๊น์ ์น
(Yu Seung Gim)
โ 1
๋ฅํ๊ท
(Hyung Kyou Ryu)
2
์ต์นํ
(Seung Hyuck Choi)
3
-
๋ํ๊ธฐ๊ณ์ค๋น์ฐ์
์ฐ๊ตฌ์ ์ฐ๊ตฌ์
(
Research Associate, Korea Research Institute of Mechanical Facilities Indus, Seoul,
06068, Korea
)
-
๋ํ๊ธฐ๊ณ์ค๋น์ฐ์
์ฐ๊ตฌ์ ์ฐ๊ตฌ์์
(
Associate Research Fellow, Korea Research Institute of Mechanical Facilities Indus,
Seoul, 06068, Korea
)
-
๋ํ๊ธฐ๊ณ์ค๋น์ฐ์
์ฐ๊ตฌ์ ์ ์์ฐ๊ตฌ์
(
Senior Research Fellow, Korea Research Institute of Mechanical Facilities Indus, Seoul,
06068, Korea
)
Copyright ยฉ 2016, Society of Air-Conditioning and Refrigeration Engineers of Korea
Key words
Geothermal energy(์ง์ด์๋์ง), Open data(๊ณต๊ณต๋ฐ์ดํฐ), Information service system(์ ๋ณด์ ๊ณต์์คํ
), Environmental impact assessment(ํ๊ฒฝ์ํฅํ๊ฐ)
๊ธฐํธ์ค๋ช
$H_{peak}$ ๏ผ
์ต๋๋๋ฐฉ์๊ฐ [hour]
$\max H$ ๏ผ
์ต๋๋๋ฐฉ๋ถํ [kW]
$\max C$ ๏ผ
์ต๋๋๋ฐฉ๋ถํ [kW]
1. ์ ๋ก
์ต๊ทผ ๊ตญ๊ฐ์ ์ฑ
๋ํฅ์ด ์ ์์ฅโค์ ์ฐ์
์ ์ง์ค๋๋ฉด์ 4์ฐจ ์ฐ์
ํ๋ช
๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ฐ์
์ ๋ํ ์ ํญ์ ์ธ ์ง์์ด ์ด์ด์ง๊ณ ์๋ค. ์ ์ฌ์์๋์ง ๋ํ ์๋์ง์ ์ฐ์
์
๋ฒ์ฃผ์ ๋ค์ด๊ฐ๋ฉด์ ์ฃผ๋ชฉ ๋ฐ๋ ์ ์ฐ์
์ค ํ๋๋ก ๋ ์ค๋ฅด๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์ ์ฌ์์๋์ง์ฐ์
์ R & D ์ง์์ด ์ฆ๊ฐํ๊ธฐ ์ ๋ถํฐ ์ด๋ฏธ ์ ์ฌ์์๋์ง ์๋ฌดํ, ์ฌ์์๋์ง
3020๊ณํ ๋ฑ์ด ์ํ๋๊ณ ์์ ์ ๋๋ก ์ค์ํ ์ฐ์
์ผ๋ก ์ง์ ๋์ด ๊ด๋ จ ์ ์ฑ
์ด ์ํ๋๊ณ ์๋ ์ํฉ์ด๋ค. ์ด์ฒ๋ผ ์ ์ฌ์
์๋์ง์ ๋ํ ์ง์์ด ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์ ์ฑ
์ด ๊พธ์คํ ์งํ๋จ์ ๋ฐ๋ผ ์์ผ๋ก๋ ์ ์ฌ์์๋์ง ์์๊ฐ ๋น ๋ฅด๊ฒ ์ฆ๊ฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ค.
ํ์ง๋ง ํ์ฌ ์ ์ฌ์์๋์ง์ ๋ณด๊ธ ํ์ฑํ์ ๋์์ด ๋ ์ ์๋ ๊ธฐ์ ๊ณผ ์๋น์ค๋ ์ํํ๊ฒ ์ ๊ณต๋๊ณ ์์ง ์์ ๊ฒ์ด ํ์ค์ด๋ค. ์ต๊ทผ๊น์ง ๊ฐ๊ด๋ฐ๋ ์ ์ฌ์์๋์ง์ธ
ํ์๊ด์๋์ง๋ฅผ ์ ์ธํ๋ฉด ์ ์ฉํ๊ฒ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ ์ ์ฌ์์๋์ง ๋ณด๊ธ ๊ธฐ์ ์ ์ ํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ํฉ์ด๋ฉฐ, ๋ณด๊ธ๊ธฐ์ ์๋น์ค๊ฐ ์ ๊ณต๋์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ฌ์์๋์ง
์ค๋น ์ ์ฉ์ ํจ์ฉ์ฑ์ ํ์ธํด๋ณด๊ธฐ ์ํด ์ผ๋ฐ์ธ๊ณผ ์ฌ์
์๊ฐ ๊ธฐ์
์ด๋ ์ ๋ถ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฐพ๋ ๊ฒ๋ถํฐ ์ ์ ํ ์ค๊ณ์ ๊ณ์ฐ์ ํตํด ์ ์ฌ์์๋์ง์ ์ ์ฉ ํ๋น์ฑ์
ํ์ธํ๋ ๊ณผ์ ๊น์ง ์ง์ ์ค์ํด์ผํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๋ฌธ๊ธฐ์ ๊ณผ ์ ๋ฌธ์ง์์ด ํ์ํ ๊ณผ์ ์ ์ผ๋ฐ์ธ์ ์ ๊ทผ์ฑ์ ๋จ์ด๋จ๋ฆฌ๊ณ ์ฌ์
์์ ๋
ธ๋๋ ฅ ๋นํจ์จ์ ๋ฐ์์ํจ๋ค.
์ด๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด ์น์ง๋๋ฅผ ์ฐ๋ํ ์ ์ฌ์์๋์ง ๊ฒฝ์ ์ฑ ๊ณ์ฐ ๋ฑ์ ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ์ฌ ์ ๋ฌธ๊ธฐ์ ๊ณผ ์ง์์ ๋ํ ์ฅ๋ฒฝ์ ์ ๊ฑฐํ๊ณ ์ ์ฌ์์๋์ง ๋ณด๊ธ์ ๊ธฐ์ฌํ๋
๊ธฐ์ ์ด ๋ค์ ์ ๊ณต๋๊ณ ์๋ค. ํ์ง๋ง ํ์ฌ ์ด์ ๊ฐ์ ์๋น์ค๋ ์ค์น๊ฐ ๊ฐํธํ ํ์๊ด์๋์ง ์ฐ์
์๋ง ์ง์ค๋์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ค๋ฅธ ์ข
๋ฅ์ ์ ์ฌ์์๋์ง์ ๋ํ
๋ณด๊ธ ํ์ฐ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์ํ ์์ ์ด๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ตญ๋ด ์ ์ฌ์์๋์ง ์ค ์ค๋น ์ค์น ๋ฉด์ ๋๋น ๋์ ์๋์ง ์ ๊ฐ์ ์คํํ ์ ์๋ ์ง์ด์๋์ง ์ค๋น์ ๋ณด๊ธ ํ์ฑํ๋ฅผ ์ํ ์ง์ด์๋์ง
์์คํ
์ค์น ๊ฐ๋ฅ์ฑ ์ปจ์คํ
์๋น์ค ๊ฐ๋ฐ์ ์งํํ๊ณ ์ถํ ๋ฐฉํฅ์ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ์ ๋ํ ๋
ผ์๋ฅผ ์งํํ์๋ค. ํ์ฌ ๊ตญ๋ด์ ์ ๊ณต๋๊ณ ์๋ ์ ์ฌ์์๋์ง ์๋น์ค๋ฅผ
๋น๊ตํ์ฌ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ฐ๋ฐํ๋ ์๋น์ค์ ๋ฐ์ ๋ฐฉํฅ์ ์ค์ ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ฌ์ฉํ ๋ฐ์ดํฐ๋ ์ ๊ทผ๊ณผ ์ฌ์ฉ์ ์ ํ์ด ์๋ ๊ณต๊ณต ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ฐ์ดํฐ ์ ๋ขฐ์ฑ๊น์ง
๊ณ ๋ คํ์๋ค. ๋ํ ๊ณผ๋์ค๊ณ์ ๋ฌธ์ ์ ์ด ์๋ ์ต๋๋ถํ๋ง์ ํ์ฉํ ๋ถํ๊ณ์ฐ์์ ๋คํญํจ์์ ๊ธฐ์จ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ์ฉํ ๊ณ์ฐ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ์ฌ ์ ์ ์ค๊ณ๋ฅผ ํ ์ ์๋๋ก
๊ฐ์ ํ์๋ค.
2. ์ง์ด์๋์ง์ ๋ํ ๊ณ ์ฐฐ ๋ฐ ์ ํ์ฐ๊ตฌ ๋ถ์
2.1 ์ ์ฌ์์๋์ง ๊ด๋ จ ๊ตญ๊ฐ ์ ์ฑ
๋ํฅ
์ง๋ 2019๋
1์ ๊ณผํ๊ธฐ์ ์ ๋ณดํต์ ๋ถ๊ฐ ๊ฐ์ตํ โ2019๋
์ ๋ถR & D์ฌ์
๋ถ์ฒํฉ๋์ค๋ช
ํโ์์๋ 2019๋
๋ ์ ๋ถ R & D ํฌ์๋ฐฉํฅ์ ๋ํ ๋ฐํ๋ฅผ
์งํํ์๋ค.(1) ํด๋น ๋ฐํ์์๋ ์ฐฝ์์ ์ธ ์ฐ๊ตฌํ๊ฒฝ ์กฐ์ฑ, ์ถ์ ์ง ํฅ์, ํ์ ์ฑ์ฅ ๊ฐ์ํ์ 3๋ ๋ถ์ผ๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก 10๋ ์ค์ ํฌ์๋ฐฉํฅ์ผ๋ก R & D ์์ฐ์ ์ฃผ์ํน์ง์
์ค๋ช
ํ์๋ค. ์ด ์ค์์ ํ์ ์ฑ์ฅ ๊ฐ์ํ์๋ 4์ฐจ ์ฐ์
ํ๋ช
๋์ R & D ํฌ์๋ฅผ ๊ฐํํ์ฌ ์ ์์ฅโค์ ์ฐ์
R & D๋ฅผ ํตํด ์ฑ์ฅ์์ง์ ์ฌ์ ํ ํ์ฌ
๊ฒฝ์๋ ฅ์ ๋์ด๊ณ ๊ด๋ จ ์ผ์๋ฆฌ๋ฅผ ์ฐฝ์ถํ๋ ์ํ๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๋ด์ฉ์ ์ค์ ํฌ์๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ์ ์ํ์๋ค.
์ด๋ฒ ์ค๋ช
ํ์์ ์ ์ ํ ์ฃผ์ ์ ์์ฅโค์ ์ฐ์
์๋ ์๋์ง ์ ์ฐ์
์ ํฌํจ๋์ด์์ผ๋ฉฐ, ์๋์ง ์ฐ์
์ ๋ํ ๊ตญ๊ฐ R & D ํฌ์๊ธ์ก์ด 2018๋
4,475์ต
์์์ 2019๋
5,162์ต ์์ผ๋ก ์ง์์์ค์ด 15.6% ์์นํ์๊ณ , ์ ์์ฅ์ ์ฐฝ์ถํ๊ณ ์ฌ์
ํ๋ก ์ฐ๊ณ ๊ฐ๋ฅํ ์ฐจ์ธ๋ ์ ์ฌ์์๋์ง ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ ๋ชฉํ๋ก
ํ๊ณ ์๋ค. ํนํ ์ด๋ฒ ์ ๋ถ์ 2019๋
์ ์ฌ์์๋์ง R & D์ ๋ํ ์ง์๊ฐํ ์ ์ฑ
์ ๊ธฐ์กด ์ ์ฌ์์๋์ง ์ ์ฑ
๊ณผ ๋ง๋ฌผ๋ ค ๊ธฐ์ ๋ฐ์ ๊ณผ ์์์ฆ๊ฐ๋ฅผ ๋ํ๋ผ
๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ค. 2017๋
์ฐ์
ํต์์์๋ถ์์ ๋ฐํํ โ์ฌ์์๋์ง 3020 ์ดํ๊ณํโ์์๋ ์ ์ฒด ๋ฐ์ ๋ ์ค์์ 7%์ ๋น์ค์ ์ฐจ์งํ๊ณ ์๋ ์ ์ฌ์์๋์ง๋ฅผ
2030๋
๊น์ง 20%๋ก ๋น์ค์ ๋๋ฆด ๊ฒ์ด๋ผ๋ ๊ณํ์ ๋ฐํํ์๋ค.(2) ๋ํ โ์ 8์ฐจ ์ ๋ ฅ์๊ธ๊ธฐ๋ณธ๊ณํโ์ ํตํด ์์ ๊ณผ ์ํ์ ํตํ ์๋์ง ์๊ธ์ ๋จ๊ณ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ถํ๊ณ ์ฌ์์๋์ง์ LNG์ ๋น์ค์ ํ๋ํ์ฌ ๊ตญ๋ด ์ ๋ ฅ๋ ์ค์์
์ฌ์์๋์ง์ ์ค์๋๊ฐ ๋์์ง ๊ฒ์์ ํ์ธํ ์ ์์๋ค.(3) ์ค์ ๋ก ํ์ฌ ๊ณต๊ณต๊ฑด์ถ๋ฌผ์ ํํด โ์ ยท์ฌ์์๋์ง ์ค์น์๋ฌดํ์ ๋โ๊ฐ ์ค์๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ๊ณต๊ธ์๋ฌด๋น์จ, ๋์, ์กฐ๊ฑด์ด ๋ณ๊ฒฝ ๋๋ฉด์ ์ ์ฌ์์๋์ง๋ฅผ ์ค์ง์ ์ผ๋ก
์ ์ฉํ๋ ๊ฑด์ถ๋ฌผ์ด ๊ณ์ ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์๋ ์ถ์ธ๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค.(4) ํนํ 1์ฐจ ์๋์ง ๊ธฐ์ค ์๋ณ ์ ์ฌ์์๋์ง์ ๋น์ค ๋ชฉํ๋ฅผ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ํ๋ธ โ์ 4์ฐจ ์ โง์ฌ์์๋์ง ๊ธฐ๋ณธ๊ณํโ์์๋ 2012๋
๊ธฐ์ค 1์ฐจ ์๋์ง ์ค
๋น์ค์ด 0.7%์ธ ์ง์ด์๋์ง๋ฅผ 2035๋
๊น์ง ์ฐํ๊ท 18%์ ์ฆ๊ฐ์จ๋ก ์ก์ฑ์์ผ 8๊ฐ์ง์ ์ โง์ฌ์์๋์ง ์ค 8.5%๋ก ๋น์ค์ ๋์ผ ๊ณํ์ ๋ฐํ๋ค.(5) ์ด์ฒ๋ผ ๊ตญ๊ฐ์์ ์ ์ํ๋ ์ โง์ฌ์์๋์ง ๊ณํ์ ๋น์ค์ด ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ์ง์ด์๋์ง์ ๋ณด๊ธ๊ณผ ํ์ฐ ๋ํ ๋น ๋ฅธ ํญ์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ค.
2.2 ์ ์ฌ์์๋์ง ์๋น์ค ์ฌ๋ก์ ๋น๊ต
์ ์ฌ์์๋์ง์ ๋ํ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ด์ฌ์ด ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์ค์์ฑ ๋ํ ๊พธ์คํ ๋๋๋๋ฉด์ ๋ฏผ๊ดํ ๊ตฌ๋ณ ์์ด ์ ์ฌ์ ์๋์ง ๊ด๋ จ ์๋น์ค์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ค์ ์งํ๋์๋ค.
์ ์ฌ์์๋์ง ๊ด๋ จ ์ ๋ณด ์๋น์ค ์ค ํด์ธ์์๋ ํ๋ ฅ๋ฐ์ ์ค์น๊ฐ๋ฅ์ฑ ํ์ธ์ ์ํ ๋ฐ๋์ง๋๋ฅผ ๊ธฐ์
์์ ์ ์ํ์ฌ ์ ๊ณตํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ๊ตญ๋ด์์๋ ํ๊ตญ์๋์ง๊ธฐ์ ์ฐ๊ตฌ์
์์ ๊ตญ๊ฐ๋ฐ๋์ง๋๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ์ฌ ์ ๊ณตํ๊ณ ์๋ค.(6) ์์ฑ์๋ฃ์ ๋จ์ธต๋ณต์ฌ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ง๋ํ์์ ํ์๊ธฐ์ ์์์ง๋๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ์ฌ ํ์์์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ์ธํ ์ ์์๋ค.(7) ์ด์ฒ๋ผ ๋ค์ํ ์๋น์ค๋ ํธ์์ฑ๊ณผ ์ ๊ทผ์ฑ์ ์ํด ์น๊ธฐ๋ฐ ์ ๋ณด๊ธฐ์ ๊ณผ ์ง๋ฆฌ ์ ๋ณด์ฒด๊ณ(Geographic Information System) ๊ธฐ๋ฐ์ ๊ธฐ์ ์
์ ์ฉํ์ฌ ๊ณต๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ ์ง๋ ํํ๋ก ์๋น์ค๊ฐ ์ ๊ณต๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ๊ตญ๋ด์์๋ ํ๊ตญ์๋์ง๊ธฐ์ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์์์๋์ง ์์์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฉํ ์ ์ฌ์์๋์ง ์์
์ง๋ ์น์๋น์ค๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ์ฌ ์ ๊ณตํ๊ณ ์๋ค.(8) ๋ํ ์์์ง๋์ ๋ง์กฑ๋๋ฅผ ์กฐ์ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ ์์์ง๋ ์น์๋น์ค์ ๋ํ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๋ง์กฑ๋๊ฐ ๋์์ผ๋ฉฐ ํ์ฉ๊ฐ์น ๋ํ ์ ์ฑ
์ , ์ฌ์
์ , ํ์ ์ ์ผ๋ก ๋ชจ๋ ๋์
์์ค์ผ๋ก ํ๊ฐ๋๋ ๋ฑ ์๋น์ค ์ ๊ณต์ ๋ํ ๊ธ์ ์ ์ธ ๋ฐ์์ ํ์ธํ ์ ์์๋ค.(9) ์ค์ง์ ์ผ๋ก ํ๋ ฅ์์์ง๋์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ ์ฃผ์ง์ญ์ ์ ์ฌ์ ๋ ฅ์์ฐ๋์ ๋ถ์ํ๊ณ ํด๋น ํ๋ ฅ๋ฐ์ ๋จ์ง์ ํจ์จ์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ์งํํ๋๋ฐ ์ ๋ณด์ ๊ณต ์๋น์ค๋ฅผ ํ์ฉํ์๋ค.(10)
์ด์ฒ๋ผ ์ ์ฌ์์๋์ง์ ๊ด๋ จ์ด ์๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ์ฉํ ์๋น์ค ๊ฐ๋ฐ๊ณผ ํ์ฉ์ด ๊ตญ๋ด์ธ์์ ๋ค์ ์งํ๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ๋ํ ๊ตญ๋ด์์ ๊ฐ๋ฐํ ์๋น์ค์
์ฐ๊ตฌ๋ ๊ธฐ์์ฒญ์ด๋ ํ๊ตญ์๋์ง๊ธฐ์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฑ ๊ตญ๊ฐ ๊ธฐ๊ด์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ ๊ทน ํ์ฉํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ๊ณผ๊ฑฐ์๋ ๊ตญ๊ฐ๊ธฐ๊ด์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ป๊ฑฐ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ
์ทจ๋ํ๋ ๊ฒ์ด ๋งค์ฐ ์ด๋ ค์ ์ง๋ง, ํ์ฌ๋ ๊ณต๊ฐํ ์ ์๋ ์ ๋ณด๋ โ๊ณต๊ณต๋ฐ์ดํฐโ ํํ๋ก ์ธํฐ๋ท์ผ๋ก ์ฝ๊ฒ ์กฐํ ํ๊ณ ์
์ํ ์ ์๋๋ก ์ ๊ณตํ๊ณ ์๋ค. ๊ณต๊ณต๋ฐ์ดํฐ๋
ํต๊ณ์ ์ธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ์ง๊ณํ์ฌ ์ ๊ณต๋๋ ์๋ฃ๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์๋ ํ์ธํ๊ณ ์ํ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์กฐํํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ๊ตฌ์กฐ๋ก ๋์ด์๊ฑฐ๋ ์ ํ์ ์ธ ์ปดํจํฐ ์์์์๋ ์ด์ด๋ณด๊ธฐ
ํ๋ ๋์ฉ๋์ ํ์ผ๋ก ์ ๊ณต๋๊ณ ์์ง๋ง, ์ฌ์ฉ์ ์ด๋ ค์์ ๊ทน๋ณตํ ์ ์๋ค๋ฉด ์ผ๋ฐ์ธ์ด ์ฝ๊ฒ ์ทจ๋ํ ์ ์๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฉํ ์ ์๊ณ , ์ง์์ ์ธ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ํตํด
์ต์ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฉํ ์ ์๊ณ , ์ผ์ ์์ค ์ด์์ ํ์ง์ ๋ณด์ฅ๋๋ ์ฅ์ ๋ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ผ๋ฐ์ธ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ด๋ จ๋ ์ง์ ์์ด ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ ์๋น์ค๋ฅผ
์ด์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋๋ถ๋ถ ์ด๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ฐ์ดํฐ ๋ฐ ์ ๋ฌธ์ง์์ ํ์ฉํ ์ ํ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฐ์ ์ ์ฌ์์๋์ง ์๋น์ค๋ฅผ ๋ถ์ ํ์ฌ, ํ์ฌ ์๋น์ค๋๊ณ
์๋ ์ง์ด์๋์ง ๊ด๋ จ ์น์๋น์ค๋ฅผ ์กฐ์ฌํ์ฌ ์ด๋ค ์์ค์ ์๋น์ค๋ฅผ ์ฌ์ฉ์๊ฐ ๊ฒฝํํ ์ ์๋์ง ํ์ธํด๋ณด์๋ค.
Table 1์ ๊ตญ๋ด์์ ์ ๊ณต๋๊ณ ์๋ ์ง์ด์๋์ง ๊ด๋ จ ์๋น์ค์ธ ํ๊ตญ์๋์ง๊ณต๋จ ์ ์ฌ์์๋์ง์ผํฐ์ ์ ์ฌ์ ์๋์ง ๊ฒฝ์ ์ฑ ๋ถ์ ์๋น์ค์ GIS Application์
์๋์ง์์์ง๋์ ์๋น์ค๋ฅผ ๋น๊ตํ ํ์ด๋ค. ํ์ธ๊ฒฐ๊ณผ ์ ์ฌ์ ์๋์ง ๊ฒฝ์ ์ฑ ๋ถ์ ์๋น์ค๋ ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ ์ค์นํ์ฌ ์ป์ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ๋ํ ๋ถ์์๋
๊ฐ์ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ ์ ํํ ์ ์๋ ์ ๋ณด๊ฐ ๊ฑด๋ฌผ์ ๋ฉด์ , ๋๋ฐฉ์์คํ
์ ์ข
๋ฅ๋ง ๊ฐ๋ฅํ์ฌ ๋งค์ฐ ๊ธฐ์ด์ ์ธ ์ง์ด ์๋์ง ์ค๋น ๊ณ์ฐ์ด ๊ฐ๋ฅํ ์์คํ
์ผ๋ก ํ์ธ๋์๋ค.
๊ทธ ์ธ์ ์
๋ ฅํ ์ ์๋ ์ ๋ณด๋ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ง์ญ์ ์ธ ํน์ฑ์ ๋ฐ์ํ ์๋ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ธ๋์๋ค. ์๋์ง์์์ง๋ ์๋น์ค๋ ๊ทธ์ ๋นํด ํน์ ์์น์์
์ง์ด ์๋์ง์ ๊ด๋ จ๋ ํน์ฑ์ ๋ณด๋ฅผ ์ง๋๋ฅผ ํตํด ์กฐํํด๋ณผ ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ธ๋์๋ค. ํ์ง๋ง ์ ๋ณด ํ์ธ ์ด์ธ์ ์ง์ด์๋์ง ์ค๋น ์ค์น์ ๊ดํ ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ณ
์์ง ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ธ๋์๋ค.
Table 1. Comparison of services related to solar and geothermal energy
Evaluation
Standard
|
New & Renewable Energy
Economy Analysis Service
|
Energy resource map
|
Geothermal Energy
|
Solar Energy
|
Geothermal Energy
|
Solar Energy
|
Apply Location Information
|
X
|
O
|
O
|
O
|
Renewable energy Calculation
|
O
|
O
|
X
|
O
|
Environmental Information confirmation
|
X
|
O
|
O
|
O
|
Detail Setting of Renewable energy System
|
X
|
O
|
X
|
X
|
์ด์ ๋นํด ์ ์ฌ์์๋์ง์ผํฐ์ GIS Application์ ํ์๊ด์๋์ง ์๋น์ค๋ ์์น ์ ๋ณด์ ํ์๊ด ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฉ ํ์ฌ ๊ธฐ์ด ์ค๊ณ ๋จ๊ณ์์ ํ์๊ด ์ค๋น
์ค์น์ ๋ํ ๋ค์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ธกํด ๋ณผ ์ ์๋ ์์คํ
์ ์ ๊ณตํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ธ๋์๋ค. ํนํ ์ง์ด์๋์ง ๊ด๋ จ ์๋น์ค์์๋ ์๋ ๊ธฐ๋ฅ์ธ ํ์๊ด์๋์ง
์ค๋น์ ๋ํ ์ธ๋ถ ์ค์ ์ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ธฐ์ด์ค๊ณ ๋จ๊ณ์์ ๋ค์ํ ์ค์น ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ์ธํด๋ณผ ์ ์์๋ค.
2.3 ์ฐ๊ตฌ๋ชฉํ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ ์ฌ์์๋์ง ์์ญ์ ์ ํ์ฐ๊ตฌ์ ์ ๊ณต ์ค์ธ ์๋น์ค๋ฅผ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ค๋ฅธ ์ ์ฌ์์๋์ง์ ๋นํด ๋น์ฝํ ์ง์ด์๋์ง ๊ด๋ จ ๋ณด๊ธ ๊ธฐ์ ์ ์ถ๊ฐํ๊ณ
๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ค์น ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํ์ธํ ์ ์๋ ์๋น์ค๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ์ค์ ํ์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ฐ๋ฐํ๋ ์๋น์ค๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ์ผ๋ฐ์ธ๊ณผ
์ฌ์
์ ๋ชจ๋ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ง์ด๊ด๋ จ ์ ๋ณด์ ์ค์น ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ์ธํ๋ ๊ฒ์ด ๊ฐ์ฅ ํฐ ๋ชฉ์ ์ด๋ฏ๋ก ์ฃผ์๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ฑด์ถ๋ฌผ๊ณผ ์ง์ด์๋์ง ๊ด๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ
์์งํ๊ณ ์ด๋ฅผ ํ์ฉํ๋ ์๋น์ค๋ฅผ ๊ณํ ๋ฐ ๊ฐ๋ฐํ์์ผ๋ฉฐ, ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ค์น ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํ์ธํ ์ ์๋ ๋ค์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์ ์๋๋ก ๊ฑด๋ฌผ๋ถํ ์์ธก์,
์ง์ด ์๋์ง ์์คํ
์ค์น ๊ธฐ์ค ๋ฑ์ ์ ์ฉํ์ฌ ์ ๋ฆฌ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์๋๋ก ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ํ์๋ค.
3. ์ง์ด์๋์ง ์ ๋ณด์ ๊ณต ์์คํ
๊ฐ๋ฐ
3.1 ์ง์ด์๋์ง ์ฐ๊ด ๋ฐ์ดํฐ ์กฐ์ฌ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๋ชฉํ๋ก ํ๋ ์๋น์ค ์ ๊ณต์ ํ์ํ ๋์ฉ๋๋ฐ์ดํฐ ํ๋ณด๋ฅผ ์ํด ๋ฐ์ดํฐ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ค์ํ์๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ง์ด์๋์ง ์ค๋น๋ฅผ ์ค์นํ๋๋ฐ ์์ด ํ์ํ
์ ๋ณด๋ฅผ ์กฐ์ฌํ์์ผ๋ฉฐ, ํ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ณต๊ณต๋ฐ์ดํฐํฌํธ์ ํฌํจํ์ฌ ๋์ฉ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ณ ์๋ ์จ๋ผ์ธ ์๋น์ค๋ฅผ ํ์ธํ์๋ค.
์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ค์น๋ฅผ ์ํด์๋ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ์ ์ฉ๋ ๊ณ์ฐ์ด ํ์ํ๊ณ , ์ด์ ๋ฐ๋ผ ๊ฑด๋ฌผ์ ์ฐ๊ฐ๋ถํ ๊ณ์ฐ์ด ํ์ํ๋ค. ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ ํน์ฑ์ ํ
๋ฒ ์ค์นํ๋ฉด ์ต์ 10๋
์ด์์์ ์ต๋ 20๋
๊น์ง์ ์ฌ์ฉ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฐ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ฑด๋ฌผ ๋ถํ๋ฅผ ๊ฐ๋นํ๊ธฐ ์ํ ์ ํํ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ์ ์ค๊ณ์ ์ค์์ฑ์ด ๋งค์ฐ ํฌ๋ค๊ณ
ํ ์ ์๋ค.(11) ์ด์ ๋ํ ์ ํ์ฐ๊ตฌ๋ก๋ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ ๊ธธ์ด๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ง์ค์ผ๋ก ํฌ์
๋๋ ๊ฑด๋ฌผ์ ๋จ๊ธฐ, ์ค๊ธฐ, ์ฅ๊ธฐ ๋ถํ๋ฅผ ํ์ฉํ ๊ฐ๋ฐฉํ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ ์ฉ๋ ์ค๊ณ
๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์์๋ ๋จ๊ธฐ, ์ค๊ธฐ, ์ฅ๊ธฐ ๋ถํ๋ ๊ฐ๊ฐ 6์๊ฐ, 1๋ฌ, 10๋
์ ๋ถํ ๊ณ์ฐ์ ์ฐ์ถํ๊ธฐ ์ํด ์ง์ค์ผ๋ก ํฌ์
๋๋ ์๊ฐ๋ณ ๋ถํ์
๊ณ์ฐ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ํ์ํ๋ค.(12)
๋ํ ๊ฐ๋ฐฉํ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ๋ ์งํ์๋ฅผ ์ง์ ์ด๊ตํ ์ ์ฒด๋ก ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํด๋น ์ค๋น๋ฅผ ์ค์นํ๋ ์์น์ ์งํ์ ์ํ๊ฐ ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ ํจ์จ, ์ด์ฉ,
์ ์ง๋ณด์๊น์ง ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ํฐ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ์ฃผ์ ์ธ์๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ค. ๋ํ์ ์ผ๋ก ์งํ์์ ์ฐ์ถ๋, ์์ฐ์์, ์ง์งํน์ฑ, ์งํ์ ์จ๋, ์งํ์ ํ์ง ๋ฑ
์๋ฌธ์ง์งํ์ ์ธ ์กฐ๊ฑด์ ์ํด ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ ์ค์น์ ์ด์ฉ์ด ๊ฐ๋ฅํ์ง ํ์ธํ๋ ๊ณผ์ ์ด ๋ฐ๋์ ํ์ํ๋ค.(13)
ํ์ง๋ง ์ง์ด์๋์ง ์ค์น ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด ๊ฑด๋ฌผ๋ถํ ๊ณ์ฐ๊ณผ ์๋ฌธ์ง์ง์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ธํ๋ ๊ณผ์ ์ ๋์ ๋น์ฉ๊ณผ ๋ง์ ์๊ฐ์ ์์ํ๋ ๊ณผ์ ์ด ํ์ํ๋ค. ๊ฑด๋ฌผ๋ถํ๋ ์ ํํ
๊ณ์ฐ์ ์ํด EnergyPlus, eQUEST, DOE-2 ๋ฑ ๋ณต์กํ ์ค๊ณ๊ณผ์ ์ ์๋ฐํ๋ ๊ฑด๋ฌผ์๋์ง ์๋ฎฌ๋ ์ด์
ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ฌ์ฉํด์ผํ๊ณ , ์๋ฌธ์ง์ง์ ๋ณด๋
์๊ณต ๋ถ์ง์์ ์ง์ ์ฒ๊ณต์ ์ค์ํ์ฌ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๋ํด์ผ ํ๋ค. ํ์ง๋ง ์ปจ์คํ
์์ค์ด๋ ๊ธฐ์ด์ค๊ณ ๋จ๊ณ์์ ์์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ฑด๋ฌผ๋ถํ ๊ณ์ฐ๊ณผ ์๋ฌธ์ง์ง์ ๋ณด ํ์
๋จ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ํ ์ํฌ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํด ๊ณต๊ณต๋ฐ์ดํฐ ํฌํธ ๋ฐ ๊ตญ๊ฐ๊ธฐ๊ด ํํ์ด์ง๋ฅผ ์กฐ์ฌํ์ฌ
ํ์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์กฐ์ฌ ๋ฐ ์ทจ๋ํ์๋ค. Table 2๋ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ์๋น์ค๋ฅผ ๊ตฌํํ๋๋ฐ ์์ด ํ์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ฑด๋ฌผ, ๊ธฐ์, ์๋ฌธ์ง์ง, ์ง์ด์ 4๊ฐ์ ๋ฒ์ฃผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ์ ๋ฆฌํ ํ์ด๋ค. ํด๋น ์ ๋ณด ์ค์์ ๊ฑด๋ฌผ
์ ๋ณด์ ์ฐ๋ฉด์ , ์ธต์์ ๊ธฐ์ ์ ๋ณด์ ๊ธฐ์จ์ ๊ฑด๋ฌผ์ ๋ถํ๋ฅผ ๊ตฌํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์ต์ข
์ ์ผ๋ก ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ ๊ณ์ฐ์ ์ฃผ์ ์ธ์๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ค. ์ดํ ๊ฑด๋ฌผ ์ ๋ณด์
๋์ง๋ฉด์ , ๊ฑด์ถ๋ฉด์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ธฐ์์ ๋ณด์ ์ง๋ฉด์จ๋๋ ์๋ฌธ์ง์ง์ ๋ณด์ ์ง์ด์ ๋ณด์ ํจ๊ป ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ค์น ๊ฐ๋ฅ์ฑ ํ๊ฐ ๋จ๊ณ์์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ค์น ํ๊ฐ๋ฅผ ์ค์ํ๋ค.
Table 2. Main information of geothermal data
Category
|
Institution
|
Detail
|
Building Information
|
National Spatial
Information Portal
|
Site Area
|
Building Area
|
Total Floor Area
|
Floors
|
Weather Information
|
Korea Meteorological
Administration
|
Temperature
|
Ground Temperature
|
Hydrogeology Information
|
National Groundwater
Information Center
|
Groundwater Level
|
Groundwater Temperature
|
Groundwater Quality
|
Geothermal Information
|
Korea Institute of
Energy Research
|
Geothermal Gradient
|
Underground Heat Transfer
|
Rocks
|
Geological Time
|
3.2 ์ง์ด์๋์ง ๋ณด๊ธ ํ์ฑํ๋ฅผ ์ํ ์์คํ
์ ์
๊ธฐ์กด ์ ๊ณต๋๊ณ ์๋ ์๋น์ค์ ๋ํ ๋น๊ต ๋ถ์์ ์ค์ํ์ฌ Fig. 1๊ณผ ๊ฐ์ด 3๋จ๊ณ์ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์น๋ ์ ๋ณด์ ๊ณต ์์คํ
๊ฐ๋ฐ์ ๊ณํํ์๋ค. ๋ณธ ์๋น์ค๋ ์ฌ์ฉ์๊ฐ ์ํ๋ ์ฃผ์๋ฅผ ์ง์ ํ๊ณ , ์ง์ ํ ์์น๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ฑด๋ฌผ, ๊ธฐ์,
์๋ฌธ์ง์ง, ์ง์ด๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์กฐํ ๋ฐ ํ์ฉํ์ฌ ์ง์ด์๋์ง์์คํ
์ ์ค์นํ๊ธฐ์ ์ ์ ํ ์กฐ๊ฑด์ธ์ง ํ๊ฐํ๋ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์น๋ค.
Fig. 1 Geothermal energy system install evaluation service flow chart.
์ฒซ ๋ฒ์งธ ๊ณผ์ ์ธ ์ ๋ณด์
๋ ฅ์ ์ฌ์ฉ์๊ฐ ์์น๋ฅผ ์ง์ ํ ์ ์๋๋ก ์ฃผ์๋ฅผ ์
๋ ฅํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ค์ ํ์๋ค. ์ฌ์ฉ์์ ์ต์ข
์ ์ธ ๋ชฉ์ ์ ์ด๋ค ์์น์ ์๋ ๊ฑด๋ฌผ์
์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ ์ ์ฉํ์ ๋์ ๊ธฐ๋ํจ๊ณผ๋ฅผ ์์ธก ํด๋ณด๋ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ์ฃผ์๋ฅผ ์ฌ์ฉ์ ์
๋ ฅ ์ ๋ณด๋ก ์ค์ ํ์๋ค. ๋ํ ๋ณธ ์์คํ
์ ํ์ฉํ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ ๋ชจ๋
์์น ๊ธฐ๋ฐ์ ์ ๋ณด์ด๋ฏ๋ก ์ฌ์ฉ์๊ฐ ์ฃผ์ ์
๋ ฅ๋ง์ผ๋ก ๋ชจ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ๋ค๋ฅธ ์
๋ ฅ ์ ๋ณด๋ ์ค์ ํ์ง ์์๋ค.
๋ ๋ฒ์งธ ๊ณผ์ ์ธ ์ ๋ณด์กฐํ ๋ฐ ๊ณ์ฐ๊ณผ์ ์ ์
๋ ฅํ ์ฃผ์์ ํด๋นํ๋ ๊ฑด๋ฌผ, ๊ธฐ์, ์๋ฌธ์ง์ง, ์ง์ด๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์กฐํํ๊ณ ๊ฒฐ๊ณผ ์ฐ์ถ์ ์ํด ์ฌ์ฉํ๋ ๊ณผ์ ์ผ๋ก
์ค์ ํ์๋ค. ํนํ ์ด ๊ณผ์ ์์ ๊ฑด๋ฌผ์ ๋ณด์ ๊ธฐ์์ ๋ณด๋ ๊ฑด๋ฌผ๋ถํ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ค์น์ ์์ด์ ๊ธฐ์ด์ค๊ณ ๋จ๊ณ์
์ปจ์คํ
์๋น์ค์ ๊ธฐ์ฌํ ์ ์๋ ๊ฒ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ค์ ํ์์ผ๋ฏ๋ก ๋น ๋ฅด๊ฒ ๊ณ์ฐํ ์ ์๋ ์ต๋๋ถํ๋ฅผ ํ์ฉํ ์ฐ๊ฐ๊ฑด๋ฌผ๋ถํ ์์ธก์์ ์ ์ฉํ์๋ค. ์๋ฌธ์ง์ง๊ณผ
์ง์ด๊ด๋ จ ์ ๋ณด๋ ์ง์ ์ ์ธ ๊ณ์ฐ์๋ ํ์ฉ๋์ง ์์ผ๋ฉฐ ์ฌ์ฉ์๊ฐ ์ง์ ํ ์ง์ญ์ด ์ง์ด์ ์ ์ค์นํ๊ธฐ์ ์ ํฉํ ์ด๋ฌผ์ฑ๊ณผ ์งํ์ ํ์ง์ ๊ฐ์ก๋์ง ํ์ธํ๋ ์ ๋ณด๋ก
์ต์ข
๊ฒฐ๊ณผ ๋จ๊ณ๋ก ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ฐ๋ก ์ ์กํ๋ค.
๋ง์ง๋ง ๊ณผ์ ์ธ ๊ฒฐ๊ณผ์ฐ์ถ ๊ณผ์ ์ ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ค์น ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํ๊ฐํ๋ ๋จ๊ณ๋ก ๊ฑด๋ฌผ๋ถํ ๊ณ์ฐ์ ํตํด ํด๋น ๊ฑด๋ฌผ์ ์ฐ๊ฐ๋ถํ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ ์ ์๋ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ์
์ฉ๋์ ๊ณ์ฐํ๊ณ ์ง์ด๊ด๋ จ ์ ๋ณด๋ฅผ ํตํด ์ค์นํ๊ธฐ์ ์ ํฉํ ์ฅ์์ธ์ง ํ์ ํด์ฃผ๋ ๊ณผ์ ์ด๋ค. ๊ฑด๋ฌผ์ ์ต๋๋ถํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ๋คํญ์์ ํ์ฉํ ์์ธก์์ผ๋ก ์ฐ๊ฐ
๊ฑด๋ฌผ๋ถํ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๊ณ ์ฌ์ฉ์๊ฐ ์ค์ ํ ๊ฑด๋ฌผ์ค์ผ์ฅด, ์ง์ด์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ฐ์ํ์ฌ ์ง์ค์ด ๊ตํ๊ธฐ์ ์ฉ๋์ ์ฐ์ ํ๋ค. ๋ํ ์๋ฌธ์ง์ง ์ ๋ณด๋ฅผ ํตํด ํด๋น ์ง์ญ์ด ์ง์ด์๋์ง
์์คํ
์ ์ค์นํ๊ธฐ์ ์ ์ ํ ๊ณณ์ธ์ง ํ๋จํ ์ ์๋ค.
3.3 ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ค์น ๊ฐ๋ฅ์ฑ ํ๊ฐ ์๋น์ค ๊ฐ๋ฐ ์ธ๋ถ ๋ด์ฉ
Fig. 2๋ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐํ ์์
ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์์ ํ๋ฉด์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆผ์ 1๋ฒ์ ๊ฑด๋ฌผ์ ์ต๋ ๋ถํ์ ์ค์ผ์ฅด์ ์
๋ ฅํ์ฌ ์ฌ์ฉ์๊ฐ ์ํ๋
์ค๊ณ ์กฐ๊ฑด์ ๊ฑด๋ฌผ ์ ๋ณด๋ฅผ ์
๋ ฅํ ์ ์๋ค. ์ด ์ ๋ณด์ ๊ธฐ์์ ๋ณด ์ค ์ง๋ฉด์จ๋์ ์ธ๊ธฐ์จ๋๋ฅผ ์์ธก์์ ์ ์ฉํ์ฌ 1๋ฒ ์ฐ์ธก์ ๊ทธ๋ํ์ ๊ฐ์ด ๊ฑด๋ฌผ์ ์ฐ๊ฐ๋ถํ๋ฅผ
๊ณ์ฐ ํ๋ค. 2๋ฒ์ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ก ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ ์ธ๋ถ์ ๋ณด๋ฅผ ์ค์ ํ์ฌ ์ง์ด์ ์ ๊ธธ์ด, ๊ด๊ฒฝ, ์
๊ตฌ์จ๋ ๋ฑ ์ง์ด์๋์ง ์ค๋น ์ค๊ณ์์
๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ ์ฃผ์ ์ค๊ณ ์ฌํญ์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋๋ก ํ์๋ค. 1๋ฒ๊ณผ 2๋ฒ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํตํด 3๋ฒ์์ ๊ฑด๋ฌผ ๋ถํ๋ฅผ ๋ชจ๋ ์ฒ๋ฆฌํ๊ธฐ ์ํด ํ์ํ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ์
์ฉ๋์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ ์ฉ๋ ๊ณ์ฐ๋ฒ๊ณผ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ณ์ฐ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ์ฉํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ชจ๋ ํ์ธํ ์ ์๋๋ก ์ ์ํ์ฌ ์ ์ ์ค๊ณ๋ฅผ ์ฌ์ฉ์๊ฐ
์ ํํ ์ ์๋๋ก ํ์๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก 4๋ฒ์ ์๋ฌธ์ง์ง๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํด ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ ์ค์นํ๋๋ฐ ์ ์ ํ ์งํ์ ํน์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋์ง ํ์ธํ๋ ๊ธฐ๋ฅ์
๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์๋ค. ํ์ฌ ์ ์ ํ ๊ธฐ์ค์ โ์ โง์ฌ์์๋์ง์ค๋น์ ์ง์โค์ค์นโค๊ด๋ฆฌ์ ๊ดํ ๊ธฐ์คโ์์ ๋ช
์ํ๊ณ ์๋ โ์ง์ด์ด์ฉ๊ฒํ ์โ์ ๊ธฐ์ค์ ๋ฐ๋ผ ๋จน๋ ๋ฌผ
๊ธฐ์ค์ ํตํด ํ์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์๋๋ก ํ์๋ค. ํ์ฌ ์งํ์๋ฅผ ์์ฉ์ผ๋ก ๊ฑด๋ฌผ์ ๊ณต๊ธ ํ๋ฉด ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ์ ์งํ์ ์ฌ์ฉ๊ธฐ์ค ๋ํ ์์ฉ์ผ๋ก ์ค์ ํด์ผํ๋
๊ฐ์ ์ฌํญ์ผ๋ก ์ธํด ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์์ง์ ํ๋จํ ์ ์๋ ์ฃผ์ ์ธ์์ ํจ๊ป ์์ฉ ๊ธฐ์ค๋ ์ ํฉ ํ์ ์ ํ์ธํ ์ ์๋ ์ฃผ์ ์ธ์๋ก ๊ตฌ์ฑํ์ฌ ์ ๊ณตํ๋๋ก
๊ฐ๋ฐ ๊ณํ์ ์งํํ์๋ค. ํ์ง๋ง ํ์ฌ ์งํ์ ์์ง์ ๋ชจ๋ ์ง์ญ์์ ์ธก์ ํ๊ณ ์ ๊ณตํ์ง๋ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ด์ธก ๊ฐ์ด ์กด์ฌํ์ง ์๋ ์ง์ญ์ ์ฃผ๋ณ์ ๊ฐ๊น์ด ๊ด์ธก์ ๋ณด๋ฅผ
์ฐธ๊ณ ํ์ฌ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐ ๋ฐฉํฅ์ ๊ณํ ํ์๋ค.
Fig. 2 Detail functions of geothermal energy system install evaluation service.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ์ ์ฉํ ์ธ๋ถ ๊ธฐ์ ์ค์์ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ ์ฉ๋ ๊ณ์ฐ ๋ฐฉ์์ ์ต๋๋ถํ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ์ฐ๊ฐ๊ฑด๋ฌผ๋ถํ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ์ฌ ์ฐ์ถํ๋ ๋ฐฉ์์ ์ ์ฉํ์๋ค. ๊ธฐ์ด์ค๊ณ์์๋
์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ณต์กฐ์์คํ
์ ์ค์น๋ถํ๋ฅผ ์ต๋๋ถํ๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ณ์ฐํ๋ค. ๊ตญ๋ด์์๋ ๋ํ์ ์ผ๋ก KSC 9306์ โ์ผ๋ฐ์ฃผํ ๋ฐ ์ฌ๋ฌด์ค์ ๋๋ฐฉโค๋๋ฐฉ๋ถํ ๊ฐ์ด๊ณ์ฐ
๋ฐฉ๋ฒโ, ํ๊ตญ์ง์ญ๋๋ฐฉ๊ณต์ฌ์ โ์ด์ฌ์ฉ์์ค๊ธฐ์คโ๊ณผ ๊ฐ์ ๋จ์๋ฉด์ ๋น ๋๋๋ฐฉ ๋ถํ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฉํ์ฌ ์ค๊ณ๋ฅผ ์งํ ํ๊ณ ์๋ค. ๋ํ ํด๋น ๊ธฐ์ค์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ
๊ฐ์ ํ๋ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง์ ๋ฐ๋ผ ๊ธฐ์กด ๊ธฐ์ค๋ณด๋ค ๋จ์ด์ด ๊ฐํ๋ ๋ฒฝ์ฒด๋ ์ง์ญ๋ณ ์ฐจ์ด์ ์ ๋ฐ์ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ๋ค์ํ ์ค๊ณ ์ํ๋ฅผ ๋ฐ์ํ ์ต๋๋ถํ๋ฅผ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ์ ์ฉ ํ ์ ์๋ค.(14)
์ต๋๋ถํ ์ ์ ์ดํ์ ํ์ํ ๋จ๊ณ๋ ์ฐ๊ฐ๊ฑด๋ฌผ๋ถํ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๋ ๊ณผ์ ์ผ๋ก, ์ ํํ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ ์ฉ๋ ๊ณ์ฐ์ ์ํด์๋ ์ผ๋ณ, ์๋ณ, ์ฐ๋ณ ๊ฑด๋ฌผ๋ถํ์ ๋์ ์ด๋ถํ๊ณ์ฐ์ด
ํ์ํ๋ค. ํ์ง๋ง ๊ธฐ์ด์ค๊ณ ๋จ๊ณ์์๋ ๋์ ์ด๋ถํ ๊ณ์ฐ ๊ณผ์ ์ ์ํํ๋ ค๋ฉด ์๋ฎฌ๋ ์ด์
ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ํ์ฉํด์ผํ๊ณ , ์ด๋ ๋ง์ ์๊ฐ์ , ๊ฒฝ์ ์ ์์์ด ํ์ํ๊ธฐ
๋๋ฌธ์ ๋งค๋ฒ ๊ณ์ฐ์ ์ํํ๊ธฐ์๋ ์ด๋ ค์์ด ๋ฐ๋ฅธ๋ค. ํ์ง๋ง ์ด๋ฐ ์ด๋ ค์์ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด ๋์ ์ด๋ถํ๊ณ์ฐ์ ๊ทผ์ฌ์น๋ก ์์ธกํ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ด ์ฐ๊ตฌ๋์๋ค.
ํนํ ๊ตญ๋ด์ ๊ธฐ์จ์ ์ต๋๋๋ฐฉ๋ถํ์ ์ต๋๋๋ฐฉ๋ถํ๊ฐ ํ ๋ฒ์ฉ ์กด์ฌํ๋ ๊ฒ์ ์ฐฉ์ํ์ฌ ์ด ๋ ์ ์ ์๋ ๋ถํ์ ๋ณํ๋ฅผ ๋คํญํจ์์ ํํ๋ก ๋ํ๋ธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ณธ
์ฐ๊ตฌ์ ์ ์ฉ ํ์๋ค.(15) ์(1)์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ์ ์ฉํ ๊ณต์์ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ํํ๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ต๋๋๋ฐฉ์๊ฐ์ ์ ์ฉํ์ฌ ์(2)์ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค.
์ดํ ์(2)์ ๊ฐ์ฅ ์์ ๊ฐ์ ์ต๋๋๋ฐฉ๋ถํ๋ก ๋ง์ถ๊ธฐ ์ํด y์ ํธ์ ์(3) ๋งํผ ์ด๋์ํค๊ณ , ์ด๋ฏธ ์๊ณ ์๋ ์ต๋๋๋๋ฐฉ ๋ถํ์ ์ฐจ์ด์ ๋คํญํจ์์ ์ต๋๊ฐ์ ๋น์จ์ ์(4)์ ๊ฐ์ ํํ๋ก ์(2)์ ์ ์ฉํ์ฌ ์(5)์ ๊ฐ์ ํํ์ ์ต๋๋๋๋ฐฉ๋ถํ๋ฅผ ์ ์ฉํ ์์ธก์์ ์ ์ํ ์ ์๋ค. ๋ํ 1๋
๋์์ ๊ธฐ์์๋ฃ๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์ธ๊ธฐ๋ถํ๋ฅผ ์์ธก์์ ์ ์ฉํ๊ณ ๊ฑด๋ฌผ์ ์ค์ผ์ฅด์
๊ฐ ์๊ฐ๋ง๋ค ์งํญ๋น์จ๋ก ์ ์ฉํ์ฌ 1์๊ฐ๋ง๋ค ๋ฐ์ํ๋ ๋ถํ๋ณ๋์ ๊ทผ์ฌ ํ์ฌ ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค.
Table 3์ Fig. 2์ 3๋ฒ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ์กด ๋ฐฉ์๊ณผ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ๋ ๋ฐฉ์์ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ ์ฉ๋ ๊ณ์ฐ๋ฒ์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์๋๋ก ์์์ ๊ธฐ์ค์์ ์ฃผ์
์ธ์๋ฅผ ๋ณ๊ฒฝํ์ฌ ๊ณ์ฐํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋น๊ตํ์ฌ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค. ํ์ ๋ํ๋ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๊ธฐ์กด ์ต๋๋ถํ๋ง์ ์ ์ฉํ ๊ณ์ฐ๋ณด๋ค
์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ ์ฉ๋์ ์ ๊ฒ ์ฐ์ถํ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๋คํญํจ์๋ฅผ ํ์ฉํ ๋น๊ต์ ์ ํํ ๊ณ์ฐ์์ ํตํด ์ต๋๋ถํ๋ง์ ํ์ฉํ ๊ณผ๋์ค๊ณ ๋ณด๋ค ์ ์
์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ ์ฉ๋์ ๊ณ์ฐํ๋ ๊ฒ์ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค. ๋ํ ์ต๋๋ถํ๊ฐ ๋ณ๊ฒฝ๋ Case 1์ ์ ์ธํ ๋๋จธ์ง ๊ฒฝ์ฐ์์ ๊ธฐ์กด์ ์ต๋๋ถํ๋ง์ ์ฌ์ฉํ ๊ณ์ฐ๋ฒ์
์ค์น ๊ตฌ์ญ์ ํ๊ฒฝ๋ณ์์ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ ์ฃผ์ ์์์ ๋ณ๊ฒฝ์ด ์๋๋ผ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ณํ์ง ์์ง๋ง ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณ๊ฒฝ์ฌํญ์ ๊ณ์ฐ์ ๋ฐ์ํ์ฌ ๊ธฐ์กด ๋ฐฉ์๊ณผ
๋ค๋ฅธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค.
Table 3. Comparison of simple calculation method and improved calculation method according
to main factors change
Group of Factors
|
Main Factors
|
Default
|
Case 1
|
Case 2
|
Case 3
|
Group 1
Building Load
|
Cooling Peak Load
|
13050.93
|
11000
|
Default
|
Default
|
Heating Peak Load
|
6556.62
|
7300
|
Group 2
Environmental
Impact
|
Ground Thermal Conductivity
|
3.5
|
Default
|
2.5
|
Ground Temperature
|
15
|
12
|
Thermal Diffusivity
|
0.068
|
0.07
|
Convection Heat Transfer Coefficient
|
1700
|
1500
|
Group 3
Geothermal
System
|
Hole Radius
|
100
|
Default
|
200
|
HP Max Entrance Temp.
|
35
|
36
|
Hole Total Length
|
520
|
500
|
Hole Pipe Length(Top)
|
5
|
5
|
Hole Pipe Length(bottom)
|
28
|
28
|
Result(Total number of boreholes)
|
Default
|
Case 1
|
Case 2
|
Case 3
|
Using only peak load
|
160
|
136
|
160
|
160
|
Using improved calculation method
|
125.3
|
104.1
|
155.6
|
144.2
|
Fig. 3์ ์ธ๊ทผ์ง์ญ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฉํ๋ ์์๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค. ์ง๋์ ๋ํ๋ธ ์ง์ญ์ ๋ถ์ฐ ์ค๊ตฌ ์ง์ญ์ผ๋ก 1๋ฒ๋ถํฐ 4๋ฒ์ ํ์๋ ์ง์ญ์์๋ ์งํ์ ์์ง์ ๋ณด๋ฅผ
์ ๊ณตํ๊ณ ์์ผ๋, ์ฌ์ฉ์๊ฐ Target์ผ๋ก ํ์๋ ์ง์ญ๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ด์ธก์ ์ด ์๋ ์ง์ญ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ธํ๊ณ ์ถ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ํํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ Target ์ง์ ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ์ํ์ ์์ธก์ง์ญ์ ์ค์ ํ๊ณ ์ผ์ ๊ฐ์์ ๊ด์ธก์ ์ด ์์ธก์ง์ญ ์์ ๋ค์ด์ค๋ฉด ํด๋น ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ธ์์ผ ์ฃผ๋ ๋ฐฉ์์
์ ์ํ์ฌ ํ๊ฒฝ์ํฅํ๊ฐ๋ฅผ ์งํํ ์ ์๋ ๋ฐฉ์์ ์ ์ํ์๋ค. Table 4๋ Fig. 3์ ํ์๋ 1๋ฒ๋ถํฐ 4๋ฒ๊น์ง ์ง์ญ์ ์์ฉ๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ์งํ์ ์์ง ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ฝํ์ฌ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. ์์ธก๋ฐ๊ฒฝ ์์ ๋ค์ด๊ฐ ์๋ ์ ๋ณด์์ ์งํ์ ์์ง์ ๋ชจ๋
์ ํฉํ์ ์ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์์ผ๋, ์์ฉ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋น๊ต์ ๊ฐ๊น์ด ๊ฑฐ๋ฆฌ์ ์๋ 1๋ฒ๊ณผ 2๋ฒ ์ง์ญ์์๋ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ์ด์ฒ๋ผ
์ธ์ ์ง์ญ์ ์ ๋ณด์์๋ ์งํ์ ํ์ง์ ๋ํ ์ ๋ณด๊ฐ ๋์ผํ์ง ์์ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฌ์ฉ์์๊ฒ ์์ธก ๋ฐ๊ฒฝ์ ๋ค์ด์ค๋ ๊ด์ธก์ ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ชจ๋ ์ ๊ณตํ์ฌ ์ธ๊ทผ
์ง์ญ์ ์งํ์ ํน์ฑ์ ํ์ธํ ์ ์๋๋ก ์ ๊ณตํ๋ ๋ฐฉ์์ ์ ์ ํ์์ผ๋ฉฐ, 1๋ฒ ๊ด์ธก์ ๊ณผ ๊ฐ์ด ์์ธก๋ฐ๊ฒฝ์์ ๋ฒ์ด๋๋ ์ ๋ณด๋ ์ด์์น(Outlier)๋ก ํ๋จํ์ฌ
์ ๊ณตํ์ง ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ณํํ์๋ค.
Table 4. Observation information around target point
Location
|
Drinking Water
|
Water Quality
|
Use as Prediction Point
|
Bosu-Dong, Jung-gu, Busan
|
Non-Drinking Water
|
Good
|
X
|
Bosu-Dong, Jung-gu, Busan
|
Drinking Water
|
Good
|
O
|
Dong Kwang-Dong, Jung-gu, Busan
|
Drinking Water
|
Good
|
O
|
Youngju-Dong, Jung-gu, Busan
|
Non-Drinking Water
|
Good
|
O
|
Fig. 3 Explanation of the information utilization standard in the area without information.
์ด์ฒ๋ผ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์์๋ ์ฌ์ฉ์๊ฐ ์ํ๋ ์ง์ญ์์ ์์ ๋ฉด์ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ๊ฑด๋ฌผ์ ์์ ํ์ฌ ์ง์ด์๋์ง ์ค์น ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํ๊ฐํด๋ณผ ์ ์๋ค. ๋ณธ
์ฐ๊ตฌ์ ๊ฐ๋ฐ ๊ฒฐ๊ณผ์์๋ ๊ธฐ์กด ์๋น์ค์์ ์ ๊ณตํ์ง ์๋ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ์ ์ธ๋ถ ์ค์ ์ ๊ตฌํํ์๊ณ , ๋จ์ ๊ณ์ฐ์ด ์๋ ์ฐ๊ฐ๊ฑด๋ฌผ๋ถํ ์์ธก์์ ํ์ฉํ์ฌ ๊ธฐ์ด์ค๊ณ
๊ณผ์ ์์ ๋ณด๋ค ํ์ค์ ์ธ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ ์ฉ๋์ ์์ธกํด ๋ณผ ์ ์๋ค. ํ์ง๋ง ์ถํ ์ฃผ์๊ธฐ๋ฐ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ง๋์ ๋ณด์ ์ฐ๋, ํธ์์ฑ์ ์ํ ์น์๋น์ค ๊ฐ๋ฐ์
ํตํด ์ฌ์ฉ์์ ํธ์์ฑ๊ณผ ์ ๊ทผ์ฑ์ ๋์ด๊ธฐ ์ํ ์นํ์ด์ง ๊ธฐ๋ฐ ๊ฐ๋ฐ์ ์งํํด์ผํ ๊ฒ์ด๋ค.
4. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ธฐ์กด์ ์ ๊ณต๋๊ณ ์ง์ด์๋์ง ๊ด๋ จ ์๋น์ค์ ํ์ง์ ๋์ผ ์ ์๋ ๊ธฐ์ ์ ์ถ๊ฐํ๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์งํํ์๋ค. ํนํ ์ง์ด์๋์ง ์ค๋น์ ๋ํ
์ธ๋ถ์ค์ ์ด ์ ๊ณต๋์ง ์๋ ์๋น์ค์ ์ฐจ๋ณํ ๋ ์ ์๋๋ก ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ ์ฉ๋ ๊ณ์ฐ์ ํตํด ์ง์ด์ ์ฐ์ ์ ํ ์ ์๋ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ถ๊ฐํ์ฌ ์ผ๋ฐ์ธ ์ฌ์ฉ์๋ฟ๋ง
์๋๋ผ ์ง์ด ์๋์ง ์ฌ์
์๋ ๊ธฐ์ด์ค๊ณ๋จ๊ณ์์ ์ ์ฉํ๊ฒ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋๋ก ๊ฐ๋ฐ์ ์งํํ์๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ฉํ๋ ํ๊ท ๊ธฐ์จ ๊ฐ ์ฌ์ฉ์ ๊ธฐ์์ฒญ์์
์ ๊ณตํ๋ ์๊ฐ๋ณ ๊ธฐ์จ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๋ณ๊ฒฝํ์ฌ ๊ฑด๋ฌผ๋ถํ ๊ณ์ฐ์ ํ์ง์ ํฅ์์์ผฐ์ผ๋ฉฐ, ์ ํ๋ชจ๋ธ๋ก ๊ณ์ฐํ๊ฑฐ๋ ์ต๋๋ถํ๊ฐ ๋ง์ ํ์ฉํ ๊ณ์ฐ๋ณด๋ค ์ ํ๋๋ฅผ ๋์ด๊ธฐ ์ํ
๋คํญํจ์๋ฅผ ํ์ฉํ ๊ฑด๋ฌผ๋ถํ ์์ธก์์ ์ ์ฉํ์๋ค. ๋ํ ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ ์ค์นํ๋๋ฐ ์์ด ํ์ฉํ ์ ์๋ ์๋ฌธ์ง์ง ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์ค๋น๋ฅผ ์ค์นํ ์
์๋ ํ๊ฒฝ์ธ์ง ํ์ธํ ์ ์๋ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ ์ํ์ฌ ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ด ์ค์น๋ ์์น์ ํ๊ฒฝ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๊ฐํ ์ ์๋ ๋ฐฉ์์ ์ ์ํ์๋ค.
์ด์ฒ๋ผ ๊ตญ๊ฐ์์ ์ ๊ณตํ๋ ์ ๋ขฐ๋ ๋์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ธฐ์ด์ค๊ณ ๊ณผ์ ์์ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค๋ฉด, ์ง์ด์๋์ง ์์คํ
์ ์ ์ฉํ๋ ค๋ ์ผ๋ฐ์ธ๊ณผ
์ฌ์
์ ๋ชจ๋ ์๊ฐ์ ์ธ ์ธก๋ฉด๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ ์ธ ์ธก๋ฉด์ ๋ถ๋ด์ ๊ฐ์์ํค๋๋ฐ ๊ธฐ์ฌํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋๋๋ค. ํ์ฌ ํตํฉํ์ฌ ์ ๊ณต๋์ง ์๊ณ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ์๋น์ค์
์ฐ์ฌ๋์ด ์๋ ๊ฑด์ถ๋ฌผ, ์๋ฌธ์ง์ง ๋ฑ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ทจํฉํ์ฌ ํ๋์ ์๋น์ค์์ ์ ๊ณตํ๊ณ , ์ด๋ฅผ ํ์ฉํ ์ง์ค์ด๊ตํ๊ธฐ ๊ณ์ฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ธก์์ ํตํด ํ์ธํ์ฌ ์ง์ด์๋์ง
์์คํ
์ค์น ๊ฐ๋ฅ์ฑ ํ๋จ์ ๋ํ ๋ณต์กํ ์ ๋ฌธ ์ง์ ๋ฐ ๋ฐ์ดํฐ ๊ธฐ์ ์์ด ์ค์ฉ์ฑ๊ณผ ์ฌ์
์ฑ์ ํ์ธํ ์ ์์ด ์ง์ด์๋์ง ํ์ฐ์ ๊ธฐ์ฌํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก
๊ธฐ๋๋๋ค.
ํ์ง๋ง ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ํ์ฉํ๋ ์ฐ๊ฐ๊ฑด๋ฌผ๋ถํ ๊ณ์ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ์ ํ์ฌ ๋ ์ ํํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์ ์๋๋ก ์๋น์ค ์ ํ๋๋ฅผ ๋ฐ์ ์ํค๊ณ , ์๋ฌธ์ง์ง ์ ๋ณด์ ๋ฐ๋ผ
์ค์น ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํ๊ฐํ๋ ๊ธฐ์ค์ ๋ํ ๋ฉด๋ฐํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ๊ฐ๊ด์ ์ธ ํ๋จ ๊ธฐ์ค์ ์ค์ ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๋ํ ๊ณต๊ณต๋ฐ์ดํฐ์์ ์ ๊ณต๋๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ด๋ฆฌ์ ๊ณ์ธก์ด
๊ธฐ๊ด์ด๋ ์ง์ญ๋ง๋ค ์ ํํ๊ฒ ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์จ๋ผ์ธ์ผ๋ก ์ ๊ณต๋๋ ์ ๋ณด์ ์ ํ๋ ํธ์ฐจ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋
๊ธฐ๊ด์์ ๋น๊ณต๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก ๊ณต๊ฐํ๊ฑฐ๋ ๋ถ์กฑํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ํ ์ค์ธก ๋ฐ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์งํํ์ฌ ์์ ์ ์ธ ํ์ง์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ฐ์ดํฐ ๊ด๋ จ ์ฐ๊ตฌ
๋ฐ ์ ์ฑ
์ด ์ํ ๋์ด์ผํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค.
Acknowledgements
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฐ์
ํต์์์๋ถ(MOTIE)์ ํ๊ตญ์๋์ง๊ธฐ์ ํ๊ฐ์(KETEP)์ ์ง์์ ๋ฐ์ ์ํํ ์ฐ๊ตฌ ๊ณผ์ ์
๋๋ค(No.20163010111840).
References
Korea Institute of S & T Evaluation and Planning. , 2019, Government Ministry Joint
Briefing of R & D
Ministry of Trade, Industry and Energy. , 2017, New & Renewable Energy 3020 Implementation
Plan
Ministry of Trade, Industry and Energy. , 2017, 8th Basic Plan for Electricity Supply
and Demand(2017~2031)
Ministry of Trade, Industry and Energy. , 2019, The Guide of Public Building Renewable
Energy Installation Mandatory System
Ministry of Trade, Industry and Energy. , 2014, The 4th National Basic Plan for New
& Renewable Energy
Kim H.-G., Hwang H.-J., 2010, Review on Wind Mapping Service of Wind Resource Consulting
Companies, New & Renewable Energy, Vol. 6, No. 2, pp. 12-18
Jee J. B., Choi Y. J., Lee K. T., Zo I. S., 2011, Development of Solar-Meteorological
Resources Map using One-layer Solar Radiation Model Based on Satellites Data on Korean
Peninsula, The Korean Society for New and Renewable Energy Conference Proceedings,
pp. 56
Kang Y.-H., Yun C.-Y., Ko T.-Y., Kim H.-G., 2014, Smart Client-Based New-Renewable
Energy Resource Map Service, The Korean Solar Energy Society Conference Proceedings,
pp. 239
Kim H.-G., Kang Y.-H., Yun C.-Y., Ko Y., 2015, Service Satisfaction and Utilization
Survey on New & Renewable Energy Resource Map, The Korean Society for New and Renewable
Energy Conference Proceedings, pp. 141
Kang M. S., Byon J.-Y., Choi Y.-J., Jung H. S., 2013, Analysis of PEP and evaluation
of wind power capability based on Korean wind map over the Jeju island in Korea peninsula,
The Korean Society for New and Renewable Energy Conference Proceedings, pp. 75
Kim U. J., 2016, System Engineering Technique through Investigation of Underground
Heat Exchanger Design Method, Journal of the Korea Green Building Council, Vol. 17,
No. 3, pp. 25-30
Ryu H.-K., Choi S.-H., Yun H.-W., Gim Y.-S., 2017, Study on the Capacity Design Tool
Development for Open-loop Ground Heat Exchanger, Transactions of the Korea Society
of Geothermal Energy Engineers, Vol. 13, No. 2, pp. 9-15
Hahn J. S., Han H. S., Hahn C., Kim H. S., Jeon J. S., 2006, Design Guidlines of Geothermal
Heat Pump System Using Standing Column Well, Economic and Environmental Geology, Vol.
39, No. 5, pp. 607-613
Korea Research Institute of Mechanical Facilities Industry. , 2017, Heating and cooling
load per unit area of building Standard Study
Ryu H.-K., Yun H.-W., Choi S.-H., 2017, Study on the Annual Building Load Predicting
Method using a Polynomial Function, Transactions of the Korea society of Geothermal
Energy Engineers, Vol. 13, No. 1, pp. 7-13