๊น๊ท์
(Gyu-Won Kim)
1iD
์งํ์
(Pyeong-Shik Ji)
โ iD
-
(Dept. of Electrical Engineering, Korea National University of Transportation, Korea.)
Copyright ยฉ The Korean Institute of Electrical Engineers(KIEE)
Key words
Distribution line impedance, Lattice grounding electrode, deep grounding electrode, Ground electrode impedance
1. ์ ๋ก
์ฐ์
์ ๊ณ ๋ํ๋ก ์ธํ์ฌ ์ ๋ ฅ์์๋ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ํน๊ณ ์ ์์ฉ๊ฐ ๋ํ ์ง์์ ์ธ ์ฆ๊ฐ๋ฅผ ๋ณด์ด๊ณ ์๋ค. ํน๊ณ ์ ์์ ๋ฐฉ์์๋ 2021๋
์ ์ํ๋
KEC(ํ๊ตญ์ ๊ธฐ์ค๋น๊ท์ )์ ๋ฐ๋ผ ๊ณ ์์ธก 1์ ์ง๋ฝ์ฌ๊ณ ๋ฅผ ์์ ํ์ฌ ์ธ์ฒด ์์ ์ ์์ ๊ธฐ์คํ๋ ์ ์ง์ค๊ณ๋ฅผ ํ์ฌ์ผํ๋ค[1,2]. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ธ์ฒด ์์ ์ ์์ ๋์ง๋น์ ํญ ๋ฐ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ํฌ๊ธฐ์ ์ํฅ์ ๋ฐ์ผ๋ฉฐ ์ด ์๋ฃ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ ์ง๊ทน์ ํฌ๊ธฐ ๋ฐ ๊ทธ๋ฆฌ๋ ๋ฐ๋๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ฒ ๋๋ค. 22.9kV
๋ฐฐ์ ์ ๋ก์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ํฌ๊ธฐ๋ ํ๊ตญ์ ๋ ฅ๊ณต์ฌ์์ 60MVA ๋จ๋
์ด์ ์ ์ง๋ฝ์ง์ ์ ํญ์ด 0[ฮฉ]์ธ ์์ ์ง๋ฝ ๊ณ ์ฅ์ ๋ฐ์ํ๋ ์ต๋์ง๋ฝ์ ๋ฅ๋ฅผ 7.329kA๋ก
์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์ด ๋ด์ฉ์ด ์ ๊ธฐ์์ ๊ณต์ฌ ๊ณตํตยทํตํฉ์ ์ง ๊ฒ์ฌ์
๋ฌด์ฒ๋ฆฌ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ธ์ฉ๋์ด ์ด๋ก ์ ์ธ 1์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ์ต๋๊ฐ์ 7.329kA๋ก ํ์ฅ์์ ์ ์ฉํ๊ณ
์๋ค[3-5]. ์ค๊ณ ๋์๋ฌผ์ด ๋ํ ๊ฑด์ถ๋ฌผ ๋ฑ ์ถฉ๋ถํ ํ๋ถ๋ฉด์ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ ์ง๊ทน ๋ฉด์ ์ ์ถฉ๋ถํ ํ์ฉํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ ์ต๋๊ฐ์ ์ ์ฉํ์ฌ๋
ํฐ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์์ง๋ง, ๋์ง ๋ฉด์ ์ด ํฌ์ง ์์ H๋ณ๋ ๋๋ ์ผ์ฒดํ ์๋ณ์ ์ค๋น ๋ฑ์ ์ ์ฉํ๋ ์ค์ํ ์๋ณ์ ์ค๋น์์๋ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ์ต๋๊ฐ ๋ง์ ์ ์ฉํ์ฌ ์ ์ง์ค๊ณ
์ ๊ฒฝ์ ์ฑ ์ ํ ๋ฐ ํ์ฅ์์ ์ ์ง๊ณต์ฌ์์ ๋ฌธ์ ์ ์ ๋ฐ์์ํฌ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ด์ ๋ก ์ ์ง์ค๊ณ์ ์์ฉ๊ฐ์ ์ค์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๋ฅผ ๊ณ์ฐ ๋ฐ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ์ ๊ธฐ์์ ๊ณต์ฌ์์
๊ถ์ฅํ๊ณ ์๋ค[6]. ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์์ฉ๊ฐ์์ ๋ฐฐ์ ๋ณ์ ์๊น์ง์ ์ํผ๋์ค(๋
ธ๋)์ ๋ณด๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋ํ, ์ ์ง๊ทน์ ์ฑ๋ฅ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ฑ ํฅ์์ ์ํ์ฌ ๋ค์ํ
์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์งํ๋์๋ค. ๋ฉ์ฌ์ ์ง๊ทน์ ์ฌ์ ํ์[7] ๋ฐ ์์ง ๋ค์ธต๊ตฌ์กฐ[8]๋ก ๋ฐฐ์นํ์ฌ ์ฑ๋ฅ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ํฅ์์์ผฐ์ผ๋ ๋ค์ธต๊ตฌ์กฐ๋ ํฐํ๊ธฐ ๊น์ด ์ฆ๊ฐ๋ก ์ธํ์ฌ ํ ๋ชฉ๊ณต์ฌ๋น์ฉ์ด ์์นํ์์ผ๋ฉฐ, ์ฌ์ ํ์์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ IEEE Std 80
์์์ ์ฌ์ฉํ๋ ์ ์ง์ค๊ณํ๋ก๊ทธ๋จ์ผ๋ก๋ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ด ๋ํดํ๋ค๋ ๋จ์ ์ด ์๋ค. ์ ์ง๋๋ด๋ณด๋ค ๋ ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ผ ์ ์๋ ๋ค์ํ ์ฌ๋ฃ๋ฅผ ์ ์ฉํ ์ ํด์ง
์ ์ง๋ด, ํ์์ ์ง๋ด, ์นจ์์ ์ง๋ด ๋ฑ์ ๋ฑ๋ ๋ค์ ๊ฐ๋ฐ[9-14]๋์์ง๋ง KEC์์ ํด๋น ์ ํ์ ๋ํ ํ์ค์ด ์์ง ์ ํด์ง์ง ์์ ์ํ์ด๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ฒฝ์ ์ ์ด๋ฉฐ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ ์ง๊ทน์ค๊ณ๋ฅผ ์ํด ๋ฐฐ์ ์ ๋ก ์ํผ๋์ค๋ฅผ
์ ์ฉํ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ์ ์ ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์ ๋ณํ๋ฅผ ๋น๊ตยท๊ฒํ ํ์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋ฉ์ฌ์ ์ง๊ทน, ์ผ๋ฐ์ ์ง๋ด, ์ฌํ์ ์ง๋ด ์ ์ฉ ์ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์ ๋ถ์ํ์๋ค.
๋ํ ๋ฐฐ์ ์ ๋ก ์ํผ๋์ค ์ ์ฉ์ผ๋ก ์ ์ง๊ทน ๋ฉด์ ์ถ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์ง๊ทน ์ฑ๋ฅ๋ณํ๋ฅผ ๊ด์ฐฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ 60Hz์ ์์ฉ์ฃผํ์ ๋ฐ ๋๋ขฐ ์ถฉ๊ฒฉํ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ 1MHz์
์ ๋ฅ๋ฅผ ์ ์ง๊ทน์ ์ธ๊ฐํ์ฌ ๊ทธ ์ฑ๋ฅ์ ํ์ธํ๊ณ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ๋น์ฑ์ ์
์ฆํ์๋ค.
2. ๋ฐฐ์ ์ ๋ก ์ํผ๋์ค ๋ฐ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ํ์ฉํ ์ ์ง์ค๊ณ
2.1 ์ ์๋ ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ
ํน๊ณ ์ ์์ฉ๊ฐ์ ์ ์ง์ค๊ณ ์ ๊ฐ์ฅ ๊ธฐ์ด๊ฐ ๋๋ ์๋ฃ๋ ์์ ์ง์ (์ฑ
์๋ถ๊ณ์ )์์์ 1์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ํฌ๊ธฐ์ด๋ฉฐ ์ (1)๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ณ์ฐํ๋ค. ์ง์ ์ ์ง ๊ณํต์์ a์ ์ง๋ฝ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ $I_{g}$๋ ์ง๋ฝ์ด ๋ฐ์ํ a์ 1์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, $I_{0}$๋ ์์์ ๋ฅ,
$E_{a}$๋ ์ง๋ฝ ๋ฐ์ ์ ์ a์์ ๋์ง์ ์์ด๋ฉฐ, $Z_{0}$๋ ์ง๋ฝ์ง์ ๊ณผ ์ ์์ธก ๊ฐ ์์์ํผ๋์ค, $Z_{1}$์ ์ง๋ฝ์ง์ ๊ณผ ์ ์์ธก ๊ฐ ์ ์์ํผ๋์ค,
$Z_{2}$๋ ์ง๋ฝ์ง์ ๊ณผ ์ ์์ธก ๊ฐ ์ญ์์ํผ๋์ค๋ฅผ ๊ฐ๊ฐ ์๋ฏธํ๋ฉฐ ์กยท๋ฐฐ์ ์ ์ ๋ก์์ ์ ์๋ถ๊ณผ ์ญ์๋ถ ์ํผ๋์ค์ ํฌ๊ธฐ๋ ๋์ผ[17]ํ๋ฏ๋ก ํ์ ์์๋ ์ฑ
์๋ถ๊ณ์ ์ผ๋ก๋ถํฐ ๊ณต๊ธ๋ณ์ ์๊น์ง์ ์์๋ถ ๋ฐ ์ ์๋ถ ์ํผ๋์ค์ ์ ๊ณตํ๋ค.
์์ฉ๊ฐ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๋ฅผ ์ฐ์ถํ๊ธฐ ์ํ์ฌ OO์ง์ญ์ ์ ์กฐ์
์ฒด 8๊ฐ์์ ์ ์์ธก ์ํผ๋์ค๋ฅผ ์ ์ฉํ 1์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ์ฐ์ถํ์์ผ๋ฉฐ ๊ทธ ์ค ๊ฐ์ฅ ํฐ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์
๊ฐ์ฅ ์์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๋ฅผ ๋ํ๋ธ ์์ฉ๊ฐ๋ฅผ 2๊ฐ์ ์ ์ ํ์ฌ ์ฐ๊ตฌ ๋ชจ๋ธ๋ก ์ ์ ํ์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ด๋ก ์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ์ต๋๊ฐ ๋ฐ ์ฐ๊ตฌ ๋ชจ๋ธ๋ก ์ ์ ๋ 2๊ฐ ์์ฉ๊ฐ์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๊ธฐ์คํ์ฌ CDEGS ํ๋ก๊ทธ๋จ์ผ๋ก ์ ์ง์ค๊ณ๋ฅผ ํ์์ผ๋ฉฐ
์๊ณต๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋น๊ตํ๊ณ ์ ๋ฉ์ฌ์ ์ง๊ทน๊ณผ ์ผ๋ฐ์ ์ง๋ด์ ํจ๊ป ์ ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ฉ์ฌ์ ์ง๊ทน๊ณผ ์ฌํ์์ ์ง๊ทน์ ํจ๊ป ์ ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ฉ์ฌ์ ์ง๊ทน๋ง ์ ์ฉํ๋
๊ฒฝ์ฐ์ 3๊ฐ์ง ์๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ์ฌ ์ค๊ณ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋น๊ตยท๋ถ์ ํ์๋ค. ๋ค์์ผ๋ก ์ค๊ณ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐ๋ผ ์ด๋ก ์ ์ต๋๊ฐ ๋ฐ ์ค์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํ ์ ์ง๊ณต์ฌ์
๊ฒฝ์ ์ฑ์ ๋ถ์ํ์์ผ๋ฉฐ ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ์ ์ง๊ทน์ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ํ์ฌ KEC์์ ๊ท์ ํ๋ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ง๊ทน์ ์ฑ๋ฅ๋ณํ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ๋ถ์ํ์ฌ
๋ฐฐ์ ์ ๋ก ์ํผ๋์ค ๋ฐ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ํ์ฉํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ ์ง ์ค๊ณ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํ์ฌ ์ ์ํ์๋ค.
2.2 ์ง๋ฝ์ ๋ฅ ์ฐ์ถ ๊ฒฐ๊ณผ
์์ฉ๊ฐ์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๋ฅผ ์ฐ์ถํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋จผ์ ์์ฉ๊ฐ์ ์ฑ
์๋ถ๊ณ์ ์ ์์น๋ฅผ ํ์ธ ํ ํ์ ์ ๋
ธ๋์ ๋ณด(์ํผ๋์ค)๋ฅผ ์์ฒญํ๊ณ ์ด ์๋ฃ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก PTW ํ๋ก๊ทธ๋จ์
ํ์ฉํ์ฌ ํด๋น ์์ฉ๊ฐ ์ฑ
์๋ถ๊ณ์ ๊ธฐ์ค 1์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ์ฐ์ถํ์๋ค. OO์ง์ญ์ ์์ฉ๊ฐ 8๊ณณ์ ๋ฐฐ์ ์ ๋ก ์ํผ๋์ค๋ฅผ ๋ฐ์ํ์ฌ ๊ณ์ฐํ 1์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ
ํ 1์ ๋ํ๋ด์๋ค. C ๋ณ์ ์๋ก๋ถํฐ ์์ ๋ฐ๋ ์์ฉ๊ฐ #3 ๋ฐ H ๋ณ์ ์๋ก๋ถํฐ ์์ ๋ฐ๋ ์์ฉ๊ฐ #8์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๊ฐ ๊ฐ๊ฐ 1.53kA ๋ฐ 1.63kA๋ก
๋น๊ต์ ์์ ๊ฐ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ ๋๊ท๋ชจ ์ฐ์
๋จ์ง๊ฐ ๊ตฌ์ฑ๋ F ๋ณ์ ์๋ก๋ถํฐ ์์ ๋ฐ๋ ์์ฉ๊ฐ #6 ๋ฐ G ๋ณ์ ์๋ก๋ถํฐ ์์ ๋ฐ๋ ์์ฉ๊ฐ #7์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๊ฐ
๊ฐ๊ฐ 4.37kA ๋ฐ 4.58kA๋ก ๋น๊ต์ ํฐ ๊ฐ์ผ๋ก ์ฐ์ถ๋์๋ค. ์ด๋ก ์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ ์ต๋๊ฐ 7.329kA ๋๋น C ๋ณ์ ์๋ 20.8%, H ๋ณ์ ์๋
22.2%, F ๋ณ์ ์๋ 59.6%, G ๋ณ์ ์๋ 62.4%์ ํฌ๊ธฐ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ํ์ ๋ณ์ ์ ๋ชจ์ ์ ์ํผ๋์ค๋ ๋์ฒด๋ก ํฐ ๋ณํ๊ฐ ์์ผ๋ ์ฐ์
๋จ์ง๊ฐ
๋น๊ต์ ํฐ F, G ๋ฑ ๋ณ์ ์๊ฐ ๊ฐ๊น์ด ์๋ ์์ฉ๊ฐ๋ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ํฌ๊ณ , ๋น๊ต์ ์์ธ์ง์ญ์ธ C, H ์ง์ญ์ ๋ฐฐ์ ์ ๋ก์ ๊ธ์ฅ์ด ๊ธธ์ด์ง๊ธฐ ๋๋ฌธ์
์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ํฌ๊ฒ ๊ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ 8๊ฐ์ ์์ฉ๊ฐ ์ค ๊ฐ์ฅ ํฐ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๊ฐ ์ฐ์ถ๋ ์์ฉ๊ฐ #7, ๊ฐ์ฅ ์์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๊ฐ ์ฐ์ถ๋
์์ฉ๊ฐ #3์ ์ฐ๊ตฌ ๋ชจ๋ธ๋ก ์ ์ ํ์ฌ ์ฌ๋ก์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํํ์๋ค.
ํ 1 ์์ฉ๊ฐ๋ณ ์ฑ
์๋ถ๊ณ์ 1์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ
Table 1 Responsibility demarcation point for each customer ground fault current
Distribution substation
|
Customer
No.
|
Ground fault
current [kA]
|
Remark
|
A
|
1
|
3.59
|
Manufacturing
|
B
|
2
|
2.23
|
ใ
|
C
|
3
|
1.53
|
ใ
|
D
|
4
|
2.18
|
ใ
|
E
|
5
|
2.12
|
ใ
|
F
|
6
|
4.37
|
ใ
|
G
|
7
|
4.58
|
ใ
|
H
|
8
|
1.63
|
ใ
|
2.3 ์ ์ง์ค๊ณ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
ํ 1์์ ์ฌ๋ก์ฐ๊ตฌ ๋์์ผ๋ก ์ ์ ํ ์์ฉ๊ฐ์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ ์ต๋๊ฐ 4.58kA, ์ต์๊ฐ 1.53kA ๋ฐ ์ด๋ก ์ ์ต๋ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ธ 7.329kA๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ํ 2์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ CDEGS ํ๋ก๊ทธ๋จ์ผ๋ก ์ ์ง๊ทน์ ์ค๊ณํ์๋ค. ๋์ง๋น์ ํญ์ 200[ฮฉยทm] ๋จ์ผ์ธต์ด๋ฉฐ ํํ ์ธต ๋น์ ํญ์ ์ค๊ณ ์ ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ์ต๋๊ฐ์ธ
5,000[ฮฉยทm]๋ก ์ค์ ํ์๋ค.[2]
ํ 2 CDEGS ์
๋ ฅ ํ๋ผ๋ฏธํฐ
Table 2 CDEGS input parameters
Parameters
|
Description
|
Earth resistivity
|
200[ฮฉยทm] / Single Layer
|
Surface resistivity
|
5,000[ฮฉยทm] / thickness=0.15[m]
|
Burial depth
|
0.8[m]
|
Conductor type
|
BC50[ใ] (r=0.00398942[m])
|
Rod type
|
copper rod ร16ร1,800mm
Deep grounding rod ร14ร1,000mm-5serial
|
Safety limit voltage
|
Touch Voltage:1,117[V], Step Voltage:4,000[V]
|
Separated Factor
|
0.2
|
๊ทธ๋ฆผ 1. Case๋ณ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ
Fig. 1. Simulation results by case
์ ์ง์๊ณต๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋น๊ตํ๊ณ ์ 3๊ฐ์ Case์ ๋ํด ์ฌ๋ก์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํํ์๋ค. Case 1์ ์ํ๋์ฒด(๋ฉ์ฌ)์ ร16ร1,800mm ์ ์ง๋๋ด์
์ ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ, Case 2๋ ์ํ๋์ฒด(๋ฉ์ฌ)์ ร14ร1,000mm ์ฌํ์ ์ ์ง๋ด์ 5์ง๋ ฌ๋ก ๊ตฌ์ฑํ์๊ณ , Case 3๋ ์ํ๋์ฒด(๋ฉ์ฌ)๋ง์ ์ ์ฉํ์๋ค.
์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ์ ์ ์ Model A๋ ์ด๋ก ์ ์ต๋๊ฐ์ 7.329kA๋ฅผ ์ ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ, Model B๋ ์ฐ๊ตฌ๋์ ์์ฉ๊ฐ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ ์ต๋๊ฐ์ธ 4.58kA, Model
C๋ ์ฐ๊ตฌ๋์ ์์ฉ๊ฐ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ ์ต์๊ฐ์ธ 1.53kA๋ก ์ ์ ํ์ฌ 3๊ฐ์ Case์ 3๊ฐ์ Model๋ก ์ ์ฒด 9๊ฐ์๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์ ์ง์ค๊ณ๋ฅผ ์ํํ์๊ณ ,
๋ชจ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ ์ด์ ์ 1,117V ๋ฐ ๋ณดํญ์ ์ 4,000V ๋ฏธ๋ง์ ๋ง์กฑํ๋๋ก ์ค๊ณํ์์ผ๋ฉฐ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ํ์์ ๊ทธ๋ฆผ 1 ๋ฐ ํ 3์ ๋ํ๋ด์๋ค.
9๊ฐ์ ๋ชจ๋ Case์์ ์ ์ด์ ์์ ์ ํ๊ฐ์ 81.4%โผ99.8%, ๋ณดํญ์ ์์ 4.8%โผ8.6%๋ก ๋ชจ๋ ์ ํ๊ฐ ๋ด์ ๋ง์กฑํ๋๋ก ์ค๊ณ๋์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 1์์ ์ด๋ก ์ ์ต๋์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ธ 7.329kA๋ฅผ ์ ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ง๋ด์ ์ ์ฉํ์ง ์๊ณ ์ํ๋์ฒด(๋ฉ์ฌ)๋ง ์ ์ฉํ Case 3A๊ฐ 30ร30[m]๋ก ๊ฐ์ฅ ํฐ
๋ฉด์ ์ด ์์๋์์ผ๋ฉฐ ์ฌํ์ ์ง๊ทน(ร14ร1,000mm-5์ง๋ ฌ)์ ์ ์ฉํ Case 2A๊ฐ 20ร20[m]๋ก ๊ฐ์ฅ ์์ ๋ฉด์ ์ด ์์๋์์ผ๋ฉฐ 4.58kA๋ฅผ
์ ์ฉํ Model B ๋ฐ 1.53kA๋ฅผ ์ ์ฉํ Model C ๋ชจ๋ ์ฌํ์ ์ง๊ทน์ ์ ์ฉํ Case 2๊ฐ ๊ฐ์ฅ ์์ ๋ฉด์ ์ ์์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฏ๋ก
์ ๋ ฅ๊ณํต ์ง๋ฝ์ฌ๊ณ ๋ฑ ์์ฉ์ฃผํ์ ์ง๋ฝ์ฌ๊ณ ์ ๋ํ์ฌ๋ ์ฌํ์ ์ง๊ทน์ ํจ๊ณผ๊ฐ ์ฐ์ํ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ค. ๊ฐ์ฅ ๋ฉด์ ์ ๋ง์ด ์ฐจ์งํ ๊ฒ์ ์ ์ง๋ด์ ์ ์ฉํ์ง
์๋ Case 3์ผ๋ก์ ์ด๋ ๋ฉ์ฌ์ ์ง๊ทน ๋ชจ์๋ฆฌ์ ์ง์ค๋๋ ์ ์๋ฅผ ์ ์ง๋ด์ผ๋ก ๋ถ์ฐ์ํค์ง ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ฉฐ, ์ด์ ๊ฐ์ ์ด์ ๋ก ํ์ฅ์์๋ ๋๋ถ๋ถ
์ ์ง๋ด์ด ์ฑํ๋์ด ์ง๋ค. ์ ์ง๊ทน ์ ํญ์ ๋ํ๋ธ ํ 3์ ๋ณด๋ฉด ์ ์ง๊ทน์ ํญ์ ํ๊ท ๊ฐ์ 7.329kA๋ฅผ ์ ์ฉํ Model A๋ 3.64[ฮฉ], 4.58kA๋ฅผ ์ ์ฉํ Model B๋ 5.01[ฮฉ], 1.53kA๋ฅผ
์ ์ฉํ Model C๋ 10.63[ฮฉ]์ผ๋ก Model A ๊ธฐ์ค Model B๋ 137[%], Model C๋ 292[%]๋ก ์ ์ง๊ทน์ ํญ์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ์์นํ
๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ด์ฒ๋ผ ๋ฐฐ์ ์ ๋ก์ ์ํผ๋์ค๋ฅผ ๋ฐ์ํ์ฌ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๋ฅผ ์ฐ์ถํ์ฌ ์ ์ง์ค๊ณ๋ฅผ ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ง๊ทน ๋ฉด์ ์ ๊ฐ์ํ์ง๋ง ์ ์ง๊ทน ์ ํญ์ ์ฆ๊ฐํ๊ฒ ๋๋๋ฐ
์ค๊ณ์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ค๋ฉด ์ ์ด์ ์ ๋ฑ์ ์ธ์ฒด ์์ ์ ์์ ๋ฌธ์ ์์ด ์ ์งํ ์ ์๋ค. ํ์ฌ ๊ณ ์ฅ์ ๋ฅ์ ๋ถ๋ฅ์จ์ 20%๋ก ์ฐ์ ํ๊ณ ์์ผ๋ ์ค์ ์์ฉ๊ฐ ์ ์ง์ค๊ณ
์ ํน๊ณ ์์ธก ์ ์ง๋์ฒด๋ฅผ ํ์ ์ค์ฑ์ ์ ์ฐ์ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ถฉ๋ถํ ์์ ์ฌ์ ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
ํ 3 ๊ฐ Case๋ณ ์ ์ด์ ์ ๋ฐ ๋ณดํญ์ ์
Table 3 Touch voltage and step voltage by case
Case
No.
|
Touch
Voltage[V]
|
Step
Voltage[V]
|
GPR[V]
|
Rg[ฮฉ]
|
limit value
|
1,117(100%)
|
4,000(100%)
|
-
|
-
|
1A
|
1,101(98.6%)
|
281(7.0%)
|
5,362
|
3.66
|
1B
|
1,096(98.1%)
|
229(5.7%)
|
4,633
|
5.05
|
1C
|
952(85.2%)
|
238(6.0%)
|
3,368
|
11
|
2A
|
1,047(93.7%)
|
342(8.6%)
|
6,207
|
4.23
|
2B
|
1,115(99.8%)
|
217(5.4%)
|
5,127
|
5.59
|
2C
|
926(82.9%)
|
274(6.9%)
|
3,699
|
12.08
|
3A
|
1,072(96.0%)
|
215(5.4%)
|
4,440
|
3.03
|
3B
|
1,104(98.8%)
|
244(6.1%)
|
4,035
|
4.4
|
3C
|
909(81.4%)
|
191(4.8%)
|
2,709
|
8.85
|
2.4 ๊ฒฝ์ ์ฑ ๋ถ์
๊ณต์ฌ๊ธ์ก ์ฐ์ถ์ ์ํ ์์ฌ ๋จ๊ฐ๋ ๋ฌผ๊ฐ์ ๋ณด 2023๋
10์ํธ[15], ๋
ธ๋ฌด๋น๋ 2023๋
์์ค๋
ธ์๋จ๊ฐ[16]๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ์์ผ๋ฉฐ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ ๋ฐ ๊ณต์ฌ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฒฝ์ ์ฑ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ทธ๋ฆผ 2์ ๊ฐ๋ค. ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์ ๋ฉ์ฌ์ ์ง๊ทน๋ง ์ ์ฉํ Case 3์ด ๊ฐ์ฅ ๋ง์์ผ๋ฉฐ ์ฌํ์ ์ง๋ด(ร14ร1,000mm-5์ง๋ ฌ)์ ์ ์ฉํ Case 2๊ฐ ๊ฐ์ฅ ์๊ฒ ๋ํ๋
์ฌํ์ ์ง๋ด ์ ์ฉ์ด ์์ฉ์ฃผํ ์ฌ๊ณ ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์ ์ง๊ทน ์ค๊ณ์ ์์ด ๊ฒฝ์ ์ฑ ํฅ์์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
์ผ๋ฐ์ ์ง๋ด์ ์ ์ฉํ Case 1์ ๊ฒฝ์ฐ 7.329kA๋ฅผ ์ ์ฉํ Case1A๋ฅผ ๊ธฐ์ค(100%)์ผ๋ก 4.58kA ์ ์ฉํ Case 1B์ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์ 70.4%,
1.53kA๋ฅผ ์ ์ฉํ Case 1C์ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์ 24.8%๋ก ๋ํ๋ ๋ฐฐ์ ์ ๋ก ์ํผ๋์ค๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ด ์๋นํ ์์นํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ค.
์ฌํ์ ์ง๋ด์ ์ ์ฉํ Case 2์ ๊ฒฝ์ฐ 7.329kA๋ฅผ ์ ์ฉํ Case2A๋ฅผ ๊ธฐ์ค(100%)์ผ๋ก 4.58kA ์ ์ฉํ Case 2B์ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์ 68.4%,
1.53kA๋ฅผ ์ ์ฉํ Case 1C์ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์ 31.7%๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ๋ฉ์ฌ์ ์ง๊ทน๋ง ์ ์ฉํ Case 3์ ๊ฒฝ์ฐ 7.329kA๋ฅผ ์ ์ฉํ Case3A๋ฅผ
๊ธฐ์ค(100%)์ผ๋ก 4.58kA ์ ์ฉํ Case 3B์ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์ 66.7%, 1.53kA๋ฅผ ์ ์ฉํ Case 3C์ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์ 19.0%๋ก 3๊ฐ์
Case์ค ์ง๋ฝ์ ๋ฅ ๊ฐ์์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฐ์ฅ ํฐ ๊ฐ์๋น์จ์ ๋ณด์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ ์ ์ง๋ด์ ์ฑํํ์ง ์๊ณ ๋ฉ์ฌ์ ์ง๊ทน(์ํ์ ์ง๊ทน)๋ง ์ฑํํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ ์์น์ ๋ฐ๋ผ
๊ณต์ฌ๊ธ์ก ์์น์ด ํผ์ ์๋ฏธํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 2. ์ง๋ฝ์ ๋ฅ ์ ์ ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก
Fig. 2. Construction cost according to ground fault current selection
2.5 ์ ์ง๊ทน ์ฑ๋ฅ๋ถ์
2.5.1 ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน ์ ์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์ง๊ทน ์ฑ๋ฅ๋ถ์
๋ฐฐ์ ์ ๋ก ์ํผ๋์ค๋ฅผ ์ ์ฉํ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ก ์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ์ต๋๊ฐ์ธ 7.329kA๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ์ค๊ณํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋นํ์ฌ ์ ์ง๊ทน์ ๋ฉด์ ๋ฐ ์์์์ฌ๋ฅผ
์ค์ฌ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ ๋ ฅ๊ณํต ์ฌ๊ณ ๋ฑ ์์ฉ์ฃผํ ์ง๋ฝ์ฌ๊ณ ์ ๋ํ ์ธ์ฒด์์ ์ ์ ๋ํ ๋ง์กฑ์ํฌ ์ ์๋ค. ํ์ง๋ง ํตํฉ์ ์ง๋ฐฉ์ ๋๋ ์ ์ง๊ทน์
๋๋ขฐ ๋ฑ ์ถฉ๊ฒฉํ๊ฐ ์ ์
๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๊ณ ์ฅ์ ๋ฅ๋ ์์ฉ์ฃผํ 60Hz๋ง์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒ์ด ์๋ ๋๋ขฐ ์ถฉ๊ฒฉํ์ 1MHz ์ดํ์ ๊ณผ๋์ํผ๋์ค๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ฉฐ
์ด๋ ์ถฉ๊ฒฉํ์ ์ํ์ฌ ์ ์ง๊ทน์ ๊ณผ๋์ํผ๋์ค์ ์์น์ด ๋์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ง๊ทน์ ๊ณผ๋ํ ๋์ง์ ์์์น ๋ฐ์์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๊ตฌ๋ด ๊ธฐ๊ธฐ์ ์ค๋์ ๋ฐ ์ ์ฐํ๊ดด ๋ฑ์ด ๋ฐ์ํ
์ ์๋ค. ๋ฐฐ์ ์ ๋ก ์ํผ๋์ค๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ์ ์ง๊ทน ์ค๊ณ ์ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ํฅ์๋์์ผ๋ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ธ ์์๋ฉด์ ์ด ๊ฐ์ํ์์ผ๋ฏ๋ก ์ ์ง์ ํญ์ ์ฆ๊ฐํ๊ฒ ๋๋ฉฐ ์ด๋ ๊ณผ๋์ํผ๋์ค์
์์น ๋ฐ ์ ์ง๊ทน์ ๊ณผ๋์ฑ๋ฅ ์ ํ๋ก ์ด์ด์ง ์ ์๋ค. ๋๋ขฐ ๋ฑ ์ถฉ๊ฒฉํ์ ์ ์
์ ๋ชจ์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ 1MHz์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ๋ฅผ ์ธํ๋์ ์ ์์ ํ์ฌ ์ ์ง๊ทน ๋ชจ์๋ฆฌ
4๊ฐ์์ ๋ถ์ฐ ์ธ๊ฐํ์๋ค. ๊ณ ์ฃผํ์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ์ํ ๊ณผ๋์ํผ๋์ค๋ฅผ ์ ๊ฐ์ํค๊ธฐ ์ํ์ฌ KEC์์ ๊ท์ ํ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ๋ฉ์ ์ ์ง๊ทน ๋ชจ์๋ฆฌ์ ๊ทธ๋ฆผ 3๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ฐฐ์นํ์์ผ๋ฉฐ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน ์ค์น ๊ฐ์๋ ํ 4์ ๊ฐ์ด ๋ฉ์ฌ์ ์ง๊ทน ํ๋ณ์ ๊ธธ์ด์ ๋ฐ๋ผ 20๋ฏธํฐ ์ด๊ณผํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ชจ์๋ฆฌ๋น 6๊ฐ, 20๋ฏธํฐ ์ดํ์ธ ๊ฒฝ์ฐ ๋ชจ์๋ฆฌ๋น 3๊ฐ, 10๋ฏธํฐ ์ดํ์ธ ๊ฒฝ์ฐ ๋ชจ์๋ฆฌ๋น
1๊ฐ๋ฅผ ์ ์ฉํ์๋ค. ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ KEC์์ ๊ท์ ํ ์ ์ง๊ทน์ผ๋ก ํด์ธ์์๋ ์๋ฐฐ์ ๋ฐ ์กฐ์๋ฉด ๋ฑ ๊ตญ๋ถ์ ์ธ ์์น์ ์ ์ด์ ์ ๋ฐ ๋ณดํญ์ ์์ ์ ํํ๋ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก
์ฌ์ฉ๋์ด ์ง๋ค. ํ์ง๋ง ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ ์ง๊ทน๊ณผ ์ ์ง๋์ฒด(์ธํ๋์ )๊ฐ ์ฐ๊ฒฐ๋๋ ์ง์ ์ ๋ฐฐ์นํจ์ผ๋ก์จ ๋์ ์ฃผํ์์ ๊ณ ์ฅ์ ๋ฅ๊ฐ ์ ์ง๊ทน ๋์ฒด์ ๋ฆฌ์กํด์ค์
์ํ์ฌ ์ ํจํ๊ฒ ํ๋ฅด์ง ๋ชปํ๋ ํ์์ธ โ์ ํจ๊ธธ์ดโ๋ฅผ ์ํํ๋๋ฐ ๋ชฉ์ ์ ๋์๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ Model B์ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ์ ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ Model
B-1๋ก, Model C์ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ์ ์ฉํ ์ ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ Model C-1๋ก ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน ์ ์ฉ ์ ๊ณผ๋์ํผ๋์ค์ ๋ณํ ๋ฐ ๊ณต์ฌ๋น์ฉ์
์์น์ ๋น๊ตยท๋ถ์ํ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 4๋ ๋๋ขฐ์ ๋ํ ๊ณผ๋์ํผ๋์ค๋ฅผ ๋ชจ์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ 1MHz์์์ Case 1โผ3 ๊ณผ๋์ํผ๋์ค์ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ํ๋ก, Case 1์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ทธ๋ํ๋ก ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค.
Case 1์ ์ผ๋ฐ์ ์ง๋ด(ร16ร1,800mm)์ ์ ์ฉํ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด๋ก ์ ์ต๋๊ฐ 7.329kA ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ค๊ณํ Model A์ ์ ์ง๊ทน ์ ํญ์ ๊ธฐ์ค(100%)์ผ๋ก
ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์์ฉ๊ฐ์ ์ต๋๊ฐ ๊ธฐ์ค์ค๊ณ Model B 4.58kA๋ 100.2%์ด๋ฉฐ, ์์ฉ๊ฐ์ ์ต์๊ฐ ๊ธฐ์ค์ค๊ณ Model C 1.53kA๋ 141.4%๋ก
๋๋ขฐ ์ถฉ๊ฒฉํ๋ฅผ ๋ชจ์ํ 1MHz์์์ ๊ณผ๋์ํผ๋์ค๊ฐ ์์นํ ๊ฒ์ ์ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ ์ ์ง๊ทน ๋ฉด์ ๊ฐ์์ ์ํฅ์ด ํฌ๋ค. ํ์ง๋ง ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ์ ์ฉํ๋
๊ฒฝ์ฐ๋ ๊ณผ๋์ํผ๋์ค๊ฐ ๊ฐ์ ๋๋ ๊ฒ์ ๋ณผ ์ ์๋๋ฐ Model B์ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ํ 4์ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ๋ชจ์๋ฆฌ๋น 3๊ฐ์ฉ ์ ์ฉํ Model B-1์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ก ์ ์ต๋๊ฐ์ผ๋ก ์ค๊ณ๋ Model A ๋๋น 91.7%๋ก ๋ฎ์์ผ๋ฉฐ, Model C์
๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ๋ชจ์๋ฆฌ๋น 1๊ฐ์ฉ ์ ์ฉํ Model C-1์ ๊ฒฝ์ฐ๋ 137.7%๋ก ๋ค์ ๋๊ฒ ์ฐ์ถ๋์๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒฉ์ํ ๊ฐ์๊ฐ 3๊ฐ ์ด์์ ์ ์ฉํ์ฌ์ผ
๊ณผ๋์ํผ๋์ค ์ ๊ฐํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ธฐ๋ํ ์ ์๋ค๊ณ ์ฌ๋ฃ๋๋ค. ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ํจ๊ณผ๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๋ฎ์ ๊ฒ์ ์ฌํ์ ์ง๋ด์ ์ ์ฉํ Case 2๋ก ์ด๋ก ์ ์ต๋๊ฐ 7.329kA
๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ค๊ณํ Model A์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ง๊ทน ์ ํญ์ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ ๋ ์์ฉ๊ฐ์ ์ต๋๊ฐ ๊ธฐ์ค์ค๊ณ Model B 4.58kA์ 108.4%์ด๋ฉฐ, ์์ฉ๊ฐ์
์ต์๊ฐ ๊ธฐ์ค์ค๊ณ Model C 1.53kA๋ 187.5%๋ก ๋๋ขฐ ์ถฉ๊ฒฉํ๋ฅผ ๋ชจ์ํ 1MHz์์์ ๊ณผ๋์ํผ๋์ค์ ์์นํญ์ด ์๋นํ ํฐ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
Model B์ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ์ ์ฉํ Model B-1์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ก ์ ์ต๋๊ฐ์ผ๋ก ์ค๊ณ๋ Model A ๋๋น 101.8%๋ก Case 1, 3 ๋๋น
๊ณผ๋์ํผ๋์ค์ ๋ํ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ฏธ๋ฏธํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋๋ฐ ์ด๋ ์ฌํ์ ์ง๊ทน์ ํจ๊ณผ๊ฐ ์ฐ์ํ ๊ฒ์ ๊ธฐ์ธํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. Case 1โผ3์
9๊ฐ์ Case์์ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ์ค์นํ๋ ๊ฒฝ์ฐ 7.329kA๋ฅผ ์ ์ฉํ Model A ๋๋น Model B-1์์๋ ๊ฐ์๋ ์ ์ง๊ทน ์์๋ฉด์ ์๋
๋ถ๊ตฌํ๊ณ ํ๊ท ์ ์ง๊ทน ์ ํญ์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ํ๊ท 92.4%์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ด ๊ณผ๋์ํผ๋์ค๋ฅผ ์ ๊ฐ์ํค๊ธฐ ์ํ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์๋จ์์ ์ ์ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 3. ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ํ์ ๋ฐ ๋ฐฐ์น
Fig. 3. Shape and arrangement of grid ground electrodes
ํ 4 ๋ฉ์ฌ์ ์ง๊ทน ํฌ๊ธฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน ๊ฐ์ ์ ์
Table 4 Selection of number of grid plates according to mesh ground electrode size
Mesh ground electrode size
|
Number of Lattice plates
|
One side length exceeds 20m
|
6 Lattice plate per corner
|
One side length lass than 20m
|
3 Lattice plate per corner
|
One side length lass than 10m
|
1 Lattice plate per corner
|
๊ทธ๋ฆผ 4. Case๋ณ 1MHz์์์ ์ ์ง๊ทน ๊ณผ๋์ํผ๋์ค
Fig. 4. Ground electrode transient impedance at 1MHz for each case
2.5.2 ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน ์ ์ฉ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์ง๊ทน ๊ฒฝ์ ์ฑ ๋ถ์
์ผ๋ฐ์ ์ง๋ด(ร16ร1,800mm) ๋ฐ ๋ฐฐ์ ์ ๋ก ์ํผ๋์ค๋ฅผ ์ ์ฉํ 4.58kA Case 1B ๋ฐ 1.53kA Case 1C์ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์ ๊ธฐ์ค(100%)์ผ๋ก
๋ณผ ๋ ๊ฐ๊ฐ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ์ ์ฉํ Case 1B-1, Case 1C-1์ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์ ๊ธฐ์ค ๋๋น 125.2%, 123.8%๋ก ์ฝ 24% ์์นํ ๊ฒ์ผ๋ก
๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ ์ด๋ฅผ ๊ทธ๋ฆผ 5๋ก ๋ํ๋๋ค. ์ฌํ์ ์ง๋ด(ร14ร1,000mm-5serial)์ ๋ฐ ๋ฐฐ์ ์ ๋ก ์ํผ๋์ค๋ฅผ ์ ์ฉํ 4.58kA Case 2B ๋ฐ 1.53kA Case
2C์ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์ ๊ธฐ์ค(100%)์ผ๋ก ๋ณผ ๋ ๊ฐ๊ฐ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ์ ์ฉํ Case 2B-1, Case 2C-1์ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์ ๊ธฐ์ค ๋๋น 126.6%,
119.2%๋ก ์์นํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ๋ฉ์ฌ์ ์ง๊ทน ๋ฐ ๋ฐฐ์ ์ ๋ก ์ํผ๋์ค๋ฅผ ์ ์ฉํ 4.58kA Case 3B ๋ฐ 1.53kA Case 3C์ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์
๊ธฐ์ค(100%)์ผ๋ก ๋ณผ ๋ ๊ฐ๊ฐ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ์ ์ฉํ Case 3B-1, Case 3C-1์ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก์ ๊ธฐ์ค ๋๋น 120.6%, 124.0%๋ก ์์นํ
๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ฌํ์ ์ง๊ทน์ ์ ์ฉํ Case 2๋ฅผ ์ ์ธํ Case 1, 3์ ๋ฐฐ์ ์ ๋ก ์ํผ๋์ค๋ฅผ ์ ์ฉํ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ์ ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ
์ด๋ก ์ ์ต๋๊ฐ์ ์ ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ๋ณด๋ค 1MHz์์ ๊ณผ๋์ํผ๋์ค๊ฐ ๋ ๋ฎ์ ๊ฐ์ ๋ณด์์ผ๋ฉฐ Case 1B-1์ ๊ทธ๋ฆผ 2์ ์ผ๋ฐ์ ์ง๊ทน 7.329kA๋ฅผ ์ ์ฉํ Case 1A 2,840,732์ ๋๋น 2,504,540์์ผ๋ก 88.1%์ ๋น์ฉ์ผ๋ก 91.7% ๋ฎ์ ๊ณผ๋์ ์ง์ ํญ์
๋ณด์์ผ๋ฉฐ, Case 3B-1์ ๊ทธ๋ฆผ 2์ ์ผ๋ฐ์ ์ง๊ทน 7.329kA๋ฅผ ์ ์ฉํ Case 3A 3,675,840์ ๋๋น 2,954,560์์ผ๋ก 80.3%์ ๋น์ฉ์ผ๋ก 83.7% ๋ฎ์ ๊ณผ๋์ ์ง์ ํญ
ํฌ๊ธฐ๋ก ๋ํ๋ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ๊ณผ๋์ ์ง์ ํญ ์ ๊ฐ์ฑ๋ฅ์ ์ฐ์ํจ์ ์ ์ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 5. ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน ์ ์ฉ ์ ๊ณต์ฌ๊ธ์ก
Fig. 5. Construction cost when applying Lattice plate electrode
3. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ ์ง์ค๊ณ ์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ์ ์ ์ ์์ด ํ๊ตญ์ ๊ธฐ์์ ๊ณต์ฌ์์ ๊ท์ ํ๋ 1์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์ ์ต๋๊ฐ๊ณผ ์์ฉ๊ฐ ๋ฐฐ์ ์ ๋ก์ ์ํผ๋์ค๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ์ฐ์ถ๋
์ง๋ฝ์ ๋ฅ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ์ ์ง์ค๊ณ๋ฅผ ์ํํ์๋ค. ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ฐฐ์ ์ ๋ก์ ์ํผ๋์ค๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ์ฐ์ถ๋ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ง๊ทน ์์๋ฉด์ ์ถ์ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ฑ
ํฅ์์ ๊ธฐ์ฌํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ ํน๊ณ ์ ์ง๋ฝ์ฌ๊ณ ๋ฑ ์์ฉ์ฃผํ์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ํ ์ธ์ฒด ์์ ์ ์ ํ๋ณด์๋ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ํ์ง๋ง, ๋๋ขฐ ๋ฑ
์ถฉ๊ฒฉํ์ ์ ์
์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐฐ์ ์ ๋ก ์ํผ๋์ค๋ฅผ ์ ์ฉํ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๋ฅผ ์ ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ง๊ทน ๋ฉด์ ์ ๊ฐ์๋ก ์ธํ์ฌ ์ ์ง๊ทน์ ๊ณผ๋์ํผ๋์ค๊ฐ ์ด๋ก ์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ์
์ต๋๊ฐ ์ ์ฉ ์ ๋ณด๋ค ๋๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ ์ด๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ KEC์์ ๊ท์ ํ๋ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ํตํฉ์ ์ง์์คํ
์ ์ ์ง๊ทน๊ณผ ์ธํ๋์ ์ ์์ ์ ๋ฐฐ์นํ์ฌ
๋ฉ์ฌ ์ ์ง๊ทน์ ์์๋ฉด์ ์ด ๊ฐ์ํ์์์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๊ณผ๋์ํผ๋์ค ์ ํญ๊ฐ์ ํฅ์๋ ์ ์์์ ์
์ฆํ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ์ง ์ค๊ณ ์ ์์ฉ๊ฐ ์์น์์์ ์ ํํ
์ง๋ฝ์ ๋ฅ ์ ์ฉ ๋ฐ ๊ฒฉ์ํ ์ ์ง๊ทน์ ํ์ฉํ๋ค๋ฉด ๋ณด๋ค ๊ฒฝ์ ์ ์ด๊ณ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ ์ง์ค๊ณ๊ฐ ๋ ์ ์๋ค๊ณ ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
References
Korea Electric Association, โKorea Electro-technical Code,โ pp. 52-53, 2021.
Korea Electrical Safety Corporation, โKorea Electrical Safety Code,โ pp. 42-54, 2023.
Korea Electrical Safety Corporation, โCommonยทintegrated grounding inspection work
processing method,โ pp. 54-55, 2018.
Lee Eun-woo, โ22.9kV-y Multi Earthed System Integrated grounding design,โ Electrical
Safety Corporation KEC Seminar, pp. 29-30, 2022.
Lee Ji-won, โA Study on the Step-up Transformer Impact Reduction Method for Ground
Failure in Extra High Voltage Distribution System Using NGR,โ pp. 2, 2020.
Baek Yong-jin, โGrounding system field,โ Korea Electric Association KEC Seminar, pp.
55-65, 2022.
Kim Tae-hoon, โNew grounding equipment model according to the change of inner conductor
of mesh grounding,โ pp. 90-91, 2010.
Son Seok-geum, โIA Study on Grounding Design Improvement Plan Considering Dangerous
Voltage of Electric Power Facilities in Limited Sites,โ pp. 120-121, 2012.
Kim Geun-hwan, โA study on a new Grounding Method to minimize deterioration with the
lapse of time,โ Proceedings of the Korean Electrical Society Summer Conference, pp.
1539-1541, 2005.
Bae Joon-gi, โEconomic analysis of the earthing system according to the change of
the mesh earthing electrode and the rod-shaped earthing electrode,โ pp. 73-74, 2022.
Choi Jong-hyuk, โFrequency-Dependant Grounding Impedances According to the Length
of Grounding Electrode and the Joint Position of Ground Conductors,โ Journal of the
Korean Institute of Illuminating and Electrical Installation Engineers, vol. 24, no.
5, pp. 37-43, 2010.
Seo Jae-seok, โComparative Analysis on Grounding Performance for a Carbon Block and
a Cooper Rod,โ Proceedings of the Spring Conference of the Korean Railroad Society,
pp. 1453-1457, 2013.
Park Joong-shin, โA Study on the Mechanization of the Grounding Rod Earth Construction
Method to Improve the Grounding Resistance Characteristics,โ Journal of the Korean
Institute of Illuminating and Electrical Installation Engineers, vol. 23, no. 10,
pp. 143-150, 2009.
Kim Chang-wan, โA study on the Economical Installation of Ground Electrodes for Distribution
Line,โ Proceedings of the Korean Electrical Society Summer Conference, pp. 418-419,
2009.
โPrice information Book October 2023,โ Korea Price Information, pp. 1301, 2023.
โConstruction Industry Wage Survey Report,โ Construction Association of Korea, pp.
9-12, 2023.
โProtection relay basics,โ Korea Electric Power Corporation, pp. 87, 2009.
์ ์์๊ฐ
2006๋
ํ๊ตญ๊ตํต๋ํ๊ต ์ ๊ธฐ๊ณตํ๊ณผ ์กธ์
(๊ณตํ์ฌ), 2019๋
2์ ๋ ๋ํ๊ต ๋ํ์ ์์ฌ๊ณผ์ ์กธ์
(๊ณตํ์์ฌ), 2021๋
2์ ๋ ๋ํ์ ๋ฐ์ฌ๊ณผ์
์๋ฃ, ๋ฐ์ก๋ฐฐ์ ๊ธฐ์ ์ฌ, ํ์ฌ ์์ธ์์ง๋์ด๋ง ๊ธฐ์ ์ด์ฌ
E-mail : k765won@empal.com
์งํ์(Pyeong-Shik Ji)
1994๋
์ถฉ๋ถ๋ํ๊ต ๋ํ์ ์ ๊ธฐ๊ณตํ๊ณผ ์กธ์
(๊ณตํ์์ฌ)
1998๋
๋๋ํ์ ์ ๊ธฐ๊ณตํ๊ณผ ์กธ์
(๊ณตํ๋ฐ์ฌ)
ํ์ฌ ๋ํ์ ๊ธฐํํ ํ์์, ์ฌ์
์ด์ฌ, ํ๊ตญ๊ตํต๋ํ๊ต ์ ๊ธฐ๊ณตํ๊ณผ ๊ต์
E-mail : psji@ut.ac.kr