ํ๊ฒฝํฌ
(KyeongHee Hong)
1
์ค ๋ฆฐ
(Rin Yun)
2โ
-
ํ๋ฐญ๋ํ๊ต ๊ธฐ๊ณ๊ณตํ๊ณผ ๋ํ์์
(Graduate School of Mechanical Engineering, Hanbat National University, 25 Dongseodero,
Daejeon, 3458, Korea)
-
ํ๋ฐญ๋ํ๊ต ๊ธฐ๊ณ๊ณตํ๊ณผ ๊ต์
(Professor, Department of Mechanical Engineering, Hanbat National University, 15 Dongseodero,
Daejeon, 34158, Korea)
Copyright ยฉ 2016, Society of Air-Conditioning and Refrigeration Engineers of Korea
ํค์๋
์์ถ ์ด์ ๋ฌ๊ณ์, ํ๋ฆ์์ถ, ๋์ํ์ฐ์๋ ฅ, ์ฐ์
์ฉ ํํธํํ, R1234ze(E)(HFO๋๋งค)
Key words
Condensation heat transfer coefficient, Flow condensation, High reduced pressure, Industrial heat pump, R1234ze(E)
๊ธฐํธ์ค๋ช
$Cp_{mix}$๏ผ
์ ์๋น์ด [Jยทkg$^{-1}$K$^{-1}$]
$h$๏ผ
์ด์ ๋ฌ๊ณ์ [Wยทm$^{-2}$K$^{-1}$]
$Q_{flux}$๏ผ
์ด์ ์ [Wยทm$^{-2}$]
$\dot{m_{mix}}$๏ผ
์ง๋์ ์ [kgยทm$^{-1}$s$^{-1}$]
$T_{f}$๏ผ
๋๋งค ์จ๋ [โ]
$T_{f,inlet}$๏ผ
๋๋งค ์
๊ตฌ์จ๋ [โ]
$T_{f,outlet}$๏ผ
๋๋งค ์ถ๊ตฌ์จ๋ [โ]
$T_{s}$๏ผ
์ํ๋ถ ๋๊ด ํ๋ฉด์จ๋ [โ]
1. ์ฐ๊ตฌ๋ฐฐ๊ฒฝ ๋ฐ ๋ชฉ์
ํ์์ฐ๋ฃ์ ๊ณผ๋คํ ์ฌ์ฉ์ผ๋ก ์ธํด ํ์์ ๊ฐ์ ์ผ๋ถ ์จ์ค๊ฐ์ค๋ค์ด ๊ณผ๋คํ๊ฒ ๋๊ธฐ ์ค์ ๋ฐฉ์ถ๋จ์ผ๋ก์จ ์ง๊ตฌ์จ๋ํํ์์ด ๊ฐ์ํ ๋์๋ค. ์ฐ์
์ ๋ฐ์ ๊ฑธ์น ํ์
๋ฐฐ์ถ๋ ๊ฐ์ถ์ ์ํ ๋ค๊ฐ์ ์ธ ๋
ธ๋ ฅ์ด ์๊ตฌ๋๋ ์ํฉ์์ ํ์ ๋ฐฐ์ถ๋์ด ๋์ ํ์์ฐ๋ฃ๋ฅผ ๋์ฒดํด ์ ์ฌ์์๋์ง์ ์ ํ์์๋์ง๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ค๋ ์์ง์์ ๊ณ์๋๊ณ
์๋ค. ํนํ ๊ณ ์จ์ ์์ฌ์ด์ ์ฌ์ฉํ์ฌ, ์จ์ค๊ฐ์ค ๋ฐฉ์ถ์ ์ค์ด๋ ์ฐ์
์ฉ ํํธํํ๋ ์ง์์ ์ธ ์๋์ง ์ ํ์ ํต์ฌ ๊ธฐ์ ๋ก ์ฃผ๋ชฉ๋ฐ๊ณ ์๋ค. 100โ~130โ์
์จ๋์์ ์๋๋๋ ์ฐ์
์ฉ ํํธํํ๋ฅผ ๋ง๋ค๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ณ ์จ์ฉ ์์ถ ์ด๊ตํ๊ธฐ๊ฐ ํ์์ ์ผ๋ก ์๊ตฌ๋๋๋ฐ, ๊ณ ์จ์ฉ ์์ถ ์ด๊ตํ๊ธฐ์ ์๋ ๋๋งค๋ก ๊ธฐ์กด์ ์ฌ์ฉํ๊ณ
์๋ HFC ๋๋งค๋ ์จ์ค๊ฐ์ค ๋ฐฉ์ถ์ ์ํ์ด ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ R-1234yf, R-1234ze(E) ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ HFO ๊ณ์ด์ ๋์ ํ์ฐ์๋ ฅ์์์ ์์ถ
์ด์ ๋ฌ๊ณ์ ๋ฐ ์๋ ฅ๊ฐํ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ์์ ์ผ๋ก ์๊ตฌ๋๋ค.
Liu et al.(1)์ ๋ฏธ๋์ฑ๋์์ Shear-Stress Transport k-ฯ model๊ณผ VOF ๊ธฐ๋ฒ์ ๊ฒฐํฉํ ์์ถ๋ชจ๋ธ์ ๊ตฌ์ฑํ์ฌ R-450a์ R-134a,
R-1234ze(E)์ ์์ถ ์ด์ ๋ฌ๊ณ์์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์งํํ์๋ค. ์คํ์ ์์ถ์จ๋ 313 K, ์ง๋์ ์ 400, 600, 800 kg/ใกs ์กฐ๊ฑด์์
์งํ๋์์ผ๋ฉฐ, ์คํ๊ฒฐ๊ณผ R-134a์ ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๋ R450a๋ณด๋ค ํ๊ท ์ฝ 12% ์์นํ๋ฉฐ R-1234ze(E)์ ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๋ R450a๋ณด๋ค ํ๊ท ์ฝ
9.2% ์์นํ๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ์๋ค. Longo et al.(2)์ ๋ด๊ฒฝ 4 mm์ ์ํ ํํ๊ด์์ R-134a, R-152, R-1234yf, R-1234ze(E)์ ์์ถ ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ์คํ์ ์ผ๋ก ์ธก์ ํ๊ณ , ์ด๋ฅผ
๊ธฐ์กด์ ์๊ด์๊ณผ ๋น๊ตํ์๋ค. ์คํ์กฐ๊ฑด์ ์์ถ์จ๋ 30~40โ, ์ง๋์ ์ 100 kg/ใกs~800 kg/ใกs์ ์กฐ๊ฑด์ด๋ค. ์คํ๊ฒฐ๊ณผ ์์ถ ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๋
Akers et al.์๊ด์๊ณผ 20% ๋ด์ธ์ ์ค์ฐจ๋ฅผ ๊ฐ์ก์ผ๋ฉฐ, ์๋ ฅ๊ฐํ๋ Fridel ์๊ด์๊ณผ ์ ์ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ง์ ํ์ธํ์๋ค. Col et al.(3)์ ์ํ ํํ๊ด์์ R-134a์ R1234ze(E)์ ์ด์ ๋ฌ๊ณ์ ๋ฐ ์๋ ฅ๊ฐํ๋ฅผ ์์ถ์จ๋ 40โ, ์ง๋์ ์ 100 kg/ใกs~800 kg/ใกs์ ์กฐ๊ฑด์์
์ํํ์๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ์ง๋์ ์์ด ๋ฎ์ ์กฐ๊ฑด์์๋ ๊ฑด๋๊ฐ ์ด์ ๋ฌ๊ณ์์ ํฌ๊ฒ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น์ง ๋ชปํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ์ ์กฐ๊ฑด์์ R-134a์ R-1234ze(E)์
์ด์ ๋ฌ๊ณ์ ๊ฐ์ด ์ ์ฌํจ์ ํ์ธํ์๋ค. Jeong and Yun(4)์ ์๊ณ์ ๋ถ๊ทผ์์ R1234ze(E)์ R134a์ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ์คํ์ ์ผ๋ก ์ฐ๊ตฌํ์๋ค. R1234ze(E)์ R134a์ ์ง๋์ ์์ 500, 600
kg/ใกs์์ ์คํ์ ์งํํ์๊ณ R134a์ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ R1234ze(E)์ ๊ฐ๋ณด๋ค ๋๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋๋ฐ, ์ด์ ๋์จ๊ณผ ์ก์๊ณผ ๊ธฐ์์ ๋ฐ๋๋น๋ก ์ค๋ช
ํ์๋ค.
๋ํ ๊ธฐ์กด์ ๋ค์ํ ์๊ด์์ผ๋ก ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ธกํด๋ณด์๋๋ฐ ๋ฎ์ ์๊ณ์๋ ฅ์กฐ๊ฑด์์๋ ๋น๊ต์ ์ฐ์ํ ์์ธก๋๋ฅผ ๋ํ๋์ผ๋ ์๊ณ์๋ ฅ์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ์์ธก์ ๋๊ฐ ํฌ๊ฒ
๋ฒ์ด๋จ์ ํ์ธํ์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฐจ์ธ๋ ์ฐ์
์ฉ ํํธํํ์์ ๊ธฐ์กด์ HFC ๋๋งค๋ฅผ ๋์ฒดํ์ฌ ๋์ ํ์ฐ์๋ ฅ์์์ R-1234ze(E)์ ์์ถ ์ด์ ๋ฌ ํน์ฑ์ ์คํ์ ์ผ๋ก ์ธก์
๋ฐ ๋ถ์ํจ์ผ๋ก์ ์ฐ์
์ฉ ํํธํํ ์์ถ์ด๊ตํ๊ธฐ ์ค๊ณ์ ๋ํ ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ณ , ์๊ณ์ ๋ถ๊ทผ์์์ ์๋ณํ ์ด์ ๋ฌ์ ํน์ฑ์ ๋ถ์ํ๊ณ ์ ํ๋ค.
2. ์คํ์ฅ์น ๋ฐ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ฆฌ
Fig. 1์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํ ์คํ์ฅ์น์ ๊ฐ๋ต๋๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์คํ์ฅ์น๋ ๋๋งค๋ฅผ ์์ถ์์ผ ํํ๋ก ์ํํ๊ฒ ํ๋ ์์ถ๋ถ, ํญ์จ์กฐ๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ํ์ฐ์๋ ฅ์ ์กฐ๊ฑด์ ์ค์ ํ๊ธฐ
์ํ ๊ฐ์ด๋ถ, ๋๋งค์ ์์ถ ์ด์ ๋ฌ ํน์ฑ์ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ํ ์ํ๋ถ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด์๋ค. ์ํ๋ถ๋ ์ง๋ฆ์ด 1/2 inch์ ๋๊ด 2 m๋ฅผ ๋ฌผ์ด ์ฑ์์ ธ ์๋ PVC๊ด์ด
๋๋ฌ์ธ๋ ๊ตฌ์กฐ์ด๋ค. ์ํ๋ถ๋ก ์ ์
๋๋ ๋ฌผ์ ์ ๋์ ์ฒด์ ์ ๋๊ณ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ธก์ ํ์๋ค. ๋์ ์จ๋์ ๋๋งค๋ฅผ ์์ถ์ํค๊ธฐ ์ํด PVC๊ด ๋ด๋ถ์๋ ๋ฌผ์ ์ฑ์ด
ํ ํญ์จ์กฐ๋ฅผ ํตํด ์จ๋๋ฅผ ์กฐ์ ํ์๋ค. ์ํ๋ถ์ ๋๊ด ํ๋ฉด ์จ๋๋ฅผ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ํด ์ด 6๊ตฌ๊ฐ์ ์ด์ ๋๋ฅผ ๋ฉ๋ํ์ฌ ๋ถ์ฐฉํ๋ค. ๊ฐ ๊ตฌ๊ฐ๋ง๋ค์ ์ด์ ๋๋ Fig. 2์ ๊ฐ์ด ์๋จ, ์ค๋จ, ํ๋จ์ ์์นํ๋ค.
Fig. 1 Schematic of experimental apparatus.
Fig. 2 Details of the test section.
๋ณธ ์คํ์ ์คํ์กฐ๊ฑด์ Table 1์ ๋ํ๋๋ค. ๋๋งค๋ R-1234ze(E)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ ๊ฐ ์กฐ๊ฑด์์์ ๋๋งค์ ์ด์ ๋ฌ ๊ณ์๋ ๋ฉด์ ๋น ์ด๋์ ์(1)์ ์ด์ฉํ์ฌ ์ํ๋ถ์ ์
๊ตฌ์ ์ถ๊ตฌ ์จ๋, ์ํ๋ถ ๋๊ด์ ํ๋ฉด์จ๋๋ฅผ ์ด์ฉํด ๊ณ์ฐํ ํ ์ ์๋น์ด๊ณผ ๊ฐ ๊ตฌ๊ฐ๋ง๋ค์ ์จ๋์ฐจ์ด๋ฅผ ์ด์ฉํด ์(2)๋ก ๊ณ์ฐํ์๋ค. ์ด ๋ ๋๋งค์ ์ง๋์ ๋ ๋ฐ ๋ฌผ์ ์ฒด์ ์ ๋์ Table 2์ ๋ํ๋ธ ์ง๋์ ๋๊ณ์ ์ฒด์ ์ ๋๊ณ๋ก ์ธก์ ํ์ผ๋ฉฐ, ์ ์๋น์ด์ REFPROP(5)์ด ์ ๊ณตํ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ค. ์ํ๋ถ ์
๊ตฌ์ ๋๋งค ๊ฑด๋๋ ์ํ๋ถ ์
๊ตฌ์ ๋๋งค ์ํํผ ๊ฐ์ผ๋ก ๊ณ์ฐํ์๊ณ , ์ํ๋ถ ์ถ๊ตฌ์ ๋๋งค ๊ฑด๋๋ ์ํ๋ถ์์ ๋๋งค์
์์ถ์ ์ํด ์ ๊ฑฐ๋ ์ด๋์ ์ธก์ ํ๊ณ ์๋์ง ํํ์์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ฐ์ถํ์๋ค. ์ด์ ๋ฌ๊ณ์์ ์ธก์ ์ค์ฐจ๋ Table 1๊ณผ Table 2๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ EES(Engineering Equation Solver)์์ ์ ๊ณตํ๋ ์ค์ฐจ๊ณ์ฐํด์ ํ์ฉํ์๊ณ , ํ๊ท ์ ์ผ๋ก ์ธก์ ๊ฐ์ ยฑ12%์ ์ค์ฐจ๋ฅผ
๋ํ๋๋ค.
Table 1 Experimental conditions
Fluid
|
Condensation temperature
|
Reduced pressure
|
Saturation pressure
|
Heat flux
|
Mass flux
|
R-1234ze(E)
|
40โ
|
0.5 to 0.7
|
1.82 to 2.54 MPa
|
6 to 20 kWยทm$^{-2}$
|
300 - 500 kgยทm$^{-2}$s$^{-1}$
|
Table 2 Accuracy of measuring instruments
Instruments
|
Accuracy
|
Thermocouple
|
ยฑ0.1โ
|
Mass flow meter
|
ยฑ0.2%
|
Volume flow meter
|
ยฑ0.2%
|
Differential pressure transducer
|
ยฑ0.05%
|
Pressure transducer
|
ยฑ0.5%
|
3. ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ
Fig. 3์ R-1234ze(E)์ ํ์ฐ์๋ ฅ์ด 0.5์ผ ๋ ์ง๋์ ์์ ๋ณํ์ ๊ฑด๋์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ถ ์ด์ ๋ฌ๊ณ์์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ๋ชจ๋ ์ง๋์ ์์์ ๊ฑด๋์ ์ฆ๊ฐ์
๋ฐ๋ผ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๋ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๊ณ , ์ด๋ ์ด๋ฏธ ์ ์๋ ค์ง ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ฑด๋์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ก๋ง์ ๋๊ป๋ณํ์ ๊ธฐ์ฒด์์ ์๋๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ก์๊ณผ
๊ธฐ์์ ๊ฒฝ๊ณ์ Kelvin-Helmholtz ๋ถ์์ ์ฑ์ ๊ทธ ์์ธ์ ์ฐพ์ ์ ์๋ค. ์ง๋์ ์์ด 300 kg/ใกs์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋นํด ์ง๋์ ์์ด 400๊ณผ 500
kg/ใกs์ธ ๊ฒฝ์ฐ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๋ ๊ฐ๊ฐ ์ฝ 23%, 57% ์ฆ๊ฐํ์๋ค. Fig. 4๋ ํ์ฐ์๋ ฅ์ด 0.6์ธ ๊ฒฝ์ฐ ์ง๋์ ์์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ํ์ฐ์๋ ฅ์ด 0.5์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ง๋์ ์ ๋ฐ ๊ฑด๋์ ์ํฅ์ด ๋์ผํ
๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์ด๊ณ ์๋ค.
Fig. 3 Variation of condensation heat transfer coefficient with mass flux at a reduced pressure of 0.5.
Fig. 4 Variation of condensation heat transfer coefficient with mass flux at a reduced pressure of 0.6.
Fig. 5๋ ์๊ณ์จ๋๊ฐ ๊ฐ๊ฐ 0.7์ธ ๊ฒฝ์ฐ ์ง๋์ ์์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ๋ค๋ฅธ ํ์ฐ์๋ ฅ ์กฐ๊ฑด์ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋์ผํ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์ด๊ณ ์์ผ๋,
์ ๊ฑด๋ ์์ญ์ ๋นํด ๊ณ ๊ฑด๋ ์์ญ์์ ์ง๋์ ์์ด ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ด ํ์ฐ์๋ ฅ์ด ๋์์ง์๋ก ์ปค์ง์ ๋ณผ ์ ์๋ค. ๋ฎ์ ํ์ฐ์๋ ฅ์์๋ ์ง๋์ ์์
์ํฅ๋ณด๋ค๋ ๊ฑด๋์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ก์๊ณผ ๊ธฐ์์ ๋ฐ๋์ฐจ์ ์ํ ๋ ์์ ์๋๋น์ ํฌ๊ฒ ์ํฅ์ ๋ฐ๋๋ค๋ฉด, ํ์ฐ์๋ ฅ์ด ์๊ณ์ ์ ์ ๊ทผํ ์๋ก ๊ธฐ์๊ณผ ์ก์์ ๋ฐ๋๋น๊ฐ
์ ์ฌํด์ง๊ณ ์ ๊ฑด๋์์๋ ๋จ์์ํ(single phase)์์ ์ง๋์ ์์ด ์ด์ ๋ฌ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋๋ผ๋ฉด ๊ฑด๋์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ธฐ์ฒด์์ ์๋์ ์ํฅ์ด ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์์
๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ด ๋ํ๋๊ฒ ๋๊ณ ์ง๋์ ์๋ ์ฆ๊ฐํ๋ฏ๋ก ์ ๊ฑด๋์ ๋นํด์ ์ง๋์ ์์ ๋ณํ๊ฐ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ๋๊ฐ ์ปค์ง์ ์์ํด ๋ณผ ์ ์๋ค.
Fig. 6์ ์ง๋์ ์์ธ 300 kg/ใกs์ผ ๋ ํ์ฐ์๋ ฅ์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ด ๋ ์ํ๋ถ์ ๋๊ฐ์ ์จ๋๋ 40โ, ์ฒด์ ์ ๋์ 7~8
Lยทmin-1์ผ๋ก ๊ณ ์ ํ์๋ค. ํ์ฐ์๋ ฅ์ด 0.6๊ณผ 0.7์ผ ๋์ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๋ ํ์ฐ์๋ ฅ์ด 0.5์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋นํด์ ๊ฐ๊ฐ ์ฝ 14%, 25% ๊ฐ์ํ์๋ค.
ํ์ฐ์๋ ฅ์ ์ฆ๊ฐ๋ R1234ze(E)์ ์ก์๊ณผ ๊ธฐ์์ ๋ฐ๋๋น๋ฅผ ์๊ฒ ํ๊ณ , ์์ ๋ฐ๋๋น๋ ๊ธฐ์ฒด์์ ์๋์ ์ก์ฒด์์ ์๋๋น๋ฅผ ์ค์ฌ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์์ ํฐ
์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ก์๊ณผ ๊ธฐ์์ ๊ฒฝ๊ณ์์ ๋ฐ์ํ๋ ์ ๋จ๋ ฅ์ ๊ฐ์์ํค๊ณ ์ด๋ ๊ฒฐ๊ตญ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ๊ฐ์์ํจ๋ค. ๋ํ, ์๊ณ์๋ ฅ์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ์ก๋ง์ ์ด์ ๋๊ณ์
๋ํ ๊ฐ์ํ๊ฒ ๋์ด ๋์ฑ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๊ฐ ๊ฐ์ํ๊ฒ ๋๋ค.
Fig. 5 Variation of condensation heat transfer coefficient with mass flux at a reduced pressure of 0.7.
Fig. 6 Effects of the reduced pressure on the condensation heat transfer coefficient at mass flux of 300 kg/ใกs.
Table 3 Comparison of the experimental heat transfer coefficient data with the Cavallini and Zecchin, the Shah, and the Traviss correlation
300kgยทm$^{-2}$s$^{-1}$
|
68.1โ
|
76.3โ
|
83.6โ
|
Cavallini and Zecchin
|
49.4%
|
127%
|
109%
|
Shah
|
86.4%
|
165%
|
129%
|
Traviss
|
21.8%
|
80.2%
|
68.3%
|
400kgยทm$^{-2}$s$^{-1}$
|
68.1โ
|
76.3โ
|
83.6โ
|
Cavallini and Zecchin
|
96.9%
|
131%
|
146%
|
Shah
|
134%
|
166%
|
159%
|
Traviss
|
63.2%
|
104%
|
110%
|
500kgยทm$^{-2}$s$^{-1}$
|
68.1โ
|
76.3โ
|
83.6โ
|
Cavallini and Zecchin
|
45.2%
|
51.6%
|
70.2%
|
Shah
|
100.6%
|
84%
|
76.8%
|
Traviss
|
29.7%
|
30%
|
47.2%
|
Fig. 7์ ์ง๋์ ์์ด 500 kg/ใกs์ด๊ณ ์๊ณ์๋ ฅ์ด 0.5์ธ ์กฐ๊ฑด์์ ์คํ์ ํตํด ์ป์ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์์ Cavallini and Zecchin ์๊ด์(6), Shah ์๊ด์(7), Traviss ์๊ด์(8)์ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์ ์์ธก๊ฐ๊ณผ์ ๋น๊ต๋ฅผ ๊ฑด๋์ ๋ฐ๋ผ ๋ํ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ Table 3์ ํ์ฐ์๋ ฅ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด์ ๋ฌ๊ณ์ ์๊ด์ ๋น๊ต๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ํ๊ท ์ ์ผ๋ก Cavallini and Zecchin ์๊ด์์ 91.81%, Shah
์๊ด์์ 122.36%, Traviss ์๊ด์์ 61.60% ๊ณผ๋ ์์ธกํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ๊ธฐ์กด ์๊ด์๋ค์ ์ดํด๋ณผ ๋ ๋์ ํ์ฐ์๋ ฅ์ด ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์์
๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๋ํ์ ์ธ ๋ณ์๋ก๋ ๋ฐ๋๋น, Xtt, Re, Pr ์๋ค์ด๋ค. ์๊ณ์ ๋ถ๊ทผ์ ์ ๊ทผํ ์๋ก ์ก์๊ณผ ๊ธฐ์์ ๋ฌผ์ฑ์ด ์๋ก ๊ฐ๊น์์ง๊ณ
์ด๋ ์์ถ์ก๋ง์ ํ์ ๋๊ป ๋ฐ ์ ๋์์์ ์ํฅ์ ์ค ๊ฒ์ผ๋ก ์์ธก๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ฒฝํ ์๊ด์์ ๊ฐ๋ฐ์ ์์ด ์ ๋์ ์ผ๋ก ํ์ํ ์๊ณ์ ๋ถ๊ทผ์ ์คํ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ
์ฌ์ฉํ์ง ์์ ์์ธ์ด ๊ธฐ์กด ์๊ด์๋ค์ ๋ฎ์ ์์ธก๋ฅ ์ ๊ฐ์ ธ์๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ค. ๊ธฐ์กด์ ์คํ์๊ด์์ ํํ๋ฅผ ์ ์งํ๋ฉด์ ์๊ณ์ ๋ถ๊ทผ์ ์์ถ์ด์ ๋ฌ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ถฉ๋ถํ
๋ฐ์ํ์ฌ ์๊ด์์ ๊ฐ๋ฐํ๋ฉด ์์ถ ์ ์๋ ฅ ๋ฒ์์ ๊ฑธ์ณ ๋ณด๋ค ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์๊ด์์ด ๊ฐ๋ฐ๋ ์ ์๋ค. ๋ค๋ง ๋ณด๋ค ์ง์ ์ ์ผ๋ก ํ์ฐ์๋ ฅ์ ๋ฌด์ฐจ์๋ณ์๋ก ํ์ฉํ๊ณ ์
ํ๊ณ , Xtt๊ฐ ์ค์ํ ๋ณ์๋ก ์ด์ฉํ ์ ์๋ค.
Fig. 7 Comparison of the condensation heat transfer coefficients between the predictions and the experimental results.
4. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ R-1234ze(E)์ ๋์ ํ์ฐ์๋ ฅ ์กฐ๊ฑด์์์ ์์ถํน์ฑ์ ์คํ์ ์ผ๋ก ์ธก์ ๋ฐ ๋ถ์ํจ์ผ๋ก์ ์ฐ์
์ฉ ์ด๊ตํ๊ธฐ ์ค๊ณ์ ๋ํ ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ณ ์
ํ๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
(1) ๋์ผํ ํ์ฐ์๋ ฅ์กฐ๊ฑด์์ ์ง๋์ ์์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๋ ์ฆ๊ฐํ์๊ณ , ํ์ฐ์๋ ฅ์ด 0.5์์ 0.6, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ 0.6์์ 0.7๋ก ๊ฐ๊ฐ ์ฆ๊ฐํจ์
๋ฐ๋ผ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๋ ๋ชจ๋ ์ง๋์ ์์กฐ๊ฑด์ ๊ณ ๋ คํ ๋ ํ๊ท ์ ์ผ๋ก 19% ๊ฐ์ํ์๊ณ , ํ์ฐ์๋ ฅ์ด 0.5์ผ ๋ ์ง๋์ ์์ด 300 kg/ใกs์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋นํด
์ง๋์ ์์ด 400๊ณผ 500 kg/ใกs์ธ ๊ฒฝ์ฐ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๋ ๊ฐ๊ฐ ์ฝ 23%, 57% ์ฆ๊ฐํ์๋ค.
(2) ๊ธฐ์กด ๊ด ๋ด์ธก ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์์ ์์ธก์ ์ํ Cavallini and Zecchin ์๊ด์, Shah ์๊ด์, Traviss ์๊ด์์ ์ด์ ๋ฌ๊ณ์
์คํ๊ฐ์ 100% ๋ด์ธ์์ ํฌ๊ฒ ๊ณผ๋ ์์ธกํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์๋ค. ์ด๋ ๊ฐ๊ฐ์ ์๊ด์์ด ๋์ ํ์ฐ์๋ ฅ์ ๊ณ ๋ คํ์ง ๋ชปํ๊ณ , R-1234ze(E)์ ์ด ๋ฐ
์ ๋ฌ๋ฌผ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ํ๋จ๋๋ฉฐ, ๋์ ํ์ฐ์๋ ฅ์ ๊ณ ๋ คํ ์๋ก์ด ์๊ด์์ ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์์ ์ผ๋ก ์๊ตฌ๋๋ค. ๋ค๋ง, ํ์ฌ๋ก์๋ ๋์ ํ์ฐ์๋ ฅ์กฐ๊ฑด์์๋
๊ธฐ์กด ์๊ด์์ ํ์ฉํ์ฌ ์์ถ์ด์ ๋ฌ๊ณ์๋ฅผ ์์ธกํ๊ณ ํ์ฐ์๋ ฅ์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ํ๊ท 19%์ฉ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ฐ์ํ์ฌ ์์ธกํ ์ ์๋ค.
ํ ๊ธฐ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ต์ก๊ณผํ๊ธฐ์ ๋ถ(NRF-2016R1D1A1B02010075)๊ฐ ํ์ํ๋ ํ๊ตญ์ฐ๊ตฌ์ฌ๋จ(NRF)์ ํตํด ๊ธฐ์ด๊ณผํ์ฐ๊ตฌ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ง์์
๋ฐ์๋ค.
References
Liu Y., Wen J., Xu P., Khan M., Wang S., Tu J., 2021, Numerical investigation on the
condensation of R134a, R1234ze(E) and R450A in mini-channels, International Journal
of Refrigeration, pp. 305-316
Longo G. A., Mancin S., Righetti G., Zilio C., 2019, Saturated vapor condensation
of R134a inside a 4mm LD horizontal smooth tube: Comparison with the low GWP substitutes
R152a, R1234yf and R1234ze(E), International Journal of Heat and Mass Transfer, Vol.
133, pp. 461-473
Col D. D., Bortolato M., Azzolin M., Bortolin S., 2015, Condensation heat transfer
and two-phase frictional pressure drop in a single minichannel with R1234ze(E) and
other refrigerants, International Journal of Refrigeration, Vol. 50, pp. 87-103
Jeong J., Yun R., 2012, A study on the condensation heat transfer coefficient of R1234ze(E)
and R134a near the critical point, International Journal of Refrigeration, Vol. 128,
pp. 83-94
Lemmon E. W., Huber M. L., Mclinden M. O., 2013, REFROP Ver. 9
Cavallini A., Zecchin R., 1974, A dimensionless correlation for heat transfer in forced
convection condensation, In: Proceedings of the 6th International Heat Transfer Conference,
Vol. 3, pp. 303-313
Shah M. M., 2009, An improved and extended general correlation for heat transfer during
condensation in plain tubes, HVAC&R, Vol. 15, pp. 889-913
Traviss D. P., Rohsenow W. M., Baron A. B., 1972, Forced convection condensation in
tube: a heat transfer correlation for condenser design, ASHRAE Trans., Vol. 9, pp.
157-165