์ดํํ
(Tae Ha Leigh)
1
์ด์ํ
(Sang Ha Leigh)
1
์ฅํด์ฐ
(Hyu San Jang)
1
๊น์ฐฌ๊ท
(Chan Kyu Kim)
2
๋ฐฑ์นํจ
(Seung Hyo Baek)
3โ
์ฌ๋ช
์
(Myoung Souk Yeo)
4
-
์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ ๊ฑด์ถํ๊ณผ ๋ฐ์ฌ๊ณผ์
(Ph.D Student, Department of Architecture and Architectural Engineering, Graduate School,
Seoul National University, Seoul, 08826, Korea)
-
์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ ๊ฑด์ถํ๊ณผ ์์ฌ๊ณผ์
(Masterโs Course, Department of Architecture and Architectural Engineering, Graduate
School, Seoul National University, Seoul, 0886, Korea)
-
๋ชฉ์๋ํ๊ต ๊ฑด์ถํ๋ถ ๊ต์
(Professor, Division of Architecture, Mokwon University, Daejeon, 549, Korea)
-
์์ธ๋ํ๊ต ๊ณต๊ณผ๋ํ ๊ฑด์ถํ๊ณผโค๊ฑด์คํ๊ฒฝ์ข
ํฉ์ฐ๊ตฌ์ ๊ต์
(Professor, Department of Architecture and Architectural Engineering, College of EngineeringโคInstitute
of Construction and Environmental Engineering, Seoul National University, Seoul, 08826,
Korea)
Copyright ยฉ 2016, Society of Air-Conditioning and Refrigeration Engineers of Korea
ํค์๋
๋ธ๋์, ๋ชจ์ธ์ ๊ด, ํ์ฅ ์ํ, ์ ์ฌ์์๋์ง, ์ธํผ๋ถ์ฐฉํ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ
Key words
Black Wall, Capillary Tubes, Field test, Renewable energy, Wall attatched solar thermal collector
๊ธฐํธ์ค๋ช
$S$๏ผ
๋ฉด ์์ง ์ผ์ฌ๋ [W/m2]
$U_{top}$๏ผ
๋ฐฐ๊ด ๊ธฐ์ค ์ธ๊ธฐ์ธก ์ด์ ๋์จ [W/(m2โคK)]
$U_{bot}$๏ผ
๋ฐฐ๊ด ๊ธฐ์ค ์ค๋ด์ธก ์ด์ ๋์จ [W/(m2โคK)]
$U_{total}$๏ผ
ํฉ๊ณ ์ด์ ๋์จ [W/(m2โคK)]
$T_{a}$๏ผ
์ธ๊ธฐ์จ [โ]
$T_{room}$๏ผ
์ค๋ด์จ [โ]
$T_{f}$๏ผ
์ด๋งค ์จ๋ [โ]
$\dot{m}$๏ผ
์ง๋์ ๋ [kg/s]
$C_{p}$๏ผ
์ด์ฉ๋ [J/(kgโคK)]
1. ์ ๋ก
๊ฑด๋ฌผ ๋ถ์ผ์์์ ํ์ ์ค๋ฆฝ์ ๋ฌ์ฑํ๊ณ ์ ๋ก์๋์ง๋น๋ฉ(Zero Energy Building, ์ดํ ZEB)์ ๊ตฌํํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ฑด๋ฌผ์์์ ์ ์ฌ์ ์๋์ง
์์คํ
์ ํ์ฉ์ด ๋งค์ฐ ์ค์ํ๋ค. ํ์ฌ๊น์ง๋ ์ ๋ ฅ ์์ฐ์ ๋ด๋นํ๋ ํ์๊ด ๋ฐ์ ์ค๋น์ ์ ์ฉ์ด ๋๋ค์๋ฅผ ์ฐจ์งํ๊ณ ์์ผ๋, ํฅํ์๋ ์ด์๋์ง ์์ฐ์ ํ๋
ํ์์ด ์์คํ
์ ์ ์ฉ์ด ํ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ค. ๊ตญ๋ด์์๋ ์ฃผ๋ก ์ฅ์ ์ค์นํ ์ ๋ฆฌ๋ถ์ฐฉ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ(Glazed Solar Thermal Collector,
์ดํ GLST)๊ฐ ํ์์ด ํ๋์ ์ฌ์ฉ๋์ง๋ง, ์ฅ์ ๊ณต๊ฐ๋ง์ผ๋ก๋ ZEB ๋ฌ์ฑ์ ํ๊ณ๊ฐ ์๋ค. ์ด์ ๋์ํ์ฌ, ๊ฑด๋ฌผ ์ธํผ๋ฅผ ํ์ฉํ ๊ฑด๋ฌผ์ผ์ฒดํ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ(Building
Integrated Solar Thermal, ์ดํ BIST)๊ฐ ์ ์๋์์ผ๋, ์ ๋ฆฌ ์ปค๋ฒ ์ฌ์ฉ์ผ๋ก ์ธํ ์ธํ ๋ฐ ํํ ๋ฌธ์ ๋๋ฌธ์ ์ค๊ณ์๋ค์ด ๊ธฐํผํ๋
๊ฒฝํฅ์ด ์๋ค.(1) ์ด๋ฌํ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด ๋น์ ๋ฆฌ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ(Unglazed Solar Thermal Collector, ์ดํ UGST)๊ฐ ๋์์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋์ง๋ง,
์ด ์์ค์ด ํฌ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฑ๋ฅ ๊ฐ์ ์ด ํ์ํ๋ค. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ๋ฐฐ๊ด ์๋์ ๋๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ๊ฒฉ๊ณผ ๊ด๊ฒฝ์ ์ค์ด๋ ๊ฒ์ด ์ด ํ๋์ ์ ๋ฆฌํ๋ฉฐ(2), ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์ ์ ํฉํ ๋ชจ์ธ์ ๊ด์ ํ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด UGST์ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ํจ๊ณผ์ ์ผ ๊ฒ์ด๋ผ ํ๋จํ ์ ์๋ค.
์ ๋ฝ์ ๋ช๋ช ํ์ฅ์์๋ ๊ฑด๋ฌผ์ ์ธํผ์ ๋ชจ์ธ์ ๊ด์ ์ ์ฉํ UGST๋ฅผ ๋ถ์ฐฉ ํน์ ๊ฑฐ์น์ ํํ๋ก ํ์ฉํ๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด์ ๊ฐ์ ์ธํผ๋ถ์ฐฉํ UGST ์์คํ
์
ํ์ฅ์์ ์์๋ง ํ์ฉ๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ์ฑ๋ฅ์ด๋ ํ์ฉ์ ๋ํด ๊น์ด ์ฐ๊ตฌ๋์ง ์์๋ค. ์ฑ๋ฅ ๋ถ์์ ์ํด์๋ ์คํ ํน์ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ์ํํด์ผํ๋๋ฐ, ๋ค์ํ
ํ๊ฒฝ ์กฐ๊ฑด๊ณผ ์ฌ๋ฌ ์์คํ
๊ณผ์ ๊ฒฐํฉ ์ํฉ์ ์คํ์ผ๋ก ๋ชจ๋ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ด๋ ต๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์์ด๋ค. ํ์ฌ ๋๋ฆฌ ์ด์ฉ๋๋ TRNSYS,
Energy Plus์์๋ ๋ค์ํ ํํ์ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ ๋ชจ๋์ด ์ ๊ณต๋๋ค. ํ์ง๋ง ๋๋ถ๋ถ์ ๋ชจ๋๋ค์ด ์ฅ์ํ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ ํํ์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ์์ฑ๋์ด ์๊ธฐ
๋๋ฌธ์ ๋ชจ์ธ์ ๊ด์ ์ ์ฉํ ์ธํผ๋ถ์ฐฉํ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ(Black Wall, ์ดํ BW)์ ํ๋ฉด์ด ๋ฒฝ์ฒด์ ๋ถ์ฐฉ๋์ด ์๋ค๋ ํํ์ ํน์ฑ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๋ค.
๋ฐ๋ผ์ BW์ ์ฑ๋ฅํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด์๋ BW์ ํํ์ ํน์ฑ์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์๋ก์ด ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ด ํ์ํ๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ธํ ๋ฐ ํํ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๊ทน๋ณตํ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ด ํ๋ ํจ์จ์ด ๋์ BW์ ๋ํด ์ฐ๊ตฌํ์๋ค. ํ์ง๋ง ๊ธฐ์กด์ ์๋์ง ํด์ ํ๋ก๊ทธ๋จ๋ค์ด ์ฃผ๋ก ์ฅ์ํ
์์คํ
์ ๊ธฐ๋ฐํ๊ณ ์์ด, ์ธํผ๋ถ์ฐฉํ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ์ ํน์ฑ์ ์ ๋๋ก ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๋ ํ๊ณ๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ํ๊ณ๋ฅผ ๊ทน๋ณตํ๊ธฐ ์ํด, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์๋ก์ด
ํด์ ๋ฐ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ๋ฐํ๋ ๋ฐ ์ฃผ์์ ์ ๋์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด BW ์์คํ
์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด๋ค ์ ํํ ํ๊ฐํ์์ผ๋ฉฐ, ์ค์ธก ๋ฐ์ดํฐ์์ ๋น๊ต๋ฅผ ํตํด ํด์
๋ชจ๋ธ ๋ฐ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ ํ๋น์ฑ์ ๊ฒ์ฆํ์๋ค.
2. Black Wall ๊ตฌ์ฑ
ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ๋ ์ด ํ๋ ๋ฐฉ์์ ๋ฐ๋ผ ํํํ, ์ง๊ณต๊ดํ ๋ฑ ์ฌ๋ฌ ํํ๋ก ๋ถ๋ฅ๋ ์ ์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ทธ์ค ๊ฐ์ฅ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ํํํ ํ์์ด
์ง์ด๊ธฐ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์งํํ์๋ค. Fig. 1์์ ๋ณด๋ฏ์ด, ํํํ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ๋ ์ค์น ์์น์ ๋ฐ๋ผ ์ฅ์๊ฑฐ์นํ, ์ธํผ๊ฑฐ์นํ, ์ธํผ๋ถ์ฐฉํ, ์ธํผ์ผ์ฒดํ, ์ง๋ฉด์ค์นํ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅ๋ ์ ์๋ค. ์ด ์ค ์ฅ์๊ฑฐ์นํ,
์ธํผ๊ฑฐ์นํ, ์ง๋ฉด์ค์นํ์ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ์ ๊ฑด๋ฌผ์ ์ฅ์, ์ธํผ, ์ง๋ฉด ๊ฐ์ ์ผ์ ํ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋๊ณ ์ค์น๋๋ ํ์์ผ๋ก, ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ง์ด๊ธฐ์ ์ ๋ฉด๊ณผ ํ๋ฉด์ด
๋ชจ๋ ์ธ๊ธฐ์ ์ ํ๊ฒ ๋์ด ์ โคํ๋ฉด์ ํตํด ์ด ์์ค์ด ๋ฐ์ํ๋ค. ๋ฐ๋ฉด, ๊ฑด๋ฌผ ์ธ๋ฒฝ์ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ๋ฅผ ๋ถ์ฐฉํ๋ ์ธํผ๋ถ์ฐฉํ๊ณผ ์ธ๋ฒฝ ์์ฒด๋ฅผ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ๋ก
๊ตฌ์ฑํ๋ ์ธํผ์ผ์ฒดํ์ ํ๋ฉด์ด ์ค๋ด์ ์ ํด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์ธ๊ธฐ๋ก์ ์ด ์์ค์ ์ ๋ฉด์ ํตํด์๋ง ๋ฐ์ํ๋ฉฐ, ํ๋ฉด์ ์ด ์์ค์ ์ค๋ด ์ธก์ผ๋ก ์ ๋ฌ๋๋ค. ์ด๋ฌํ
ํน์ฑ์ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ์ ์ ์ฒด์ ์ธ ์ด ์์ค์ ์ค์ด๋ ๋ฐ ์ ๋ฆฌํ๋ฉฐ,(4, 5) ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ๊ฐ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋จ์ด์ฌ ์ญํ ์ ํ์ฌ ๊ฑด๋ฌผ์ ์ธํผ ๋ถํ๋ฅผ ๊ฐ์์ํค๋ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค.(5)
Fig. 1 Diagram for classification of solar thermal collectors based on installation
location. (a) rooftop mounted, (b) wall mounted, (c) wall attatched, (d) wall embeded,
(e) ground mounted
์ฆ, ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ๋ฅผ ๊ฑด๋ฌผ์ ์
๋ฉด์ ์ค์นํ์ฌ ์ง์ด ๋ฉด์ ์ ํ๋ณดํ๋ ๊ฒ์ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ์ ์ด ์์ค์ ์ค์ฌ ์ด ํ๋ ํจ์จ์ ๋์ผ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค.
์ด๋ ์์ ์ ์๋ GLST์ ์ธํ ๋ฐ ํํ ๋ฌธ์ ๋ก ์ธํ ์ฌ์ฉ ๊ธฐํผ ํ์์ ๊ทน๋ณตํ๊ธฐ ์ํด UGST ์ ํ ์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ด ํ๋ ํจ์จ ๊ฐ์๋ฅผ ๋ณด์ํ
์ ์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ด๊ธฐ ํฌ์๋น์ฉ์ด ์ ๊ณ ๊ธฐ์กด ๊ฑด๋ฌผ์ ์ถ๊ฐ ์ค์น๊ฐ ์ฉ์ดํ ์ธํผ๋ถ์ฐฉํ UGST๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํํ์๋ค. ์ฐ์ UGST์ ๋ฎ์ ์ด ํ๋
ํจ์จ์ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๋ค์ํ ์ ํ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๊ณ ์ฐฐํ์๋ค. ์ง์ด๊ธฐ์ ์ โคํ๋ฉด ๋ง๊ฐ ์ฌ๋ฃ์ ํก์์จ ๋ฐ ๋จ์ด์ฑ๋ฅ ํฅ์ ๋ฑ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํตํ ์ด ์์ค ๊ฐ์, ํก์ํ์์
ํ๋ํ ์ด์๋์ง๋ฅผ ์ด๋งค๋ก ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ ๋ฌํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฑ์ด ์ฐ๊ตฌ๋์ด์๋ค.(2, 3) ๊ทธ์ค Neikerk์ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์๋ ๋ฐฐ๊ด ์๋ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐฐ๊ด ๊ฐ๊ฒฉ ๋ฐ ๊ด๊ฒฝ ์ถ์๊ฐ ํก์ํ์์ ํก์ํ ์ด์ ์ด๋งค๋ก ์ ๋ฌํ๋ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ ์ ๋ฆฌํ๋ค๋
์ (2)์ ์ฐธ๊ณ ํ์ฌ, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ชจ์ธ์ ๊ด์ ์ ์ฉํ ์ธํผ๋ถ์ฐฉํ ๋น์ ๋ฆฌ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ(BW)๋ฅผ ์ ์ํ์๋ค. ์ ๋ฝ์์๋ ๋ชจ์ธ์ ๊ด์ ์ ์ฉํ ์ธํผ๋ถ์ฐฉํ ์ฝํฌ๋ฆฌํธ
ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ(์ฝํฌ๋ฆฌํธ ํ์
BW)์ ์ ์ฉํ ์์์ ์ฌ๋ก๊ฐ ์๋ค.
์์ ์์ ํ ๋ด์ฉ์ ๋ฐํ์ผ๋ก, BW๋ Fig. 2์ ๊ฐ์ด ์ธ ๊ฐ์ง ์ฃผ์ ๊ตฌ์ฑ ์์๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค. ์ต์ธ๊ฐ์ ์์นํ ์ธ๋ถ ๊ฐํ์ ํ์๊ด์ ํก์ํ์ฌ ์ด๋ก ์ ํํ๋ ์ญํ ์ ํ๋ฉฐ, ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ์ ํก์ํ
์ญํ ์ ์ํํ๋ค. ๊ทธ ๋ค์ ๋ชจ์ธ์ ๊ด ๋งคํธ๊ฐ ๋ถ์ฐฉ๋์ด ํก์๋ ์ด์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ด๋งค๋ก ์ ๋ฌํ๋ ์ญํ ์ ์ํํ๋ค. ๋ชจ์ธ์ ๊ด์ ๊ทธ ๊ตฌ์กฐ์ ์ด์ ๋ฌ ํจ์จ์ด ๋์,
ํก์๋ ์ด์ ๋น ๋ฅด๊ณ ๊ท ์ผํ๊ฒ ์ด๋งค๋ก ์ ๋ฌํ ์ ์๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ๋จ์ด์ฌ๋ ์ค๋ด๋ก์ ์ด ์์ค์ ์ต์ํํ์ฌ, ์ง์ด๋ ์ด์ด ๊ฐ๋ฅํ ํ ๋ง์ด ๋ชจ์ธ์ ๊ด์ ํตํด
์ด๋งค๋ก ์ ๋ฌ๋๋๋ก ํ๋ค.
Fig. 2 Configuration of Black Wall.
3. ํด์ ๋ชจ๋ธ ์๋ฆฝ ๋ฐ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ ๊ฐ๋ฐ
BW์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ถ์ ๋ฐ ๊ฒ์ฆํ๊ธฐ ์ํด ํด์ ๋ชจ๋ธ์ ์๋ฆฝํ์๋ค. ๊ธฐ์กด์ ๋๋ฆฌ ์ฌ์ฉ๋๋ ์๋์ง ํด์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ธ Energy Plus์ TRNSYS๋ ์ฅ์ํ
ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ์ฒ๋ผ ์ โคํ๋ฉด์ด ๋ชจ๋ ์ธ๊ธฐ์ ์ ํด ์์ด, ์ด ์์ค์ด ์ธ๊ธฐ๋ก๋ง ๋ฐ์ํ๋ ์ํฉ์ ๋ชจ์ฌํ๋ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ ์ ๊ณตํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ๋ชจ๋ธ์
ํ๋ฉด์ด ๊ฑด๋ฌผ ์ธํผ์ ์ ํ๋ ์ธํผ๋ถ์ฐฉํ ์์คํ
์ ์ด ์ ๋ฌ ํน์ฑ์ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๋ฉฐ, ์ด ์์ค์ด ์ค๋ด๋ก ์ ๋ฌ๋๋ ์ํฉ์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ BW ์์คํ
์
ํด์์ ์ ํฉํ์ง ์๋ค. ์ด ๊ฒฝ์ฐ BW์ ํตํด ์์ฐ ๊ฐ๋ฅํ ์จ์์ ์จ๋ ๋ฐ ์ด์๋์ง๋ฅผ ์ ํํ ํ๋จํ ์ ์์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ BW์ด ๋ถ์ฐฉ๋ ๋ฒฝ์ฒด๋ฅผ ํฌํจํ๋
๋์ ๊ณต๊ฐ์ ๋ถ์ ์์๋ ์ค์ ์ ๋ค๋ฅด๊ฒ ๋ถ์ ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์กด์ฌํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ํํ ์ฑ๋ฅ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด์๋ BW ์์คํ
์ ๊ณ ์ ํ ์ด ์ ๋ฌ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ๋ฐ์ํ
ํด์ ๋ฐ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ด ํ์ํ๋ค. ์ด์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ BW ์์คํ
์ ๋ณด๋ค ์ ํํ๊ฒ ํด์ํ๊ธฐ ์ํด ๊ธฐ์กด ํด์ ๋ชจ๋ธ์ BW์ ๋ง๊ฒ ํด์ ์์ ๋์ถํ์ฌ
์๋ฆฝํ๊ณ , ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค.
3.1 ํด์ ์ ๋์ถ์ ํตํ ๋ชจ๋ธ ์๋ฆฝ
๊ธฐ์กด์ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ ํด์ ๋ชจ๋ธ์ ์ง์ด๊ธฐ ์ โคํ๋ฉด์์ ๋ชจ๋ ์ธ๊ธฐ๋ฅผ ํตํ ์ด ์์ค์ ๊ฐ์ ํ๊ณ ์์ผ๋, BW์์๋ ํ๋ฉด ์ด ์์ค์ด ์ค๋ด์ ์ฐ๊ฒฐ๋ ๋ฒฝ์ฒด๋ฅผ
ํตํด ๋ฐ์ํ๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ, ๊ธฐ์กด ํด์๋ชจ๋ธ์ ๋ณํํ์ฌ ํ๋ฉด ์ด ์์ค์ด ์ค๋ด๋ก ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ ๋ฐ์ํ์ฌ Fig. 3 (b)์ ๊ฐ์ด RC ๋คํธ์ํฌ๋ฅผ ์๋ก ๊ตฌ์ฑํ๊ณ ๋ด์ธก ๊ฒฝ๊ณ ์กฐ๊ฑด์ ์ค์ธ๊ฐ ์๋ ์ค๋ด๋ก ๋ณ๊ฒฝํ์ฌ ์ ์ํ ํํ์ ๋ง๊ฒ ์ด ํ๋๋์ ์ฐ์ถํ ์ ์๋๋ก ํ์๋ค. ๋ชจ์ธ์ ๊ด์ผ๋ก์
์ด์ ๋ฌ์ ๊ธฐ์กด ๋ฐ๋ฅ๋ณต์ฌ๋๋ฐฉ ํด์์์ ๋ฐฐ๊ด ์ฃผ๋ณ ๋ ์ด์ด์ ์ ์ฌํ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ํ ๋ฐฉ๋ฒ(fin method) ๋ชจ๋ธ์ ์ ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ ์ต์ข
์ ์ผ๋ก ๋ชจ์ธ์ ๊ด์ผ๋ก ํก์๋
์ด๋์ ์ ๋๊ณผ ์จ๋์ ๊ด๊ณ์์ผ๋ก ํํํ์ฌ ์ถ๊ตฌ ์จ๋๋ฅผ ์ฐ์ถํ์๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์ Duffie์ ์์ (5)์ ์ ์๋ ์ฅ์๊ฑฐ์นํ GLST ํด์๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์์ โค๋ณด์ํ์ฌ ์ ์ฉํ์๋ค.
Fig. 3 (a) Black Wall layer construction installed at wall of test cell (b) RC network
of Black Wall.
3.1.1 ์ดํํ ๋ฐฉ์ ์
BW์ RC ๋คํธ์ํฌ๋ Fig. 3๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ฒฝ๋ฉด์ ๋ถ์ฐฉ๋ ํํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ตฌ์ฑ๋๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ํตํด ์(1)๊ณผ ๊ฐ์ ์ดํํ ๋ฐฉ์ ์์ ์๋ฆฝํ ์ ์๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ฅ์๊ฑฐ์นํ GLST๊ฐ ์ โคํ ํ๋ฉด ๋ชจ๋์์ ์ธ๋ถ ํ๊ฒฝ์ผ๋ก ์ด ์์ค์ด ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๋์กฐ์ ์ผ๋ก,
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ BW์ ์์ ์ธ๊ธํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๋ฒฝ๋ฉด์ ๋ถ์ฐฉ๋์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํ๋ฉด์ผ๋ก์ ์ด ์์ค ๋์์ ์ค์ธ๊ฐ ์๋ ์ค๋ด๋ก ์ ํํจ์ผ๋ก์จ ์ด ์์ค์ ๊ฐ์์์ผฐ๋ค.
3.1.2 ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํ ์ด์ ๋ฌ๋ชจ๋ธ
Fig. 4 (a)์์ ํ์ธํ ์ ์๋ฏ์ด, ํก์ํ์์ ํก์๋ ํ์๋ณต์ฌ์ด๊ณผ ์ธ๊ธฐ์ ์ด์๋์ง๋ ๊ฐ๊ฐ์ ๋ชจ์ธ์ ๊ด์ผ๋ก ์ ๋ฌ๋๋ค. Duffie์ ์์ ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ์ด ๊ณผ์ ์ ํ
๋ฐฉ๋ฒ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํด์ํ๋ค. ํด๋น ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ํก์ํ ๋จ์ ๋ถํผ์์์ ์ดํํ ๋ฐฉ์ ์์ ์๋ฆฝํ๋ฉด, ๋ชจ์ธ์ ๊ด ์๋จ(์ธ๊ธฐ ์ธก)์์์ ์ ๋, ํ๋จ(์ค๋ด
์ธก)์์์ ์ ๋, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ ์ธ์ ํ ๋จ์ ๋ถํผ๋ก์ ์ ๋ ์ด ์ ๋ฌ๋ ์ดํฉ์ด 0์ด ๋๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ์์ผ๋ก ํํํ๋ฉด ์(2)์ ๊ฐ์ด ํํ ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ์ด ์ดํํ ๋ฐฉ์ ์์ ํด์ํจ์ผ๋ก์จ, ํก์ํ๊ณผ ๋ชจ์ธ์ ๊ด์ด ๋ง๋๋ ์ ํฉ ๋ถ์์์ ๋ชจ์ธ์ ๊ด ๊ด ๋ด๋ถ ์ ์ฒด๋ก ์ ๋ฌ๋๋ ์ ํจ ์๋์ง($Q_{u}$)๋ฅผ
์(3)๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ณ์ฐํ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ D๋ ๊ด ์ธ๊ฒฝ, W๋ ๊ด ๊ฐ๊ฒฉ, F๋ ํ ํจ์จ์ ์๋ฏธํ๋ค.
Fig. 4 Diagram of (a) fin method model and (b) heat balance equation for fluid unit
volume.
3.1.3 BW ์ถ์์จ๋
์์ ๊ณ์ฐ๋ ์ ํจ ์๋์ง($Q_{u}$)๋ ํ์ดํ ๋ด๋ถ๋ฅผ ์ํํ๋ ์ด๋งค๋ก ์ ๋ฌ๋๋ฉฐ, ์ด ๊ณผ์ ์ ๋ํ ์ดํํ ๋ฐฉ์ ์์ ๋ค์์ ์(4)์ ๊ฐ์ด ์์ ๋ ์ ์๋ค. ์ต์ข
์ ์ผ๋ก, BW์ ์ํด ์์ฑ๋ ์จ์์ ์ถ๊ตฌ ์จ๋($T_{fo}$)๋ ์๋ ์ดํํ ๋ฐฉ์ ์์ ํตํด ๊ฒฐ์ ๋๋ค.
3.2 ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ ๊ฐ๋ฐ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ์ํํ๊ธฐ ์ํด ์์ ์ ์ํ ํด์ ๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก TRNSYS18 ํด์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค. TRNSYS18์๋
์ธํผ๋ถ์ฐฉํ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ๋ฅผ ๋ชจ์ฌํ๋ Type์ด ์กด์ฌํ์ง ์์ผ๋ฏ๋ก, ๊ธฐ์กด์ ์ฅ์๊ฑฐ์นํ ๋น์ ๋ฆฌ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ ์์คํ
์ ๋ชจ์ฌํ๋ Type559๋ฅผ ์์ ํ์๋ค.
Type559์์๋ ์ง์ด๊ธฐ ํ๋ฉด์ผ๋ก์ ์ด ์์ค์ด ๋จ์ด์ฌ๋ฅผ ํตํด ์ค์ธ๋ก ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ ๋์ด ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ชจ์ธ์ ๊ด์ ์ ์ฉํ ์ธํผ๋ถ์ฐฉํ
๋น์ ๋ฆฌ ํ์์ด ์ง์ด๊ธฐ(BW) ์์คํ
์ ํน์ฑ์ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํด, ์์ ์ค๋ช
ํ ํด์๋ชจ๋ธ๊ณผ ๊ฐ์ด ํ๋ฉด์ ์ด ์์ค์ด ์ค์ธ๊ฐ ์๋ ํ๋ฉด ๋จ์ด์ฌ์ ๋ถ์ฐฉ๋ ์ธํผ๋ฅผ
ํตํด ์ค๋ด๋ก ์ ๋ฌ๋๋ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ดํํ๋ฐฉ์ ์ ๋ฐ ๊ฒฝ๊ณ ์กฐ๊ฑด์ ๋ณด์ํ์๋ค. ๋ํ, ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋ฐฐ๊ด์ด ์๋ ๋ชจ์ธ์ ๊ด ํํ์ ๋ฐฐ๊ด์ ์ฌ์ฉํ๋ ์๋ก์ด ์์คํ
์
ํน์ฑ์ ์ ํํ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํด ์ฃผ์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ ๋ฐ ์
๋ ฅ๊ฐ์ ์์ ํจ์ผ๋ก์จ, BW ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ด ์ค์ ์กฐ๊ฑด์ ๋ณด๋ค ์ ํํ๊ฒ ์ฌํํ ์ ์๋๋ก ๊ฐ์ ํ์๋ค.
4. ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ ๊ฒ์ฆ
4.1 ๊ฒ์ฆ ๋ด์ฉ ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ
BW์ ์ํ์ฒด๋ ์์ 2์ฅ ๋ฐ Fig. 2์์ ์ ์ํ ๊ตฌ์ฑ์ ๋ง์กฑ์ํค๊ธฐ ์ํด ์ฒ ํ, ๋ชจ์ธ์ ๊ด, ๋จ์ด์ฌ์ 3๊ฐ ์ธต์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ์ฒ ํ๊ณผ ๋ชจ์ธ์ ๊ด์ ์ ์ฐฉ์ ์ํด ๋ถ์งํฌ๋ฅผ ํ์ฉํ๊ณ , ๊ทธ ์ดํ ๋ท๊ณต๊ฐ์
๋จ์ด์ฌ๋ก ์ฑ์ Fig. 5์ ๊ฐ์ด ์ ์ํ์๋ค. ๊ฐ ๊ตฌ์ฑ ์ฌ๋ฃ ์ฌ์ด์ ๋นํ์ด ์๋๋ก ๋ฐ์ฐฉํ์ฌ ๋ถ์ฐฉํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ชจ์ธ์ ๊ด๊ณผ ์ฐ๊ฒฐ๋๋ ๋ฐฐ๊ด์ BW์ ํ์ชฝ ๋ฉด์ผ๋ก ๋์ฌ ์ ์๋๋ก ๋ฐฐ์นํ์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ค์ ์ ์๋ BW์ ๊ตฌ์ฑ ์์ฌ ํฌ๊ธฐ ๋ฐ ์ด์ ์ฑ๋ฅ์ ์๋ Table 1์์ ํ์ธ ๊ฐ๋ฅํ๋ฉฐ, ๊ทธ์ค ๋ชจ์ธ์ ๊ด ๋งคํธ์ ํฌ๊ธฐ ๋ฐ ๊ธฐํ ์ ๋ณด๋ Table 2์์ ํ์ธ ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ํ์ฅ ์ค์ธก ์คํ์ ์ ์๊ณผ ๊ฐ์ด ํ
์คํธ์
๋ฒฝ์ ์์ฒด ์ ์๋ BW๋ฅผ ์ค์นํจ์ผ๋ก์จ ์ํํ์๋ค. ํด์ ๋ชจ๋ธ์ ๊ฒ์ฆํ๊ธฐ ์ํด, ์์กฐ์์์
๋ฌผ์ด BW์ ๋ณ๋์ ์ ์ด ์์ด ์ง์์ ์ผ๋ก ๊ณต๊ธ๋์์ผ๋ฉฐ, ์
๊ตฌโค์ถ๊ตฌ ์จ๋, ์ ๋ ๋ฐ ํ
์คํธ์
๋ด์ธก ์จ๋๊ฐ ์ธก์ ๋์๋ค. ๋ํ ์์ ์ธ๊ธํ์๋ฏ ๋ฐ์ดํฐ ๋ถ์
๋ฐ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์์์ ์ด์ฉ์ ์ํด ์ธ๊ธฐ์จ, ์์ง์ผ์ฌ๋, ํ์๊ณผ ๊ฐ์ ์ธ๋ถ ํ๊ฒฝ ์กฐ๊ฑด์ ์ธก์ ํ์๊ณ , BW๊ฐ ๋ถ์ฐฉ๋ ์ค ๋ด๋ถ ์จ๋ ๋ํ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์์์
์
๋ ฅ๊ฐ์ผ๋ก์จ ํ์ํ๊ธฐ์ ํจ๊ป ์ธก์ ํ์๋ค.
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ๊ทธ์ค 5~6์์ ๊ฑธ์น ์ธก์ ๊ธฐ๊ฐ์ ๋ฐ์ดํฐ ์ค ๋ง์ ๋ ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ ๋ฆฌํ์ฌ ๋ถ์์ ์ด์ฉํ์๋ค. ์ ๋ฆฌ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ ์์ ๊ฐ๋ฐํ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์
๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ์ดํฐ์์ ๋น๊ต ๋ฐ ์ ๊ทํ๋ ํ๊ท ์ ๊ณฑ๊ทผ ์ค์ฐจ(normalized root mean square error, ์ดํ nRMSE) ๋ถ์์ ์ํํจ์ผ๋ก์จ
์ํ์ ๋ชจ๋ธ ๋ฐ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ ํ๋น์ฑ ๋ฐ ์ ํ๋๋ฅผ ํ๊ฐํ์๋ค. nRMSE๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ฒ์๊ฐ ๋๊ฑฐ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ํ๊ท ๊ฐ์ด ๋ฐ์ดํฐ ๋ถํฌ๋ฅผ ๋ํํ์ง ๋ชปํ๋
๊ฒฝ์ฐ ์ ํ๋ ๋ถ์์ ์ด์ฉ๋๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ฉฐ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๋ถ์ํ๋ BW์ ์ด ํ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ ๊ฐ ์ ํ๋ ๋ถ์์ ์ ํฉํ๋ค. ์ด๋ ์๋ ์(5)์ ๊ฐ์ด ๊ณ์ฐํ ์ ์๋ค.(6) ์ผ์ฌ๋ ๋ฐ ํ์์ด์์คํ
์ ๊ดํ ์ ํ์ฐ๊ตฌ๋ค(7)์ ์ฐธ๊ณ ํ์์ ๋, nRMSE๊ฐ 0.2 ์ดํ์ด๋ฉด ์ ๊ตํ ๋ชจ๋ธ๋ก ํ๊ฐํ ์ ์๋ค.
Fig. 5 Black Wall system production and installation at experimental chamber.
Table 1 Size information for Black Wall
Classification
|
Unit
|
Value
|
Classification
|
Value
|
Value
|
Length of Black Wall
|
mm
|
1000
|
Insulation Thickness
|
mm
|
40
|
Width of Black Wall
|
mm
|
1500
|
Heat transfer coefficient of insulation
|
W/mK
|
0.34
|
Absorber Thickness
|
mm
|
3
|
Wall Thickness
|
mm
|
200
|
Absorber Absorptance
|
-
|
0.75
|
Heat transfer coefficient of Wall
|
W/m2K
|
0.17
|
The number of Black Wall
|
EA
|
2
|
Specific heat of heat transfer medium
|
J/gK
|
3.4
|
Table 2 Size information for capillary mat
Classification
|
Unit
|
Value
|
Classification
|
Unit
|
Value
|
Length of Capillary mat
|
mm
|
800
|
Capillary Tube Outer Diameter
|
mm
|
3.95
|
Length of Capillary mat
|
mm
|
1300
|
Capillary Tube Inner Diameter
|
mm
|
3.4
|
The number of Capillary Mat for each Black Wall
|
EA
|
1
|
Capillary Tube Thickness
|
mm
|
0.55
|
The number of Capillary Tube for each Capillary Mat
|
EA
|
75
|
Length between Capillary Tube
|
mm
|
6.8
|
4.2 ๋น๊ต ๊ฒ์ฆ ๊ฒฐ๊ณผ
์ค์ธก ๋ฐ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ฐ์ดํฐ ๊ฐ ๋น๊ต๋ ์๋ Table 3์์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ํ๊ฐ๋ ์ธก์ ๋ ๊ธฐ์๋ฐ์ดํฐ ์ค ์ธ๊ธฐ์จ์ด ์๋์ ์ผ๋ก ๋ฎ๊ณ ์ผ์ฌ๊ฐ ๊ฐํ ๋ , ์ธ๊ธฐ์จ์ด ๋์ง๋ง ์ผ์ฌ๊ฐ ๋ณดํต์ธ ๋ , ์ธ๊ธฐ์จ์ ๋์ง๋ง
์ผ์ฌ๋ ๋ฐ ํ์์ ์๋์ ์ผ๋ก ์ ์ ๋ ๋ฑ ์ธ๊ธฐ์จ, ํ์, ์ผ์ฌ๋์ ๋ฒ์๊ฐ ๋ค๋ฅธ ๋ ๋ค์ ์ ์ ํ์ฌ ์งํ๋์๋ค. BW์ ์ด ํ๋๋ ๊ทธ๋ํ๋ฅผ ๋ณด๋ฉด ํด๋น ๊ธฐ๊ฐ์
์ธ๊ธฐ์จ, ํ์, ์ผ์ฌ๋๊ณผ ๋น๊ตํ์ ๋ ๊ทธ ํจํด์ด ์ ์ฌํจ์ ํ์ธํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ํ ์ธก์ ๊ฐ๊ณผ ๊ฑฐ์ ์ ์ฌํ ํจํด์ ๋ณด์์ ํ์ธํ ์
์๋ค.
์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ์ ์ ํ๋๋ฅผ nRMSE ๋ถ์์ ํตํด ๋ณด๋ค ์ ๋ฐํ ๊ณ์ฐํ๋ฉด, Table 4์ ๋ํ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ฐ ๋์๊ธฐ๊ฐ ๋์์ ๋ฐ์ดํฐ์์ ๋น๊ต์์ nRMSE๊ฐ์ 0.1~0.2๋ด์ ์ํ๋ ๊ฐ์ ๋ณด์ด๋ฉฐ, ์ ์ฒด ๋ฐ์ดํฐ ๊ฐ์ ๋์์ผ๋ก ๋ถ์
์ nRMSE๊ฐ์ 0.11๋ก ์ฐ์ถ๋๋ค. ์ค์ฐจ๋ ์ฃผ๋ก ์ผ์ฌ๊ฐ ์ ๊ณ ํ์์ด ๋์ ์๊ฐ๋์ ํฌ๊ฒ ๋ฐ์ํ์๋ค. ์ด๋ ์ค์ ํ๊ฒฝ๊ณผ ์ธก์ ๊ฐ ๊ฐ ์ค์ฐจ ๋ฐ ํ์์
๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๋ ์ธ์ธก ํ๋ฉด ๋๋ฅ ์ด์ ๋ฌ ๊ณ์ ์ฐ์ถ์ ๋ถํ์ค์ฑ ๋ฑ์์ ๊ธฐ์ธํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. nRMSE๊ฐ์ ๊ณ ๋ คํ์ ๋, ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ ๊ตํ ๋ชจ๋ธ๋ก ํ๊ฐ๋๋
๊ฐ์ด๋ฉฐ, ํด์ ๋ฐ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ด ํ์ฅ ์กฐ๊ฑด์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ๊ณ ์์ด ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ํ์ฉํ๊ธฐ์ ์ ํฉํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
Table 3 Measured and simulated gained energy based on weather data of each date
Table 4 RMSE and nRMSE analysis
Date
|
RMSE
|
nRMSE
|
23.05.10โ05.14
|
38.28
|
0.16
|
23.05.31โ06.02
|
41.41
|
0.12
|
23.06.02โ06.05
|
34.06
|
0.19
|
23.06.08โ06.11
|
39.20
|
0.23
|
Total
|
39.80
|
0.11
|
4.3 ์ด์ ์ฑ๋ฅ ํ๊ฐ
์ค์ธก ๋ฐ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐ๋ผ BW์ ๋๋ฌํ๋ ์์ง๋ฉด์ผ์ฌ๋๊ณผ ์ด๋ก ์ธํด BW์์ ํ๋ํ๋ ์ด๋์ ํน์ ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ํตํด BW์ ์ด ํ๋ ํจ์จ์
์ฐ์ถํ ์ ์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ 5~6์ ์ค ์ ํํ์ฌ ์ฌ์ฉํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ณ์ฐ ์ BW์ ์ต๋ ์ด ํ๋๋์ ์ฝ 12,270 Wh/m2 ์ ํ์ด๋ฉฐ, ์ฝ 30,273 Wh/m2์ ์์ง๋ฉด์ผ์ฌ๋์ ๊ณ ๋ ค์ ํ๊ท ์ ์ผ๋ก ์ด ํ๋ ํจ์จ์ด ์ฝ 40%์ ์๋ ดํจ์ ํ์ธํ ์ ์์๋ค.
์ด๋งค์จ๋์ ์ธ๊ธฐ์จ ๋ฑ ์ธก์ ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ์ด ํ๋ ํจ์จ์๋ ๋ค์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ง๋ง, ์ฅ์ ๊ฑฐ์นํ GLST์ UGST์ ์ด ํ๋ ํจ์จ์ ๊ฐ๊ฐ ํ๊ท ์ ์ผ๋ก 50%์
30%(3) ์์ค์ผ๋ก ๋ํ๋๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ค์ํ ์ธก์ ์กฐ๊ฑด ํ์์ ๊ฐ ์ธก์ ์กฐ๊ฑด์ ๋ํ ์ด ํ๋ ํจ์จ์ ์ฐ์ถํ์ง ์์ ์ ํํ ๋น๊ต๋ฅผ ์ํด์๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ
์ํ๋์ด์ผ ํ์ง๋ง, ๊ธฐ์กด ์์คํ
๋ค์ ์ฑ๋ฅ์ ๊ฐ์ํ ๋, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ฐ๋ฐ๋ BW ์์คํ
์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ UGST์ ๋นํด ์ด ํ๋ ํจ์จ์ด ์ฆ๊ฐํ์์์ ํ์ธํ
์ ์์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ BW ์์คํ
์ด ์ด์ ์ฑ๋ฅ ๋ฟ๋ง์ด ์๋ ๊ธฐ์กด GLST๊ฐ ๊ฐ์ง ์ธํ ๋ฐ ํํ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํจ์ผ๋ก์จ ์ ๋ณด๊ธ ๋ฐ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ ์ ํ
๋์์ด ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค.
5. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์๋์ง ์ ์ฝ์ ์ํ ์ฌ์ ๊ฐ๋ฅํ ์ด์์ผ๋ก ๋ชจ์ธ์ ๊ด์ ์ ์ฉํ ์ธํผ๋ถ์ฐฉํ ๋น์ ๋ฆฌ ํ์์ด ์ง์ด ์์คํ
(BW)์ ์ฑ๋ฅ์ ์ ํํ๊ฒ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐ ์ค์ ์
๋๊ณ , ์ด๋ฅผ ์ํด ํด์ ์ ๋์ถ์ ํตํ ํด์ ๋ชจ๋ธ์ ์๋ฆฝํ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ๋ฐํ๋ ๋ฐ ์ฃผ๋ ฅํ์๋ค. ๊ธฐ์กด ํด์ ๋ชจ๋ธ๋ค์ด ์ธํผ๋ถ์ฐฉํ ์์คํ
์ ์ด ์ ๋ฌ
ํน์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๋ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ณ ์, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ BW ์์คํ
์ ํน์ฑ์ ๋ฐ์ํ ์๋ก์ด ํด์ ์๊ณผ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ ์ ์ํ์๋ค. ๋ชจ๋ธ์
์ ํ์ฑ์ ๊ฒ์ฆํ๊ธฐ ์ํด, ํ์ฅ์ ์ค์น๋ BW ์์คํ
์ ์ธ๋ถ ์กฐ๊ฑด๊ณผ ์ด ํ๋๋์ ์ธก์ ํ ํ, ์ด๋ฅผ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ตํ์ฌ nRMSE ๋ถ์์ ์ํํ์๋ค.
์ฃผ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
(1) ์ง์ด๋ฉด์ ํ๋ณด ๋ฐ ์ธํ, ํํ ๋ฌธ์ ๊ทน๋ณต์ ์ํด ์ธํผ๋ถ์ฐฉํ UGST๋ฅผ ํ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ, UGST์ ๋ฎ์ ์ด ํ๋ ํจ์จ์ ๊ทน๋ณตํ๊ธฐ ์ํด, ๋ชจ์ธ์ ๊ด์
์ ์ฉํ์ฌ ์ด์ ๋ฌ ํจ์จ์ ํฅ์ํ BW ์์คํ
์ ์ ์ํ์๋ค.
(2) RC ๋คํธ์ํฌ ๋ฐ ํ ๋ฐฉ๋ฒ(Fin method) ํด์์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ BW์ ์ํ์ ๋ชจ๋ธ์ ์ค์ ์ ์ ์ฌํ๋ค. ์ค์ธก๊ฐ๊ณผ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ nRMSE
๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ธ๊ธฐ ์ํฅ์ด ํฐ ๋ ์ 0.23, ์ธ๊ธฐ ์ํฅ์ด ์ ์ ๋ ์ 0.12 ์ ๋์ด๋, ๋์ ๊ธฐ๊ฐ ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก nRMSE ๊ฐ์ด ์ฝ 0.11์์ ๊ฐ์ํ
๋, ์ ๋ขฐ์ฑ ์๋ ํด์๋ชจ๋ธ์ด๋ผ๊ณ ํ๋จํ ์ ์๋ค.
(3) ์ค์ธก์ด ์ํ๋ 5~6์ ๋ฐ์ดํฐ์ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, BW๋ ์์ง๋ฉด์ผ์ฌ๋ ๋๋น ์ฝ 40% ์ ๋์ ์ด ํ๋ ํจ์จ์ ์ง๋๋ฉฐ, ์ด๋
์ ์๋ BW์ ์ด๊ธฐ ํฌ์๋น์ฉ์ ๋นํด ๋์ ํจ์จ๋ก ๋ถ์๋๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ BW ์์คํ
์ ๊ตฌ์กฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ํด์ ์ ๋์ถ์ ํตํด ํด์ ๋ชจ๋ธ์ ์๋ฆฝํ๊ณ , ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ๋ฐ ๋ฐ ๊ฒ์ฆํ์๋ค. ๊ฐ๋ฐ๋
์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ ํ์ฉํ์ฌ BW์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ค์ํ ํ๊ฒฝ ์กฐ๊ฑด์ ๋ํด ๋ถ์ํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋๋๋ค. ๋ํ ๊ฒ์ฆ๋ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๋ชจ๋ธ์ ํ์ฉํ์ฌ ๋ค์ํ
ํ๊ฒฝ ์กฐ๊ฑด๊ณผ ๊ฑด๋ฌผ ๋๋๋ฐฉ ์์คํ
์ ํ์ ๋ง์ถฐ BW์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ค๊ณํ๊ณ ์ ์ดํ๋ ๋ฐ ํ์ฉํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋๋๋ค.
ํ ๊ธฐ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ณผํ๊ธฐ์ ์ ๋ณดํต์ ๋ถ์ ์ฌ์์ผ๋ก ํ๊ตญ์ฐ๊ตฌ์ฌ๋จ(2021R1A2C101441514)์ ์ง์์ผ๋ก ์ํ๋ ์ฐ๊ตฌ์. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ (์ฃผ)์ ์ฑ์ปจํธ๋กค์์
์ ๊ณตํ ์คํ ์ค๋น ์ง์์ผ๋ก ์ํ๋ ์ฐ๊ตฌ์.
References
Tripanagnostopoulos, Y., Souliotis, M., and Nousia, T. H., 2000, Solar Collectors
with Colored Absorbers, Solar Energy Vol. 68, No. 4, pp. 343-356.
van Niekerk, W. M. K. and Scheffler, T. B., 1993, Measured Performance of a solar
Water Heater with a parallel tube Polymer Absorber, Solar Energy Vol. 51, No. 5, pp.
339-347.
Duffie, J. A. and Beckman, W. A., 2013, Solar Engineering of Thermal Processes, WILEY.
Frattolillo, A., Canale, L., Ficco, G., Mastino, C. C., and DellโIsola, M., 2020,
Potential for Building Faรงade-Integrated Solar Thermal Collectors in a Highly Urbanized
Context, Energies, Vol. 13.
Beccali, M., Leone, G., Caputo, P., and Ferrari, S., 2016, Building Integrated Solar
Thermal Design: Assessment of Performances of a Low-cost Solar wall in a Typical Italian
Building, Energy Procedia, Vol. 91, pp. 916-925.
Hyndman, R. J. and Athanasopoulos, G., 2018, Forecasting: principles and practice,
OTexts.
Tadj, M., Benmouiza, K., Cheknane, A., and Silvestre, S., 2014, Improving the performance
of PV systems by faults detection using GISTEL approach, Energy Conversion and Management,
Vol. 80, pp. 298-304.