3.2 ๊ณ ๋ถ์๋ค์ ์ดํ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณํ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ํน์ฑ ๋ณํ
๊ณ ๋ถ์๋ค์ ์ฌ์ง์ ํฉ์ฑ ํ๊ฐ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ถ์๋ค์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ํน์ฑ ๋ณํ๋ก ๋ํ ๋ผ ์ ์๋ค. ํนํ, O-ring
์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ณ ๋ถ์๋ค์ ๋ถํผ ๋ฐ ๊ฒฝ๋๊ฐ ๋ณํํ๋ฉด Seal๋ก์ ์ญํ ์ ์ํ ํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ณ ๋ถ์๋ค์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์งํ๋ฅผ ์ง๋, ๋์ด,
๊ฒฝ๋๋ก ํ๊ฐํ์๋ค. ๊ฒฝ๋์ ๊ฒฝ์ฐ Shore ๊ฒฝ๋ ๋ฐ IRHD๋ฅผ ํตํด ์ธก์ ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ณธ ํ๊ฐ์์๋ IRHD ๊ฐ์ผ๋ก ์ธก์ ํ์๋ค.
๊ฐ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์งํ๋ค์ ํน์ฑ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ฐ์ ํ๊ท ์น($\overline{x}$)๊ฐ ์ฌ์ฉ๋์์ผ๋ฉฐ, ์ง๋์ 1ํ, ๋์ด๋ 2ํ, IRHD๋ 4ํ ์ธก์ ํ์๋ค.
์ดํ ํ์ ๊ณ ๋ถ์๋ค์ ์ํ์ ์ดํ ์ ์ํ์ ์๋ ๋ณํ(์(1))๋ RC1์ผ๋ก ๋ํ๋ด๊ณ , ์ดํ ๊ณ ๋ถ์ ์ํธ์ ๊ฑด์กฐ ํ ํ์ ๊ณ ๋ถ์๋ค์ ์ํ์ ์ดํ ์ ์ํ์ ์๋ ๋ณํ(์(2))๋ RC2๋ก ๋ํ๋ด์๋ค. ํ์ฒจ์ 0๋ ์ดํ ์ ์ ์ธก์ ๊ฐ์ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, 1์ ์ดํ ํ์ ์ธก์ ๊ฐ, 2๋ ๊ฑด์กฐ ํ์ ์ธก์ ๊ฐ์ ์๋ฏธํ๋ค.
๊ฐ๊ฐ์ ๊ณ ๋ถ์๋ค์ ์ง๋, ๋์ด, IRHD์ ๋ถํ๋๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๊ธฐ ์ํ ์(3)๊ณผ ์(4)์ ๋ํ๋ด์๋ค. Um์ ์ดํ์ ์ ํ์ค ๋ถํ๋๋ฅผ ๋งํ๊ณ , $U_{m}^{'}$์ ์ดํ ํ์ ๊ฑด์กฐ ํ์ ํ์ค ๋ถํ๋๋ฅผ ๋ปํ๋ค. $U_{c}$๋ ํฉ์ฑํ์ค
๋ถํ๋๋ฅผ ๋ปํ๋ค. ํ์ค ๋ถํ๋ ๋ฐ ํฉ์ฑํ์ค ๋ถํ๋๋ ์ ๋ขฐ์์ค 95%๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ณ์ฐ๋์๋ค.
3.2.1 ์ดํ ํ์ ์๋ ๋ณํ
Table 2๋ ๊ณ ๋ถ์์ ๋๋งค-์ค์ผ ํผํฉ๋ฌผ์ ์ํ์์์ ๊ณ ๋ถ์์ ์ดํ ์ โคํ์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ํน์ฑ๊ฐ์ ์๋ ๋ณํ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ฐ์ ํ์์ ํ์ธ ํ ์ ์๋ฏ์ด, ๋ฌผ๋ฆฌ์
ํน์ฑ์ ๋ณํ๋ ์ค์ผ์ ์ข
๋ฅ๋ณด๋ค ๊ณ ๋ฌด์ ์ข
๋ฅ์ ๋ฐ๋ผ ์ง๋ฐฐ์ ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ธ ๋์๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ถ์ํ์์ ๋, ๊ณ ๋ถ์ ์๋ฃ์ ๋ฌด๊ฒ์ ๋์ด๋ณํ๋ ์์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ
๊ฐ์ง๊ณ , ๊ณ ๋ถ์ ์๋ฃ์ ๋ฌด๊ฒ์ ๊ฒฝ๋๋ณํ๋ ์์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ์ง๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ธ ๋์๋ค. ์ด๋ ๊ธฐ์กด ์ ํ ์ฐ๊ตฌ(1-3)์ ๊ฐ์ ๊ฒฝํฅ์ ๊ฐ์ง๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ณ ๋ถ์์ ์นจํฌ๋ ๋๋งค-์ค์ผ์ด ๊ณ ๋ถ์์ ๊ฒฝ๋๋ฅผ ๊ฐ์์ํค๊ธฐ ๋๋ฌธ์ผ๋ก ํ์ธ ๋๋ค.
5์ข
๋ฅ์ ๊ณ ๋ถ์๋ค ์ค์์ ์ง๋ ์ฆ๊ฐ์จ์ CR โ FKM > NBR โ HNBR > EPDM์์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ๊ฒฝ๋ ๊ฐ์์จ์ ์ง๋๋ณํ์จ๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ CR
> FKM โ HNBR > NBR > EPDM์์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ชจ๋ ์ํธ์์ ์ง๋์ด ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, EPDM์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ณํ์จ์ด 2% ์ด๋ด๋ก
๊ฐ์ฅ ์์๋ค. IRHD ๋ณํ์จ์ ๋ณด๋ฉด CR์ ์ดํ ํ์ IRHD๊ฐ ์๋นํ ๊ฐ์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ํ์
ํ ์ ์๋ค. ๋ํ, EPDM์ ์ดํ ํ IRHD ๋ณํ์จ์ด
์ฝ 3% ์ ๋๋ก ๊ฐ์ฅ ์ ์ ๋ณํ์จ์ ๋ํ๋๋ค.
Eyerer et al.(1,2)์ EPDM, FKM, CR. NBR์ ์์ ๋๋งค R1233zd(E)์ ์ดํํ ํ์ ์ง๋, ์ฒด์ , ๊ฒฝ๋ ๋ณํ์จ์ ๋น๊ตํ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ง๋ ์ฆ๊ฐ์จ์
FKM > NBR > EPDM โ CR์์ผ๋ก ๋ํ๋๊ณ , ๊ฒฝ๋ ๋ณํ์จ ์ญ์ ์ง๋ ๋ณํ์จ์ ์์์ ์ ์ฌํ๊ฒ FKM > NBR > CR โ EPMD์์ผ๋ก
๊ฐ์ํ๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ํ์๋ค. R1233zd(E)๋ฅผ ์ง์ ์ฌ์ฉํ์ง ์์์ง๋ง, ๊ฐ์ HFO ๊ณ์ด์ ๋๋งค(R1234yf, R1234ze(E)) ๋ฐ ์ค์ผ ํผํฉ๋ฌผ์
์ฌ์ฉํ Majurin et al.(3)์ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ดํ ํ์ ๋ณํ๋ FKM > HNBR > CR โ NBR โ EPDM์์ผ๋ก ํ์ธ ๋์๋ค. ์์ ์ ํ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ
๊ฒฐ๊ณผ์ CR์ ์ ์ธํ๊ณ ๋ ์ ์ฌํ ๊ฒ์ ํ์ธ ํ ์ ์์๋ค.
Table 2 Relative change in weight, height, and IRHD right after aging
Sample
(Polymer-Oil)
|
Weight change
(%)
|
Weight change
uncertainty(%)
|
Height change
(%)
|
Height change
uncertainty(%)
|
IRHD change
(%)
|
IRHD change
uncertainty(%)
|
1. CR-PVE
2. EPDM-POE
3. EPDM-PVE
4. EPDM-PVE
5. EPDM-PVE
6. HNBR-POE
7. HNBR-POE
8. HNBR-POE
9. HNBR-PVE
10. HNBR-PVE
11. NBR-POE
12. NBR-PVE
13. FKM-POE
14. FKM-PVE
|
18.11
1.72
1.62
0.69
1.13
14.46
14.15
14.03
7.52
8.63
13.19
10.70
21.43
13.63
|
ยฑ0.038
ยฑ0.030
ยฑ0.030
ยฑ0.035
ยฑ0.034
ยฑ0.030
ยฑ0.029
ยฑ0.028
ยฑ0.036
ยฑ0.022
ยฑ0.023
ยฑ0.036
ยฑ0.033
ยฑ0.032
|
2.09
1.07
0.32
-0.65
0.18
3.19
3.30
3.19
1.49
1.57
4.22
2.82
10.77
5.66
|
ยฑ0.859
ยฑ0.876
ยฑ0.207
ยฑ1.180
ยฑ0.362
ยฑ1.956
ยฑ1.290
ยฑ0.432
ยฑ0.649
ยฑ0.325
ยฑ0.783
ยฑ0.303
ยฑ0.184
ยฑ0.407
|
-27.45
2.14
1.64
3.22
1.77
-16.67
-15.51
-15.75
-8.78
-9.00
-7.67
-5.61
-17.08
-11.96
|
ยฑ1.535
ยฑ6.913
ยฑ1.455
ยฑ2.961
ยฑ5.972
ยฑ0.673
ยฑ1.247
ยฑ0.901
ยฑ0.574
ยฑ1.529
ยฑ2.329
ยฑ1.569
ยฑ1.510
ยฑ0.931
|
๊ณ ๋ถ์๋ณ ์ฌ์ง์ ํฉ์ฑ ์๋ฃ๊ฐ ๋ค๋ฅด๊ฒ ๋ํ๋ ์ด์ ๋ Eyerer et al.(2)์ ์ํด ์ค๋ช
๋ ๋ฐ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ณ ๋ถ์์ ๋ฏธ์ธ ๊ตฌ์กฐ ์กฐ๊ฑด๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ณ ๋ถ์์ ๊ทน์ฑ์ด ์ฌ์ง์ ํฉ์ฑ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ด ํฌ๋ค๊ณ ํ๋ค. FKM์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๊ธฐ ์์ฑ๋๊ฐ
๋์ ๋น๋์นญ์ ์ผ๋ก ์ ๋ ฌ๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ ๋ถ์ ์์(F)๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด ์กฐ์ฌ๋ ๊ณ ๋ถ์ ์ค์์ ๊ทน์ฑ์ด ๊ฐ์ฅ ํฌ๊ณ ์ด๋ก ์ธํด ๋ณํ์จ์ด ํฌ๋ค๊ณ ๋ถ์ ํ์๋ค.
๋ฐ๋๋ก CR ๋จ์์ฒด์ ์ผ์ ์์(Cl)์ ์ ๋ ฌ๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ ๋ถ์ ์์(F)์ ๋์ผํ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ด์ง๋ง ์ผ์(Cl)์ ์ ๊ธฐ ์์ฑ๋๊ฐ ๋ฎ์ ์๊ทน์ ๋ชจ๋ฉํธ๊ฐ
๋ ๋ฎ๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ํ์์ผ๋ฉฐ, NBR์ ๊ฒฝ์ฐ๋ Acrylonitrile ์ฑ๋ถ์ด ๊ณต๊ฐ ์ ํ ๋ถ๋ฆฌ๋ฅผ ์ผ์ผํด์ผ๋ก FKM๊ณผ CR ๊ณ ๋ถ์ ์ฌ์ด์ ์ค๊ฐ๊ทน์ฑ์ ๋ํ๋ธ๋ค๊ณ
๋ฐํ
ํ์๋ค.(2)
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ดํ ํ์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ํน์ฑ๊ฐ์ ๋ณํ๋ก ์ฌ์ง ์ ํฉ์ฑ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ๋ ์ด๋ฅด๋ค๋ ํ๋จ์ ํ์์ผ๋ฉฐ ์ด์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ฑด์กฐ ์์
ํ์ ๊ณ ๋ถ์์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ํน์ฑ
๋ณํ๋ฅผ ์ฌํ์ธ ํ์๋ค.
3.2.2 ๊ฑด์กฐ ํ์ ์๋ ๋ณํ
Table 3์์ ๊ณ ๋ถ์ ์๋ฃ์ 5์ผ ๋์ 50โ์์ ๊ฑด์กฐํ ํ ์ดํ ์ ๊ณผ์ ์๋ ๋ณํ๊ฐ์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ ์ด๋ฅผ Fig. 4~ Fig. 6์ ๋ํ๋ด์๋ค. ๋๋ถ๋ถ์ ๊ณ ๋ถ์ ์๋ฃ๋ ๊ฑด์กฐ ํ์ ๋ฌด๊ฒ๊ฐ ์ดํ ์ ์ ๋นํด์ ์ค์ด๋ค์๋ค. ๋ํ, ๋ฌด๊ฒ์ ๋์ด๋ ์์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ , ๋ฌด๊ฒ์ ๊ฒฝ๋๋
์์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ์ง๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ธ ๋์๋ค.
Table 3 Relative change in weight, height, and IRHD after subsequent drying
Sample
(Polymer-Oil)
|
Weight change
(%)
|
Weight change
uncertainty(%)
|
Height change
(%)
|
Height change
uncertainty(%)
|
IRHD change
(%)
|
IRHD change
uncertainty(%)
|
1. CR-PVE
2. EPDM-POE
3. EPDM-PVE
4. EPDM-PVE
5. EPDM-PVE
6. HNBR-POE
7. HNBR-POE
8. HNBR-POE
9. HNBR-PVE
10. HNBR-PVE
11. NBR-POE
12. NBR-PVE
13. FKM-POE
14. FKM-PVE
|
4.04
-7.21
-7.28
-8.04
-7.15
-3.27
-3.08
-2.99
-4.85
-4.68
0.08
-2.29
8.03
3.92
|
ยฑ0.035
ยฑ0.029
ยฑ0.029
ยฑ0.034
ยฑ0.032
ยฑ0.028
ยฑ0.027
ยฑ0.026
ยฑ0.034
ยฑ0.020
ยฑ0.022
ยฑ0.033
ยฑ0.030
ยฑ0.029
|
-1.93
-2.2
-3.06
-3.32
-3.04
-0.96
-0.72
-0.71
-1.4
-1.32
0.65
-0.85
5.22
2.05
|
ยฑ0.244
ยฑ0.475
ยฑ2.245
ยฑ3.586
ยฑ0.576
ยฑ1.897
ยฑ1.408
ยฑ0.227
ยฑ0.662
ยฑ0.429
ยฑ0.145
ยฑ0.258
ยฑ0.334
ยฑ0.649
|
-17.41
7.29
7.8
8.63
7.13
2.68
2.77
2.56
5.89
5.22
0.17
3.05
-12.32
-7.63
|
ยฑ1.855
ยฑ4.727
ยฑ1.400
ยฑ1.967
ยฑ6.283
ยฑ1.158
ยฑ1.917
ยฑ0.932
ยฑ0.748
ยฑ1.763
ยฑ1.517
ยฑ1.252
ยฑ1.296
ยฑ1.002
|
Fig. 4 Relative change in weight after subsequent drying
Fig. 5 Relative change in height after subsequent drying.
Fig. 6 Relative change in IRHD after subsequent drying.
5์ข
๋ฅ์ ๊ณ ๋ถ์ ์๋ฃ๋ค์ ๊ฑด์กฐ ํ ์ง๋ ๋ณํ๋ FKM ๋ฐ CR์ ์ฆ๊ฐํ์์ผ๋ฉฐ EPDM, HNBR, NBR์์ผ๋ก ๊ฐ์
ํ์๋ค. ๋์ด ๋ณํ์จ์ ๋์ฒด์ ์ผ๋ก ์ง๋ ๋ณํ์จ๊ณผ ๋น์ทํ ๊ฒฝํฅ์ ๋ณด์์ผ๋ฉฐ, Eyerer et al.(1,2)์ ์ฐ๊ตฌ์์๋ FK๊ฑด์กฐ ํ FKM์ ์ง๋์ด ์ดํ ์ ๋ณด๋ค ์ฆ๊ฐํ๊ณ EPDM, NBR, CR์ ๋น์ทํ๊ฒ ๊ฐ์ํ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ํ์๋ค.
๊ฑด์กฐ ํ IRHD์ ๋ณํ์จ์ EPDM, HNBR, NBR์์ผ๋ก ์ฆ๊ฐ ํ์์ผ๋ฉฐ, FKM ๋ฐ CR์ IRHD๊ฐ ๊ฐ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ธ ๋๋ค. EPDM์ ๊ฒฝ์ฐ
๊ฑด์กฐ ํ์ IRHD ๋ณํ์จ์ด 5% ์ด์์ผ๋ก HNBR, NBR ๊ณ ๋ถ์๋ค์ ๋นํด ๋ณํ๊ฐ ํฐ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ค. Eyerer et al.(1,2)์ ์ฐ๊ตฌ์์๋ FKM์ ๊ฒฝ๋๊ฐ ๊ฐ์ํ๋ ๋ฐ๋ฉด, IRHD๋ EPDM, CR, NBR์์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ์๋ค.
HNBR๊ณผ NBR์ ๋น๊ตํด๋ณด๋ฉด ๊ฑด์กฐ ํ์ NBR์ IRHD ๋ณํ์จ์ด ์ฝ 3% ์ ๋๋ก HNBR์ IRHD ๋ณํ์จ๋ณด๋ค ์์์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ๋ฌผ๋ก ,
NBR์ ๊ฒฝ์ฐ ์ํ์ ์๊ฐ HNBR์ ๋นํด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋จ์ ์ง์ด ๋งํ๊ธด ์ด๋ ค์ฐ๋, ๋ฌด๊ฒ, ๋์ด, ๊ฒฝ๋์ ๋ณํ์จ์ด 5๊ฐ์ง ๊ณ ๋ถ์๋ค ์ค์์ ๊ฐ์ฅ ๋ฎ์๋ค.
Majurin et al.(3)์ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ญ์ ๊ณ ๋ถ์๋ค์ด HFO ๊ณ์ด์ ๋๋งค(R1234yf, R1234ze(E)) ๋ฐ ์ค์ผ ํผํฉ๋ฌผ๊ณผ ๋ฐ์ํ์์ ์์ NBR์ด ๋ฎ์ ์ํ์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ,
HNBR, EPDM์ด ์ค๊ฐ ์ํ์ฑ์ ๊ฐ๊ณ , FKM, CR์ด ๋์ ์ํ์ฑ์ ๊ฐ๋๋ค๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด๊ณ ํ์๋ค.
Fig. 7์ ๊ฑด์กฐ ํ ๊ณ ๋ถ์ ์๋ฃ๋ค์ ์ง๋ ๋ณํ ๋ฐ IRHD ๋ณํ์ ๋ํ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์์์ ์ธ๊ธํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ด๋ค์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ ์์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ฉฐ,
Fig. 8์ ๊ฑด์กฐ ํ ๊ณ ๋ถ์๋ค์ ์ง๋ ๋ณํ ๋ฐ ๋์ด ๋ณํ์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ๋๋ถ๋ถ์ ๊ณ ๋ถ์์์ ์์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ธ ๋์๋ค. CR์ ๊ฒฝ์ฐ
IRHD๊ฐ ๊ฐ์ฅ ํฌ๊ฒ ๋ณํํ๋ฉฐ, FKM, EPDM ์ญ์ R1233zd(E) ๋ฐ ์ค์ผ ํผํฉ๋ฌผ์ ์ ์ ํ ํ๋ณด ๊ณ ๋ถ์๋ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ธ
๋๋ค. ์ํ ํ๋ ๊ณ ๋ถ์ ์ค NBR, HNBR ์์๋ก ๋ฌผ๋ฆฌ์ ํน์ฑ์ ๋ณํ๊ฐ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋๋ค.
Fig. 7 Correlation between weight change and IRHD change after subsequent drying.
Fig. 8 Correlation between weight change and height change after subsequent drying.