๋ง์๋น
(Su-Been Ma)
1
์ด๋ฏผ์ง
(Min-Jin Lee)
2
์๋คํ
(Da-Hyeon Yang)
2
์ ํ์ง
(Hyun-Jin Jung)
3
์ด์ข
ํ
(Jong-Han Lee)
4โ
-
ํ์ํ์, ์ธํ๋ํ๊ต ์ค๋งํธ์ํฐ๊ณตํ๊ณผ ์์ฌ๊ณผ์
-
ํ์ํ์, ์ธํ๋ํ๊ต ํ ๋ชฉ๊ณตํ๊ณผ ์์ฌ๊ณผ์
-
์ ํ์, ์ธํ๋ํ๊ต ์ค๋งํธ์ํฐ๊ณตํ๊ณผ ๋ฐ์ฌ๊ณผ์
-
์ข
์ ํ์, ์ธํ๋ํ๊ต ์ฌํ์ธํ๋ผ๊ณตํ๊ณผ ๊ต์, ๊ต์ ์ ์
Copyright ยฉ The Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection
ํค์๋
Scan-to-BIM, ํ๋ผ๋ฉํธ๋ฆญ, ๋ ์ด์ ์ค์บ๋, ํฌ์ธํธ ํด๋ผ์ฐ๋ ๋ฐ์ดํฐ, ์น๋ฒฝ
Key words
Scan-to-BIM, Parametric, LiDAR, Point Cloud Data(PCD), Retaining wall
1. ์ ๋ก
๊ตญํ ์์ ๊ด๋ฆฌ์์์ ์ง๊ณํ 2023๋
๋ ์ฌํ๊ธฐ๋ฐ์์ค๋ฌผ ํํฉํต๊ณ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ์ ๊ตญ์ ์น๋ฒฝ ์์ค๋ฌผ์ ์ด 4,495๊ฐ์์ด๋ฉฐ, ์ด ์ค ์ฌ์ฉ์ฐ์๊ฐ 20๋
์ด์
30๋
๋ฏธ๋ง์ธ ์น๋ฒฝ์ 690๊ฐ์๋ก 15.4%, 30๋
์ด์ ๊ฒฝ๊ณผํ ์น๋ฒฝ์ 617๊ฐ์๋ก 13.7%๋ฅผ ์ฐจ์งํ๊ณ ์๋ค(KALIS, 2024). 10๋
ํ์๋ ์ค๊ณต ํ 30๋
์ด์์ ๋
ธํํ๋ ์น๋ฒฝ ์์ค๋ฌผ์ด ์ ์ฒด์ 29.1%๋ก, ์๊ฐ์ด ๊ฒฝ๊ณผํจ์ ๋ฐ๋ผ ์น๋ฒฝ์ ๋
ธํํ ๋น์จ์ ๊ธฐํ๊ธ์์ ์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ๊ฒ
๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ๋
ธํ ์น๋ฒฝ์ ์ํ๋ฅผ ๋ชจ๋ํฐ๋งํ๊ณ , ์ ๊ฒ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ ์ง๋ณด์๋ฅผ ์ํํ ์ ์๋ ์ค๋งํธ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์ํ๋ค.
๊ธฐ์กด์ ๋ง์ ์์ค๋ฌผ์ ๊ด๋ฆฌ ๋ถ์ค๋ก ์ธํด ๋๋ฉด์ด ์์ค๋๊ฑฐ๋, ์๊ณต ๊ณผ์ ์์ ๋ฐ์ํ๋ ์ค์ฐจ ๋ฑ์ผ๋ก ์ค๊ณ ๋๋ฉด์ผ๋ก ์ ์ง๊ด๋ฆฌ๊ฐ ์ด๋ ค์ด ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง๋ค(Kwon, 2009). ์ด๋๋ ์ค์ธก ๋๋ฉด์ ์์ฑํ ํ์๊ฐ ์์ผ๋, ์ด๋ฌํ ์ค์ธก ์์
์ ๋ง์ ์ธ๋ ฅ๊ณผ ์๊ฐ์ด ์์๋๋ค. ๋ํ, ์์ฑ๋ ๋๋ฉด์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ธ๋ ฅ ์ค์ฌ์ ์ ๊ฒ์
์งํํ๋ ๊ณผ์ ์์๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์๊ฐ๊ณผ ์์์ด ํ์ํ๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด, ์์ค๋ฌผ์ ๋์งํธํํ์ฌ ๊ธฐ๋กํ๊ณ , ์ ๊ฒ ์ด๋ ฅ์ ์ฒด๊ณ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌํ
์ ์๋ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ์ ์ด ์๊ตฌ๋๋ค. ๋์งํธํ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฉํ๋ฉด, ์์ค๋ฌผ์ ๋ณ๋ ์ฌํญ๊ณผ ์ ๊ฒ ์ด๋ ฅ์ ์ผ๊ด๋๊ฒ ๊ด๋ฆฌํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ํตํด ์ ์ ํ ๋ณด์๋ณด๊ฐ
๊ณํ์ ์๋ฆฝํ์ฌ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ์ ํจ์จ์ฑ์ ๊ทน๋ํํ ์ ์๋ค.
ํ์ฌ ์์ค๋ฌผ์ ํํฉ์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํด ๊ตญ๋ด์ธ์ ์ผ๋ก 3์ฐจ์ ํ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋น ๋ฅด๊ณ ์ ํํ๊ฒ ์ทจ๋ํ ์ ์๋ ๋น์ ์ด ์ผ์๋ฅผ ์ด์ฉํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ์ ์ด
๊ฐ๋ฐ๋๊ณ ์๋ค. ํนํ LiDAR(Light Detection and Ranging)๋ ๋์ ์์ค๋ฌผ์ ๊ณ ๋ฐ๋ PCD(Point Cloud Data)๋ฅผ
์ทจ๋ํ๋ ๋ฐ ๋งค์ฐ ํจ๊ณผ์ ์ด๋ค(Kaartinen et al., 2022). ์ทจ๋๋ PCD๋ ์์ค๋ฌผ์ ์ธ๊ด์ 3์ฐจ์ ์ ๊ตฐ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๋์งํธํํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์ธก๋ฉด์์ ๋์ ํ์ฉ์ฑ์ ์ ๊ณตํ๋ค.
์ ๋ณด ๋์งํธํ๋ฅผ ํตํ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ์ ๋ก์๋ ์์ค๋ฌผ ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ์ฌ BIM ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ ์๋๊ณ ์๋ค(Kim et al., 2015; Yang et al., 2020). ์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ์ฃผ๋ก ํ์คํ๋ ๋๋ฉด๊ณผ ์ค๊ณ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๋ผ๋ฉํธ๋ฆญ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ํตํด ์์ค๋ฌผ BIM ๋ชจ๋ธ์ ์๋์ผ๋ก ์์ฑํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ํ๋ค.
์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋๋ก ๋ฐ ์๊ฑฐ, ์น๋ฒฝ ๋ฑ ์ฌํ๊ธฐ๋ฐ์์ค๋ฌผ์ ๋ํ ํ๋ผ๋ฉํธ๋ฆญ ๊ธฐ๋ฐ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ํตํด ๋ค์ํ ์ ํ์ ์์ค๋ฌผ์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ ์๋
๋ฐ ์๋ค(Tang et al., 2020; Kim and Koo, 2014). ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ์ด๊ธฐ ์ค๊ณ ๋๋ฉด์ด๋ ์์ธํ ์ ๋ณด๊ฐ ์ ๊ณต๋์ง ์์ ์ ๋ชจ๋ธ๋ง์ด ์ด๋ ค์์ง๋ค๋ ํ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์น๋ฒฝ์ ํ์ฌ ์ธ๊ด์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ PCD๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ํ๋ผ๋ฉํธ๋ฆญ ๊ธฐ๋ฐ์ ์น๋ฒฝ BIM ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ๊ณ ์ ํ๋ค. PCD๋ ๊ธฐ์กด์
๋๋ฉด์ด๋ ์ ๋ณด๊ฐ ๋ถ์กฑํ ์ํฉ์์๋ ์น๋ฒฝ์ ํ์ฌ ์ธ๊ด์ 3์ฐจ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ์ ๋ฐํ๊ฒ ๊ธฐ๋กํ ์ ์๋ ์ฅ์ ์ด ์๋ค(Lawani et al., 2024). ๋ฐ๋ผ์ Fig. 1์์ ๋ํ๋ธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด, PCD๋ก๋ถํฐ ์น๋ฒฝ์ ํ์ฌ ์ธ๊ด ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๋ณดํ๊ณ , PCD๋ก ์ทจ๋ํ์ง ๋ชปํ๋ ๋ถ๋ถ์ ๋ํด์๋ ํ๋ผ๋ฏธํฐ ์ ์๋ฅผ ํตํด ์น๋ฒฝ BIM
๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ ์ ํตํด ๊ธฐ์กด์ ์ ๋ณด ๋ถ์กฑ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๊ทน๋ณตํ๊ณ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ์ ํ์ํ BIM ๋ชจ๋ธ์ ์ ๊ณตํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋๋๋ค.
Fig. 1 Framework for generating a retaining wall BIM model
2. ์น๋ฒฝ ํ๋ผ๋ฏธํฐ ์ ์
2.1 ๊ตญ๋ด ์น๋ฒฝ์ ํ์ค๋ ๋ถ์
๊ตญํ ๊ตํต๋ถ์์๋ ์ค๊ณ ์์
์ ํจ์จ์ ๋์ด๊ธฐ ์ํด ์ผ๋ถ ์ฌํ๊ธฐ๋ฐ์์ค๋ฌผ์ ๋ํด ํ์ค๋๋ฉด์ ์ ๊ณตํ๊ณ ์๋ค. ํนํ ๋๋ก์น๋ฒฝ์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋๋ก ๊ณํ ์ ์ค๊ณ๋น๋๊ฐ
๋๊ณ ๊ณต๋ฒ ๋ฐ ์ค๊ณ๊ธฐ์ค ๋ฑ์ด ๋์ผํ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง์ ๊ท๊ฒฉ๋ณ๋ก ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ํ์คํํ ํ์ค๋๊ฐ ์ ๊ณต๋๋ค(MOLIT, 2008). ์ด๋ฌํ ํ์ค๋๋ ํ์ค๋จ๋ฉด๋, ์ค๊ณ์กฐ๊ฑด, ์ผ๋ฐ๋, ์ฒ ๊ทผ์์ธ๋, ์ฌ๋ฃํ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ฉฐ, ์ค๊ณ ๊ณผ์ ์ ์ผ๊ด์ฑ์ ์ ์งํ๊ณ ์๊ณต ํจ์จ์ฑ์ ๋์ด๋ ๋ฐ ๊ธฐ์ฌํ๋ค.
์ง๋ฐ ์กฐ๊ฑด ๋ฐ ์ง์ง๋ ฅ ๋ฑ์ ๋ฐ๋ผ ์น๋ฒฝ์ ์ค๋ ฅ์, ๋ฐ์ค๋ ฅ์, ์ญTํ, Lํ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅ๋๋ค. Fig. 2๋ ๋ํ ์น๋ฒฝ ์ข
๋ฅ์ ๋ํ ์ผ๋ฐ๋๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ์น๋ฒฝ ๋ฐ ์ฑํ ๋์ด, ์ฌ๋ฉด ๊ฒฝ์ฌ์ ๋ฐ๋ผ ์น๋ฒฝ ์ข
๋ฅ๋ณ๋ก ๋จ๋ฉด ํ์์ด ์์ดํ๋ค. ์น๋ฒฝ ์ข
๋ฅ๋ณ ๋จ๋ฉด ํ์์
์ ํ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ ๋ฐ ์ ๋จํค ์ ๋ฌด์ ๋ฐ๋ผ ๊ตฌ๋ถ๋๋ฉฐ, ๊ฐ ํ์์ ๋ํด ํ์คํ๋ ์ ์์ด ์ ๊ณต๋๋ค. ๋์ผํ ๋จ๋ฉด ํ์ ๋ด์์๋ ์ฒ ๊ทผ์ ์น์์ ๋ฐฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ ์ฐจ์ด๊ฐ
์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ฒ ๊ทผ์ ์์ธ ์น์ ๋ฐ ๋ฐฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ ํ์ค๋จ๋ฉด๋์์ ํ์ธํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ฒ ๊ทผ ์์ธ๋์๋ ๊ฐ ๋จ๋ฉด ํ์์ ๋ํ ์ฒ ๊ทผ์ ์ข
๋ฅ ๋ฐ ๊ฐ์, ์น์๊ฐ
๋ช
์๋์ด ์๋ค. Fig. 3์ Lํ ์น๋ฒฝ์ ํ์ค๋จ๋ฉด๋์ ์ฒ ๊ทผ ์์ธ๋๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค.
Fig. 2 General drawings according to retaining wall types
Fig. 3 Standard profile and steel bar details of standard drawing
2.2 ์น๋ฒฝ ํ๋ผ๋ฏธํฐ ์ ์
์น๋ฒฝ ์ค์บ๋ ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ฒฝ์ฒด์ ๋ํ PCD๋ง์ ์ทจ๋ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก, PCD๋ก๋ถํฐ ์ป์ ์ ์๋ ์ ๋ณด๋ ์น๋ฒฝ ๋ฒฝ์ฒด์ ๋์ด, ๊ธธ์ด, ๊ฒฝ๋ก์ ํ์ ๋๋ค.
์ด๋ฌํ ์ ํ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ํ์ค๋๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์น๋ฒฝ ๋์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ์น๋ฒฝ ์ข
๋ฅ, ๋จ๋ฉด ํ์, ์ฒ ๊ทผ ์์ธ ์น์๋ฅผ ํ์
ํ ์ ์๋ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ์ ์ํ์๋ค.
ํ๋ผ๋ฏธํฐ ์ ์๋ฅผ ์ํด ์น๋ฒฝ ์ข
๋ฅ๋ฅผ ๋ถ๋ฅํ๊ณ , ์ข
๋ฅ๋ณ๋ก ๋จ๋ฉด ํ์์ ์ธ๋ถํํ์๋ค. Fig. 4๋ ๋จ๋ฉด ํ์๋ณ ์ ์๋ ์น์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ๋จ๋ฉด ์น์์ ๊ธธ์ด ๋ฐฉํฅ์ L1, L2, ๋์ด ๋ฐฉํฅ์ H1, H2์ ๊ฐ์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ก ์ ์ํ์๋ค. ์ ํ
๊ธฐ์ธ๊ธฐ๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ Figs. 4(a) & 4(c)์ ๊ฐ์ด ๊ธฐ์ธ๊ธฐ์ ๋ํ ์น์์ธ H3์ด ์ถ๊ฐ๋๊ณ , ์ ๋จํค๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ Figs. 4(a) & 4(c)์ ๊ฐ์ด ์ ๋จํค ์น์์ธ H1, L2๊ฐ ์ถ๊ฐ๋๋ค. ๋จ๋ฉด ํ์๋ณ ์ฒ ๊ทผ ์ข
๋ฅ ๋ฐ ๊ฐ์, ์์ธ ์น์๋ ์ฒ ๊ทผ ์์ธ๋๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ ์ํ์๋ค.
์ด์ ๊ฐ์ด ์ ์๋ ๋จ๋ฉด ํ์๋ณ ์น์ ๋ฐ ์ฒ ๊ทผ ์์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๋ผ๋ฏธํฐ ํ
์ด๋ธ๋ก ๊ตฌ์ฑํ์๋ค. ์ฌ์ฉ์๊ฐ PCD๋ก๋ถํฐ ์ทจ๋ํ ์น๋ฒฝ ๋์ด๋ฅผ ์
๋ ฅํ๋ฉด ํด๋น ๋์ด์
๋ฐ๋ฅธ ๋จ๋ฉด ํ์๋ณ ์น์ ๋ฐ ์ฒ ๊ทผ ์์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณต๋ฐ์ ์ ์๋๋ก ํ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด PCD๋ก ์ทจ๋ํ์ง ๋ชปํ๋ ๋ถ๋ถ์ ๋ํด์๋ ํ๋ผ๋ฉํธ๋ฆญ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ชจ๋ธ๋ง์ด
๊ฐ๋ฅํ๋๋ก ํ์๋ค.
Fig. 4 Profiles for L-shaped retaining wall
3. PCD ์ ์ฒ๋ฆฌ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ธ์ฒ์ ์์นํ ์ํํธ ๋จ์ง ์น๋ฒฝ์ ๋์์ผ๋ก TLS(Terrestrial Laser Scanning) ๋ฐฉ์์ LiDAR๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ค์บ๋์
์ํํ๊ณ ์น๋ฒฝ PCD๋ฅผ ์ทจ๋ํ์๋ค. Trimble X7 ์ฅ๋น๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ค์บ๋์ ์งํํ์์ผ๋ฉฐ, ์ทจ๋ํ PCD๋ ํ๋ฉด์ด ์ผ์นํ๋ ๋ถ๋ถ์ ์๋ณํ์ฌ ์ฐ๊ฒฐํ๋
๋ฐฉ์์ ์ด์ฉํ์ฌ ์ ํฉํ์๋ค.
์ทจ๋ํ PCD๋ก๋ถํฐ ๊ธฐํํ์ ํน์ง(Geometric Feature)์ ์ด์ฉํ์ฌ ๋
ธ์ด์ฆ๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ์๋ค. ๊ธฐํํ์ ํน์ง์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ณ ๋ฐ๋ PCD๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ
๋ ๊ฐ์ฅ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ฒ์ ์ฃผ์ฑ๋ถ ๋ถ์(Principal Component Analysis, PCA)์ผ๋ก, ๊ณ ์ฐจ์์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ ์ฐจ์์ผ๋ก ๋ณํํ์ฌ
๋ฐ์ดํฐ์ ์ฃผ์ ํจํด์ ์ถ์ถํ๋ ๊ธฐ๋ฒ์ด๋ค(Weinmann et al., 2015). ์ ๋ค์ ๋ฐฉํฅ์ฑ์ ๋ํ๋ด๋ ๊ณต๋ถ์ฐ ํ๋ ฌ์ ๊ณ ์ ๊ฐ(Eigenvalues, $\lambda_{i}$)๊ณผ ๊ณ ์ ๋ฒกํฐ(Eigenvectors, $e_{i}$)๋ฅผ
๊ณ์ฐํ์ฌ ๋ถ์ฐ์ด ์ต๋๋ก ๋ณด์กด๋๋ ์ฃผ์ฑ๋ถ(Principal Component, PC)์ ์์ฑํ๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์์ ๊ณ์ฐ๋ ๊ณต๋ถ์ฐ ํ๋ ฌ์ ๊ณ ์ ๊ฐ ์ ํตํด
๊ธฐํํ์ ํน์ง์ธ ํ๋ฉด์ฑ(Planarity, P), ํ๋ฉด ๋ณ๋(Surface Variation, SV)์ ์ถ์ ํ ์ ์๋ค. ํ๋ฉด์ฑ์ ์ ๊ตฐ์ง์ด ์ผ๋ง๋
ํ๋ฉด์ ๊ฐ๊น์ด์ง๋ฅผ ์ธก์ ํ๋ ์งํ๋ก Eq. (1)๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ณ์ฐํ ์ ์๋ค. P ๊ฐ์ด ํด์๋ก ํ๋ฉด์ฑ์ด ๋์ผ๋ฉฐ, ์์์๋ก ํ๋ฉด์ฑ์ด ๋ฎ๋ค. ํ๋ณ ๋ณ๋์ฑ์ Eq. (2)๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ณ์ฐ๋๋ฉฐ, SV ๊ฐ์ด ํด์๋ก ๋ณ๋์ฑ์ด ํฌ๊ณ , ์์์๋ก ๋ณ๋์ฑ์ด ์์ ๊ฒ์ด๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ , $\lambda_{1}$, $\lambda_{2}$, $\lambda_{3}$๋ ๊ณต๋ถ์ฐ ํ๋ ฌ์ ๊ณ ์ ๊ฐ์ด๋ฉฐ, $\lambda_{1}$๋ ์ต๋
๋ถ์ฐ ๋ฐฉํฅ์ ๊ณ ์ ๊ฐ, $\lambda_{2}$๋ ๋ ๋ฒ์งธ๋ก ํฐ ๋ถ์ฐ ๋ฐฉํฅ์ ๊ณ ์ ๊ฐ, $\lambda_{3}$๋ ์ต์ ๋ถ์ฐ ๋ฐฉํฅ์ ๊ณ ์ ๊ฐ์ด๋ค($\lambda_{1}\ge\lambda_{2}\ge\lambda_{3}$).
๊ธฐํํ์ ํน์ง ์ค PCD๊ฐ ์์ง ๋ฐฉํฅ๊ณผ ์ผ์นํ๋ ์ ๋๋ฅผ ์ธก์ ํ๋ ์์ง์ฑ(Verticality, V)๋ ๋ฒ์ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ํตํด ์ถ์ ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ Eq. (3)๊ณผ ๊ฐ๋ค. V ๊ฐ์ด ์์์๋ก ์ํ์ ๊ทผ์ ํ๋ฉฐ, ํด์๋ก ์์ง์ ๊ทผ์ ํ๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ $\left |{n}_{{z}}\right |$์ ๋ฒ์ ๋ฒกํฐ์ Z์ถ ์ฑ๋ถ์ด๋ค.
์์ ๋ฐ ์ง๋ฐ, ์น๋ฒฝ PCD์ ๊ธฐํํ์ ํน์ง์ ๋น๊ตํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ Table 1์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์์์ P ๊ฐ์ด ์๊ณ SV ๊ฐ์ด ํฐ ๋ฐ๋ฉด, V ๊ฐ์ ์ค์๊ฐ์ ์ง์ค๋๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ์ง๋ฐ์ P ๊ฐ์ด ํฌ๊ณ SV ๋ฐ V ๊ฐ์ด ์์
ํน์ฑ์ ๋ํ๋๋ค. ์น๋ฒฝ์ P ๊ฐ์ด ํฌ๊ณ SV ๊ฐ์ด ์์ผ๋ฉฐ, V ๊ฐ์ด ํฐ ํน์ฑ์ ๋ณด์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด, ์์์ ๋ถ๊ท์นํ ํ๋ฉด๊ณผ ๋ฎ์ ์์ง์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ ๋ฐ๋ฉด,
์ง๋ฐ๊ณผ ์น๋ฒฝ์ ํ๋ฉด์ฑ์ด ๋๊ณ ์์ง์ฑ์ด ๋ช
ํํ ๊ตฌ์กฐ์ ํน์ฑ์ ๋ณด์์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ํน์ฑ์ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ํํธ ๋จ์ง ์น๋ฒฝ PCD๋ก๋ถํฐ ์์ ๋ฐ
์ง๋ฐ์ ์ ์ ํ์์ผ๋ฉฐ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ Fig. 5์ ๋ํ๋ด์๋ค. P ๊ฐ์ด ์์ ์์ญ๊ณผ SV ๊ฐ์ด ํฐ ์์ญ์ ์ ๊ฑฐํ์ฌ ์์์ ์ ๊ฑฐํ๊ณ , V ๊ฐ์ด ์์ ์์ญ์ ์ ๊ฑฐํ์ฌ ์ง๋ฐ์ ์ ๊ฑฐํ์๋ค.
Fig. 5 PCD refined by geometric features
Table 1 Graph of each Geometric Features
4. ์น๋ฒฝ BIM ๋ชจ๋ธ ์์ฑ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ
4.1 ์น๋ฒฝ ์ ์ ์ถ์ถ
์ค์ ์๊ณต๋ ์น๋ฒฝ๊ณผ ์ค๊ณ ๋๋ฉด ๊ฐ์๋ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์์ด, ์น๋ฒฝ์ ํ ์ธ๊ด์ ๋ฐ์ํ ์ ์ ์ถ์ถ์ด ํ์ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด PCD๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ํ
์ํ์ ์น๋ฒฝ ์ธ๊ด์ ์ธก์ ํ๊ณ ์น๋ฒฝ์ ๋์ด ๋ฐ ๊ฒฝ๋ก์ ๊ฐ์ ์ฃผ์ ์ ์์ ์ถ์ถํ์๋ค. ์น๋ฒฝ ์ค์บ์ ํตํด ์ทจ๋ํ PCD ๋ฐ์ดํฐ๋ก๋ถํฐ ์ด์์ (Outlier)์
์ฒ๋ฆฌํ์ฌ ์ ์์ ๋์ถํ ์ ์๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ด ํ์ํ๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ RANSAC์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์น๋ฒฝ ์ ์ ์ถ์ถ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๊ตฌ์ถํ์๋ค. RANSAC์ ๋๊ท๋ชจ ๋ฐ์ดํฐ์์ ์ด์์ ์ ๋ฐฐ์ ํ๊ณ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ง์ ๋ชจ๋ธ์
ํผํ
(Fitting)ํ ์ ์๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ผ๋ก, PCD์์ ๋ฐ์ํ๋ ์ด์์ ์ ์ํฅ์ ์ต์ํํ๋ ๋ฐ ํจ๊ณผ์ ์ด๋ค(Tang et al., 2020; Weinmann et al., 2015). RANSAC์ PCD ๋ฐ์ดํฐ์
์์ ๋ฌด์์๋ก ์์์ ์ํ์ ์ ํํ์ฌ ์ง์ ์ ๊ฐ์ค ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ๋ค. ์์ฑ๋ ๋ชจ๋ธ์ ํ์ฉ ์ค์ฐจ ๋ด ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ด๋ถ์ (Inlier)์ผ๋ก
๋ถ๋ฅํ๊ณ , ๋ฐ๋ณต(Iteration)์ ํตํด ๋ด๋ถ์ ์ด ๊ฐ์ฅ ๋ง์ ๋ชจ๋ธ์ ์ต์ ๋ชจ๋ธ๋ก ์ ํํ๋ค. ์ ํ๋ ์ต์ ๋ชจ๋ธ์ ํตํด ์ ์ฒด ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํผํ
ํ์ฌ ์ต์ข
๋ชจ๋ธ์ ๋์ถํ๋ค.
RANSAC ๊ธฐ๋ฐ ์น๋ฒฝ ์ ์ ์ถ์ถ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์ ์ฉํ์ฌ PCD๋ฅผ ์ง์ ๋ฐฉ์ ์์ ํผํ
ํจ์ผ๋ก์จ ์น๋ฒฝ์ ๋์ด ๋ฐ ๊ฒฝ๋ก๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค. ์น๋ฒฝ ๋์ด์ ๊ฒฝ์ฐ, PCD์
๋ํด ํ๋ฉด ์์ ์ง์ ๋ฐฉ์ ์์ผ๋ก ํผํ
ํ์ฌ ์ด์์ ์ด ๊ฐ์ฅ ์ ์ ๋ฐฉ์ ์์ ๊ฒฐ์ ํ๋ค. ์ดํ ๊ฒฐ์ ๋ ์ง์ ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก PCD์ ์ ๋์ ์ ์ถ์ถํจ์ผ๋ก์จ Fig. 6์ ๊ฐ์ด ์น๋ฒฝ์ ๋์ด๋ฅผ ์ถ์ถํ ์ ์๋ค. ์ฐ์ถ๋ ์น๋ฒฝ ๋์ด์ ํ์ค๋๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ ์ํ ๋งค์ค ๊น์ด๋ฅผ ๋ํ์ฌ ์น๋ฒฝ ์ ์ฒด ๋์ด๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๋ค. ๊ณ์ฐ๋ ์น๋ฒฝ
๋์ด๋ฅผ ํ๋ผ๋ฏธํฐ ํ
์ด๋ธ์ ์
๋ ฅํ๋ฉด, ํด๋น ๋์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ๋จ๋ฉด ํ์๋ณ ์น์์ ์ฒ ๊ทผ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณต๋ฐ์ ๋จ๋ฉด ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ์ ์ํ ์ ์๋ค.
Fig. 6 Retaining wall height extraction
Fig. 7 Retaining wall coordinate extraction along the path
์น๋ฒฝ ๊ฒฝ๋ก์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ง์ ๋๋ ๊บพ์ธ ์ง์ ํํ๋ฅผ ๋ณด์ด๋ฏ๋ก ๋จ๋ฉด์ ๋ฐฉํฅ์ด ๋ณํํ๋ ์ง์ ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์น๋ฒฝ์ ๊ตฌ๊ฐ์ ๋ถํ ํ๋ค. ์ดํ ๋์ด ์ถ์ถ๊ณผ ๋์ผํ๊ฒ
๊ฐ ๊ตฌ๊ฐ์ PCD์ ๋ํด ์ง์ ๋ฐฉ์ ์์ ํผํ
ํ์ฌ ์ต์ ์ ๋ฐฉ์ ์์ ๊ฒฐ์ ํ๋ค. ๊ฒฐ์ ๋ ์ง์ ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์น๋ฒฝ ๋ฐฉํฅ ๋ณํ ์ง์ ์ ์ขํ๋ฅผ ์ถ์ถํ๋ ๊ณผ์ ์ Fig. 7์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์ถ์ถ๋ ๊ฒฝ๋ก ์ขํ๋ ์น๋ฒฝ ์ธ์ธก์ ๋ํ ๊ฒฝ๋ก์ด๋ฉฐ, BIM ๋ชจ๋ธ๋ง ์ ์น๋ฒฝ์ ์ธ์ธก ๊ฒฝ๋ก ์ขํ๋ก ์
๋ ฅ๋๋ค.
์ค์ ์ทจ๋ํ ์ํํธ ๋จ์ง ์น๋ฒฝ PCD์ ๋ํด ์น๋ฒฝ ์ ์ ์ถ์ถ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์ ์ฉํ์ฌ ๋์ด ๋ฐ ๊ฒฝ๋ก ์ ๋ณด๋ฅผ ์ถ์ถํ์๋ค. ์์ค๋ฌผํตํฉ์ ๋ณด๊ด๋ฆฌ์์คํ
(FMS)์
ํตํด ํด๋น ์น๋ฒฝ์ด Lํ ์น๋ฒฝ์์ ํ์ธํ๊ณ , ์ถ์ถ๋ ์น๋ฒฝ ๋์ด๋ฅผ ํ์ค๋ Lํ ์น๋ฒฝ ๋์ด์ ๋น๊ตํ์๋ค. ๋ํ, ์ถ์ถ๋ ์น๋ฒฝ ๊ฒฝ๋ก๋ PCD์ ๋น๊ตํ์ฌ ์ค์ฐจ๋ฅผ
ํ์ธํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ Table 2์ 3์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์น๋ฒฝ ๋์ด์ ๊ฒฝ์ฐ ์ต์ 0.07%, ์ต๋ 1.77%์ ์ค์ฐจ๊ฐ ๋ฐ์ํ์๊ณ , ๊ฒฝ๋ก์ ๊ฒฝ์ฐ ์ต์ 0.04%, ์ต๋ 0.88%์ ์ค์ฐจ๊ฐ ๋ฐ์ํ์๋ค.
์ด๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์น๋ฒฝ ์ ์ ์ถ์ถ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ด ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์์ ํ์ธํ์๋ค.
Table 2 Retaining wall height extracted from points
Points
|
B2
|
C
|
D1
|
D2
|
E
|
F
|
G1
|
Extracted
height(m)
|
7.071
|
6.876
|
7.069
|
8.477
|
8.565
|
8.526
|
8.506
|
Drawing
height(m)
|
7.000
|
7.000
|
7.000
|
8.500
|
8.500
|
8.500
|
8.500
|
Error(%)
|
1.01
|
1.77
|
0.99
|
0.27
|
0.76
|
0.31
|
0.07
|
Table 3 Retaining wall path coordinates extracted from points
Points
|
Manual extraction (m)
|
Automatic extraction(m)
|
Error(%)
|
x
|
y
|
x
|
y
|
x
|
y
|
B2
|
-31.835
|
-61.202
|
-31.883
|
-61.263
|
0.15
|
0.10
|
C
|
-15.250
|
-51.638
|
-15.233
|
-51.697
|
0.11
|
0.11
|
D1, D2
|
-14.922
|
-46.338
|
-14.895
|
-46.369
|
0.19
|
0.08
|
E
|
-14.503
|
-33.467
|
-14.483
|
-33.481
|
0.14
|
0.04
|
F
|
-3.529
|
-34.243
|
-3.560
|
-34.273
|
0.88
|
0.09
|
G1
|
-3.234
|
-8.344
|
-3.258
|
-8.367
|
0.74
|
0.28
|
4.2 ํ๋ผ๋ฉํธ๋ฆญ ๊ธฐ๋ฐ ์น๋ฒฝ BIM ๋ชจ๋ธ ์์ฑ
์ถ์ถํ ์น๋ฒฝ ์ ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋จ๋ฉด ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์น๋ฒฝ BIM ๋ชจ๋ธ์ ์๋ ์์ฑํ๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ ๊ตฌ์ถ์ด ํ์ํ๋ค. Fig. 8์ ๋ํ๋ธ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด, ์น๋ฒฝ BIM ๋ชจ๋ธ ์์ฑ ๊ณผ์ ์ ๋ ๋จ๊ณ(Step)๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. Step 1์ PCD๋ก๋ถํฐ ์ถ์ถํ ์น๋ฒฝ ๋์ด๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ์๊ฐ
๋จ๋ฉด ์น์๋ฅผ ์
๋ ฅํ์ฌ ๋จ๋ฉด ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ์ ์๋ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ก๋ถํฐ ์น๋ฒฝ์ ์ข
๋ฅ ๋ฐ ๋จ๋ฉด ํ์์ด ์๋์ผ๋ก ๋ถ๋ฅ๋๋ค. ๋ถ๋ฅ๋ ํด๋น ๋จ๋ฉด ํ์๊ณผ ์ ์๋
์น์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์น๋ฒฝ BIM ๋จ๋ฉด์ ์์ฑํ๋ค. Step 2๋ Step 1์์ ์์ฑ๋ BIM ๋จ๋ฉด์ PCD๋ก๋ถํฐ ์ถ์ถ๋ ์น๋ฒฝ ์ธ์ธก ๊ฒฝ๋ก์ ๋ฐ๋ผ
์ค์(Sweep)ํ์ฌ 3D BIM ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ๋ค. ์ฆ, ๋จ๋ฉด์ด ๊ฒฝ๋ก๋ฅผ ๋ฐ๋ผ ํ์ ํ๊ณ ์ด๋ํ๋ ์ค์ ๊ณผ์ ์ ํตํด ํ ์ธ๊ด์ ๋ฐ์ํ ์น๋ฒฝ BIM ๋ชจ๋ธ์
๊ตฌ์ถํ๋ค. ์์ฑ๋ BIM ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ์ฌ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ ์์ถ๊ฐ๋, ํ์ฑ๊ณ์ ๋ฑ์ ๋ฌผ์ฑ์น๋ฅผ ์ ์ํจ์ผ๋ก์จ ์ฌ๋ฃ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ ์น๋ฒฝ BIM ๋ชจ๋ธ์ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ค.
์ฒ ๊ทผ์ ๋ฐฐ๊ทผํ๋ ๊ณผ์ ์ Step 1์์ ์์ฑ๋ ์น๋ฒฝ ๋จ๋ฉด์์ ํผ๋ณต ๋๊ป๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฒ ๊ทผ ์ข
๋ฅ๋ณ ๋จ๋ฉด ์ค์ ์ขํ๋ฅผ ์์ฑํ๋ค. ๋ฐฐ๊ทผ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋ฐ๋ผ ์ค์
์ขํ๋ฅผ ๋ฐฐ์นํ๊ณ , ๊ฐ ์ค์ ์ขํ๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ฒ ๊ทผ ์ง๊ฒฝ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฒ ๊ทผ ๋จ๋ฉด์ ์์ฑํ๋ค. ์์ฑ๋ ์ฒ ๊ทผ ๋จ๋ฉด์ ๊ธธ์ด ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ฐฐ๊ทผํ์ฌ ์ต์ข
์ ์ผ๋ก ์ฒ ๊ทผ์ด
๋ฐฐ๊ทผ๋ ์น๋ฒฝ BIM ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ๋ค. Fig. 9์ ์์ฑ๋ BIM ๋ชจ๋ธ์ ์ฒ ๊ทผ์ ๋ฐฐ๊ทผํ๋ ๊ณผ์ ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค.
์ ์๋ ์น๋ฒฝ BIM ๋ชจ๋ธ ์๋ ์์ฑ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์ค์ ์ํํธ ๋จ์ง ์น๋ฒฝ์ ์ ์ฉํ์๋ค. ์น๋ฒฝ PCD๋ก๋ถํฐ ์ถ์ถํ ์น๋ฒฝ ๋์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ๋จ๋ฉด ํ์ ๋ฐ ์ฒ ๊ทผ
์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ธํ๊ณ , ์ด๋ฅผ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์
๋ ฅํ์ฌ ์น๋ฒฝ BIM ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ์๋ค. ์ต์ข
์ ์ผ๋ก ๊ฒฝ๋ก๋ณ ๋จ๋ฉด ํ์์ ๋ฐ์ํ ์ํํธ ๋จ์ง ์น๋ฒฝ BIM ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ์์ผ๋ฉฐ,
์ด๋ฅผ Fig. 10์ ๋ํ๋ด์๋ค.
Fig. 8 Framework for generation of retaining wall BIM model
Fig. 9 Framework for placement of steel bars
Fig. 10 Retaining wall BIM model generated from PCD
5. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ PCD๋ก๋ถํฐ ์น๋ฒฝ ์ธ๊ด ์ ๋ณด๋ฅผ ์ถ์ถํ๊ณ , PCD ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ถ์ถํ ์ ์๋ ์ ๋ณด์ ๋ํด์๋ ํ๋ผ๋ฏธํฐ ์ ์๋ฅผ ํตํด ์น๋ฒฝ BIM ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ
์ ์๋ ๊ธฐ์ ์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค. ๊ตญํ ๊ตํต๋ถ์์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ ๊ตญ๋ด ์น๋ฒฝ์ ํ์ค๋๋ฅผ ๋ถ์ํ์ฌ ์น๋ฒฝ ์ข
๋ฅ์ ๋จ๋ฉด ํ์, ์ฒ ๊ทผ ์์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ก ์ ์ํ์๋ค.
๋ํ, RANSAC ๊ธฐ๋ฐ์ ์น๋ฒฝ ์ ์ ์ถ์ถ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์น๋ฒฝ์ ๊ฒฝ๋ก์ ๋์ด๋ฅผ ์ถ์ถํ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ํ๋ผ๋ฉํธ๋ฆญ ๊ธฐ๋ฐ BIM
๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๊ตฌ์ฑํ์๋ค.
๊ฐ๋ฐํ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์ค์ ์น๋ฒฝ์ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ทธ ์คํจ์ฑ์ ์
์ฆํ์๋ค. ์ํํธ ๋จ์ง ์น๋ฒฝ PCD๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์น๋ฒฝ ์ ์ ์ถ์ถ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์ ์ฉํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์น๋ฒฝ
๋์ด ๋ฐ ๊ฒฝ๋ก์ ๋ํ ์ต๋ ์ค์ฐจ๋ ๊ฐ๊ฐ 1.77%์ 0.88%๋ก ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์๋ค. ์ถ์ถ๋ ์ ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์
๋ ฅํ์ฌ ์์ฑ๋ BIM ๋ชจ๋ธ์ ์น๋ฒฝ์ ์ค์
์ธ๊ด์ ๋ฐ์ํ๋ฉฐ, PCD๋ก ์ทจ๋๋์ง ์์ ์์ญ์ ํ์ค๋ ๊ธฐ๋ฐ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์์ฑ๋๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ด ์๊ณต ํ ์ค์ ์ทจ๋๋ PCD์ ํ์ค๋์ ๊ฒฐํฉํจ์ผ๋ก์จ
๊ธฐ์กด ๋ฐฉ์๋ณด๋ค ์ ๋ฐํ ์น๋ฒฝ BIM ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ ์ ์์์ ํ์ธํ์๋ค. ์ ์ ๊ธฐ์ ์ ์ง์ ๋ฐ ๊บพ์ธ ์ง์ ๊ฒฝ๋ก๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ ์น๋ฒฝ์ ๊ธฐ์ ์ ์ ์ฉํ์ฌ ๋์
์ ๋ฐ๋๋ฅผ ๋ณด์๋ค. ๊ณก์ ๊ฒฝ๋ก๋ฅผ ํฌํจํ ์น๋ฒฝ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์งํ ์ค์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ๋ค์ํ ํํ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์ ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ๊ธฐ์ ๋ก ํ์ฅํ
๊ณํ์ด๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ๋ PCD๋ฅผ ํ์ฉํ ํ๋ผ๋ฉํธ๋ฆญ ๊ธฐ๋ฐ BIM ๋ชจ๋ธ ์์ฑ ๊ธฐ์ ์ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ์ ํ์ํ BIM ๋ชจ๋ธ์ ์ ๊ณตํจ์ผ๋ก์จ ์ด๋ ฅ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ์ฌ ๊ธฐ์กด์
์ด๋ ฅ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ๊ธฐ์ด ์๋ฃ ๋ถ์กฑ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๊ทน๋ณตํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. BIM ๋ชจ๋ธ์ ํฌํจ๋ ์ฒ ๊ทผ ๋ฐฐ๊ทผ ์ ๋ณด๋ ๋นํ๊ดด ๊ฒ์ฌ ๋๋ ์ํ ์ ๊ฒ ๊ณผ์ ์์
๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ์์ ๊ตฌ์ญ์ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐ ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ด PCD ๊ธฐ๋ฐ ํ๋ผ๋ฉํธ๋ฆญ BIM ๋ชจ๋ธ์ ๋์งํธ ํธ์์ ํตํ ์ค์๊ฐ ์ ๊ฒ ๋ฐ ์ ์ง๋ณด์ ๊ณํ
์๋ฆฝ์ ์ง์ํ๋ ๊ธฐ์ ๋ก ํ์ฅ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ฐ์ฌ์ ๊ธ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ตญํ ๊ตํต๋ถ/๊ตญํ ๊ตํต๊ณผํ๊ธฐ์ ์งํฅ์ (๊ณผ์ ๋ฒํธ RS-2022-00142566) ์ง์์ ์ํด ์ํ๋์์ต๋๋ค.
References
Kwon, S.W. (2009), Object recognition and modeling technology using laser scanning
and BIM for construction industry, Review Architecture and Building Science, 53(4),
31-38.
Kaartinen, E., Dunphy, K., and Sadhu, A. (2022), LiDAR-based structural health monitoring:
Applications in civil infrastructure systems, Sensors, 22(12), 4610.
Kim, C. W., and Koo, B. (2014), Development of parametric BIM libraries for civil
structures using national 2D standard drawings, Korean Journal of Construction Engineering
and Management, 15(4), 128-138.
Tang, F., Ma, T., Guan, Y., and Zhang, Z. (2020), Parametric modeling and structure
verification of asphalt pavement based on BIM-ABAQUS, Automation in Construction,
111, 103066.
Ministry of Land, Infrastructure and Transport (MOLIT) (2008), Standard drawings of
Retaining Wall (in Korean).
Korea Authority of Land & Infrastructure Safety (KALIS) (2024), Statistical Yearbook
of 2023 ConstructionยทInfrastructure Safety (in Korean).
Lawani, K., Sadeghineko, F., Tong, M., and Bayraktar, M. (2024), Methodology for retrospectively
developing a BIM model from point cloud scans using ongoing building project as case
study, Journal of Engineering, Design and Technology, ahead-of-print (ahead-of-print).
Weinmann, M., Urban, S., Hinz, S., Jutzi, B., and Mallet, C. (2015), Distinctive 2D
and 3D features for automated large-scale scene analysis in urban areas, Computers
& Graphics, 49, 47-57.
Kim, J. U., Kim, Y. J., Ok, H., and Yang, S. H. (2015), A study on the status of infrastructure
BIM and BIM library development, International Conference on Computational Science
and Computational Intelligence, 857-858.
Yang, L., Cheng, J. C., and Wang, Q. (2020), Semi-automated generation of parametric
BIM for steel structures based on terrestrial laser scanning data, Automation in Construction,
112, 103037.