์ด์ฉ์น
(Yong-Seung Lee)
1iD
๋ฌธ์๊ทผ
(Sang-Keun Moonโ )
โ iD
-
(R&D Strategy Office, KEPCO Research Institute, Daejeon, Korea.)
Copyright ยฉ The Korean Institute of Electrical Engineers(KIEE)
Key words
Aluminum cable splicing, Joint overheat, Water blocking substances
1. ์ ๋ก
์ ๋ ฅ์ฐ์
๊ณผ ์ ๋ ฅ๊ณํต์ ๊ณ ๋ํ์ ๋ฐ๋ผ์ ์ง์ค๋ฐฐ์ ์ ๋ก์ ๋น์ค์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ๋ ์ถ์ธ์ด๋ฉฐ, ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ ์ ์ธ ์ ๋ ฅ๊ณต๊ธ๊ณผ ํฅ์๋ ๋ฐฐ์ ์ ๋ก์ ์ค๋น์ ์ด์๊ธฐ์ ์ด
๊พธ์คํ๊ฒ ์๊ตฌ๋๊ณ ์๋ค. ํนํ, ์ง์ค๋ฐฐ์ ์ ๋ก๋ ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ ์ด์๊ณผ ๊ณ ์ฅ์ ์์ด์ ๊ฐ๊ฑดํ ์ด์์กฐ๊ฑด์ ์ ์งํ์ฌ์ผ ํ๊ธฐ์ ์ ๋ขฐ์ฑ ์๋ ์ง์ค์ค๋น ์ด์์ด ํ์์ ์ผ๋ก
๊ฒํ ๋์ด์ผ ํ๋ค. 2013๋
๋ถํฐ ๊ตญ๋ด ์ง์ค๋ฐฐ์ ์ ๋ก์๋ ์๋ฃจ๋ฏธ๋(Aluminum, Al) ์ ์ฃผ์ ๋์ฒด๋ก ํ๋ Al ์ผ์ด๋ธ์ด ๋์
๋๊ธฐ ์์ํ์ฌ, ๊ธฐ์กด์
๋์ค์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ตฌ๋ฆฌ(Copper, Cu) ๋์ฒด์ ๋ํ ๋์ฒด์ฌ๋ก์ ํ์ฉ๋๊ณ ์๋ค. ์ด์ Al ๋ฐฐ์ ์ผ์ด๋ธ ์ง์ค์ ๋ก๊ฐ ๋ง์ด ์ฆ๊ฐํ๋ ์ถ์ธ์ด๋ค. Al
๋์ฒด๋ ๊ฐ๊ฒฉ์ด ์ ๋ ดํ๊ณ ๊ฐ๊ณต์ด ์ฉ์ดํ์ฌ ์ ๋ ฅ ๊ธฐ์์ฌ๋ก ๋ง์ด ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์์ผ๋, ๋ฌผ์ฑ์ ํน์ฑ๊ณผ ์ทจ๊ธ์์ ์ํ์์๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์ ์ต๊ทผ๊น์ง
์ง์ค๋ฐฐ์ ์ ๋ก ๊ธฐ์์ฌ ์ด์์์ ์ด์๊ฐ ๋์ด์ค๋ ๊ณผ์ ๋ฅ ๋ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์๋ถ์ ์ด์๋ฐ์ด ํ์์ ๋ํ์ฌ, ์ฆ, Al ์ผ์ด๋ธ ์ ์๋ถ ๋ค์์ ์ผ์ด๋ธ ๋ชธ์ฒด์ ์ ์์ฌ
๊ฐ ๊ทน์ฌํ ์จ๋์ฐจ๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ ์ด์ํ์์ ๋ํ์ฌ ์์ธ์ ๋ถ์ํ์๋ค.
์ง์ค ๋ฐฐ์ ์ผ์ด๋ธ์๋ ์๋ถ์ ์
์ผ๋ก ์ธํ ์ผ์ด๋ธ์ ์ดํ ๋ฐ ์์์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํ ์๋ถ์ฐจ๋จ ๋ฐ ํก์๋ฌผ์ง์ด ์ผ์ด๋ธ ๋ฐ๋์ ์ธต ์ธ์ ๋์ฒด ๋ด์ ๋ณ๋๋ก ์ฝ์
๋์ด
๋์ฒด์์ ์ฌ์ด๋ฅผ ์ฑ์ฐ๊ณ ์๋ค(1,2). ๋ณธ ์๋ถ์ฐจ๋จ ๋ฌผ์ง์ ์ ๊ธฐ-์ด ์ ํญ์ฑ๋ถ์ด ์๋์ ์ผ๋ก ๋์ผ๋ฉฐ, ๋ค์์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ํ๋ค์ ํตํด์ ์ผ์ด๋ธ๊ณผ ์ ์๋ถ์ ํต์ ์ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ๊ฒ์ด ํ์ธ๋์๋ค.
ํนํ ์๋ฐํ
์ดํ์ ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ ์๋ถ ์๊ณต ์ ๋ฐ๋์ ์ ๊ฑฐ๋๋๋ก ๊ถ๊ณ ๋๊ณ ์๋ค(3,4). ์ด๋ ๋ฏ, ์๋ฐํ
์ดํ๋ ์ ์์ ๋ชจ๋ ์ ๊ฑฐ๊ฐ ๋๊ณ ์ ์๋ถ๊ฐ ๋ง๊ฐ๋์ด์ผ ํ๋, ์ค์ ๋งจํ๊ณผ ๊ฐ์ ์์
ํ๊ฒฝ์์ ์ ์๋๋ ์ ์๊ณต์ ์ ์ ์ ์๊ฐ ๋ฐ ๊ทธ ๋์ด๋๋ก
์ธํด ํ์ฅ์์ ๋ง์ ์ด๋ ค์์ด ๊ด์ฐฐ๋๊ณ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ์๋ถ ์๊ณต์ ๋ํ ์๋ฐํ
์ดํ์ ์ ๊ฑฐ ๋น์จ์ ์ฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ ํ์ค์ ์ธ ์ ์์๊ณต์ ์ํด ํ์์ ์ผ๋ก
๊ฒํ ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ์ฌ๊ธฐ์๋ ์ ์๋ถ์ ๋์ฒด๋ถ์ ์ ๊ธฐ์ ์ธ ์ ์ด์ ํญ์ ๊ณ ๋ คํ ํน์ฑ์ด ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ผ์ด๋ธ์ ๋์ฒด๋ ์์ ์ ์ด ๋ฉด์ ์ด ํด์๋ก ์ ์ ์ ํญ์
๋ฎ์์ง๋ฉฐ (5-7), ์ด๋ฌํ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ์์ ์ ๊ฐํด์ง๋ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ธ ์คํธ๋ ์ค์ ์ด์ ์คํธ๋ ์ค๋ฅผ ์ต์ํ ํ ์ ์๋ ์ ์๊ณต์ ์ ๊ฒฐ์ ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋
ํ์ฅ ์กฐ๊ฑด์์ ํ์ธ๋ ์ ์๋ถ์ ๋ฐ์ด ํ์๊ณผ ์ผ์ด๋ธ์ ๊ตฌ์กฐ๋ถ์์ ๋ฐ๋ฅธ Al ๋์ฒด ์ผ์ด๋ธ์ ๋ํ ๊ธฐ์ ์ ์ธ ์ ์ ์ ์๋ฐฉ์์ ์ ์ํ๋ค.
2. ๋ฐฐ์ Al์ผ์ด๋ธ ์ ์๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ์๊ณต ๊ธฐ์ค
2.1 Al ์ผ์ด๋ธ ์ ์๋ถ ์ด์๋ฐ์ด
์ง์ค์ ๋ก์์ ๋ฐฐ์ ์ผ์ด๋ธ ๋ฐ ์ ์๋ถ์ ๋ฐ์ด์ ์ ๋ก์ ๊ณ ์ฅ์ผ๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋ ์ ์๋ ์ฃผ์ํ ๊ฒฐํจ์ด๋ค. ์ ์๋ถ์ ์ฃผ๋ ์ด์ ์จ๋์์น์ ์์ธ์ผ๋ก๋ ์ ์๋ถ์ ์ ์ด์ ํญ
์์น์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๋ฅ ์์ค์ด์ด ์๊ฐ๋ณ๋ก ๋์ ๋๋ฉด์ ๋ฐ์๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ ์๋ค. ์ผ์ด๋ธ ์ ์๋ถ๋ ์ผ์ด๋ธ ๋์ฒด ๊ฐ 2โ ์ด์ ์จ๋ ์ฐจ๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ฉด ๋ถ๋์ผ๋ก
ํ๋จํ๊ณ , ์ ์๋ถ ์ฃผ๋ณ์ ์๋ถ์ 4โ ์ด์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋๋ฉด ๋ถ๋๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ค๊ณ ํ๋จํ๋ค(8,9). ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ Al ์ผ์ด๋ธ ๋์
์ดํ ํ์ฅ์์ ๋ฐ๊ฒฌ๋๋ ๋ง์ ์ ์๋ถ์ ์จ๋๋ ์ธ์ ์ ๋ก ๋ฐ ์ฃผ๋ณ ์จ๋ ๋๋น ๋์ ์ด์๋ฐ์ด์ด ๋ค์ ํ์ธ๋๊ณ ์๋ค.
ํ 1์ ๊ฐ ๋ณ์ ์์์ ์ ์๋ถ ์ฒด๊ฒฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด์ ๋ฐ์ด ์จ๋ ์ฌ๋ก๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด์๋ฐ์ด์ด ๋ํ๋๋ฉด ์ ์๋ถ ์ฒด๊ฒฐ ์ฃผ์ ์จ๋ ์์น์ผ๋ก ํผ๋ณต์ด ๋
น๋ ํ์์ด
๋ํ๋๋ฉฐ, ์ดํ์ ์นด๋ฉ๋ผ๋ก ์ธก์ ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๊ทธ ์ฌ๋ก๋ ๊ทธ๋ฆผ 1๊ณผ ๊ฐ๋ค.
ํ 1. ์ ์๋ถ ์จ๋์์น ์ ์ถ์ฌ๋ก
Table 1. Temperature Examples of Joint Overheating Cases
Substations
|
Ampacities
[A]
|
Joint temperatures
[โ]
|
Cable temperatures
[โ]
|
Temperature deviations[โ]
|
Hongsung
|
240
|
104
|
63
|
41
|
Mado
|
180
|
75
|
25
|
50
|
๊ทธ๋ฆผ. 1. ์ ์๋ถ ์ด์๋ฐ์ด ๊ฐ์ ํ์ฅ์ฌ์ง ์
Fig. 1. Examples of Joint Overheating Cases
2.2 ์ผ์ด๋ธ ๋์ฒด ์๋ฐํ
์ดํ ํด์
๋์ฒด ๋ด์ ์ฝ์
๋๋ ์๋ฐํ
์ดํ๋ ๋์ฒด ์์ ์ฌ์ด์ ์๋ฐ์ ์ํ์ฌ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ฐ๋์ ์ฑ ๋ถํ์ ํ
์ดํ(10) ์ด๋ฉฐ, ๋์ฒด๋ด๋ถ ๊ฐ ์์ ์ธต๊ฐ ์ฐจ์๋ฅผ ์ํด ์ฒจ๊ฐ๋๋ ์๋ฐ ์ปดํ์ด๋์ ํ์ฐ๋์ ๋์ฒด์ฌ๋ก ์ ์ฉ๋๋ ๋ฌผ์ง์ด๋ค. ์๋ฐ๊ตฌ์กฐ๋ ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ ์ผ์ด๋ธ์ ๋ถ์, ์ดํ
๋ฐ ์ํธ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํ ํ์์ ์ธ ์์์ด๋, ๋ฐ๋์ ์ฑ์ผ๋ก ์๋์ ์ผ๋ก ๋์ ์ ํญ์ ๊ฐ์ง๋ฏ๋ก, ์ ์๋ถ ์๊ณต์ ์ ๊ฑฐํ์ฌ ์๊ณต๋๋ ๊ฒ์ด ํ์์ ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 2 ๋ Al 400 mm2 ๋ฐฐ์ ์ผ์ด๋ธ์ ๋์ฒด ์๋ฐํ
์ดํ์ ๊ตฌ์กฐ์ ๊ทธ ๋จ๋ฉด์ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ผ๋ก 61๊ฐ์ ๋์ฒด์์ ๋ด๋ถ ์ด 4๊ฐ ์ธต์ ์๋ฐํ
์ดํ๋ก ๋์ฒด์ฌ์ด์ ๊ฒฝ๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ฒ์
ํ์ธํ ์ ์๋ค(11). ํ 2๋ ๊ตต๊ธฐ๋ณ Al์ผ์ด๋ธ์ ๋์ฒด์์ ๊ฐ์์ ์๋ฐํ
์ดํ์ ์ด์๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. ์๋ฐํ
์ดํ๋ ์ธต์๊ฐ n์ด๋ผ ํ๋ฉด, ๋์ฒด์์ ์ ๊ฐ์๋ 3n(n+1)+1๋ก ๋ํ๋ผ์
์์ผ๋ฉฐ, 400mm2์ ๊ฒฝ์ฐ ์๋ฐํ
์ดํ์ ์ธต์๋ 4์ธต์ด๋ฉฐ ์ด์๋ฐ๋ผ ๋์ฒด์์ ์ ๊ฐ์๋ 61๊ฐ๋ฅ์ด๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 2. ์๋ฐํ
์ดํ์ ๊ตฌ์กฐ ๋ฐ ํ์์ ๋ํ ๋์ฒด ๋จ๋ฉด๋(TR CNCE-W/AL 400mm2)
Fig. 2. A schematic view and cross section of a part of aluminum 400mm2 MV cable conductor)
ํ 2. Al ์ผ์ด๋ธ ๋์ฒด๊ตฌ์กฐ
Table 2. Structure of Al Cable
Diameters (mm2)
|
95
|
240
|
400
|
number of strands
|
19
|
37
|
61
|
layer
|
2 layers
|
3 layers
|
4 layers
|
โป ๋์ฒด ์์ ๊ฐ์ = 3n(n+1)+1, n : ์๋ฐํ
์ดํ ์ธต์
์๋ฐํ
์ดํ๋ก ์ธํ์ฌ ์ผ์ด๋ธ ์ ์๋ถ์ ๋ฐ์ด ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ์ ๋ฅ์ ํ๋ฆ์ผ๋ก ์ค๋ช
๋ ์ ์๋ค. ์ด๋ ๋์ฒด์ ์ปค๋ฅํฐ๊ฐ์ ์ ์ด๊ณผ ์์ฐฉ๋ฐฉ์์ ๋ฐ๋ผ ํด์์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
๋จผ์ ์ ์์ ์ผ์ด๋ธ์ ๋์ฒด๋ ๋๋ก ๋ถ๋ฆฌ๋๋ฉฐ, ์ ์๋ถ์ ์ฐ๊ฒฐ์ ์ปค๋ฅํฐ๋ฅผ ํตํด์ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ฏ๋ก, ์ ๋ฅ์ ํต์ ๋ฐฉํฅ ๋ํ ์ปค๋ฅํฐ๋ฅผ ๋ฐ๋ผ ํ์ด์ง๋(stream-line
effect) ๋ฑ์ ์ํฅ์ ๋ฐ๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ์๋ฐํ
์ดํ๋ ํต์ ๋ฐฉํฅ์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ์กด์ฌํ์ฌ ์ ํญ์ฒด๋ก ์์ฉํ๋ค. ์๋ฐํ
์ดํ๋ ํก์ ํด๋ฆฌ๋จธ๋ฅผ ์ฌ๋ฃ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ฏ๋ก
์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ํฐ ์ ํญ์ ๊ฐ์ง๋ ๋ฌผ์ง์ด๋ฉฐ, ๊ท๊ฒฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๋ฉด์ ํญ(104โผ106โฆยทm,)๊ณผ ์ฒด์ ์ ํญ(103โผ105โฆยทm)(12) ์ ์ ์๋ถ์์ ์ ๊ฑฐ๋์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด ๋ฐ์์ ์์ธ์ด ๋๋ค.
2.3 ์ผ์ด๋ธ ์ ์๋ฐฉ์ ๋ฐ ์๊ณต๊ธฐ์ค
์ ์๋ฐฉ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์๋ถ์ ๋ฐ์ด์์ธ ๋ถ์์ ์ ์๋ถ์ ์๋ฐํ
์ดํ ๋ถ๋ถ์ ์ ๊ฑฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์จ๋์ธก์ ์์ ํ์ธ๋๋ค. ํ 3 ์ ์ ์๋ถ์ ์ ๋ฅ ๊ณผํต์ ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ค์ํ ํ์
์ ์ปค๋ฅํฐ์ ์จ๋๋ณํ๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค. ๊ทธ ์จ๋์ธก์ ์์น๋ฅผ ํ์ธํด ๋ณด๋ฉด ๋์ฒด๋ด์ ์๋ฐํ
์ดํ๊ฐ ์ผ๋ถ ์ ๊ฑฐ๋๋
๊ณต์ ์ด ์ ์๋ถ ์จ๋์์น๊ณผ์ ์ ์๋ฏธํ ์๊ด๊ด๊ณ๊ฐ ์์์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ๋ํ ๋ณผํธํ์
(Bolt) ์ ๊ธฐ๊ณ์ ์ปค๋ฅํฐ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์์ฒด ๋์ฒด์ ๋ฉด์ ์ด ์์ฐฉํ
๋๋น 20% ๋์์ ๋ฐ๋ผ ์จ๋์์น์ ๋ํ ํน์ฑ์ด ์ต์ ๋๋ ํ์์ ํ์ธ๊ฐ๋ฅํ๋ฉฐ, ๋์ฒด์ ์ ๋ฅ ํ๋ฆ์ด ์จ๋์์ ์ง์ ์ ์ธ ๊ด๋ จ์ฑ์ด ์์์ ๋ํ๋ธ๋ค.
ํ 3. ์ ์๋ถ ์ผ์ด๋ธ ์๋ฐํ
์ดํ ์ ๊ฑฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์จ๋์์น๋น๊ต
Table 3. Test Results of Conductor Substances Removal
Testing currents
(A)
|
Measured temperatures (โ)
|
Clamped
|
Clamped
(tape removal)
|
Bolt-type
|
Bolt-type
(tape removal)
|
Conductor
|
600
|
55
|
49
|
47
|
46
|
47
|
900
|
104
|
85
|
80
|
78
|
76
|
|
์๋ฐํ
์ดํ๋ ์ ์ ์ ๋ชจ๋ ์ ๊ฑฐ๊ฐ ๋์ด์ผ ํจ์ด ํ์์ ์ด๋, ์ค์ ์ ์์์
์์๋ ์์
ํ๊ฒฝ, ์ ์์๊ฐ ๋ฐ ๋์ด๋์ ์ํด ๋ง์ ์ด๋ ค์์ด ๊ด์ฐฐ๋๋ค. ์ ์์์
์
ํฌํจ๋๋ ์์ ์ ๋ถ๋ฆฌ, ์ฌ๊ฒฐํฉ์ด ๊ทธ ์์ธ์ด๋ฉฐ, Al 400mm2 ์ผ์ด๋ธ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ 4๊ฐ ์ธต์ ๋ํ ์ ์ฒด ์์ ๋ถ๋ฆฌ ๋ฐ ์ฌ๊ฒฐํฉ ์์
์ด ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ฐ์ ์์ ์ ์ธต๋ณ๋ก ํด์ฒดํ์ฌ ์์ ์ฌ์ด์ ์๋ฐํ
์ดํ๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ๊ณ
์์ ์ ๊ผฌ์๋ฐฉํฅ์ ๋ง๊ฒ ๋ชจ์ผ๋ ์์
์ ๋ฐ๋ณตํ ํ ์ปค๋ฅํฐ๋ก ์์ถํ๊ฒ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 3์ ์ผ์ด๋ธ ์ ์๊ณต์ ์์ ์ค ์ฐจ์ํ
์ดํ ์ ๊ฑฐ๋ฅผ ํฌํจํ๋ ์์ ์์
ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค. ๋ํ, ๋์ฒด์ ๋ชจ๋ ์์ ์ ๊ณต๊ธฐ์ค์ ๋
ธ์ถ๋๋ฏ๋ก ์ฐํ์ ๋ฐ๋ฅธ
ํผ๋ง์ ๊ฑฐ๊ณต์ , ๊ฐ ์์ ์ ๊ฐํด์ง๋ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ธ ์คํธ๋ ์ค๋ฅผ ์ต์ํํ๋ ๊ฒ์ด ํ์์ ์ด๋ฉฐ, ๊ฐ ํ
์ดํ ์ ๊ฑฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ฌ๊ฒฐํฉ ์์ฑ๋๋ฅผ ์ ์งํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 3. Al ์ผ์ด๋ธ ๋์ฒด๋ถ ์์ ์์
๋ฐ๋ณต ํ๋ก์ธ์ค
Fig. 3. Processing sequences for the conductor connection including tape removals
by layers
์ด๋ฌํ ๊ฐ ์ธต์ ๋ํ ์๋ฐํ
์ดํ๋ฅผ ๋ชจ๋ ์ ๊ฑฐํ๋ ๋ฐฉ์์ ์ ์๋ถ์ ์ ๋ขฐ๋ ์ ์ง๋ฅผ ์ํด์ ๊ณ ๋ ค๊ฐ ํ์ํ ๋ถ๋ถ์ผ๋ก, ์ ์๋ฐฉ์์ ๋ณต์ก๋๋ฅผ ์ค์ผ ์ ์๋ ๊ณต์ ์
์ ์ํ๋ ๊ฒ์ด ์์ ์ฑ๊ณผ ํจ์จ์ฑ ์ธก๋ฉด์์๋ ์ ๋ฆฌํ๋ฉฐ, ์ ์๋ถ์ ์์ฑ๋ ํฅ์์ ๊ธฐ์ฌํ ์ ์๋ ๋ถ๋ถ์ด๋ค. ์ ์๋๋ ๊ณต์ ์ ์ ์๋์ฒด์ ์ ์ด๋ฉด์ ๊ณ ๋ คํ ์ต์ ์
์ ๊ฑฐ ์ธต์๋ฅผ ์ฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ผ์ด๋ธ ๊ฐ์ ํต์ ์์ ์๋ฅผ ๊ณ์ฐํ์ฌ ์ ์ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์๋ฐํ
์ดํ ์ ๊ฑฐ ์ธต์์ ๋ฐ๋ผ ์์ ๊ฐ ์ฐ๊ฒฐ๋๋ ๋น์จ์ด ๋ฌ๋ผ์ง๊ฒ ๋๋ค.
๋ฐฐ์ ์ ๋ก์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ฐ์ (strand) ์ผ์ด๋ธ์ 3n(n+1)+1์ ์์ ์๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ฉฐ, ์ฌ๊ธฐ์ n์ ๊ตฌ์ฑ๋๋ ์์ ๋ ์ด์ด์ ์์ด๋ฉฐ, ๊ฐ ๋ ์ด์ด์ ์๋งํผ
์๋ฐํ
์ดํ๊ฐ ์ฝ์
๋๋ค. ๊ฐ ์์ ๊ตฌ์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋ฐํ
์ดํ ๊ตฌ์กฐ์ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ ์ด๋๋ ์์ ๋น๋ฅผ ํ 4์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์ ์๋๋ ์๋ฐํ
์ดํ ์ ๊ฑฐ์๋ 3, 2 ๋ ์ด์ด์์ 1์ธต, 4 ๋ ์ด์ด์์ 2์ธต์ผ๋ก ๊ฐ๊ฐ Al 95mm2, Al 240mm2, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ Al 400mm2 ์ผ์ด๋ธ์ ๋ํ์ฌ ์ฐ์ ํ ์ ์๋ค. ํด๋น ์ ๊ฑฐ ์ธต์์ ๋ํ ์ ์ด๋น(Contact ratio)๋ ๊ฐ๊ฐ 95%, 81% ๋ฐ 89%๋ก, ์๋ฐํ
์ดํ ์ ๊ฑฐ์
๋ฐ๋ผ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ์ ์ด๋๋ ์์ ์ ๋น์จ์ด๋ค. ์๋ฐํ
์ดํ ๊ณต์ ์ ์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์
์๊ฐ๊ณผ ์ ์ด๋น์ ๋ํ ์์๋ฅผ ๊ทธ๋ฆผ 4์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์์ ํด์ฒด์ ๊ฒฐํฉ์ ์์๋๋ ์๊ฐ ๋๋น ์ ์๋ฉด์ ์ ๋น์จ์ ํฌ๊ฒ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ทธ ํจ์จ๋น๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์๋ค.
ํ 4. Al ์ผ์ด๋ธ ์์ ๊ตฌ์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋ฐํ
์ดํ ๊ตฌ์กฐ์ ์ ๊ธฐ์ ์์ ๋น
Table 4. Ideal Processing Criteria for Splicing Preparations of Aluminum Cables
Diameters (mm2)
|
Number of
strands
|
Layers
|
Removal
layers
|
Contact ratios
(strands)
|
95
|
19
|
2
|
1
|
95% (18/19)
|
240
|
37
|
3
|
1
|
81% (30/37)
|
400
|
61
|
4
|
2
|
89% (54/61)
|
๊ทธ๋ฆผ. 4. ์๋ฐํ
์ดํ ๊ณต์ ์ ์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ Al 400mm2 ์ผ์ด๋ธ ์์
์๊ฐ ๋ฐ ์ ์ด๋น
Fig. 4. A contact ratio and processing time example depiction for the aluminum 400mm2 cable splicing
์ ์๋ถ ์๊ณต์ ๋ํ ์๋ฐ์ ๊ฑฐ ๋น์จ์ ์ฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ ์์ ์ ์ด ๋ฉด์ ์ด ํด์๋ก ์ ์์ ํญ์ด ๋ฎ์์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก, ์ด๋ ์ผ์ด๋ธ ์ ์๋ถ ์ ์ด์ ์ ํญ๊ณ์ฐ ๋ฐ ์ด์
์๊ด๊ด๊ณ๋ก ํด์๋ ์ ์๋ค(13). ๋ฐ๋ผ์, ์์ ์ ๊ฐํด์ง๋ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ธ ์คํธ๋ ์ค๋ฅผ ์ต์ํ ํ ์ ์๋ ์ ๊ฑฐ๊ณต์ ์์ค์ ๊ฒฐ์ ํ์ฌ ์ ์๋ถ ์ด๋ฐ์์ด ์ ์ด๋๋ ์์๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 5์์๋ ์ด์์ ์ธ ์ ๊ฑฐ ์์ค์ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ด๋ฉด๊ณผ ์์
์๊ฐ์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์์ ๋ถํด ๋ฐ ์๋ฐํ
์ดํ ์ ๊ฑฐ ์ธต์์ ๋ฐ๋ผ์ ๋์ฒด์์ ์ ์ ์ด๋ฅ ์ ์ต์ข
์ ์ผ๋ก
100%์ ์๋ ดํ์ง๋ง, ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ์์
์๊ฐ์ ์ญ์ผ๋ก ํฅ์๋๋ ์์์ ๋ณด์ธ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์์
์์ ์
๋ฌด ๊ฐ๋์ ์์
ํ๊ฒฝ์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด, ์ ์ด๋ฉด ์ฆ๊ฐ์จ์ด ์ต๋์ด๋ฉด์
์์
์๊ฐ์ ์ฆ๊ฐ์จ์ด ๋ฎ์ ์ง์ ์ ์๋ฐํ
์ดํ ์ ๊ฑฐ ๋ฐ ์ฒด๊ฒฐ ์์ค์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ ํ๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค. ์ฆ, ์ ์๋น์ ์๊ฐ์ ๋น์จ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฒฉ์ฐจ๊ฐ
์ต๋๊ฐ ๋๋ ์ง์ ์ ์ ์ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก, Al ์ผ์ด๋ธ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋ชจ๋ ์ ์ข
์ ๋ํ์ฌ 80%์ด์์ ์์ ์ ์ด๋น๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๋ ์ง์ ์ ์ด์์ ์ ๊ฑฐ ์์ค์ผ๋ก ์ ์ํ
์ ์๋ค. ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด์์ ์ธ ๊ตฌ๊ฐ์ ๊ทธ๋ฆผ 5์ ๋น๊ธ์ผ๋ก ํ์๋ ๊ตฌ๊ฐ์ด๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 5. ์ ์ด๋ฉด๊ณผ ์์
์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณํ ๊ฐ๋
Fig. 5. A conceptional depiction for contact strands and processing time as per removal
and disassembling layers
3. ์ฌ๋ก ์ฐ๊ตฌ
์ ์๋๋ ์ ์๋ถ ๊ณต์ ์ ๋ํ์ฌ ์ด์ ์ฑ๋ฅ์ ํ์ธํ๊ธฐ ์ํ ์คํ์ ํตํด ๊ฐ ๊ณต์ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์ฌ์ ์ธ ํน์ฑ ์ฐจ์ด๋ฅผ ํ์ธํ์๋ค. ์คํ์์๋ ์ ์๋ถ ์ปค๋ฅํฐ ํ๋ฉด์
์ด ๋ฐ์์ ๋ถ์ํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๋์ฒด๋ถ์์ ๋ฐ์๋๋ ์ ํญ๋ถ์ ๋ํ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ๋์ถํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 6์ ์ ์๋ถ ์๋ฃ ๋ฐ ์คํ๊ตฌ์ฑ๊ณผ ์ํ์ผ์ด์ค๋ณ ์ํ์ฅ์น ๋ฐ ์ผ์ ๊ตฌ์ฑ๋๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. ์คํ์๋ ANSI C119.4, C119(14)์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด ์ฃผ๊ธฐ์ํ์ ์ํํ์ฌ ๋์ฒด์ ์ ์๋ถ์ ์ด๋ฐ์์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ์ธก์ ํ๊ณ , ๋๊ธฐ์จ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ํต์ ์ ๋ฅ์์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ๋์ฒด ์ด์ ํฌํ๋ฅผ ์คํํ์๋ค.
์ผ์ด๋ธ์๋ฃ๋ Al 400mm2(TR CNCE-W/AL)์ ๋์์ผ๋ก ํ์ฌ ๋์ผ ์๋ฃ์ ๋ํ ์ปค๋ฅํฐ์ ์ข
๋ฅ, ๊ตฌ์ฑ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๋ฐ์ ๊ฑฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฐจ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ์ํ์ ์งํํ๋ฉฐ,
์ ๋ฅ๋ฐ์์ ์ํ ์ ๋ฅ์ ๋์ฅ์น ๋ฐ ์จ๋์ธก์ ์ ์ํ ์๋ชจ์ปคํ๋ฌ๊ฐ ๊ตฌ์ฑ๋ 8๊ฐ์ ์๋ฃ๊ฐ ๊ตฌ์ฑ๋์๋ค. ๊ฐ๊ฐ์ ์จ๋ํธ์ฐจ๋ฅผ ํ์ธํ๊ธฐ ์ํด์ ์ํ์กฐ๊ฑด์ 200A
~ 1100A ์ค 300A, 600A์ 900A์ ๋ํ ํต์ ์ ๋ฅ๋ก ์ธํด ๋ฐ์๋๋ ๋์ฒด ๋ฐ ์ปค๋ฅํฐ์ ํฌํ์จ๋๋ฅผ ์ธก์ ํ์๋ค. ๊ฐ ์๋ฃ์ ๊ตฌ์ฑ์ ์์ฐฉ์
๋ฐ ๊ธฐ๊ณ์ ์ปค๋ฅํฐ์ ๋ํ์ฌ ๊ฐ๊ฐ์ ์ธต๋ณ ์๋ฐํ
์ดํ๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ๋ ๊ณต์ ์ฐจ์ด๋ก ๊ตฌ์ฑํ๋ฉฐ, ๋์ผํ ์ ์๋ถ ์๊ณต ๊ณต์ ์ ์ ์ฉํ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 6. (A) ์ ์๋ถ์๋ฃ ๋ฐ ์ฅ๋น๊ตฌ์ฑ (B) ์ํ์ผ์ด์ค๋ณ ์ํ์ฅ์น ๋ฐ ์ผ์๊ตฌ์ฑ๋
Fig. 6. (A) ์ ์๋ถ์๋ฃ ๋ฐ ์ฅ๋น๊ตฌ์ฑ (B) ์ํ์ผ์ด์ค๋ณ ์ํ์ฅ์น ๋ฐ ์ผ์๊ตฌ์ฑ๋
์ผ์ด๋ธ ๋์ฒด์ ์จ๋๋ ์ ์๋ถ์์ ์จ๋์ฐจ๋ฅผ ๋น๊ตํ๊ธฐ ์ํ ๊ธฐ์ค์จ๋๋ก ์ธก์ ๋๋ฉฐ, ๊ฐ ์ํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ธก์ ์จ๋๋ ํ 5์ ๋ํ๋ด์๋ค. ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ๋ชจ๋ ์ ์๋ถ๋ ์์ ์ ์ธ ์จ๋๋ฅผ ์ ์งํ๋ ๊ธฐ์ค์ ๋ฅ์ 3โผ4๋ฐฐ์ ๋ฌํ๋ 600A ๋ฐ 900A์ ๊ณผํต์ ์ ๋ฅ์์๋ ์จ๋์์น ๊ฒฉ์ฐจ๊ฐ
๋ฐ์๋๊ธฐ ์์ํ์ฌ, ์๋ฐํ
์ดํ ์ ๊ฑฐ๋น์จ์ ๋ฐ๋ฅธ ์จ๋์ฐจ์ด๋ฅผ ๊ด์ฐฐํ ์ ์๋ค.
ํ 5. ์ ์๋ถ ์จ๋ ํน์ฑ์ํ๊ฒฐ๊ณผ
Table 5. Test Results of Joint temperature
Connector
|
Current
(A)
|
Conductor
(โ)
|
Layers of tapes removals (โ)
|
3
layers
|
2
layers
|
1
layer
|
none
|
Crimping
|
600
|
44.7
|
32.5
|
37.6
|
49.7
|
76.9
|
900
|
56.3
|
42.2
|
48.6
|
70.3
|
111
|
Mechanical
|
600
|
44.7
|
33.5
|
35.9
|
48.9
|
67.8
|
900
|
56.3
|
40.7
|
42.8
|
67.5
|
107.2
|
์จ๋๋ณํ์ ๋ํ ์ถ์ด๋ ๊ทธ๋ฆผ 7์ ํตํด ๋ํ๋ด์๋ค. ํ๊ท ์จ๋์ ์ต๋, ์ต์๋ฅผ ํธ์ฐจ๋ฅผ ๋ณด์ด๋ ๋ฐ์คํ๋กฏ์ผ๋ก ๋์ฒด์จ๋ ๊ธฐ์ค์ ๋ํ๋ด๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ธฐ์ค๊ณผ ๊ฐ ์๋ฃ์ ์จ๋์์น๋ถ์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ํ์ธํ์ฌ
๊ฐ ์ธต๋ณ ์๋ฐ์ ๊ฑฐ ์๊ณต๋ฐฉ๋ฒ์ ์จ๋ ์์ ์ฑ์ด 2-3์ธต ์ ๊ฑฐ์๊ณต์์ ์ข์ ํน์ฑ์ ๋ณด์ด๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋๋ก ๊ธฐ์ค์ ๋ฏธ๋ฌํ๋ 1์ธต ์ ๊ฑฐ๋ ๊ธฐ์ค์จ๋๋ฅผ
์ด๊ณผํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ด์ฐฐ๋๋ฉฐ, ๊ธฐ์ค์ ๋ฅ ์ด์์์์ ์ ์๋ถ ์์ ์ฑ์ ํ๋ณด๊ฐ ์ด๋ ค์์ ํ์ธํ์๋ค. ์ ์ํ๋ ์ ์ ์๊ณต๊ธฐ์ค์ ๊ฒฐ์ ์๋ ์ ์ฉ๊ฐ๋ฅํ ์๊ณต๋ฒ์๋ฅผ
ํ์ธํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ฉฐ, ์ปค๋ฅํฐ์ ์ข
๋ฅ๋ณ๋ก ๊ทธ ์จ๋์ฑ๋ฅ ํ์ธ์ด ๊ฐ๋ฅํ ๋ฒ์๋ฅผ ์ ์ ํจ์ด ์ ์ ํ๋ค. ๋ณธ ์ฌ๋ก์ฐ๊ตฌ์์๋ Al 400mm2 ์ ์ข
์ ๋ํ ์ ์๋ถ ์๊ณต ์ ์๋ฐํ
์ดํ์ 2์ธต ์ด์์ ์ ๊ฑฐ์๊ณต์ด ํ๋ณด๋์ด์ผ ํจ์ด ํ์ธ๋์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 7. ๊ณผํต์ ์ํ์ ๋ํ ๊ฐ ์ ์๋ถ ์ด์ ํน์ฑ ๊ทธ๋ํ
Fig. 7. Thermal characteristic graph illustration including multiple samples
4. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ผ์ด๋ธ์ ์ ์๋ถ์ ์๊ณต๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํ ์ ๊ธฐ์ ์ ํญ์์น ๋ฐ ์ด์ ๋ถํ์ ๋ฐ์์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ์ธํ๊ณ ์ด์ ๋ํ ์ ์๋ถ์ ์ด์ ์ํฅ์ ๋ถ์ํ์๋ค. ์ ๋ฅ์
ํต์ ๊ฒฝ๋ก์ ์ฃผ์ํ ์์ธ์ด ๋๋ ์๋ฐํ
์ดํ์ ์ ๊ฑฐ ์ฌ๋ถ๊ฐ ์ ์๋ถ์ ์ค์ํ ๋ฐ์ด ์์ธ์์ ํ์ธํ๊ณ ์ ์ ํ ์๊ณต ์์ค์ ์ฐพ์๋ด์ด ์ด๋ฅผ ํ์ฅ์ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํ
ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ํ์๋ค. Al ํน์ฑ์ ์ ํฉํ ์๊ณต ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ ์ฉ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ง์ค๋ฐฐ์ ์ ๋ก์ ์ฅ๊ธฐ์ด์์ ์ํ ์ค๋น์ ์์ ์ฑ๊ณผ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํ๋ณดํ ์ ์์ผ๋ฉฐ,
์ ์๋ถ ์๊ณต์ ์ฐ๋ ค๋๋ ์๊ณต๋์ด๋, ์์ ์๊ฐ ๋ฐ ์์ฑ๋ ํฅ์์ ์ํ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.
References
2016, Standard Test Method for Relative Resistance to Vented Water-Tree Growth in
Solid Dielectric Insulating Material, ASTM Standard D6097 - 16
1994, Specifications for Crosslinked Polyethylene Insulated Shielded Power Cables
Rated 5 Through 46 kV, AEIC Standard CS5-94
2003, Compression and mechanical connectors for power cables for rated voltages up
to 30 kV (Um = 36 kV) - Part 1: Test methods and requirements, IEC Standard 61238-1
2011, Cable Accessory Workmanship on Extruded High Voltage Cรขbles, CIGRE TB 476
W. Ren, 2020, Electrical Contact Resistance of Contact Bodies With Cambered Surface,
IEEE Access, Vol. 8, pp. 93857-93867
P. Zhang, 2011, Thin film contact resistance with dissimilar materials, Journal of
Applied Physics, Vol. 109, pp. 124910
W. Ren, 2016, Electrical contact resistance of coated spherical contacts, IEEE Transactions
on Electron Devices, Vol. 63, pp. 4373-4379
1977, IEEE Standard for Cable Joints, IEEE Standard 404-1977
J. P. Mackevich, 1987, The impact of IEEE standard 404 revisions on industrial cable
distribution systems, IEEE transactions on industry applications, pp. 1088-1093
S. CZUPRYNA, G. Tapes, 2007, Improvements in superabsorbent water blocking materials
for new power cable applications, in 7 International Conference on Insidated Power
Cable Jicable 2001, pp. 24-28
2020, 22.9kV Concentric Neutral Type Water Tree Retardant XLPE Insulated Extruded-to-Fill
Polyethylene Jacketed Water- proof Power Cables, KEPCO Technical Standard ES-6145-
0026
1985, Testing of textiles; electrostatic behaviour; determination of electrical restistance
of strips of textile fabrics, DIN Standard 54345-5
M. Braunovic, 2002, Effect of Connection Design on the Contact Resistance of High
Power Overlapping Bolted Joints, IEEE transactions on componenets and packaging technologies,
Vol. 25, No. 4, pp. 642-650
2016, Electric Connectors-Connectors for Use between Aluminum- to-Aluminum and Aluminum-to-Copper
Conductors Designed for Normal Operation, ANSI Standard C119.4
์ ์์๊ฐ
์ด์ฉ์น(Yong-Seung Lee)
He received M.Sc. degree in electrical engineering from Hanyang University, Seoul,
Korea in 2016.
He entered KEPCO Research Institute in 2016.
His research interests are intelligent fault management and electric power transaction.
๋ฌธ์๊ทผ(Sang-Keun Moon)
He received M.Sc. and the Ph.D. degrees in electrical engineering from Hanyang University,
Seoul, Korea in 2012 and 2019 respectively.
Currently, he is a Senior Research Engineer in the research institute of Korea Electric
Power Corporation (KEPCO), Daejeon, Korea.
His research interests include intelligent fault management and data processing in
power distribution systems in the subject area of signal monitoring and network operation.