๊น๊ธฐํ
(Ki-Han Kim)
1
ํ์ง
(Jin Hur)
2โ
-
(Sangmyung University, Department of Electrical Engineering, Master's Course)
-
(Sangmyung University, Department of Electrical Engineering, Associate Professor)
Copyright ยฉ The Korean Institute of Illuminating and Electrical Engineers(KIIEE)
Key words
Photovoltaic Power Forecasting, Support Vector Regression(SVR), Day-ahead Forecasting, Short-Term Forecasting, Machine Learning
1. ์๋ก
์ต๊ทผ ์ ์ธ๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ๊ธฐํ์ฒด์ ์ถ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ ๊ตฌ์ฑ์ ๋ณํํ๊ณ ์๋ค. 2017๋
์ ๊ท ์ฌ์์๋์ง ๋ฐ์ ์ฉ๋์ 178GW์ด๋ฉฐ, ๊ทธ์ค ํ์๊ด๋ฐ์ ์ 97GW๋ก
์ ๊ท ๋ฐ์ ์ค๋น ์ค 1์๋ฅผ ์ฐจ์งํ๋ฉฐ ์ฌ์์๋์ง ๋ณด๊ธ์ ์ฃผ๋ํ๊ณ ์๋ค[1]. ํ๋ฆ์ ๋ฐ๋ผ ๊ตญ๋ด์์๋ ์ฌ์์๋์ง 3020 ์ ์ฑ
์ ํตํด ๋๊ท๋ชจ ๋ณ๋์ฑ ์ ์์ ๊ณํต ์ ์
์ด ๊ณํ๋์ด์๋ค. ์ 8์ฐจ ์ ๋ ฅ์๊ธ๊ธฐ๋ณธ๊ณํ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ๋ฐ์ ๋
๋น์ค 20%๋ฅผ ์ฌ์์๋์ง๋ก ๊ณต๊ธํ๊ธฐ ์ํด 58.5GW์ ๋๊ท๋ชจ ์ฌ์์๋์ง ์ค๋น๋ฅผ ์์ฉํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ณํ๋์ด์๋ค. ์ด ์ค ํ์๊ด๋ฐ์ ์ ์ฌ์์๋์ง ๊ณต๊ธ๋์
62%์ ํด๋นํ๋ 36.5GW๊ฐ ํด๋นํ๋ค.
ํ์๊ด๋ฐ์ ์ ๊ธฐ์กด์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋ฐ์ ์๊ณผ๋ ๋ค๋ฅด๊ฒ ์ผ์ฌ๋, ์จ๋, ์ด๋ ๋ฑ ๋ค์ํ ๊ธฐ์ํ์ ์ธ ์์ธ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์ถ๋ ฅ์ด ๋ณ๋ํ๋ ํน์ฑ์ด ์์ผ๋ฏ๋ก ๋๊ท๋ชจ ํ์๊ด๋ฐ์ ๋จ์ง๊ฐ
๊ณํต์ ์ฐ๊ณ๋ ๊ฒฝ์ฐ ํ์๊ด๋ฐ์ ์ ๊ฐ๋ณ์ฑ ๋ฐ ๋ถํ์ค์ฑ์ผ๋ก ๊ณํต์ ๋ถ์์ ์ ์ ๋ฐํ ์ ์๋ค. ๋ณ๋์ฑ ์ ์์ ๊ณํต ์ฐ๊ณ์ฆ๊ฐ์ ๋์ํ์ฌ ๊ณํต์ ์ ์ฐ์ฑ ํฅ์์
์ํ ์กฐ์น๊ฐ ํ์ํ๋ฉฐ, ์ฌ๋ฌ ๋ฐฉ์ ์ค ์ฌ์์๋์ง์ ์ ํํ ์์ธก์ด ๊ฐ์ฅ ๋น์ฉ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋๋ค[2].
Fig. 1. Cost Comparison for system Flexibilities
๋ํ ์ฌ์์๋์ง์ ์์ธก ์ ํ๋ ํฅ์์ ๋ฐ๋ผ ์ ๋ ฅ ๊ณํต์ ์ด์๋น ์ญ๊ฐ ๋ฑ ๊ณํต์ ์ ๋ขฐ๋ ์ธก๋ฉด๊ณผ ์์ธ๋ฌ ๊ฒฝ์ ์ ์ธ ์ธก๋ฉด์์๋ ํฐ ์ด์ต์ด ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก
๋ถ์๋์๋ค[3]. ํ์๊ด๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ์์ธก์ ์ ๋ ฅ ๊ณํต์ ๊ณต๊ธ ๋ ๋ฒจ ์ฆ๊ฐ, ํจ์จ์ ์ธ ์ ๋ ฅ์์คํ
์ด์์ ์ํด ํ์ํ๋ค.
ํ์๊ด๋ฐ์ ์์ธก์ ์ํด ๋ฌผ๋ฆฌ์ , ํต๊ณ์ ๊ธฐ๋ฐ์ ์๊ณ์ด ๋ถ์ ๋ฐ ํ๊ท๋ถ์์ ํตํ ํ์๊ด๋ฐ์ ์์ธก์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ด ์ ํ๋์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ธฐ๋ฒ๋ค์ ๋น ๋ฅด๊ณ ๊ฐ๋จํ๊ฒ
ํ์๊ด๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ์์ธก์ ์ํํ ์ ์๋ ์ฅ์ ์ด ์์ง๋ง, ์์ธก ์ ๋ง์ ๋ณ์๋ฅผ ์๊ตฌํ๋ฉฐ ํ์๊ด๋ฐ์ ์ ๋ณ๋ ํน์ฑ ๋ฐ ์ถ๋ ฅ ํจํด์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฐ ํ๊ณ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค[4].
๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ธฐ๊ณํ์ต ๊ธฐ๋ฒ์ ํ๋์ธ SVR(Support Vector Regression)์ ์ด์ฉํ์ฌ ํ์๊ด๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ์์ธก์ ์ํํ์๋ค. SVR
๊ธฐ๋ฒ์ -band๋ฅผ ๋์
ํ์ฌ ํ๊ทํ์ต์ ์ํํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด์์ (Outlier)์ ๋ํ ์ํฅ์ด ์ ๊ณ , ์ปค๋ ํจ์๋ฅผ ๋์
ํ์ฌ ๋น์ ํ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํด ํ๊ท๋ถ์์ด
๊ฐ๋ฅํ๋ค. SVR์ ์ด์ฉํ์ฌ ํ์๊ด๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ์์ธก์ ์ํํ ๊ฒฝ์ฐ ๋์ ์ ํ๋๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ ์๋ค. ๋ํ ๊ธฐ์์ฒญ์์ ๊ฒฉ์๋ฌด๋ฌ๋ก ์ฃผ์ด์ง๋ ์ผ์ฌ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ์๊ด๋ฐ์ ๋จ์ง์
์ผ์ฌ๋์ผ๋ก ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํด ํฌ๋ฆฌ๊น
(Kriging)์ ์ด์ฉํ์ฌ ํ์๊ด๋ฐ์ ๋จ์ง์ ์ผ์ฌ๋์ ์์ธกํ์ฌ ์ ์ฉํ์๋ค. ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ ๋ผ๋ A ํ์๊ด๋ฐ์ ๋จ์ง์
์ถ๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ถ๋ ฅ์์ธก์ ์ํํ์์ผ๋ฉฐ, ARIMAX (Autoregression Integrated Moving Average with Exogenous
Variables), ์ง์์ฑ(Persisterce) ๊ธฐ๋ฒ๊ณผ ๋น๊ต ๋ถ์ํ์๋ค. ์์ธก ์ ํ๋ ๊ฒ์ฆ์ ์ํ์ฌ ์ค์ธก ๋ฐ์ดํฐ์ MAPE(Mean Absolute
Percentage Error), RMSE(Root Mean Square Error)๋ฅผ ๋ถ์ํ์๋ค.
2. SVR์ ์ด๋ก ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ
SVR์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ\left\{\left(x_{1}, y_{1}\right), \ldots\left(x_{\ell,} y_{\ell}\right)\right\}
\subset x \times R์ ๋ํด์ ์ค์ ๊ฐ $y_{i}$๋ก๋ถํฐ ์ต๊ณ $\epsilon $(๋ฌด๊ฐ๊ฐ ๋ชจ์, Insensitive Parameter)๋งํผ์
ํธ์ฐจ ๋ด์ ์์ผ๋ฉฐ ์ต์ํ๋ $w$๋ฅผ ๊ฐ๋ ํจ์ $f(x)$๋ฅผ ์ฐพ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ $x$๋ ์
๋ ฅ ๋ฒกํฐ, $y$๋ ์ถ๋ ฅ ๋ฒกํฐ, $R ^{m}$์ ์
๋ ฅ๊ณต๊ฐ์
๋ํ๋ธ๋ค. ์์ ์กฐ๊ฑด์ ๋ง์กฑํ๋ ์ ํํจ์ $f(x)$๋ ๋ค์ ์ (1)๊ณผ ๊ฐ๋ค. ํด๋น ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฌ์ ๊ฐ๊ฒฉ(Margin)์ ์ค์ ํ์ฌ ์ต์ ์ ํ๊ท ํจ์๋ฅผ ๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ ๊ธฐ๋ณธ์ผ๋ก ํ๋ค[5-7].
์ต์ํ๋ $x$๋ฅผ ์ฐพ๊ธฐ ์ํด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๋ณผ๋ก ์ต์ ํ ๋ฌธ์ (Convex Optimization Problem)๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ ์ ์๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ ๊ทธ๋ฆผ. 2์ ๊ฐ์ด $\epsilon $-tube ๋ฐ๊นฅ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๋ฉด ์ (2)๋ ์ฑ๋ฆฝํ์ง ์๋๋ค. $\epsilon $-tube ๋ฐ๊นฅ์ ์กด์ฌํ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ค์ ํฌํจํ์ฌ ๋ณผ๋ก ์ต์ ํ์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํ๋๋ก ์ฌ์ ๋ณ์(Slack Variable)
$\xi _{i} , \xi _{i} ^{*}$์ ๋น์ฉ ํจ์(Cost) $C$๋ฅผ ๋์
ํ๊ณ , ์ (3)๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ณผ๋ก ์ต์ ํ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์๋ก ๊ตฌ์ฑํ๋ค.
Fig. 2. The graph of $\epsilon $-insensitive loss
์ (3)์ ์ต์ ํ ๋ฌธ์ ๋ ๋ผ๊ทธ๋์ฃผ ์น์๋ฒ(Lagrange Multiplier Method)์ ๋์
ํ์ฌ ํด๋ฅผ ๊ตฌํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ $\alpha _{i} , \alpha
_{i} ^{*} , \eta _{i} , \eta _{i} ^{*}$๋ ๋ผ๊ทธ๋์ฃผ ์น์์ด๋ฉฐ, < , > ๋ ๋ด์ ์ ์๋ฏธํ๋ค.
์ (4)์ ์ ํ SVR ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์ปค๋(Kernel) ํจ์๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ทธ๋ฆผ. 3๊ณผ ๊ฐ์ด ๋น์ ํ์ผ๋ก ํ์ฅ ์ํฌ ์ ์๋ค. ์
๋ ฅ๊ณต๊ฐ์ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋น์ ํ ์ฌ์ํจ์๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ฐจ์ ๋์ ๊ณต๊ฐ์ผ๋ก ์ฌ์์ํจ ํ ๋น์ ํ ์ฌ์์ ํ๋ฉด ๋น์ ํ
ํจ์๋ฅผ ๊ทผ์ฌํํ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ๋น์ ํ ์ฌ์ํจ์๋ฅผ ์ปค๋ ํจ์๋ผ ํ๋ฉฐ, $k\left(x, x^{\prime}\right) := < \Phi(x),
\Phi\left(x^{\prime}\right) > $์ด๋ค. ์ปค๋ ํจ์์ ๋์
์ ํตํด ์ (5)์ ํ๊ท ํจ์๋ ์ (6)๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ํ๋๋ค.
Fig. 3. Nonlinear Mapping of Linear Functions
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ฐ์ฐ์์ ์ปค๋์ ์ด์ฉํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ์ฐ์์ ์ปค๋์ ๋ํ ์ ๋ค์ ์ (7)๊ณผ ๊ฐ๋ค. $x, x ^{'}$๋ ๋ฐ์ดํฐ ํฌ์ธํฐ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, $\gamma $๋ ๊ฐ์ฐ์์ ์ปค๋์ ํญ์ ์ ์ดํ๋ ๋งค๊ฐ๋ณ์์ด๋ค.
3. ํ์๊ด๋ฐ์ ์์ธก์ ์ํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์ค ๊ตฌ์ถ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ํ์๊ด๋ฐ์ ๋จ์ง์ ํ์๊ด์ถ๋ ฅ ์์ธก์ ์ํํ๊ธฐ ์ํ์ฌ, 2016๋
์ ๋ผ๋ A ํ์๊ด๋ฐ์ ๋จ์ง๋ก๋ถํฐ ์ทจ๋ํ 1์๊ฐ ๋จ์ ํ์๊ด๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ๋ฐ์ดํฐ์
์ผ์ฌ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์ค ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ํํ์๋ค. ํด๋น ๋ฐ์ดํฐ๋ ํ์๊ด๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ์์ธก์ ์ํ ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ์ด์ฉํ์์ผ๋ฉฐ, ํฌ๋ฆฌ๊น
๊ธฐ๋ฒ์ ํตํ
์ผ์ฌ๋ ์์ธก ๊ฐ์ ์
๋ ฅ๋ฐ์ดํฐ๋ก ์ฌ์ฉํ์๋ค.
3.1 ํฌ๋ฆฌ๊น
๊ธฐ๋ฒ์ ์ด์ฉํ ์ผ์ฌ๋ ์์ธก
ํฌ๋ฆฌ๊น
์ ๊ณต๊ฐ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ธฐ๋ฒ์ ํ๋๋ก, ์ด๋ฏธ ์๊ณ ์๋ ์ฃผ๋ณ์ ๊ฐ๋ค์ ์ ํ์ผ๋ก ์กฐํฉํจ์ผ๋ก ๊ด์ฌ ์ง์ ์ ํน์ฑ๊ฐ ์์ธก์ ์ํํ๋ค[8]. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ํฌ๋ฆฌ๊น
๊ธฐ๋ฒ ์ค ์ ๊ท ํฌ๋ฆฌ๊น
์ ์ด์ฉํ์ฌ ํ์๊ด๋ฐ์ ๋จ์ง์ ์ผ์ฌ๋ ์์ธก์ ์ํํ์๋ค. ์ ๊ท ํฌ๋ฆฌ๊น
์ ์ (8)๊ณผ ๊ฐ์ด i๊ฐ์ ์ธ๊ทผ ๋ฐ์ดํฐ $\alpha $์ ๋ํด ๊ฐ๊ฐ ๊ฐ์ค์น $\lambda $๋ฅผ ๋ถ์ฌํ์ฌ, ์ธ๊ทผ ๋ฐ์ดํฐ์ ํฉ์ ํตํด ์์ธก ์ง์ ์ ๊ฐ $\alpha
*$์ ๋์ถ ํ๋ค[7]. ๊ฐ ์ง์ ์ ๋ํ ์ํฅ์ด ํธํฅ๋๋ ๊ฒ์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํด, ์ ๊ท ํฌ๋ฆฌ๊น
์ ๊ฐ์ค์น์ ํฉ์ 1์ด ๋๋๋ก ์ ์งํ๋ค. ์ง์ ๋ณ ๊ฐ์ค์น๋ ์ธ๊ทผ ์ง์ ๊ฐ ๊ณต๋ถ์ฐ
๊ฐ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ณ์ฐ ๋๋ค[9].
ํ 2์ 30๊ฐ ๊ธฐ์ ํ์ ์์น ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ธฐ์์ฒญ์ ์ผ์ฌ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ ๊ท ํฌ๋ฆฌ๊น
์ ์ ์ฉํ์๊ณ , ํฌ๋ฆฌ๊น
๊ธฐ๋ฒ์ ํตํด ์์ธก ์ง์ ์ ๋ํ ์ผ์ฌ๋์ ์์ธกํ์๋ค.
์์ธก ์ง์ ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ ํ 1๊ณผ ๊ฐ์ผ๋ฉฐ, 2016๋
5์ 16์ผ์ ๋ํ ์ผ์ฌ๋ ์์ธก๊ฐ์ ํ 3๊ณผ ๊ฐ๋ค.
Table 1. About the Location of the Solar Farm A
์์ธก์ง์
|
์๋
|
๊ฒฝ๋
|
์ค๋น์ฉ๋
|
A ํ์๊ด ๋ฐ์ ๋จ์ง
|
35.2950
|
126.3855
|
11MW
|
Table 2. Location Data for Met Tower
MET
|
Longitude
|
Latitude
|
MET 1
|
126.9658
|
37.5714
|
$\vdots$
|
$\vdots$
|
$\vdots$
|
MET 10
|
127.4407
|
36.6392
|
MET 11
|
127.3721
|
36.3720
|
MET 12
|
126.3812
|
34.8169
|
MET 13
|
126.4778
|
35.2837
|
MET 14
|
127.1190
|
35.8408
|
MET 15
|
127.1286
|
35.3714
|
MET 16
|
126.8916
|
35.1729
|
MET 17
|
127.6914
|
34.9434
|
MET 18
|
126.7689
|
34.6261
|
MET 19
|
127.2123
|
34.7633
|
MET 20
|
126.6970
|
35.4266
|
$\vdots$
|
$\vdots$
|
$\vdots$
|
MET 30
|
128.8930
|
35.2267
|
Table 3. Estimation of Solar Radiation Using Krigging Method
์๊ฐ(Hour)
|
์ผ์ฌ๋( $MJ/M ^{2}$ )
|
6
|
0.012
|
7
|
0.127
|
8
|
0.466
|
9
|
1.295
|
10
|
2.236
|
11
|
2.901
|
12
|
3.044
|
13
|
3.575
|
14
|
3.462
|
15
|
3.030
|
16
|
2.328
|
17
|
2.023
|
18
|
1.190
|
19
|
0.426
|
20
|
0.027
|
3.2 ARIMAX, ์ง์์ฑ ๋ชจ๋ธ ํ์๊ด๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ์์ธก
ARIMAX๋ ๋จ๊ธฐ ์๊ณ์ด ์์ธก ๋ชจ๋ธ๋ก, ARIMA (Autoregression Integrated Moving Average) ๋ชจ๋ธ์ ์ธ๋ถ๋ณ์๋ฅผ
๊ฒฐํฉํ ๋ชจ๋ธ์ด๋ค[10]. ์ธ๋ถ๋ณ์๋ก ํฌ๋ฆฌ๊น
์ ํตํ ์์ธก ์ผ์ฌ๋์ ์ด์ฉํ์ฌ ์์ธก์ ์ํํ๋ค. ์ฃผ๋ณ์๋ก๋ A ํ์๊ด๋ฐ์ ๋จ์ง์ ์ถ๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์ธ๋ถ๋ณ์๋ก ํฌ๋ฆฌ๊น
์ผ๋ก ์์ธกํ
์ผ์ฌ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ํ์๊ด๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ์์ธก์ ์ํํ๋ค. ์ง์์ฑ ๋ชจ๋ธ์ ์์ธก ์์ ๊ณผ ๊ณผ๊ฑฐ ์์ ์ ์ถ๋ ฅ์ ๋์ผํ๋ค ๊ฐ์ ํ๋ ๊ฐ์ฅ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์์ธก ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค[11]. ์ง์์ฑ ๋ชจ๋ธ์ ์ (9)๋ก ํํ๋๋ค. $p _{t+k}$๋ ์์ธก ์์ ์ ์ถ๋ ฅ์ ์๋ฏธํ๋ฉฐ $p _{t}$๋ ๊ณผ๊ฑฐ ์์ ์ ์ถ๋ ฅ์ ์๋ฏธํ๋ค. k๋ ๊ณผ๊ฑฐ ์์ ๊ณผ ํ์ฌ ์์ ์ ์ฐจ์ด๋ฅผ
์๋ฏธํ๋ค.
3.3 SVR ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์ด์ฉํ ํ์๊ด๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ์์ธก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ํ์๊ด๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ ์์ธก์ ์ํ ์
๋ ฅ ๋ฐ ์ถ๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ๋ 1์๊ฐ ๋จ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ํ์ฌ ๊ตญ๋ด ๊ณํต์ ์ด์ ๋ฐ ๊ณํํ๋๋ฐ
1์๊ฐ ๋จ์๋ฅผ ๊ธฐ๋ณธ์ผ๋ก ์ ์ฉํ๊ณ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค.
๋ชจ๋ธ ํ์ต์ ์ํ ๋ฐ์ดํฐ๋ก๋ ์ฌ๊ณ์ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ๊ธฐํ์ ํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ๋น ๋ฅธ ๊ณ์ฐ์๋๋ฅผ ํตํด ์ค์๊ฐ ๊ณํต์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ ๋ฐฉ์์ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ
์ํด ์์ธก์ผ ์ 720์๊ฐ(30์ผ) ์ถ๋ ฅ ๋ฐ ์ผ์ฌ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ธ ํ์ต์ ์งํํ์๋ค. ์ด๋ฅผ ์ ๋ฆฌํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
โค ๋ชจ๋ธ ํ์ต ๊ธฐ๊ฐ: 2016๋
4์ 1์ผ(ํ๋ฃจ์ฉ ์ด๋) ~ ์์ธก ์์ ํ๋ฃจ ์
โค ๋ชจ๋ธ ํ๊ฐ ๊ธฐ๊ฐ: 2016๋
5์
SVR์ ์ด์ฉํ ํ์๊ด๋ฐ์ ์์ธก ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๊ทธ๋ฆผ. 4์ ๊ฐ๋ค.
Fig. 4. Photovoltaic Power Forecasting Algorithm using SVR
์๋ฆฝํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์ค ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํด ์ผ์ฌ๋๊ณผ ํ์๊ด๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ์ ์๊ด๊ด๊ณ์ ๋ํด ๋ถ์ํ์๋ค. ํ์ต๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๊ท ์๊ด๊ด๊ณ๋ 0.9107๋ก ๋์ ์์
์๊ด๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ฐ์ดํฐ ์ ์ฒ๋ฆฌ ๊ณผ์ ์์๋ ๊ด์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ฐ์ ํ๋ ํ์๊ด๋ฐ์ ์ ํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ผ์ฌ๋์ด 0์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ถ๋ ฅ์ด
๋ฐ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ํด๋น ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ ์ธํ๊ณ ๋ชจ๋ธ ํ์ต์ ์ํํ๋ค. ๋ณธ SVR ์์ธก ๋ชจ๋ธ์์ ์ฌ์ฉํ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ ์ต์ด$\epsilon=0.01 \sim 2$,
$C=2 \sim 256$, $\gamma=0.01 \sim 1$์ ๋ฒ์์ด๋ค. R ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ธ์ RMSE๊ฐ ์ต์ํ๋๋ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ์ ์ ํ์์ผ๋ฉฐ,
$\epsilon=0.01$, $\quad C=2$, $\quad \gamma=0.01$๋ก ์ ์ ๋์๋ค. ํ์ต๋ชจ๋ธ์ ํฌ๋ฆฌ๊น
๊ธฐ๋ฒ์ ์ด์ฉํ ์ผ์ฌ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ
์
๋ ฅํ์ฌ ํ์๊ด ๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ ์์ธก์ ์ํํ๋ค.
4. ํ์๊ด๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ์์ธก ๊ฒฐ๊ณผ
ํ์๊ด ๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ ์์ธก ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด MAPE, RMSE์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํ์ผ๋ฉฐ, ๋ค์์ ์ (10), ์ (11)๊ณผ ๊ฐ๋ค[12]. N์ ์๊ฐ ๋ฒ์๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ํ์๊ด ์ถ๋ ฅ์ด ๋ฐ์ํ๋ 8์๊ฐ์ผ๋ก ์ค์ ํ๋ค. $\hat{p}_{i}$๋ ์์ธก๊ฐ, $p_{i}$๋ ์ค์
์ถ๋ ฅ์ ์๋ฏธํ๋ค.
2016๋
5์ 7์ผ~10์ ์์ธกํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ทธ๋ฆผ. 5์ ๊ฐ๋ค. ๊ทธ๋ฆผ. 5์์ ๋ณด๋ฏ์ด SVR์ ์์ธก์ด ์ค์ ์ถ๋ ฅ๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ ์์ธก๋๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค.
Fig. 5. Results of Forecasting of May 7-10, 2016
5์ 1์ผ์์ 5์ 31์ผ๊น์ง์ ํ์๊ด๋ฐ์ ๋จ์ง์ ์์ธก ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ ๊ทธ๋ฆผ. 6, ๊ทธ๋ฆผ. 7๊ณผ ๊ฐ๋ค. 5์์ ARIMAX ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ํ๊ท MAPE ๋ฐ RMSE๋ 21.67%, 2.56MW๋ฅผ ๋ํ๋๋ค. ์ง์์ฑ ๊ธฐ๋ฒ์ ๋ํ ํ๊ท MAPE ๋ฐ
RMSE๋ 22.87%, 2.52MW๋ฅผ ๋ํ๋๋ค. SVR ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ํ๊ท MAPE ๋ฐ RMSE๋ 7.44%, 0.86MW๋ฅผ ๋ํ๋๋ค. ์์ธก ์ผ์ฌ๋์
๋ํ ์ค์ฐจ๊ฐ ๋์ ๊ฒฝ์ฐ MAPE ๋ํ ๋๊ฒ ๋ํ๋๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ํฅํ ์ ํํ ์ผ์ฌ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ์ฉํ๋ฉด ์์ธก์ ์ ํ๋ ๋ํ ํฅ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๊ฐ๋๋ค.
Fig. 6. MAPE for May 2016
Fig. 7. RMSE for May 2016
5. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ํ์๊ด๋ฐ์ ์ ์ถ๋ ฅ์ ์์ธกํ์ฌ ๊ณํต์ ์์ ๋๋ฅผ ํฅ์ํ๊ธฐ ์ํด ํ์๊ด๋ฐ์ ์์ธก ๋ฐฉ์์ ์ ์ํ์๋ค. ํฌ๋ฆฌ๊น
๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ฉํ์ฌ ์ผ์ฌ๋ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ
์๋ ํ์๊ด๋ฐ์ ๋จ์ง์ ์ผ์ฌ๋์ ์์ธกํ๊ณ , ๊ณผ๊ฑฐ ์ถ๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์์ธก ๋ชจ๋ธ์ ํ์ตํ์๋ค. ์ค์๊ฐ ๊ณํต์ ์ ์ฉํ ์ ์๋ ๋น ๋ฅธ ๊ณ์ฐ์๋๋ฅผ ๊ฐ์ง
SVR ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ฉํ์ฌ ํ์๊ด๋ฐ์ ์ถ๋ ฅ์์ธก์ ์ํํ๋ค. ์์ธก์ผ ์ 720์๊ฐ์ ๋ํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์ ์ํํ๊ณ , ํ๋ฃจ ์ ์ถ๋ ฅ์์ธก์
์ํํ์๋ค. ์ํ๊ฒฐ๊ณผ SVR ๋ชจ๋ธ์ 5์ ํ๊ท MAPE๋ 7.44%, ํ๊ท RMSE๋ 0.86MW์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ์ธํ์์ผ๋ฉฐ, ํ ๋ชจ๋ธ์ ๋นํด ์ฝ 14%
์ ๋ ๊ฐ์ํ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ํ์๊ด ๋ฐ์ ์์ธก ์ SVR ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ ํ๋๊ฐ ๋์์ง์ ์ ์ ์์๋ค.
ํฅํ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ธฐ์กด ๊ฒฐ์ ๋ก ์ ์์ธก์์ ๋ณ๋์ฑ ๋ถ์์ ๋์
ํ์ฌ ํ๋ฅ ๋ก ์ ์์ธก์ ์ํํ ์์ ์ด๋ฉฐ, ํ๋ฅ ๋ก ์ ์์ธก์ ํตํด ๊ณํต ์์ฌ ๊ฒฐ์ ์์๊ฒ ์ถ๊ฐ์ ์ธ
์งํ๋ฅผ ์ ๊ณตํ ์ ์๋ ์์ธก ๋ชจ๋ธ ์ฐ๊ตฌ ๋ํ ์ํ๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์๊ฐ๋๋ค.
Acknowledgements
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฐ์
ํต์์์๋ถ(MOTIE)์ ํ๊ตญ์๋์ง๊ธฐ์ ํ๊ฐ์(KETEP)์ ์ง์์ ๋ฐ์ ์ํํ ์ฐ๊ตฌ ๊ณผ์ ์
๋๋ค.(No. 20161210200560)
This work was supported by the Korea Institute of Energy Technology Evaluation and
Planning(KETEP) and the Ministry of Trade, Industry & Energy(MOTIE) of the Republic
of Korea (No. 20161210200560).
References
International Energy Agency , 2018, Renewable 2018
OโNeill Barbara, 2016, Forecasting Wind, NREL
Vermont T., 2014, New Forecasting Tool Enhance Wind Energy Integration In Idaho and
Oregon, U.S Department of Energy
Antonanzas J., Osorio N., Escobar R., Urrarca R., Martinez-de-Prison F. J., et al
, 2016, Review of Photovoltaic Power Forecasting, Solar Energy, Vol. 136, pp. 78-111
Smola A. J., Schรถlkopf B., 2004, A Tutorial on Support Vector Regression, Statistics
and Computing, Vol. 12, No. 5, pp. 199-222
Drucker H., Burges C. J., Kaufman L., Smola A. J., et al , 1997, Support Vector Regression
Machines, In Advances in neural information processing systems, pp. 155-161
Hearst M. A., Dumais S. T., Osuna E., Platt J., Scholkopf B., 1998, Support vector
machines, IEEE Intelligent Systems and their applications, Vol. 13, No. 4, pp. 18-28
Stein M. L., 2012, Interpolation of spatial data: some theory for kriging, Springer
Science & Business Media
Montero J. M., Mateu J., 2015, Spatial and Spatio-Temporal Geostatistical Modeling
and Kriging, John Wiley & Sons
Kim D. H., Hur J., 2018, Short-term probabilistic forecasting of wind energy resources
using the enhanced ensemble method, Vol. 157, pp. 211-226
Nielsen T. S., Joensen A., Landberg L., Giebel G., 1998, A New Reference for Wind
Power Forecasting, Wind Energy, Vol. 1, No. 1, pp. 29-34
Zhang J., Hodge B. M., et al , 2013, Metrics for Evaluating the Accuracy of Solar
Power Forecasting, National Renewable Energy Laboratory
Biography
KiHan Kim has B.S. degree in Electrical Engineering from Sangmyung University, Seoul,
Korea, in 2018.
Jin Hur received his B.S., M.S. degrees in Electrical Engineering from Korea University,
Seoul, Korea, in 1997 and 1999, respectively, and a Ph.D. degree in Electrical and
Computer Engineering from the University of Texas at Austin in 2012.