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ฉฐ, RC๋ถ์ฌ์ ์ฃผ๊ธฐ๊ฑฐ๋์ ๋ํ๋๋ ์ฒ ๊ทผ๊ณผ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ฌ์ด์ ๋ค์ํ ์ํธ์์ฉ์ ๊ณ ๋ คํ ํ์๊ฐ
์์ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
4) Lowes et al.(2016) ๋ฐ ์ง์นจ์์์ ๊ถ์ฅํ๋ ์ฒ ๊ทผ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์(0.75)๋ ๊ธฐ์กด์คํ์ฐ๊ตฌ(Seo, RCW)๊ฒฐ๊ณผ๋ณด๋ค ์๋์ง์์ฐ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ณผ๋ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ํนํ
ํ์๋น๊ฐ ์์์ง์๋ก ์๋์ง์์ฐ๋๋ ๊ณผ๋ํ๊ฒ ํ๊ฐํ์๋ค. ์ด๋ ํ์๋น๊ฐ ์์์ง์๋ก ์ ๋จ์ ์ํฅ์ด ์ปค์ ธ ์์ ๊ฐ์ ์ํฉ์ด ๋์ถ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค. ๋ํ
์ฒ ๊ทผ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์ 0.75๋ ์ฌ๋ฃ๋จ๊ณ์์์ ๋ฐ์ฐ์ฑ๊ฑฐํจ๊ณผ(Bauschinger Effect)๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ๊ฒ์ผ๋ก์ ์ฒ ๊ทผ๊ณผ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์ํธ์์ฉ์ ๊ณ ๋ คํ ๋ถ์ฌ๋ด์์
์ฒ ๊ทผ์ ์๋์ง์์ฐ๊ณ์์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
๊ฐ์ฌ์ ๊ธ
์ด ์ฐ๊ตฌ๋ 2024๋
๋ ๊ฒฝ์๊ตญ๋ฆฝ๋ํ๊ต ๋ฐ์ ๊ธฐ๊ธ์ฌ๋จ ์ฌ์์ผ๋ก ์ํ๋์์ผ๋ฉฐ, ์ด์ ๊ฐ์ฌ๋๋ฆฝ๋๋ค.
References
Applied Technology Council. (1996), Seismic Evaluation and Retrofit of Concrete Buildings,
volumes 1 and 2, Report No. ATC-40, Redwood City, CA.
Architectural Institute of Korea., Korea Concrete Institute. (2021), Nonlinear analysis
model for performance-based seismic design of reinforced concrete building structures
(in Korean).
Computer & Structures INC. (2011), Components and Elements for PERFORM-3D and PERFORM-COLLAPSE,
ver 5, USA.
Jiang, H. J., and Liu, L. E. (2011), Numerical analysis of RC shear walls under cyclic
loading by Perform-3D, Advanced Materials Research, 250, 2253-2257.
Korea Meteorological Administration. (2018), Earthquake Pohang (in Korean). https://www.kma.go.kr/w/download/earthquake_pohang.pdf
Land & Housing Institute. (2015), Development of Non-linear Hysteretic Model for the
Performance Based Design(1). LHI Report 2015-63 (in Korean).
Lowes, L. N., Lehman, D. E., Baker, C., and Lundeen, C. P. (2016), Recommendations
for modeling the nonlinear response of slender reinforced concrete walls using PERFORM-3D.
In 2016 SEAOC Convention. Maui, USA.
Mander, J. B., Priestley, M. J., and Park, R. (1988), Theoretical stress-strain model
for confined concrete. Journal of Structural Engineering, 114(8), 1804-1826.
Park, H. G., and Eom, T. S. (2006), A simplified method for estimating the amount
of energy dissipated by flexure-dominated reinforced concrete members for moderate
cyclic deformations, Earthquake Spectra, 22(2), 459-490.
Seo, S. Y., Moon, J. H., Yun, H. D., Oh, Y. H., and Kim, D. H. (2023), Limiting Capacity
of Reinforced Concrete Ordinary Walls for Emulative Evaluation, Journal of the Korea
Concrete Institute, 35(4), 443-453 (in Korean).
Statistics Korea. (2024), 2023 Population and Housing Census (Register-based Census),
Korea.
Wallace, J. W., and Orakcal, K. (2002), ACI 318-99 provisions for seismic design
of structural walls. Structural Journal, 99(4), 499-508.
Williams, J., Doan, T., Laursen, P., and Behrouzi, A. A. (2020), Assessment of Modeling
Strategies for Lightly Reinforced Concrete Shear Walls. 17th World Conference on Earthquake
Engineering.
Xu, G., and Li, A. (2020). Experimental and numerical studies on the lateral performance
of concrete sandwich walls. The Structural Design of Tall and Special Buildings, 29(6),
e1715.