ํ์ ์ฐ
(Jeong-Yeon Han)
1iD
์ต์์ญ
(An-Seop Choi)
โ iD
-
(M.S. Student, Department of Architecture Engineering, Sejong University, Korea)
Copyright ยฉ The Korean Institute of Illuminating and Electrical Engineers(KIIEE)
Key words
Fitness center for personal training, Illumination, Lighting environment, Subjective evaluation
1. ์ ๋ก
2022๋
ํ๊ตญ์์ ์ธ๊ธฐ ์๋ ์ด๋์ ๊ฑท๊ธฐ, ๋ฑ์ฐ์ ์ด์ด ๋ณผ๋ง๊ณผ ์ฒด์ก๊ด ์ด๋์ด ๊ณต๋ 3์๋ก ์ค๋ด ์ด๋ ์ค์๋ ๊ฐ์ฅ ์ธ๊ธฐ ์๋ ์ด๋์ด๋ค. ํ๊ตญ์ ํผํธ๋์ค
์ผํฐ์ ์๋ 2010๋
6,240๊ฐ์์ 2021๋
11,000๊ฐ ์ด์์ผ๋ก ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ํนํ 2020๋
9,574๊ฐ์์ 2021๋
11,144๊ฐ๋ก
์ฝ 16% ์ฆ๊ฐํ๋ฉฐ ๊ธ๊ฒฉํ ์ฑ์ฅ์ ์ด๋ฃจ์๋ค[1]. ์ด์ ๋ฐ๋ผ ์ค๋ด ์ด๋ ๊ฒฝํ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํด ์ด๋ ํ๊ฒฝ ์ต์ ํ์ ํ์์ฑ์ด ์ธ์๋๊ณ ์๋ค. ์ด๋ ๊ฒฝํ์ ์กฐ๋ช
๊ณผ ๋ถ์๊ธฐ ๋ฑ์ ์์๋ฅผ ์กฐ์ ํ์ฌ ํธ์ํจ,
๋๊ธฐ ๋ถ์ฌ ๋ฐ ๋ง์กฑ๋๋ฅผ ํฌํจํ ๊ณต๊ฐ๊ณผ ์ฌ์ฉ์ ๊ฐ์ ์ํธ์์ฉ์ ๋งํ๋ค. ํนํ, ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ์ ์ด๋ ๊ฒฝํ ์ค ์ฌ์ฉ์์ ์ฌ๋ฆฌ, ์ง์ค๋ ฅ ๋ฐ ์์ ์ ์ค์ํ ์ํฅ์
๋ฏธ์น๋ค.
์ ํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ณด๋ฉด ์ค๋ด ํ๊ฒฝ์์ ์กฐ๋ช
์ ์ค์์ฑ์ ๊ฐ์กฐํ๋ค. Van Bommel(2006)๋ ๋ฐ์ ์กฐ๋ช
์ ๊ธฐ๋ถ์ ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๊ณ ์คํธ๋ ์ค๋ฅผ ๊ฐ์์ํจ๋ค๊ณ
ํ์๋ค[2]. Hygge์ Knez(2001)์ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ด 128๋ช
์ ์ฐธ๊ฐ์ ์ค 64๋ช
์ด ๋ ๊ฐ์ง ์กฐ๋ช
์์ค์ ๋
ธ์ถ๋์์ผ๋ฉฐ, ๋ ๋์ ์กฐ๋๊ฐ ํน์ ๊ธฐ์ต ์์
์์
์ธ์ง ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค[3]. ๋ํ, Boyce(2014)๋ ์ ์ ํ ์กฐ๋ช
์ ์ ์ฒด ํ๋ ์ค ์ฌ๊ณ ๋ฐ ๋ถ์ ์ํ์ ์ค์ด๋ ๋ฐ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋ค๊ณ ํ๋ค[4]. ์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ์ต์ ํ๋ ์กฐ๋ช
์ด ์ฌ๋ฆฌ์ ์์ ๊ณผ ์ ์ฒด์ ์์ ์ ๋ชจ๋ ํฅ์์ํฌ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค.
์กฐ๋ช
์ด ์ ์ฒด ํ๋ ์ค ์ฌ์ฉ์์ ๊ฒฝํ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋ค๋ฃฌ ์ฐ๊ตฌ๋ ์๋ค. ๋ฐ์ ๋น ๋
ธ์ถ๋ ์ํ์์ ์ ์ฒด ์ด๋ ์ ์ฌ๋๋ค์ ๊ธฐ๋ถ๊ณผ ๊ฑด๊ฐ ๊ด๋ จ ์ถ์ ์ง์
๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ค[5]. Kruithof ๊ณก์ ์ด๋ก ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ์์จ๋์ ์กฐ๋ช
๊ฐ๋๊ฐ ์ฌ๋์ ํธ์ํจ๊ณผ ๋ชฐ์
๋์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ค. ์์จ๋์ ๋ณํ๋ ์ด๋ ๊ฐ๋์ ์ง์ค๋ ฅ์
์ง์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ์ค ์ ์๋ค. ์ ์ฒด ์ด๋ ์ค ๋ํ ํ๋ ๋ถ์๊ณผ ์ฃผ๊ด์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ค์ํ ๊ฒฐ๊ณผ 5,000K๋ ์ ์ฒด ์ด๋์ ๊ฐ์ฅ ํธ์ํ ์์จ๋๋ก ์ต์ ์ ๋๊ธฐ
๋ถ์ฌ์ ์ง์ค๋ ฅ์ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ํด์๊ณผ ํผ๋ก ํ๋ณต์ ์ ํฉํ ์์จ๋๋ 3,000K์ ๊ฐ์ ๋ฎ์ ์์จ๋๊ฐ ์ ํฉํ๋ค[6]. ์ ํ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ์ด๋ ์ค ์กฐ๋ช
์์์ ๋ณํ๊ฐ ์ฌ์ฉ์๋ค์ ์ฌ๋ฆฌ ๋ฐ ์ ์ฒด์ ์ํ์ ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฉฐ, ์ค๋ด ์ด๋ ํ๊ฒฝ์์์ ์กฐ๋ช
์ต์ ํ์ ํ์์ฑ์ ๋๋ผ๊ฒ ํ๋ค.
์ค๋ด ์ด๋์ ๋ํ ๊ด์ฌ์ด ๋์์ง๊ณ ์ค๋ด ๊ณต๊ฐ ์กฐ๋ช
์ ์ค์์ฑ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์์์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๋ง์ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ์ ์กฐ๋ช
์ ์ฌ์ ํ ์ด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ง
์์ ์ํ๋ก ๋จ์ ์๋ค. ๋ง์ ์์ค์์๋ ๋ค์ํ ์ด๋ ๊ตฌ์ญ์ด๋ ์๊ฐ๋์ ๋ง๊ฒ ์กฐ์ ๋์ง ์์ ์ค๋๋ ์กฐ๋ช
์์คํ
์ ๊ณ์ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ก ์ธํด
์ฌ์ฉ์ ๊ฒฝํ์ด ์ ํ๋๊ณ ์ ์ฌ์ ์ผ๋ก ์์ ์ด ์ ํ๋ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๊ณ ๊ฐ๋ ํ๋ จ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ ๊ตฌ์ญ์์๋ ์ฃผ์๋ ฅ๊ณผ ์ง์ค๋ ฅ์ ๋์ด๋ ์กฐ๋ช
์ด ์ค์ํ์ง๋ง,
ํด์ ๊ตฌ์ญ์์๋ ํผ๋กํ๋ณต์ ๋์์ ์ฃผ๋ ์กฐ๋ช
์ด ๋ ์ ๋ฆฌํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์์๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์กฐ๋ช
์ ์กฐ์ ํ์ง ์์ผ๋ฉด ์ฑ๋ฅ๊ณผ ํ๋ณต์ด ์ ํ๋ ์ ์๋ค.
์ด๋ ์ ์ ์ ํ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ์ ์ ๊ณตํจ์ผ๋ก์จ ์ฌ์ฉ์์ ์ง์ค๋ ฅ, ๊ธฐ๋ถ, ์์ ์ฑ์ ๋์ผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์กฐ๋ช
์ ์์จ๋ ๋ณํ๋ ์ด๋์ํ์ ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์
์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ์ ์กฐ๋ช
์ต์ ํ๋ ์ฌ์ฉ์ ๊ฒฝํ์ ํฅ์ํ ์ ์๋ ์ค์ํ ์์๋ก ์ธ์๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ชฉ์ ์ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ์ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ์
๋ฌธ์ ์ ๋ถ์ ๋ฐ ๊ฐ์ ์ ํตํด ์ฌ์ฉ์์๊ฒ ๋ฏธ์น๋ ์๋ฆฌ์ , ์ฌ๋ฆฌ์ ์ํฅ์ ์ฃผ๊ดํ๊ฐ๋ก ๋ถ์ํ์ฌ ๊ฐ์ ๋ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ์ ๊ตฌ์ถํ๋ ๊ฒ์ด๋ค.
2. ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉ๋ฒ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ Table 1๊ณผ ๊ฐ์ ์์ผ๋ก ์งํ๋๋ค. ์ฐ๊ตฌ ๊ณต๊ฐ์ด ๋๋ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ์ ์กฐ๋ ์ธก์ ์ ํ๊ณ ํ์ฌ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ์ ๋ํ ์ฃผ๊ดํ๊ฐ๋ฅผ ์งํํ์ฌ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ ๋ณํ ์ ์ ์ํ๋ฅผ
๋ถ์ํ์๋ค. ์ค์ ๊ณต๊ฐ๊ณผ ์ ์ฌํ ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก ๋ชจ๋ธ๋ง ํ Relux ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ์งํํ์ฌ ๋ฌธ์ ์ ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๋ค. ์ฃผ๊ดํ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ์ Relux ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ
๊ฐ์ ํตํด ๋ถ์๋ ๋ฌธ์ ์ ์ ํด๊ฒฐํ๊ณ ์ Relux ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์กฐ๋ช
๊ธฐ๊ตฌ๋ฅผ ๊ต์ฒดํ์ฌ ๊ฐ์ ๋ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ์ ๋ํ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ์ํํ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ์
์ ์ฉํ์ฌ ์กฐ๋ ์ธก์ ๊ณผ ์ฃผ๊ดํ๊ฐ๋ฅผ ์งํ ๋ฐ ๋ถ์ํ์๋ค.
Table 1. Study process
Step
|
Stage
|
Content
|
1
|
Problem analysis
|
Illuminance measurement in fitness center
|
2
|
Subjective evaluation before the luminaire retrofit
|
3
|
Modeling in Rhino &
Relux simulation before the luminaire retrofit
|
4
|
Improvement
|
Relux simulation after the luminaire retrofit
|
5
|
Application
|
Luminaire retrofit in fitness center
|
6
|
Measurement
|
Illuminance measurement in fitness center after the luminaire retrofit
|
7
|
Subjective evaluation after the luminaire retrofit
|
8
|
Analysis
|
Paired t-test
|
9
|
Conclusion
|
2.1 ์ฐ๊ตฌ ๊ณต๊ฐ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ ํ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ๋ ๊ฐ์ธ ํธ๋ ์ด๋(Personal Training) ์ค์ฌ์ ์๊ท๋ชจ ์์ค๋ก ์ฑ๋จ์์ ์์นํ๋ค. ์ด๋๊ธฐ๊ตฌ๊ฐ ์ค์น๋ ๊ณต๊ฐ์
ํฌ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ก x ์ธ๋ก x ๋์ด๊ฐ 7.7m x 9.2m x 4.2m์ด๋ค. ์ฒ์ฅ๊ณผ ๋ฐ๋ฅ์ ๊ฒ์์์ด๋ฉฐ, ๋ฒฝ์ ๋ฐ์์ ๊ณ์ด์ธ ๋ฒ ์ด์ง์์ผ๋ก ๋์ด ์๋ค. ์กฐ๋ช
์
ํ๋ํธ ์กฐ๋ช
2์ข
๋ฅ๊ฐ 3m ๋์ด์ ์ค์น๋์ด ์๋ค(Fig. 1).
ํผํธ๋์ค ์ผํฐ ์ฌ์ฉ์๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ํ ์ฌ์ ์ค๋ฌธ ์กฐ์ฌ์์ ์ด๋ ์ ๊ฐ์ ํ ์ ์ ๋ํ ์๊ฒฌ์ ์์งํ๋ค. โ์กฐ๋ช
์ ๋ ๋ฐ๊ฒ ํ๋ฉด ์ข๊ฒ ๋ค.โ, โ์กฐ๋ช
์ด ๋
๋ฐ์๋ค๋ฉด ์ง์คํ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋ ๊ฒ ๊ฐ๋ค, โ์กฐ๋ช
๊ธฐ๊ธฐ๊ฐ ๋ณดํธ๋์ง ์์ ๋๋ถ์ฌ์ด ์๋ค.โ๋ ์๊ฒฌ์ด ๋ณด๊ณ ๋์๋ค. ์ด๋ฌํ ์๊ฒฌ์ ํ์ฌ ์กฐ๋ช
์ ๋ถ์ ์ ํจ์
๋ํ๋ด๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์กฐ๋ช
์ ๋ฐ๊ธฐ ์ฆ๊ฐ์ ๋๋ถ์ฌ ๊ฐ์์ ๋ํ ํ์์ฑ์ ์๋ฏธํ๋ค.
Fig. 1. Fitness center for personal training before the luminaire retrofit
2.2 ์ฐธ๊ฐ์
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ 20์ธ - 60์ธ ์ฌ์ด์ 70๋ช
์ ์ฑ์ธ ์ฐธ์ฌํ์ผ๋ฉฐ, ์ฌ์ฑ 48๋ช
๊ณผ ๋จ์ฑ 22๋ช
์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์๋ค(Table 2). ๋ชจ๋ ์ฐธ๊ฐ์๋ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ๋ฅผ ์ต์ 1๊ฐ์ ์ด์ ์ด์ฉํ์ผ๋ฉฐ ๊ต์ ๋ ์ฆ ์ ๋ฌด์ ๊ด๊ณ์์ด ๊ต์ ์๋ ฅ์ด ์ ์์ธ ์ฌ๋์ด๋ค.
Table 2. Participants
Category
|
Group
|
Number of People [n]
|
Percentage [%]
|
Gender
|
Male
|
22
|
69
|
Female
|
48
|
31
|
Age
|
20 - 29
|
19
|
27
|
30 - 39
|
30
|
43
|
40 - 49
|
13
|
19
|
50 - 59
|
8
|
11
|
Frequency
(times/week)
|
1
|
8
|
11
|
2 - 3
|
55
|
79
|
4 - 5
|
7
|
10
|
6 - 7
|
0
|
-
|
Duration (months)
|
1 - 6
|
20
|
29
|
7 - 12
|
24
|
34
|
13 - 36
|
19
|
27
|
37 - 60
|
3
|
4
|
60 -
|
4
|
6
|
2.3 ์ฐ๊ตฌ ๊ณต๊ฐ ์กฐ๋ช
๋ณํ ์ ์ ์กฐ๋ ์ธก์
๊ณต๊ฐ์ ๋ฐ๊ธฐ๋ฅผ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ํด ์กฐ๋๊ณ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์กฐ๋๋ฅผ ์ธก์ ํ์๋ค. Fig. 2(b)์์ ์กฐ๋ช
๊ธฐ๊ตฌ์ ์์น์ ์ธก์ ์ง์ ์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์กฐ๋ช
๊ธฐ๊ตฌ๋ ๋ ์ข
๋ฅ์ ํํดํธ ์กฐ๋ช
์ ์ฌ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ, ์ธก์ ์ง์ ์ ๋ถ์์ ์ ์ผ๋ก ๋ํ๋ด์๋ค. ์ธก์ ๊ณผ์ ์์
์กฐ๋๊ณ ์ผ์์ ๋ฌผ์ฒด๋ ์ฌ๋์ด ๊ทธ๋ฆผ์๋ฅผ ๋๋ฆฌ์ฐ๊ฑฐ๋ ๋น์ ๋ฐ์ฌํ์ง ์๋๋ก ํ์์ผ๋ฉฐ, ์์ฐ๊ด์ ์ํฅ์ด ์๋๋ก ์ผ๊ฐ์ ์ธก์ ํ์๋ค. ์ฃผ์ ํ๋์ด ๋ฐ๋ฅ ์์ค์์
๋ฐ์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ฐ๋ฅ ๋ฉด์์ ์ธก์ ํ์๋ค. ๊ณต๊ฐ ๋ด 25๊ฐ ์ง์ ์์ ์กฐ๋๊ณ๋ก ์กฐ๋๋ฅผ ์ธก์ ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ต์ ์กฐ๋ 66lx, ์ต๊ณ ์กฐ๋ 215lx์ด๋ฉฐ, ํ๊ท
์กฐ๋๋ 135lx๋ก ์ธก์ ๋์๋ค. ์ด ๊ฐ์ KS A 3011์์ ์ฒด์ก๊ด ์ผ๋ฐ์ด๋์ ์ํ ์ต์-ํ์ค-์ต๊ณ ๊ถ์ฅ ์กฐ๋๊ฐ์ธ 150-200 -300lx์ ๋ฏธ์น์ง
๋ชปํ๋ ๊ฐ์ด๋ค. ์๊ฐ์ด ์ง๋จ์ ๋ฐ๋ผ ๋จํ ๋
ธํํ, ๋จผ์ง ์์ ๋ฑ์ ์์ธ์ผ๋ก ์ธํด ์กฐ๋ช
์ฑ๋ฅ์ด ์ ํ๋๋ 70%์ ์กฐ๋ช
๋ณด์์จ์ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด, ์ด๊ธฐ ์กฐ๋๋
ํ์ฌ ์กฐ๋๋ณด๋ค ๋์ KS ๊ธฐ์ค์ ๋ง์กฑํ์ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋์ง๋ง, ๋ณด์์จ์ ๊ณ ๋ คํ์ง ๋ชปํ ๊ฒ์ผ๋ก ์๊ฐ๋๋ค. ์ธก์ ๋ ์กฐ๋ ์์ค์ ๊ถ์ฅ ๊ธฐ์ค์ ์ถฉ์กฑํ๊ธฐ ์ํด
๋ ๋์ ์ด๊ธฐ ์กฐ๋๊ฐ์ด ํ์ํจ์ ์๋ฏธํ๋ค.
๊ณต๊ฐ์ ๋ฌธ์ ์ ์ ๋ณด๋ฉด, ์ ๋ฐ์ ์ธ ๋ฐ๊ธฐ๊ฐ ๋ถ์กฑํ๊ณ ์ด๋๊ธฐ๊ตฌ ๋ฐ๋ก ์ ์ค์น๋ ์กฐ๋ช
์ด ๊ทธ๋๋ก ๋
ธ์ถ๋์ด ๋๋ถ์ฌ์ ์ ๋ฐํ๊ณ ์์๋ค. ๋ํ, ์ด๋๊ธฐ๊ตฌ ์์ ์ค์น๋
ํ๋ํธ ์กฐ๋ช
์ผ๋ก ์ธํด ๊ทธ๋ฆผ์๊ฐ ํ์ฑ๋์๋ค. ์ด๋ฐ ๋ฌธ์ ์ ๋ค๋ก ์ธํด ์ฌ์ฉ์๋ค์ด ์์ ์ ์ด๋ ์์ธ๋ฅผ ํ์ธํ๊ธฐ ์ด๋ ต๊ฒ ํ๊ณ ์ฃผ์ ์ฐ๋ง๊ณผ ๋ถํธํจ์ ์ด๋ํ ์
์๋ค. ์ด๋ ์ค ๋น์ ๋ถ์กฑ์ ํผ๋ก๋ฅผ ๋ ๋นจ๋ฆฌ ๋๋ผ๋ฉฐ ๋ถ์๊ณผ ์คํธ๋ ์ค๋ฅผ ์ฆ๊ฐ์ํฌ ์ ์๋ค[7].
Fig. 2. (a) Illuminance meter (b) Illuminance measurement point
2.4 ์กฐ๋ช
๋ณํ ์ /ํ์ Relux ์๋ฎฌ๋ ์ด์
ํผํธ๋์ค ์ผํฐ์ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ์ ๋ฌธ์ ๋ ๊ธฐ์กด์ ์กฐ๋ช
์์ ์ต๊ทผ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ์ ๋ง์ด ์ค์น๋๊ณ ์๋ LED ๋ผ์ธํ ํ๋ํธ ์กฐ๋ช
์ผ๋ก ๊ต์ฒดํ์ฌ ๊ณต๊ฐ ์ ์ฒด์ ๊ท ์ผํ
๋น ๋ถํฌ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ํด๊ฒฐํ๊ณ ์ ํ์๋ค. ๋ํ, ๋ค์ํ ์์ ๋ณ๊ฒฝ์ด ๊ฐ๋ฅํ๊ณ ์ํฅ๋ฐฐ๊ด์ ๊ฐ๋ ๋ผ์ธํ ํ๋ํธ ์กฐ๋ช
์ ๊ฑฐ์ธ์ด ์์นํ ๋ ๊ตฐ๋ฐ ๋ฒฝ
์๋จ 3m ๋์ด์ ์ค์นํ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์กฐ๋ช
๋ฐฉ์์ ์ฌ์ฉ์ ์ ํธ๋์ ํ๋ ์ ํ์ ๋ฐ๋ผ ์์์ ์กฐ์ ํ ์ ์์ด ์ด๋ ๋ฐ ํด์ ํ๊ฒฝ ๋ชจ๋ ํฅ์๋ ๊ฒฝํ์
์ ๊ณตํ ์ ์๋ค.
์ค์ ๊ณต๊ฐ์ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ์ ๋ณ๊ฒฝํ๊ธฐ ์ ์์ ์ธ๊ธํ ํด๊ฒฐ ๋ฐฉ์์ด ์ ์ ํ์ง ์กฐ๋ ๋ถํฌ๋ฅผ ๋ณด๊ธฐ ์ํด Relux ์ํํธ์จ์ด๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
ํ์๋ค. ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์
์ํ ๊ณต๊ฐ์ ๊ฑด์ถ, ์์ง๋์ด๋ง ๋ฑ ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์์ ์ค๊ณ ๋ฐ ๋ชจ๋ธ๋งํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ 3D ํ๋ก๊ทธ๋จ์ธ Rhino์์ ๋ชจ๋ธ๋ง ํ์๋ค. ์ค์ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ์
ํฌ๊ธฐ(7.7m x 9.2m x 4.2m) ๋ด ์ข์ฐ ๋ ๋ฒฝ๋ฉด์ ๊ฑฐ์ธ๊ณผ ์์ชฝ์ผ๋ก๋ ์ฐฝ๋ฌธ์ ๋ฐฐ์นํ์๋ค(Fig. 3). ๊ทธ ํ ๋ชจ๋ธ์ Relux๋ก ๊ฐ์ ธ์ ๊ฒ์์ ์ฒ์ฅ ๋ฐ์ฌ์จ 5%, ๋ฒ ์ด์ง์ ๋ฒฝ ๋ฐ์ฌ์จ 50%, ๊ฒ์์ ๋ฐ๋ฅ ๋ฐ์ฌ์จ 5%๋ก ์ค์ ํ์๋ค. ๊ฑฐ์ธ์ ๋ฐ์ฌ์จ์
90%์ด๊ณ ์ฐฝ๋ฌธ์ ํฌ๊ณผ์จ์ 85%๋ก ์ค์ ํ์๋ค. Relux ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์์ ์ฌ์ฉํ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ ๋ณํ ์ /ํ์ ์กฐ๋ช
๊ธฐ๊ตฌ์ ๋ฐฐ์น๋ Fig. 4์ ๋ํ๋ด์๋ค.
Fig. 3. Modelling of the fitness center for personal training in Rhino
Fig. 4. (a) Luminaire position before the luminaire retrofit (b) Luminaire position
after the luminaire retrofit
Fig. 5(a)๋ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ ๋ณํ ์ ์ ๋ชจ์ต์ Relux๋ก ์๋ฎฌ๋ ์ด์
ํ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ค. ํผํธ๋์ค ์ผํฐ์ ์กฐ๋ช
๊ณผ ๋น์ทํ ํ๋ํธ ์กฐ๋ช
2์ข
๋ฅ๋ฅผ ์ค์นํ์ฌ ์ค์ธกํ ์กฐ๋๊ฐ๊ณผ ์ ์ฌํ
์กฐ๋๊ฐ์ด ๋์ค๋๋ก ํ์๋ค. Fig. 5(b)์ ์์
๋ฉด์์ ๋ณด์ด๋ ๋
ธ๋์์ 100 - 150lx ์ฌ์ด์ ๊ฐ์ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค. ์ฐํ ๋ฒ ์ด์ง์์ 75 - 100lx ์ฌ์ด์ด๋ฉฐ ํ๊ท ์กฐ๋๋ 139lx๋ก,
์ ๋ฐ์ ์ธ ๋ฐ๋ฅ ๋ฉด ์กฐ๋๋ KS ๊ธฐ์ค์ ์ถฉ์กฑํ์ง ๋ชปํ๋ ์ํ์ด๋ค. ์ต์ ์กฐ๋ 58lx์ด๊ณ ํ๊ท ์กฐ๋๋ 122lx๋ก ๊ท ์ ๋๋ 0.47์ด๋ฉฐ, ์ผ๋ถ ์์ญ์
๊ทธ๋ฆผ์๊ฐ ์๊ฑฐ๋ ์กฐ๋ช
๋ถํฌ๊ฐ ๊ณ ๋ฅด์ง ์์ ์ ์๋ค. UGR์ 20.9๋ก ์ฒ์ฅ์ ์๋ ์กฐ๋ช
์ ๋ฐ๋ผ๋ณด๋ ํ๋ ์ค ๋ถํธํจ์ ์ ๋ฐํ ์ ์๋ค. ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์
์ฌ์ฉํ ์กฐ๋ช
๊ธฐ๊ตฌ์ ์ ๋ณด๋ Table 3์ ์ ๋ฆฌํ์๋ค.
Fig. 5. (a) Relux simulation before the luminaire retrofit (b) Calculation results
before the luminaire retrofit
Fig. 6. (a) Relux simulation after the luminaire retrofit (b) Calculation results
after the luminaire retrofit
Table 3. Light information before the luminaire retrofit
Table 4. Light information after the luminaire retrofit
Fig. 6(a)๋ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ ๋ณํ ํ์ ๋ชจ์ต์ Relux๋ก ์๋ฎฌ๋ ์ด์
ํ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ค. ์ฒ์ฅ์ LED ๋ผ์ธํ ํ๋ํธ ์กฐ๋ช
์ ์ค์นํ์ฌ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๋ฐ๊ธฐ๋ฅผ ํ๋ณดํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ธฐ์กด์
ํ๋ํธ ์กฐ๋ช
๊ณผ ๊ฐ์ ๋์ด์ ๋ฐฐ์นํ์๋ค. ๋ํ, ๋ฒฝ ์ธก์ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๋น์ถฐ์ฃผ๋ ์์ ๊ฐ๋ณ ์ํฅ๋ฐฐ๊ด์ ๊ฐ๋ LED ๋ผ์ธํ ํ๋ํธ ์กฐ๋ช
์ด ์ค์น๋์๋ค. Fig. 6(b) ์์
๋ฉด์์ ๋ณด์ด๋ ์ฐํ ๋
น์๋ถํฐ ๊ฐ์ด๋ฐ ์งํ ํ๋์๊น์ง์ ์กฐ๋๋ 300 โ 1500lx ์ฌ์ด์ ๊ฐ์ ๋ํ๋ด๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ํ๊ท ์กฐ๋๋ 685lx์ด๋ค.
KS ๊ธฐ์ค์ ์ด๊ณผํ๊ณ ์์ง๋ง, EN 12193 ์ ๋ฝ ํ์ค์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ์ฒด์ก๊ด ์ด๋์ 500lx, ์ญ๋์ ๊ฐ์ด ๋ฌด๊ฑฐ์ด ์ด๋๊ธฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ค๊ธฐ ์ํ ๊ณต๊ฐ์์๋
750lx๊ฐ ์ ํฉํ๋ค. ์ด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด, ๋ค์ํ ์ด๋๊ธฐ๊ตฌ๊ฐ ์๋ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ์์ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ์ด 685lx๋ ์ ์ ํ๋ค. ์ต์ ์กฐ๋ 170lx์ด๊ณ
ํ๊ท ์กฐ๋๋ 685lx๋ก ๊ท ์ ๋๋ 0.25์ด๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฆผ์๊ฐ ์๊ฑฐ๋ ์กฐ๋ช
๋ถํฌ๊ฐ ๊ณ ๋ฅด์ง ์์ ์ ์๋ค. ๊ท ์ ๋๊ฐ ๋ฎ๊ฒ ๋์จ ์ด์ ๋ ์ด๋๊ธฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ฐฐ์น๋ ์์ญ์
์ง์ค์ ์ผ๋ก ๋ผ์ธํ ํ๋ํธ ์กฐ๋ช
์ ๋ฐฐ์นํ์ฌ ํด์๊ณต๊ฐ์ด๋ Fig. 6(b)์ ์๋์ชฝ์ ์์นํ ๋ณต๋์์ ๋ฎ์ ์กฐ๋๊ฐ ์ธก์ ๋์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. UGR์ 18.9๋ก ๋๋ถ์ฌ์ด ๊ฐ์ ๋์์์ ๋ํ๋ธ๋ค. ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ์ฌ์ฉํ ์กฐ๋ช
๊ธฐ๊ตฌ์ ์ ๋ณด๋
Table 4์ ์ ๋ฆฌํ์๋ค.
์กฐ๋ช
๊ธฐ๊ตฌ ๊ต์ฒด ์ /ํ์ ์ด ์ ๋ ฅ์ 170 W์์ 694.8 W๋ก ์ด ๊ด์์ 11,613lm์์ 71,704lm์ผ๋ก ์ ๋ ฅ ์ฌ์ฉ๋๊ณผ ์กฐ๋๊ฐ ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์๋ค.
ํจ์จ์ฑ์ ๊ต์ฒด ์ /ํ 68.3lm/W์์ 100.5lm/W๋ก ํฅ์๋์ด ์๋์ง ์๋น๋ ์ฆ๊ฐํ์ง๋ง, ์ ๋ฐ์ ์ธ ๋ฐ๊ธฐ์ ๋๋ถ์ฌ ๊ฐ์ ๋์๋ค.
2.5 ์ฐ๊ตฌ ๊ณต๊ฐ ์กฐ๋ช
๋ณํ ํ์ ์กฐ๋ ์ธก์
์กฐ๋ช
๋ณํ ํ์ Relux ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์ค์ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ์ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ์ ๋ณ๊ฒฝํ์๋ค(Fig. 7). ์กฐ๋ช
๋ณํ ์ ์ ์กฐ๋ ์ธก์ ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๋ฐ๋ฅ ๋ฉด์์ ์ธก์ ํ์์ผ๋ฉฐ, Fig. 2(b)์ ๊ฐ์ 25๊ฐ ์ง์ ์์ ์กฐ๋๋ฅผ ์ธก์ ํ์๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ์ต์ ์กฐ๋ 470lx, ์ต๊ณ ์กฐ๋ 1290lx์ด๋ฉฐ, ํ๊ท ์กฐ๋๋ ์ฝ 846lx๋ก ์ธก์ ๋์ด ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ณผ
์ ์ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋์๋ค. ์กฐ๋๊ฐ ๋ฎ๊ฒ ์ธก์ ๋ ๋ถ๋ถ์ ๋ฐฑ์๊ด์ ๋นํด ํ๋์ ์กฐ๋ช
์ด ์คํธ๋ ์ค ๊ฐ์๋ฅผ ๊ฐ์ํ๋ค[8]๋ ์ ํ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ฐ๋ผ ํ์ฌ๋ ๋ ๋ฒฝ๋ฉด์ ์ค์น๋ ์๊ฐ๋ณ ์
๋ผ์ดํธ๊ฐ ํด์ ์๊ฐ ๋์ ํด์์ ์ด์งํ๊ณ ์คํธ๋ ์ค๋ฅผ ์ค์ด๊ธฐ ์ํด ํ๋์์ผ๋ก ์ค์ ๋์ด ์๋ค.
Fig. 7. Fitness center for personal training after the luminaire retrofit
3. ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ
3.1 ์ค๋ฌธ ์กฐ์ฌ ๊ฐ์
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ ์ฌ์ฉ์ 70๋ช
์ ๋์์ผ๋ก ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ ์ /ํ์ ๋ํ ๋ง์กฑ๋๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ค๋ฌธ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ด 2ํ ์งํํ๋ค. ์ค๋ฌธ์ง ํญ๋ชฉ์๋
๊ธ์ ์ , ๋ถ์ ์ , ๊ณต๊ฐ์ง๊ฐ, ์์ ์ฑ, ์ธ์ง ์ํ ์ด 5๊ฐ์ง ํญ๋ชฉ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์๋ค. ๊ฐ ํญ๋ชฉ์๋ 3๊ฐ์ ์ง๋ฌธ์ด ํฌํจ๋์ด ์์ผ๋ฉฐ ์ด 15๊ฐ์ ์ง๋ฌธ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์๋ค(Table 5).
์ค๋ฌธ์ง๋ ๋ฆฌ์ปค๋ ์ฒ๋๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ ์ /ํ์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ํ๊ฐํ๋๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์๋ค. 1์ ์ โ๋งค์ฐ ๊ทธ๋ ์ง ์๋คโ์ด๊ณ 3์ ์ โ๋ณดํต์ด๋คโ 5์ ์ โ๋งค์ฐ
๊ทธ๋ ๋คโ๋ก 5์ ๋ฆฌ์ปค๋ ์ฒ๋๋ก ์งํํ์๋ค.
Table 5. Subjective evaluation
Question
|
Average
|
T-statistic
|
P-value
|
before
|
after
|
Positive
|
1
|
Feels comfortable
|
3.59
|
3.89
|
-2.29
|
0.02
|
2
|
Makes me feel energized
|
3.34
|
4.23
|
-7.10
|
< 0.001
|
3
|
Motivates me to exercise
|
3.19
|
4.01
|
-6.21
|
< 0.001
|
Negative
|
4
|
Strains my eyes
|
2.37
|
2.89
|
-2.97
|
< 0.001
|
5
|
Causes glare
|
2.46
|
3.13
|
-3.58
|
< 0.001
|
6
|
Makes me feel fatigued
|
2.09
|
2.67
|
-3.40
|
< 0.001
|
Spatial Perception
|
7
|
Makes the space feel warmer
|
3.43
|
3.79
|
-2.53
|
0.01
|
8
|
Makes the fitness center more attractive
|
3.11
|
4.26
|
-8.26
|
< 0.001
|
9
|
Makes the space appear large
|
2.94
|
4.10
|
-7.02
|
< 0.001
|
Safety
|
10
|
Makes me want to stay in the space longer
|
3.00
|
3.84
|
-7.74
|
< 0.001
|
11
|
Makes me feel more welcomed
|
3.01
|
4.13
|
-8.97
|
< 0.001
|
12
|
Enhances the safety of the fitness center
|
3.07
|
4.20
|
-9.25
|
< 0.001
|
Cognitive Performance
|
13
|
Helps me maintain concentration
|
3.09
|
4.09
|
-6.20
|
< 0.001
|
14
|
Helps with problem-solving during exercise
|
3.34
|
3.99
|
-7.80
|
< 0.001
|
15
|
Helps me accurately perceive the colors and textures of fitness center equipment
|
3.17
|
4.31
|
-9.32
|
< 0.001
|
์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ ๋ณํ ์ ๊ณผ ํ์ ์ฌ์ฉ์ ์ธ์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํด paired t-test๋ฅผ ์ค์ํ๋ค. paired t-test๋ ๊ด๋ จ ๋ ๊ทธ๋ฃน์ ํ๊ท ์
๋น๊ตํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ ํต๊ณ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค. ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ ๋ณ๊ฒฝ ์ ๊ณผ ํ ๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ ๊ฐ์ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์๋ฏธํ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋์ง ํ์ธํ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋๋ค. ์ด
๋ถ์์์๋ 0.05 ๋ฏธ๋ง์ p-๊ฐ์ด ์ ์๋ฏธํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผํ์ฌ ๊ด์ฐฐ๋ ๋ณํ๊ฐ ์ฐ์ฐ์ ์ํ ๊ฒ์ด ์๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค.
3.2 ์ค๋ฌธ ์กฐ์ฌ ๋ถ์
๋ชจ๋ ์ง๋ฌธ์ ๋ํ t-๊ฒ์ p-๊ฐ์ด 0.05 ๋ฏธ๋ง์ผ๋ก ์ ์๋ฏธํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ป์๋ค. ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ ๋ณํ ํ ๊ฐ ์ง๋ฌธ์ ํ๊ท ์ ์๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ ํผํธ๋์ค
์ผํฐ ์ฌ์ฉ์๋ค์ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝํ์ด ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํฅ์๋์์์ ์ ์ ์๋ค. T-ํต๊ณ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ์์ ์์ ๊ฐ์ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ ๋ณํ ์ ๋ณด๋ค ๋ณํ ํ ํ๊ท ์ ์๊ฐ ๋๋ค๋
๋ป์ด๋ค. ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ ๋ณํ๊ฐ ์ฌ์ฉ์์ ์ธ์์ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์๋ฏธํ ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์ณค์์ ์ ์ ์๋ค. ๊ธ์ , ๊ณต๊ฐ ์ธ์, ์์ ๋ฐ ์ธ์ง ์ฑ๋ฅ ์นดํ
๊ณ ๋ฆฌ์์
T-ํต๊ณ์ ์ ๋๊ฐ์ด 5๋ณด๋ค ํฐ ๊ฒ์ ๋ณผ ์ ์๋๋ฐ, ์ด๋ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ ๋ณํ๋ก ์ธํ ์ํฅ์ด ํฌ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. ๋ถ์ ์นดํ
๊ณ ๋ฆฌ์์ T-ํต๊ณ๊ฐ์ด ์์์
๊ฐ์ผ๋ก ๋์ ๋ถ์ ์ ์ธ ์ํฅ๋ ์ปค์ก์์ ์ ์ ์๋ค. ์ด๋ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ ๋ณํ๊ฐ ํน์ ์ธก๋ฉด์ ๊ฐ์ ํ์ง๋ง, ๋๋ถ์ฌ ์ฆ๊ฐ ๋ฐ ๋์ ํผ๋ก์ ๊ฐ์ ๋ฌธ์ ๋ ๋ฐ์ํ์์
์๋ฏธํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ค๋ฅธ ์นดํ
๊ณ ๋ฆฌ์ ๋นํด T-ํต๊ณ ์ ๋๊ฐ์ด ์์ ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ด ๋ ํฌ๋ค๊ณ ๋ณด์ธ๋ค. ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ ๋ณํ ํ ์ค๋ฌธ์กฐ์ฌ ์ฌ์ฉ์ ์๊ฒฌ์์
โ๋ฐ์์ ๊นจ๋ํ๊ณ ์์พํ ๋๋์ด ๋ค์ง๋ง, ์กฐ๋ช
์์น๊ฐ ๋ฎ์์ ๋๋ถ์๋ค.โ๋ ์๊ฒฌ์ด ์์๋ค.
4. ๊ฒฐ ๋ก
์ด ์ฐ๊ตฌ๋ ์ ์ ํ ์กฐ๋ช
์ด ์ค๋ด ์ด๋ ๊ฒฝํ์ ํฅ์์ํค๋ ๋ฐ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋ค๋ ์ ์ ๊ฐ์กฐํ๋ค. ๊ธฐ์กด์ ํ๋ํธ ์กฐ๋ช
2์ข
๋ฅ ๋ชจ๋ ์ค์๋ถ LED ๋ผ์ธํ
ํ๋ํธ ์กฐ๋ช
๊ณผ ์์ ๋ณ๊ฒฝ์ด ๊ฐ๋ฅํ๊ณ ์ํฅ๋ฐฐ๊ด์ ๊ฐ๋ ๋ผ์ธํ ํ๋ํธ ์กฐ๋ช
์ผ๋ก ๊ต์ฒด๋์์ผ๋ฉฐ, ๊ท ์ผํ๊ณ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ์ ์กฐ์ฑํ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฐ์ ์
๋ถ์ ์ ํ ์กฐ๋ช
๋ฐ ๊ทธ๋ฆผ์ ํ์ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ์ฌ ์ค๋ด ํผํธ๋์ค ์ผํฐ ์กฐ๋ช
์ ๋ํ ์ถฉ๋ถํ ์กฐ๋๋ฅผ ํ๋ณดํ๋ค.
20 - 60์ธ์ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ ์ฌ์ฉ์ 70๋ช
์ ๋์์ผ๋ก ํ ์ค๋ฌธ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ํตํด ๋ช ๊ฐ์ง ํต์ฌ ์์ญ์์ ์๋นํ ๊ฐ์ ์ด ๋ํ๋ฌ๋ค. ์กฐ๋ช
์ ๋ณ๊ฒฝํ ํ ๊ธ์ ,
๊ณต๊ฐ ์ธ์, ์์ ๋ฐ ์ธ์ง ์ฑ๋ฅ์ด ๋ชจ๋ ํฌ๊ฒ ํฅ์๋์๋ค. ์ต์ ์ ์กฐ๋ช
์ด ๊ธฐ๋ถ๊ณผ ์ง์ค๋ ฅ์ ํฅ์์ํฌ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ ์ฒด ํ๋ ์ค ์ฌ๊ณ ์ํ๋ ์ค์ฌ์ค๋ค๋
์ ํ ์ฐ๊ตฌ์ ์ผ์นํ๋ค. ์ฐธ๊ฐ์๋ค์ ๋ ๋ฐ๊ณ ๊ณ ๋ฅธ ์กฐ๋ช
์ผ๋ก ์ธํด ๊ณต๊ฐ์ด ๋ ๋์ด์ง๊ณ , ๋ ํธ์ํด์ง๋ฉฐ, ์ด๋ ์ค ์ง์ค์ ๋์์ด ๋๋ค๊ณ ์ธ๊ธํ๋ค. ์กฐ๋ช
ํ๊ฒฝ์
๋ณํ๊ฐ ํผํธ๋์ค ์ผํฐ ์ฌ์ฉ์ ์ค๋ฌธ์กฐ์ฌ๋ฅผ ํตํด ์ฌ๋ฆฌ์ ์์ , ์ง์ค๋ ฅ ๋ฐ ์์ ์ฑ์ด ํฌ๊ฒ ํฅ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ด์ฐฐ๋์๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ ์กฐ๋ช
๋ณ๊ฒฝ ํ ์ฐธ๊ฐ์๋ค์ด ๋ณด๊ณ ํ ๋๋ถ์ฌ๊ณผ ๋์ ํผ๋ก ์ฆ๊ฐ๋ก ์ธํด ๋ฐ๊ธฐ์ ํธ์ํจ์ ๊ท ํ์ ๋ง์ถ๊ธฐ ์ํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ฐ์ ์ด ํ์ํจ์ ์ ์ ์์๋ค.
์ฐธ๊ฐ์๋ค์ ์๋ก์ด ์กฐ๋ช
์ด ๋ ๊นจ๋ํ๊ณ ์ ์ ํ ๋ถ์๊ธฐ๋ฅผ ์ ๊ณตํ์ง๋ง, ๋ฒค์นํ๋ ์ค ๋ฑ ๋์์ ์ด๋ํ๋ ์ฅ๋น ๋ฐ๋ก ์์ ๋ฎ๊ฒ ์ค์น๋ ์กฐ๋ช
์ ๋๋ถ์ฌ์ผ๋ก ์ธํด
์๋นํ ๋ถํธํจ์ ๋๊ผ๋ค๊ณ ์ธ๊ธํ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ถํธํจ์ ๋ฐ์ ์กฐ๋ช
๊ณผ ์ด๋์ด ๊ฒ์์ ์ฒ์ฅ์ ๋๋น๋ก ์ธํด ๋์ฑ ๋์์ ธ ์ง๋์น๊ฒ ๊ฐ๋ ฌํ๊ฒ ๋๊ปด์ก๋ค๊ณ ์๊ฐ๋๋ค.
ํฅํ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ฐธ๊ฐ์๋ค์ ํผ๋๋ฐฑ์ ๋ฐ์ํ์ฌ ์ค๋ด ์ด๋ ํ๊ฒฝ์ ํจ์จ์ฑ๊ณผ ์ ์ฒด์ ์ธ ์ฐธ๊ฐ์ ๊ฒฝํ์ ๋ชจ๋ ํฅ์์ํค๋ ์กฐ๋ช
์๋ฃจ์
์ ๊ฐ๋ฐํ๋ ๋ฐ ์ค์ ์ ๋
๊ฒ์ด๋ค.
Acknowledgement
์ด ๋
ผ๋ฌธ์ 2024๋
๋ ์ ๋ถ(์ฐ์
ํต์์์๋ถ)์ ์ฌ์์ผ๋ก ํ๊ตญ์๋์ง๊ธฐ์ ํ๊ฐ์(KETEP)์ ์ง์์ ๋ฐ์ ์ํ๋ ์ฐ๊ตฌ์ (No. 20212020800120).
References
Statista, โFitness industry in South Korea,โ 2023. Available: https://www.statista.com/study/136737/fitness-industry-in-south-korea/
(Accessed 10 August 2024)
W. J. M. Van Bommel, โNon-visual biological effect of lighting and the practical meaning
for lighting for work,โ Applied Ergonomics, vol. 37, no 4, pp. 461-466, 2006.
S. Hygge and I. Knez, โEffects of noise, heat and indoor lighting on cognitive performance
and self-reported affect,โ Journal of Environmental Psychology, vol. 21, no. 3, pp.
291-299, 2001.
P. R. Boyce, โHuman factors in lightingโ CRC Press, 3rd Ed., 2014.
S. Leppรคmรคki, T. Partonen, and J. Lรถnnqvist, โBright-light exposure combined with
physical exercise elevates mood,โ Journal of Affective Disorders, vol. 72, no. 2,
pp. 139-144, 2002.
L. Shi, et al., โEffects of different light source color temperatures during physical
exercise on human EEG and subjective evaluation,โ Journal of the Human-Environment
System, vol. 12, no. 1, pp. 27-34, 2009.
F. A. Pinherio, et al., โEffects of light deprivation in physical performance and
psychophysiological responses to a time- to-exhaustion exercise test,โ Physiology
& Behavior, vol. 151, no. 1, pp. 535-540, 2015.
J. Minguillon, et al., โBlue lighting accelerates post-stress relaxation: Results
of a preliminary study,โ PLOS ONE, vol. 12, no. 10, 2017.
Biography
She received B.S. degree in architectural engineering from Sejong University in
2023. She has currently been studying M.S degree at the architectural engineering
in Sejong University.
He received B.S. degree in architectural engineering from Hanyang University (1991).
He received M.S. degree (1993) and Ph.D. degree (1997), respectively, in the Dept.
of architectural engineering from The Pennsylvania State University, USA. He is now
a professor of Sejong University, Korea and a president of the Korea Committee of
KIIEE.